63"'" Jaargang Woensdag 5 Januari 1910 13194 Tweede Blad. VERDRIET. STADSNIEUWS. SCHEEDAMSCHI! COURANT Deze courant verschijnt dag el ij Es, mot uitzondering van Zon- en Fecstdageïi. Trijs per kwartaal: Voor Schiedam en Vlaardingcn II. 1,25 franco per post fl. 1.G5. Prijs per week': Voor Schiedam on Vlaardingcn 10 cent. Afzonderlijke nummers 2 cent. Abonnementen worden dagelijks aangenomen. Advcrtcntiën voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór een uur aan het bureau bezorgd zijn. Bureau: Lange Ilaven No. 141 (hoek Korte Haven). Prijs' der Advcrtcntiën: Van 1—6 rogels fl. 0.92; iedere, regel meer 15 cents. Reclames 30 cent per regel. Groote letters naar de plaats die zij innemen. Advertentiën bij abonnement op vooideclige voorwaarden. Tarieven hiervan zijn gratis aan het Bureau te bekomen. In do nummers, die Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond verschijnen, worden zoogenaamde kleine advertentiën opgenomen tot den prijs van 40 cents por advertentie, bij vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen. Intcrc. Telefoon voor do Redactie No. 123. voor de Administratie No. 103. *.,w^i<raaciarTTM'riW[*ii—nPtti wmmmaiB Dg vergadering !n «Constantie". Een bijzondci! talrijk publiek vulde gis teravond de vergaderzaal van Constantie, woafc de hoer It. J. Van Vorst zou spre ken; wellicht voor een niet gering deel het gevolg van do reclame door oen aan tal katholieke leden dor S. O. V. voor deze vergadering gemaakt, door het be stuur der S. O. V. over te halen om aan de afdeoling der S. D. A. P. voor deze vergadering de zaal te ontzeggen. Deze daad, meende de voorzitter, dl*. .1. v. Leeuwen, zal zich wreken. Dat van ka tholieke zijde geschuwd wordt, dat iemand als v. Vorst de verhouding dor katholieke kerk tot liet kapitalisme uiteenzet, was i. op indirecte wijze propaganda ma ken voor diens zaak. Door dat weigeren der zaal, waarhij, zeidc spr., de vrijzin nige leden van het bestuur der S. O. V. zich als handlangers van die domperstak- tiek hadden laten gebruiken, was hoven- dien indirect een daad van vijandschap te genover het georganiseerd .proletariaat ge pleegd. Wijl de burgerlijke pers de „Roker" ne geert, maar wel van de openbare verga deringen verslag geeft, had spr. gemeend bovenstaande in deze vergadering even te moeten rcloveercn. Ook deelde hij mee, dat zwarte posten waren gesignaleerd in 'tduister eenor na burige katholieke smederij, Spr. heette vervolgens den heer Van Vorst hartelijk welkom, als oen dier moe dige strijders, die.al les hebben opgeofferd om den strijd voor de vrijmaking van hol proletariaat lo dienen. Do hMd v. Vorst begon, naar aanlei ding van do medededing van den voor zitter, dal door do kalliolk'kcn huilen hef gebouw posten waren gezel om de bimten- gaandeu te conlroleeren. met de opmer king, dat men van die zijde, zooeenigszins mogelijk, posten zou willen zeilen aanbel, hoofd van eiken arbeider afzonderlijk, opdat geen enkele verlichte gedachte tol hem door zat dringen, .tuist dal belemme ren van den gang der ideeën bewerk), meende hij, dat er inzicht gaat komen in de hoofden dor arbeiders zelf. Die zaal weigering en dat zotten van posion gaven spr. reden te verklaren, dat de katholieken zich niet in staal, achten Ie weerleggen wat hier gesproken wordt en dal de waar heid bij sprekers partij is to zoeken. Na deze uiteenzelling ging spr. lot hc! onderwerp, dat hij eigenlijk behandelen wilde, over, n.l. de christelijke polilick. (Schetsje naar hot Fraiiscli.) Zijn conclusie was, dat christelijkheid ge woonlijk