63"* Jaargang.
m
Tweede Blad.
Zondag 23 Januari 1910.
No. 13210
tain Ie
Kiezerslij sten.
Gevaarlijk spel.
Deze courant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per kwartaal: Voor Schiedam en VI aard in gen fl. 1.25 franco
per post fl. 1.65.
Prijs per week': Voor Schiedam en Vlaardingen 10 cent.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen. i
Advertentiön voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór een'
uur aan het bureau bezorgd zijn.
Bureau: Lange Haven No. 141 (hoek Korte Haven).
ft.
1 Prijs der Advertchtiën: Van 16 regels fl. 0.92; iedere regel meer
15 cents. Reclames 30 cent por regel, Groote letters naar de plaats die zij
innemen.
Advertentiön bi; abonnement op voordeeiige voorwaarden. Tarieven
hiervan zijn gratis aan het Bureau te bekomen,
In de nummers, die Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond
verschijnen, worden zoogenaamde kleine advertentiön opgenomen tot den prijs
van 40 cents per advertentie, bij vooruitbetaling aarr het Bureau te voldoen.
Interc. Telefoon
voor de Redactie No. 123.
voor de Administratie No. 103.
Bij do inschrijving van leerlingen voor
de Ambachtsschool to Schiedam, die van
23 Januari tot 15 Februari a.s. zal wor
den gehouden, is een enkel woord van
toelichting en waarschuwing wellicht niet
overbodig. In de laatste jaren doet zich
namelijk vrij' algemeen het verschijnsel
voor, dat verreweg het grootste deel der
aanstaande leerlingen het beroep kiest
van machinebankwerker.
Ontegenzeggelijk is dit niet geheel zon
der grond. De groote vooruitgang op het
gebied dor industrie, de reusachtige ont-
wikkeling van het machinewezen deed de
vraag naar bekwame machinebankwer
kers beduidend rijzen, zoodat, vooral in
een centrum van industrie als Schiedam,
mol zijn naaste omgeving, het vak van
den metaalbewerker wel altijd do voor
naamste plaats onder do leervakken onzer
Ambachtsschool-zal blijven-innemen. Dit
is dan ook met het oog op bovenge
noemde redenen alleszins gowenscht en
gerechtvaardigd.
De hierboven geschetste toestand heeft
evenwel haar schaduwzijde, en wel deze:
Het machincbankworken begint den- naam
te krijgen van Kot vak te zijn aan onze
ambachtsscholen, het groote aantal leer
lingen in het zoozeer geprezen modevak
verduistert de beteekenis der overige vak
ken, en dit is zeer jammer. Het grootste
gevaar is evenwel, dat do markt van jeug
dige machinebankwerkers zal worden
overvoerd, oen verschijnsel, dat in den
omtrek van enkele groote scholen reeds
is waar te nemen, terwijl in do andere
vakken het gebrek aan goed opgeleide jeug
dige arbeidskrachten zich pijnlijk doet ge
voelen.
Hier past een ernstig woord van waar
schuwing togen te ondoordachte beroeps
keuze, tegen het mccloopon met den groe
ten hoop, waarbij dikwerf, vooral door de
ouders, zoo weinig acht wordt geslagen op
aanlog en neiging van hun zoon, al zijn
die dan ook nog slechts sluimerend aan
wezig. In de moeste menschen zit do trek
zich te voegen bij de meerderheid, doch
dit is bij oen zoo ernstigen stap als de
keuze van een beroep' geenszins te ver
dedigen. De vakken timmeren, schilderen,
meubelmaker en metselaar worden niet
minder grondig aan onze school onder
wezen als de metaalbewerking, ook in die
vakken vinden werkelijk goede vaklieden
nog wel een plaats, en op de ambachts
school kan de grond worden gelegd waar
op mon zich later tot oen goed vakman
kan ontwikkelen.
Op den Isten Dinsdag van iedere maand
stelt de school haar lokalen' voor belang
stellenden open, dit is de dag der open
bare los. Nog tijdens de inschrijving, i p
den lsten Dinsdag in {Februari, is de school
in werking te zien, zoodat den ouders,
alvorens voor ot met hun zonen tot een
beroepskeuze over to gaan, zich persoon
lijk van den gang van het gegeven onderwijs
kunnen overtuigen. Bovendien geeft het
spreekuur, Maandags en Donderdags van
2 tot 3 uur, do gelegenheid daaromtrent
alle inlichtingen in te winnen.
