63*" Jaargang
Donderdag 4 November 1909.
No. 13143
Om het kind.
Deze courant verschijnt '1 a gel ij k' s, met uitzondering van. Zon- en Feestdagen
Prijs per kwartaal; Voor Sehioil am en Vlaardingen fi. 1.25 franco
pef post fl. 1.65.
Prijs per week'; Voor Schiedam en VI aar dingen 10 cent.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen. i J i t
Advörtcntión voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóör con
uur aan het bureau bezorgd zijn.
I 1 Bureau: Lange Haven Mo. 141 (hoek Korte Haven). 1 i
Prijs der Ad verten tien: Van 1G regels fl. 0.92; iedere legel meer
15 oents. Reclames 30 cent por regel, ürootc letters naar do plaats die zij
innemen.
1 Advertontién bij abonnement op voouleelige voorwaarden. Tarieven
hiervan zijn gratis aan het Bureau tc bekomen.
In de nummers, die Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond
Verschijnen, worden zoogenaamde kleine advertentiën opgenomen tot den prijs
van 40 cents per advertentie, hij vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen.
latere. Telefoon
f voor de Redactie Mo. 123.
1 voor ile Administratie Mo. 103.
BUITENLAND.
Schiedam, 3 Nov. 1009.
TURKIJE.
De Porie heeft eindelijk besloten bijzonder
sterke ttoepenconringcnten, onder bevel
van de ucste generaals, die ze bezit, naar
Arabic tc zenden. Want laat misschien
te laat erkent ze, dat hot niet alleen
meer betreft een pacificatie van het schier
eiland tussclien de Roodc Zee en de Pemsche
Golf. In iieL le Beyrouth verschijnende blad
,,Ë1 Itbikad el Osmanie" (Dc Osmaansche
Eenheid) wordt door een Arbier, die de toe
standen kent, geconstateerd, dat gedurende
de regeering van Abdoel lïamid met mindor
dan elf onafhankelijke vorstendommen in
Arabic zijn ontstaan. De heerschcrs de/er
vorstendommen noemen zich ernir (vorst) of
sjeik, Imam, ja zelfs sultan. De namen der
vorsten en landen, die de Turkscho opper
heerschappij niet meer erkennen, zijn de vol
gende
lboe cs Saud, emir in Centraal-Arabié
Iboe ar Resjid, emir van Nocdsjdgroot-
shcrif Hassan, emir van Mekka; imam Yaya
Ilamideddin, kalief der orthodoxe moslims in
YemenSaïd Mchmed el Idris, mahdi (pro
feet) in het sandsjak Assyr; Aclimed Fasyl
cl Abdali, emir van Lahdsj, tussohen Aden
en Yemen; Gulib bin F missel bin Awdocl
Kayat, emir van don IladramantFaïssel
Turki, imam van Moskat en Oma; Issa, sjeik
van BachreinMocrabch bin el Sabab, sjeik
van Koeweit; Ilasul, sjeik van MoluunaVa
(op don Peraischcn kant van don Porzischen
golf).
Al dozo vorsten zijn moslems, maar aan
hangers van verschillende secten; do Waha-
biten, de Scedes, dc Abnden, de Sjiiten, de
Sjafi, de Sunniten. Gemeenschappelijk bij
hen is echter de verhoring der heilige steden
Mekka en Medina, welker bezit liet streven
Van elk hunner is. Ecnige emirs of sjeiks
geven zich, den titel lolhas of sultan, omdat aan
hen zich andere lenden en vorsten hebben
onderworpen. Zoo zijn aan den emir van
Lalidjs do kleine vorsten der stammen Bal-
haf, Ebeïn en Mekclla onderdanig. Elk der
onafhankelijk geworden sjeiks heeft zijn
eigen respectabel leger, dc geringsten hunner
brongen een paar duizend man, andere ccfa
ter vijftig-duizend krijgslieden en meer in
het veld.
Terwijl de Arabische vorsten zich van Tur
kije onafhankelijk hebben gemaakt, zijn ze
gvootendeels onder Engcisehen invloed ge
raakt. De sjeik van Koeweit en de emir van
Lahdsj ontvangen van Engeland niet alleen
wapens en geld (de emir van Lahdsj onder
andere vijfhonderd pond sterling per maand),
maar zijn daarvoor genoodzaakt aan de En
gelsehen groote concessies te doen. Koeweit
wordt door don Engclschcn consul bijna, ge
regeerd en de hoofdstad van Lahdsj,, Sjeik-
Osman, heeft een geheel Engelsch bestuur.
