fc" Jaargang Zondag 12 Juni ï9lö 13326 Derde Blad. I u, lat), DeBrusselsche Tentoonstelling. EEN PROEF. op re,,^ FRANSCHE BRIEFES. °P alle ®Vü uur, "ijgbaar Deze courant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon-en Feestdaeea p^s pcx kwartaal: Voor Schiedam en Vlaardingen fl.1.25 fSLcó »r post tl. 1.65. Prijs per week: Voor Schiedam en Vlaardingen 10 cent. Afzonderlijke nummers 2 cent. Abonnementen worden dagelijks aangenomen. Advertentiën voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór ©en m jan het bureau bezorgd zijn. Bureau: Lange Haven No. 141 (hoek Korte Haven). Prijs, der Advertentiën: Van 1—6 regels fL 0.92; iedere regel meer 15 cents. Reclames 80 cent per regel. Groot© letters naar de plaats die zij innemen, Advertentiën bij abonnement op Ycordeelige voorwaarden. Tarieven hiervan zijn gratis aan het Bureau te bekomen, i In de nummers, die Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond verschenen, worden zoogenaamde kleine advertentiën opgenomen tot den prijs van 40 cents per advertentie, bij vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen. m i j f voor de Redactie No. 123. Interc. Telefoon 4 voor de Administratie No. 103. (Pa^iculiere correspondentie.) V1LI. Zou. Een wanne, oploopende weg. Een ne ger in een schreeuwend rood en blauw pak. jïn daarna groen, eerst wallen van groen, ver (oor ons uit, hoog aan weerskanten boven den rechten weg. En daarna de plechtige zalen èr hoogc beukenlmssehen, bruin bevloerd, de rustig© rust der groene jonge bosschen, ln-t onder dicht, groen begroeide open br>M-h, bet sok'imzinnige dennenwoud, llel al in oncin- fe verscheidenheid, uren ver zicli uitetrck- tcwl in majestueuze stilte, waartegen het vo- |kngezang uitkomt als wit kantwerk tegen «i, donkeren aehtergiond. Twintig minuten later: Een oogvennoeiond gekletter en geklater van kleuren. Een ge kust van goed aangedane menschen over met dik, fijn, grijs steenslag bedekte paden en door eindelooze hallen vol japonnen, doozen, potten, fleschjes, machines, locomotieven. De cake walk. Wagentjes in dolle vaarl schietend oxcr smalle sporen die in allerlei richtingen rijn opgehangen aan hoogc ijzeren gevaarten. Menschen in draaiende doozen rond<ïchosl over een hellenden vloer van een reusachtig Russisch biljart. Menschen in nagemaakte, atitocluiirjcs dobberend over een nagemaak te ijzeren zee. En dan weer bierhuizon en wijnhuizen en een Dussehlorl'sch marktplein en Sonegalsche negers en Congonegers en dan weer dezelfde neger, (een Fruriselie kolo niaal) in blauw en rood. De neger lacht tegen ons een dontmen lach. Als zoo'n neger eens niet dom ware Want wél is de gegeven tegenstelling enorm. liet eerste bedrijf toch spoedt in liet lonicrbosob, beter bekend «is liet Eorêt. de 5oigties buiten Boilsfort (Boschvoordo heet lot ook maar noemt men bet niet) waar zoo wel de neger als wij tijdens de tentoonstel ling een onderdak vinden. Het tweede bedrijf lö minuten later te Brussel on de grootste tentoonstelling der wereld, die alleen door St. muis in opppi vlakte, maar door geen nadere tentoonstelling in aantal exposanten word't overtroffen. (25.000 zegt, men, terwijl er 5000 ujit afgezegd doch de Belgen houden van groote, ronde getallen). O rooter belungstel- hng is dan ook haast niet denkbaar. En toch hgt er maar 10 minuten tramtuens tussohen en gaat dc tram overdag ten minste elke 15 nimtiton, Boschvoorde ligt dun ook (ovc.n ten tan Brussel) verrukkelijk voor een be- fflek aan de tentoonstelling. Men hoeft wet- ,:t') geen vijf minuten te loopon om van "l plein van het dorp in bet mooiste bosch Novelle van ADALBERT VON CllAMfSSO. Als ik thans iets meedeel omtrent een cuio ervaring, die ik vele jaren geleden s buitenstaander kon opdoen, dan ge- nut en voordeel van alle ?