Be phiMiDiiie vreeiMeliiu.
ö3"° Jaargang
bondag 15 Augustus 19Qü>
era
No. 13075
Eersle Blad.
J. M. van der Schalk
J, Haima van der Wal
"^4
Met den meesten aandrang beve
len wy den kiezers in district II aan
op a.s. Woensdag hun stem uit te
brengen op den heer
ter vervulling der vacature-van der
Meer, en op den lieer
ter vervulling der vacature-van der
Laan.
Men ga zoo mogelijk vóór 12 uur
stemmen. Het stembureau is reeds
geopend des morgens to 8 uur en
wordt te 5 uur gesloten.
Wanneer een stemkaart niet ont
vangen of in het ongereede geraakt
is, kan aan het stembureau een an
dere gevraagd worden.
Beis-Abonnementen.
Gymnasium te Schiedam.
BUITENLAND.
De Krotii-kwestic.
Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k s, met uitzondering van Zon- en Feestdagen
Prijs per kwartaal: Voor S chie d a m cn VI aar din ge n fl. 1.25. Franco
per post fl. 1.65.
Prijs per week: Voor Schiedam en Vlaardingen 10 cc-nt
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnem worden dagelijks aangenomen.
Ad verten; *or het eersLvolgend nummer moeten des middags vóór een
uur aan het bureau bezorgd zijn.
Bureau: Lange Haven No. 141 (hoek Korte Haven.)
Prijs der A dverte ntiën: Van 1—6 regels fl. 0.92; iedere regel meer
15 cents. Reclames 30 cents per regel. Grootc letters naar de plaats die zij
innemen.
Advertentiën bij abonnement op voordcelige voorwaarden. Tarieven
biervan zijn gratis aan het Bureau te bekomen.
In de nummers, die Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond
verschijnen, worden zoogenaamde kleine advertentiën opgenomen tot den prijs
van 40 cents per advertentie, bij vooruitbetaling aan. het Bureau le voldoen.
Interc. Telefoon
voor do Redactie No. 123.
voor dc Administratie No. 103.
De administratie van dc ,,Schicdamschc
Courant" is gaarne bereid om tegen ver
goeding van porto's aan hanr abonnó's die
voor korten of langen tijd op reis gaan, de
Courant aan hun tijdelijk adres te zenden.
Ook abonnementen voor den tijd van een
halve of hecle maand worden gedurende hel
reisscizoen verstrekt.
Degenen, die hun kinderen of pupillen
wcnschcn te doen deelnemen aan 't tweede
ad missie-examen, dat omlcr nadere goed
keuring van curatoren gehouden zal wor
den in hel begin van September a.s., wor
den verzocht, daarvan vóór 20 Augustus
a.s. schriftelijk aangifte te doen bij don
rector Dr. .1, L. LIEZENBERG.
Schiedam, 14 Aug. 1909,
TURKIJE.
De herinnering aan Abdoel i[amid wordt
weer wakker geroepen. Hel nieuwe regime
Hel was elf uur, hol gebeole huis sliep
reeds, toen ik de huisbel hoorde. Ilel was
een schril langgerekt geluid, hot scheen
dat er met heftigheid aan de bel gelrok
ken werd. De honden in den tuin blaften
woedend.
Ik sprong het Doet uil, deed hel raam
open.
De nacht was nevelig, vochtig, van on
doordringbare d nis te mi s.
Door het geblaf dor honden heen riep
ik': s,\Vie is daar?"
Een mannenstem antwoordde. Ik koor
de door hot lawaai slechts afgebroken
woorden. „Martlié zendt mij, dc waard
voor een zieke... lnilp.,."
Zeer ongerust kleedde ik mij aan. Ieder
een ia huis was ontwaakt: vrouw, kinde
ren, bedienden. Ik stelde hen gerust.
Met een fakkel in de hand liep ik naar
do huisdeur. Een unan wachtte mij daar
op, Ifij was klein, doch breed gebouwd.
Hij droeg een slappe, villen hoed, een
mantel met hoog opgeslagen kraag.
