es"" Jaargang.
Woensdag 3 Augustus 1910.
.m 13370
Edela van der Eichen.
Reis-Aboiin ementen.
Deze courant Veïschijnt dagelijks, mot uitzondering van Zon-en Feestdagen'.
Prijs per kwartaal: Voor Schiedam en Vlaardingen fl. 1.25 franco
per post fl, 1.65.
Prijs per week: Voor Schiedam en Vlaardingen 10 cent.
Afzonderlijke nummers 2 cent
Abonnementen worden dageljjk's aangenomen. j
'Adverteritiën voor liet eerstvolgend nummer moeten des middags vóór een
uur aan het bureau bezorgd zijn.
I 1 1 1 Bureau: Lange Haven No. 141 (hoek' Korte Haven). t
Rrgs der Advertentien: Von 16 regels fl. 0.92; iedere regel mee?
15 cents. Reclames 30 cent per regel. Grooto letters naar de plaats 'die zij
innemen.
Advertentiën bij abonnement op voordeelige voorwaarden. Tarieven
hiervan zijn gratis aan het Bureau te bekomen.
In de nummersj die Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond
verschijnen, worden zoogenaamde kleine advertentiën opgenomen tot den prijs
van 40 cents per advertentie, bij vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen.
T m,. voor de Redactie No. 123.
ïnterc. Telefoon T00r Administratie No. 103.
De administratie van do „Schiedamsche
Courant" is gaarne bereid om tegen ver
goeding van porto's aan haar abonné's
die voor korten of langen tijd op reis gaan,
de Courant aan hun tijdelijk adres te zen
den.
Ook abonnementen voor den tijd van
een halve of heele maand worden gedu
rende het reisseizoen gesloten.
BUITENLAND.
Schiedam, 2 Aug, 1910.
WERELDVREDE.
De senator Gervais, die onlangs in de
Matin'' over het vooistel van den koning van
Italië tot beperking der bewapening schreef,
pubücecit thans in hetzelfde blad een arti
kel over de uitwerking, die zijn brief op de
Euiopecsche pers had. Hij wijst erop, dat al
leen Duitschland een afwijzende houding aan
neemt., Duitschland, dat „sinds 1870 don
stoot g tot die geweldige ontwikkeling der
bewapening te land en, sinds de regeering
van Wilhelm II, den teugelloozen wedren
dei mogendheden geopend heeft ten opzichte
van de bewapening ter zee". Na vervolgens
tal van verschijnselen te hebben opgesomd,
waarin de steeds grooter wordende toena
dering der volken zich openbaart en hun
groote waarde te hebben erkend, eindigt
hij zijn beschouwing aldus: „Maar is er niet
nog meci te doen? Ziehier de vraag die het
publiek geweten aan de regeeringen stelt,
de vraag ook die de regeeringen beginnen
zichzelf en elkaar onderling te stellen.
Men kent onze meening. De heer Pichon
heeft haar een officieelem vorm gegeven.
Italië heeft de zijne doen weten. Engeland
heeft, door middel van Sir Campbell Ban-
neunan, zijn stem doen hoorea en wij mo
gen aannemen dat het niet alleen de stem
was van een ouden an illusionistischen eer
sten Minister. Algemeen en over de geheele
wereld is de vurige wensch geuit tot ver
lichting van den vcrplotteienden druk der mi
litaire cn maritieme uitgaven.
Duitschland alleen heeft nog niets ge
zegd. Gelooft 't niet aan zijn historisclien
roem Verschuldigd te zijn dit barbnarsche
zwijgen te verbreken?"
In de tweede lezing die Clemencoau te
Buenos Ayros hield en waarin hij het onder
worp „Democratie en Parlement" behandel
de, gaf hij o. n. zijn oordcel over de beper
king dor bewapening. Niemand is in staat,
zoo meende hij, den voortgang der democia-
tie in Europa te stuiten. Europa gaat geheel
en al gebukt onder het gewicht zijner bewa
pening en algemeen vraagt men zich af
waartoe toch al die geweren cn kanonnen
dienen. Zijn Je/.ing had groot succes.
