Dinsdag 31 Augustus 1909
No. 13088
63"° Jaargang
Ooin I3ogus.
Bericht.
In verhand met de feestelijkheden
to dezer stede, op morgen, 31 Augus-
tns, zal de Schiodamscbe Courant aan
den avond van dien dag NIET ver
schijnen.
KENNISGEVING.
BUITENLAND.
lQOiW> j I 'Ld
SCHIEDAMSCHE COURANT
Deze con rant verschijnt d a g e 1 ij k s, met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per kwartaal: voor Schiedam en Vla ar dingen £1.1.25. Franco
per post fl. 1.65.
Prijs per week: Voor Schiedam en Vlaardingen 10 cent.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnem< worden dagelijks aangenomen
Advertent —or het eerstvolgend nummer moeten des middags vó&reen
uuï aan het bureau bezorgd zijn.
Bureau: Lange Iïaven No. 141 (hoek Korte Haven.)
Prijs der Advertentiën: Van 16 regels fl. 0.92; iedere regel meer
15 cents. Reclames 30 cents per regel. Groote letters naar de plaats die zij
innemen.
Advertentiën bij abonnement cp voordeelige voorwaarden. Tarieven
hiervan zijn gratis aan bot Bureau te bekomen.
In de nummers, die Dinsdag-, Donderdag-en Zaterdagavond
verschijnen, worden zoogenaamde kleine advertentiën opgenomen tot den prijs
van 40 cents per advertentie, bij vooruitbetaling aan bet Bureau te voldoen.
Interc. Telefoon
voor de Redactie No. 123.
voor de Administratie No. 103.
Burgemeester en Wethouders vah
Schiedam
brengen ter kennis van de ingezetenen, dat
op Dinsdag 31 Augustus a. s., den verjaardag
van H. M. de Koningin
a. de Bureaux ten Raadhuize gesloten zul
len zijn en het Buieau van den Burgerlijken
Stand (Schoolstraat 12) geopend zal zijn van
des 's middags 12121/2 uur;
b. de pont in de Buitenhaven van 's mid
dags 1 uur wordt stilgelegd
c. gedurende den roeiwedstrijd, van des
's middags 2 tot des namiddags circa 0
uur, het scheepvaartverkeer in de Nieuwe
Haven 'zal zijn gestremd
d. gedurende de ringrijderij, het gedeelte
van de Nassaustraat gelegen lusscben Wester
kade en Schoolstraat, van des 's middags 2
uur tot na afloop der ringrijderij voor het
verkeer met rij- en voertuigen zal zijn ge
sloten.
Schiedam, 28 Augustus 1909.
Burgemeester en Wethouders voornoemd
M. A. BRANTS.
De Secretaris,
v. LUIK, L. S.
Schiedam, 30 Augustus 1909.
YEMEN.
liet jonge Turkije heeft in den laalsten
tijd wederom met bedenkelijke moeilijkheden
te kampen Even voor de oplossing der Kreta-
kwestie is in Noord-Albamë een zeer ernstige
opstand uitgebroken, welke volgens eenige
kiantenberichten bijna het karakter vaneen
gewapende revolutie tegen de Turksche cen
trale regeering draagt. Nog erger ziet het er
in Yemen uit, dat zuidwestelijkste gebied
van Arabië, welks (lodem met liet bloed van
tienduizende Turksche soldaten is gedrenkt,
die daarheen waren gezonden om de opstan
dige bewoners dier provincie te onderwerpen.
In den strijd om Yemen, welke nu reeds
sedert een halve generatie met korte onderbte-
kingen wordt gevoerd, beeft men niet alleen te
doen met een der chronische opstanden, waar
aan bet land en geheel hst Aziatische morgen
land lijdt. De strijd heeft een veel ernstiger
grondslag; het is in werkelijkheid een strijd
om het kalifaat, om de vertegenwoordiging
en opvolging van Gods profeet, welke waar
digheid sedert 1517 uitsluitend door de Turk-
Eens woonde to Londen, zoo omstreeks
de regeering van koningin Elisabeth, een
geleerd man.
