63"" Jaargang
Dinsdag 14 December 1909.
No. 13177
Om bet kind.
KENNISGEVING.
BUITENLAND.
Italië.
SCHIEDAMSCHE COURANT
'Deze courant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon-en Feestdagen".
Prijs per kwartaal: Voor Schiedam en Vlaardingen fl. 1.25 franco
per post fl. 1.65.
Prijs per week': Voor Schiedam en Vlaardingen 10 cent.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen.
Advertentiën voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór een
uur aan het bureau bezorgd zijn.
BureauLange Haven No. 141 (hoek Korte Haven).
Prjjs der Advertentiën: Van 1—6 regels fL 0.92; iedere regel meer
15 cents. Reclames 30 cent per regel. Groote letters naar de plaats die zij
innemen.
Advertentiën bij abonnement op voordeelige voorwaarden. Tarieven
hiervan zijn gratis aan het Bureau te hekomen.
In de nummers, die Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond
verschijnen, worden zoogenaamde kleine advertentiën opgenomen tot don prijs
van 40 cents per advertentie, hij vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen.
Interc. Telefoon
j voor de Redactie No. 123.
voor do Administratie No. 103.
BURGEMEESTER EN WETHOUDERS VAN SCHIE
DAM,
Gezien de voorschriften tot regeling van
de werkzaamheden der Gemeentebesturen
ten opzichte der negende algomeene tien-
jaarlijksclic volkstelling
Herinneren hierbij de ingezetenen aan de
-binnen deze gemeente bestaande
'*1 VERORDENING op bet nomineren
van gebouwen en erven en rege-
1 lende de verplichting tot bet doen
van aangifte voor hot bevolkings
register.
Artikel 1. Op alle gebouwen en erven
moet aan den hoofdingang het ordenoin-
mpr in cijfers ter lenge van zes centimeters
.en volgens het door burgemeester en wet
houders vastgestelde model op den deur
stijl of op eon andere zichtbare plaats aan
do voorzijde van het gebouw of erf, niet
hooger dan 21/2 Meter boven den boganen
grond, voorkomen.
Voor de nakoming dezer bepaling is de
eigenaar, vruchtgebruiker of beheerder van
bet gebouw of erf aansprakelijk.
Art. 2. Wanneer tengevolge van bet be
bouwen vair open grond, het verbouwen
of afbreken vair eenig pand, een verande
ring van nommers, naar het oordeel van
burgemeester cn 'wethouders, moet plaats
hebben, is do eigenaar, vruchtgebruiker of
beheerder van het nieuw gebouwde, ver
bouwde of afgebroken pand, verplicht aan
den hem daaromtrent door of vanwege
burgemeester en wethouders te geven last
lo voldoen.
Art. 3. Onverminderd de verplichtingen,
voorgeschreven bij koninklijk besluit van
deu 27sten Juli 1887 (Staatsblad no. 141),
is elk hoofd van een gezin of afzonderlijk
wonend persoon, die binnen de gemeente
van woonplaats verandert, verplicht uiter
lijk binnen één maand daarna, daarvan aan
gifte te doen aan het bureau van den bur
gerlijken stand, met opgave van alles, wat
voor het invullen van het bevolkingsregis
ter veroiseht wordt.
Art. 4. Burgemeester on wethouders zijn
bevoegd, om door personen, daartoe door
hen aangesteld, aan do woningen der in
gezetenen inlichtingen voor het bijhouden,
der bevolkingsregisters te doen vragen.
Die personen moeten daarbij voorzien zijn
van hunne akte van aanstelling, welke zij
verplicht zijn aan dengene, tot wien zij
vragen richten, op zijn verlangen te too
neh.
Art. 5. Ieder, op wien do verplichting
rJist tot bet doen dor aangiften, bedoeld bij
art. 3, is verplicht aan den persoon, of
de personen, in art. 4 bedoeld, allo in
lichtingen te geven, die voor het bevolkings
register vereischt worden, of te zorgen,
dat dit door een lid van het huisgezin
geschiedt.