ïe Stockholm is gisteren het Internatio
naal Vredescongres geopend. Aanwezig wa
ren 600 afgevaardigden van 24 landen en
het diplomatieke korps.
Roman naar het Duitech van
IIEDWIG ABT.
10)
Hoe blij scheen de zon dien dag. Wat heer
lijke zoelte was er in de lucht van het ko
mende voorjaar. En, hoe mooi zag het land
goed Eichenkamp er, ondanks zijn verval,
bij deze zonne-belichting uit. Wie zou ver
moed hebben dat op dezen dag van licht en
zoii zooveel donkere zorgen op Eichenkamp
drukten?
Bernard Ilavestrand wüas in den middag
nogmaals op weg naar Eichenkamp gegaan.
Hij liep snel voort als was hij bang te laat
te zullen komen. En hij was daarvoor in
derdaad beviecsd, iedere minuut was kost
baar, geen oogonbiik was er, meende hij, te
verliezen. En al voortgaande, maakte hij
zich zelf verwijten dat hij zoo lang gewacht
had, dat hij niet vee! eerder nogmaals be
proefd had freule Van der Eichen te be
wegen zijn vader excuse te vragen. Als hij
dat eerder had gedaan, zoo dacht hij, en het
was hem gelukt, dan. was misschien nog een
uitweg gevonden, een uitstel verkregen al
thans.
Maar thans wilde hij dan toch gaan. Zij
moest toch naar hem liooren, zij moest toch
verstandig zijn en toegeven vóór het to laat
Was. En hij wilde naar de barones gaan om
haar te vragen naar zijn vader te gaan of
haar dochter te zenden. De barones moest
buigen, al was het alleen' ter wille van haar
m
Namens de Zwcedsehe regeering heette de
mister van buitenlandsche zaken in een
lange lede het Congres welkom.
De Belgische senator, Lafontaine, dankte
namens het Congres.
Graaf Taube is tot eerepresident gekozen.
Tclegiamraen van hulde werden gezonden
aan den koning van Zweden, Jaasy, baro
nesse Ilertha von Suttnor, Tolstoi o. a.
Om twee uur zijn de commissies bijeenge
komen. Hedenavond is er een feestbanket.
SPANJE EN HET YATICAAN.
De Spaansche nota, antwoord op de laatste
nota van liet Vaticaan, is hedenochtend 7
uur bij het Vaticaan ingediend. Dc Spaan-
sclic gezant, is zonder voorafgaand bezoek
aan den Paus te brengen, naar Madrid ver
trokken.
De diplomatieke betrekkingen tusschcn
Spanje en Rome staan op het punt afgebro
ken te worden. Spanje heeft zijn gezant bij
het Vaticaan, de Ojeda, teruggeroepen en
men twijfelt niet, of thans zal ook de pause
lijke ndheius Madrid verlaten. Komt het tot
een volslagen bieuk, dan zal de Spaansehc
liberale ipgeeiing met de binnenlandsche her
vormingen misschien nog vorder gaan dan zij
zou doen, indien zij overleg met Rome kon
plegen.
Zij zal haar volkomen vrijheid van hande
len hernemen, om ook het aantaL geestelijke
oi den, hetwelk na de scheiding van Kerk en
Staat in Frankrijk ten zuiden van de Pyre-
neeeiï sterk toegenomen is, aanzienlijk te
vermindoren. Misschien wacht Spanje, waar
de kerk door haar invloed op het volk groo-
tere macht heeft dan in Frankrijk, een tijd van
binnenlandsche beroeringen, waarbij de strijd
tusschen Kerk en Staat in Frankrijk nog
maar kinderspel is.
De icpublikeinen prijzen, zoonis wij giste-
len reeds mededeelden, de vastberaden hou
ding van minister Canalejas; zij geven hem
den raad, zijn hervormenden arbeid tot de
bijeenkomst van de Cortes in October a.s,
door koninklijke besluiten en verordeningen
voort te zetten.