Haastig lichtte hij mij in, terwijl ik de
honden geruststelde
„Ik heb een vriend in de herberg in het
dorp, Ilij js plotseling ziek geworden, zeer
ziek. Hij" heeft dadelijk medische lmlp noo-
dig. Een mcnschonleven staat, op het spel.
Men hoeft irno verleid, dat u oen iutomobie
hooft. Zoudt u mij den dienst willen bewij
zen mij naak do stad to rijden naar een
dokter? Ik zal hem het geval uitleggen, en
wij kunnen hem mee terug nomen."
Hot gold hier een goede daad te ver-
heeft nog steeds dc handen vol met don
groeten .-ehoonmank en nog in 't begin
lezer week werd eon vijftigtal aanhangers
van den gevallen kalief door den krijgsraad
veroordeeld cn naar verschillende eilanden
verbminen. Evenals de aanhangers van
Abdoel Hamid zal ook zijn „nalatenschap"
aan ko-ibmirlieden worden opgeruimd. In
i ildiz Kiosk zijn thans achter glazen wan
den de juweolen van ITantid tentoongesteld
om koopers le trekkenze zullen woldra op
eon publieke verknoping verkocht worden,
cn Kapitaalkrachtige handelaars en liefheb
bers zijn reeds uit alle landen van Europa
en Amerika le Kon st anti nope 1 aangekomen.
Men rekent op oen opbrengst van 15 tot 20
millioen francs. Ecu bijna even groot mate
rieel voordeel verwacht men van den ver
koop der meubels en tapijten, die men uit
Yildiz-Kiosk na Abdoel Itamid's arrestatie
in 't ministerie van financiën heeft onderge
bracht. De Inpijtfahriek van TTeivke hoeft
bijna uitsluitend voor Yildiz-Kiodc gewerkt.
Daar zijn Iteele balen prachtige zeldzame
toffon voor sofa's gevonden en massa's zij»
deurtapijten, vele van fabelachtige grootte.
De tapijten worden niet hij afslag, doch tegen
va-rto prijzen vet kocht. Aan elk sink be
vindt zich op een kaartje de dooreen bijzon
dere commissie vastgestelde prijs, waarvoor
het is te krijgen. Maar niet alleen juvvcclen,
meubelen, stoffen en tapijten vertegenwoor
digen een grootc waarde; ook eenvoudig pa
pier, kostbaar schrijfpapier en briefpapier,
liet Abdoel JTamid in zoo'n massa achter,
dat men daarvan nog 30.000 Tnrksclic pon
den denkt te maken.
Aan liet grooto publiek was in den laat
st en lijd gelegenheid gegeven zich eenig
denkbeeld to vormen van bet intieme huise
lijk leven, dat Abdoel TTamid vroeger beeft
geleid. Ten gunste der weduwen en wee zon,
die na dc moorden van Adnnn en Aleppo
zijn overgebleven, werd in liet Yildizpnrk
oen weldadigheidsfeest gegeven, cn alle zalen
van liet paleis, welke men tot nog too niet
zjiad mogen bezichtigen, waren voor de eerste
trina] geopend. Men kon bijvoorbeeld de hi
torueho zaal betreden, waarin do commissie
uit de nationale vergadering aan sultan "Tu
mid incdedeeüng deed van zijn afzetting.
Daar is alles zoo gebleven, zooals hel zicli
op dat gedenkwaardig oogenblik bevond. Tn
deze zaal is alle vorstelijke pracht verre.
Den sultan diende z.e als eetzaal. Een aantal
nummers ven hel blad ,.8nvhe-li'', het or
gaan, dat aanvankelijk liberaal zich tenslotte
'm den. dienst der reactie slelde. ligt op de
tafel. Dij dc lezing dor artikelen, die nog
den triomf der TTnmidisciio, anti-jong-Turl
solve revolutie van 13 April verkondigen,
werd de sultan door Essad pasja aangetrof
fen, die hem in naam van leger en volk den
troonsafstand als laatste middel om zijn
leven le redden aanbeval.
