63"' Jaargang
Vrijdag 22 October 1909
No. 13132
Als vrouwen haten.
MJITMLAm
BINNENLAm
SCHIEDAMSCHE COURANT
Deze courant verschijnt dagelijks, mot uitzondering van Zon- en Fccstdaeen
Prijs per kwartaal: Voor Schiedam en Vlaardingon O.lïïSco
per post fl. 1,65.
Prijs per weck: Voor Schiedam en Vlaardingon 10 cent
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen.
Advertentiën voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór een
uur aan het bureau bezorgd zijn.
Bureau: Lange Haven No. 141 (hoek Korte Haven.)
Prijs der Advertentiën: Van 16 regels fl. 092; iedere regel meer
15 cents. Reclames 30 cents per regel. Groote letters naar de plaats die zij
innemen.
Advertentiën bij abonnement op voordeelige voorwaarden. Tarieven
hiervan zijn gratis aan het Bureau te hekomen.
In de nummers, die Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond
verschijnen, worden zoogenaamde kleine advertentiën opgenomen totdenprija
van 40 cents per advertentie, bij vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen.
Interc. Telefoon
f voor do Redactie No. 123.
I voor de Administratie No. 103.
rnjmmmemmi ui mttnv
Schiedam, 21 Oct. 1909.
SPANJE.
De enorme indruk, welke de verontwaar
digde protesten der openbare rneening van.
de goheelc wereld tegen do verkrachting
der menschclijkheid in Spanje door het
ultra-klerikale bewind hebben gemaakt, be
gint, ondanks de streng gehandhaafde cen
suur en do wanhopige pogingen dor Spaan-
seho machthebbers om bet doel en den
oorsprong der betoogingen to verbloemen,
over de grenzen van Spanje been te
dringen.
Dat Llijkt uit hetgeen de jVadndscho
correspondent van de Londensche „Daily
Chronicle" aan zijn blad meldt. Sedert,
zoo seint hij, uit allo hoeken der wereld
tijdingen van sympalhiebetoogingen voor
Ferrer komen, legt do koning een diepe
neerslachtigheid aan den dag, zoodat men
groote vrees voor zijn gezondheid koes
tert. In het paleis wordt verteld, dat de
koning zijn nachten slapeloos doorbrengt
en weigert voedsel te gebruiken, 't Is waar,
uiterlijk geeft het don indruk, alsof te
Madrid en in do provincies de grootst
mogelijke rust heerschf, en de regcering
wil daarin liet bewijs zoeken, dat de meer
derheid der natie de terechtstelling van
Ferrer goedkeurt. Maar merrschen, die goed
ingelicht zijn, weten, dat de anarchisten
zich met alle middelen erop voorbereiden
om den dood van don „martelaar" te
wreken. Dagelijks worden in hot paleis
en in de woningen dor ministers dreig
brieven afgegeven. De minis Iers wagen
zich nog slechts onder bescherming van
taliijke geheime agenten op straat, terwijl
de koning het paleis heelcniaal niet meer
verlaat en als een gevangene leeft. Te
Madrid wemelt het van politic-agenten met
en zonder uniform, die op een onheb
belijke manier optreden.
Nog kritieker dan in de holofd&tad ver
telt de „Daily Chronicle"-man verdei;, is
de toestand to Barcelona. Daar boeit men
slechts don naam Ferrer uit te spreken,
wanneer men direct gearresteerd wil wor
den. Een groote menigte personen is
slechts derhalve gearresteerd, omdat een
portret van Ferrer in hun woning weid
gevonden.
Tot zoover de Engclsclio journalist. Op
een zekere gisting wijst voorts nog een
ander bericht, meldende, dal Maandag u.s,
to Madrid een betooging zal worden ge
houden door socialistische en rcpuliükem-
sche afgevaardigden der voornaamste ge
meontcradcn. Weigert dc regeering deze
manifestatie toe te staan, dan zal zij, ver
klaarde oen der rcpublikeinscho leiders,
toch gehouden worden.
Dc „Peilt Parision" verneemt via. Ccr-
böre uit Barcelona, dat op hot lid van
den krijgsraad, dat tegen Ferrer de dood
straf cisehto, een aanslag werd gepleegd.