verre van de christelijke politiek is te zooken. In die politiek zag spr. de groote christelijke beginselen van rechtvaar digheid en naastenliefde, welke we reeds als algemeeno menschelijke beginselen in do harten van allen aantreffen, verlooche nen. Uit lioofde van die beginselen be hoorden de christelijke partijen hot prole tariaat niL zijn ellende op te heffen en zijn leed te verzachten, b.vv door instelling van een 10-urigon arbeidsdag, staatspen sioen, enz. A fa ar wat zien we van dit alles?.Do 10-urige werkdag is in de Kamer •»P "de lange baan geschoven ca het staats pensioen wil men den arbeider zelf laten betalen, zijn schamel loon dus verminderen, zijn ellende dus nog vergrooten. Spr. achtte hot billijk, dat de arbeider, die ge werkt heeft voor de vermeerdering dor maal schappelijke welvaart, op zekeren lecf- lijd op pensioen wordt gesteld. "Daarvoor zijn echter, volgons hem, de chrislelijken niet le vinden. Ze zijn er integendeel op uit om de berusting in de ellende, welke onder een groot .deel der arbeidersklasse voorkomt, stelselmatig le onderhouden. Dat ontbreken van naastenliefde hij de clericalen voor liet proletariaat, zag spr. ook in do verhooging van den drankaccijns, hel exploiteeren van do drankzucht, in plaats van deze volkszonde uil le roeien, hel geven van milJioencn voor legeren vloot in plaats deze te besteden voor de geeste lijke en slotlebjke welvaart der arbeidende klasse. Vervolgens woes spr. op de eeuwenoude lakliek der kerk om iedere kwestie, waar over verschil van mooning beslaat, over le brengen op geloofsterren). Maar, zoovaak hoef! zij daarbij, zooals spr. met enkele voorbeelden, aantoonde, hel bewijs gegeven, dat zij zich vergiste, dat spr. de democra tie aanraadde, alles maar zelfs te onderzoe ken, des te moer omdat, zooals spr. meende tc hebben aangetoond, do kerk uit eigen belang do instandhoudïng van liet kapi talisme sl en ut. Tenslotte wees spr. er op, hoe de kerko- lijkcii hun eigen find loochenen, wanneer zo zeggen, dat God de niensehen beeft ge plaatst in don stand waarin zo zijn. zoo als de arbeiders in hun. eilendigett staal. Zelf durven ze, meende spr., zich de schuld daarvan niet geven. Als we, aldus besloot bij, inzien, dat dit het gevolg is van men- schenwerk, laai liet dan ook inensrhen- werk zijn. om dien toestand le veranderen. De spreker werd luide toegejuicht. Debat bad niet plaats. De voorzitter sloot daarop de vergade ring met een woord van dank aan "den spreker. Hij constaloerde, "dal, hoewel de S. O. V. lmar zaal geweigerd had omdat de reilc van den heer v. Vorst voor een groot aantal barer leden stuitend, zou zijn, deze rede alleen sluitend was gebleken voor hol kapitalistisch karakter der cleri- kalo partijen. Jlij deelde derhalve mee, dezen spreker spoedig nog eens uit te zullen noodigen, cn dan weer de zaal der S. O. V. te vragen. Voorts constateerde spr., flat de katholie ken zich alleen hadden laten vertegenwoor digen door posten buiten het. gebouw, die aanlcekeningen hadden gemaakt, waarvan wellicht een enkele aanwezige later de ge volgen zou ondervinden. Incidenten doden zich niet voor. Na afioop der vergadering verzamelden zich cenigc groepjes voor het gebouw, welke echter door de politie werden ver spreid. Concert Toonkunst Zalsman Quartet. liet is met de zangverecniging van onze Toonkunstafdceling niet goed gegaan. Reeds in do laatste jaren, nog onder directie van Brants Buijs, openbaarde zich de haciL dor decadentie. Lusteloosheid en verval van krachten, cn ten laatste wel in die mate, dal èu