63m'Jaargang
saterdag 28 Augustus 190ö
13086
G-oed afgeloopen.
Kennisgeving.
BUITENLAND.
1
BINNENLAND.
'b u
SCH1EDAIV
Deze courant vcrschijnt d a g e l ij k s, met uitzondering van Zon- en Feestdagen
Prijs per kwartaal: Voor S chieilam en V 1 aar dingen fl. 1 25 Franco
per post fl. 1.65.
Prijs per weck: Voor Schiedam en Vlaardingen 10 cent
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnem» worden dagelijks aangenomen
Advertonl -mr het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór een
uur aan het bureau bezorgd, zijn.
Bureau: Lange Haven No. 141 (boek Korte Haven.)
COURANT
Prijs der Advertentiën: Van 16 regels £1. 0.92; iedere regel meer
15 cents. Reclames 30 cents per regel. Groote lettere naar de plaats die zij
innemen.
Advertentiën bij abonnement op voordeelige voorwaarden. Tarieven
hiervan zijn gratis aan het Bureau te bekomen.
In de nummers, die Dinsdag-, Donderdag-en Zaterdagavond
verschijnen, worden zoogenaamde kleine advertentiën opgenomen tot den prijs
van 40 cents per advertentie, bij vooruitbetaling aan bet Bureau te voldoen.
Interc. Telefoon
voor de Redactie No. 123.
voor de Administratie No. 103.
Veiligheidswet.
De Burgemeester van Schiedam,
brengt ter kennis van de ingezetenen, dat,
ter Gemeente-Secretarie (afdeeüng A) voor
belanghebbenden ter inzage is nedergelegi
een afdruk van de beschikking van den Mi
nister van Landbouw, Nijverheid en Handel
dd. 20 Augustus m no. 1932, tot vaststelling
van den vorm der kennisgeving, bedoeld in
art. 12 der Veiligheidswet, gewijzigd bij de
wet van 1 Juli 1909 (Staatsblad no. 245)
met daarbij behoorend model.
Schiedam, 27 Augustus 1909.
Do Bnrgcmccilcr voornoemd?
M. A. BRANTS.
Burgemeester on Wethouders
van Schiedam,
brengen ter openbare kennis, dat aan te
vangen met den 28en Augustus a s. tot en
met den 2en September d.a.v. de open
bare zwemplaats gesloten zal zijn.
Schiedam, 27 Augustus 1909,
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
M. A. BRANTS.
De Secretaris,
v. LUIK, L. S.
Schiedam, 27 A ut
ZWEDEN.
1909.
De algcmocnc Staking* duurt, de herhaalde
berichten over ecu vermindering van het
aantal stakets en het spoedig einde der sla
king ten spijt, onveranderd voort. Koel blijft
men aan de zijde van het machtig werkge
versverbond zoowei als aan den kant van dc
machtig in aantal zijnde stakers voor alle
pogingen tot bemiddeling, en enorm zijn dc
verliezen, welke het land dag aan dag lijdt.
De Zwoudseho regeering heelt, zich, zooals
men weet, op onzijdig standpunt geplaatst.
Thans hoeft ze aan haar consuls in DuitscR-
land de vertaling vim oen artikel gezonden,
voorkomende in liet officicoic regeeriugs-
orgaati van Zweden, cfe „Rö4 och Inrikes
Siduingar", van 13 Augustus, over de alge-
moene staking on haar oorzaken. Dit artikel
is dus daarom merkwaardig, wijl liet de op
vatting weergeeft, welke de Zwecdschc rogoe-
ring van den groeten loonstrijd heeft.
De herhaalde geschillen tussclien werk
gevers en werknemers in de verschillende
bedrijven, zouden do eigenlijke oorzaak van
den fegénwoordigeu loonstrijd zijn. Herhaal
delijk kwamen de locale nrbcidoiweiwnigin-
gen, die ldj hernieuwing der contracten tel
kens weer op loonsvermeerdering aandron
gen, in conflict met de werkgevers, die zich
voor handhaving der loonlaricvcn verklaar
den of zelfs tot vermindering van het ar
beidsloon overgingen. Het gevolg was, dat
de telkens weer opgevatte en weer afgebro
ken. onderhandelingen tot geen resultaat leid
den en op verschillende plaatsen kleinere
bewegingen ontstonden.