®e_ maunen> die in de strikken van eeri oone geviülen zijn. Nu weet ik wel dat =®we raadgevingen op dit punt maar al i ^iig helpen. Want dan moest men „ffftijd schitterende jonge oogen kun- n 'n»kcn en heete, jonge harten kim- n afkoelen als oen verhit voorhoofd. sar misschien kan toch de ware gesehieile- s van bet tragikomische lot, dat aaderen vil hcoft' oadcr duizend in den ban 'wachtende slachtoffers óén enkele hel- zichzelf le bevrijden, vóór dat hij met dj3"11". .en z'e' offer geworden is van Snlligen. kleinen God. zwvi(öen ^"SLlslusa,Vond, loen een doffe m 1e °P aD° zinnen drukte en mij zwaar- v**»*. trad mijn bediende mijn a;m ei.r lllnen en m©ldde den hofraad X. i j e' tóa'g° verbazing ontving ik den pf'v d'on 'k eerst kort geleden in een flint ontmoet had. De nog jonge, v e niaa scheen zich in een toestand 'zame verwarring te bevinden, be en I °VC1: 01lverscbilligc dingen te pralen (en 0tf'1 'lCm vrooS» of ik hem met het e. nnder van nut kou zijn, haalde hij en v -u?.t zijn zak, reikte het mij over zwiJ06? "v'j om mij'1 oordeel. Jk bladerde den i en nadeilkend in het boek van eabekenden schrijver en wist niet, hoe 2aak zou afloopen. te zijn, dat men maar wensehen kan en waar het althans nu nog heerlijk rustig is. Het is waar; het bosch is niet rijk aan breken. Ver der moe! men 's avonds Iaat in zulke grooto bosschen in de omgeving van groote steden niet alleen, ongewapend gaan wandelen. Doch overigens is het oen van de mooiste en meest uitgestrekte Ixjeschcn die wij kennen. En van de tentoonstelling is men minder ver weg dan in liet overgrootu deel der Brus selsche agglomeratie. Tien minuten trammen brengt u aan het hek, naast het Hollandschc •niviljoeii, welke ingang vrij algemeen „Sec tion Allemande" genoemd wordt (de Duitbche aideeb'ng is er namelijk niet ver van daan). De tram i.- goedkoop en van deze zijde ko mend in den regel niet vol. En tramt men (voor hetzelfde gold) 15 minuten verder, dan is men aan de Naimisclie Poort en dus vrij dicht bij het hart van Biussel. Voor lien, die dus de tentoonstelling wil len zien en toch nog oen beetje buitenlucht en boschlucht willen hebben, is Boschvoorde do aangewezen plaats, naar het ons schijnt. Er is muar één bezwaar. De kamerruimte is er beperkt en die zal vooral in-dezen zomer zéér beperkt zijn, omdat natuurlijk wel meer menschen, die de buurt kennen, do opmer king hebben gemaakt en zullen maken, dat er zomers eigenlijk geen mooier gelegenheid is om oen bezoek aan de tentoonstelling te ver binden met een buitengewoon aangenaam bui tenverblijf dan juist dit Boitsfort geelt. Nog één opmerking voor lezers, die aan oriënloeiingszucht lijden, een nieuwe ziekte, die den lijder geen rust geeft voordat hij het topografische naadje van de kous weet. Te voet. of per rijtuig guat men van Bru-sel dooi de Avenue Ireuise en liet Bois de Ia Gam ble (Ter Knmemuboscli) naar het Zoniën- toscli en Bosch voorde. Doch de tram neemt een minder smakelijkiai weg, die dwars dooi de tentoonstelling heen gaal. Er loont name lijk een gewone voorstadsstraat dwars door de tenoonstelling, waarvan de gemiddelde be zoeker geen Ahnung heeft, zóó handig heeft men die straat weggestopt. Die straat gaat Utsschen Holland en Spanje door, „dooitun- r.elt" dan geheel onzichtbaar den hoofdweg tussehen de beide groote tuinpleinen, ver dwijnt achter het smalle Fransche gedeelte cu tunnelt dan nog tussehen Frankrijk en Engeland door. Speciaal die laatste moeilijk heid hebben de handige tentoonstellingsarchi tecten weten te maken tot een aantrekkelijk heid. Zij hebben