De Directeur der Ambachtsschool,
D, 11'. GERJIARDT.
Evenals andere jaren, wijzen wij hieronder
op al wat men doen moet om kiezer te wor
den of te blijven.
Met zeer veel nadruk dringen wij bij hen,
die in de termen vallen om kiezer te blij
ven nf te worden, er op aan hun plicht in
deze niet le verzuimen.
Immers een goede organisatie is slechts
dan mogelijk, wanneer alle kiesbevoegden
zorgen, dat hun namen steeds op de kiezers
lijsten voorkomen.
D c aangifte ten Stadhuize
moet geschieden tusschen 1 en
L 5 Februari a.a
Om kiezer te zijn, moet men op den 15n
Mei a.s. den leeftijd van 25 jaar bereikt
lebben.
Als men belastingkiezer .is, dan
behoeft men geen aangifte te doenen dat
is men wanneer men over het dienstjaar,
Ioopcnde van 1 Januari tot 31 December
190S, is aangeslagen naar een of meer dei-
vijf eerste grondslagen van de personeele
belasting of in de grondbelasting (in deze
laatste voor ton minste een bedrag van een
gulden aan hoofdsom), of in het dienstjaar,
ïoopendc van 1 Mei 1907 tot 30 April 1908
in de vermogens- of bedrijfsbelasting, Alen
moei echter, om op de kiezerslijst te komen,
de directe rijksbelastingen, waarvoor men
aangeslagen is, vóór 1 Februari a.s. hebben
voldaan. Zoo men dit verzuimd beeft, kan
men nog op de kiezerslijst komen, als men
verschuldigde belastingen vóór of op 1
Maart voldoet.
ITceft men in een of meer andere ge
meenten een der genoemde belastingen over
dn genoemde, tijdvakken betaald, dan kan
men, zoo noodig, daarvan door overlegging
van de voor voldaan geteekendc belasting
biljetten vóór 15 Februari a.s. ten gemeente-
huize doen blijken.
Do aanslag der vrouw in dc rijks directe
belastingen geldt voor haai' mandie van
minderjarige kinderen wegens goederen,
waarvan hun vader het vruchtgenot heeft,
voor hun vader. Aanslagen in de grondhe-
lastting wegens onroerende goederen ccncr
onverdeelde nalatenschap, gelden ook voor
den mode-eigenaar, wiens naam niet bij den
aanslag in het kohier is vermeld, mits zijn
Alle gasten waren vertrokken, ook ka
pitein Erich Wilkens was mot do andcrén
meegegaan en dus hadden broer en zuster
weer hot veld alleen.
„Luister eens, Ella," zeide dc militaire
dokter Kurdloff ernstig. „Je handelwijze
van vanavond is mij absoluut niet beval-
lenl AJs ik in Erich! z'n plaats was, zou
ik je dat toclf eens duidelijk onder het
oog brengen. .Te bont verloofd cn voor een
bruid is do tijd van het flirten voorbij."
Dokter Kurd I oft had het recht zoo tc
sproken. Ilij was veel ouder dan zijn zus
ter en nam al sedert jaren do plaats van
vader cn moeder hij h'aar in.
Ella wierp koppig hot aardigo hoofdje
mot do weerbarstige krullen achterover.
„Bon jo uitgepraat, Eugen? .Te kunt nog
maar altijd niot begrijpen, dat ik niet meer
het dwaze bakvisclijo beat Laat do ver
antwoordelijkheid, voor 't geen ik doe,
toiiar gerust aan mij over!"
Toen zij zag, dat hij werkelijk ontstemd
was, trachtte zij het weer goed te ma
ken: „IIouscK, Eugen, 't was zoo kwaad
Mot bedoeld. Ik ben niet zoo slecht als
jo wel denkt. Ik houd heel veel van Erich
toaar het hooft me een Keetje geërgerd,
dat hij altijd zoo kalm, zoo verstandig,
2oo zeker is, nooit eens jaloorsch', harts
tochtelijk, kortom zij lachte vroolijk en
Schalies ,ik wilde alleen maar eens pro
aandeel in dien aanslag ten minste fl.be
draagt.