De man werd door twee icvolverschoten
zwaar gewond en overleed twee dagen
later.
Minister-president Maura schijnt van plan
te zijn, zijn. noodlottige politiek van ge
wold door to zetten. Bij den Senaat is oen
voorstel ingekomen tot beperking van de
parlementaire onschendbaarheid, terwijl
tegelijkertijd machtiging wordt gevraagd
tot inhechtenisneming van den bekenden
senator Sot y Ortega, die beschuldigd
wordt oen Jezuïetenklooster in brand te
hebben gestoken.
j/Wie den man kont„" zegt do boiieht-
gover van do „Koln. Zcit." 1e Madrid,
„zal over die beschuldiging het hoofd
schudden. Maar op hot oogenblik is hier
te lande niets meer onmogelijk. Sol y Or
tega heeft zich bovendien door zijn on-
veibiddclijke logica den bitteren haat van
do Monkalen op den hals gehaald. Het
bericht, dat Sol y Ortega vermoedelijk ge
vangen zal worden genomen heeft in hot
land groote ontioering gewekt, wijl men
zulks beschouwt als het voorsper tot een
nieuw doodvonnis."
Senator Ortega heeft naar aanleiding
van het verzoek lot zijn inhechtenisneming
in den Senaat zelf gevraagd, om oen spoe
dig onderzoek, opdat dc beslissing zon
der verwijl zou kunnen vallen.
Over de Kamerzitting van Dinsdag kan
nog worden gemeld, dat de oppositie Mo
rel's aanval op het kabinet als een begin
van oen overwinning beschouwt, en dat
dc regceringspartij het met die opvatting
gedeeltelijk eens is. Vooral worden jlon
minister van binnenlandsche zaken zijn
aanvallen op de pers kwalijk genomen,
die zich, naar hij zeide, aan opzettelijke
onjuistheden ton nadoelo van de regce
ring had schuldig gemaakt.
Gisteren heeft de liberale leider Moret
in de Kamer geantwoord op dc rede van
den minister van oorlog. Hij hield vol,
dat aan dc regcering een gebrek aan voor
zorg ten aanzien van de gebeurtenissen
te Barcelona moet worden verweten. Ver
volgens diende luj don minister van bin
nenlandsche zaken van antwoord beltel-
fendo de critiek, die de minister had uit
gesproken, tegen do pers.
Do minister stelde daarop aan Moiet
do wedervraag, of hij wol wist, dat er
in do buitenJUndsehe pers, in de meetings
pil veigaderingen, gehouden m het bui
tenland, sprake is geweest van het uit
lokken van oen maatschappelijke en. staat
kundige omwenteling in Spanje. De mi
nister voegde or aan toe, dat men her
haaldelijk moorden, revolutie, aanslagen
heeft aangekondigd.
Herhaaldelijk onderbroken door het la
waai der oppositie en van hot publiek
op do tribune en toegejuicht door de meer-
fc-garazi q
Roman van LOTIIAït BRENKENDORFF.
44)
„Vraagt u maar alles wat u wonsclil te
weten, mijnheer; wij /.ijn. eerlijke lui, die
niets te verzwijgen hebben. En hoe eerder
aan deze geschiedenis een einde zal zijn ge
maakt des te beter liet voor ons is."
„Veiteli u me dan nog eens litel precies
boe u in kennis met die mevrouw Gellnor
bent gekomen."
Vrouw Bridget's verbaal liet aan uit.voe-
rigbeid niets to wensolien over. Ilaar geheu
gen was uitstekend cn Norbeit kwam in nlio
bijzonderheden te weten, iioe do bewuste
Magdalcmi Geltuor zich gedragen lind in
bet pension bij Tyndiill en hoeveel zorgen
Bridget aan liet kleine kindje had moeten
bestedon, daar dc moedor ten ccncnmale dc
handigheid er toe miste.
