Zondag 3 October 1909
Dit miner tóaat uit TIER Halen.
63** Jaargang
No. 13116
w
Eers ie Blad.
Als vrouwen haten.
Doze cour a.nt verschijnt d a g c 1 ij Tt s, met uitzondering van Zon- cn Feestdagen.
Prijs per kwartaalVoor Schiedam en Viaardingen II. 1.25.Franco
per post fl. 1.65.
Prijs per weck: Voor Schiedam cn Vlaardingon 10 cent
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen.
Advertentiën voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóÓTecn
uur aan het bureau bezorgd zijn.
Bnreau: Lange Haven No. 141 (hoek Korte Ilavcn.)
Prijs der Advertentiën: Van 1—6 regels fl. 0.92; iedere regel meer
15 cents. Reclames 30 cents per regel. Groote letters naar de plaats die zij
innemen.
Advertentiën bij abonnement op voordeelige voorwaarden. Tarieven
hiervan zijn gratis aan het Bureau te bekomen.
In de nummers, die Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond
verschijnen, worden zoogenaamde kleine advertentiën opgenomen tot den prijs
van 40 cents per advertentie, bij vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen.
Interc. Telefoon
voor de Redactie No. 123.
voor de Administratie No. 103.
BUITENLAND.
Schiedam, 2 Oct. 1909.
Spanje on Engeland,
In de „Ncw-Yovk Ilerald" wordt door
iemand uit Londen, die zich een beoefe
naar van do diplomatie noemt, oen diplo
matiek geheim verklapt, waaruit de gioote
activiteit van Spanje, dat het gehecleRiff-
gobicd schijnt te willen bezetten, zou kun
nen worden verklaard.
Hel tegenwoordig optreden van Spanje is
n.L, volgons genoemden schrijver, het ge
volg van een verdrag tusschen Engeland cn
Spanje, gesloten kort nadat koning Alfonso
gehuwd was met een Britsclio prinses. Dit
verdrag werd bewerkt door minister Manva.
die na den ongelukkigcn oorlog van 189S
zich voornam, Spanje's lmitonlandsche po
litiek op nieuwe hanen te voeren en het
daarvoor het heilzaamst oordeelde aanslui
ting te zoeken bij Engeland, hoewel men
in Spanje veel meer voelde voor Oosten
rijk cn Frankrijk. En zoo kwam het verdrag
tot stand, waarvan men in Spanje en En
geland zelf weinig weet. Spanje nu hoeft
hij dat verdrag zich van de diplomatieke
cn matcrieelc ondersleuning van Engeland
verzekerd met het oog op de uitbreiding
van Spanje's bezittingen in Noord-Afrika.
Daartegenover hoeft Spanje do verplich
ting op zich genomen, de strategische pun
ten, welke het in Afrika bezit, aan Enge
land over te leveren, wanneer deze laatste
mogendheid dit in geval van oorlog ncodig
acht om do gchcele controle over de straat
van Gibraltar te kunnen uitoefenen In
tijd van oorlog kan Engeland dus de forti
ficaties en militaire posities aan Afrika's
noordkust bezetten, om do straat te bc-
hccrschcn.
Als reden waarom Spanje bereid gevon
den \Vord om hel tractaat te toekenen.
wordt aangemerkt, dat Spanje na de ver
overing van Algiers door de Fianschen
do handen niet vrij kan hebben in Ainka,
zonder krachtige» steun van oen grootc
Europoeschc mogendheid. Dit geval had
zich reeds in 1859 voorgedaan, toen Spanje,
na een zegevierende expeditie in Marokko,
door Engeland zelf gedwongen weid op
vrij schamele voorwaarden met den sheiif
vrede te sluiten. Dc ccnige mogendheid
aldus meende Maura waarbij steun
gezocht moest worden, was Engeland, de
bezitter van Gibraltar en de houder van
do sleutels der Middellandsche Zee. Na
het verlies van do Oost- en dVesl-lndischo
Koloniën in 1898, bleef voor Span je slechts
Roman van LOTUAR BRENKËNDORFF.
