zondag 29 Augustus 1909
Eerste Blad
63fl,e Jaargang
No. 1308?
r
Goed afgeloopen.
Deze courant verschijnt d a g e 1 ijk s, met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
per kwartaal: oor Schiedam en V laar din gen fljfi25. Franco
per post fl. 1.65.
Prijs per week: Voor Schiedam en Vlaardingen 10 cent
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnem< worden dagelijks aangenomen.
Advertent >r act eerstvolgend nummer moeten des middags vóóreen
uur aan het bureau bezorgd zijn.
Bureau: Lange Haven No. 141 (hoek Korte Haven.)
AANGIFTE
BEVOLKINGSREGISTER.
Het GEMEENTEBESTUUR van Sdhic-
dam herinnert do ingezetenen aan hunne
verplichting om steeds tijdig aangifte
te doen voor het bevolkingsregister-.
Bedoelde aangifte moot worden gedaan:
lo. wiannecr men de Gemeente
gaat verlaten;
alsdan moet oen gtetuigscihiift van woon-
plaatsveran'toring (verhuisbiljct) worden
gevraagd en meegenomen naar de Gemeente
waar men zich. gaat vestigen, ten einde
aldaar uiterlijk binnen één maand te wor
den ingeleverd;
2o. wlanneer men zioh in de Ge
meente vestigt;
als'dan moet men overleggen een getuig
schrift van woonplaatgverandeilng (ver
huisbiljct), afgegeven in de vorige woon
plaats
3o. wlanneer men binnen de Ge
meente van Woning verandert;
alsdan is het hoofd van eon nuisgezin
verplicht aangifte te doen, doch tevens
Wanneer in dat gezin eenige verandering
plaats grijpt, bijv. wanneer iemand komt
inWönOn en ook wanneer diensl- en worte
lroden komen of vertrekken.
Verzuim van aangifte kan Wor
den gestraft met HECHTENIS of
GELDBOETE.
Voor zooveel noodig wordt medegedeeld
dat het Bureau van hot Bevolkingsregister
g'evcstigd is Sdhoolslraat 12 (voorma-
lig KantongereohtsgebouW).
KENNISGEVING.
Inrichtingen welke gevaar, schade
of hinder kunnen veroorzaken.
Prijs der Advertentiën: Van 18 regels fl. 0.92; iedere regel meer
15 cents. Reclames 30 cents per regel. Gioote letters naar de plaats die zij
innemen.
Advertentiën bij abonnement op voordeelige voorwaarden. Tarieven
hiervan zijn gratis aan het Bureau te hekomen.
In de nummers, die Dinsdag-, Donderdag-en Zaterdagavond
verschijnen, worden zoogenaamde kleine advertentiën opgenomen tot den prijs
van 40 een*? per advertentie, bij vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen.
Intere. Telefoon
f voor de Redactie No. 123.
voor de Administratie No. 103.
Burgemeester en Wethouders van
Schiedam
Gezien het verzoek van AR1J JORDAANS,
om vergunning tot oprichting van een
fabriek tot vervaardiging van
alle soorten voertuigen en ij ze r-
construction en plaatsing van 2 stoom
werktuigen, elk van 10 paardenkracht met
een stoomketel van 25 M2 verwarmingsop
pervlak, in het pand staande aan do Hoofd
straat nos. 34—36, kadaster sectie L nos.
1553 en 1554;
Gelet op de bepalingen der Hinderwet;
Doen te weten
dat voormeld verzoek met de bijlagen
op de secretarie der gemeente is ter visie
gelegd 1
dat op Donderdag den 9 September a.s., des
middags ten 12 ure, een raadhui® gele
genheid zal worden gegeven om bezwaren
tegen het toestaan van dit verzoek in te
EEN DEENSCII VERRAAT,.
brengen en die mondeling of schriftelijk toe
te lichten
dat gedurende drie dagenvóór liet tijd
stip hierboven genoemd, op de secretarie der
gemeente, van de schrifturen, die ter zake
mochten zijn ingekomen, kennis kan worden
genomen en
dat volgens de beslaande jurisprudentie
niet tot beroep op eene beslissing ingevolge
de Hinderwet gerechtigd zijn zij, die niet
overeenkomstig Art. 7 dier Wet voor het
Gemeentebestuur of een of meer zijner leden
zijn verschenen, ten einde hun bezwaren
mondeling toe te lichten.
