63"" Jaargang Dinsdag 16 November 1909, No. 13153 I Om het kind. BUITENLAND. BINNENLAND, SCHIEDAMSCHE COURANT. Deze courant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon-en Feestdagen. Prijs per kwartaal: Voor Schiedam en Vlaar'dingen fl. 1.25 franco per post fl. 1.65. Prijs per week': Voor Schiedam on Vlaardingcn 10 cent. Afzonderlijke nummers 2 cent. Abonnementen worden dagelijks aangenomen. j j i i Advertenliën voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór een uur aan het bureau bezorgd zijn. Bureau: Lange Haven No. 141 (hoek Korte Haven). 1 Prijs der AQvertentiën: Van 18 regels fL 0.92; iedere regel meer 15 cents. Reclames 30 cent per regel. Groote letters naar de plaats die zij innemen. Ad ver ten ti ën bij" abonnement op voordeelige voorwaarden. Tarieven hiervan zijn gratis aan het Bureau to bekomen. In de nummers, die Dinsuag-, Donderdag- en Zaterdagavond verschynen, worden zoogenaamde kleine advertentiën opgenomen tot den prijs van 40 cents per advertentie, bij vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen. Interc. Telefoon voor de Redactie No. 123. voor de Administratie No. 103. Schiedam, 15 Nov. 1909. FRANKRIJK. IIcl procos dor honderdduizend onder wijzers tegen de tachtig bisschoppen is mot een aanklacht tegen den kardinaal aartsbisschop Lugon van Reims inderdaad begonnen; of hot echter ooit tot een ge rechtelijke behandeling, tot een veroordec- ling of vrijspraak zal komen, is meer dan onwaarschijnlijk. Eigenlijk hebben beide partijen ongelijk, de bisschoppen omdat zc tegen oen toestand protesteeren, die reeds lang bestaat en dien ze toch' niet kun nen veranderen, en do onderwijzers om dat ze floor hun aanklacht aan de bis schoppen in zekeren zin weer h'ot offi- cioolc karakter teruggeven, dat deze dooi de scheiding van kerk en staal hadden verloren. liet was immers van oudsher de mooning der katholieke geestelijkheid, dat de christelijke ouders hun kinderen niet naar neutrale scholen moeten zen den, on wanneer dit geheel niet te ver mijden was, er tenminste voor moeten waken, dat in deze scholen niets tegen het geloot of de kerk wordt gezegd. Er komen echter ook zuiver juridische bedenkingen tegen het dreigen Je monster proces. De zoogenaamde „Amicales", de zuiver plaatselijke vriendsclmpsbondondcr onderwijn zijn weliswaar bij de wet UiegesUi-'k maar zo zijn geen eigenlijke vemmigingen en mogen slechts voorliet bepaalde dool, ,dat ze dienen, den gcrocli- lelijken \v< betreden. Dit punt wordt wel door oenu," rechtsgeleerden bestreden, maar er Imorseht geen twijfel over, (dat do „Federation des Amicates", welke zich over heel Frankrijk uitstrekt, geen wet telijk bestaan heeft en derhalve geen pro ces kan voeren. Yelo onderwijzers heb ben ook re'ds op deze opinie geantwoord: „Good, wanneer wo niet gezamenlijk kun nen optreden, dan zal elke amicale voor zich tegei: den. bisschop van haaf de partement een aanklacht indienen, en gaat dat ook niet, nu, dan doet elk ondcr- wijzer het alleen." Daar nu, zooals is gebleken, de door de bisschoppen als bijzonder schadelijk gebrandmerkte leer middelen voor liet onderwijs in de ge schiedenis en de zedelecr slechts oen boel geringe verbreiding in do volksscholenlieb ben gevonden, zal liet monsterproces reeds daardoor aanmerkelijk ineenkrimpen. De door do veroordecling dezer boekjes aan de schrijvers toegcjbrachle schade kan dus nooit heel groot zijn. Zelfs tc Parijs, waar de onderwijzers in 't algemeen zeer vooruitstrevend zijn en vrijdenkers, is geen dezer boeken