63"u Jaargang
Zaterdag 21 Augustus 1909
mo. 13080
KRÜGER Co.
Deze courant verschijnt d a g o 1 ij k s, met uitzondering van Zon- en Feestdagen
Rnjs per kwartaal: Voor Schiedam en Vlaardingen fl. 1 25.Franco
per post fl. 1.65.
Prijs per week: 'oor Schiedam en Vlaardingen 10 cent.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnenn worden dagelijks aangenomen.
Adverten! "or het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór een
uur aan het bureau bezorgd zijn.
Bureau: Lange Haven No. 141 (hoek Korte Ilaven.)
Prijs der Advertentiën: Van 16 regels fl. 0.92; iedere regel meer
15 cents. Reclames 30 cents per regel. Groote letters naar de plaats die zij
innemen.
Advertentiën bij abonnement op voordeelige voorwaarden. Tarieven
hiervan zijn gratis aan hot Bureau te hekomen.
In de nummers, die Dinsdag-, Donderdag-en Zaterdagavond
verschijnen, worden zoogenaamde kleine advertentiën opgenomen tot den prijs
van 40 cents per advertentie, bij vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen.
Interc. Telefoon
voor de Redactie No. 123.
voor de Administratie No. 103.
K e ii n i s g c t i n g.
Inrichtingen welke gevaar, schade of
hinder kunnen veroorzaken.
Burgemeester en Wethouders
van S o ii r e d a m,
Gelet op de bepalingen der Hinderwet
Brengen ter algemeene kennis, dat op heden
aan P. VERMEULEN en diens rechtverkrij
genden vergunning is verleend tot het op
richten van een herstelplaats voor
lood- en zinkwerk, in het pand staan
de aan de Ooievaarsteeg no. 6, kadaster
sectie B no. 2881.
Schiedam, '19 Augustus 1909.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
M. A. BRANTS.
Be Secretaris,
v. LUIK, L 8.
BUITENLAND.
Schiedam, 20 Aug. 1909.
MAROKKO.
Het bericht, dat de roghi Boe Ilamara
na de bloedige nederlaag zijner troepen
gevangen zou zijn, genomen, wordt met
'groot© beslistheid tegengesproken. Te
Tandzjer aangekomen renboden molden,;
dat men den pretendent verward heeft met
Oen zijner zoons, die in handen der troe
pen van den sultan "is gevallen. Als dat
waai' is, zal hij leelijle voor do daden van
zijn vader moeten hoeten. Een voorbeeld
heeft hij reeds aan de ongelukkige gevan
genen, voor zoover ze nog lovend naar
Fez komen, want karavaan na karavaan
brengt afgesneden hoofden van in den strijd
gevangen genomencn naar do hoofdstad. Die
reeds onthoofd werden, zijn er verreweg
het boste aan toe, want als een eohtOos-
tersch despoot wreekt sultan Moelay Ha-
fid zich op zijn gevangenen.
Het eerste convooi, bestaande uit de aan
zienlijkste personen uit do omgeving van
den roghi, kwam juist aan terwijl de sul
tan in gebed verdiept was Ilij staakte het
bidden en gaf bevel, dat do gevangenen!
naar do binnenplaats van hot palois zou
den worden gelodd. Daar werden zij on
der viaagd, do muziek' 'speelde liet Barak
Allah (God verlenge het loven van onzen
Boer) en daarna ging men over tot oen
foltering der gevangenen.
De meostcn hunner werden de rechter
hand en tevens den linkervoet afgehou
wen. Om het bloed te stelpen, doopte men
de slompen in kokend pek. Drie nrcnschen,
die Vieze verminking hadden ondergaan;':
do secretaris, do kadi en hot hoofd van
do muziek van don roghi, worden daar
na alle tanden en kiezen uitgetrokken. Do
ongelukkige muzikant was nog bij kennis
jon daar" hij zijn mond bleef roeren, snood
ïïkoa hem uien. tot aan do ooren opon,
hakte hem de wangen af en brak' hem
daarna zijn kaakbeenderen uit.