Heftig weidt de regeering bestreden door
de cleriealen m het noorden van Spanje, meer
bepaiddelijk in de provincie Biskaye. Te
San Sobastiaan zijn de ijverige Katholieken
voornemens een groote betooging op touw
te zetten. Volgons een bericht uit Madrid
dato 31 Juli zal de minister van binnenland
sche zaken evenwel geen verlof tot de de
mons* ratio geven.
De Madridsche dagbladen behelzen den
tekst van het telegram, door de clericale ka
tholiekcn van Bilbao aan minister Canalejas
gezonden. Honderdduizend Baskiers al
dus luidt het telegiam behoorende tot do
anti-Liberale katholieke partijen, vereenigd
om met kracht de rechten van de Kerk te
verdedigen en rekenende op de instemming
van 110 van de 120' gemeenten vaar Biskaye,
op den steun van alle godsdienstige veieeni-
gingen en congiegaticn en op den zegen van
52 prelaten, protesteeron tegen hot gedrag
dochter. Wat zou er anders worden van het
jonge meisje, dat niet werken kon voor haar
brood, dat niet bestand was tegen de moei
lijkheden van den ruwen strijd om liet be
staan
Steeds sneller ging hij voort. Doch plotse
ling bleef hij met een schok staan. Daar vlak
bij hem, aan den kant van het weiland,
waar eenige oude wilgen zich over het water
bogen, zag hij Edela, zonder mantel, zonder
hoed en naast haar Loid, dicht tegen haar
aan.
Wat was er in dat schouwspel dat Ber
nard zoo trof, dat hij ondanks zich zelf,
moest blijven staan? Stil was het alom on
toch was het hem of hij een kreet gehoord
had, een zacht gekerm was het Van den
kant waar Edela stond gekomen? Was het de
hond geweest die het geluid had gemaakt?
En nu zag hij hoe zij haar arm ophief,
langzaam, als was het haar bijna onmogelijk.
Zij had iets in haar hand), dat blonk en ge
richt werd op haar hond
Wat wilde zij doen? Wat moest dat be
duiden?
Haar hond, waarvan zij zooveel hield als
was het een deel van haar zelf, zij zou
toch niet met eigen liand haar hond
Maar plotseling werd het hem duidelijk
waarom zij dit wilde doen. En meteen sprong
hij op haar toe en riep op gebiedenden toon:
„Niet doen! Freule om hemelswil doe het
nietGeef het dier zoo lang aan mij tot de
verköopuig voorbij is, dan kunt gij hom don
volgendon dng terug krijgen Schiet niet,
freule 1
Edela hoorde zijn stem, zij verstond niet,
van de regeering, die een aanslag pleegt tegen
de democratische beginselen,, welke volgens
haar beweren den grondslag van haar politiek
vormen
Door aldus tc handelen, laat de regeering
zich influenceeren, vree/ende, dat de katho
lieke bevolking van Biskaye openlijk haar
gehechtheid aan het Vaticaan te kennen
geeft en zich aanbiedt zijn miskende rechten
te veidedigen.
Wij waarschuwen uw excellentie., dat wij
deze manifestatie als de minst krachtige han
deling beschouwen om het anti-katholieke
scclarisme te bestrijden en dat wij vast beslo
ten zijn andere middelen te bezigen, ofschoon
wij ons ïekenschap geven, van de gevolgen,
welke hun aanwending kan hebben.
Zeiden wij hierboven, dat de liberale en re-
puhlikeinsehc pers op de hand der regeering
is, ook een gematigd blad als de „Impar-
ein!" schaart zich aan de zijde van den- mi
nister-president Canalejas. Genoemd blad
verklaart; zich ingenomen met de schorsing
van de onderhandelingen en het afbreken
van de diplomatieke betrekkingen on met de
houding van de Spaansche regeering, niet
om de breuk op zich zelf, maar omdat de
nationale eer ze eischte.
„Wij, die ons scharen aan de zijde van
Canalejas, zoolang hij zijn houding niet wij
zigt, wij zijn katholieken en zijn altijd van
mcening geweest, dat hot hier geen gods
dienstige kwestie geldt, maar dat we hier
met een nationaal vraagstuk te doen heb
bon, waarvan de onafhankelijkheid van de
burgerlijke macht afhangt.
