VICTORIAWATER
delsagentschappen te Gyantze en Yatung
in. Thibet to beschermen, indien deze aan
gevallen zullen worden of in gevaar ver-
keeren aangevallen te worden, I)e Britsche
troepen zullen volstrekt onzijdig blijven,
als de Chineezen de Thibetanen bestrij
den en zullen zoo spoedig terugkeeren als
de omstandigheden dit zullen veroorloven.
Het Petersburgsche telegraafagentsohap
verneemt uit Charbin: De Chineesche re
geering heeft besloten de kolonisatie in
Mandsjoerije en Mongolië uit te breiden.
Ten einde de kolonisatie meer volgens
een vast plan uit te voeren, heelt do
prins-regent aan de ministeriën van Bin-
nenlandsche Zaken, Landbouw on Koloniën
opgedragen, een uitvoerig kolonisatieplan
uit te werken. Als kolonisten komen in
hoofdzaak inwoners van de zuidelijke, door
overstroomingen geteisterde provinciën in
aanmerking.
BONENLAND.
Corps diplomatique.
Volgens de „Times" zou de Engeische ge
zant bij het Nederlandoche hof, Sir George
Buchanan, bestemd zijn om den gezant te
St. Petersburg, Sir ik, Nicholson, op te
volgen.
Rechterlijke macht.
Bij Kon. besJ. van 28 dezer ia benoemd
tot rechter in de arrondissements-rechtbank
te Heerenveen, mr. J. J. E. Bosefdoo, thans
griffier bij het kantongerecht aldaar en schooU
opziener in het arrondissement Heerenveen.
Bij Kon. besl. van 2S dezer is benoemd
tot kantonrechter te Ileusdcn, mr. J. E. Ko
ning, thans griffier bij het kantongerecht te
B ergcn-op-Zoom
Nedcrlandsch Onderwijzers Genootschap
De tentoonstelling van leer- en hulpmid
delen bij het onderwijs werd Donderdag te
Arnhem door den voorzitter geopend. Een
uitgebreide collectie siert de groote zaal
van Musis, en mag zich in groote belang
stelling verheugen.
De vergadering werd bijgewoond door 279
afgevaardigden en voel belangstellenden
Onder de genoodigden merkten we op de
vertegenwoordigers van bijna alle zuster
vereenigingen en van de verschillende in
stellingen van het N. 0. G., den inspecteur
1. o. Ie inspectie, benovens vertcgenwoor
digers van den Algemeonen Belgischen On
derwijzersbond en van de Union of Teachers
uit Engeland,
De rekening en verantwoording over het
afgeloopen jaar, sluitende met een nadeelig
saldo van f 1231, nagezien door de afdec-
ling Groningen, werd goedgekeurd. De kwij
ting van dit nadeelig saldo zal geschieden
uit het vaste fonds. De afdeeling Wormer-
yger wordt aangewezen in 't volgende jaai
de R. en V. na te zien, terwijl Breda als
dan als vergaderplaats wordt bepaald.
Daarna hield prof. dr. II. Brugmansuit
Amsterdam een interessante rede over „Ne
derland in de 18e eeuw", die met groote
aandacht werd gevolgd.
Spr. vingt aan met te betoogen, dat de
achttiende eeuw ten onzent in ruimen kring
nog altijd niet in het juiste licht wordt
gezien. Zrj verdient niet die verwaarloo-
zing, integendeel. Spr. is overtuigd dat
zij een zeer gewichtige periode uitmaakt
in de evolutie van ons volksbestaan als
tijdperk van herleving op allerlei gebied.
De oorzaak voor haar onderschatting ligt
vooral in den Franschen tijd. Allen die in
het nieuwe Koninkrijk van Willem I een
rol speelden of hoopten te spelen, hebben
getracht het voorspel tot die regeering te
doen vergeten.
Alle geschiedschrijvers van na 'dien tijd
waren slecht te spreken over de 18e eeuw.