„Hoe ouder hoe dommer, dat vrouw
volk, riep Christiaan JCrüger, toen de deur
zich' achter juffrouw Ilehus sloot, en met
veel geraas wierp hij1 een stapel papieren
van do cene zijde van het schrijfbureau
naar do andere.
„Zoo opeens allo rost, alle vredo ver
stoord," zuchtte zijn broeder Hans, die
tegenover hem aan een bureau zat.
„Nu wil dat oude fregat met alle ge
weld in 't ongeluk zeilen. Na 20-jarigo on
berispelijke boekhouding, verlooft zij zich.
Alen kan er zich niet indenken."
„En hoe zij er naar verlangt weg te
komen 1 Men zou tocli denken, dat zij zich
gehecht had aan do eenvoudige boeken,
in al die jaren. Maar hoorde je, hos. zij
lachte, toon ik haar dat voorhield? Lachte
en- grinnikte, als waro zij nog een bak-
visch'."
„Ja, dat grinnikt nog op haar sterfbed,
dat vrouwvolk" bromde Christiaan, „op
een wijze, zooals alleen een vrijgezel dat
kan,",'en ging ijverig aan den arbeid: brie
ven, die juffrouw Helms binnengebracht
had, te lezen ca te tcckencn. Ook Hans
boog zich met gefronst voorhoofd weder
V an andoren werd do onderkaak met
hamerslagen verbrijzeld, do odgen uitge
rukt of de handen opengesneden, met zout
bestrooid en ia lederen handschoenen dicht
genaaid. Moelay Ilafid gaf zolf aan op
welke wijze de marteling moest plaats
hebben.
De menigte aanschouwde dit verschrik
kelijke toonoel zwijgend, maai" velen kon
den hun tranen niet bedwingen.
Ons dunkt, dat do roghi zoo gauw mo-
gtelijk zal moeten zien het voege lijf te
redden, zoo hij niet hot schrikkelijk lot
zijner voorgangers wil doelen. Maar hij is
een ondernemend man en misschien doet
zich nog eens een, kansje voor, in Marokko
is alles mogelijk.
Dat het don verslagen pretendent niot
aan ondernemingsgeest ontbreekt, blijk tuit
zijn levensloop. Zo wordt in een Fransolx
blad verteld door de publiciste mme. Ca-
millc du Gast, die veel in Marokko gereisd
heeft en die in Maart 1906 te Sélocan)
een bezoek biachj: aan don roghi of, r.oo-
als Iiij toon reeds werd genoemd, Boefla-
inara (de man met de ezelin), door wien
zij zeer hartelijk en hoffelijk werd ontvan
gen.
De roghi heet eigenlijk Mohammed Zer-
hoeni en is afkomstig uit Zorhoen, in de
huurt van Fez. Zijn familie behoort tot
do nedeiigsten der nederigen. Reeds in zijn
jonge jaren word hij door het Maghzen
vervolgd en gevangen gezet. Hij wist ech
ter uit do gevangenis' te ontkomen door
do handtoekening van don sultan pa te
maken op een met zijn naam ingejvulid
bevel tot invrijheidstelling on vluchtte naar
Algerije, waar hij eenige jaren bleef. Ilicr
oefende bij zich in goocheltoeren, diode
liohtgcloovige inlanders moesten overtui
gen, dat bij over bovennatuurlijke vermo
gens beschikte. 1
Op clandestiene wijze naar Marokko terug
gekeerd, reisde hij, gezeten op een ezelin,
waar hij zijn later gebruikelijken naam aan
te danken heeft, de markten af en ver
toonde zijn kunsten.