in algemeen gebruik. Een dezer leermiddelen, do „Logons de Morale" van Albert Bayet heeft zelfs een heel merkwaardige historie. Bayet's va- dor was, loon dezo zijn „Logons do Mo Roman naar het Duitsch van PAUL GRABEIN. raio" uitgaf, directeur van het volks- schoohvezen, en als zoodanig vond hij het goddclooze product van zijn zoon zoo on stichtelijk, dat hij h'et gebruik ervan vcr- bood. Destijds was de Koer Clémcnceau nog niet minister, doch slechts senator en directeur van de „Aurore". Ilij nam levendig partij voor don zoon tegen den vader, dien hij een „opperjezuït" noem de en wiens afzetting hij van den toen- maligen minister van onderwijs verlangde. Clómenceau bereikte echter slechts in zoo verre zijn doel, dat Bayet's vader inder daad zijn baartje neerlegde, maar slechts om het veel gewichtiger ambt van direc teur van het hoogeschoolvvezen te be- klccden. Men zou nu verwachten, dat Clómen ceau als minister en minister-president dezen verlangden maatregel zelf zou uit voeren, maar de oude heer Bayet heeft bet driejarige ministerschap van Clómen- co.au schittert nd overleefd en de loop- liaan van zijn zoon is ook toon niet be spoedigd, toen hij eenigc jaren geleden do sqhoonzoon werd van den historicus Aulard. Hel crgsle, wat Bayard fils in zijn zede boekje hoeft, durven debitccrcn, is ove rigens do volgende zin: „We hebben het recht, onder do bestaande godsdiensten dengene te hezen, welke ons hei best bevalt, cn wanneer geen crkelc ervan ons bevalt, d.m hebben wo het recht, geen godsdienst te hebben." Bijzonder eenzijdig is, dat Bayet fils, waar hij van Je mis daden der godsdienstoorlogen, spreekt, al leen die noemt, welke door do katholieke worden begaan. Is bet niet bijna comiscli, dat thans do bisschoppen togen een schoolboek pi o- testceren, dat reeds tien jaren geleden door een directeur van Hot volksschool wezen werd verboden, die daarvoor tot directeur van bel boogcschoolwczen word bevorderd GEMENGDE MEDEDEELINGEN. 14) Onwillekeurig keek Nicdorra op en fronste licht zijn voorhoold. Dat kon opgevat wor den als een toesncling op Ilerla, zooals hij haar vroeger gek, nd had vol verbuigen naar geestelijke ontwikkeling. Ilij keek naar haar. Zij zat onder den grooten palm, met gebo- gen hoofd, te veel in den schaduw om haar gelaat duidelijk te kunnen zien, maar o) haar handen die zij gevouwen in haar schoot liet rusten, viel het volle lichtNicdegg moest naar die handen staren. Ze lagen daar zoo moe en mot liaar blauwe aderen vertelden zc een stille lijdcnsgeschicdcni, waniovor do vaatgosloten, trotschc mond niet wilde spreken. Rath die zich steeds meer opwond ging vooit „In die standen, waarop do moderne ont wikkeling nog weinig invloed hoeft uiige oefeiuR weel men niet van zulke overspannen dingen. Daar is nog alles zooals hot vroeger in den goeden, ouden tijd was. Verveling »n leogloopon is dc wortel van het kwaad waar van ,v_ij spieken. TTard werken moesten die datnes, die altijd erover klagen, dat zij niet begrepen worden. Hard werken moesten alle vrouwen, dó, zich ongelukkig gevoelen in haai* huwelijk, ra zij 11100. .ten zich bciju ren om zoowol voor Rnar mimen als 1 oor de kinderen cu an düre Jniitgotiorten ccu goed9 IqigWei" te zijn to bemoeien en ontzegden liet 't recht 0111 tot een ontbinding van hot parlement te dwóngen. Zij hebben .ertrouwd op het ver stand van het Engelschc volk om hun vrij heid tegen oen schending te verdedigen. F r a n k r ij k. De heer Cochery, dc Fransche minister van financiën, heeft, met bet oog op