De besten hadden voor haar slechts 'n. ver
ontschuldiging over. Bij De Bosch Kemper,
Groen, in later tijd Sillem en zelfs bij F ruin,
eindelijk bij Colenbrander is eenigo waar
deering ver te zoeken. Voor Groen was
de 18e eeuw veroordeeld als de eeuw van
baanbrekend ongeloof en naderende revo
lutie. Een man van moderne wereldbe
schouwing als Colenbrander schreef: „De
geschiedenis der republiek is een lang stuk
waarvan de eerste bedrijven onze aandacht
sterk spannen, de middelste met een rus
tiger welgevallen door ons worden aange
zien en de laatste door hun eindelooze her
halingen ons doen geeuwen." Voor hem
was die eeuw, de „eeuw van onbeduidend
heid". Prof. Brugmans teekent hierbij aan,
dat het toch wel eigenaardig is, dat de
strakke kalmte van den Pruisen-tijd, even
zeer wordt veroordeeld als de zenuwach
tige beweeglijkheid van den patriottentijd.
Spr. acht de uitspraak, als ware de alge
meen geldende opvatting juist, dat de eco
nomische toestanden der achttiende eeuw
de vergelijking met die der zeventiende
niet kunnen doorstaan, beslist verwerpelijk,
ook al ware oppervlakkig beschouwd voor
die meening een schijn van bewijs aanwe
zig- Wel ging de nijverheid ten gronde,
doch dat de handel reeds minder werd, be
twijfelt spreker. De diversie van den Ne-
derlandschen handel, daarover werd reeds
in de zeventiende eeuw geklaagd! Er had
een relatieve achteruitgang plaats, die den
tijdgenooten voorkwam een volstrekte ach
teruitgang te zijn. Nog gedurende de ge-
heele 18e eeuw was 'de handel 't kompas
>vaarop onze buitenlandsche politiek zeikle.
Naast den goederenhandel kwam de geld
en fondsenhandel op. Daardoor werd het
geld aan den goederenhandel onttrokken.
.Veel geld werd te vroeg gestoken in aller
lei droogmakerijen en inpolderingen. Ook
werd veel geld in obligaties, van de admi
raliteit en de Compagnie gestoken. De re
publiek werd daardoor een geldmarkt van
beteekenis. In 1672 stond de keizer in de
schuld bij Amsterdamsche bankiers. Hun
boursnoteeringen maakten toon den Euro-
peeschen politieken barometer uit.
Hebben degenen, 'die spreken van het
verval der republiek, zich wel eens afge
vraagd waarom zij zulk een 'hegeerde bond-
genoote bleef? Dat de handel een ander
karakter kreeg, daarin lag niets abnormaals
voor hem, die inziet dat ons land econo
misch niet krachtig genoeg is om een uit*
gebreiden eigen handel te dragen. Als ma
kelaar van Europa werd do republiek juist
een geweldige macht en toch niettegen
staande zulks bleef do fondsenhandel in
de oogen van velen minderwaardig aan "de
goederenhandel. Een bedenkelijke dwaling,
die eindelijk eens opzij gezet moet worden.
Spr. betoogt uitvoerig dat er zeer wei
nig reden is om op do achttiende eeuw
het merk van algemeene nationale ver
slapping te drukken. Vervolgens bespreekt
prof. Brugmans uitvoerig het ethisch leven
der achttiende eeuw, dat nog in kwader
reuk slaat dan het economische. In de ze
ventiende eeuw verheerlijkte men het in
stinctieve leven, het leven zooals het zich
nu eenmaal voordeed, een levensbeschou
wing die tot tevredene berusting stemt. In
derdaad stuit men in het begin der 18e
eeuw op bedenkelijke toestanden, doch ook
hier hoede men zich voor overdrijving.
Spr. behandelt vervolgens uitvoerig de
staatkundige geschiedenis der 18e eeuw,
allereerst het systeem van 1702, waaraan
45 jaren later een einde kwam. Het was
buitenlandsch gevaar dat Willem IV stad
houder maakte, niet de binnenlandsche on-
eenigheid. De revolutie van 1747 vertoont
zeer veel overeenkomst met die van 1672.
Alleen ze vertoont zich op kleiner schaal.
Het décor is hetzelfde, de menschen zijn
kleiner. Willem IV heeft wel iets hervormd,
maar niet met klaren blik den wassenden
misbruikenpoel gepeild, zooals prof. Blok
het uitdrukt: „Willem IV was er tie man
niet naar. Na hem volgde een tijdperk van
25 jaren genoeglijken vrede."