- „Als ik er niet in lmd toegestemd mee
naar Diiitsehland te gaan, dan zou het
zwakke stumpertje stellig niet tegen de zee
luis bestand zijn. geweest. Ik heb weliswaar
een heel goed salaris gekiegcn, maar voor
betgeen er van mij word gevergd, Was liet
vooral niet te veeï. U kan zich niet voor
dellen, mijnheer, wolk een onhandige, slechte
moedor zij was. Menigmaal zelfs kreeg tk
bet gevoel, f dal ze in den grond van haar
hart het kind eigenlijk haatte. Eerst nadat
'h haar mijn meening eens duidelijk lmd
gezegd word hol wat beter. Indien niet mijn
moedor van gcbooile ccn Uuitschc ware gc-
- weesl, zoodat ik steeds verlangen naar
Duilschlund luid en indien ik niet wer-
dorheid, rcchlvaauligde de minister ver
volgens de daden der regeering en dc
maatregelen, die zij genomen had en die
zij, zoo noodig, nog zou nemen. Er wordt
een openbare betooging voorbereid ver
volgde hij maar ik ben besloten, dat
te verhinderen.
Daarop begon liet kabaal in de vei ga-
derzaal opnieuw.
De voorzitter van den ministerraad
wenschte den minister van binnenland
sche zaken geluk.
Moret critiseeule dc houding van den
minister van binnenlandsche zaken, die
opstond om to antwoorden, maar de op
positie hernieuwde het lawaai, zoodat do
voorzitter zich tenslotte genoodzaakt zag,
do vergadering lo sluiten.
GEMENGDE ME DEDEEI.INGEN.
F r a n k r ij k.
Pas is genera#! d'Amado, die waar
schuwde tegen de Spaansche veroverings
politiek in Marokko het zwijgen opgelegd,
of een ander invloedrijkFransch kolo
niaal-politicus laat zich in denzelfden geest
uit. De senator Gerente, heeft n.l. als voor
zitter van den Gencralen Raad van Al-
gieis, bij de opening der zitting een rede
gehouden, waarin hij in levendige bewoor
dingen uiting gaf aan do ongerustheid,
die de veltdocht in het Rif alom heeft
gewekt. Deze veldtocht is, volgons den
senator, in werkelijkheid een veroverings
tocht, Daar nu de inboorlingen van Noord-
Afrika zich nog altijd min of meer als bijeen-
behoorend beschouwen, oefentdeo tirust in
het Rifgebied een terugslag uit tot inde
verst verwijderde streken, Spanje, welks
noodlottige koloniale staatkunde overal
prosclytenmakerij, kerkelijke onderdruk
king en bloedige opstanden ten gevolge
heeft gehad, wil zich thans nestelen in
de onmiddellijke nabijheid van Algiers.
En daarom achtte spreker het noodig.
dat Frankrijk tijdig maatiegelen neme om
verwikkelingen te voorkomen, die den vre
de van het land in ernstig gevaar zou
den kunnen brengen.
celijk veel van Otlo had gehouden dan
zou ik wel spoedig spijt hebben gevoeld New-
York te hebben verlaten."
„Ze bedoelt natuurlijk dat ze spijt zou
hebben gehad eer ze mij had lecrcn kennen,
mijnheer," voelde Mattuscli zich gedrongen
cr aan toe to voegen, „want nadut zc op mij
\etliefd is geworden, is er om zoo te zeggen
van bciouw geen sprake meer."
„Is bij u nooit liet vermoeden opgekomen
viouw Miitfiifecli, dat die dame een valsclion
naam kou hebben opgegeven?"
Viouw Mattuscli zette groote oogon op.
„Een valsclion naam?"
„We! neen, waarom? ïinai' papieren wa
len allemaal in orde, toen /e in Hamburg
aan de politie moest vertonnen."
„Hoe dikwijls bent u de laatste twee jaar
met nic\ rouw Geltner in aanraking ge
weesl?"
Een paar weken vdur ons trouwen hooft zc
op verhingen van Mattuscli don kleinen
Otto weer teruggehaald. Ze wilde hem, zoo
nis zo beweerde, Hij een dame in Berlijn
uitbesteden, daar zij to nerveus was een
klein kind can zich toe te hebben springen."
„Ze heeft u niet den naam van die nieuwe
pleegmoeder opgegeven?"