Door toedoen van dc door den slant be-
EEN DEENSCH VERHAAL.
noemde lusschenpersonen (hiertoe was bij de
wet van 3] December 190G besloten) wer
den wel is waar dc onderhandelingen weder
om opgenomen, doch ook ditmaal hadden
ze niet het gewenschtc gevolg. Nadat hierop
de verceniging van Zweedscho wetkgovers
tot oen uitsluiting besloten had, die voor cn
na de verschillende bedrijven zou omvatten
en deze verceniging bovendien de aangeslo
ten bedrijven ccn nlgcmceno uitsluiting in
t vooruitzicht lmd gesleld, kwamen dc door
den staat aangestelde bemiddelaars den 24on
Dili met hun ontwerp lot bitlegging der se-
rozen gochdlen voor den .(las;. Deze voor-
Mollen weiden echter verworpen en den
20sten Juli reeds trad do door den werk-
goversbond afgekondigde uitsluiting in wer-
k i ng.
De oorzaak der bij de vaststelling van de
loontavieven gelezen geschillen was in hoofd
zaak hierin gelogen, dat de arbeiders van
cringing der bestaande tarieven niet wilden
weten, terwijl do werkgevers vim oordeel wa
ren, dat men, uitgaande van den bestaan-
den loonslandaard, zoowel tot verhoogine; als
O O
lol verlaging- van de tarieven zou kunnen
komen. De beoordeeling dezer kwestie werd
nog moeilijker, doordat in velschillende be
drijven stukloon betaald werd, zoodat men
bezwaarlijk een vergelijking kon maken.
Algemeen was men in dc klingen der
werkgevers overtuigd, dat liet hoog tijd was
een einde te maken aan de telkens voor
komende geschillen. De arbeiders trachtten
telkens door kleine stakingsbewegingen de
O O C
patioons tot verhooging der loonen te dwin
gen. Door den arbeiders eenmaal'oei gevoe
lige nederlaag toe te brengen, zou men ein
delijk een einde aan dezen onvruclitbaren
strijd kunnen maken. En ook den arbeiders
bond scheen liet noodzakelijk den strijd te
Vieren, daar men het noodig oordeelde, den
werkgevers Ie beleden zelfs hij kleine sta
kingsbewegingen uitsluiting op groote schaal
loe te passen.
De Zwoodsehe vrouwen hebben aan de
regeering een petitie gezonden om onmiddel
lijk in bet geschil tusselienbeido te treden.
De dagbladen, die op de zijde van de ver-
eenigiilg van werkgever» staan, schrijven,
dut rle politie goed gemeend is, maar dat
aan haar verlangen niet kan worden \oldnan.
Ook liet offisieusc „Sronskii Morgonbladct"
behelst in den vorm mui oen interview dc
mooning van een ongenoemd aanzienlijk po
litiek persoon, die de doelmatigheid van
rogoeringstussehonkomsl ontkent.
GEMENGDE MEDE DEELINGEN.
Engeland.
Minister-president Asquith heeft gisteren
in hot Lagerhuis gesproken over de resul
taten van de conferentie ter vcrdodigin'g
van het Britscho rijk.
Tiet militaire probleem besprekende, zei-
do Asqnith, dat h'et result,aait dor beraad
slagingen het. plan Was om de strijdkrach
ten van het Rijk zoodanig te organisoerem,
dal, terwijl de autonomie van do verschil
lende ovcrzecsdhe gewAstion (dominions)
volkomen bcwhard bleef, de strijdkrachten
van die dominions snel tol oen homogeen
leger voroonigd zouden kunncm Worden
liet was een lenledag met frisschc luclit
en een stevige bries. Aan het buitenste bol
werk van do kleine havenstad lag tusschcn
groote cn kleine vaartuigen een oude boot,
die aan zijn touwen stampte on trok cn
tegen het bolwerk' sliet, zoodat zij kraakte
en kreunde, terwijl de masttouwen zich
onder den druk van den storm hogen.