de beele straat op de grens der beide groote afdcelingen ovetbouwd met trappen, die aan liet eind der Engelschc af- deeliag en aan het eind van de hoofdzaal der Frnnsche afdeeling buitengewoon inooi decoratief doea en een aangename afwisseling zijn op'l eeuwig-eentonige van altijd weer in elkaar loopende tentoonstellingshallen. Curieus is hier weer de tegenstelling met hetinwendige van het Ncderlandst-he pavil joen, waarvan de trappen zeker niet het mooie aspect verhoogen. Dat is hier een goede-eigen- Plolseliug zei de hofraad zachtjes„lk wil u nu niet langer voor den gek hou den. Die verhalen daar zijn mij even on verschillig. als u. Ik bon in verbouwen op uw vriendelijkheid hier gekomen, daar men mij gezegd heeft, dat ge een onbe- driegclijk gevoel had voor aangelegenheden het hart betreffende." Ik weerde hem glimlachend af, maar hij bleef zijn ernst volkomen bewaren en meende, ik moest nu eenmaal zijn ge schiedenis aanhooren en hem terstond zon der omwegen daarover mijn oordeel mee deden. Bij trad aan het openstaande venster, keek een oogenblik naar builen, naar den rachtelijken hemel, waar bet nu en dan weerlichtte, en wendde zich toen om, docli b'eef bij het venster staan, toen bij begon te spreken. Hij* was sedert drie maanden vervuld van een hartstocht voor de bekoorlijke gravin v. M„ die hem alle kalmte ontnomen had. Ik mocht mij met al mijn diehlersfaulasie, alle martelingen van een ongelukkige lief- do voois tellen, ik zou toch nooit ook maar een schaduw van zijn verdriet begrijpen. Ilij was zelfs afkecrig geworden van bel leven, 'dat hij tot nu, toe geleid bad. Daar hij een oogenblik stilhield en weer naar den nachtolijken hemel opza- woog ik of hij dan geen hoop op verhooring had. Hij lachte en zeide, dat dit juist zijn lijden uitmaakte, dal hij begunstigd werd; of ik <le gravin kende? Neon? Nu dan wist ik niet wat bekoring was. „Maar aclij in deze fee," riep hij zuch tend uit, „wier oogea zoo vol rust zijn als het blauw, van don hemel, wier .wangen schapsfout naast een nationale fout. Wat ver staan de Belgen goed de kunst mooie trap pen en deuren te maken, een kunst, die in Nederland heel wat minder tot haar recht komt, al zoude dit toch ook wel een zaak zijn, waarin onze kleine natie groot zou kun nen zijn. Maar tor zake. liet. Nederlandsche gebouw is mooi en indrukwekkend, maar niet vooral geschikt voor tentoonstellings- uiimle en zeker niet geschikt voor zulk een ruimte, waaraan steeds toenemende eischen zijn gesteld. In dat gebouw moest Nederland en Indië samengebracht worden. Het la© dus voor de hand, dat. men beide afdcelingen scheidde door in het midden een open trap to maken, die leidt naar een platform en ver volgens naar de galetijea der eerste verdie ping. Was nu het gebouw reusachtig geweest met wijde ruimte voor etalages, dan zou dat platform, in het midden een inooien kijk ge geven hebben. Doch nu draagt het nog weer bij tot den indruk van "-edrongenheid, die de Neder] a ml .-cl ie afdeeling van binnen aan zoovelen geeft. Het platform toist twee mooie Utrechtsche inzendingen. Fraai is de stand van de be kende firma G. J. Begeer met buitengewoon mooi zilverwerk, waarvan een stuk voor mid- dtltafelver.-iering bizonder opvalt. Van de zelfde fi'rma is op de gaanderij ook nog een mooie collectie penningen, terwijl wij in het Palais du Ciiupumtomiire denzelfden naam met niet minder genoegen zullen ontmoeten. Tegenover de uitstalling van de firma Begeer is er een van de firma Jan li. Brom te Ulrecht, die exen/eer alle aandacht verdient, liet is een vitrine met mooie voorwerpen van edelsmeedkunst,, vooral op het gebied der kor kelijke kunstnijverheid, terwijl ook elders op ander gebied nog verdienstelijk werk (reliefs) van deze firma te zien is. Ilier op het plat form kunnen wij nu het oog eens laten wij den over de vele pyramides van glazen, flcs- .