En is hiervan afkondiging geschied, waar
het behoort, den 26n Augustus 4909.
Burgemeester an Wethouders voornoemd,
M. A. BRANTS.
De Secretaris,
v. LUJK, L S.
(Slot).
Plotseling knapte do masf bij een licvi-
gen windstoot dooimidden en viol met zeil
en touwwerk over boord. De boot draaide
in het zelfde oogenblik.
„Houd hot roer vast," commandeerde
01e. „Flink vasthouden."
Grolhe dood wal hem gezegd was en Ole
kapte mast en touwen.
„Zoo," zoide hij, terwijl hij weder aan
hot roer plaats nam, „dat zal de laatste
reis /Ier „Goede Hoop" en ook wel onze
laatste reis zijn."
„Wat dc boot betreft," antwoordde do
koopman, „dat is hot ergste niet. Als wij
levend aan land komen, zult ge daarover
niel te klagen hebben. Maar dat gebeurt
niet, daar komt niets van in. Mijn anno
vrouw on Ludina
„Ja, zeido. 01c, „cn mijn armo moedor
en Ludina."
Groth kromp ineen. Plotseling werd het
hem duidelijk hoe het mol Ole Klüm en
zijn dochter stond.
„Ole," vroeg hij, „honden jullie van el
kaar
l^j^Burger-Avoiidlscliool.
t De 1 e s s e n aan de Burger-Avondschool
zullen beginnen op Maandag 6 Septem
ber a. s., 's avonds 7 uur.
Be Directeur,
J. A. HINGMAN.
Ministerie van Financiën.
MUNTBILJETTEN.
Dc MINISTER VAN FINANCIËN
brengt onder de aandacht, van hef publiek f
dat, kracht ene de wet van 1 Juli 1909
(Staatsblad no. 252) tot 1 October
19 0!) alsnog de gelegenheid bestaat om
muntbiljetten in te wisselen
dat die inwisseling zat kunnen geschie
den hij de befnalmccstcrskantorcn cn bij dc
kantoren der Nedcrlandschc Bank (behalve
bij de correspondentschappen 2e cn 3c
klasse)
dat vanaf I October 1 9 0 9 dc
alsdan nog niet ingewisselde muntbiljetten
wa a r rl e 1 o os zullen zijn.
Een ieder wordt derbahe met nadiuik aan
bevolen na te gaan or nog muntbiljetten in
zijn bezit ziin en, zoo ja, die biljetten o li
ve r wij ld op een dor bovenbedoelde kan
toren ter inwis.-eling aan te bieden.
Het bovenstaande geldt alleen voor
de Muntbiljet.tupi, dus uitsluitend
voor do biljetten van 50 gulden en van 10
mutdon, waarop het woord „m u n t b i 1 j et''
voorkomt (niet voor de sinds 1 October
1 904 uitgegeven, blauwe bankbiljetten van
10 gulden).
De Minister van Financiën,
KOLKMAN.
BUITENLAND.
Schiedam, 28 Aug. 1909.
GRIEKENLAND.