Dat ziet er allesbehalve rooskleurig uit
oor Turkije. Niet alleen zal het dus met de
sterke Arabische leger»ohaien hebben te
kampen, maar een misschien nog lastiger
zaakje zal het zijn om de Engebchcn, waar
die zich eenmaal genesteld hebben, weer
kwijt te worden.
GEMENGDE MEDEDEELINGEN.
Roman naar het Duitsch van
PAUL GRABEIN.
4)
Vandaag is er een wonder gebeurd. Ik
heb weer eens gelachen, zoo echt van harte
gelachen, zooals ik het in vele jnren niet
meer heb kunnen doen. Ja, ik geloof werke
lijk, dat ik nog wel eens hcelemaal weer de
oude zal kunnen worden, misschic-n ben ik
het wel al.
Als iemand mij dat vanmorgen zou hebben
gezegd, dan zou ik er eenvoudig om hebben
gelachen en het niet hebben geloofd. Dc da^
is dan ook even troosteloos begonnen als al
tijd. Mijn man had me weliswaar gezegd,
dat er eerstdaags een oude studievriend van
hem, die later officier was geworden en Aio
nu naar hier was verplaatst, con visite zou ko
nten maken. Dit beuicht echter liet mij lo-
saai onverschillig, waarschijnlijk zou deze
luitenant E iedegg wel al eon even braaf, wel-
opgevoed, maar tevens ook oen even verve
jlend mcnsch zijn als alle kennissen van mijn
flnan in mijn oogon waren.
*f Zoo zag ik dus zijn komst zonder bijzon
dere belangstelling tegemoet.,
15 Maar ditmaal had ik Kurt loch onrecht
aangedaan. Niedegg is werkelijk een tinne-
wend monscli en juist iemand, als waaraan
behoefte had, oen frisschc vroolijkc na
hiur, die mij eindelijk eens weer zou kunnen
'°pk wikken.
t. Ik herken me zelf niet meer. Dadelijk
- A'an het eerste moment af, dat hij de kamer
binnentrad, gevoelde ik dal dit nu eindelij!
Gemand was, die mij aanstond.
die Katholieken der wereld zal inzamelen om
n de onmiddellijke nabijheid van de Fcrrer-
school een Katholieke school voor hnogcr on
derwijs te stichten, „waarin dc dwaalleer der
modernen bestreden zal worden en dc jeugd
zal worden opgevoed tot de openbare belijde
nis der Gladstone beginselen en Lot verdedi
ging van Kerk cn Paus".
Engeland.
Het Lagerhuis is gisteren begonnen met
de behandeling der begrooting in derde le
zing, welke drie dagen zal duton.
Do lieer Austin Chamberlain stelde voor
het wetsontwerp te verwerpen. Hij zcide, dat,
ofschoon vele gebreken uit het ontwerp wa
ren gelicht, de bezwaren der oppositie tegen
zijn hoofdbeginselen onveranderd zijn blijven
bestaan. De oppositie gelooft, zeide de spre
ker, dat er een betere weg is om tegemoet
komen aan de geldelijke behoeften cn wel
door invoerrechten te heffen van goederen
uit den vreemde.
De piocurcur-goneraa! antwoordde, dat de
regeoriug don besten koers had ingeslagen
door den onverdienden en dikwijls geheel on-
verwnchtcn rijkdom to belasten. Hij ontken
de ten sterkste, dat de belastingvoorstellen
een socialistisch karakter dragen, en waar
schuwde dc oppositie er voor, dat indien de
begroodng werd verworpen, er zulke belas
tingvoorstellen ten slotte zouden worden ten
uitvoer gelegd en op ee i manier1 die de unio
nisten wel eens hun verzet tegen deze begroo-
linff zou kunnen doen bekeuren.
