63** Jaargang
Woensdag 24 Augustus 1910
No. 13388
Edela van der Eichen.
Deze courant verschijnt dagelijks, met uitzondering vaa Zon-en Feestdagen
Prijs per kwartaal: Voor Schiedam en Vlaardingen fl. 1.25 franco
per post fl. 1.65.
Fïijs por week: Voor Schiedam en Vlaardingen 10 cc-nt.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen, 1 1 i
Advertentiën voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór een
aur aan het bureau bezorgd zijn.
I 1
BureauLange Haven No. 141 (hoek Korte Haven).
Prijs der Advertentiën: Van 1—6 regels fl. 0.92; iedere regel meet
15 cents. Reclames 30 cent per regel, Groote letters naar de plaats die zij
innemen.
Advertentiën bij abonnement op voordeelige voorwaarden. Tarieven
hiervan zijn gratis aan het Bureau te bekomen.
In de nummers, die Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond
verschijnen, worden zoogenaamde kleine advertentiën opgenomen tot den prijs
van 40 cents per advertentie, bij vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen.
Interc. Telefoon
voor de Redactie No. 123.
voor de Administratie No. 103.
BUITENLAND.
Schiedam, 23 Aug. 1910.
DUITSCHLAND.
Zondag is te Offenburg de partijdag der
Badcnsche sociaal-democraten gehouden,
mmraan 200 afgevaardigden deelnamen. Dat
het er vrij stormachtig toe zou gaan, was te
\envachten. Zooals men zich herinnert, baar
de het eenigen tijd geleden in de partij groot
opzien, toen de Badenscbe partijgenooten, in
strijd met het stieng sociaal-democratische
principe in de Badenscbe Kamer, voor de be-
giooting van't groothertogdom stemden, ja
eenigen zelfs den vorst op een familiefeest
hun gelukwenschen brachten. Die begioo-
tingskwestic voimde natuurlijk den hoofdscho
tel van hot debat. Twee afgevaardigden van
het hoofdbestuur te Berlijn eisclttcn onvoor
waardelijke verwerping van de begrooting, hot
standpunt, door de revisionnisten in deze
raak ingenomen, werd echter zoo handig ver
dedigd door den afgevaardigde Kolb, dat met
een overstelpende meeideriieid vertrouwen
werd uitgesproken in de landdagsfractie en
het Neurenbcrgsche besluit voor onuitvoer
baar werd verklaard. Aan den eerstdaags te
Maagdenburg bijeen te komen Duitschen
partijdag zou worden verzocht dit besluit op
te beffen. Met algemeene stemmen werd de
volgende motie aangenomen: „De Landdag
fractie behoort onder geen omstandigheden
haar mandaten neer te leggen, maar behoort
hen in het belang dor partij ook in het ver
volg te blijven uitoefenen/'
Verder werd door den partijdag een motie
\erworpen met 133 tegen 45 stemmen, waar
bij de bezoeken ten hove werden veioordeeld
en tenslotte nam de partijdag met 153 tegen
24 stemmen het besluit om innerlijke kwes
ties niet meer in het publiek te behandelen.
Rosa Luxemburg, de „schreckliehste der
Sclnecken", gelijk Duitschc bladen haar noe
men, was tegenwoordig, maar kwam niet aan
het woord.
's Avonds hield Rosa Luxemburg nog een
veigadering, die zeer druk, vooral door
nieuwsgierigen, bezocht was. Zij bespotte do
Badcnsche soeiaal-democratic en den minis
ter Von Bodmann. De Badensche „Genos
sen" waren echter al vertrokken.
Voor de sociaal-democraten in Baden mag
d? kwestie hiermede afgedaan zijn, het hoofd
bestuur van de partij zal heter echter niet
bij laten. Op den aanstaanden partijdag to
Maagdenburg zal nl. Bebel zeil', die sedert
jaren om gezondheidsredenen geen groote re
devoeringen meer heeft gehouden, de Baden
sche afgevaardigden, die de stoutheid heb
ben gehad voor de begrooting te stemmen,
nog eens geducht onder handen nemen.
Ook de Hcssische Partijdag, die te Gles
sen word gehouden en door 75 afgevaardig
den bc7x>cht was, hield zich natuurlijk met de
Badcnsche bcgiootingskvestie bezig. In een
met 48 tegen 30 stommen aangenomen motie
werd het stemmen voor een begroeting oen
Roman naar het Duitsch van
HEDWIG ABT.
kwestie wan tactiek genoemd, die moest af
hangen van de bijzondere politieke toestan
den in de afzondeiliikc Bondsstaten en die
niet door algemeene partijbesluiten mocht wor
den geregeld. Vandaar dat het Neurenbcrg
sche besluit behoorde te worden ingetrokken.
De besluiten op beide Partijdagen, te Of
fenburg en tc Giessen genomen, zijn een
waai échec voor het Beriijnseho orthodoxe
partijbestuur en heL schijnt twijfelachtig of
men te Maagdenburg wel den raad der „Vor-
wüits" om den Badenschen partijgenooten
eens den gepanhserden vuist te toonen, zal
opvolgen.
GEMENGDE MEDEDEELINGEN.
Engel and.