„Het is niet Spanje of zijn regeering, die
de betrekkingen met Rome heeft afgebroken,
het is het Vaticaan, hetwelk den toestand,
waartoe wij thans gekomen zijn, in 't leven
heeft geroepen." Aldus schrijft de „Impar-
cial".
Daarentegen beschuldigt het clericale blad
„Universe" Canalejas van anti-pauselijke po
litiek te voeren. „De strijd is begonnen, wel
nu, wij zullen strijden", schrijft de „Uni
verse" zij eischt evenwel van den minister,
dat hij de kroon niet in dien Ijurgnrstrijd
mengt.
In Vaticaansche kringen wordt ontkend
dat de Heilige Stoel tot conditio sine qua
non der verdere ondei handelingen gesteld
/ou hebben, dat Canalejas alle maatregelen
in den laatsten tijd tegen de Orden genomen,
weer te niet zou doen. De houding die het
Vaticaan zai aannemen is nog niet vastge
steld. Het is niet onmogelijk dat de pause
lijke nuntius voorioopig kalm te Madrid
blijft en de terugroeping van Ojeda als een
„tijdelijk verlof" beschouwd zal worden.
In ccn interview met een medewerker van
de „Xeuc Freie IVsse" ontkende Dan
Jaime de Bom bon dat zijn rondschrijven
aan zijn aanhangers het karakter van een
(Jticieelo verklaring had. Ilii had geen last
tot de publicatie gegeven, maar stelde zich
natuuilijk toch voor den inhoud aansprake
lijk. Overigens dacht hij er niet aan iets te
ondernemen, dat den bimierdandschon vrede
in Spanje /ou kunnen verstoren, althans
moordenaarGa weg
zcolang de veihoudingen zijn ingrijpen niet
noodzakelijk maakten. Hieruit blijkt wel vol
doende,, dat hij een -lolitieke omwenteling
in Spanje niet voor uitgesloten houdt. Zelfs
zeide hij: Vroeg of laat moet Spanje een
republiek worden. Deze zal echter niet lang
kunnen bestaan en slechts een overgangs
stadium vormen, daar het land absoluut niet
rijp is voor de republiek.
GEMENGDE MED EDEELÏNGEN.
Engeland.
Hot Engelsche Hoogerhuis heeft de derde
lezing van de wet op het regentschap
en de tweede lezing van de (.verklaring
bij de troonsaanvaarding aangenomen.
België.
De „Patriote" meldt, dat Delbeke, mi
nister van openbare werken, om gezond
heidsredenen ontslag heeft gevraagd.
begreep niet. Het was haar of daar het
spook kwam aanstormen, dat al dagen lang
had rondgesGiuifeld, onzichtbaar voor het
oog, op Eichenkamp. Edela meende dat het
kwam om haar haar eigendom te ontrukken,,
om Lord mee te voeren, weg van haar. En
luid klonk ei' een stem in haar: Laat dat
niet gebeuren bewaar Lord voor dit verdriet
laat het niet gebeuren dat een ander hem met
zich oert
Nogmaals klonk waarschuwend de stem
van Bernard Ilavestrand, toen een knal
een klein rookwolk-je steeg op en zonder nog
cenig geluid te geven zakte do hond ineen.
Daar stond Edela tegenover Ilavestrand,
de revolver nog ia de hand, bloedspatten in
het gelaat. Langzaam deed hij nog een stap
nader en zag in haar oogen, waaruit mianr-
looze smart sprak.
„Arm, arm kind
Mnar die zachte toon, werkte niet uit wat
hij verwacht had. Een schok liep door haar
lichaam, on luid riep zij hem toe
„Moordenaar -
van mij
Bernard wist niet wat te doen. Hij zag
hoe overspannen zij was, zou hij zoo wog-
gaan?
„Ik mag u hier niet alleen laten, freule,"
zei hij weifelend,
i „Ga weg!" riep zij nogmaals, en meteen
hief zij haar hand op als zocht zij nog een
doe! voor een tweeden kogel.