„Neen, dat geloof ik niet, mijnheer. Zo
was dien keer erg neerslachtig en stil. Wij
meenden natuurlijk, dat zo treurde over haar
man, die in Anieiika meest zijn gestorven."
„Hetgeen we nu echter \oor bedrog hou
den," vulde Mattuscli nam „Want als er nu
iemand komt oiu zijn kind op (c cischon,
dan kan hij toch om zoo te zoggen onmoge
lijk voor anderhalf jaar in Amerika zijn
gestorven."
„Hebt u van den dag af, dat mevrouw
Spanje in Marokko.
Berichten uit Spaansclm bron maken
thans herhaaldelijk melding van schermut
selingen mot do Mooren, waarin deze laat
ste, zooals het heet, steeds met groote
verliezen woulcn veulrcven. Van andere
zijde wordt over deze schermutselingen,
die hij Nudor cn Seloean plaats hebben,
gemeld, dat deze plaatsen hooldzakelijk
's nachts lieitig door do Rifbowonois
worden aangevallen, die van den zwaren
regen gebruik maken om onbemeikt na
derbij te komen. De Spaansche troepen
zijn zeer vermoeid.
II o n g a r ij e.
Uit Wecnen weiden eenige bijzonder
heden gemeld over het verloop van den
Kroonraad, dezer dagen naar aanleiding
der Ilongaarsche kabinetscrisis gehouden.
De keizer verzocht den ministeis, hun
meening over de oplossing der ciisis uit
een te zotten. De ministers gaven als
hun meening to kennen, dal het wen-
schelijk zou zijn, de coalitie te handhaven.
Zij legden den nadruk op dit punt, dat
een oplossing in overeenstemming met
de grondwet slechts verkregen zou kun
nen worden, wanneer de opdracht tot
hot vormen van een ministeiie, werd ver
leend aan de meerderheid of aan de mm-
deiheid van de volksvertegenwoordiging.
Hoewol de coalitie onmogelijk schijnt, zul
len zij voortgaan, al hun krachten in te
spannen in dezen zin. Zij zullen don Vorst
mot de uitkomst van hun pogingen ,op
do hoogste stellen.
De Vorst verklaarde daarop, dat hij ern
stig wenschte, dat do oplossing van de
crisis op grondwettige wijze zou geschie
den. Hij verzocht de ministers zijn beslis
sing af te wachten en alzoo or toe mede
te werken, dat de toestand, die toch al
moeilijk was, niet zou worden vereigerd
door onvoorziene omstandigheden.
Rusland.
Te Petersburg heeft men het lijk ge
vonden van een vennoorden man, in een
appartement, dat hij kort geleden had ge
huurd. Het hoofd was van liet lijk ge
scheiden en afschuwelijk verminkt, alsof
men het onherkenbaar wilde maken om
'n politieonderzoek te bemoeilijken, 't Ge
rucht loopt, dat deze geheimzinnige ver
moorde, wiens identiteit niemand kent nie
mand anders zou zijn dan Azef, den beruch-
ten politiespion, eonigen tijd geleden ont
maskerd door de terroristen, tegenover
wie hij jarenlang den verrader had ge
speeld. Men vermoedt, dat de revolution-
nairen zijn schuilplaats hebben ontdekt cn
hem vermoord hebben.
Geltner den kleinen Olto heelt gebaald niets
meer van haar gehoord, totdat ze het ventje
weer hoeft teruggebracht?"
„Geen enkele maal zelfs hoeft zo in dezen
lusaclientijd aan ons geschreven."
„Zc is dtis de vorige week geheel onver
wachts met het kind bij u hier in llohonberg
gekomen. Welken dag is dat geweest?"
Dinsdag mijnheer," antwoouldc vrouw
Mattuscli. „'s Avonds laat, toen mijn man
en ik op hot puilt stonden naar bed te gaan
stond zij beneden voor do deur, ze was totaal
uitgeput en bet arme kereltje kon beeleinaal
niet meer op zijn beentjes staan, 's Mor
gens waien zo oil Berlijn veitiokken en la
ter bleek bet, dat zo bet kind gedurende
de reis absoluut niets te eten bad gegeven."