Ts men echter geen bclastingkiezer, dan
kan men nog op verschillende andore manie
ren op de kiezerslijst geplaatst worden, mits
men vóór 15 Februari a.s. aangifte doet ten
gemeentohuize.
Men kan woningkiezel' zijn, wan
neer men als hoofd van een gezin of als
alleen wonend persoon op 31 Januari 1910
sedert 1 Augustus van liet vorig jaar heeft
bewoond krachtens huur, een huis of een ge
deelte van een huis, waarvoor, mot of zonder
hij behoorenden of in huur gebruikten grond
of lokalen en bijgebouwen, niet tor bewoning
bestemd, dc wettelijke huurprijs, per week
berekend, ten minste heeft bedragen voor:
Schiedam 1.75, Vlaardingen 1.50, Over-
schie en Vlaardinger-Ambacht 1.15.
Ivethcl en Schiebroek fl.
Ook zij, die als hoofden van gezinnen of
alleen wonende personen op 31 Januari 1910
sedert 1 Augustus 1909, krachlens eigen
dom, vruchtgebruik of huur, eenzelfde vaar
tuig van ten minste 24 kub. M. inhoud of
24,000' kilogram laadvermogen hebben be
woond, behooren tot de woonkiezers.
Indien men hetzelfde perceel of hetzelfde
schip is blijven bewonen, waardoor men het
vorig jaar op de kiezerslijst werd gebracht,
is aangifte thans niet noodig.
Vorder kan men loonkiezer zijn, wan
neer men op 31 Januari 1910 sedert 1 Ja
nuari 1909 achtereenvolgens hij niet meer
dan twee personen, ondernemingen, open
bare of bijzondere instellingen in dienstbe
trekking of als inwonende zoon in liet bedrijf
of beroep der ouders werkzaam is geweest,
en als zoodanig over dat jaar een inkomen
heeft genoten voor Schiedam: /-J50, Vlaar
dingen ƒ400, Overschio en Vloardinger-Am-
bnclH 350, Kothcl cn Schiebroek 85,
met inbegrip van het in do wet aangegeven
bedrag voor vrije woning of inwoning en vrij
kost en inwoning.
Loonkiezefi die op dc lijst van liet vorige
jaar voorkomen, ontvangen, met dc noodige
toelichting, blanco-aangiftebiljetten ter invul
ling voor hun toelating tot de nieuwe lijst.
Ook als p e n s i o o n k i e z e r kan men
recht hebben om to stemmen.
Onder die categorie, behooren zij, die op
1 Februari 1909 in het genot zijn van een
door een onderneming, openbare of bijzon
dere instellinc- veileend pensioen of verleen
de lijfrente van gelijk bedrag als bi] de loon
kiezers is gemeld.
Voor ben, dieminder dan liet vercischte
bedrag aan pensioen of lijfrenten ontvangen
en bovendien con inkomen hebben, vorkre
gen op de wijze als onder de rubriek „loon-
kiozors" is vermeld, mogen pensioen, lijf
rente cn inkomen worden samengesteld. Re-
reikt deze som dan tenminlitc het vercischte
cijfer, dan kan do pensioen- of lijfrente- en
loontrekkende, kiezer worden.
boeren, of hij niet een beetje jaloorsch
te maken is."
De dokter had naar builen staan kijken,
maar nu draaide hij zich' driftig om. „El-
la, dat is gevaarlijk spoil Erich' is iemand,
dio niets licht opneemt I Dat bevalt me
juist zoo in hem, zijn ornst, zijn degelijk
heid. Ik houd hom voor oen door en door
braaf mensch'; maar ik geloof, dat or in
sommige gevallen niet met.hcm te spotten
valtl Iteb jo niot gezien, Koe hij er uit
zag, toen hij heenging? Zijn gezicht beviel
mij h'eclcmaal niot."