In de zitting van Maandag gaf minister
Gladstone de beloofde nadere mcdcdcelingen
over dc bcspniting Van een gevangene lcies-
reehtviouw. Zij bad, vertelde dc minister,
de deur van haar cel gebarricadeerd. Men
kon niet binnenkomen. Wel had men de
deur uit haar hengsels kunnen lichten, maar
het gevaar bestond dan, gelijk al eens was
gebleken, dat zij mot haar zwaarte op de ge
vangene v iel. Toen hoopte men de kiesrecht-
vrouw door een koudwaterstraal tot rede te
brengen. Eerst werd er tegen de zolderin,
gespoten, maar toen dat niet hielp on het
lijf. Na eenigen tijd kreeg men de deur los,
cn werd de gevangene naar 't hospitaal ge
bracht. De minister had, ondanks de ver
.larinl dc uitvoerders van 't middel strong
berwpt.
Italië.
Men weet, dat de vrijdenkers van alle lan
den besloten hebben om als protest tegen de
terechtstelling van Ferrer, te Rome tegen
over het Valieaan een moderne Ferrer
school" op te richten. Naar liet ,Bbld. van
Antwerpen" meedeelt heeft, in antwoord
daarop, het parochiaal comité van St.-Pic-
ter besloten alle Katholieke veveenigingen
van Rome aim to sporen uit hun midden een
comité samen te stellen dat offergaven vlaii
Wij voerden ook dadelijk een gesprek als
een paar oude kennissen. Hij had een imio
mende picltigc manier om in ailes belang te
stellen. We. converseerden dan ook zoo
druk, dat wo elkaar verwonderd aankeken
loon we tot de ontdekking kwamen, dat we
af een uur bij elkaar hadden gezeten. Een
heel klein oogenhlikjc moeten we beide wel
z.oo iets als verlegenheid hebben gevoeld, maar
plotseling begon hij zoo hartelijk te lachen
dat ook ik moe instemde, zoodat allo gêne
lusschcn ons weer was verdwenen. Daarna
zeide hij afscheid nemend: „Laten we het
als een goed vooitoeken beschouwen, me
vrouw, en hopen, dut wc goede vrienden zul
len worden."
En Ik antwoordde misschien wel wat al
to haastig:
„Ja, dat willen wc hopen/'
Op dat moment heb ik niet over mijn woor
den nagedacht, maar latei', toen hij weg was
bezwaarde mij dc gedachte, dat mijn ant
woord hem wel wat wonderlijk in de ooren
moet hebben geklonken. Gauw echttr zette
ilc dit gevoel al weer op zij cn dan stelde
ik mij hem weer voor met zijn heldere open
hartige oogon, Neen, hij is zelf veel te op
recht on onschuldig dan dat hij mijn woor
den verkeerd zou kunnen hebben opgevat. En
plotseling gevoelde ik hoe heerlijk hot is be
slist van iemand te weten, dat hij je niet
verkeerd kan begrijpen; dat men zich altijd
piecies zoo kan tooncn als het hart ingeeft,
En dit gevoel lioeFt. mij onuitsprekelijk ge
lukkig gemaakt.
Nü kon ik me ook weer verheugen op uit
gaan cn partijen. Herbert Niedegg zou veelal
ook aanwezig zijn en dan kon er van verve
ling geen sprake zijn, integendeel hot zou
Oostenrjjk.
Onder de Tsjechische afgevaardigden van
don Rijksraad heerscht groote ontevreden
heid door het feit, dat het ontslag van
dc beide Tsjechische ministers aangeno
men is en de post van den Tsjechischen
landsman minister niet opnieuw bezet
wordt. Dit ministerie is toch, volgens do
Tsjechische opvatting, geen gevvpon mi
nisterie, maar de vertogenr.o,ordiging van
Bohcmen aan hef Oosten rijkscho hof.
Worclt aan deze vertegenwoordiging een
eind gemaakt, dan kan. dit groote gevol
gen voor hot Boheemsche volk hebben.
Er bestaat, naar aan do „Fikf. Ztg," go-
meld worclt, bij do Tsjechen een sterke
strooming, om zich' in het geh'eel niet
in te laten met onderhandelingen, die ten
doel hebben, den Boheemschen landdag
zwak le maken, dit wil zeggen, aan het
obstructionnismo een eind te maken, zoo
dat de landdag weer vergaderen kan.