In het vorlrek bevinden zich oen piano
en oen electriscb orgel. Een oltomane niet
\ier ku.—eii» diende blijkbaar voor middag
slaapje; op een rooktafeltje liggen een half-
afgobrande kan ra en een sigarettenkoker. In
een aangrenzend vetlrok is slechts oen sofa
ie zien, daarop liggen een nachthemd cn
een gordel, gemerkt A: beide liet eigendom
vaft grills Abdurruhim eftendi, die z.ieh
steeds in dc onmiddellijke nabijheid van zijn
vader inoe.-l ophouden en hem ook in liet
tragische uur bijstond.
Op den weg van deze beide kamers naar
het officieel slaapvertrek, passeert men een
kamer, waarin Abdoel I Tam id in zorgelooze
wanorde de hem dour vorsten gedane ge-
clienkrn iiet rondslingeren daaionder merk
te men op een groopbeold der Duitsclie kei
zerlijke familie, een ge.-chenk van keizer
Wilhelm op zijn 25ste regeeringjubilé voorts
een geschenk van den tsaar bij diezelfde ge-
legenlicdieen ko-tbnro pendule.
11et slaapvertrek bevat «lechts een breed
bod met do wapens van den sultan versierd,
verschillende fauteuils, een wasclrtafcl en
een kleine schrijftafel. Op deze laatste ligt
een menukaart van 25 Mei 1321, een be
wijs dat Abdoel TTamid sedert dien dag tot
aan zijn val (veertien maanden) niet meer
is vor.-elioncn want bet was gewoonte, dat
hem in zijn slaapkamer morgen» vroc
liet menu voor het middageten moest worden
voorgelegd: Veertien maanden lang sliep
Abdoel Hamid, uit vrc-es voor een aanslag
op zijn loven, niet meer in liet officieel!
slaapvertrek wel een pijnlijk genot was
voot* hein het bezit van zijn onbeperkte
machtAan dc officieele slaapkame-r gren
zen een eindclooze reeks grootc en klei
vertrekken in alle een sofa, een bed, oen
wasclrtafcl; blijkbaar dienden z.e afwisselend
den heeraclier als slaapkamer om moorde
naars op het dwaalspoor te brengen. Aan
liet officieele slaapvertrek grenst do bad
kamer. Een menigte potjes cn flcschjrs
bevatten ideurm id delen voor haar en baard;
de sultan knapte dit zaakje eigenhandig cn
met gronte zorgvuldigheid op. O, ijdolhoid
der ijdclliedeiiToen hij uil. Yildiz,kiosk
naar Saloniki werd overgebracht, verscheen
de sjtllan in plaats van met zwarten haard
en hoofdhaar, zooals men hem tot nog toe
bad gekend, sneeuwwit. Men meende, dat bet
verdriet hem in één nacht zoo had veranderd
in waarheid had hij echter peen tijd meer
gehad om de badkamer op to zoeken.
richten. Daarom aarzelde ik niet. Ik zcidc
tol den onhekemdc, terwijl ik de huisdeur
opende: „llcl is goed. Helpt u mij maar."
We schoven namen de auto uit do schuur
Toen riep ik mijn vrouw, die voor hot
open raam angstig stond le wadden, ecnigc
geruststellende woorden toe.
Do man was met do aufo on bevoelde de
banden.
„Heeft u genoog benzine?"
Ik antwoordde, hem: „Ik heb een enorm
«root, geboot vol reservoir en buitendien
nog reserve. Dat is een gewoonle van mij,
men kan nooit weten wat er geheuit."
„Dal is verstandig," zcidc lig.
dk zette do motor in gang sloot, do huis
deur achter ons cn we gingen weg.
Do onbekende zal naast mij.
Hij prees don rustigen gang.
Gevleid vertelde ik van mijn groole toch
ten, welk ploizier hol mij deed over heu
vels en bergen te snollen, cn dat gedu
rende een golieel jaar van dolle rijderij nog
geen onkel ongeluk had gehad.
Wc reden over den vlakken grond.
Men üpchl wierp verre schijnsels. Den
weg kendo ik uitstekend.