den hei ligen tegenstand, waarop zijn fiscale plan nen in het parlement en in zekere bedrijven .a. in den wijnbouw, stuitten, zijporte feuille ter beschikking van den premier ge steld. Briand verzocht hem de beslissing aan den ministerraad te laten. De Barijsche correspondent van de Frankforten Zeitung", waaraan dit bericht s ontleend, vermoedt, dat meerdere kabi netsleden het voorbeeld van Cochery zullen volgen. Engeland. Minister Churchill, die Zaterdag, verge zeld van zijn vrouw te Bristol aankwam, om daar een lezing te houden, werd aange vallen door een kiesrechtvrouw, die met een zweep was gewapend. Na een korte worsteling ontrukte de heer Churchill haar dc zweep en bood die als oen tropee aan zijn vrouw aan. De vechtlus tige „dame" werd gearresteerd. I11 zijn redevoering sprak dc heer Chur chill over de begrootingskwestie. Ilij zoidc, dat, indien de liberalen uit de eerstvolgen de algemeene verkiezing als overwinnaars mochten lerugkecren, zij de noodige stap pen moesten doen om tc zorgen, dat hetgeen liet Iloogerhuis gedreigd heeft te zullen doen, ongedaa,- blijft. Zij wilden liet Iloo gerhuis niet toestaan zich met de begrooting Duitschl&nd. Een zondcrb ig toonecl word dezer dasen afgespeeld na afi< 1 [i van den lunch door den ccizer bij eelorenheid van do belijdenis zijner dochter, piiiisee Victoria Louise, aan allo ge zanten aangeboden. Er was bevel gegeven, dat 1 i het vertrek an eiken gezant het volksheil van diens land door de militaire kapel gespeeld zou worden en wol zoolang, lot de gezant uit het gezicht wa«. Aldus geschiedde. Toon nu do Engelscho gezant in zijn equipage gestegen was om liet slot te verlaten, hief de mili taire kapel het Engelschc volkslied aan. liet Engelsche liof-ceremonieel echter bepaalt, dat de gezant zijn volkslied staande en met onge- dekten hoofde tot- hel einde moet aanboortn. Nauwelijks klonk dan ook de melodie Van bef „God save the king", of do gezant stapte uit zijn rijtuig en bleef aan bet portier met don steek in de hand staan. Als het lied af gespeeld is, klimt do gezant weer in bet rij tuig en rijdt weg. Daar hij echter nog niet uit bet gezicht is, begon, getrouw aan bet gegeven bevel, de muziek weer mot het- „God save the king". Weer staat de equipage stil, weer stapt de gezant uit en weer blijft hij mot ongedekten hoofde staan, totdat het lied uit is. Tol vijfmaal toe herhaalt zich dit too necl. Tntusschen staan de andere gezanten ongeduldig en mopperend te wachten. Einde lijk verschijnt do keizer als helper in den noodhij laat dc muziek ophouden en de Engelschc gezant kan rustig doorrijden. Dan zou inderdaad dat eeuwige „zich-onbo- vrcdigd-gcvoelen" en „ongelukkig-zijn" wei ophouden omdat ze daar dan in 't ge heel geen tijd meer voor zoudra hebben Bravomeneer Rathriep mevrouw Th lessen, vroolijk lachend. ,,lk kan daarmee geheel instemmen, want mijn ondervinding heeft mij dit geleerd. Als ik mijn vier kin deren, die mij den ganschen dag geen oogen hik ot rust laten, 's avonds met veel moeite naar bed heb gekregen, dan ben ik werk.i lijk niet meer in staat 0111 over al die kwes ties ie filosofeeron ik behoef er niet over le peinzen of ik con gelukkige vrouw ben of niet miin ledematen vertellen het mij wel !u Bijna allen begonnen te lachen, maar op Niedugg's gelaat kwam een verstoorde trok Terwijl Rath sprak, luid hij eindgebroken naar Llcri» gekeken. Toen gezegd werd dal hel nief-begiijpon van vrouwen maar uit do lucht ggicpen is, zag hij dat zij haar hun- don kipmpnehiig bewoog. Hij was kwaad