Spr. komt vervolgens tot een schets van
het opkomend rationalisme in de tweede
helft der 18e eeuw en zijn aanhang en
invloed. De patriotten, zegt spr., mogen
zich als echte rationalisten dikwijls heb
ben vergrepen aan liet historisch gewor-
dene, hun strijd ging toch waarlijk niet
tegen windmolens. En op het wetenschap
pelijk onderzoek heeft het gunstigon in
vloed gehad. Wat hun ontbreekt is gees
telijke oorspronkelijkheid. Aan het onder
wijs is hun critiek zeker ten goede geko
men en zij hebben de geestelijke, politieke
en economische vrijheid van den burger
geëischt tegenover de regenten. Hun was
het denkbeeld weer klaar geworden, waar
op eigenlijk het bestaan der republiek be-
ïustte: dat de overheid er is voor het volk
en niet omgekeerd.
Wat hun invloed beteekende, werd in
1813 gekenschetst mot de woorden: „de
Prins is patriottisch geworden." Spr. hoopt
met zijn* betoog velen te hebben gestemd
tot mildere en juistere beooideeling van
een eeuw, die onkunde en vooroordeel zoo
zeer ten onrechte te veel naar den achter
grond hebben gedrongen. (Applaus.)
Nu werden de punten van den beschrij
vingsbrief verder afgehandeld.
Een kleine reglementswijziging van het
Weerstandsfonds, wordt geacht ingegaan te
zijn op 1 Januari 1909.
Tot 't completceren en in goeden staat
houden van de Pacdagogische Bibliotheek
wordt uit de kas van 't N. O. G. f 100
toegestaan. In 't vervolg zal „de Pacda
gogische Bibliotheek" een vereeniging op
zichzelf vormen.
Aan het H. B. woidt opgedragen een
zooveel mogelijk volledig onderzoek in te
stellen naar de „werking van de wet-Kuy-
por", wat betreft het bouwen van bijzon
dere scholen, 't aantal wachtgelden, do
kostenvermeordering van liet 1. ode ver
mindering van het aantal leerkrachten en
leerlingen op de openbare scholen en het
bouwen van bijzondere kweekscholen, al
les veigeleken met de toestanden vóór 1905.
Yerder dringc het II. B. bij de regeering
aan op de opneming van de volgende be
palingen: Wanneer door vermindering van
het aantal lecihngcn aan een schoot één
of meer leerkrachten op wachtgeld kun
nen worden gesteld, betaalt het rijk bij
handhaving van één of meer dier leer
krachten, als subsidie, 60 pet. van hot
salaris van éón dier leerkrachten.
De wenschelijkheid wordt uitgesproken,
dat pogingen worden aangewend ter ver
krijging van reserve-onderwijzers van rijks
wege.
'Een voorstel der afd. Arnhem, om de
opleiding van onderwijzer(os) in overeen
stemming te brengen met de behoefte aan
onderwijzend personeel, wordt verworpen.
Een onderzoek in te stellen naar de ge
legenheid, die wordt gegeven tot het ont
vangen van voortgezet gewoon 1, o., en
het gebruik, dat daarvan in verschillende
gqnjeenlen wordt gemaakt, wordt aan het
H. B. opgedragen. Ook in zake het onder
wijs aan zwakzinnige kinderen wordt zoo
mogelijk tegen de eerstvolgende algemeene
vergadering om rapport gevraagd.
Voorts wordt het H. B. opgedragen, in
samenwerking met zustorvereenigingen, een
onderzoek in te stellen naar de mogelijk
heid van toepassing van hot Mannheimer
stelsel in de Nederlandsche scholen.
Nadat nog wordt besloten een commissie
te benoemen, die de regeling der pen
sioenen in studie zal nemen, sluit de voor
zitter de vergadering, die morgen wordt
voortgezet.
Tweede dag.
Na heropening der vergadering ging deze
over m geheime zitting.
Als honoraire leden van het N. O. G.
weiden benoemd de heeren jhr. Van Nis
pen, wethouder van onderwijs te Arnhem;
J. Bergmans, directeur der R. N. L'. te
Snoek, en I. Gorter," lid der pl. commis
sie van toezicht op het L1. O. te Groningen.
Daarna werd de openbare zitting hervat
en de volgende punten van den beschrij
vingsbrief in behandeling genomen.