dirigent cn bestuur het boter keurden, voovloopig de uitvoeringen te sta ken. Het bestuur begreep .terecht, dat deze toestand niet kon blijven; immers, een afdeoling van Toonkunst zonder zangver ecniging beantwoordt toch niet aanhaar roeping, cn (hot is nu ongeveer zes jaar geleden) allo pogingen werden in het werk gestold ,om de vereeniging te doen her leven. Inderdaad, men slaagde hijzonder. Van do oude getrouwe koorleden stelden zich' weder velen, beschikbaar en jonge krachten voegden zich daarbij, le zaaien een voldoend getal vormend, om onder leiding van den inmiddels aangosteklen nieuwen dirigent, George Rijken, met fris- sclieu moed de zangverecniging tot groo- ten bloei te brengen. Voorlöopig met veel succes, want enkele goed geslaagde uit voeringen, zelfs met orkest, konden plaats vinden (Redemption, St'hupfung, Paulns, enz.) en alles scheen een krach lig leven Le voorspellen. Doch, „es war zu schim gewescn"; de animo was niet. van blijvenden aard, en langzamerhand vertoonden zich weder de oude kwalen. Getrouw de repetition hij te wonen, ldcek le veel gevergdom de minst geldige redenen werden deze verzuimd, cn, do goeden niet te na gesproken, ontbrak liet aan ambitie en toewijding hij de in studeering. Ook die hoeren, die bij andere vnrcenigingen lid zijn, vonden hun avon den le veel door zang in beslag genomen. Slechts met moeite en met behulp van vreemde krachten kwamen de laatste uit voeringen tot stand, en aangezien er wei nig verbetering te wachten is, kon de lieer Rijken de verantwoording voor een uitvoe- Aan Kaar klein raampje, dal. met een paar bloempotten was versierd, zat dag in dag uit do bejaarde juffer en peuterde aan haar handwerkje. Des ochtends om negen uur zat zij daar reeds; vlak over haar hing de kooi met den tjilprtiden ka narievogel. Wie tumr tiet raam zag, ont waarde het smalle, bleoke, zachte gezichtje van de oudo, waarboven de dunne, grij zend elokken waren saanigestrcngehl lol een soort van coiffure, waarin geen zweem van behaagzucht was te ontwaren. En het gele vogeltje sprong onverdroten van zijn stokje naar het etensbakje, en vice versa. Soms bleef liet diertje wat langer zitten en licgon le slaan. Met hot rondo kopje, waarin twee oogcu als gitzwarte kraaltjes schitterden, was hij naar zijn meesteres gekeerd. Dan opende hij het spitse snaveltje cn bracht haar een vroo- lijke serenade. En telkens, wanneer de vogel haar aldus verlustigde, zag do an dere eventjes op en knikte glimlachend togen haar gezel in het kooitje, spitste haar dunne, blocdelooze lippen lol oen vriendelijk „Piet.I Piet!" en Piel was zeer gevoelig voor deze heuschhetd, want dai\ kwinkeleerde hij nog meer opgewondener dan even te voren. Zij had weinig bezoek. Haar loven ging zoo stil, zoo kalm, zoo rustig voorhij. Des avonds zat zij nog altijd op hetzelfde plekje, mol een theekopje voor zich. En wanneer het donker word, dan zonk het smalle, magere gezicht, een c aid je achter uil; dan zette zij zich gemakkelijk in haar armstoel; ook de kanarievogel had zijn kop in de voeren gestoken un was een wollig, onbeweeglijk propje, geworden. Fm zóó rustte zij in vreedzame slittc, terwijl slechts het kleine, houten klokje aan den muur 'n bescheiden, geduldig tikken deed hooren. Ik was toen even voor do achttien. Vader en moeder woonden in hetzelfde huis, een verdieping lager dan juffrouw Susaut. Een enkele maal bezocht ik haar wel, cn dan praatten wij soms een uur tje. Zij knikte mij maar voortdurend toe niet dat onderworpen-meegaande glim lachje, waarin al de aandoeningen van