Itet dek on de scheepswanden waren
blank gepoetst en geschuurd, maar bier cn
daar verried con achtergebleven viscbsclmb
voor welk dool do boot diende,
In dc kajuit was haar eigenaar, Ole Kliim
bezig met oonigo losse voorworpen vasl te
maken, om te voorkomen dat zij bij hot
stampen van de boot been en weer geslin
gerd en vernield werden, Ole Khlm was
klein cn mager. Hij had diepblauwe oogon
en donkerblond haar. Zijn baard, beslaande
Rit cenige dunne, ongelijklango luiaibundels,
Was roodachtig bruin. Zijn kloeding had,
met uitzondering van do hoogo kaplaarzen,
niets, dat bijzonder aan den zeeman deed
denken.
01c Kliim behoorde niet lot dc monsclien,
die veel spreken. Maar op zoo was hij oen
waaghals zonder weerga. Het weer mocht
zoo slechl zijn als bet wilde, steeds ging
hij niet zijn boot uit en nooit verzuimde
hij den dag, die voor liet vertrek bestemd
was. De menschen schudden daarover dik
wijls hel hoofd. Tot dusver was echter
alles altijd goed gegaan. Maar bet zou wel
eens anders afloopcn.
Thuis, op liet kleine eilandje, weinige)
mijlen van dc knsl, vond zijn moeder geen
rust als Ole in don slonn op zee rond
zwalkte, cn dat was ook het geval met een
andere op liet eiland, met Ludina, U<s
dochter van koopman Groth,
01e big thans met zijn boot in de haven.
Hij had zijn lading verkocht, het geld ont
vangen en zijn vaarluig met een aantal
verschillende voorwerpen beladen, die hij
meenemen moest naar huis, want hij was
niet alleen schipper, maar ook commission-
nair voor de eilandbewoners, die hem dik
wijls de wonderlijkste opdrachten gaven.
Dc eigenlijke handelswaren daarentegen
worden gewoonlijk mei oen stoomboot ver
voord, die eenmaal per weck hot eiland
aandeed.
Do storm huilde en rukte aan het touw
werk. Oio Kliim kook eens naar do pier,
indien zij wilden meehelpen het Britsolie
lijk in werkelijk netelige omstandigheden
Ie verdedigen.
Wal de marine van het Britscho rijk be
trad, gaf Nieuw-Zeeland do voorkeur aan
den legoiïwoordigen toestand, om een, bij
drage te leveren in de kosten van dg rijks-
vloot, terwijl Kanaila. en Australië oen eigen
vloot wcnschten tc bouwen.
Wat het nieuw vormen va'n eskaders voor
de zeeën van het Verre Oosten aangaat,
dit zou geschieden op de basis van een
Stille Occaan-vlioot, uit drie eenbeden be-
staandio, voor dc zeeën van Qost-Tndiéy
Australi ëen China, elk omvattende 1 twee
de klas gepantserd en kruiser, 3 tweedeklas-
kruisers, 6 torpedobootjagors en 6 duik-
huoten. Voorgesteld was, dat Kannda zou
beginnen met den bouw van kruisers en
toi pedobootjagcis, gedeeltelijk voor den At
lantische! Oceaan, gedeeltelijk voor den
Stillen Oceaan.
iedere andere samensmelting beschouwde
hij als staatkundig onzedelijk.
De rede van den Kamerpresident werd
stormachtig toegejuicht.
S p a n i c.
Na (le demping der onlusten is de krijgs
raad aaa hel werk gegaan. Te Barcelona
werd Antonio Mal et, als aanvoerder van
het oproer, in de wijk San Andres ter
dood veroordeeld, een twintigtal mannon
worden veroordeeld, tot levenslangen
dwangarbeid, o. a. een korporaal, die naar
de opstandelingen was overgcloopen; ver-
dor eon groot aantal lot gevangenisstraf
v.an vijftien en meer jaren.