één koloniale hoop over: Atnka. Engeland
was de eeiste mogendheid, die deze hoop
zou kunnen verijdelen; daarom zocht Mau
ra do Biilschc vriendschap. Dc eerste
Spaanschc invasie in Maiokko was dooi
Engeland gestuit; hij een eventueele twee
de die nu aan den gang is moest
Engeland's neutraliteit cn, zoo iiet kon,
Engciand's medewerking verworven wor
den. Met Frankrijk was reeds alles gere
geld nu ook met Engeland; en de twee
de invasie gaat haar gang.
Was dit geheim contract voordoelig voor
Spanje, ook Engeland moest zich van
Spanje's mcdewciking verzekeren, wilde het
do sleutels van TIciculcs' zuilen behou
den. Het moderne geschut neutraliseert de
macht van Gibraltar; dc bezitter van Centa
hoeft Gibraltar onder do diachl van zijn
geschut ..Daarom heeft Engeland vroeger
nooit aan Spanje toegestaan op do Afii-
kaansclie kust zware, moderne forten aan
te leggen cn modern geschut te cmplacec-
ren. Nu kan dit wel cn Spanje begint
er reeds mede.
De schrijver beweert, deze verklaringen
van een gezaghebbend Spaansch politicus
te hebben, die persoonlijk bevriend is met
een Engelsch staatsman. Het artikel schijnt
overigens veel grond tot waarheid te heb
bon, en ook het nieuws, dat een berichtge
ver van de Matin" te Madrid over de
militaiic plannon in Afrika geeft, zou voor
oen staving van liet hierboven geschrevene
kunnen dienen. De Matin '-correspondent
toch, zegt te vernemen, dat in don jong-
sfcon Spaanschcn ministerraad is besloten
in Afrika een kapitein-generaalschap te ves
tigen, mot Molilla tot centrum.
Deze stad zal een garnizoen krijgen van
10.000 man, terwijl in de voorgeschoven
posten 2000 man'gelegerd zullen worden.
Te Couta zullen 10.000 man in garni
zoen komen.
We zullen er allicht meer van hooren.
de aandacht van de TToogeilmislcdon ge
bracht zal worden.
Frankrijk.
IIel bekende herderlijke schrijven, dat, zoo-
ris dezer dagen werd gemeld, uitging van de
Franschc bisschoppen, on dat een onhan
dige daad der Franschc geestelijkheid werd
genoemd, nu juist dc kwestie gaande is om
het onderwijs tot een staatsmonopolie te ma
ken, is thans gebleken in 't geheel niet een.
„pastoraal" schrijven te zijn, maar een
„pontificaal'' en door niemand anders opge
steld dan door mgr. Merry del Val. secreta
ris van den Kerkdijken Slaat. Nog erger', de
Franschc prelaten, in wier naam het manifest
was gericht tot de Fransche gezinshoofden,
waren voor bet meerendeel totaal onbekend
niet dc plannen van den pauselijken secre
taris en hun omvloei was in 't geheel nidt
gevraagd wat betreft die ondoordachte circu
laire, waaronder zij tol hun verbazing hun
ondoriookening vonden. Dit is in 't kort den
inhoud Van. een lelogram, gisteren door den
Romeinscheu correspondent van élc Paijrsche
„Siècle" aan zijn blad gezonden.
Do Fr.msche hinden nemen reeds een loopje
met deze ..valschbeid in geschrifte", waaruit
blijkt, dat te Rome een andere geest hoersclït
dan onder do Franschc geestelijkheid. Rome
weigert nog steeds de wet op dc vetmrigin-
fMto te erkennen en Verbiedt de Franschc
goortoHjkheicl er de mogelijke voordooien Van
te trekken. TTef onderneemt 'daarentegen oen
nieuwen veldtocht togen de republiek, zonder1
er acht op Ie. slaan of liet öömmblik daar
voor gunstig is, en om hot ontvangen van
voorzichtige raadgevingen der Franschc pre
laten te voorkomen, forceert, zij hunne band
sleurt hen in hot strijdperk zonder hun moo
ning te vragen.
ook vuren zien opvlammen, wat schijnt te
iieteekonoii, dat dc Moeion daar ver-ter-
kingen vragen. De garni/oenen \nn de op
zichzelf gelegen Spaanschc proridios Alhuce-
mas en Peil on dc !a Gomera moeten eiken
dag nog aanvallen van naburige Mammen af
slaan.