In dien tijd, het was ongeveer 1903, be
gon hoi to gisten in Marokko. Het Maghzen
was zeer impopulair en vooral Abdoel Aziz,
dien de stammen beschuldigden zich ver
kocht te hebben, aan do vreemdelingen,
was gehaat. De roghi, die, als niet van,
shcrifiaanscho afkomst, geen recht bad op
den troon, gaf zich! uit voor Moelay Mo
hammed, den oudsten broeder van Moelay
TIafid, wierp zich op als kroonpretendent
en had, mede door zijn bekende goochel-
vaardighcid, per slot van zake succes
Genoodzaakt om zich te Sélocan terug te
trokken, vestigde hij daar zijn gezag, toen
hot Maghzen niet in staat bleek hem te
verjagen. Hij trad or op als sultan, was
zoo wreed en veclciscbcnd als een goéd
sultan behoort te zijn. Door gebrek aan
geld was hij genoodzaakt zich tot buiten
landers te richten. In hoeverre hij hiermede
succes had is moeilijk na te gaan, zeker
is het, dat de Franscho regecring niets
van hom wilde weten.
Met do Spaansche autoriteiten stond bij
bijna voortdurend op gespannen voet.T\fme.
over zijn papieren. De ponnen krasten over
het papier, de groo'to klok, het eenige luxe
artikel, in hot heelo kantoorlokaal, waarin
zij, met do grijze koppen, gebogen over
do schrijftafels, zooveel jaren gesleten had
den, tikte luid en krachtig door do stilte,
als wist zij, welk eon gewichtig voorwerp
zij in he*- leven van do pedante menschen
daar beneden was.
„Och wat!" onderbrak Hans, de vreed
zame stilte en wierp de pen weg. „Die
geschiedenis laat mij1 geen rust. Wat moe
ton wij .nu beginnen?"
„Ja," zoide Christiaan, en krabde zich
bedenkelijk met de pen achter 't oor, „Zul
len wij de vrienden van Helms, die zij
ons aanbeveelt, nomen? Wij' behoeven dan
niet te advertceren on sparen ormoodiga
schrijverijen en tijdsverspilling uit."
„Hier staat het: Lottie Keller, en hier
is ook' het adres; zij is nu in Berlijn1.
Laten wij haar maar schrijven, dan is do
zaak tenminste in ordo."
•Beide broeders zuchtten.
„Alweer oen nieuw gezicht, waaraan wij
eerst gewennen moeten,"
„En zoo'n vreemde, die natuurlijk' vim
niets af weet. Helms had zich or zoo goed
ingcwcikt."
Toen do klok 12 begon te slaan, stonden
de broeders mot con ruk op. Van 12 tot
1, op de minuut af, maakten zij een wan
deling om liet Bismarckpark. Dat wisten
Du Gast beschouwt zijn val dan ook als
veroorzaakt door de ontstemming, die den
strijd op het Riff in Marokko wekte.
Wellicht dat zijn beurt nog eens komt.
Do Ivreta-kwestio.
Uit do jongste Berichten mag men op
maken, dat er aan het geschil tusschen
Turkije en Griekenland een einde is ge
komen. Het krachtdadig optreden der mo
gendheden op Kreta was al een stap na
der in de gunstige richting, en het ant
woord, dat de Grieksch'e regeering thans
aan den Turk'schen gezant op de laatste
nota der Porto h'eoft gegeven, schijnt alle
misverstand, dat een gunstige oplossing
der kwestie belette, uit den weg te heb
ben geruimd In die nota van antwoord
wordt gezegd, dat Griekenland evengoed
als eenige andere regoering de Beroering
betreurt, die do bevolking van Macedonië,
zonder onderscheid van ras en godsdienst,
in het verderf stortto en decimeerde. De
nota betoogt, dat, toen een nieuw regeer-
stelsel de belofte van verbetering bracht,
Griekenland alles heeft gedaan wat in zijn
macht was, om tot het herstel der orde
in Macedonië mede te werken. Grieken
land is voornemens die politiek ten aan
zien van Kreta voort te zetten. Griekenland
vcrklaait, dat het zich ten volle zal ge
dragen naar de besluiten der beschermende
mogendheden ca zich er van zal onthouden
een mogelijke volksbeweging op Kreta aan
te moedigen.