haar kalm zieltje schonen te zijn weer gegeven, Alles aan haar was even kalm cn rustig. Al haar bewegingen waren zon der ecnig gedruisch. Als zij een kopje voor den flag haalde om mij wal in le schenken, dan hoorde men haar niet gaan door de kleine kamer. Mol, haar broodmagere vin gertjes raakte zij nauwelijks tien sleutel van het kastje aan. Alles stond precies op zijn plaats. Onwillekeurig ging cr een gevoel van rustigheid uit van die om geving. Wanneer zij praatte, dan was 't altijd in zachte, goedkeurende, sussende woorden. Zij bewonderde iedereen cn al les. Zij was mei ieder 'evredeu. Dadelijk stond zij gereed om lof te schenken; wanneer ik eens iels leetijks van iemand vertelde, dan Avist zij' er bodemaat niets op te antwoorden. En 't zou niet in mij zijn opgekomen, om over erg akelige dingen met haar lo praten. Dal .ou mij een go- voel hebben gegeven, alsof ik een lief, zacht kind doodsbang maakte. ring in dit seizoen niet op zieli nemen en besloot het bestuur thans voor de tweede maal, do repetition te staken. Zóó ongeveer is do lijdensgeschiedenis gedurende de laatste tien jaren van de afdeeiingszangvereeniging, het eertijds zoo bloeiende en geliefde Euterpe"! Om in de leemte van geen zanguitvoe ring te voorzien, werd gisteravond den leden een conceit van hel bekende Zals- man Quartet uit Amsterdam aangeboden, een uitmuntende vervanging, want deze avond heeft oogennlikkcn van zeer groot genot gegeven, en wij twijfelen niet. of allo leden zullen zeker genoegen hebben genomen met deze keuze. De vier uitvoerenden, de dames Joh. v. d. Linde, sopraan; Ilcrm. Schotten, alt: do hoeren ,T, van Kempen, tenor cn G. Zalsman, lias, wier stemmen, waf limine en kbun* betreft, bijzonder goed bij el- knnd. r passen, vormen een geheel, dat door zuiverheid en klankschoonheid uit munt. Het concert werd geopend met drie kwar tetten van Brahms, van welke liet laatste ,0. scliöue Nacht", het meest V>ld<vd meer dank werd ingeoogsf met het la kende „Ave Ycrum", van Mozart, en het gees tige „Den 'lTil", van Diepcnbrock, een om de kunstige stemvoering zeer interessante compositie. Maar in de „Zigeuner Liedei" van Brahms, kwamen der zangers bij zondere talenten op dit moeilijk gebied der zangkunst ten volle uit. .lammer, «lat deze zoo van uitvoerders als van hoorders veel vergende liederen, op 't allerlaatst kwa men, want de gehoorzenuwen hadden reed-, veel verwerkt, en Bialnns, van wie wij rijkelijk veel genoten, is toch al niet toe schietelijk. De vierhandige pianopartij klonk soms Avat te sterk. Elk dor zangers heeft ruimschoots ge legenheid gegeven zich als solist ie doen hooren. Mej, d. Linden had ook haar keuze voor twee liederen bij Brahms ge zocht, Avelke met groote bezieling en klank vol geluid werden voorgedragen, evenals de liederen van Schubert en Strauss. Eu Avic kent hiel* Zalsman niet? De be gaafde zanger met zijn edel en vol ge luid. dat zoo mooi hij Sdmbert, zoo warm en geestdriftig in de liederen van Andrics- sen klonk. Een zeer sympathiek, krachtig lenorge- luld heeft de, lieer Jacq. v. Kempen; wolk» groote A'oldocning gaf hij in hot zeer mooie lied van Bern. Zivecrs! Bijzondere voorliefde A*oor de liederen van Th. Loots, blijkt tnej. 31. Schollen te bezitten; een goede keuze, Avnni onderdil Hollandse lie elftal waren hijzonder pittige, geestige liedjes, die, Aviilen ze tot hun recht komen, een losse, wijze en muzikale voordracht eist-hen, en. in dil opzicht munt deze allzangeres uil. Maar ook in zulke van ander karakter, zooals „ïn 'tVoud", een prachtig lied, kwam dit