En gisteren meldde oen telegram, dat hij
een „verkenning" naar Soek el Gcnis IS
dooden vielen en S0 gewonden. Onder de
dooden bevonden z.ich een generaal, twee ka
piteins en een luitenant. Dit alles bij een
verkenning. Hot heeft er veel van, dat de
Spaanschc troepen ook nu weer in de val ge-
loopen zijn. Zooiets werpt toch een merk
waardig licht op de officieelc berichten, die
van het einde van den oorlog spreken.
Por tu g al.
Naar de „Figaro" meldt beeft de Fran
schc regeering bericht ontvangen, dat koning
Manuel van Portugal incognito naar Parijs
zal komen. Z. M. zal den president der Re
publiek een bezoek brengen.
GEMENGDE MEDEDEELINGEN.
28)
„Voor de betaling der korten wil ik wel
instaan."
„Goed ik zal het resultnnt van mijn
onderzoekingen aan den commissaris bekend
maken. U zal er z.okcr geen bezwaar tegen,
hebben, dat het liui.s door de politie wordt
bewaakt en gesloten gehouden zoolang er
geen verdere verklaring van de toedracht der
zaak is gekomen."
„Daartegen heb ik geen bezwaar, maar
wel zou ik u er op willen wijzen, dat juf
frouw Brunold toch in elk geval een katoor
tot' Inner beschikking moet houden."
Karla voorkwam liet antwoord van den
politiebeambte door op te merken:
„Natuurlijk maak ik,-geen aanspraak meer
op het gebruik van mijn kamer, daar ik liet
hier op het oogenblik vee! te griezelig vind
om alleen achter te blijven. Veel liever ga ik
voorloopig ergens in pons-ion, mijn onmis
bare toiletartikelen noem ik mco on liet. an
dere kan ik misschien hier wel zoo lang
laten staan?"
Do beambte Verklaarde hiertegen geen be
zwaar te hebben en beleefd gal hij haar nu
de gelegenheid verder haar toebereidselen,
voor haar vertrek te maken.
Nogmaals wierp Karla. haar galnmt een
smeekenden blik toe, waarvan hij blijkbaar
ook weer do betcekeiris begreep.
„Het rijtuig, waarmee ik hen gokom'cn,
Engeland.
Dc eigenaren van de C'nnabrian-kokin-
nrijnon ie Cnidiff hebben meer "dan -1000
arlioideis ontslagen naar aanleiding van
oneenigheflen over het invoeren van den
achturigcn werkdag.
Don 15cn Mei j.l. werd door 30 vertegen
woordigers van groote bankiershuizen,
waaronder N. Rothschild, Baring Brolhcis,
Lord Aveb'ury, Sir Felix Schustci, Go-
sclien e. a., aan den minister-president, een
ver/.ocksclirift voorgelegd, waarin geprotes
teerd werd tegen die begiooling.
Nu dit zonder uitwerking is gebleven,
hebben dezelfde hoeren een dergelijk ver
zoekschrift in omloop gebracht, dat bela
den met de noodigo handtcokcningeui onder
rretorrein bevond, werd door een renbode
gewaarschuwd cn keeide onverwijld naar
rivadia terug. De toestand is zoo ernstig,
dat de keizerlijke familie waarschijnlijk don.
ganschon winter in de Krim zal blijven.
Montenegro.
Aangaande de ontdekte samenzwering
wordt nader gemeld, dat doze ten doel
had, don regeerenden vorst af te zetten,
prins Danrio tol voTst uit te roepen, en
dei minister ter dood te brengen. Twintig
personen worden verdacht van medeplich
tigheid, vijftien zija gevlucht.
Marokko.
Het bericht, dat dc Frarreche gezant to
Tanger, aan de regeering te Parijs zou
hebben voorgesteld beslag te leggen op do
opbrengst der douane-rechten m de Ma rok-
knansclie liaVcns. wnult officieel tegenge
sproken.
BINNENLAND.