Art. 6. Voor zooveel daartegen niet is
voorzien bij ecno wet, eenen algemecnen
maatregel van inwendig bestuur of eeno
provinciale verordening, wordt de overtre
ding der bepalingen dezer verordening ge
straft als volgt
Die van de artt. 1 en 3 met ecno geld
boete van ten hoogste twee gulden.
Die van de^ artt. 2 en 6 met een© geld
boete van ten. hoogste drie gulden.
Art. 7. Met het opsporen van overtredin
gen van deze verordening en bet consta-
teeren van overtredingen daarvan zijn, be
halve de beambten van politie, belast do
personen, in art. 4 bedoeld.
En is biervan afkondiging geschied, waar
hot behoort, den. 13dcn. December 1909.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
M. A. BRANTS.
Uo Secretaris
V. SICKENGA.
Roman naar bet Duitseh van
PAUL GRABELN.
38)
„Natuurlijk en ik heb ook al een besluit
1 genomen. In de laatste jaren heb ik mijn
man vaak geholpen bij zijn scheikundige
proeven cn microscopische onderzoekingen
en ik donk dut ik nu Van de kennis die ik
daarbij heb opgedaan, zal kunnen profitee-
rcn. Ik wil op dal gebied nog eerst meer
studie maken en dan zien dat ik ergens oen
..plaats krijg als assistente in een laboratorium.
Later hoop ik dan op een aanstelling in een
instituut of een partiuliere kliniek."
„Dat is inderdaad een verstandig plan,
zei lied wig halfluid, waarna zij in diep ge-
ftpeins verzonk. Ook llcrla bleef ecnigen tijd
:'i s^vijgon en keek in gedachten liet raam uit
fn hel tuintje. Zij bad, om zoo zuinig mo
gelijk te leven, dit kleine kamertje in bet
pension gehuurd. Zij bad er geen uizichl
- beneden lag een tuintje, maar overigens keet
zij uit op hooge, kale muren. Die belemme
ring Van den blik gaf haar vaak gevoel van
beklemming, van benauwdheid, liet was baar
vaak, of zij hier stikken zou, als waarde hier
tusscben de enge uren liet spook der ni'ocdo-
loosheid rond.
Maar zij rukte zich met moeite weer los
uit dien somberen gcdncblengang. Neonzij
zou den moed niet laten zakkenZij mocht
niet weifelen nu zij pas aan bet begin van
den strijd stond.
Ilodwig Rath, ook opgeschrikt uit baar
gepeins, zag Xlorta's gelaat cn begreep baar
Schiedam, 13 Dcc. 1909.
TURKIJE.
Volgens de telegrammen heeft het Turk-
sche ministerie Zaterdag do kwestie van
vertrouwen gesteld naar aanleiding van
de zaak-Lynch, do bekende kwestie over
de scheepvaart op Tigris en Euphraat.
Oorspronkelijk was door de Porte aan den
Engclschen kapitein Lynch, cn later aan
do door hem gevormde maatschappij offi
cieel vergunning verleend met twee, later
met drie booten, de Euphraat on de Tigris
to bevaren. Tot het verkrijgen van die
vergunning had de Engelschc rogceringin
niet geringe mate meegewerkt.
Met hot optreden van het nieuwe régime
stelde do Lynchmaatschappij aan de Porte
voor, een nieuwe maatschappij te vormen,
grootendoels met "Britseh kapitaal, cn waar
van de leiding in handen der Engclschen
zou blijven cn daarin op te nomen een
Turksche stoomvaartmaatschappij, die lot
dusverre met zeer weinig succes had ge
werkt, maar do Porto wees dit voorstel
van do liand cn ondersteunde een van
Turksche zijde opgemaakt plan om een
nieuwe maatschappij op te richten, aan
welke zo' tanige voorrechten zouden wor
den verleend, dat het voortbestaan van de
Lynch-maatschappij ernstig in gevaar zou
worden, gebracht.
Een groot gedeelte van de jong-Turkon
wil eenvoudig aan de Britsche maat
schappij verbieden verder stoombootente
laten varen boven Basra, onder voorwend
sel, dat met den dood van Lynch in 1876
do dezen verleende concessie is vervallen.