Aangenomen werd het voorstel-Hooge-
veen: Het II. B. dringe nogmaals met kracht
bij de regeering aan op het openen van
curcussen van spelleiders van bewegings
spelen en make het bezoeken dier cursus
sen voor do onderwijzers zoo gemakkelijk
mogelijk.
De begrooting'over 1911 werd aangeno
men in uitgaven en inkomsten f18875.
De propaganda zal weer ernstig ter hand
worden genomen.
Na heftige discussie nam de afdeeling
Hoorn haar voorstel omtrent de contribu
tie der leden terug.
Het voorstel der afd. Geldermalsen, om
wijziging in hel reglement voor het on
dersteuningsfonds te brengen, werd na am
pele bespreking verworpen.
Hierna word besproken de absolute neu
traliteit in do lagere scholen en de hou
ding van het 'Bestuur van het N. O. G.
in deze kwestie.
Na uitgebreide discussie wordt onder lang
duiig demonstratief applaus de volgende
motie aangenomen
„De algemeene vergadering van het
N. 0. G., gehouden te Arnhem, den 28en,
29en en 30en Juli 1910,
„kennis genomen hebbende van de maat
regelen, door Gemeentelijke of Rijks-auto
riteiten aanbevolen of toegepast, om te
vooikomen dat de onderwijzers zich zul
len onthouden van het aankweeken van
eerbied voor den huidigen Regeeringsvorm
in het algemeen en van een gepaste liefde
voor hot Oranjehuis in het bijzonder, en
de school zal lijden onder het optreden
der onderwijzers buiten do school als pro
pagandisten van bepaalde beginselen;
„betreffende dat het optreden van en-
kelo onderwijzers tot deze maatiegelen aan
leiding heeft gegeven;
„overwegende evenwel', dat die maatre
gelen in den vorm van algemeene voor
schriften den onderwijzersstand in zijn ge
heel beleedigen, getuigenis afleggen van
een misplaatst wantrouwen en huichelarij
in de hand kunnen werken;
„spreekt als haar meening uit, dat een
inperking der vrijheid van den onderwijzer
kan blijven overgelaten aan het inzicht
en don takt van de dienaren der open
bare school zelve."
Het voorstel-Zwolle in zake art. 24 L. O,
wordt aangenomen, na toezegging van het
Hoofdbestuur, dat zal worden voorgestaan
een driemansschool voor het platteland,
terwijl voor de gewone school zal onder
zocht worden welke de beste verhouding
is tusschen aantal leerkrachten en leer
lingen.
Het hoofdbestuur aauvhardt den voor-
slag der afdeeling Arnhem, om een onder
zoek in to stellen naar liet vraagstuk
der tuchtlooze leerlingen.
De voorstellen in zake schoolvergaderin
gen, Kook- en Hui'shoudonderwijs, Bewaar-
schoolonderwijs en in do instelling van
een ministerie van onderwijs, worden aan
genomen.
Daarna werden nog eenige beleefdheids
toespraken gewisseld en vervolgens de
vergadering gesloten.
Gisteravond had in do kleine Concert
zaal van „Musis Sacrum" het officieele
diner plaats. Daarna kwamen do deelne
mers aan de vergadering in de groote zaal
bij'een in een gezellig samenzijn.
Hedenochtend werd oen boottocht ge
maakt naar De Steeg. Hot was voor do
afgevaardigden reeds vroeg appèl. Om tien
uur hoopte men in De Steeg, aan te ko
men, waar een wandeltocht wordt gemaakt
langs den Koepel van Yiruly naar de Ca-
rolinenhoeve, alwaar wordt geluncht.
's Middags woidt de wandeling voortge
zet naar den Prins Willomsberg, van Waar
door de Middagter Allee naar het station
De Steeg. Om vijf uur koeren de wande
laars naar Arnhem' terug, waar dan het
afscheidsdiner plaats heeft.
VLAARDINGEN, 30 Juli. Ds. A. Drost
zal op Zondag 28 Augustus a.s. afscheid
nemen van zijn gemeente en don; daarop-
volgenden Zondag (4 Sopt.) zijn intrede
in zijn nieuwe gemeente te D© Bildt doen.
Als bevestiger zal optreden Ds. Sieders,
alhier.