volle, zuivere alt- geluid hm beste uit. De componist bege leidde de zangeres aan 'tklavier, Avat zeker niemand heter kon doen. De lieer Willem Andriesscn, verschafte een zeer Avelkome afwisseling met zijn moostuilijk, zoo technisch als muzikaal zeer 'hoog staand pianospol. In afwijking van het programma, gat hij „Rapsodie", (ook) van Brahnm en het Hondo van Beet hoven, bekend als „der Wirth iiber den verlorne G rosschen". Ook met de klavierbegeleiding maakte de beur Andricssen zich veidieiistelijk, ter wijl de van hem gezongen liederen van niet geringe compositietalent getuigden. Vooral „Hel Lievelingskind" met de vir tuose partij voldeed bijzonder. Een concert dus, 'Lil vee! succon ten deel viel. doch Avaaiv.m het progiainma te ovetladen was. en men ten lange laat st» Ie veel van liet goede kreeg. D» concerlgevcr.s zongen in een wel zeer roni.mti-.the. finch minder p:i«sundo omge ving: aihler heit, een prachtig kasteel me' bosch en Avaterpnilijboven du hoofden het geraamte van een decoiatie: balken en getiunnerio. De Hanze. Gisteravond is de avondcursus, opge richt door de R. K, Middenstandsverevni- ging ,,De Ilanze", geopend, welke opening np eenigszins feestelijke wijze heeft plaats gehad. Daarbij a\ aren tegenwoordig, behalve liet hoofu §n de leeraren voor dezen cursus, het bestuur van de afd. Schiedam van „De Hanze", de voorzitter van de dioce sane Hanze in het bisdom Haarlem cn vertegenwoordigers van afdeidingen uit an dere plaatsen en van de Neutrale Algemoonc Middenstnndsvereeniging, bencA'uns de gees telijk adviseur ATin de afdeeling, jinstoor Verhoeven. De lieer Smit. A'iee-voorzitter der af deeling, hield oen korte openingsrede, daar bij er op wijzende, dat de middenstanders werden gevormd toe,n in de Middeleeuwen de leeuhooriaeii tot vrije poorters werden verheven, die zich scheidden in handiverks- lieden en neringdoenden. Reeds spoedig werd overgegaan tol aaneensluiting: de weikliedeu vormden de gilden, de nering doenden de Hanze. Deze laatste Avist zich zoodanig uit te breiden, dat zij er in slaagde vier belangrijke havensteden tot viije rijkssteden le doen verheffen. Maar, zooals hef in .alles waar te nemen is, men had een periode A*au Avording, van bloei, van a" nicht dragen en a-.iii winterslaap, en die laatste periode vertoonde zich gedu- Zij was do nederigheid in peisoon, de goede, oude juffrouw Susaut, die hoven ons Avoondc, zoovele jaren lang. Er zal geen sterveling geweest zijn, die iets op haar Avist af te dingen. En zelfs de liïj digstc, drittigstc gebuur moest tegenover dat glimlachende, beleefde, onderdanige, eenvoudige zieltje voorkomend zijn. Zij was in het groote huis, waar zoovele nien sehen AYOondcn, in het Tarijsche huis met zijn zes verdiepingen en zijn woelige ge schiedenis van don dag precies als hel kanarievogeltje, dat hij haar in zijn kooi rondhuppelde: rein, niet bereikbaar voor hartstocht of besmetting; een wezentje, dat zijn simpel leven leidde, zonder zich om iels ter Averekl te bekommeren. Wanneer ik aan juffrouw Susaut donk, dan komt cr een gevoel van weemoed in mij op, als hij hot herdenken \*an pen liefelijk plekje uit mijn kinderjaren, waar ik gespeeld heb in dartele zorgeloos heid; een plekje, ergens buiten, hij oen mooieii vijver met blanke zwanen en dui kelende eendjes Dien avond, toen ik in mijn Avanh'oop weer gevlucht avus, zonder eigenlijk zelf (o avoten waarom cu hoe ik er was ge komen naar het stille kamertje (van juffrouw Susaut dien avond avus het storm in mijn ziel. Ik schaamde mij toen ik own* haar zal eu voelde