Hij heette eigenlijk Bog, maar in de wan
deling word bij Bogus genoemd. Ilij was
zelfs min of moer beroemd, want hij had
een geleerd stuk geschreven,-dat hij, omdat
het over menschelijke dwalingen handelde,
dan ook maar „Menschelijke Dwalingen"
bad betiteld. Niemand had het ooit gele
zen. Maar men wist, dat bet bestond
in manuscript en dat bot heel geloeid
.was.
Vijf en twintig jaar lang had Bogus er
aan gewerkt. Hij had echter niet kunnen
besluiten, bot in hot licht te geven. Ilij was
er nog steeds over nadenkende, steeds bet
bijwerkende. Inmiddels was het onder zijn
ijverige, geleerde vingeren aangegroeid tot
een standaardwerk, dat op de onderste
plank van zijn boekenkast niet minder dan
tien in-folio clcelen in beslag nam.
Deel I behandelde do dwaling van ge
boren to worden, welke hijgevolg dc aan
leiding cn de grondslag was van alle an
dere dwalingen.
In do doelen IIX werden achtereenvol
gens besproken;
do dwalingen der kleine kinderen,
de dwalingen dor jongelingen en jonge
meisjes,
de dwalingen dor monschen op rijpen
sche sultans wordt bekleed, die daarmee de
geestelijke opperheerschappij over de sunniti-
sche moslims voeren,
De Arabieren, wier aanvoerder de veel
genoemde sjeik Yahia Hamideddin is
voeren een wezenlijken oorlog tegen de Turk-
sche opperheerschappij, een oorlog van aan
zienlijke politieke beteekenis want het gaat
hierbij niet alleen om de wereldlijke opper
heerschappij van den sultan, maar ook om
het bezit van het kalifaat. De sjeik Yahia
beweert nl. dat hij en niet de sultan van
Turkije de rechtmatige opvolger van den
profeet is, en zijn aanspraken worden door
vele duizenden Arabieren met de wapens in
de hand gesteund.
Tot ongeveer 1896 werd do strijd tus-
schen Yahia en do Turken meer in stille
gevoerd. Yahia was er tot dien tijd slechts
op uit om onder de Arabieren zooveel mo
gelijk aanhangers te verworven. In 1896
begon hij logon de Turksche opperheer
schappij aanvallend op te treden, en hij
had wcldia het succes, 'dat hot sandsjak
Assyr in zijn handen viel. Sedert dien tijd
hooft Yahia zijn strijd tegen dc Turksche
heerschappij onophoudelijk en mot groote
taaiheid voortgezel. Do rogeering te Kon-
stantinopel heeft tienduizenden soldaten
naar Yemen gezonden, die in de zand
woestijnen aldaar óf van honger stierven,
öf aan lichamelijke afmatting ten ondor
gingen de enkelen, die do eenige versterkté
plaats der provincie, Saana, bereikten, wer
den óf door den vijand afgemaakt, aflie
pen naar hom over. liet doel van Yahia
en zijn tegenwoordigen opvolger is niet al
leen om meester van Yemen te worden,
maar do in de provincie Hedsjas gelegen
heilige gleden Mekka en Medina te ver
overen ,on zich vervolgens tot Kalief te
laten uitroepen. Gelukt hem dit, dan zal
daardoor aan het Turksche rijk oen slag
worden toegebracht, waarvan het zich niet
moor zou kunnen herstellen. Want het
verlies der heilige steden cn de provincie
Yemen zou voor al de verschillende* elemen
ten van het Turksche rijk, die innerlijk
ïecds lang tegen dc Turksche opperheer
schappij rcbelleeron, het signaal' tot een
algeineenen opstand zijn; bovendien zouden
miliioonctt mohammedanen niet Inngei don
sultan van Konstantinopel, maar den ver
overaar en bezitter der heilige steden als
hun kalief eikennen.