Ella lachte hartelijk. „0, 'tgnal prachtig,
hij was werkelijk jaloorsch I Ocli Eugen,
jij bont oen uitgedroogde ouwte jongeheer,
wat weet jij nu, van verliefde luitjes I Als
Erich morgen komt, dan vraag ik hem lief
om vergiffenis oti alles is weer goed!Doch
wocs maar gerust, Eugen, ik bob nu de
proef genomen cn ik zal liet niet weer
doen."
In uitgelaten islomming ging zij voor
do piano zitten en speelde een vroolijk
wijsje.
Ella zag or eonigszins mat uit. Zij had
eon slechten nacht gehad, vreeselijk ge
droomd. Alios de schuld van haar brom-
migon broer, dio haar gisteravond de les
had gelezen I Zij boog zich ver uil het
raam. Dat hij nog steeds niot kwam cn
't was toch' al over elven I Zoo voel over
lijd was hij nog nooit geweosl, cn dat
nog wel op Zondag, nu hij geen dienst
hadHa, eindelijk oen uniformNeen,
't was Mischke, maar, zijn oppasser; hij
kwam recht op liet Kuis aan. Plotse
ling kromp Knar hart van angst te zamen
Waarom kwam hijzelf niot, waarom Arisch
ko?Zij dacht aan do woorden van haar
broer I
Een paar minuten later kwam Ella op
gowondon do studeerkamer van haai' broer
binnenstormen. Zij zag doodsbleek.
„Eugen, hij kan niet komen, hij is piet
heel lekker."
De dokter ergerde zich over dc storing
„Nu, Avat zou dat? Dat kan iedereen
overkomen 1"
„Ja, maar Mischke weet niet wat hem
schoolt. En Mischke ziet er zoo angstig
uit, hij doet zoo vreemd I"
Nu stond do dokter van zijn schrijfta
fel op; hij keck hot mooie meisje ernstig
aan.
„Zie jo nu avcII" was al wat hij zei.
„Toe, Eugen, h'elp mij, toe, ik smeek
het jo!" antwoordde zij op vloicndcn
toon.
De dokter opendo de deur. „Misch
ke I" riep hij luid.
Mischke struikelde oa-oi- den drempel
een dikke soldaat mot een dom gezicht.
Avion hot buis to nauw aan 't lijf zat,
Met kracht sloeg hij de hakken tegen cl
kaar, terwijl hij de muts krampachtig te
gen don naad van zijn broek drukte. Wer
kelijk lag or een vreemde, schmve, ang
stige trek op hei gelaat vau don goeden
jongen.
Pensioenkiezers, die op de lijst van het
orige jaar- voorkomen, behoeven zich n.iet
opnieuw op tc geven.
Inkomen, pensioen, en lijfrente der vrouw
oldt A'oor haar- man; dat van de inAVonendc
minderjarige tinderen voor de helft A'oor hun
vader.
Nog een andere rveg is or om als kiezer
iiiA'loed te oefenen op den loop dor zaken,
namelijk als Grootboek- of Spaar-
a n k k i e z e r.
De zoodanigen zijn zij, die op 1 Februari
1910 sedert een jaar den eigendom met recht
A-an vrije beschikking hebben A-an ten minste
ƒ100 (nominaal), ingeschreA-en in de Groot
boeken der Nationale Schuld, of van ten
minste 50, ingelegd in de Rijkspostspaar
bank, in een gemeentelijke spaarbank of in
een spaarbank, beheerd door bet bestuur
van een rechtspersoonlijkheid bezittende
ereeniging, Aran een naamlooze A'ennoot-
ohap, van een coöperatieve vereeniging of
an een stichting.
Hij, die op dezen grond reeds het vorig
jaar kiezer was, en voor wien die grond ook
thans nog bestaat, behoeft zich niet op
nieuw aan te geven.
Al de tot nu toe genoemde categorieën
ATagen een zekeren Avelstand of zeker be
zit, maar er is nog een andere gelegenheid
om kiezer te Avorden, Avant de tvet noemt
ook nog Examenkiezers, dat zijn zij,
die met goed geA-olg hebben afgelegd een
examen, ingesteld door of krachtens de wet
of aangeAvezen bij algemeenen maatregel
van bestuur en in verband staande met de
benoembaarheid tot eenig ambt, de vervul-
ling van ecnige betrekking of de uitoefe
ning van eenig bedrijf of beroep.