hoe liet in mijn binnenste woelde cu kookle, hoe de tranen naar uitbarsting drongen. Ik vond liet een ake lig contrast, die wilde droefheid te brengen in dat paradijsje van altijd-eouvorinige be daardheid en berusting. •Anders babbelde ik steeds door, van den kak op den tak-springend, rusteloos, over allerlei dingen, mijzclvo telkens in do rode vallend. Zij volgde mij dan met onuitputtelijk geduld eu knikte maar altijd door met dat glimlachje, mij nooit dur vende terugbrengen op een onderwerp, dat ik Avoer plotseling had losgelaten; veel te blij dal er iemand kwam om haar eens op tc zoeken. Ik had willen heengaan, wegvluchten; ik vond liet 1 aag en gemeen om de goe de juffrouw Susaut te gaan verschrikken mei mijn smart. En nog zie ik liet nog zie ik het voor mij. hoe zij de oogjes c\-en toekneep en mij met haar grijs hoofdje naar zich toe Avcnkte, toen ik haar, terwijl zij mij poogde bezig to honden, avcI oen halt nnr lang met '.roole, strakke, droefgeestige oogen had zitten aankijken. Mijn lippen begonnen le beven, toen ik eensklaps bemerkte, dat ze had begrepen hoe er iets aan haperde. Maar weer knikte zij mei gesloten oog jes, om bij haar te komen, terwijl het mij voorkwam, dat er een uitdrukking, die ik nooit in die fianw-grijze oogen had ge zien, iti haar blik kwam. Eensklaps klampte ik mij toen aan haar hoekig, nietig lichaampje vast! Ik, de zware meid van achltion jaar, Avierp mij mot een wilüo beweging van smachtende behoefte naar Iroösl, op hel leere, lijfje van mijn oude vriendin. Ik voelde een paar knokige armpjes, om mijn hals slaan, en haar becnigc, rimpelige kin werd te gen mijn gloeiende wang gedrukt. Zoo ierwijl het donker w-erd in do kamer; terwijl slechts de theepot zach tjes zong cn lichte rookpluimen Avierp uil de luit zoo vertelde ik haar hoi tend cn stoolend, te midden van krampachtig snikken, nu en dan niet uit mijn woorden komend van vordriot, Het romannetje van mijn bedrogen liefde. Toen zocht hot jonge hart, dat zoo vroeg een eerste maar bloe dende wond had gekregen, heil bij het nienschje, dat dadelijk begrepen had, hoe er iets moest gebeurd zijn sinds mijn laatste bezoek. Want aa'cI had ik haar atoc- gcr het groote, groote geheim, dat daar als een schat opgesloten avus geweest in mijn gemoed en waaraan ik nauwelijks had durven raken, waarvan ik nauwelijks waagde te spreken, zoo heilig en zoo buitengewoon hoog en edel was '1 voor mij gcAveest, alleen geschikt, om er aan te denken en van t» droomon, had ik het haar vroeger eens medegedeeld, Duiste rend, terwijl ik mijn hoofd op haar schou der had gelegd, heel zachtjes, alsof zelfs dc arme, bescheiden, kanarievogel 't niet mocht hooren. Want behalve Avij hei den, Avas er toch niemand in de kamer toen 1 Nadat ik alles verleid liad en nog steeds lag to snikken, streek zij even een paar malen over mijn Avang. Ik voelde, dat haar handje beefde. Eindelijk sprak zij, terwijl er een zonderlingen toon, die ik nog nooit van haar had gehoord, in haar stem weerklonk: „Het zal wel overgaan, mijn engel. Ge duld, berusting en de tijd.o, die doen zooveel 1 l)ie doen zooveel 1 In het eerst is hel erg akelig zoo iets, maar langzamer hand Ik zag haar aan. De wijze, Avaarop zij dit zeide, was zóó ernstig; er leefden zulk eon weemoed, zulk een A-astheid van over tuiging ook, en toch' zocwcel diep mede gevoel in die woorden, dat ik mijn besehreid gezicht ophief en haar eA-en aanzag. Terwijl zij mij iets vaster tegen zich

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Schiedamsche Courant | 1910 | | pagina 5