Volgens de laatste berichten kunnen,
Yahia en zijn opvolger op gunstige resul
taten in de gevechten togen de Turksche
garnizoenen in Yemen hog»n. Reeds is de
belangrijke havenstad Jlodcida door oen le
germacht van 15000 man opstandelingen
bezet. ,In allerijl* heeft de Turksche regcri-
ïing vier oorlogsschepen naar Ilodeida ge
zonden. De toestand is dus reeds ernstig
genoog. Al zou het ook met waar zijn, dat
do .Porie reeds Engeland cn Italië om hulp
heeft verzocht, onvermijdelijk is het toch,
dal "do mogendheden Turkije te hulp zul
len snellen, zoo de opstandige Arabieren
do dwalingen der grijsaards van beider
hunne cn die van de verschillende bcrocps-
mcnschen, zooals staatslieden, kappers,
kooplui, soldaten, koks, schijvers en gees
telijken.
Dc laatste dcelen, die nog niet geheel
voor de pers geschikt waren, bevatten de
dwalingen van den republtecinschcn roge -
ringsvorm, die het natuurlijk gevolg zijn
der individuoclc eu berocpsdwalingcn. En
zóó merkwaardig en gedrongen was de
aaneenschakeling der gedachten in dit
schoonl werk, dat men mot den heston wil
der wereld niet óén enkele bladzijde kon
overslaan, zonder voor goed den draad Le
verliezen. Do bewijsvoeringen kwamen de
oen uit dc andere voort cn de allerlaat
ste toonde klinkklaar aan, dat het kwaad
bjj slot van rekening de quintcsscns is
van hol mcnschelijk leven cn dat men met
wiskunstige zekerheid kan beweren, hoe,
zoo hot loven een hoeveelheid is, er even
veel kwaad als leven op de aarde wordt
gevonden.
Bogus had zich dat spreekt be
hoed voor do dwaling van to trouwen. Ilij
woonde moederzalig alleen in zjjn huisje
onder do verzorging van oen oude mcid-
huishouristcr, die don naam droeg van
Kate, een verkorting van Catharina, doch
die door den gedeerde nooit anders ge
noemd werd dan Clausentina.
De zustor van don wijsgeer, minder te
vreden met do dingen dezer wereld, was
van dc cenc dwaling in do andere geval
len. Eerstens was zij verliefd geraakt op
een lakenkoopman, vervolgens had zij dezen
lakenkoopman getrouwd en eindelijk had
nog meerdere overwinningen behalenwant
de steeds onder elkaar oncenige mogend-
beden hebben nog voor langen, tijd er het
grootste belang hij, dat het Turksche rijk
in stand blijft.
GRIEKENLAND
In het Zaterdngnummer van dit blad heb
ben we een uiteenzetting gegeven van de
crisis welke Griekenland op 't oogenblik
doormaakt, van het ontstaan cencr jong-
militaire beweging, dio naar het voorbeeld
der Jongturksehe zich tot taak heeft ge
steld, de wantoestanden in de regeering,
welke Griekenland militair tot machteloos
heid doemen en het onbekwaam maken de
nationaal-hcllccnsche taak, waartoe in dc
kringen der Grickschc patriotten Grieken
land als geroepen wordt beschouwd, uit te
voeren.
Die beweging wies dermate, dat het mi
nisterie Thetokis, zijn onmacht erkennende,
daarvoor moest wijken. Dit ministerie werd.
opgevolgd door hot kabinet, met den premier
Rhallis aan liet hoofd, en ook deze regeering,
nauwelijks vijf weken aan het bewind, is,
daar ze aan de eischen der officieren niet
kon toegeven, Zaterdag j.l. afgetreden. Dien
zelfden dag is ook reeds weer een nieuw ka
binet gevormd, met den heer Mavromichalis
aan liet hoofd. Het schijnt dat dit kabinet
een verzoenende houding zal aannemen. Men
kondigi reeds aan, dat geen enkele vervol
ging tegen de officieren zal worden ingesteld
cn dat is een. gewichtige concessie, in
aanmerking genomen, dat de officieren, na
het weigerend antwoord van minister Rhal
lis, <£>p hun eischen, waarvan een telegram
Zaterdag melding maakte, zich met hun sol
daten buiten de stad hadden begeven en in
openlijken opsland waren gekomen. Van de
andere zijde meldde men, dat de kroonprins,
die niet erg gezien is, van zijn opperbeve!-
hebbor.-cbap van het leger afstand heeft ge
daan.