gewou "n op dien oppervlakkige» prater. E11 toon 1 cok liet lachen wat bedaard was wendde hij, die don ganschen avond zich achteraf gehouden had, zich levendig tol Rath: „Wat u dam* zoo pas opmerkte, wend ge heel gezegd van het staudpunl van mannen umar dat» standpunt wordt toch niet door alle nlanno.n gedeeld. Ik tenminste zon niet men willen werl en om do vrouw niets ander le hiten doen dan werk in dc huishoudin on kinderkamer, Ik meen dat er wol dege lijk rekening moei gehouden worden mol dc behoefien 1 au haar ziclelcvou. Tiet mag nog opgaan voor naturen die geheel zijn aango- regclmatigheden en misbruiken aan te kla gen. liet vorige jaar is reeds een daartoe strekkend voorstel gedaan, dat evenwel werd afgewezen door de regeering wegens onvol doend bewijsmateriaal. Zoowel onder de af gevaardigden als onder het publiek wint thans echter de meening veld, dat de aan klacht niet mag uitblijven. Daartoe draagt een tegen den democratische» afgevaardigde Misjew begonnen proces bij. Deze had name lijk den vroegeren minister-president Goedew, den opvolger van Petkow, beschuldigd van rerduistoring van 510,000 francs staatsgel den. Hierop diende Goedew tegen Misjew een aanklacht in wegens laster. In het proces is aangetoond, dat Goedew inderdaad gedu rende zijn nauwelijks óónjarig minister-presi dentschap de genoemde som in een bank te Sofia had belegd. Wijl bij vroeger in be krompen omstandigheden leefde, zijn de ge ruchten, dat hij dit geld op onwettige wijze heeft verkregen, zeer goed verklaarbaar. Ge ruchten, die bevestiging schenen te vinden in hel feit, da.t. Goedew zijn aanklacht we gens lm-ter leruglrok, zoodra het feit van zijn bankdeposito bekend was gewo-den. En ton slotte is de strooming voor een aanklacht versterkt wegens aan 't licht gekomen on regelmatigheden bij de indertijd gedane le\e- raniic van kriigsmatcrinal door de Fransche firma Schneider te Creusot. die 1 oorbij reed, kwam het ceist. met getrok ken zwaard, tusschenbeiden. Een tweede bom hof een inlandrolien officier, die een zonne scherm hoven lady Minto hield. Ilij viel on gedeerd op den grond. De man, die bij de ontploffing getroffen werd, was oen voorbijganger die dc bom opnam. Men zal zich herinneren, dat begin Juli U. .een andere veel tragischer aanslag werd ge pleegd: het was tc Londen, waar de adju dant van Lord Minto vmnoord werd door den Ilindoeschoii student Lal Dhingra en deze verklaaide bij zijn verhoor dat hij het heimelijk ongeduld had willen manifesteertn, waarmee het Aziatische keizerrijk liet juk van Engeland verdraagt. De aan-lag van Zater dag is blijkbaar een nieuwe manifestatie van dezen toestand. T u r k ij e. Zaterdag is het nieuwe zittingsjaar van het parlement geopend. Dc opening had plaats in tegenwoordigheid van den sultan en liet coips diplomatique. In het gedeelte van de troonrede, hetwelk betrekking heeft op de buitcnIaod«obc politiek, wordt gezegd, dat de betrekkingen met- de andere mogend heden van vricndschnppelijken aard zijn. Al dc mogendheden trachten den algemeenen vrede te bewaren, vervolgde de troonrede, on wij sluiten ons hij iIL edele doel aan, vol zorg onze onverjaarbare rechten en onze wet tige belangen te handhaven. Do regeering stelt er evenwel prijs op, een wezenlijk cle ment van orde en vrede te zijn. Ahmed ïtiza werd opnieuw lot president dor Kamer gekozen. Hofbericht. II. M. de Koningin-Moeder vertrekt heden uit Firole naar Genua en keert van daar over Luzern m Baden naar Nederland terug. Zooals vr -„ger gemeld wordt TL M. Zater dag op hei ,00 verwacht. Corps diplomat lek. Heden, herinneringsdag aan het procla- mecren van ue Vereenigde Staten van Bra zilië op den 45 November 1889, was de vlag dier republiek ontplooid uit de woning van den Bmziliaansehen gezant bjj ons hot. De Belgische legatie vlagde heden ter ge legenheid van koning Leopold's naamdag de Portugeesche legatie ter gelegenheid van den geboortedag van koning Manuel II van Portugal. Onze Marine. Het pantserdekschip nNoordbrabant" van San Francisco op terugreis naar Ned.