De keizer heeft dc wetten betreffende
hot gebruik van liet Duitsch als uitslui
tend officieele taal in de vier Kroonlan
den met uitsluitend Deutsche landdagen.
Opper- en 'Neder-Oostonrijk, Salzburg cn
Vorarlborg, bekrachtigd.
deel wel niets komen, maar wanneer cr ook
slechts enkele tot stand komen, dan mag
het kabinet nog met recht aanspraak ma
ken op den naam van hervormingskabinet,
zooals blijken zal uit de volgende opsom
ming.
Het radicale program eischt in de cerate
plaats afschaffing van de thnas bestaande
wijze van verkiezing voor de Eerale Kamer.
Vei der wijziging van het kiesrecht voor het
Folkething, in dien zin, dat mannen en
'rouwen, zoodra. zij meerderjarig zijn, kies
gerechtigd zijn. Het kiesrecht wordt alge
meen, ook dienstboden zullen mogen stem
men. "Voor quaestics van groot belang zal
een referendum worden ingevoerd. Ook z,al
een billijker indceling van de kiesdistricten
voorgesteld worden. Het zelfbestuur dor ge
meenten wordt uitgebreid. Ook zal een wet
worden voorgesteld op do minislerieele ver
antwoordelijkheid.
Er zal gestreefd worden naar invoering
van een nieuw belastingstelsel, ten einde
don druk billijker te verdoelen.
Do beschermende rechten zullen afgeschaft
Worden; daarbij zal echter rekening wor
den gehouden met bestaande economische
toestanden.
Waar de aard van den arbeid het ver
oorlooft, wordt de arbeidstijd bij wettelijk
voorschrift verkort. Do strafwet wordt in
overeenstemming gebracht met do moderne
opvattingen cn lichamelijke straffen worden
afgeschaft. Het toezicht over de scholen
wordt niet meer door de geestelijkheid uit
geoefend.
Üuitscïilan'd.
Na de herstemmingen van gisteren is de
Tweede Kamer van Saksen aldus samenge
steld 24 conservatieven, 1 lid der Oecono
mische Vereeniging, 1 middenstander, 23
nationaal-liberaïen, 9 vrijzinnigen en 22 S0'
ciaal-democraten.
De tien herstemmingen, die nog moeten
plaats hebben, zullen morgen en overmorgen
worden gehouden.
To Kiel is gisteren voor een buiten
gewone rechtbank het pipcos begonnen
tegen negen personen, die beschuldigd war
den ongeveer oen raillioen mark te hebben
verduisterd aan de keizerlijke werven al
daar dopr materiaal dier werven voor
eigen rekening te verkoppen. De recht
bank moet een honderd getuigen ii charge
hebben gedagvaard en do verdediging oen
even groot aantal getuigen ii décharge.
D encmarken.
Dc nieuwe rejecting heeft tot lichtsnoer
gekozen het program der radicale partij
Van de verwezenlijking der daarin voorge
stane hervorming zal bij dc huidige samen
stelling van het parlement voor een groot
dun dol gezellig worden. En toen mijn man
's middags thuis kwam, holde ik hem tege
moet en vloog hem om den hals„Je vriend
is luer geweest, Kuit, werkelijk een allerbe
minnelijkst mensch, met wien we veel moeten
omgaan." Kurt lachte, verheugd, dat hij
mij zoo verandcul vond en hartelijk ant
woordde hij„Uct doet me genoegen, dat
Herbert zoo in je smaak valt. Aan mij zal
het niet liggen als we hem niet dikwijls
zien. Ons huis staat ton allo tijde voor hem
open."