De groot-vizier, en met hem ecu aantal
andore ministers, willen echter op dit plan
der jong-Turken niet ingaan cn achten bet
meer in liet belang van het 'Rijk hot plan
tot oprichting eener -Engelsch-Ottomaan-
scho stoomvaartmaatschappij te steunen, in
djer voege echter, dat in den Raad van
beheer het Oltomaansclic element de over
hand zal hebben.
Over deze zaak is nu Zaterdag door
de Kamer een motie aangenomen, waarbij
aan de regeering wordt gevraagd de zaak
aan het oordeel der Kamer te onderwer
pen. De regcering wil echter niet wijken
van haar eenmaal ingenomen standpunt
on besloot de motie niet te aanvaarden
en stelde de kwestie van vertrouwen. De
debatten werden vervolgens tot heden ver
daagd.
Dat lijkt dus veel op een ophanden
zijnde ministeriocle crisis.
Hot ziet er echter naar uit, dat de zaak
wel bijgelegd zal worden. De te Konstan-
tinopcl verschijnende „Tamin" doelt 'ten
minste mee, dat de Jongturksche partij be
sloten heeft, mot het oog op de ernstige
gevaren welke een ministerieele crisis voor
het land zou opleveren, om bet scheep
vaartmonopolie op de Tigris en de Euphraat
te beschouwen als een soort concessie,
welke, aan den staat geen enkelen finan-
cieelen last oplegt en bijgevolg af to
zien van don oisch, dat de concessieover
eenkomst aan de Kamer zal worden voor
gelegd. Evenwel bestaat or in deze partij
een oppositiegroep, waarvan het onmoge
lijk is de sterkte t'c schatten.
De gcheelo Turksche pers is de meening
toegedaan, dat een ministerieele crisis
voorkomen moet worden, hoewel over de
principieclc kwestie, d. w. z. do voorleg
ging der overeenkomst aan de Kamer, de
opinies der bladen nogal verschillen.
GEMENGDE MEDEDEELINGEN.
do jongste dochter des konings, dringend op
liet paleis te Laokcn geroepen.
De Legerwet is, zooals men weet, dezer
dagen door de Tweede Kamer aangenomen
en zal weldra door den Senaat worden be
handeld. De oude rechterzijde beeft thans op
deze haar hoop gevestigd en le de katholieke
meerderheid van dit lichaam bet verzoek ge
richt, de vet of in baar geheel le venver-
pen of althans 'e amendecren. en in geen
geval den persoonlijken dienstplicht goed te
keuren. Mocht de Senaat dezen raad volgen,
dan zou zulks niet alleen den val van het
kabiiict-Schollacrt ten gevolge hebben, maai*
levens een ernstig constitutioneel conflict
tusscben dc beide Kamers in het leven roe
pen. De radicale bladen beweren reeds, dat
hij verwerping van de legerwet door den Se
naat de kwestie van bet al of niet voort
bestaan van dit lichaam aan de orde zou
komen.
Zoover zal bei echter wel niet komen.
Men is zeker, dat ongeveer twintig katho
lieke senatoren zicli met de liberalen cn =0
cialisten voor bet wetsontwerp zullen ver
klaren, waardoor dan do aanneming is ver
zekerd.
België.
De gezondheidstoestand van koning Leo
pold geeft sedert eenige dagen reden tot ern
stige ongerustheid. Zaterdag was eenige be
terschap merkbaar, maai* "istoren is zijn
toestand zoodanig verergerd, dat zijn dok
toren Thiriar en Stiénoii in don loop, van
den dag tweemaal geconsulteerd hebben. Do
koning lijdt vrceselijk aan een darmziekte en
men is bang voor een kronkel in de dar
men. Zondagavond hielden de dokters op
nieuw een consult, na aloop waarvan hot
volgende officicole bulletin bekend werd ge
maakt
De rheumatiscbe pijnen hebben opgehou
den. De koning is lijdende aan een onrust
wekkende ziekte van het onderlijf.
(geleokcnd) Thiriar.
Stiénon.
Bleu houdt het ervoor, dat een operatic
noodig zal wezen.