Spanje n Mai'okkd
De expeditie naar het. Riff is toch now niet
einde September nfgeloopen, zooals de
Spanischo rcsrecring voorspelde en dc suc
cesvolle operaties der Spanjaarden, tegen het
einde dier maand deden verwachten. De Goc-
roogec is door de Spanjaarden bezet, gelijk
bot in do telegrammen beet, maar toch
schijnt het gebergte nog te wemelen van oor-
logsz.uchlice kabrlon, die. als zc 3c kans
schoon zijn, do Spaanschc troepen afbreuk
doen, zooveel ze kunnen. Ev ia dan ook nog
seen dng voorbijgegaan, wnmon niet melding
werd gemankt van min of meer bloedige
schermutselingen. Zoo werden de troepen,
die na de bezetting van den Goeroogoo naar
Molill.o trrttgkeoiden, bii het afdalen van de
helling aangevallen door een harka, 'die
twee degen te voren ook oen overrompeling
op liet kamp Van El TTnd had beproefd.
Fcn compagnie van hel regiment Las TIavas
kwam te hulp en verdreef de Moorcn, De
Spanjaarden veilorcn een doode cn oen of
ficier en viif soldaten aan gewonden.
Tn hel gebied van de Boni Siknr heeft men
Z w o 'd e n.
Ondanks de sedert- de opheffing van de
olgcrneenc staking tusschen de werkgevers en
werknemersorganisaties ijverig gevoerde on
derhandelingen, is men het nog mot eens
geworden, Veeleer hebben, dc e.idcrhandelin-
goa op de oorspronkelijke geschilpunten,
welke in Juli oorz-aak waren van de groote
uitsluitingen, volkomen schipbreuk geleden.
Daardoor is in Zweden de verhouding tus>-
schende werkgevers en werknemers weer oven
scherp als voorheen. De aanleiding tot bot
afbreken der onderhandelingen gaf het dooi
de werkgc^ersvereeniging voorgelegd ont
werp over de toekomstige behandeling van
conflicten, waarin bepalingen over schade
vergoeding, uitsluiting uit orgnnintics, over
liet recht, ongeorganiseerden aan te stellen
enz... 7.ijn opgenomen Hierover wil nu bot
hoofdbestuur der arbeiderspartij eerst dc
plaatselijke organisaties laten beslissen.
Maar ook voor een latere overeenkomst
zijn de vooruitzichten zoo droevig mogelijk,
en hot afbreken der onderhandelingen kan
derhalve oven noodlottig worden als dc algc-
Ccnsnlnlre dienst.
De minister van buitenlandsche zaken
biengt ter algemeeno kennis, dat de con
sul der Nederlanden te Algiers, de heer
mr. J. F. Burger, overleden is. Dc waar
neming van het consulaat is opgedragen
aan den vice-consul daar ter plaatse, dert
lieer J. D. van Yollenlioven, aan wicn in
het Nederlandsch geschreven kan worden",
Ridderorde.
Rij Kon. besluit van 28 September is
E. D. Spronck, griffier der Stalen, van
Limburg, benoemd tot ridder ia de orde
van den Nederlandschen Leeuw.
Rechterlijke macht.
Bij Kon. besluit van 30 September is
benoemd tot substilnut-offciier bij de ar-
rotidisscments-rcehlbank te Rotterdam, mr,
W. P. R. Bonman, thans substituut-officier
van justitie bij dc arrondissements-recht-
hauk te Zicrikzoo.
Personalia.
De boenen dr. A. Kapper en W. Hovy,
mconc uitsluiting. Hoewel de op deze laatste I milieu Maandag a.s. in het Hotel den Ouden
wacht nog benedon. Mag ik u misschien
vcizoeken, juffrouw! Brunold, daarvan ge
bruik te maken?"
Dankbaar nam zo zijn aanbod aan cn ver
liet daatop het vertrek.
Dc huisknecht stond reeds voor dc kamer
deur te wadden om te vertellen, dat hij
geen nieuws had gehoord.
„Mijn viouw heeft in do laatste twee do
gen geen vreemdeling in huis gez.ien en ook
overigens had zo niets brzonders opge
merkt."
„En weet u ook of mevrouw Rod a lts gis
teren nog door een huisgenoot lovend is ge
zien?"