Men schijnt dus voldoening to willen ge
ven aan hel leger. Hot is gelukkig, dat het
zoo is gegaan, in plaats dat er ernstige on-
geregeldheden voorviolen. Maar het is te
betreuren, dat dc hervormingen slechts ver
kregen konden worden door een groote mui
terij van hel leger, waarbij de autoriteit van
de regeering. en liet prestige der dynastie,
het moesten afleggen.
GEMENGDE MEDEDEELINGEN.
F r a n k r ij k.
De tweede poststaking beeft volgens dc
,,Cri de Pari»" ten gevolge gehad, dat de
telephoon juffrouw el een overvloedig gebruik
maken van alle mogelijke soorten par
fums!
Enkele geschorste portiers zijn namelijk
handelsreizigers in parfumerieën en aanver
wante artikelen geworden. Zij hebben nu
zo oen dochtertje ter wereld gebracht,'dat
.Tossy bootte.
Haar laatste dwaling was geweest tester-
ven na oen gelukkige echtverbintenis van
tien jaar en bijgevolg den dood te veroor
zaken van haar man, die haar niet kon
overleven. Bogus had toen do zwakheid
begaan, zich liet wccsjo aan to trekken,
half uit medelijden, half in do hoop, dat
het kind hem oen duidelijk bewijs zou
geven van de kinderlijke dwalingen.
Hot meiske was toen zes jaar oud. Do
eerste acht (lagen die ze bij haar oom door
bracht, deed ze niet veel meer dan schreien
cn liet was onmogelijk een woord uit haar
to krijgen.
Maar aan den morgen van den negenden
dag zoide ze tot Bog:
„Oom, ik heb mama weergezien; ze was
hcelomaal in het wit on ze had bloemen
in oen plooi van haar japon. Ze strooide
die op mijn bed, maar Loon ik vanmorgen
wakker word, waren ze weg. Toe, geef
zo me terug, oom, dio bloemen van ma
ma."
Bogus schroef terstond deze dwaling op,
maar hij moest erkennen, in don commen
taar, dien hij or op leverde, dat het een
onschuldige dwaling was, on zelfs eendwa
ling, die haar bekoorlijkheid had.
Kcnigen tijd later zoide Jessy tot haar
oom
„Oom Bogus, jo bont wel oud en wol
loc lijk, maar ik boud toch van je en je
moet ook van mij houden."
Bogus nam de pon op, maar daar hij
erkennen moest, dal hij inderdaad niet jong
meer was en nooit voor mooi was door-
natuurlijk liet eerst- hun vrouwelijken col
lega's monsters van odeure cn dergelijke
heerlijkheden toegezonden, liet zou do
moeite waard zijn niet alleen een kijkje,
maar ook een snuifje te nemen van geu-
renbozwangerde lucht vel te ver-taan op
de telephonisclie centrale te Parijs.
S p an j e.
De gevangenissen te Barcelona zijn zoo
overvol, dat men genoodzaakt is een aantal
gevangenen uit die stad over te brengen
naar andere steden van Catalonië. Volgens
een officieele opgave zijn rmar aanleiding van
de jongste gebeurtenissen niet minder dan
990 personen, onder welke echter slechts 60
Catalanen, in hechtenis genomen.
Spanje in Marokko.
De heer Rodriguez San Pedro, minister
van Openbaar Onderwijs in Spanje, die den
president van den ministerraad, den heer
Maura, bij diens afwezigheid vervangt, heeft
in do „Imparcial" verklaard, dat dc krijgs-
opcratión der laatste dagen van weinig be
teekenis zijn, en, zooals ook wij reeds me
dedeelden, zij slechts dienen ter -voorberei
ding van een groote offensieve beweging
van het Spnansche leger, welke rijpelijk over
wogen en met kracht uitgevoerd zal worden.