Uit Athene w'erd gisteravond hot veel
aan do fantasie der lozers overlatende We
gnam gezonden, dat de Kamer tegen -31
dezer is bijeengeroepen, teneinde alsdan
jcen beslissing to nomen over eeltige drin-
tgenjthe maatregelen. Dat cr niets naders
omtrent don aard dier dringende maatregc-
'Icn w'erd gemold, vindt zijn oorzaak in dc
strenge censuur, die telegrammen, wëlko
iels bevatten over den heel bedenkelijker,
binnenlandschen toestand, waarin Grieken
land verkeert, niet doorlaat. De dagblad
correspondenten zagen zich dus genood
zaakt, hun bladen schriftelijk in te lich
ten, zoodat berichten over dc gebeurte
nissen van een week geleden, eetrst nu
buiten Griekenland bekend WoTden. Zij mel
den, dat, ondanks de oensuur en de grooto
pressie, welke de rogeeriug ook op de
Atheenscho bladen uitoefent, de bladen van
de vorige week Vrijdag en Zaterdag' vol
stonden met berichten ovei de in liet land
hcerschcnde revolutionaire beweging en
reeds spraken over de aanstaande uithar-
sting eenor openlijke revolutie. Vrijdag
werd door personen, die vervolgens ont
kwamen, een bombardement met steenen
op den in een automobiel rijdenden kroon
prins geopend, die als door een wonder
ongekwetst bleef. Dc ontstemming tegen
de dynastie gaat alle perken te buiten.
Hot Griekschc volk, verbitterd over do
zwakheid van bet land, welke nu ook' hij
hel Kieta-vraagstuk aan den dag kwam,
keert zich tegen het hof, togen hel gun-
stelingstolsci en het algemeen politiek
verderf. Men wil liet leger en de vloot,
die onder het tegenwoordige, systeem tot
onmacht zijn gedoemd, verheffen en het
landsbestuur van corrupte elementen zui
veren. Van do oude methoden, waaraan
ook de nieuwe -minister-president Rhallis
vasthoudt, wil hel volk niets meer weten.
Of dc Kamer wordt ontbonden, of nieuwe
verkiezingen Worden uitgeschreven, of
Rhallis dc waarheid bekent of niet, dat
alles laat liet volk, dat naar een algehecle
hervorming van het land streeft, volkomen
koud. Zelfs het anders rcgceringsgezindo
blad „Empros" zegt, dat noc-h Kamer-ont
binding, noch verkiezingen noodig zijn,
doch dat de Kamer bijeengeroepen moet
worden om dheol oorl o.gsma tori aal
te bostellen en do reorganisatie van
het. land ier hand te nemen. Binnen drie
maanden, zegt het blad, moet Griekenland
sterk genoeg worden, opdat zijn eer niet
door een iegelijk mot do voeten getreden
zal kunnen worden, en opdat het niet ge
noodzaakt zal zijn, voor de beschermende
mogendheden op dc knieën te liggen.
Do jonge officieren, dc gilden en do stu
denten hebben zich eindelijk vorecnigd. Zo
bereiden in allen ernst een algehecle om
wenteling voor. Ze hebben besloten ineen
nieuwe memorie aan de regeering een on
middellijke bij'oenrooping der Kamer te ver
langen, opdat deze maatregelen ter verhoo
ging dor weerbaarheid van het land zal
nemen. Alen dreigt, dal do officieren mot
machinegeweren voor hot huis van den
minister-president Rhallis zullen trekken,
wanneer hij aan dezen eiscJi geen gevolg1
geeft; dat wil dus zeggen, dat don xni-t
nister-pi'csidont eeu ultimatum in don wa
ren zin des woords is gesteld. Mcneistht
voorts de oogenblikkelijke verdwijning van
den kroonprins en de andere prinsen uit
het leger en liet ontslag van alle onbe-t
kwamo officieren, zoomede van die offi
cieren, die a.ls gunstelingen met aanzien
lijke salarissen doelloos naar het buitcn-
De schipper antwoordde niet cn Groth
kon zijn gezicht niet moer -zien. Daarvoor
was het reeds' te donkei-. Do wind Was
gaan liggen, do zee stond echter nog hol.
„Dit zal een vroeselijk einde nemen,"
zoide de koopman, „wij brengen hel er niet
levend af."