VLAARDINGEN, 31 Juli. Door de Kamer
van Koophandel en Fabrieken is een schrij
ven gericht aan den Minister van Water
staat naar aanleiding van het eerste ont
werp Ivinterdienstregeling der II. IJ. S. M.,
en verzocht, het daarheen te willen lei
den, dat het vertrekuur uit Rotterdam van
trein 548 (thans voorgesteld te 11.10 uur)
niet worde vervroegd, maar gehandhaafd
blijvo te 11.34 uur.
VLAARDINGEN, 31 Juli. Diacenen, der
Ned. Herv. gemeente zullen op Maandag
1 Aug. 1910 in Vlaandingen, en in den loop
der week in Vlaardinger-Ambacht, een col
lecte langs de huizen houden,
STADSNIEUWS.
Eindexamen 6-jarige H. B S.
Zuid-Holland, Zuidelijk gedeelte.
4e Groep.
Geslaagd zijn:
Le. Gumplovvicz, J. A. Knape, He. Aa.
de lluyter v. Steveninck, nllen van de II.
B. S. Waldeck Pyrmontkade, te Den Haag;
•Jhr. J. S. Gockinga, Ja. van Essen, S. C.
van der Meulen, C. M. S. de Roche mout, W.
M. van Griethuyseu, F. Schiff, Aa. Ja. van
Gogh, Aa. Ma. van 't Iloff Stolk, Ja. Ha.
Hillen, allen van de H. B. S. Stadhouders-
laan, te Den HaagDa. Ca. Ladestein,
H. Landheer, beiden van de H. B. S. te
Delft; G. II. M. de Groot, extraneus; J. D.
van Beek, J. Touw Wzn., P. J. Huldy,
J. C. Norenburg, allen van de H. B. S. te
Schiedam.
Afgewezen 5.
Na afgelegd examen vanwege de Neder
landsche Vereeniging voor Gemeentebelangen
is de akte van bekwaamheid voor de betrek
king van gemeente-secietaris of ambtenaar
ter gemeentesecretarie, behaald door den
heer Ph. A. Feltzer, le klerk aan het de
partement van koloniën, te Schiedam.
P. C. A. Halffman.
Den 6en September zal het 25 jaar ge
leden zijn dat ds. P. C. A. Halffman, oud
ste predikant bij de Ned. Hervormde Ge
meente alhier, als voorganger is werkzaam
geweest.
Den 6en September 1885 aanvaarde hij
zijn werkkring te Den Bommel, verwisselde
deze gemeente in 1889 voor die to Koude-
kerke <jp Walcheren en kwam in 1892 naai
Schiedam, ter vervulling der vacature, ont
staan door het vertrek van ds. II. Metz
Den 2en October hield hij zijn intreerede
Hoezeer ds. Halffman bij zijn gemeente
hier gezien is, mocht hij reeds ervaren toen
hij zijn 12i/o-jarige dienstvervulling hier ter
stede herdacht.
In de Godsdienstoefening van de afd
Schiedam van den Nederl. Protestanten
bond zal Zon'dag optreden ds. A. M. A.
Rij miers, van Amsterdam.
Tengevolge van het ongunstige weer is
den vorigen Zondag uitgesteld het tuincon-
eert in het Volkshuis, 'te geven door het
dilettanten-symphonie-orkest „L. v. Beetho
ven", directeur de heer J. Feltzer, en de
Mannenzangvereeniging „Zang en Vriend
schap", directeur 'de heer B. Jurgens.
Thans is bepaald dat dit concert zal
plaats hebben morgenavond 8 uur.
Zooals wij reeds vroeger mededeelden,
zal ter gelegenheid van dit concert de tuin
van het Volkshuis A giorno verlicht worden.
Do N. V. Distilleerderij van J. J. Mel-
chers Wzn., zal trachten aan te besteden
het maken van den bovenbouw eener glas
fabriek op 'n terrein gelegen aan den Noord-
vestsingel alhier op 10 Aug. a.s.
De 5-jarige H. Suisse, wonende in jde
Munnikenbuurt, is gisteravond omstreeks
6'A uur op de Hoogstraat onder een slee
perswagen geraakt, tengevolge waarvan hij
met een gekwetsten enkel werd opgenomen
en naar huis gedragen.
Bij de politie is aangifte gedaan van dief
stal van telefoondraad aan den Rotterdam-
sehen dijk in den afgeloopen nacht. Een
onderzoek wordt ingesteld.