-clien, blikjes, pakjes enz. en/.., die voor ons le bete eken is van Nederland bezingen als vei zorget' van den inwendigen mcnsch. En dan treft ons dadelijk een symphonic van geel, waarin het kokosgeel der grondklee- den, als behoorlijk is, de bas aangeeft. Uit dn! stemmige geel rijst dan eerst de reusach tige en mooie etalage van de Fransch-ITol- landsche oliefnbrieken Cah'é—-Delft met een onnoemelijk aantal gele oliefleschjes vlak xoor de reuzen-brandkast van Lips op, ons herinnerend aan een betrekkelijk nieuwe in dustrie, die mot moderne methodes in korten tijd een groote uitbreiding heeft gekregen. Naast dit gele alle gro con brio winden wij in do mooie etalage van dc lieeren Plu van Perl- stein en Zn. te Doetinchcni het zachte an dante van het geel der fijne verduurzaam de advocaat dezer firma. Vroolijk lichtgeel Inchon dnartusschen als losse trillertjes de lin ten van Hulskamp en Zoon en Molijn's krui ken oude genover, waarbij een gele guirlande den litinnonisehen achtergrond geeft. De gelo asperges van deze uitstekende fabriek, do \r. Kenncmej-lttiid te Alkmaar, waar men gansch buitengexvone zorg besteedt min oe voorlteii'olijklieid van het materiaal, zoodat rnen met vele medailles prijkt, geven te mid den van dit gele geschetter een zachten en toeren xvenk, die dooi onze tong maar al 1e zeer wordt vei staan, vooral nu snrakelijke groene erwten en roodgele worteltjes hun stemmetjes paren aan dat lieve geel der asperges en het tot een drieklank van klour brengen. Doch stil daar komt. van de met oranje versier de etalage van Lumny's maagbitter van de firma M. T. Goosscns le Yeulo o zeker een herinnering aan haar goede produc ten, maar ook die stem die in het vaderland, maar vooral ook daarbuiten zoo luide tot het harte vrn den Nederlander spreekt en die in een Oranje hoven onze gele symphonic dr* t uitklinken. Wij hebben den lezer meer te xertellen over den inwendigen mensch op de Neder landsche afdeeling van de groote Brusselsche tentoonstelling, doch voordat wij dat doen vervolgen wij even onzen tocht naar boven om iets zeer uitwendings maar zeer interessants te bewonderende stand van de bekende Anisterdamschu juxveliersfimia J. A. Hoo ting. Wat een bizonder mooie bonbon- doo-jes, email op goud, met zoo prachtige rib betjes bewerkt, mei zoo'n achevé, met zoo'n rijkdom van enutilkleur, dat wij ons een oogenblik hebben afgevraagd of wii hier wel in het zoo naar binnen levende en voor den inxvendigen mensch zorgende Neder land waren. Ja -— wij waren in Nederland, in Amster dam. En die bonbondoosjes waren mooi. Ze kostten trouxveas een kleine pauze, lczei - 2500 francs het stuk. „Nederlander», die zulke doosjes koopen Men gaf ons toe, dat zij niet xeel voorko men. „Wij werken dan ook vooral voor liet buitenland. Al het fijnere goed in Parijs en Wconen is van ons. Let u maar eens op!" Dat x\ as xvat nieuws voor ons, die vroeger in Weenun weliswaar oud email zoo hebben bewonderd. Nu xxij zijn op de ten toonstelling aan het zoeken gegaan. Duitsch- land o, mum, geen sprake, geen sprake van. Het email daar en dit email er gaapt een afgrond t usee hen. In België, in Frankrijk dachten wij ons fortuinlijker, zoo niet gelukkiger. Maar gelukkig: neenWij hebben beier, even mooi gezocht en niet gevonden. Het i» werkelijk bizonder mooi. Ook overigens is het niet zoo'n heel erg wonder, dat men ons de waarde der in deze kleine vitrine tentoongestelde waren op tonnen gouds schutte. Men ga maar eens kij ken. En lette