Ole boog over den rand van de boot en
luisterde:
„Wat is er?" vi-oeg do ander.
„Als ik mc niet bedrieg, hebben wc do
zoohondenbank vlak yoor ons. Alisschien
lukt hot ons, daarop to loopen en ons op
deze zandbank lo redden."
Op hetzelfde oogenblik echter kreeg men
een vreesolijken stoot en con golf door
weekte de kleoron dor beide mannen. On
der hen stiel cn schuurde de kiel van de
boot over zand en sfeon.cn. Toen zat zij
plotseling vast.
Ilel was werkelijk do zandbank.
Ole Klüm kende haar uitstekend. Hij bad
hier vaak gejaagd op wilde ganzen en zee
honden.
„Thans moet ge mij volgen, voorzichtig
aan, wo moeten nog oen eind door het
water waden," zeido hij.
Ze knoopten hun jassen dicht, sprongen
uit do boot en waadden naar de zandbank.
Do koopman was overgelukkig toen hij
vasten grond onder dc voeten voelde, maar
Ole bekoeldo zijn vreugde
land worden gezonden. Aret deze rtschon
der jonge officieren sympatic scoren vele
politieke verecnigingen. Do studenten nu-
blicecrcn een oproeping tol het volk, waar
in ze dergelijke wenschen voorstaan.
Dc regeering echter, zoo zeiden deze
berichten van een week geleden, bereidt
zich voor om aan deze volksbeweging te
genstand te bieden, en daarin ligt het
grootste gevaar. AIct toestemming van den
nToistor-prcsident pogen dc oudere offi
cieren in 'l geheim de onderofficieren naar
de zijde der reactie over te halen, doorben
te beloven, dat de jonge officieren uit het
leger verwijderd zullen, worden en zij in
hun plaats zullen komen.
De uil do provincie naar Athene gehaalde
gendarmes zouden den bewakingsdienst in
alle openbare gebouwen en banken over
nemen, dc Atheenschc troepen daarenteg.n
die men niet vertrouwt, zouden naar de
grenzen worden gezonden. Volgens de al-
gemeene overtuiging staan er ernstige ge
beurtenissen te wachten, wanneer de re
geering niet toegeeft.
Dit alles in aanmerking nemende, zal
men zeer zeker dc groote beteckcuis van
het hierboven genoemde, voor den huiten-
staander vrij onbenullige telegram begrij
pen.
GEMENGDE MEDEDEELINGEN.
„Ja zoo ver zijn wo nu, hier moeten
wc vannacht blijven en we zullen nu maar
hopen, dat er morgen een schip komt, dat
ons kan oppikken."
„Ik ben tot op do huid toe nat," zeido
dc koopman, „maar dat is niets als wc
gered zijn."
Ole bukte zich en liep eenige malen heen
en weer.
„Daar ben ik nog niet zoo zeker van.
We zijn nog niet buiten gevaar, liet water
komt op en hij hoog walcr loopt de bank
onder. Wij zullen hier dus nog verscheidene
uren moeten rondwaden. En we moeten
heel voorzichtig zijn, want ik kan haast
geen hand voor do oogen zien."
Dc wind ging nu werkelijk liggen, maar
het water steeg voortdurend. Dc koopman
rilde van koucle.
„Hoor eens," zei Oio Klüm, „dat houdt,
ge niet fang moor uit. Afijn oude boot zal
nooit meer een bruikbaar vaartuig worden.
Er zit nog heel wat brandbaar hout aan -
vooruit dan maar."
llij waadde naar de boot en bracht alles
wal brandbaar was, los bont, touwwerk
elc., naar den voorstoven, dio boven bet
water uitstak. Toen stak hij er den brand
in cn het brandde boven verwachting- Bin
nen enkele minuten was 'tonde vissolicrs-
vaartuig een vlammenzee, welke op groe
ten afstand opgemerkt moest worden.