De officieuso „Epocn" Weidt, dat er te
Barcelona, Sahadell, Tarrassa, Matarn, Lc-
rida, Gcrona cn andeie Catalaanschc sle
den, tegen meer 'dan duizend deelnemers
aan de onlusten het proces begonnen is;
dat er een raddraaier doodgeschoten is,
L6 rebellen tot levenslangen dwangarbeid
zijn veroordeeld en vete onschuldigen op
vrije voelen zijn gesteld.
II o n g a r ij e.
In Hongarije is men nog nieL van plan
de pogingen tot oen verdere vrijmaking
van Oostenrijk op te geven. Dat Blijkt uiit
een politieke rede, die de lieer Juslh, voor
zitter van de Hongnatsche Kamer, Woens
dag te Eelekyhaza hield, pn die vermoe
delijk niet zonder invloed zal blijven op
(te verdere houding van Jiet land. Juslh
stelde in liet licht, jlat men zich stand
vastig moest blijven vastklampen aan de
eischeneen zelfstandige bank en een zelf
standig lolgobied, „Wij moeten loonen, dat
ons parlement hoofd noch knie buigt en
dat het zich niet in een hoekje laat drin
gen. Onder geen enkele voorwaarde mogen
wij ons midorleggen bij een uitstel van
(te oplossing der bankkweslie cn een ver
lenging van liet bankprivilcgie voor korten
termijn mag volstrekt niet worden aan
vaard. De zelfstandige bank moet in 1911,
het zelfstandige tolgebied in 1917 tol stand
zijn gekomen en de bedreigingen met ab
solutisme en niel-parlementairc regeering
mogen ons niet verleiden lot eenigerlei
concessie." Hij zelf, zoo verklaarde spre
ker, zou geen schrede achteruitwijken.
De veelbesproken fusie achtte hij slechts
mogelijk, zoo de tegenwoordige-minderheid
opgaat in de onathankelijkheidspartij,
waartegen do uit zee komende wind dc
ccno hoogo golf na de andere wierp, die
er jjchuimond lo pietier sloegen.
Vandaag vond hij hel weer wel wat al
te bar.
Wie kwam daar aan? Met groole moeite
naderde togen 'den wind in ccn man, die
krampachtig zijn hoed mot een hand vast
hield. Na een korte begroeting zoide de
man
„Ik boorde dat go hier waart. Vaart ge
vandaag nog uit?"
„Misschien tegen den avond, als dc wind
gaat liggen."
„Kimt u niet dadelijk gaan? Ik bon niet
bang voor slecht weer."
„Vroeger b-on ik' vaak met zulk honden
weer buiten geweest, maar nu doe ik' liet
niet moer als hel niet beslist noodzake
lijk is."
„Ik moet vandaag nog terug. Gisteren
ben ik met (1e stoomboot gekomen en wou
morgen weer lenig gaan. Maar na dc zaken,
die ik hier gedaan heb, is hel van liet aller
grootste gewicht, dal ik onmiddellijk weer
naar huis terugga. Hel spreekt wet van zelf,
dat ik daarvoor gaarne extra liotaal"
De schipper antwoordde niet, dacht orh-
tcr des te moer. De man! die daar stond en
hom ccn dienst vroeg was dc vader van
Rusland.