Ilij, die op dezen grond het A'orig jaar
reeds kiezer rvetd, behoeft niet opnieuw aan
gifte le doen.
De formulieren A'oor de verschillende aan
giften zijn kosteloos A-orkrijgbaar aan de
secretarie der gemeente.
AJ het bovenstaande geldt a-ooi* de kiesbe-
A'oegdheid A'oor de Tweede Kamer.
Voor dc kiesbevoegdheid A*oor de Pro-
vinciale Staten zijn bij de kieswet de-
zeldc eischen gestold, met dien verstande
dat men bovendien ingezetenen dor proA-in-
cie moet zijn.
Voor de kiesbevoegdheid A-oor de Go-
meentera den gelden dezelfde eischen,
met dien verstande, dat men bovendien inge
zetene der gemeente moet zijn en dat die
categorieën, die niet tot de belastingkiezers
behooren, tcA-cns over 190S/9 A-oor een zeker
bedrag in de plaatselijke directe belasting
moeten zijn aangeslagen geAveest cn op 1
Maart 1910 dat bedrag A-oldaan hebben.
FRANSCHE BRIEVEN.
PARIJS, 18 Jan. '10.
Een aangename plicht, dien ik altijd
getracht heb zooveel mogelijk na te ko
men, is A-oor don correspondent liet ves
tigen van do aandacht der lezers op den
bijval, die landgonooten in den vreemde to
beurt valt, ook al treedt hij hun werk
kring het Ilollandsche element niet beslist
op den voorgrond en al Aveten do meeste
hunner buitenlandsche beAVondcraars niet
dat zij oen Nederlander toejuichen. Het
doet inderdaad steeds goed landgonooten,
Avier taak in den vreemde uit den aard
der zaak eer bemoeilijkt dan A-ergemak-
kclijkt Avordt, Avch-erdiende lauweren, zij
hot meer materieelc vruchten van hun
arbeid to zien plukken.
Het Algemeen Nederlandse!! Verhond,
Aviens streven, naar mijn bescheiden raee-
ning, son.s eenigszins te eenzijdig op de
bevordering der taal gericht blijft, be
hoorde, dunkt mij, evenzeer belangstelling
te wijden aan de loten van den Holland-
schen stam, dio in het buitenland roem
inoogsten, zonder zich van hun eigen taal
te kunnen bedienen, en Avanneer zij ge-
dAvongen zijn in een vreemde taal te wer
ken. Andere volken geAren in dezen vaak
A-an een juistere opvatting blijk.
De Grieken bijvoorbeeld loopen hoog
AA-eg met hun beroemden landsman, den
dichter Jean Moréas, die in het Fransch!
zijn prachtigste verzon geschreven heeft
en eerstdaags als Franschman genatura-
lisecid zal Avorden, Avaarschijnlijk, om niet
lang da irna tot lid dor Fransche Acade
mie \-erkozen te worden. Een ander
Fransch literator \-an eenigen naam, Jean
do Mitty, is Rumenier en zijn stamge-
nooten zijn niet weinig trotsch op hem,
De tooneelspeler Max, die jaren lang met
Sarah Bernhardt is opgetreden, verkeert
in hetzelfde geval. De bekende cantatrice
van de Groote Opera, mademoiselle Bréval,
'is van geboorte een doodgewone Duit-
sche,, die haar naam eea weinig A-er-
franscht heeft, en daarom toch niet min
der door de te Parijs aamvezige Duit-
schers geapplaudiseerd Avordt. De in de
hoofdstad van Frankrijk levende beroem
de Belgen, zijn natuurlijk zeer sterk in
aantal. Ik herinner slechts aan Maeter-,
linck. Dat hun taal, OA'cnals die A-an tal
van ZAvitscrs, ook die van Frankrijk js,
maakt hun verdienste niet jgrooter, maar'
is slechts aan het toeA-al der geboorte
toe te schrijven.