De regeering wenscht niet overhaast te
handelen, op een paar dagen meer of min
der komt het niet aan; zaak i» slechts, dat
het Spnansche leger slage. Spanje eerbiedigt
den sultan als opperhoofd van den staat, al
dus zoide de Spnansche minister verder,
maar wijl hij al sinds lang niet het tamste
gezag in het Rif-gebied uitoefent en niet
voor orde en rust in dat gebied kan instaan,
moet Spanje zelf zijn belangen verdedigen cn
er het werk van vrede en vooruitgang be
vorderen.
Generaal Aquilera, die eenige. dagen ge
leden van Melilla uit met oen aanzienlijke
krijgsmacht eenige punten zuidoostelijk van
Melilla bezette, meldt, dat hij in den nacht
van den 20 op 27 Augustus door kleine
vijandelijke groepen beschoten word. waar
door <enige soldaten gewond werden.
"Wijl zich bij kaap Agua een sterke vijan
delijke strijdmacht bevond, braken uit het
legerkamp aldaar twee colonnes onder overste
Larroa op, om den vijand aan te tasten.
Alhucemas en Penan werden dc laatste
dagen nog voortdurend door de vijanden be
schoten, zonder dat evenwel groote schade
werd aangericht.
Duitschland.
In Mecklenburg zijn groote dingen op til.
De vertegenwoordigers der Landschap, dat
zijn de afgevaardigden der 49 steden, die
voor den Landdag afgevaardigden mogen
zenden, dreigen met belastingvveigering. Zij
willen daardoor de regeering, en met haar
hulp de ridderschap, dwingen, de invoering
van een grondwettig bestuur niet langer uit
te stellen.
gegaan, schreef hij de woorden van het kincl
niet neder, maar vroeg:
„En waarom moet ik van je houden,
Jessy?"
„Wel, omdat ik klein bon."
„Zou liet waar zijn, zoo vroeg Borg zich
af, zou het waar zijn, dat. men van do
kinderen moot houden, omdat ze klein zijn?
't Is bost mogelijk, want het is oen feit,
dat zo hcol veel behoefte aan liefde heb
ben. Wat zouden ze moeten beginnen, zoo
de groote menschon hen niet lief hadden?
Op deze wijze zou de algemeen verspreide
dwaling dor moeders kunnen verontschul
digd worden, die aan haar kinderen haar
melk en haar liefde geven, liet hoofdstuk
in mijn verhandeling over moederliefde
moet ik dus nog eens onder handen'
nemen"
Op <len morgen van zijn verjaardag was
de goede geleerde zeer verwonderd, toen
hij zijn studeerkamer binnenkwam en er
een vaas met frisschc bloemen zag, waar
van de geur liem recht aangenaam aan
deed. Eenige mooie rozen, zacliLkens door
liet zonlicht gestreeld, spreidden er haar
tcedorc kleuren ten toon en gaven oen
andere tint aan het grauwe studeervertrek
Er rustte, om zoo to zoggen, oro glimlach
rep alle voorwerpen. Dc oude leuningstoel,
do tafel van notoboomhout, de rimpelige
ruggen van do deftigo folianten, alles
scheen een verandering to hebben onder
gaan cn dc oude geloerde, verdroogd als
de perkamenten classici, kon niet nala
ten te glimlachen, te glimlachen van in
nerlijk genoegen.
Jcssy omhelsde hom on zoide:
P e r z i
Volgen» den Pcter»burg»chen coirespon-
dent van het „Berl. Tageblatt", waren do
mededeelingen, die maanden lang spraken
over het verlangen van de Perzische be
volking naar ecu constitutioneelon regeerings-
o v
vorm zeer overdreven.
Naar genoemde correspondent schrijft,
hebben de verkiezingen voor bet parlement
de bevolking totaal onverschillig gelaten cn
hebben slechts 300 inwoners van Teheran,
een stad met 300'.000 inwoners, aan dc stem
ming deelgenomen. In de provinciën stelde
men er in het geheel geen belang in.
De gekozen afgevaardigden zijn meest na
tionalisten, die ook al in hef eerste parle
ment zitting hadden.