eens op dat ronde, lichtpaar- sche doosje PARIJS, 5 Juni 1910. Dezer dagen kreeg ik van mijn zestien jarigen zoon (ik moet tot mijn schando zoo zacht en week zijn als kinderwangen, heeft een booze geest zijn zetel opgesla gen." Daarop vroeg hij: „Gelooft gij dat men twee menschen tegelijk liefhebben kan?" Ik haalcle do schouders op, want een antwoord verlangde hij natuurlijk niet. „Nu, de gravin kan het tenminste zij zegt het. Zij heeft verklaard dat ze mij en kapitein K. van de dragonders in haar hart heeft gesloten. Zij heeft aan mij de bruine oogen boven alles lief maar ook van blonde haren houdt ze; en die heb ik niet, maar helaas de kapitein. Zij vindt liet verrukkelijk iu kleine gedichten bezon gen te xx'ordcu. Nu heb' ik haar ontelbtne gedichten aan do voeten gelegd en zij heeft ze alle bewaard in con kistje, dat mot groene zijde bespannen is. De kapileinnu kan weer wel op een dollen hengst rijden, maar niet op den Pegasus. Dat gaat dus tot zoover voortreffelijk. Maar hij is een krijgsman, één, die er zoo recht op los gaat, en de sch'oone gravin zegt, alleen een krijgsman zal haar naar het altaar geleiden. „In 't kort," on de hofraad liep wan hopig in do kamer op en neer, „zij kan nu eenmaal geen besluit nemen en yoert ons als twee bravo hondjes aan een touxv ach Ier zich aan'. Zij bemint ons beiden en wil toch slecbfs één; zij zou een krijgshaftig dichter, een bruinoogigen blonde willen hebben; zij zoekt een natuurxvouder. En zij heeft ons thans \"oor 4 wreken uit haar oogen verbannen, met. het bexrel, een uitweg uit de verwarring te vinden. „En nu moet ik vermoedelijk," zeide ik glimlachend, ,,u mijn raad geven. Ja mijn beste, daarvoor bestaat slechts, één middel. Ge verzoekt uw schoono, des avonds aan tiet venster te verschijnen. Dan gaat ge beiden in den tuin en brengt haar een serenade, of wel ge doet om beurten lief desverklaringen. Dan moet zij een beslis sing nemen afgaande op de stemmen. Want als men de gestalten niet meer onder scheidt, dan krijgen de woorden een eigen, zeldzaam leven en de betoovcring van do stom is grootcr dan alle bekoringen yan betoog. Ik geloof, dat de jonge dame dan spoedig zal weten wie de rechte Jozef is. Zij zal zeggen, hij is hel, uit xviens mond alle diepe klanken van het verlangen en van den hartstocht geklonken hebben; liet gefluister van zijn liefde wil ik weer hoo- ren, als het de dag van mijn huwelijk is. Doch dit laatste zal zij, denk ik, niet uitspreken, maar alleen denken en mis schien erbij blozen." De hofraad had stilzwijgend naar mij geluisterd, toen drukte hij mij de hand en zeide „Uw rand is goed,, we zullen hom op volgen. Want de kapitein heeft, god zij dank, door het commandeeren een krij- sehende stem gekregen." O dxx'aasheid dor liefde, die in hot schit terende slof op de vleugcis van een vlinder alle heerlijkheid der wereld ziet lichten! Ik ging eonige dagen na dit merkwaar dige gesprek op reis en kwam eerst twee maanden later terug. Mijn bediende deelde mij mede, dat do hofraad in de afgeloopen weck herhaalde lijk bij mijn deur geweest was en gezegd had morgen weer te k'omeu. Ik Pad dc- goheelo zaak reeds vergeten, doch was nu toch, naar ik meende als bekennen dat hij geen Hollandsch spreekt) do volgende opmerking te hooren: Papa, tu es ua adversaire du progrès. Die mee ning was, behalve door mijn afkeer jegens vliegmachines, uitgelokt door mijn bewe ring, dat het verkeerd was onderzoesche booten te gebruiken en met 27 zeelieden te bemannen, zoolang men niet de mid delen bezat, in geval van aanvaring of andere ongelukken, den schepelingen tij dig te hulp te komen, althans het gezon ken vaartuig te lichten binnen een tijiL