Het schijnt dat dc RussLdie regeeiing
met ernst een grooten schoonmaak is be
gonnen in den knoeiboel der gewetenlooze
ambtenaren, die er nog al zoo zijn in liet
Russische rijk. Er is een onderzoek ge
weest in de administratie mui Moskou, bij
de aan den staat verplichting hebbende
.poorwcginautschuppijen enz. enz., en het
eeno onderzoek bracht steeds giooter schan
dalen aan liet licht dan het vorige. Het was
een alles overtietfeude trap. Thans heeft
een door de regeering gezonden kolonel Sjo-
wbkoï de gangen der stedelijke ambtmanen
van Waischau een» nagegaan, met het resul
taat dat van de ontdekte verduisteringen
wordt gezegd, dat zij vrijwel alles oieitrcf-
fen, wat men tot dusver zelfs in Rusland
heeft beleefd. Dat zegt nog al iet»
Clroote hinderpalen witten aan de commis
sie van onderzoek in den weg gelegd, zelfs
hooggeplaatste peisonen lieten niets onbe-
prootd om haar ontbinding te bewerken. Toch
heeft zij haar aibeid ten einde gebracht en
het resultaat wekt zclls verbazing in het
tsarenrijk, waar men toch in dit opzicht wel
liet een en ander gewend is. Behalve ver
duisteringen op groole schaal, waarin ook dc
president van liet stedelijk bestuur was bc-
tiokken, constateerde de commissie, dat door
de ambtenaren in hun functie ccn reeks
misdrijven vvaicn gepleegd. Bederf, jaar en
dag hadden zij gelden van de =tad verduis
terd, de boeken vervalselit en zic.li laten 0111-
koopen tot het toestaan van geheele of ge
deeltelijke vrijstelling van belastingen. liet
merkwaardigste echter is, dat zij een 100-
verabende op de been hielden, die ten bate
van de ambtenaren „expropriaties" bij rijke
burgers der stad ondernam, en politieke
moorden bedreef. Bovendien ontdekte de com
missie, dut op de betaling-lijsten ambtenaren
voorkwamen, die reeds lang overleden waren,
wier traktement echter nog 20 jaren na bun
dood geregeld werd uitbetaald. De justitie
heeft deze zaak in handen genomen cn men
kan dus weder tekenen op een sensatie-
proces. waarbij waarschijnlijk heel wat ge
heimen van de Etis-isehe ambtenaarswereld
zullen vvoulen ontsluierd.
Er is reeds hevig gevochten, maar do veder-
zijd-olie verliez.en zijn nog onbekend.
De toe.-tand in Yemen schijnt voor de
Tinken evenmin gunstig te zijn. Niet alleen
deden de opstandelingen te Sasa een muni
tie-depót in de lucht springen, wam bij 172
Turk-che soldaten het leven verloren, maar
bovendien weigerden de troepen van liet -ie
legerkorp- uit te rukken, omdat zij geen sol
dij hadden ontvangen. De commandant stel
de den gtoolvizier hiervan telegraphisch in
kennis. Deze gaf den minister van financiert
opdiaehl de noodige gelden beschikbaar te
tellen.
Pilt Theodor Schiemann beschuldigt in
dc „Kreuz/.eitiing" Engeland, dat bet den
op.-tand in Yemen aanmoedigt. Tn Yemen,
gelijk elders in Arabic, zegt hij, tracht liet
Turkije's- gezag te fnuiken, en zoekt het te
bewolken, dat er kleine, onafhankelijke staat
jes ontstaan, die later gemakkelijk onder
Engel,ind's invloed kunnen komen. Ivowoit
i< een voorbeeld. Dat Engeland te Kaïro of
Mekka een van Konstnntinopel onafhanke
lijk ehalifant wil vestigen is geen geheim.
Het i- iuaiom van bizonder politiek belang,
zegt Schiemann, na te gaan welken tegen-
-tnnd Turkije zal ontmoeten, terwijl liet in
Aiabié en aan de kust van de Roodc Zee
en van de Perzische Golf zijn gezag tracht
te handhaven.
Volgens bet ..Journal" hoeft de krijgsraad
te Adana 40 Mohammedanen en 5 Arme
niërs als aanstokers rot de laatste moordpar
tijen lot den strop veroordeeld.
T u r k ij e.
De Albance/enopstand neemt bedenke
lijke afmetingen aan. Tc Werlsscw itsj heb
ben dc regceiingsttoepen een overwinning
behaald, maar men durft niet tot vei volging
over te gaan, voordat men zeker veel, dat
de opstandelingen den aanval niet zuilen
hernieuwen. Te Rogovvo is de toestand veel
ernstiger. De bevolking daar is. evenals de
bewoners van het gebied tussehcu Ipek cn
Goessinje van oudsher onrustig, weigert be
lasting tc betalen en recruten te leveren. In
militaire kringen is men van oordcel, dat
sleehls doortastend opticden het gezag der
Rcgcering kan vestigen. En is het eenmaal
zoo ver, dan zullen in die streken krachtige
garnizoenen Min veel mtillerie voorzien ge
legd moeten worden. De ïcgeefing verleent
den opperbevelhebber allen mogelijken steun.
Marokko.