„Neen, cl4 kan ik niet zeggen, maar liet
dienstmeisje van hiernaast heeft mijn vrouw
verteld, chit er gistermiddag nog iemand in
hot luiis heeft rondgcloopenToen moet zo
dus nog hebben geleefd,"
„Weet. u wanneer juffrouw Brunold op
reis is ecgnan?"
,,Zoo ongeveer om zeven uttr s morgens.
Ik heb zelf voor oen rijtuigje gezorgd cn
ik hen er bij geweest, toen ze wegreed."
„Ts hot waar, dat, do sleutel nog binnen
in bot dot zat loon de deur door den smid
was opengebroken?"
„Jawel, daardoor kostte liet, hem juist
zooveel moeite."
Do rechercheur had nu geen verdere vra
gen meer te stollen en ook Walter kon zich
nu verwijderen. Hij wisselde nog een paar
woorden met don politiedokter, wierp een
laaiden blik op de gestorvene cn ging naar
beneden om op Karla te wachten.
Na korten tijd verscheen ze roods gevolgd
door den huisknecht., die haar handkoffertje
gevolgde algemeeno stoking mot een neder
laag der arbeiders eindigde, is de arbeiders-
part ij, zooals men ziet, verre van Verlamd.
Op hot economische leven in Zweden moet
de/o eeuwige oneenigheid tenslotte echter
een heilloozen invloed uitoefenen en de kloof
tmschon dc stakende partijen hoe langer hoe i hier aan het „Vad. In de zaak van dd
Doelen, aan den nieuwbenoemdon goiiver.
neur-geneiaal van Ned.-Indië, den hoor
Idenburg en mevrouw Idenbuvg, een vrien
denmaal aanbieden.
YLAARDINGEN, 2 Oct. Men meldt vrij
meer verwijden.
Rusland.
Uit Liradia komen weinig geruststellen
de berichten omtrent, den gezondheidstoe
stand van de tsarifsa. De keizerin heeft
ccnigo dagen geleden herige aanvallen van j waren alle tol 1910 afgeknipt, en vcrvol-
zemiw-krarnpen, waarop bewusteloosheid i geus netjes gehecht aan de in beslag ge
volgde. De tsaar, die zich op hot matioeu- j nomen effecten.
vermiste effecten zijn reeds verschillende}
personen gearresteerd, die echter allenj
weer op vrije voeten werden gesteld. Ge
bleken is, dat zich ia het kistje ook nog
obligaties van f 100 bevonden en nog an
dere effecten aan toonder. De coupons
droeg. Karin gaf den koetsier oen adres op
on .rtapte daarna bij "Walter in het rijtuig.
Zoodra do paarden zich in beweging had
den gezet liet ze haar lioofdjc snikkend tegen
Walter's schouders leunen.
„Hel- is vrecseiijk, liet is al le verscbrik-
colijk," stamelde ze.
Hij trachtte haar door vriendelijke woor
den iets te kahnceren, maar hij vermeed
alles, wat maar eenigszins op een liefkozing
geleek. TIeel gauw was ze dnn ook al weer
meester over zi-ch zelf en luid zc linar tra
non gedroogd.
„Ik had dat over die papieren toch niet
mogen verzwijgen, het was t-och immers mijn
plicht dat te zeggen niet waar?"
„Natuurlijk en nog steeds ben ik over
tuigd, dat zc wel te voorschijn zullen
komen."
„0, als dat eens waar wa-. Tk vrees ech
ter, dat ze gestolen zullen zijn."
„Dat zou inderdaad zeer onaangenaam zijn,
al was hot alleen maar om al dc drukte ca
onderzoekingen, die dan plaats zouden heb
ben. Waarom echter zou jij liet zoo naar vin
don? Jij zou er toch in geen geval iets mee
to doen hebben."
„Maar stol je eens het geval voor, dat
men mij zou verdenken
„IVat een dwaas idee!"
„Ik geloof niet, dat hot zoo heel dwaas
is. Die politiebeambte zal mij wel niet toe
vallig zoo vreemd hebben aangekeken en mij
niet voor de naidigheid zulke vreemde Vra
gen hebben gesteld."