Herbert Niedegg komt bijna dagelijks bij
ons. Hij vindt het zoo prettig on gemoede
lijk bij ons tc komen, dat hij eigenlijk met
niemand anders meer omgaat. En cr bestaat
ook een ideale verhouding tussclien ons
drieën. Wij lachen niet alleen, noch maken
wc slechts gekheid met elkaar, o neen, w
bci'cdeneeren heel dikwijls ook ernstige za
ken, misschien zelfs wel incer dan goed
voor ons ia. Als men, zoonis wij heiden, z.oo
dikwijls samen zit Kurt wordt door zijn
werk 's avonds nog dikwijls in beslag geno
men, zoodat Niedegg soms, als hij bij mij z.it
te praten, als Kurt nog eens niet thuis is
kom' men er onwillekeurig too van alles te
bespreken, onderwerpen ook, die men andei's
misschien niet zou aanroeren. En men is ook
niet altijd meester over z.ijn gemoedsstem
mingen. Zoo heeft Niedegg dan ook al heel
apoodiir uitgevonden dat. ik geen bevrediging
in mijn leven vond; weliswaar zal hij dat
niet met zooveel woorden zoggen, daarvoor
is hij te laktvol, maar do manier, waarop
hij me soms 'Zwijgend kan aankijken, geeft,
voldoende zijn gedachten weer, zegt eigen
lijk nog meer dan woorden zouden kunnen
doen. Opvallend is liet, dat het bijna altijd
gedaan, waarop Koomoondoeros eischte,
dat do wet betreffende rooverij tor zee
en tc land, op de muiters toegepast zou
worden. Deze zouden dan met hun gezin
nen naai een ander deel van het land
'vei plaatst worden.
De zitting had, zonder dal er een inter
pellatie over het oproer een kalm verloop.
De miiiLlcr-prcsidcnt beloofde een strenge
hi*-,trailing der schuldigen.
liet Atheonsche blad „Acropolis" meldt,
dat (le gezanten dor groote mogendheden,
ook die van Amerika, beraadslaagd had
den, of ze tussclien. beide zouden komen,
wanneer de iogeermg in de Kamerzitting
van Maandag zou vallen.
Do gewoonlijk goed onderrichte Atheon
sche „Embros' 'beschuldigt op onverholen
wijze den vroegeren minister-president
RliaUis cn ecnige afgevaardigden de aan
stokers van het oproer te zijn.
Ycreonigde Statert.
De eerste berichten omtrent den uitslag
der gisteren gehouden gemeentelijke verkie
zingen te New-Yoik wijzen op een overwin
ning van de candidaten der Tammany-kliek!
Rusland.
Bij de regecring is een vcolbcteekencn-
dc maatregel in voorbereiding: de schrik
der Siberische mijnen zal tot het verle
den behooren.
Het ministerie van justitie hooft bij de
Doema een wetsontwerp ingediend, vol
gens hetwelk in alle groote steden tucht
huizen zullen worden ingericht, In deze
tuchthuizen zullen allo misdadigers wor
den opgesloten en tot dwangarbeid vcr-
oprdeeld, die anders naar do Siberische
mijnen zouden wprden gezonden.
Griekenland.
De Grioksche Kamer heeft zich' Miail-
dag met het vlootoproer onledig gehou
den.
De gewezen minister van marine Koo
moondoeros, die verlangde dat een prijs
gesteld zou worden op het hoofd der
voortvluchtige muitelingen, wilde voider,
dat den nagelaten betrekkingen der siacht-
offers pensioen toegekend zou worden, en
dat den officieren en manschappen, die
den opstand onderdrukt hadden, een lier-
.inneringsmedaille zou worden uitgereikt.
Andere afgevaardigden waren van oor
deel, (lal bedoelde officieren cn manschap
pen niets anders dan hun plicht hadden
voorkomt, dat Niedegg en ik dezelfde opinie
z.ijn toegedaan, terwijl Kurt gewoonlijk van
een z.aak die toevallig ter sprake komt, oen
andere opvatting heeit als wij. Dan ontmoe
ten onze blikken elkaar toevallig ea clan
pleegt Niedegg zwijgend van mijn man naar
mij te kijken met een verwoiuletden blik ais
kon hij maar niol begrijpen hoe juist wij el
kaar hadden gevonden.
Op zulke momenten wordt liet mij clan zoo
vreemd tc moede. liet is mij dan, als moest
ik me schamen, dat hij het merkt, en even
stel ik me dan telkens weer de vraag, of ik
misschien ook verplicht was tegenover Kuit
hem van dergelijke gedachten te genezen
door me te dwingen meer met Knit's idceen
samen tc gaan. Maar dat is me ten slotte
toch onmogelijkik kan zulke comedio niet
spelen, noch tegenover mijn man, noch te
genover den ander."