Do ministers hielden gistermiddag kabi
netsraad.
Gisteravond 0111 11 uur 'zijn de troonop
volger, prins Albert, en prinses Clementine,
nationaliteit. liet is een uiterste ingewik
kelde rechtskwestie van internationalen aard,
die zich uistekend eigent voor een scheids
rechterlijke oplossing. Een Duitseli monopolie
\Our ertswinning in Marokko is onvereenig-
baar met dc Acte van Algeciras. ITet grond
beginsel dat de mijnbomvreehlen worden ver
leend volgens de prioriteit van liet verzoek
daartoe, moet ook in de Marokknansche
mijnbouwwet opgenomen worden.
Dn centrumafgevaardigde Gróber gaf den
minister toe dat de fantastische uitlatingen
over een bedreiging door Engeland door zijn
geweldige vloot, over een inlijving van Ma
rokko en Perzië enz. enz. gevaarlijk zijn,
daar het buitenland ze veel ernstiger op
neemt clan wij zelf. De gezant Bcrnsdorff
had liet geheel bij bet rechte eind toen bij
liet buitenland er opmerkzaam op maakte,
dat dergelijke fantasiön geen practische be-
teckenis bobben en geen ernstig geloof in den
Rijksdag vinden.
Oostenrijk.
Do Kamer beeft Zaterdag de eerste lezing
der voorloopige begrooling ten einde gebracht
en ze naar een commissie ver >zen.
Tiet progiamma van liet nieuwe mmlslerie-
Sonnino wordt meegedeeld door de „Gior-
nale d'Ilalia".
Het nieuwe kabinet, zoo wordt verklaard,
is homogeen, zal streven naar versterking der
liberale partijen, dc dringendste problemen
oplossen, de energie van hot land opwcic-
ken, c-n politiek des vredes voeren en het
prestige van Italië in bet buitenland hand
haven.
Ton aanzien van dc kerkelijke politiek
wordt verklaard, dat bet ministerie noch
onderwcipher noch ven'o'iring wil. liet lager
onderwijs zal worden verbeterd, de gemeen
telijke financiën zullen versterkt worden en
last not least zal de kwestie van de han-
dclsmarine, die in den jongston lijd zoo vee
stof heeft opgejaagd, worden opgelost.
Het blad erkent, dat het ministerie, voor
grootë moeilijkheden staat, maar bet zal
door ijverigen arbeid deze te boven Wachten
komen.
liet parlement is togen don 18cn Dcccim
bcr ti.s. bijeengeroepen.
Duitschland.
Ook Zaterdag beeft de Rijksdag zich met
dc behandeling der begrooting bezig gehou
den. Dc staatssecretaris voor buitcnlnncRchc
zaken von Schoen besprak dc Manncsmann-
kwestie in Marokko. (De sultan heeft nl. in
bet Riffgebied de mijnen, voor welker exploi
tatie- door den pretendent-sultan aan dc Eroti
sche n concessie was verleed, aan de Duitscho
gebroeders Mannesman» te. mtginning afge
staan.) De minister beioogde, lat bet bij de
aanspraken in deze zaak niet gaat 0111 een
Duitsch-Ernnscho tegenstelling, maar om twee
groepen van belanghebbenden van gemengde
C li i n a e n Rusland.
China bc-cft, naar de ,,Kóln. Zlg." uit Pe
tersburg verneemt ,liet Russische coimnimi-
f|iió van 7 October j.l., betreffende Mand-
sjoerije, beantwoord met een nota, waarin
China in scherpe bewooidingen protesteert
tegen bet standpunt der Russische regcering,
zooals dat in bet communique werd aange
geven. China aldus zou in de nota staan
erkent geen enkel administratief ireclit
n Rusland in Charbin of eenige andere
Mundsjocrijbche stad. Indien al in de proto
collen van den vrede van Portsmouth of in
andore acten de uitdrukking administratief
voorkomt, zoo acht Ghana zich daaraan
geenszins gebonden. China protesteert er
voorts tegen, dat liet commuinquó eerder ge
zonden is aan andere mogendheden dan aan
China. Ten slotte geeft China kennis dat het
van plan is de bewaking van alle Mandsjoe-
rijsehe spoorwegen zelf ter band te nemen.
gedachten. Zij ging achter Ilcrta's stoel
staan, nam haar hoofd tusscben baar handen
en zei zacht op moederlijk tocdcren toon:
„Anne Uerla, ik heb groot medelijden met
je, diep in mijn ziel. En al ik je zoo voor
111c zie, zoo vastberaden, zoo vol wilskracht,
dan lean ik nog maar steeds niet begrijpen
boe dit idles kon gebeuren."