-Indië heeft Honolulu weer verlaten. Z *vy e 'd e n. De Zwecdschc verecniging van werkgevers heeft het* besluit genomen, dat de uitsluiting in de ijzergieterijen onmiuuoilijk zal op houden. Do bemiddeling in dc nog overgebleven ge schillen is afgebroken uithoofde" van mee- ningsverschillen, betreffende formaliteiten. Bulgarij e. Een aantal afgevaardigden der Sob'ranja zijn van plan do vorige regeering wegens on- ll r i t s c h-111 d i Toen Zaterdagmiddag Lord Minto, de onderkoning van Britsch-Indië, cn Lady Minto een rijtoer door de stad Ahmedabad (in 't pres. Bombay) maakten, ontplofte er een bom, juist toen de stoet de Raipurpoort was gepasseerd. Men vond een man op den grond, met afgeslagen hand en een niet ont plofte bom naast hem. Men vermoedt dat reeds op het oogenblik, dat het rijtuig de poort naderde, een man iets wierp, maar daar geen ontploffing volgde, lette men niet op dit voorval. De beide bommen bevatten picrinezuur. Een nader telegram meldt: Een dichte menigte verdrong zich om het rijtuig. Een onderofficier van de dragonders, legd voor liet huishoudelijke leven, doch voor andere niet, Voornamelijk niet voor die Vrou wen die de heer Rath belachelijk maakt, die zeggen dat zij niet begrepen worden. Geloof mij," hier keek hij dc verwonderde toehoorders zeer ernstig aan, „gij weet niet precies hoe het er uitziet in een tcere vrou wenziel; dikwijls is reeds het geringste woord voldoende 0111 haat to kwetsen. Dat een der gelijke vrouw 11a zich steeds moer gestooten tc hebben, ton slotte onbevredigd is en tot vrceselijkc dingen kort., kan ik zeer goed begrijpen, moet ik u .zeggen Bij deze laatste woorden was het bloed Ruth naar het hoofd gestegen. Zijn vrouw zag het. Om le voorkomen dat hij z.idh op zou winden, wilde zij liet woord nemen, doch haar man was haar reeds voor. Zijn anders zoo zachte oogen begonnen boosaardig tc schitteren. Toen ztei hij, terwijl hij rechtop ging zitten in zijn stoel: „leder hoeft zijn eigen opvattingen, kapi tein. vooral over wouwen en het huwelijk. Daarover wilhn wij dus niet twisten. Maar uw laatste woorden mogen toch niet onwecr- legd blijven. Gij spreekt daar over uitingen tenen do vrouw, ik moet u eerlijk bekennen dat ik daar niet. bij kan. Tot die hoogst moderne opvatting kan ik niet komen. Ik denk daarover zooals onze voorouders, onder wie het, nat tucht cn zeden betreft, toch niet zoo slecht gesteld was: „De man die mijn huiselijke» vrede verstoort daag ik uit tot een duelDe vrouw echter TTij hield plotseling op, maar de verachtelijke handbe weging die hij naar de straat maakte zei duidelijk genoeg nat hij bedoelde. Een pijnlijke stille volgde. Niedegg schokte ineen. Hij had gezien, dat llerta zeer bleek werd, al het bloed was uit haar gelaat verdwenen. Hij stond plotse ling op. Mot bijna vijandige houding kwam hij naar Rn,th toe en zei, met moeite het beven van zijn stem ondeidrukkende„U heeft daar het gesprek in een richting ge bracht waar ik niet heen wilde; doch waar dat nu eenmaal gebeurd