België.
België wordt hcdi-eigd met een ernstige
staking. Ilct centrale comité van den mijn-
werkersbond heeft n.l. in zijn Donderdag
gehouden vergadering besloten, om in de
maand October de algemecne werkstaking
uit te roepen, wanneer voor dien tijd de
negen-urige arbeidsdag niet mocht zijn. toe
gestaan.
S p a n j e.
De Spaansche regeering gaat voort „krach
tig" op te treden in Catalonie. Tal \an lie
den, die haar of der geestelijkheid onaange
naam zijn, worden zonder vorm van proces
het land uitge/ot. Neutrale scholen en radi
cale eieenigingen worden gesloten. Den neu
tralen scholen wordt \crwetcn, dat zij anar
chistische denkbeelden propageeren, de
onderwijzen' worden dan ook groepsgewijze
öl' gearresteerd, of uitgewezen.
"Volgons ofFieiocle berichten zijn te Bar
celona 20 poisoner), meest nationalistische
onderwijzers, verbannen, terwijl vier andere
tot gevangenisstraf zijn veroordeeld.
Francisco Norat is, onder beschuldiging
hot oproer in de wijk Cnmpo-Galvani te heb
ben aangestookt en kloosters te hebben in
brand gestoken en geplunderd, in hechtenis
genomen.
Bovendien zijn nog 7 personen, diö vluch
tende monnikken van hun have hebben be
roofd, benevens een aantal vrouwen, die een
werkzaam aandeel hadden genomen nan
het jongste oproer, achter slot en grendel
gezet.
Een militair rechter heeft aan het hoofd
van 20 gendarmen te Plums 16 verdachten
gearresteerd en te Villatonga zijn IS in
woners, die don spoorweg hadden vernield,
In handen der justitie gesteld.
Spanje in Marokko.
De strijd die de Spanjaarden aan het Rif
voeren cn waarvoor zij zulke groote finan-
ciccle offers beschikbaar stellen, heeft vooral
den Uichdanberg tot oorzaak. Deze berg heeft
vijt toppen, die door enorme blokken ge-
\oimd worden, welke er uitzien als gego
ten ijzer. De chemische analyse van de
erts-lagen heeft een ij/ergehalte van 65
70 vastgesteld.
Boven op den berg bevinden zich de gra
ven van twee hoogvereerde Arabische heili
gen. Men zegt nu, dat het verwijderen van
deze era ven, dat hij een exploitatie van den
berg noodzakelijk is, voor de Arabieren
geen bezwaar is, omdat de geesten van de
heiligen zich onmiddellijk terugtrekken, wan
neer de ongeloovigen bezit nemen van de
aarde waarin zij rusten. Of de Mohamme
danen 't intusschen aangenaam vinden, dat
dc graven hunner heiligen -op die wijze ge
schonden worden, staat natuurlijk nog to
bezien.
Alen schat de hoeveelheid ijzererts, die
hier bij voldoende transportmiddelen betrek
kelijk gemakkelijk te winnen, is, op 8 i) 10
niilliooft ton. Verder zijn in de buurt nog
belangrijke hoeveelheden magneet-ijzersteen
gevonden.
Het bedenkelijke van hot geheele geval
is. zoonis men weet, dat de Roghï concessie
verleende tot het exploiteeren van deze mij
nen. Fm de Roghi, die als opstandeling nu
aoed en wel is gevangengenomen door het.
wettelijke gezag, had natuurlijk niet het
minste recht om den Spanjaarden concessies
te verleenen.
Oostenrijk.
Keizer Franz Jozef zal binnenkort een be
zoek brengen aan Brcgenz en heeft den
wensch te kennen gegeven, hij die gelegen
heid ook den Zwitserschen Bondsraad te
begroeten. Do begroeting zal plaats hebben
te Rorschoch op het schip, waarmede de
Keizer naar Bregenz reist. Daar de honds
president Deucher om gezondheidsredenen
niet aanwezig kan zijn, zal de Bondsraad
worden vertegenwoordigd door den vice-
president Comtesse en twee leden van den
Raad.