Verder wordt gemeld, dat over 't geheel
verbetering in den binnenlandsclien toe
stand is ingetreden, al is het nog lang niet
gedaan met. rooverijen en plunderingen.
In Ardobil, waar kort geleden de toestand
onhoudbaar was, heerscht thans betrekkelijk
rustook to Schiras is het veel rustiger ge
worden, nadat er een Engelseh detachement
uit Buschit was aangekomen.
ITet vertrek van den ex-sjah uit Perzië is
wederom uitgesteld, wijl de Perzische regee
ring aan enkele reactionnairen, die den afge
treden heet-schor in zijn verbanning wilden
volgen, geen passen wil geven, róór zij hun
niet onaanzienlijke schulden lietanld hebben.
Do Engelsche rogeering is het in dezen
met de Perzische rogeering eens, terwijl
Rusland daarentegen wenscht, dat deze roac-
tionnairen onvoorwaardelijk, tegelijk met den
sjah, Pcrzie verlaten.
Zoolang deze zaak niet beslist is, kan
Mohammed All Perzië niet verlaten.
Marokko.
Het „Journal des Bébats" verneemt uit
Fez, dat de gevangen genomen roghi Boe
Hamara gedurende hot transport naar Fez
verscheidene malen gepoogd heeft zelf
moord to plegen, maar dat dit door zijn
bewakers verijdeld werd. Moelay Haf id is
buiten zicli zclven van vreugde over do
gevangenneming van zijn gevaarlijksten te
genstander. Aan alle corporation, die hem
komen gelukwenschen, reikt hij rijke ge
schenken uit. Er zullen tc Fez feesten ge
viel d worden en nabij een dor poorten
is een stellage met een groote kooi opge
richt, waarin dc roghi te kijk gesteld zal
worden.
Tc Tetoean woont een koopman, die
Fransch consul en honorair Oostenrijksch
consul tegelijk is.
Als op IS Augustus keizer Franz Joseph
jarig is, trekt hij zijn uniform van Franscli
consul aan, klimt in oen rijtuig, rijdt om
zijn hui» heen en geeft een kaartje af voor
het Oostenrijkschc consulaat.
Daarna trekt hij zijn uniform van Oosten
rijksch honorair-eonsul aan, klimt weer in
„Kijk' eens, oom, nu hebben wij hier
alios bij elkaar. Hier is de hemel (en zo
rvces met haar fijne vingertjes naar de in
lood gevatte ruitjes, waar dooi heen men
(le zachte, blauwe lucht gewaar werd) cn
hier heb je dc aarde, de narde in bloei
cu zc keek naar het bouqetje en
daar beneden, waar die deftige, dikke boe
ken staan, dat is de hol."
Die deftige, dikke boeken waren toevallig
juist de tien deelen dor menschelijko dwa
lingen, die rug aan rug gerangschikt ston
den ondor in do hoekenkast. Deze dwaling
van Jessy herinnerde oom Bogus aan zijn
verhandeling, die "hij sedert •cenigen tijd
verwaarloosde om mot zijn kleine nichtje
to gaan wandelen. Het meisje ontdekte op
die tochtjes honderdduizend kleinigheden,
die voor haar even nieuw- waren als voor
Bogus, want voor dat deze het kind zijner
zuster bij zich had genomen, had hij zich
niet dikwijls aan wandelen bezondigd. Ge
lukkig bracht de kleine hem nu door haar
opmerking weer tot zijn plicht to rug. Ilij
opende zijn dikke folianten weer, maar
hoe het kwam, wist hij niet, hij gevoelde
er zich niet meer in thuis. Hij vond er
noch Jessy, noch ,haar bloemen.
Gelukkig kwam de wijsbegeerte hein te
hulp door bom de volgende gedachte aan
de hand to doen: „Jessy is eigenlijk tot
niets nul."
Ilij klampte zich aan deze gedachte vast,
want hij begreep, dat hij baar noodig had,
om zijn werk' ten einde te brengen.
Op een goeden morgen, toen hij daar
over juist ernstig nadacht, vond hij Jessy
in 'zjjn studeerkamer zitten voor liet ven-