Ik zeido:
Binnen 10 minuten zijn wo te Sons.
Toen, plotseling keerde do man mij zijn
gezicht toe:
„Hoort u eens mijnheel» lil heb geen zie
ken vriend, geen herberg jen geen dokter!
Maar ik moet dezen nachl nog ver hier
van daan zijn. Niemand behoeft liet te we
ten. U nnoet mij naar Orleans rijden, twin
tig mijlen van hier. Voor hel aanbreken
van den dag kant u lenig zijn. U heeft
den tijd. De winternachten zijn lang. En
u, bolioeft er niet over te spreken
UBonwamerniroseaoitt
den, die opgeroepen waren, bleven van de
veigadcringen weg.
De Kreleasor regeering hoeft thans in
het staatsblad, een proclamatie doen ver
schijnen, waarin zij hel volk aanraadt, toe
te gtemmon in het wegnemen van do Griek-
■sche vlag van do Kaneaansche citadel on
do haven van Kandia, om aldus tegemoet
te komen aan den wensch (lor protectie-mo-
gendheden cn Griekenland groote moeilijk
heden le besparen, maar vooral om een
nieuwe internationale bezetting van Kreta
te vermijden.
Do Turksohe gezant te Athene heeft gis
teren aan do Gricksoho regccring dc nieuwe
Turkseho nota overhandigd, waarin het ant
woord van Griekenland ten aanzien van
Kreta onvoldoende wordt genoemd, en
waarin een nieuwe formecle verklaring
wordt gevraagd, waarbij Griekenland ver
klaart geen eerzuchtige oogmerken ten aan
zien van Kreta te koesteren.
Nadat die nota overhandigd was, hebben
de minister-president en de minister van
hinnenlaudsohe zaken met de gezanten der
ljcschermonde mogendheden overleg ge
pleegd.
GEMENGDE 'MEDEDEEI4NGEN.
De afgevaardigden en plaatsvervangende
afgevnanligrten in Kanna, ten getale van
99, vergaderden eergisteren in consulta
tieve zitting, om te beraadslagen over het
inhalen van de Grieksehc vlag. Dit had
driemaal aeditereen plaats, zonder eenig
lesiiltaal. De 8 Mu/elmanscho afgevaardig-
Jk begreep liet niet.
"Ik dacht: hij is waanzinnig. Instinctma
tig remde ik.
Maar loon de auto langzamer begon le
rijden, legde- de man zijn zwaro hand op
mijn arm cn zeido wild:
„Nu geen grappen 1 Rijd snel, of God
mag u genadig zijn. Overigens mag u wel
welen, waar liet om gaat! Ik had van
nacht onaangenaamheden mot inv buur
man DuporL tk wilde bij hem inbreken om
eenige kleinigheden weg te nomen. Maar
toen ik in den salon bezig was, kwam de
heer des huizes in zijn nachthemd, met
een kaars in do cone hand, cn in de ander
een revolver, in do kamer. Toen moest ik
me toch verdedigen, niet waar? Ik had
mijn mes bij dc hand en sneed hom de
keel door. Basta! Maar daar kwam de
vrouw aan, met loshangende haven, ook
met een kaars, Ze schreeuwde.
Natuurlijk maalde ik haafit ytom.
Maar er kwam nog iemand door dezelf
de vervloekte deur.
HeL dienstmeisje, dit keer. Ik verloor
mijn, geduld. In 't kort, ik deed mijn plicht.
En wilt u gelooven, dat hot nog niet
gedaan was, en ik do kleine jongen, die
door zijn gebrul bijna al do buren.gewekt
had, nog uit den weg moest helpen?"
„Ik Wout er warm van. Ik moest lietn tol
icderen prijs hel zwijgen opleggen." Mol de
handen aan hot stuurrad, luisterde-ik hui
verend toe. Opnieuw trachtte ik den jgang
van den wagen te verminderen.