Gevonden voorwerpen.
Aanwezig aan het Commissariaat van
Politie
Marinemuts en brilleglas.
Bij de volgende personen
Paardedeken, Schaap, W. Frankel.laan
58; metalen, armband, Baas, Kreupelstr. 48;
zwarte doeshond, Ritman, Villastr. 58;
sleutel, v. Wieringen, Spuikanaal; een paar
witte damoshandschocnen, Groonewegen, L.
Singolstr. 5; kinderhalsketting van koralen,
Schaap, Grofbaan 25®twee leeshoeken,
Do Jager, Oosterstr. no. 49.
AGENDA.
30 Juli S. O. V. 8 u. Oefening baart Kunst.
Concert en Bal,
30 Circus Variété. Specialiteitenvoor-
sleSlingen. Feestelijke heropening
van het seizoen.
30 en 31 Juli Tivoli Schouwburg, 81/j, u
Berl. Lustspiel Ensemble. Gretchen.
31 Juli. Off. Soc. Park, Rotterdam. 3 u. en
8 u. Concert door de Staf muziek
Kon. Scherpschutters.
31 Rott, Diergaarde. 21/2 u. Concert
Kon. Scherpschutters.
1 Aug. Casino Variété. Specialiteilenvoor-
stellingen. Feestelijke heropening
van het seizoen.
2 Aug. S. O. V. 8 uur. Oranjovereeniging.
Vocaal- en Instrumentaal concert
met vuurwerk en tuinverlichting.
2 en 5 Aug. Rotterd. Diergaarde, 8 u.
Kon. Scherpsch. Bart Verhollen.
9 Aug Gemeenteraad Schiedam, 2 uur.
11 Aug. S. O. V. 8 uur. Concert Stafmu-
ziek Rog. Huzaren, den Haag. Ka-
pelmcestor A. de Goede.
Het Stedelijk Museum aan het Doeleploin
alhier ia eiken Woensdag van 2 tot 4 uur
voor het publiek opengesteld.
OBERL AJIN STEIN j
vermengd niet limonade en andere siropen
de Zomerdrnnk 1>U uitnemendheid.
Uit de Pers.
Rqme troef.
De „Vaderlander" schrijft:
Pas is het burgemeesterschap in Schie
dam vacant, of do roomschen eischen dit in
hun pers opin Bolsward is het van het
zelfde laken een pak. Op echt Amerikaan
se hc wijze staat voor de coalitie vast, dat de
buit voor den overwinnaar moet wezendaar
over wordt dan ook niet meer gesproken
het is slechts de vraag, aan welke der drie
fi actiën het grootste stuk van de taart zal
toekomen. En het valt moeilijk te ontkennen,
dat dit de roomschen moeten zijn, Ze hebben
20 van de 60 coalitie-leden in de Kamer, en
eigenlijk komen hun, als men met de getals.
steikte rekent, nog Enkhuizen, Loosduinen,
Enschedé, Doetinchem en Katwijk toe. Is
het wonder, dat ze op veel, heel veel aan
spraak maken?
Het zal ons benieuwen, of de Regeering
'de aandrang, om Schiedam aan de roomschen
af tc staan, zal gehoor geven. Aan de
roomschen al te staan! Dat men
zulks moet neerschrijven in de 20sto eeuw,
alsof wij in de een of andere Zuid-Amcri-
kaansehe republiek levenEen ambt aan een
p a r t ij afstaan Maar dat is nu eenmaal
de eoalitieleerhet denkbeeld, dat men den
bekwaamste en geschiktste zou moeten benoe
men, dat een minister der Kroon alleen dan
zijn plicht vemilt ais hij dezen aan de Kroon
voordraagt, dat is door de coalitie reeds lang
prijsgegevendaarom wordt, als om een ver
ouderd iets, gelachen. En waar voor liet bur
gemeestersambt geen enkel radicaal wordt
geëischt, is iedereen benoembaar en dus be
kwaam en geschiktwat een leventjeWel
is in onze Grondwet bepaald, dat de voor
zitter van den Gemeenteraad door den Koning
wordt benoemdwel is die benoeming niet
aan den Raad gegeven om zeker te zijn, dat
partij-invloed zich bij de keuze van den bur
gemeester niet zou laten gelden, maar kon
Thorbecke er ooit van gedroomd hebben, dat
er eens een coalitie in Nederland zou regcc-
len die, optrekkende voor „Koning Jezus",
tevens de ambten zou opeischon voor een be
paalde partij?