„Men is op dertigjarigen leeftijd niet meer
dezelfde als op twintig jaar.'
Er was weer even oen pauze, toen vroeg
Ilodwig:
Jïob jo hom dan zoo lief gehad?"
llerta antwoordde niet terstond. Toen zei
zei en baar woorden klonken zeer zwaar
,,ln die dagen meende ik het cn misschien
was bet ook wel zoo. Ik heb mij zelf dat '111
de verkopen jaren ook zoo vaak afgevraagd
hoe was liet mogelijk? En altijd heb ik dan
één antwoord kunnen vinden; omdat
t
ik nog zoo jong was toen
nog zoo jong
Och, Iledwig, ik zeg je, er is niets onge-
lukkigor dan op zoo iongen leeftijd te trou
wen als men nog zoo weinig van dc wereld
gezien heeft, als men in zijn hart nog allerlei
dwaze wensohon en kinderlijke begeerten
beeft. Als je trouwt mot allerlei idealen cn
je vindt dan in werkelijkheid niets dan ernst
dagelijks 0111 je been plichten, altijd maar
weer plichten Dan wordt jc dat een last.
Het is of jo een ketting om den voet hebt,
die jc vasthoudt in somberheid, terwijl daar
hui ton dc wereld verleidelijk roept en lacht,
terwijl ie, daar ginder ziet den zonneschijn
waar jc zoo graag je in zoudt willen koeste
ren- Er is dan in jc een stom, die altijd weer
spottend roept: Dat alles heb jo jc zelf aan
gedaan, dat alles is gekomen door dat ééne
ondoordachte woord voor hel altaar? Aio je,
zoo was het met mij Ilodwig; en toen kwam
Niedcgg, die toon nog geheel anders was dan
zooals gij bom later hebt leoren kennen. Hij
was zoo levenslustig, zoo frisch, z.oo natuur
lijk bij kon je zoo opwekken, je meeslee-
pen, jo alles doen vergeten. Hij was do
eenige die mij in mijn eenzaam leven be
greep."
llerta haalde diep adem. Zij veegde met
haar zakdoek over baar brandend voorhoofd
en ging toen weer kalmer door:
„liet was mijn jeugd, het onderdrukte
jonge in mij dat hem liefhad. Maar dat
jonge, dat verlangen om te leven naar dc
zuivere, fiere natuur is nu dood in mij al
lang en thans vraag ik mij verwonderd af:
wat was dat toch in mij? Want ik ben nu
niet meer zoo a,s toen. Thans boeit mij niets
Meer, niets lijkt mij meer bcgceienswaartlik
heb begrepen dat de mensch niet leeft om zelf
gelukkig te zijn. Andoren gelukkig maken,
leven voor anderen dat is 's monschen be
stemming."
Weer z.weeg zij even, maar ging toen met
meer warmte voort
„Maar alleen ware liet te wenschen, dat
de mensch niet op al te jongen leeftijd tot
dit inzicht wordt gebracht, cn dat hot scherm,
dat dez.e levenswaarheid verbergt, niet tenge
volge van eigen zonde en misstappen wordt
weggetrokken voor bet oog van den droomcr.
Daarom zeg ik nogmaals: Het is verkeerd
dat een mensch op z.oo jongen leeftijd al
huwt. En als is mijn leven ook verwoest,
toch zal het mij nog in staat stellen 0111 als
ooit mijn dochtertje tot dezen stap zou over
gaan, liaar te waarschuwen, luuu* to herinno-
Nicaragua.