„Ja liet zou om zoo te /eggen onmenscho-
lijk z.ijn geweest als we die twee afgematte
wezens geen onderdak luidden verschaft,"
vulde de man aan.
„Ze beeft dus den nacht, van Dinsdag op
Woensdag bier in uw buis doorgebracht? Eti
nadat u zich bereid verklaard had het kind
bij u te honden, vertrok zc den volgenden
dag weer?"
„Ja met den morgentrein."
„U vei telde, dat zo u bet kostgeld voor
bet jongetje voor eenige maanden vooruit
bad betaald. Hoeveel beeft ze u gegeven?"
Vrouw Mattuscli aarzelde
vrngciulen blik op haar man.
Deze echter vond er niets tegen openlijk
ook deze vraag te beantwoorden.
„Negentig gulden, mijnbeer."
„Hebt u misschien hij die gelegenheid
ook kunnen opmerken of die dame veel geld
bij zich had? ik bedoel niet bepaald geld
stukken, mnur misschien papiergeld of zoo?"
en wierp oen
T u r k q e.
Nog altijd heeft Turkije dc onlusten in
zijn oproerige provincies niet bezwoien.
Te Konsfantmopel is bericht ontvangen
over oen nieuw gevecht in Iiedsjas, in
dc huuit van Dsjeddali, tusschen de Turk
sehe troepen en een bende van 300 Ara
hische opstandelingen. De Arabieren wer
den gedecimeerd en verjaagd.
Uit Albanië woidt officieel bekend ge
maakt, dat geneiaal Djavid pasja, die door
de opstandige Albancczen gedwongen werd
Loema te verlaten, den vice-gouvemcur,
don Kadi en volc regccringsambtenarcn
heeft meegenomen om do in de omgeving
der stad gelegerde rebellen geen aanlei
ding te geven, de omboschennd gebleven
stad te verbranden.
Men is besloten in Albanië geheel van
laktiek to veranderen, en den opstand
niet, zooals tot nog too, door het uitlok
ken van veldslagen, maar slechts door
gaerillamelhodcn tc bestrijden. Men wil
Hums voorkomen, dat groote troepenmas
sa's in vallen geraken; veeleer zal men
voortaan de Albaiicczen in hun schuil
hoeken opsluiten en uithongeren, doordat
hicn hun onderlinge verbindingen geheel
afsluit
Uit Saloniki wordt gemeld, dat de nu
bijna 70-jarige cx-sultan Alxloei llamid
plotseling teekoncn van groote phvsieko
on geestelijke afmatting geeft. Bij is bui
tengewoon uitgeput en gebiuikt geheel
onvoldoende voedsel. Dc dokters zijn van
meening, dat men op een snel heengaan
van zijn leven moet rekenen, omdat luj
in den hoogsten graad lijdende is aan
seniele phthisis.
Wegens voortdurende wrijvingen tus
schen Grieken cn Arabieren zal te Jeiu-
zalem de slaat van beleg worden afgc-
ondigd.
Kreta.
Het voorloopig bewind van Kreta ziet
zich op het oogenblik tegenover een ge-
wapenden opstand geplaatst, die tot doel
heeft, de Nationale Vergadering bijeen tc
doen roepen, om te beraadslagen over
den nieuwen vorm van autonomie en een
nieuwe regeering te benoemen. De op
standelingen hebben zich to Kissano ver-
eonigd.
Nicaragua.
Gisteren deelden we een telegram mee
der regeering aan haar gezant tc Parijs,
waarin werd gemeld, dat de opstand zich'
slechts bepaalde tot de kuststreek langs
den Atlantisch en Oceaan. Te New-York is
evenwel bericht ontvangen uit Bluefields,
dat behalve do Oostkust ook do steden,
aan de Westkust Rivas, Corinto, Leon
on San 'Juan del Sur, alles hijeen ongeveer
de helft der republiek, in handen der op
standelingen zijn
wwinfjuaima
De kleermaker schudde z.ijn hoofd.