Denemarken.
Een vijftal Deensche mannen van naam
cn invloed hebben besloten morgen te Ko
penhagen in optocht naar den koning te
gaan, en, hij monde van een deputatie,
te protcstecrcn tegen de benoeming van
Cluïstensen tot minister. Op een vraag aan
den geheimschrijver des konings, of deze
de deputatie zou ontvangen, kwam hetant-
woord, dat dc koning daarover eerst den
minister-president moest raadplegen.
„Maar wat wilt ge toch?" vroeg dc koop
man, wezenloos ilavende naar het grooto
vuur in den donkeren nacht.
„Ik roep om hulp. Alijn moeder slaapt
dozen nacht zeker niet en' misschien zijn
er meer, die geen oog toedoen. Dc een of
ander op het eiland ziet het vuur wel en
men zal ons te hulp komen,"
Dicht aan zee stond 01e KUim's huis.
Allen wisten dat Ole in de havenstad was,
maar niemand maakte zich over hem be
zorgd. Alleen zijn oude moeder was onrus
tig. Zij had don 'heclon dag naar zee gc
keken en toen het donker werd, nam haar
angst zoozeer toe, dat zij hot in huis niet
kon uithouden. Steeds weer werd zij naar
buiten gedreven. Zoo was zij de eerste gc
woest, die het vreemde vuur op zee het
ccvsl gezien had.
Snel had zij do buren gewekt en deze
hadden oen boot bemand, welke met krach
tigen slag naar het vuur gerooid werd:
Langzamerhand was liet levendig in het
vissehersdoi'p geworden. De een had den
ander gewekt cn allen waren ze naar dc
piel gegaan om het onverklaarbare vuur
te zien en te wachten op de terugkomst van
do hoot. "Wat zou ze wel brongen? Intus
schen was or con good uur vertoopen. Toen
hoorde mon riemslagen en weldra zag men
do omtrekken van een bemande boot. Toen
zij bij de pier aangokomen was, riep do
Zweden,
Uit dc Donderdag gehouden officieele tel
ling is gebleken, dat het aantal werkeloozen
255,66S personen bedraagt; 23,129 man
zijn na IS dezer weder aan <len arbeid ge
gaan.
Naar het „Swenska Telegrambyran" ver
noemt, heeft dc regeering beraadslaagd over
eenige voorstellen tot bemiddeling in de
kwestie der algemeone werkstaking; doch
krachtige slem van den havenmeester, die
zag dat cr behalve de vier roeiers nog twee
personen waren:
„Wicn brengt go?"
Dadelijk klonk uit de boot het antwoord:
„01c Klüm cn koopman Groth."
Deze namen gingen dadelijk van mond
tot mond cn allen haastten zich naar de
landingsplaats, waar ter begroeting roods
twee vrouwen stonden, voor wie do overi
gen eerbiedig ruimte overlieten, liet waren
Ole's moeder on Ludina Groth.
Nauwelijks lag*do boot gemoeid, of de ge
redden sprongen cr uit. Zo hadden het hei
den in hun doorweekte klcorcn te koud,
om lang to blijven praten. 01e scheidde van
den koopman en diens dochter, na beloofd
tc hebben, dat hij don volgenden dag zou
komen koffiedrinken.
Dit gebeurde ook.
En reeds dcnzelfden avond wist het ge
heele visschersdorp niet alleen dat vader
Groth zijn toestemming had gegeven voorde
verloving van zijn dochter Ludina met Ole
Klüm, maar ook dat de visscher niet lan
ger op zee zijn brood zou zoeken, maar als
firmant in do oude firma Groth eu Zoon
zou worden opgenomen.
SCHIEDAMSCHE COURANT
l«£SS35nr
VOOR HET