Hot verzoek van c-enige Franscho Kamer
leden fen bate van de gevangen genomen
aanhangers van den roghi, heeft zijn uit
werking niet gemist. In opdracht van mi
nister Pielion heeft de Franscbe consul to
Fez geprotesteerd tegen de folteringen en
in krachtige bewoordingen van den sullar
de toezegging gcëischt, dal bij voortaan de
welten 'der menselielijkheid zou betrach
ten cn zou verbieden dat gevang-oman Wor-
den gepijnigd of langzaam ter dood ge-1
bracht.
De leden van het diplomatieke korps to
Tandzjer overwegen of zij ook tc za.nien
den sultan tot menselielijkheid zullen aan
manen.
Van 'do 25 gevangenen, vvien de sultan
oen voel en oen ami had laten afhakkativ
zijn er nu 2-3 gestorven, TvVeo schijnen er
bel leven af te zulten brengen. Ook onder
de Marokkaansche stammen schijnt de
vu eedland van MocJay llalid afkeuring ie
Wekken. Moejay Hafid had een nieuwen
gouverneur naar Tasa gezonden. De- be
woners verklaaiden, dat zij geen hoer Ver
langdon, gezonden door oen sultan, die lmn
bloeders martelde.
Ludina, de koopman Groth. De menschen
vertelden elkaar, dal Ote en de dochter
van tien koopman liet eens waien, maar
niemand kon het met zekerheid zeggen.
01e wist, dat de vader er legen was cn
daarom had hij nooit met hem over dit
ondeiweip gesproken.
„Nu," vroeg dc koopman, „gaan we?"
Ole keek op en antwoordde kort, maar
vastberaden
„Ja, binnen een kwartier."
Do koopman haalde snol de dingen, die
luj meenemen moest, cn juist ceti kwartier
later ging do boot, tot verbazing van de
menschen aan de haten, het zeewater in.
liet scheen dal de storm ging liggen. Nau
welijks waren zo echter buiten de pieren,
of 01c Klimt zcide tol zichzelf, dat het er
spannen zou. lil elk geval was de grootst
mogelijke voorzichtigheid geboden. Daarom
maakte hij, terwijl hij achter anti liet roer
zat, het zeil ook niet vast, maar hield do
schoot in do hand, om ze, als do jviu't te
sterk werd, elk oogenblik te kunneil laten
vieren. Midden in de boot, aan den mast,
zat de koopman eu hield zich stenig vast.
Dit was ook noodzakelijk. Want het kleine
vaartuig werd geweldig heen ,en weer ge
slingerd en verdween dikwijls geheel in
de golven.
Verjaring van H, M. de Koningin.
liet Koninklijk Echtpaar en II. M. do
Koningin-Moeder zullen op den 31stoti
dezer, ruim 10 uur, het. feestterrein te
Apeldoorn bezoeken.
Te half twaalf zal er op dien dag uit Den
Hel eilandje, het deel van den tocht, lag
cenige mijlen ten zuiden van de kleine
havenstad, cn daar de wind zuidelijk was,
kon Ole Kliim slechts met moeite laveerend
vooruitkomen. Do golven sloegen steeds
weer opnieuw over de boot en als er te
veel water achterbleef, moest de koopman
het er uit scheppen, liet zeil was zooveel
mogelijk gereefd. De storm rukte aan mast
cn touwwerk en liet kraakte in de boot.
Maar nog hictel alles stand. Niemand sprak;
"een woord. Slechts af en toe gaf de schip
per zijn passagier ccn korte opdracht. Zoo
waren ze al een paar uur onderweg. liet
begon inmiddels donker to worden, en weer
was het, alsof de kracht van den wiiul
lermindcrde. Onder gewone omstandighe
den waren hvoe of drie uur voor den tocht
voldoende geweest, ja, 01e had don weg
wel eens binnen de Iwoo uur afgelegd.
Thans waren ze odder nog maar op de
helft en bevonden ze zich pas in de nabij
heid van een kleine zandbank, die zich
tussclien de havenplaats en bot eilandje
uit de zee verhief en die door de zeelieden
de „zochondenbank" genoemd werd.
'Slot volgt.)