is, mag ik mijn morning niet verborgen houden. De opvat ting van u is de algemeene en dc aange naamste voor den manmaan is zij ook. de rechtvaardigste en meer juiste?" Ziin oogen zochten die van zijn tegen stander. „Hebt u er ook wel eens over nagedacht, wat een vrouw geleden moet hebben, hoe lang cn hevig zij hmerlijken strijd gevoerd heeft, voor zij zich schuldig maakt aan dat gene wat gij zoo strong afkeurt en onvergeef lijk vindt. Gij veroordeelt dat ten sterkste in de. vrouw, maar als uw eigen sexe zich min hetzelfde schuldig maakt dan is uw oor dcol voel zachter. En toch is de vrouw die hierin zondigt, in de meeste gevallen hou derdtnaal minder schuldig dan de man want zij zondigde niet uit lage begeerte maar slechts uit liefde. In waarheid is do man de schuldige, hij vooral en lnj alleen Daarom wie den treurigen moed heeft dit te doen, die werpc den steen naar liet hoofd van haar die toch al mot bloedend hart. zoo veel lijden moet, maar ik zeg tizij draagt een martelaarskroon, die eens alle aailklach ten zal doen verstommen Door een 011 voorst aanharen drang moest Niedegg plotseling naar 1 Teil 11 kijken. Zij lag met gebogen hoofd, met gesloten oogen Rechterlijke macht. Dom* de arrondissementsrechtbank tc Leeuwarden, is, ter vervulling der vaca ture van kantonrechter to Bolsward, op gemaakt de navolgende nlphabetisch lijst van aanbeveling: mr. L. F. Britzcl,. nir. II. Kuipers, en mr. Tj. Sleeswijk, allen griffier, respectievelijk bij het kantongc- recht le Almelo, Bolsward on Sneek. („Stct.") Werk over de Irrigatie op Java Naar wij vermanen, zal van regeeringswe- ge een werk in het licht worden gegeven betredende de irrigatiewerken op Java, in den gee»f van Willcocks standaardwerk over de Egyptische en dat van Buckley over de Britsch-Indische irrigatiewerken. Levens vei zeker! ngsbodrjjf. Het „Centr." meldt, dat er bij de re geering een wetsontwerp tot regeling van het levensverzckeringsbedrijf in voorbe reiding is. achterover in haar stoel, onbeweeglijk, alsof het leven uit haar geweken was. Rath haalde zijn schouders op. De warme woorden van Niedegg hadden hem toch ge troffen hij wist ook dadelijk nier wat hij moest antwoorden. En voor dat hij het juiste antwoord gevonden had, had dokier Thiessen reeds het vooiu genomen: „Uit uw woorden spreekt groote humani teit, kapitein, men voelt er uw goedhartig heid door; maar gij laat u door uw gevoel tc veel nieerioepen. Gij denkt er blijkbaar in het geheel niet aan dat dc vrouw, ten minste die uit goede kringen, nog altijd rekening moet houden met allerlei zedelijke begrippen en gewoonten. Wanneer zij z.icii daar niet aan houdt, wanneer zij te buiten gaat datgene wat deze conventie „behoorlijk" noemt, dan is al het onaangename dut hier uit vooil kan kornet, Imar eigen schuld. En naar mijn ineening hoeft zij dan ook geen aanspraak op medelijden, da-ar zij vooruit wist wat haar tc .vachten slaat." „Ik kan daarop niets antwoordenwie niet zoo gevoelt als ik, die kan ik toch niet Overtuigen." Nadat Niedegg dit gezegd had, ging hij wat terzijde en liep daarna naar het stlon, waar Tinii Jiirgens voor do piano was gaan zitten en in ge blehteo verdiept zacht enkele aceoorden aansloeg. Hij zag daarom niet dat Wailroth hem nakeek met een ver vernielde uitdrukking in zijn oogen. Wat wa» dat daar juist geweest? Eu nu werd Wallroth's blik somberder en ging van zijn vriend naar zijn vrouw. (Wordt verv'ihjd.^

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Schiedamsche Courant | 1909 | | pagina 1