Maar de man beval mij op impoiioorendo
loon: „Ik verbied ulo remmen! Begre
pen? Overigens is liet doelloos. Ik Jien zelf
c-luuiffeur." Een mengelmoes van gedach
ten doorkruis to mijn koortsachtig verhitto
En geland.
Hot rapport van de subcommissie voor
do rijksverdediging, ent voorjaar benoemd
om een onderzoek in tc stellen naar eenige
door Lord Charles Beresford opgeworpen
kwesties in zake de vloolpoliliok, is open
haar gemaakt.
De commissie is tot het besluit gekomen,
dat er uil geen enkel oogpunt gevaar voor
het land uit de regelingen der admiraliteit
voortspruit en voegde daaraan toe, dat die
regelingen ernstig belommerd zijn dooidat
cr geen hartelijke betrekkingen tusschen
het bestuur der admiraliteit en den opper
bevelhebber bestonden. De commissie ver
wacht de beslc gevolgen van oen verdere
uitbreiding van den staf.
Naar de „Globe" meldt, gaat te Rome het
gerucht, dal lief voornemen bestaat de
diplomatieke betrekkingen tusscben liet
Britscbe hof en den Pans le herstellen
Zonder zich over de juistheid van dit ge
rucht uil te laten, verklaarde een hoogge
plaatst ambtenaar van het staatssecreta
riaat van den II. Klooi, dat do Paus het
herstel van deze betrekkingen gaarne zou
zien. Indien Engeland een gezant naar het
Vatikaan zendt, zou de Paus een delegaat
naar Londen zenden met een soortgelijke
opdrachL als mgr. Faleoni le Washington
heeft.
Zweden.
In den algemeonen toestand is zoo goed
als geen verandering gekomen.
Naar gemeld wordt, heeft de Stockholni-
sclie voreeniging van postbeambten beslo
ten niet aan de staking mee tc doen. De
stemming onder do leden van hel. Zweed-
sclie Yerhoiul van Telegrafisten cn Tele
fonisten gehouden, heeft, naar verluidt,
eveneens tol uitslag gehad, dat er niet ge
staakt zal worden. Een voorstel, in den
kring der letterzetters gedaan, om het werk
aanstonds te horvatten, is verworpen. Te
Stockhui." is Donderdag op een tramspoor
eenig dynamiet gevonden, blaar zoo wei
nig, dat bet. bij ontploffing weinig schade
zon hebben aangericht.
Niet onmogelijk is liet, dat er staking
komt onder de veldarbcidors, hetgeen met
het oog op den oogst, die weldra binnenge
haald moet worden, zeer erg zou wezen.
De vrijwilligers uit do sleden die zich heb
ben aangemeld, voor 't geval er geslaakt
wordt studenten en professoren zijn er
bij zonden hot kwaad maar weinig ver
helpen.
P e r z i 6.
In officieele kringen le Petersburg maakt
uien zich zeer ongerust over den toestand
in Herzie. Tc Teheran is liet rustig, maai
de anarchie in dc provinciën neemt voort
durend toe en de regeering, zoo oordeelt
men te Petersbuig, i.-. niet bij machte haar
gezag te doen gelden. De wegen zijn onveilig
door talrijke roovovbenden en de handel
lijdt zware verliezen. De ministerraad heeft
over ecu en ander beraadslaagd en den
Britsehen zaakgelastigde van zijn besluiten
op de hoogte gebracht.
Maar niet alleen de Ru.-risclie regeering
maakt zich ongerust over het- heden en de
toekomst van het Perzische rijk. De corres
pondent. van de „Frankfurter Zetlung-' seint
van een kritieken -toestand in de provinciën.
Tiet nationalistische eentraal-comité heeft
besloten een directoire in te stellen, zooals
gedurende de Fnmselic Revolutie geschiedde.
C
liet, aantal leden van dit directoire is nog
niet vastgesteld.
De geestelijkheid van Nedjif protesteerde
tegen de door <>ns gemelde executie van twee
hooge geestelijken.
Dl jonge -joh wil afstand doeg van den
tieon til met zijn Ouder- naar Rusland gaan.