In Panama en waarschijnlijk in alle andere
republieken van Centraal-Amerika, heeft
men een verklaring ontvangen van president
Zalaya, waarin deze den heer Knox, den mi
nister van buitcnlandschc zaken der Vef-
•eenigde Staten verwijt, dat hij elke recht
vaardiging van de zijde van Nicaragua wei
gert en gehoor geeft aan maïsolie en kwaad
willige beschuldigingen, ontleend aan onbe
trouwbare mededeelingen der vijanden van
den president. President Zclaya vraagt in deze
nota aan dc Verecnigdc Staten 0111 een en
quête-commissie naar Nicaragua te sturen.
1*011 aan het verdriet dat. over mij is geko
men door deze onnadenkendheid. Zoolang ik
leef wil ik trachten mijn kind voor deze
marteling te behoeden
Vast klonk die belofte in de kamer en
Iledwig Rath begreep haar vriendin. „Ja,
TIerta en toch ik geloof als liet zoover
eens kwam, dan zou toch alles wat wij zelf
met zooveel smart geleerd bobben, onzen
kindereu weinig van nut zijn. Denk nog eens
terug boe het je zelf zou gegaan zijn in die
dagen vóór je huwelijk a's or eens een
geweest was die gezegd had: -'e hartstochte
lijk verlangen naar hom is een ijdel zelfbe
drog, huwt hem niet, wordt eerst ouder, ern
stiger en rustiger01 als men gezegd had
De wereld biedt wol veel liegeerenswaards,
maar hot is alles schijn 011 het nemen daar
van heeft geen gelukneen, niet in de be
vrediging van onze begeerten, maar in do
onthouding ligt het hoogste menschongeluk
wat zou gij gedaan hebben llerta? Zou
niet alles in je daartegen toen in opstand
zijn gekomen, zou jij geluisterd hebben naar
dien raad?"
Horta antwoordde "niet en Iledwig ver
volgde., terwijl zij baar over liet haar streek
„Neen, neen, beste llerta wij kunnen
onzen kindoren hun levensweg niet voor
schrijven. Zij zullen zelf hun weg zoeken,
evenals wij 'hot gedaan hebben. Alles wat wij
kunnen doen is trouw aan hun zijde tc blij
ven 0111 in geval van nood, als liet lot hen tc
lievig begint te slaan, hen te heipon."
Weer verzonken beiden in diep gepeins.
Toen zei Iledwig, weer uit dien godachtcn-
gang ontwakend
„Wat jammer dat je jd man niet eerst nu
leerdet kennen. Als gij elkander nu had ont
moet, zoudt ge meer in harmonie met elkan
der zijn geweest."
Hcrta bleef zwijgen en Ilodwig zei weer
tot hi.ar vriendin
„Neen, ik kan liet mij nog altijd maar
niet begrijpen dat werkelijk nu alles uit is
tusscben jelui beiden."
Hierbij kook zij naar llerta die ver
moeid in baar stoel zit.
„Dal wat er gebeurd is, is immers al
zoo vele jaren geledon. Je zegt zelf immers
dat jo niet meer zoo bent als vroeger. En
dut is ongetwijfeld waar, want ik heb mij
voibaasd toen ik ie weer zag. Ik bad een
herinnering aan jou van vroeger bewaard
een jong, levenslustig, goedhartig meisje. Ik
geloof dat jc man ook die verandering
gemei kt moot hebben Zooals je nu bent moot
hij je liefhebben. Zou bij je dan die dwa
ling in jc leven niet kunnen vergeven
de dwaling waaraan jc inuners nu terugdenkt
als aan een droom?"
llerta richtte langzaam bot hoofd op.
„Jij zelf hebt indertijd zijn meening over
zooiets gehooi dMen !)lijft twijfelen aan don
persoon, die zich aan zoo iets heeft schul
dig gemaakt. Men kan hot wel vergeven,
maar niet vergeten."
lied wig Rath herinnerde zich dadelijk de
woorden van dokter Wallrolh. maar desniet
temin zei zo:
„Men spreekt wel vaak eens andere als
men in werkelijkheid zelf voor feiten wordt
geplaatst."
Wordt vervolgd