•Naar uit Kon'stantinopel wordt gemeld,
heeft dit antwoord in het algemeen in
regcerin gslcringen een gunshgen indruk go-
maakt. Men acht alle oorlogsgevaar go-
weken. De Turk'sch'e bladen vragen thans
een snelle en' definitieve regeling der toe
passing van het stelsel van zelfbestuur
voor Kreta.
Tengevolge van de krachtige tusschen-
koiinst van Takiat bey is er heden een
einde gekomen aan het boycot van Griek-
selie koopwaren.
GEMENGDE MEDEDEELINGEN.
van de samenwerking tusschen de f wee, an
ders lijnrecht tegenover clkaa. staande
hoofdpai tijen, iets, waai tegen een groot
deel van het Deenschc volk met groote
verontwaardiging protesteert. Een leeke-
nend incident heeft zich in veiband hier
mee gisteren in het Folkothing voorgedaan.
Bij het begin der vergadering, nadat de
voorzitter mededeeling had gedaan van de
kabinetsverwisseliiig, versoheen cr plotse
ling een dame in de vergaderzaal, die zich
voor den voorzittersstoel plaatst© en riep:
„Hier zit gij, Deensohe mannonI Handelt
en sjachert in begeerte naar macht cn
eigenliefde om hot wel en wee van het
landOok moot het van deze plaats ge
zegd worden, dat de vrouwen van Dene
marken u verloochenen, u brandmerken
als oen hoop vaderlandLooze soldeniers, die
do eer van Denemarken met voeten getreden
hebben!"
Niettegenstaande de voorzitter onafgebro
ken met 'de bel luidde en de afgevaar
digden door uitroepen haar in do rede vie
len, kon zij deze toespraak ten einde bren
gen. Daarna werd zij door de pa demerits-!
bedienden ljuiten de zaal gebracht.
Hot is gebleken, dat het een juffrouw
Westcnholz geweest is.
die gevechten een ware ramp vuur Spanje
zijn geweest; niet minder dan 2000 soldaten
weiden buiten geveeld gesteld en de Span
jaarden waren genoodzaakt de door hen be
zette stellingen weder te ruimen. Spanje
heeft, op eigen verzoek, van Europa op
dracht gekregen om de oid_e in hot Rif te
herstellen, aan zijn eer en die van Europa
is het dus verplicht zijn prestige te hand
haven.
Engeland.
liet tvctsontweip betreffende do Zuid-
Afrikaansche Unie, is gisteren door bet La
gerhuis in derde lezing met algemeen©!
stommen aangenomen.
De legccring heeft zich verzet tegen alle
amendementen en het voorstel, om de be
palingen betreffende do rassen Ie wijzigen,
weid mot 155 togen 55 stemmen verworpen.
F r a n k r ij k.
Minister-president Briand hcott een aan
tal politieke gevangenen van do Santé te
Parijs, voorloopig in vrijheid gestold. Onder
licn zijn cr, die veroordeeld waren wegens
het schrijven van anti-militaristische ar
tikelen, andere wegens de laatste slakin
gen van Méru.
Denemarken.
Men weet, dat dezer dagen een nieuw
ministerie is tot stand gekomen, als gevolg
alle burgers van het stadje, waarin do
broeders hot corsto handelskantoor „Krib
ger Co." haddon. „Roods 12 uur, want
daar komen Kruger Co.," zeiden do kin
dermeisjes, die in het Bismarckpark zaten.
„Drommels, reeds één uur, want Kriigor
Co. zijn weer op den terugweg," rie
pen de jongens, die op weg van lnris naai
school hun tijd met spelen doorgebracht
hadden.
Kriigcr Co. echter gingen steeds in
gedachten verzonken, huns weegs. Het wa
ren meest dezelfde gedachten, dio in de
heide grijsharige hoofden omgingen: de
koersen on de graanmarkten en nieuwe
orders, die brief, die lang niet malsch was,
de ongeschiktheid van. een employé, do
koffio'tafel, of wat dies meer zij. Slechts
zelden wisselden zij een woord, want zij
waren zelden verschillend van gedachten.