„In elk gei at hebben wij er niets van ge
z.ien, maar liet zou om zoo te zeggen ook een
gemoene streek z.ijii geweest, als ze ons zoo
voorgelogen bad. Ik wilde namelijk honderd
en-twintig gulden vooruit hebben, omdat ik
de/or dagen ecu wissel moet betalen. Maar
i] vei/ekeule bij boog en hij laas:, dat zc
niet meer kon missen, daar ze den vorigen
dag juist oen gioolo som bad uitgeleend."
„Nu de vraag was ook niet van zoo
veel gewicht. En bet venleie volloop dor
geschiedenis hebt u mij in hoofdzink reeds
veiteid. Vrijdag en Zaterdag is er een heer
hij u gekomen, die beweerde Geltuor tc
hceten, zich voor den vader van Otto uitgaf
en het kind wilde meenemen. U licht hem
echter maar laten pinten, en beat niet op
zijn aanbod ingegaan en liet do man dus
on verachter zake vertiekken. Vertelde ti
stinks niet, vrouw Maltuseh, dal die lieer nog
weer is teruggekomen? Wanneer is dat ge
weest?"
„Maandagavond, mijnbeer
„Natuurlijk met bei/elfde doel en bij bood
u zeshonderd gulden voor de o\ ai gave van
bet kind?"
Wen/el Mattuscli geraakte hij de herinne
ring aan dit verleidelijke aanbod zoo in o;
winding dat bij z.ijn vrouw niet meer aan
het woord liet komen.
„Twee papiertjes van driehonderd gulden,
mijnheer. En papieren beeft bij mij getoond
om te bewijzen, dat hij inderdaad mijnbeer
Geltner uil Amerika was en om zoo te zeg
gen nog niet gestorven was. Maar toon ik
van zijn mooi aanbod niets wilde booren,
ofschoon ik bot geld heel goed had kunnen
gebruiken, in een tijd, dat. niemand zijn i'u-
Hofbericht.
Z .K. II. de Prins is voornemens van
3 lot 6 November te Den Haag te verblij
ven, op welke dagen jachtpai tijen zullen
plaats hebben op de velden onder Was
senaar.
Rechterlijke macht.
Bij lvon. Bosl. zijn benoemd, met ingang
van 25 dezer:
tot officier van justitie hij de arrondisse-
ments-ieclitbnnk te Zwolle, nir. J. C. Roo-
senbiug, thans officier van justitie bij de
anondisscments-rechtbank te Assen;
keningen betaalt, toen ik hom verklaarde,
dat ik om zou tc zoggen een fatsoenlijk man
was, die zich niet inlaat met geheimzinnige
zaken, koek bij mij met oogen aan als wilde
bij me opeten, Ik had dan ook achter mijn
rug de hui d al aan bet strijkijzer om dit
naar zijn hoofd te gooien als bij met geweld
/ou beginnen. M lar toen hij zag met vvion
hij te doen had veranderde bij van houding
en was heel vriendelijk ton slotte. Ik /ou
me nog wel bedenken, dacht bij, en ik zou
bot wel niet zoo ver laten komen, dal hij mij
d, politie in huis moest sturen."
„Welken indruk beeft deze Geltner op u
gemaakt wal zijn uiterlijk belieft? Uw vrouw
zeide geloof ik, dat het een voornaam heer
scheen; deed hij iets denken aan een gewe
zen militair misschien?"
Mattuscli vergat een oogenblik de ge
maakt dellige houding, die hij tegenover
zijn bezoeker bad aangenomen en familiaar
sloeg luj met de vuist op tafel.
„Pieeies mijnbeer! ITet is toch een mira
kel, hoe die heeien van de poli'ie altijd alles
precies weten. Daar moeten wij om zoo te
/fggon wol verstomd vail staan."
,,TTad bij ook een haard?"
„Geen haartje was ei op zijn gezicht te
bespeuren. IT ij bad een tamelijk mager cn
geheel glad geschoren gezicht, maar op dc
manier zooals deftige lui hebben. En keurig
was bij gekleed. Onder de zestig gulden zou
ik zulk een pak niet kunnen leveren, of
schoon ik om zoo (c zeggen zonder knech
ten werk."
(Wordt vervolgd.J
"f»
Y,