Het manuscript luidde verder:
„Gisteren hebben, we samen een gecnsln-
meorcj bal bezocht, dat vóór een liefdadig
doel werd gegeven. Lang win te venen had
ik me al op deze paitij verheugd, daar ik
sedert mijn zeventiende jaar niet meer had
gedanst. Eindelijk zou er zich dus nu eens
weer een gelegenheid voordoen Ik ver
heugde er mij op als een kind en Herbert
Niedegg ook. Wij hadden samen een costuum
afgesproken; hij zou als Venetiannsehe gon
delier gaan en dc als Napolilaansche. Mijn
num echter kon niet besluiten z.ulk een cos
tuum aan Ie trekkenhij houdt niet van der
gelijke grappen, dat is geen bezigheid voor
ernstige lui, beweert hij, maar wij moesten
BINNENLAND.
Hofbericht.
Gisteren dineerden ton Hove baron Ge-
icke van Ilcrvvrjncn,' Iïr, Ms. gezant to
Londen, do heer Lovink, baron, en baro
nesse van Nagell van Ampscn cn do heer
Van Stoijn, intendant van het Koninklijk
Paleis Het Loo.
Onze Marine.
Blijkens bij het departement van marine
ontvangen bericht is Iïr. Ms. pantserdek-
scliip Friesland, onder bevel van den kapi
tein ter zee E. de Haan, 2 dezer te Ilorta
aangekomen.
Ouze Ministers.
Do Minister van Binncnlandsclie Zaken
begaf zich' hedenochtend vergezeld van
den hoer II. J. do Groot, inspecteur van
het Middelbaar Onderwijs naar Zutphen,
ter bijwoning van do opening van de Am
bachtsschool aldaar.
Post bi aden
Bij Kon. Besl. van 29 October worden de
postbladen, beboerende tot vroegere uitgiften
dan die van '1906, met ingang van 1 Janu
ari '1910 buiten gebruik gesteld en als zoo
danig waardeloos verklaard.
Na dien datum zullen de nog voorhanden
postbladen als boven, waarvan da zegelopdruk
gaaf en ongeschonden is, tot 1 Juli '1910
tegen postbladen van gelijke waarde, voor
zien van het in 1898 ingevoerde zegeltype,
kunnen worden ingeruild.
Do heer Loviak,
A.s. Donderdag zal in het Restaurant
ons daarom niet van ons voornemen laten
afbonden. Het is toch zoo jammer, dat mijn
man nooit plezier heeft aan dergelijk uit
gaantervillo van mij gaat hij wel overal
naar toe, maar toch eigenlijk met tegenzin.
En als ik hem dan midden in het feestge
woel stil zie zitten met een ernstig lachje
op zijn gelaat, dan kom ik me zelf z.oo op-
pmlnkkig ea onboteekonend voor. Eu toch
zijn er duizenden zooals ik. lvurt schijnt
au* op zulke oogenbhkkeu nauwelijks mijn
man toe, maar veoieevder mijn vader. liet
spijt me zoo vreoselijk, dat hij z.oo hcelemaal
niet doelen kan in mijn uougde en dikwijls
bederft de/e geduchte mijn uitgelaten stem
ming.
Zoo ging liet ook gistoien. Ailes was zoo
mooi in den beginne; Herbert Niedegg en
ik waren zoo vroolijk en gelukkig; dc feest
vierende memelieu in hun kleurrijke costu
mes voimdcii een vroolijk toonecltje en nu zou
het dansen beginnen. Ik had er stellig op
gerekend, dat Kmt met mij zou dansen
de eerste maal in ons huwelijk, ja dc eerste
maal in ons leven zelfs - maar neon, hij
wilde niet, Ilij was er al te oud voor, be
weerde lij lachend; hij vond het to dwaas
voor een verstandig mensch om als een auto
maat steeds in het rond te draaien. Tk ver
zocht hem ei nog eens hartelijk om, keek
hem smcckend er bij aan hij echter be
greep me niet, gevoelde niet. wat er in mij
omging.
„Maar dat behoeft voor jou geen reden te
z.ijn om ook niet te dansen; kom dans jullie
toch zooveel je wilt," sprak hij goedhartig,
zich tot Herbert en mij wendend.
(Wordt vervolgd
,L
SCHIEDAMSCHE COURANT
««ia*
mmu imw MMü™caagaMtaagmw.3TBrt«gTTiaingmsgsBMKa:«gaBga