Heden kwelde hen eenparig de gedachte
,aan do nieuwe boekhoudster.
„Als zij maar geen ergerlijke spraakge
breken hoeft," zeidc Christiaan hardop in
gedachten. „Dat luoeoten wij aan Helms
vragen."
„Zeker, cn of zij zich' soms parfumeert,
die oude vrijster."
„"Moeten wij ook' aan Helms zeggen. .Ta,
als mannen niet zoo'n lioog loon ver
langden
Toén do klok van het raadhuis mot hot
roodo dak één sloeg, tradon zij over clen
Zweden.
Reuter verneemt van een particulieren
correspondent, dat de groot© drukkerijen in
de hoofdstad en de dagbladuitgevers en
drukkerijen in do piovincie zich zullen aan
sluiten bij den door de dagbladuitgevers
in Stockholm tegen het Typografonver-
bond in te stellen eiscli tot schadeloos
stelling.
In den toestand der staking ia zijn ge
heel is geen verandering van beteekenis
gekomen, doch hier en daar begint het
gebrek onder de arbeiders zich reeds te
doen gevoelen.
Te Stockholm en bij Gótenburg kwam het
eergisteren tot betoogingen legen werkwil
ligen. De orde werd echter haast niet ver
stoord.
Het bestuur van hel niet-sociaiislische
Zwcedsche Arbeidersverbond hooft aan de
leden een rondschrijven gezonden, waarin
gezegd wordt, dat de algemeene staking
thans in zulk een stadium is jrekomen;
dat het bestuur die staking niet meer kan
billijken. Hot bestuur noodigt derhalve de
leden uit, waar mogelijk, den 23sten dezer
weer aan don arbeid te gaan.
Spanje en Marokko
Volgens het algemeen gevoelen te Me-
lilla, zal het nog wel minstens acht dagen
duren, alvorens de vijandelijkheden een
aanvang zullen nemen. Er loopt zelfs con
hardnekkig gerucht, dat cr weidia vredes
onderhandelingen zul ton weiden geopend.
De correspondent van den „Matui" hecht
echter weinig waarde aan dit _gerucht. Ilij
acht het onwaarschijnlijk, dat Spanje geen
poging zou doen om do nederlagen van
18, 23 en vooral die van 27 Juli, door een
schitterende overwinning uit te wlsschon.
Want het is een niet te loochenen feit, dat
P e r z i
De commandant der Perzische kozak-
kenbrigade te Teheian, de uit de jongste
gebeurtenissen bekende Russische kolonel
Liakhoff, is tc Moskou aangekomen en
't spreekt van zolf kreeg daar direct
een krantenmensch op het lijf. Ia het ge
sprok dat toen plaats had, ontkende hij
een partijganger te zijn van de vroegere
Perzische regeering. Hij Was echter belast
met het oefenen der Perzische kozakken
en 't was dus zijn plicht, om de bevelen
der regoering op te volgen.
„De thans afgetreden sjah, Mohammed
Ali," vertelde de kolonel verder, „Was. een
typisch Oostersch vorst, die zich de abso
lute heer en meester waande in Perzië en
die maar niet wilde inzien, dat zijn troon
gevaar liep. Zijn raadgevers, veizuimden
hem in te lichten en toen hij zich ein
delijk een duidelijk begrip had gevormd
van den stand van zaken, Was het te laat.
Toen hij op 3 Juli j.l. een schuilplaats had
gevonden in do Russische legatie, zond
hij ons een "boodschap iri clc kazerne, 'dio
een einde maakte aan onze missie. Voor
mijn vertrek bracht ik liem nog een be
zoek en toon zeidc hij tot mij: „Het is
ongetwijfeld de wil des Hemels, dat cr in
Perzië een andere ordo van zaken zal ont
staan."
Van de mannen, die thans de mariht
in Perzië in handen hebben, stel ik het
meeste vertrouwen in Sipahdar. Bij dcc-on-
stitutioneelo partij is hij niot bijzonder in
trek, omdat hij vroeger een aanhanger was
van den thans afgezetten sjah, ik houd
hem echter voor een zeer bekwaam man.