verloop, in staat hoop over te laten op redding van de equipages. Natuurlijk was de ramp van de „Pluviose" de aanleiding tot dit gesprek van groote actualiteit. Mijn beloog, dat voornamelijk gegrond was op het modelijden, hetwelk ieder ster veling behourt te gevoelen met het lot der ongelukkigen, die nog steeds in hun metalen doodkist op den bodem der zee rusten, had stof gevonden in hot opmer kelijk feit, dat de Ftansche Pers, zelfs die der oppositie, aikleis zoo vaardig tot kritiek, bij deze gelegenheid weinig of geren verwijten tot de autoriteiten gericht had wegens gebrek aan voorzorg. In hi I algemeen heeft men in Frankrijk de ramp namelijk toegeschreven aan liet noodlot. Wellicht heeft daartoe het feL bijgedragen dat ook de zooxreel beter ge organiseerde Engelsche marine meerdere kartaslrofes van bedoelden aard te be treuren beeft gehad. Niettemin bestaat bij den onpartijdigen opmerker reilen te over do vraag te -lellen, waarom de, op elk gebied alle» rcglemcnteeren.de autoriteiten niet voorkomen, dat een onderzcesch vaar tuig zich aan den ingang van een haven bevindt joist in de vaartlijn van een op periodieke tijdstippen vertrekkende kanaal boot. Zonder mijn opinie voor iets anders te willen geven dan het inzicht van een leek, meen ik, tot bewijsvoering van hot tegendeel, dat het zoo hoog geroemde, streven naar „vooruitgang" ondergeschikt behoort te zijn aan alle menschelijkerxvijs te nemen voorzorgsmaatregelen voor het leven van hen, die beschouwd kunnen worden als de dienaren van dien voor uitgang. Niets is zoo heilig als een mcnschcn- lexren. Alleen indien men. die stelling toe past mag men zijn medemenschen wagon aan levensgevaarlijke proefnemingen. Maar de Fianschen, hoe goedhartig en me delijdend van aard ze mogen zijn en hoe zeer ze hot ongeluk betreuren, zijn iti den grond dos harten trotsch op den -tralen- krans, welke hun omgekomen landslieden, trouwens zeer te recht, komt omringen. De in do gegeven omstandigheden vrij nut- teloozo dood hunner zeelieden brengt een steentje aan tot den ouden roem van Frankrijk. Ilij doet de kritiek verstommen. Het „dulce pro patria mori" is nog meer op de lippen dor overlevenden dan op uitx-inder van de gelukkige oplossing, zeer nieuwsgierig, hoe dc wedstrijd der stemmen xvas afgeloopen, O wee, den volgenden avond verscheen de hofraad, bij mij met een bleek ge laat, geheel het toonbeeld van een overwon nen man. „Man des ongeluks," riep ik hem tegen, „zij jieeft aan den kapitein de voorkeur gegeven." Op zijn treurig gezicht was iets als leedvermaak to zien en hij schudde zijn hoofd. „Neen, zij heeft den kapitein niet de voor keur gegeven en den hofraad niet. Zij heeft xvel met oen goede vriendin van uit haar venster onze nachtelijke stommen gekeurd en dat is x-oor de dames een groot p'tei- zier goxveest- En toen heeft ze plechtig verkondigd, dat zij nu geheel met liaar hart in het reine was en een vast besluit ge nomen had; binnen acht dagen zou ze ons haar besluit doen weten 1" „En toen De hofraad zuchtte eu zeide langzaam: „Zij heeft na acht dagen, zoo waar ik hier sta, een derde genomen. Geen krijgs man, maar een jurist Geen bruinoogige, maar eon grysoogigo. Bij den hemel, zijn haren zijn niet blond, maar kastanje bruin En ik' heb' uit zijn eigen mond gehoord, dat als hij zijn loven moest redden 'door een zelfgemaakt vers hij reddeloos xrerloren, \x-as. De gravin bemint hem afgodisch. Wij zaten langen tijd stilzwijgend in dc schomermg bijeen. En ik herkende met schaamte, dal ik als een stumper gepro beerd had, vrouwenliefde te doorgronden.

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Schiedamsche Courant | 1910 | | pagina 9