VertegemA-oordigers A'an niet met dit
land verAA-ante natiën hebben, om de veel
groolere moeilijkheden, die ze te overwin-
nen hadden, des te meer recht op do
Avaardeering hunner larulgenooten, al zijn
ze geen propagandisten juist A-an 'de Hol-
landsche taak hetgeen in Frankrijk even
onmogelijk als nutteloos zou zijn. Hen
daarom Aveg te cijferen of niet meer als
Nederlands'cher te beschouwen gaat in
bet geheel niet aan.
Zonder beslist te Avillen beweren, dat
zulks gedaan Avordt t en opzichte der land
gonooten, die ik in dezen op het oog héb',
denk ik, getuige zijnde A-an hun succes
-tc Parijs, toch altijd min of meer aan
bovenomschreven gebrek aan waardecring
in liet vaderland voor Ilollandsche artis-
„Hoe is 't or moo, Mischke?" infor
meerde dc dokter.
„Ik Avcot h'et niet, doktor!" antwoordde
dooppasser aarzelend.
„Vertel op!"
Maai' de oppasser zAvecg, hij k'on geen
Avoord uitbrengen.
„Vertol op! Heb' jo geen ooren?" her
haalde Kurdloff, ditmaal zoo luid, alsof hij
tot oen doove sprak.
Mischke kromp ineen, daarna raapte hij
al zijn moed bij elkaar en begon te ver
tellen, eerst langzaam en aarzelend, dan
steeds duidelijker en vlotter, Avant dc angst
voor zijn kapitein gaf hem de Avoorden
in den mond. Reeds toon de kapitein gis
teravond. thuis gekomen aa-us, avus hij niet
zoo opgewekt als anders. Hij ging dade
lijk naar "bod, maar den hoeion nacht had
hij geen oog dicht gedaan. Hij, Mischke,
had gezien, dat heei tien nacht het licht
in de slaapkamer van zijn kapitein had go-
brand en daarom had hij zelf ook geen
oog dicht gedaan. Nu en dan hoorde hij
hom zachtjes in zichzelf praatten en 't
leek avoI of hij vloekte I Af en toe had hij
hom ook hooron kreunen, duidelijk hoo-
ron kreunen I
Kurdloff Avicrp zijn lichtzinnige zuster
een voolbcteekencnde blik toe, die do klei
ne, hleoke zondares deed sidderen.
„Van morgen," aldus zotte Mischke zijn
mcdedcelingen voort, „zat de kap'tcin in
z'n bureaustoel cn z'n hoofd stomule-iin
hand en hij drukte de andere hand tegen
z'n voorhoofd! En 't ontbijt heeft de kap-
tein niet aangeraakt, alleen Keeft-ie een
kopje koffie gedronken! En 'n kAvarticr
geleden beval liij me do juffrouw te gaan
zeggen, dat hij niet goed was en niet kon
komen en hij heeft zich opgesloten en nie
mand mag hem storen 1"
De dokter schudde 't lioofd, „En heeft
do kapitein niot om een dokter gestuurd?
Moest jo mij niot roepen, Mischke?"
„Om u te dienen, neon, dokter!"
„Je kunt gaan, Mischke."
Maar Mischke ging niet. Hij scheen nog
iets 'te willen zeggen, maar niet recht to
durven.
Kurdloff bemerkte het. „Wat nog
moer!" donderde hij den oppasser toe,
„Vooruit, A-ertel op."
„De kap'teiu hoeft zijn bureau openge
sloten en er een klein flescli uitgenomen,
Ilij heeft er eerst een tijd naar zitten kij
ken en toen hij 't openmaakte, rook het
zoo sterk.
Do dokter schrok. „Waar rook 't naar?"
vroeg hij driftig.
Mischke raakte in verlegenheid. Hij open
de avoI zijn mond, maar er kwam geen
geluid uit,
„Roek 't misschien naar salmiak, of naar
bittere amandelen of naar ammoniak?''
toch a'ntAA-oord kerel I"
Het gezicht van don oppasser klaarde
op. „Hot rook naar bittoro amandelen,
dokter!" verklaarde hij met do meeste be
slistheid.
Do dokter koorde zich' om. „Jo kunt gaan,-
Mischke," voegde hij den soldaat too. IIe(
SCHE COURANT.