De heer Heemskerk komt door dezen eisch
in een hoogst onaangenaam parket, en do
afgevaardigde voor Schiedam denkelijk niet
minder. Wij hebben toch uit liet Delftseho
geval gezien, hoe de roomschen beginnen,
om in dergelijke gevallen eerst den afgevaar
digde voor het^district te sommecren te zor
gen dat het ambt door een roomsche bezet
wordt. Dat dit Schiedam, waar vooral do
christelijk-historischen nog geheel verouderde
protestantsche begrippen hebben, weinig naar
den zin zal zijn, is zeker. Het wordt een ver
schrikkelijk lastig geval. Want het is geen
zaak de roomschen ernstig boos te maken,
wier houding in de coalitie iedeten dag dui
delijker laat zien, dat niet z, ij hot zijn die
het voortbestaan der coalitie het hardst wen-
schen, dat zij ze natuurlijk niet zonder nood
zaak zulk'ii verbleken, maar dat zij op
zichzelven zich sterk genoeg voelen. Zooals
wij de zaak bekijken, is, wat hen nog bet
meest aan de coalitie doet hechtende benoe
mingen, waarop zij beslag kunnen leggen.
Maar als nu na Delft ook Schiedam, en
Bolsward hup ontgaan, dan gaat de aardig
heid er af, dan woiden de roomsche troeven,
die de hoogste zijn, waardeloos, en de anti
revolutionairen en christelijk-historischen heb
ben Rome viermaal meer noodig dan anders
om. liet is een lastig geval, een uiterst las-
tig geval; wij hopen niet, dat het genoegen
van don premier, die juist met vacantia ge
gaan is, er door zal vergald worden.
Drankaccijns.
Dat de opbrengst der drankaccijns, uit
welks verliooging minister Kolkman 5| b 0
miDioen hoopte te verkrijgen, niet is meege
vallen, kon verwacht worden, schrijft ,,De
Vaderlander". Het voorbeeld van Belgie leert
ons, dat zelfs bij de meest ingeroeste drank
gewoonte, de opbrengst van den drankaccijns
zijn grens heeft. liet kan dan ook geen ver
wondering wekken, dat over het eerste half
jaar van 1910 die accijns ten onzent in plaats
van de gehoopte 3 mïlioen, slechts even meer
dan 1| milliocn in de schatkist bracht.
liet is echter de vraag, of dit verschijnsel
de anti-revolutionaire pers het recht geeft, de
juichkreet aan te heti'en, dat die mindere op
brengst een „verblijdend verschijnsel" is,
omdat er 40.000 Il.L. minder zouden ge
dronken zijn dan in het eerste half jaar van
1910. Wij laten nu daar, dat er in die
juichkreet zooveel onoprechts schuilt. Wie
tot verhooging van een bo.staandan accijns
zijn toevlucht neemt om do 5 b 6 milliocn
te verkrijgen, die hij voor dc schatkist noo
dig heeft, broodnoodig heeft, juicht natuur
lijk niet, als het blijkt, dut hij zijn doel niet
bereikt. Hij kan zich hoogstens met den lach.
van deu boer, die kiespijn heeft er mee troos
ten, dat zijn wet tenminste dit nut heeft nfge-
worpen, dat 't drankgebruik is verminderd
altijd als hij werkelijk kan b e w ij z e n, dat
de mindere opbrengst dan geraamd is. daar
van het gevolg is. En of dat zoo is, mag de
vraag genoemd worden. Voor ons is het zelfs
geen vraag.
Zeker, in de eerste zaken, groote hotels,
eafé's en sociëteiten zijn de glazen kleiner
geworden en is dus het drankverbruik ver
minderd. Maar van die groote achate, die den
borrel voor 5 centen koopt, is 6f de waar van
minder qualiteit geworden, öf de prijs op 6
cents gebracht. Maar er zijn twee andere
factoren, en wel heel bedenkelijke, die mee
gewerkt hebben tot die vermindering met
40.000 ILL., te weten: lo. smokkelarij, 2o.
bel nsti ngontduiki ng.
Naar wij uit goede bron vernemen, moet