„Als gij dat beslist wiltj, möet ik gaan,"
zei hij 'op droevigen toon. „Maar froulo, ik
had gi'oag een paar jaar van mijn leven ge
geven om u dit Verdriet te besparen
Duitschland.
Uit Keulen vVordij aan den „Berl. Lok.
Anzeiger" bericht, dat men in katholieke
kringen aldaar een contrabetooging legen
de encycliek-protesten voorbereidt en wel
door een algemeene bedevaart naar het
graf Van den heiligen Borromaeus en naar
Rome, aan welke kardinaal Fischer, aarts
bisschop van Keulen, zou deelnemen.
Denemarken.
Uit Kopenhagen wordt gemeld, dat de
voorzitter van den Deenschen Yredesbond
R. P. Rasmussen gisteravond gestorven is.
Italië.
De overste Antonio Calabretta, direc
teur der Koninklijke werf te Castellamare,
is uit zijn ambt ontslagen en gearresteerd,.
Volgens do „Tribuna" was hij geïnteres
seerd bij een particuliere scheepvaartmaat
schappij, waaraan hij eigendom van den
staat afstond. Ook vaa andere onregel
matigheden zou zijn gebleken.
Rusland.
Nog schandelijker feiten dan bij de an
dere revisies in Rusland heeft liet 'onder
zoek, door senator Glisjtsjinki omtrent de
intendance in Siberië ingesteld, aan het
licht gebracht. Tijdens don Russisch-Japan-
schon oorlog werd daar zoo gestolen, ,dat
de intendanten bij het hazardspel om piet
minder dan een bierglas vol goudstukken
speelden. In óén nacht werden vermogens
gewonnen en verspeeld. En de verliezer
maakte^ zelfs als hij alles verloren Jiaij,
niet, zooals elders m dergelijke gevallen
wel geschiedt., een einde aan zijn Joven,
maar begon den volgeenden dag slechts wat
harder te stelen, om het verlorene poo
spoedig mogelijk ie herwinnen. Buitenge
woon voordeelig voor de intendanten wa
ren vooral de leveranties van tenten, do
regeering betaalde n.l. voor groote en
Toen draaide hij zich om en liet Edela
alleen. Nog even keek zij hem na, viel toen
neer op de knieën en drukte het lijk van den
trouwen Lord tegen zich aan en snikte
daar lang.
De schemering viel op de velden rondom
Eichenkamp. Bij de stallen stonden een paar
dienstmeisjes zacht te praten. Zij keken
schuw naar den ouden knecht, die uit ge
weest was om Lord te halen en nu een gat
groef in den tuin, op het lievelingsplaatsjo
van de barones, om het dier daar te begraven.
Doodstil was het in hot groote huis. Edela
was de woonkamer binnen gegaan, waar het
anders zoo gezellig was in de schemering,
maar waar na alles uit was weggehaald, be
halve de tafel en een paar stoelen. Al hot an
dere was naar do groote zaal gebtacht, waar
do verkooping zou plaats bobben. Dicht bij
de deur bleef zij staan en keek rond in de
kamer tot er geklopt werd en de keukenmeid
binnen kwam met een brandendo lamp.
Dat behoorde eigenlijk niet tot de bezighe
den van Hilbrich en hot scheen haar dan ook
of zij wat moest zeggen ter opheldering van
haar handelwijze.
Er kwam geen antwoord en liet meisje
maakte geen. aanstalten om heen te gaan. Zij
trok een paar maal aan haar schort en, zei
toen
„Ja en, in de kapel kan men ook
ontving slechts kleine, zoodat zij op deze
wijze voor millioencn benadeeld werd. En
wanneer er al eens iets werd ontdekt, dan
werd de schuldige niet bestraft, maar naar
een Europeesch district overgeplaatst, waar
het stelen, minder gemakkelijk, maar het
leven veel aangenamer was.
Glisjtsjinki zal nu ook een onderzoek
instellen naar do handelingen van de amb
tenaren van den Mandsjoerijschen spoor
weg. Ook van deze revisie zijn opzien
barende onthullingen te verwachten.