Er werd zelfs dezer dagen gemeld, dat- do
jeugdige Achniod Ri/a een poging deed om
te om Duchten.
Volgens de .«Kolnirehe Zeitung" zijn voor
al de Zuidelijke nomadenstammen zeer onrus
tig. Prins Zill es Sultan heeft Perzié ver-
verlaten.
brein. Waarom heeft hij dan niet dc auto
genomen, terwijl ik dc huisdeur sloot.
Hij randde zeker mijn gedachten, want
hij zei de„Ik wilde door u gereden wor
den. Want, had ik uw auto zelf bestuurd,
dan had ik cr bij mijn aankomst last van
gehad, on dan was ik opgevallen. Terwijl
u nu de auto weer mee terug noemt. En
n, u zwijgt."
Toen begon oen stille tocht. Wij door
kruisten landstreken, waarvan dc ondoor
dringbare duisternis door onze schijnwer
pers word doorboord, roden door diepdon
kere wouden, over afgevallen takken, door
slapende dorpen, waar de honden luid be
gonnen te blaffen.
Voor een politic-bureau trachtte ik nog
con keer balt tc honden, maar de man
dwong ine door tc gaan.
„Vervloekt, rijd door! U weet, dat het
mij op 'n lijk meorof minder niet aankomt."
Daarbij liet- hij zijn mes zien. Do schrik
verlamde mij. Ik was ongewapend en had
vrouw cn kinderen te huis.
Zou ik mijn leven opofferen, om mis
schien den dood van mijn hipmnau te
wreken
We gleden verder.
Opgeschrikte hazen lippen over den weg
in het licht onzer schijnwerpers.
Do man hoonde.
„Mijn idee is eenvoudig maar goed. De
politie rekent slechts met haar snelheid.
Het zal niemand in den zin komen, mor
genmiddag te Orleans den dader van ecu
den vorigen avond to Sens plaatsgevonden
misdaad to zoeken. Als ik met het spoor
ging, had ik moeten wachten, de beamb
ten baddert me bospionneerd en opgeschre
ven. Leve de automobiel 1"
Marokko.
Een telegram uit Madrid meldt, dat een
geheel eskader van de Spaansehe vloot bevel
hooft gekregen om naar Melilla tc vertrek
ken. Hieruit mag zeker wel worden afgeleid,
dat dc Spaanselio regoering nu voornemens
Ik had nog slechts één hoop: eon on
geluk. Ja, ik leerde den zielstoestand ken
nen, waarin men verlangend naar een on
geluk uitziet.
Een simpele dood, en ik kwam mis
schien vrij van de vreeselijke medeplichtig
heid
De gummibanden waren nog nieuw. Zou
ik een ongeluk sinuilcevcn?
Maar 'do man zou zich niets wijs laten
maken, hij was zelf chauffeur.
We. roden verder.
Tweemaal had ik reeds den tocht naar
Orleans gemaakt. Ik kende iedere bocht.
Ik vond den weg dan ook uitstekend. De
man zette mij aan.
„Voorwaarts, sneJier voorwaarts 1"
Bij een steile helling- dacht ik: De
dood! De vrijwillige dood in don afgrond.
Dan had ik ook den moordenaar ter dood
veroordeeld.
Maar me zelf ook. En ik vervloekte mijn
lafheid. In plaats van den man neer te
slaan of uit te leveren, hielp ik hem ont
komen.lloe heb ik don ellendeling naar
de plaats van zijn bestemming gebracht?
Hoe ben ik teruggekomen zonder iemand
te ontmoeten? lloe kwam het, dat ik in oen
diepon slaap viel, waaruit ik eerst b(j' hel
der daglicht ontwaakte?
Ik sprong uit mijn lied.
Men zal de misdaad ontdekt hebben, de
ontzettende viervoudige misdaad, waarvan
ik de verachtelijke medeschuldige was go-
worden. Het is vrecseüjkl En hot eigenaar
digste is,'dal ik eerst naar dc schuur
moest gaan, en mijn huurlieden de Duports
weer moest zien, om mij te overtuigen,
dat alles slechts ecu droom was.