Of dc tegenwoordige toestand van blij-
vonden aard zal zijn, kan ik niet vooR
spellen. Ik bob niet veel vertrouwen in
do geschiktheid van het Perzische volk,
om een slaat te besturen volgens Europee
scho begrippen. Thans reeds heerscht er
gisting in verschillende provincies en is
dc wanorde algemeen. Er doemen nog
steeds pretendenten naar de troon op, cn
woeste horden plunderen do grensdistric
ten." V
Zill-os-SuItan, de oud-oom van den jeug
digen sultan van Perzië, dio nog steeds
to Rotsj gevangen woidt gehouden, weigert
li aid nukkig den door de regoering geëisch-
ten borgtocht te storten. Hij zal nu ver
moedelijk nam' Rudbar, dat verder land
waarts is gelegen, gebracht worden.
drempel van lum kantoor, en tegelijkertijd
had vrouw Schall, de huishoudster, do
soepterrine in dc binne"1' mier op tafel ge
zet. Toen begon het dii Ais hot Woens
dag was, als heden, was er kalfslever met
macaroni. Morgen was cr schaapshout met
savoyekool; iedere dag had zijn vast menu,
cn toen vrouw Schall laatstleden W.oens-
dag geen kalfslever machtig kon worden,
en coteloltes opdiende, waren Kniger Co.
den gehcelen dag uit hun humeur.
Vrouw Schall echter ging naar don
vloeschhouwcr, cn zoideJe moet in 't ver
volg dc levers voor mij bewaren, de banden
stonden mij verkeerd, toen ik de cotclettcs
moest opdienen.
Ook zij zoide uit gewoonte steeds Ivrü-
ger Co. Christiaan en Hans noemde nie
mand de twee meer, sedert voor 30 jaar
hun moeder, den vader in 't graf gevolgd
wa's. Toen waren zij pas 30 cn 33 jaar, en
lang niet zulke vrouwenhaters als thans.
Aan beide, in hun jeugd reeds schoolmees
terachtige mannen, was de liefde voorbij
gegaan, en in dc armen van anderen ge
sneld. Dat had hen neg meer verbroederd,
on nu waren zij blijde, dat geen vrouwen-
gezairik hun liet leven lastig maakte.
Juffrouw Helms had lachend verzekerd
zij lachte nu onuitstaanbaar veol
dat haar vrienden, Lottie Keller, geen
spraakgebrek had. Zij"1 geloofde ook niet,
dat zij zich parfumeerde, zij zou haar ia
ieder geval schrijven, dat dit niet gewensc-ht
was.
Tc langzaam voor juffrouw Helms, to
spoedig voor Kriiger Co. brak do laat
ste maand aan. Juffrouw Helms scheidde,
met tranen van geluk in clc oogen. Do
beide broeders liadden na lang, rijpelijk
overleg in het Bismarckpark, besloten, haar
100 mark als huwelijkscadeau mede te ge
ven, welke Christiaan deftig overhandigde,
toen hij haar geluk wcnschte, ni ertegen,-
staande de misschien wol wat slecht over
legde stap, die zij op het punt stond to
doen.
Spoedig daarna zagen zij, hoe juffrouw
Helms in hot voorjaarszonnetje vlug de
straat uitliep, zonder ook maar éénmaal
om tc zien.
Den anderen morgen gingen do gebroe
ders zeer bedrukt naar 't kantoor.
„De nieuwe juffrouw er al?" vroeg Chris
tiaan, toen hij in de voorkamer kwam.
„Nog niet," was het antwoord.
Om 9 uur meest zij komen, nu was hol
reeds half tien. Een kwartier later werd
cr geklopt, en tegelijkertijd vloog de deur
open.
„Wilt mijn late komst verontschuldigen,"
zcido een holdoro meisjesstem.
De twee hoofden wendden zich vlug naai
de binnentredende, Een pauze trad in.
(Slot volgty)
SCHIEDAMSCHE COURANT
i i