„Daarvan heb ik toch niets gemerkt."
„Hij hoeft natuurlijk ook niet met zooveel
woorden gezegd, dat hij mij verdacht, maar
hij paste toch, we! voorzichtig op mij geen
oogenblik alleen in de slaapkamer van jo
tante te laten, als vreesde bij. dat ik iets
verkeerds zou doen."
„Je zoor begrijpelijke zenuwachtige op
winding doet jo dingen /ion, die geen wer
kelijkhcid zullen zijn. Volgons mijn vaste
overtuiging kan jij met- kalmte liet verdere
vertoon der dingen afwachten."
„Och neon, daar ik niets misdreven heb,
kan mij ten slotte ook niets gedaan wor
den. Maar één ding moet je mij tot mijn
geruststelling toch beloven, Walter,"
„En dat is?"
„Jo mag niemand, onder geen enkele
voorwaarde, iet-s vertellen van de papieren,
die ik jou heb gegeven."
Een. vreesol ij ke gedachte flitste als een blik
semstraal door Waltere hoofd, maar hij
schaamde z.ich er over toon hij Karla in de
eerlijke, zachte oogen keek.
„Zonder dwingende noodzaak zal ik het
beslist niet doen en het is nauwelijks aan
(e nemen, dat iemand mij er naar zal vra
gen. In dat geval echter mag ik het toen
wel zeggen?"
„ITet. zou voir mij onuitsprekelijk ellen
dig zijn. Mevrouw Rod-artz. bewaarde name
lijk die papieren voor mij op. Toen haar
voor eenige maanden een hypotheek werd
terugbetaald en z.ij dat geld liever in be
trouwbare sinntspicren wilde beleggen in
plants van hot. nog meer uil te leonen, raad
do ze mij aan, mof mijn geld op dezelfde ma
nier te werk te gaan en daar zij van der
gelijke zaken meer verstand had dan ik,
maakte zij alles in orde."
„Nu, daaruit kunnen voor jou toch geen
onaangenaamheden voortvloeien. Jij had toch
hot recht ten allo tijde naar eigen goeddun
ken over je eigendom te beskikken
„Natuurlijk, dat is waar, maar op het
oogenblik heeft dat alles door toevallige om
standigheden. toch iets verdachte gekregen.
Mijn papieren lagen in dezelfde portefeuille
als waarin je tante haar geld bewaarde.
Tam ik liet plan had opgevat jou het geld
te loenon, tnoosl ik haar natuurlijk vragen
mij zc te geven en je kunt je niet vooretel
len welk een moeite het mij heeft gekost do
oude vrouw daartoe te bewegen, want zc
vermoedde wel, welk doel ik er mee had en
zo deed dan ook al het mogelijke om mij
van mijn voornemen af te brengen. Ik ge
loof zelfs, alat ze op hei punt Mond mij uit
woede en ergernis aan te vliegen."
Mei zachte, kindeilijke stem had zc hem
dit alles verteld en daarbij hnd ze zich voor
zichtig tegen hem nnngerioid ais wilde ze
hein door haar vriendelijke tecdcïlieid om
vcigiffonis smeeken, dat zo hom door derge
lijke mededeelingon liet gevoelen hoe groot
haar oifer wel was geweest.
Geroerd legde hij mi voor de eerste maal
zijn arm om hilar bevende gestalte en zneht
drukte hij baar tegen z.ich aan.
„Wat ben ik jou toch veel verschuldigd
en wat heb ik nog veel coed te maken
tegenover jou. Mn ar indien wij zouden ge
dwongen worden aan anderen jou handelwijze
voor te leggen, dan zou er toch in jou ge
drag niet hot minste vallen af te keuren."
„Dc measclven zouden bot anders uitleg
gen, Walter, on dan dan zou men mij toch
ook naar 'do herkomst van hot. gekl vragen."
(Wordt vervolgd.
SCHIEDAMSCKE COURANT
imAijiiJi.jjnmunii wuiiiaCTHWtrwi
I FA 1 #■»«.-» rlrtv-i rti-i-iirlvrmrtnrmrïrwn rWVI 1 HtW*-
V-» O