Servië.
De Servische regeering heeft het vol
gende communiqué uitgegeven: „De ge
ruchten, dat Servië samen met Bulgarije
een protest of een gemeenschappelijke ac
tie tegen dp ontwapening in Turkije ,zou
voorbereiden, zijn van allen grond ont
bloot. Servië denkt er niet aan, zich' te
mengen in de binnenlandsche aangelegen
heden Van het bevriende Turkscho rijk."
Argentinië.
Volgens een telegram uit Mexico heeft
een verklaring, die de heer Garcia, de
gezant van Argentinië aldaar, zou heb
ben afgelegd, buitengewoon opzien gewekt.
Garcia zou n.l. zich' in zeer krasse be
woordingen in een interview hebben uit
gelaten over de Vereenigde Staten, die,
volgens hem, in hun politiek niets anders
dan hun eigen belang op het oog hebben.
Ten bewijze hiervpor wees hij op Kuba,
de Philippijnen, Panama en Nicaragua,
welks president door alle rijken, behalve
de Vereenigde Staten, is erkend. De Mon-
roe-leer beteekent voor Noord-Amerika:
Amerika voor de Vereenigde Staten. En
Argentinië is aan. de republiek niet tde
minste dankbaarheid verschuldigd; wat't
is geworden heeft het aan Europa t 'te
danken. 1
Tex as.
Do correspondent van het ^Berliner Ta-
geblatt" bericht omtrent den rassenstrijd in
Texas, (lat allervvega bloedige gevechten
plaats grijpen. Tot dusver zouden 23 ne
ger-s en 4 blanken gedood zijn, terwijl tal
yan personen gewond werden. De ge
heele streek rondom Anderson is onder
de wapenen. "Vijf compagnies werden er
tot herstel der orde heen gezonden.
Honduras. 1
Yolgens oen telegram aan de „Kóln.
Zeitung" heeft bij Caha (Honduras) een
gevecht plaats gehad tusschen revolution-
nairen en regeeringstroepen, waarbij 10O
man zouden zijn gedood en 200 jgevvond.
Ch x na.
Tusschen Rusland en Chu. 's een
overeenkomst gesloten omtrent de regeling
der scheepvaart op de Sungari. Door deza
overeenkomst zijn de Russische belangen
volkomen bevredigd.
zeker geeu hand meer voor oogen zien." Zij
wachtte weer even, maar vervolgde toen:
Mevrouw is ld. naar de kapel gegaan eir is
nog steeds niet terug. Zij zag er uit alsof
zij niet goed was."
Het duurde even voor de beteekenis van
die woorden tot Edela doordrong-. Haar moe
der was in de kapel? Daar waren de graf
kelders der familie, waarin ook haar vader en
haar broertje dat reeds zeer jong gestorven
was, begraven lagen. Zeker wilde haar moe
der afscheid van de geliefde dooden nemen.
Edela \ergat plotseling haar eigen verdriet
door de gedachte aan dat van haar moeder.
Zij keerde zich om naar de deur.
„Ik wil haar gaan halen," zei ze.
Doch het was niet meer noodig want de
buitendeur werd geopend en de baron is
kwam binnen.
Het dienstmeisje keek even naar het gelaat
ran de barones toen deze binnentrad. Ge
weend had zij niet, dat zag men. Mnar het
was of de trekken ran het gelaat verstijfd
waren en of zij ouder was geworden de laat
ste uren. Droevig ging het meisje de ka
mer uit.
Neen, geweend had zij niet, al do uren dat
zij bij dc dooden in de kleine kapel was ge
weest. Maar er was iets kils en kouds over
haar wezen gekomen, alsof zij zelf geen leven
de mensch meer was. En terwijl zij daar neer
gezeten had in de stilte en in do scheme
ring^ was er een groot verlangen in haar
gekomen: „Hier blijven hier blijven!"
Wordt vervolgd.)
SCHEIJAM! CHE COURANT
r* s~^ r r s s j
„Maiie is even een boodschap gaan doen
en het zou pikdonker zijn als wij wilden af
wachten tot zij terug is."