De Engelsche aibeidereorganisaties heb
ben een veigadering gehouden, waai in werd
beraadslaagd over de middelen om de regee-
ring te dwingen tot indiening van een wet,
die de door hot ïloogerhuis aangenomen vvot
verijdelt, waarin het heffen van bijdragen van
v akvereemgingsleden om aan de afgevaardig
den in het Parlement een jaarwedde tc kun
nen geven, onwettig wordt genoemd.
De „Standaid" vreest, dat de vakvereeni-
ging de algemeene werkstaking zullen proeïa-
meeren om hun eischen klem bij te zetten.
België.
Te Brussel is Zondag het congres der Vrijje
Gedachte geopend. Solidad Villafranca, de
vrouw en medewerkster van Fermer, werd tot
voorzitster gekozen.
Vooraf had er eene plechtigheid plaats
gehad. In vereeniging met eenige andere ver-
eenigingen, werd dien dag een steen inge
wijd, gemetseld in het gaanpad op de Groote
Markt te Brussel, voor het gebouw, gezegd
het Huis des Konings, Op dezen steen is het
volgende opschrift ingebeiteld
vTer nagedachtenis der graven d'Egmont
en de Hornes, te dezer plaatse onthoofd, op
bevel van Filips II, in 1568, om de vrijheid
van geweten te hebben verdedigd. Die steen
werd hun gewjjd door het internationaal
corr.iteit, ingesteld ter herdenking van den
heldhaftigen dood van Francesco Ferrer, neer
geschoten te Montjuich, voor dezelfde oorzaak
in 1909."
Rond il uur kwam de stoet op de Groote
Markt aan; men droeg er 100de en blauwe
vlaggen in, de roode in meerderheid', zooals
ook de meeste manifesteerders eene roode
bloem in het knoopsgat droegen. liet woord
werd gevoerd door de hh. Vinck, dr. Simarro
(een Spanjaard) en Furnémont.
loening tot dekking Van het tekort terug
gebracht van. 239 op 126 miUiocn.
In welingelichte politieke kringen in
Noorwegen wordt, naar hot „N. Wienor
Tagebl." meldt, veel aandacht geschonken
aan het bericht, dat keizer Wilhelm win
ner van den eerstkomenden Nobelprijs zal
worden.
Als reden voor deze onderscheiding
wordt aangevoerd de houding van keizer
Wilhelm bij den Balkancrisis, Waardoor
een bloedig conflict Werd voorkomen. De
verschillende attenties, welke de keizer
aan het Noorsche volk heeft bewezen, o. a.
de schenking Van liet Fri thj of-standbeeld,
beschouwt men o.lis een teeken dat keizer
'Wilhelm de verleening van den Nobelprijs
niet onwelkom zou zijn. Bovendien isdc
stemming van het Noorsche volik door do
herhaaldelijke NordlandfahrtenVan den
keizer, welke een enorme toeneming van
het Duitsche toeristenverkeer tengevolge
hadden, voor keizer Wilhelm zeer gunstig
geworden.
Het bestuur van don bond van Duitsche
metaalindustiieelen heeft in zijn den 20en
Augustus gehouden vergadering eenparig
besloten de scheepswerven in haren strijd
tegen do eischcn van hare werklieden te
ondersteunen. Voor de verdere behande
ling der aangelegenheid is een bijzondere
commissie benoemd.
Rusland.
In een conferentie bij minister-president
Stolypïn, weid met het oog op den schande
lijken sanitaiien toestand te Petersburg beslo
ten tot dwangmaatregelen ter veibetering
over te gaan. Vooral zou door invoering
van goede filters voor bruikbaar drinkwater
moeten gezorgd worden.
De B a 1 k an-S tate n.
De „Echo de Paris" verneemt uit Kon-
fetantinopol, dat liet bezoek van Ilakki pasja
in Roemenie niet slechte ten doei heeft een
eenigszins afkoelende werking op Sofia uit
te betonen, maar, in het ooi uitzicht op een
Bulgaarsche voorwaartsehe beweging tegen
Macedonië, het tenein. voor een Turksch
Röcmeensche overeenkomst te verkennen.
Roemenië zou ingeval van een Macedoniseh
conflict zijn strijdmacht aan de Bulgaaroche
grens moeten mobilisceren onder het oor-
wendsel, dat het eveneens de belangen der
Waiachijsche Macedoniers heeft te bescliior-
men. Van zijn kant zou dan dc Turksche
regeering officieel de Macedonische Wala-
chijcrs eikennen en een Wnlaclniseh exar-
chaat instellen, zooals dit op Russisch ver
langen destijds voor Bulgarije geschiedde.
Dooi de Roemeensche mobilisatie zou een
groot deel der Bulgaarsche strijdmacht wor
den vastgelegd.
Tn Tuiksche politieke kringen munt, al
dus weet hetzelfde blad verder te vei tellen,
het sluiten van een vijfvoudig veibond, waar
toe het Drievoudig Verbond, Turkije en Roe
menië zouden behooren, veelvuldig het on
derwerp van besprekingen. Turkije streeft er
nl. naar om zijn |i fvijund, Rusland, in een
moeilijke positie te isoleei'en. Dat moet ook
het doel van haar leger- en vloot verster
kingen zijn.
De te Konstantinopel verschijnende „Ta-
nin" stelt, blijkbaar geïnspireerd, aan de
Russen voor om de Zwarte Zee tot een nou
trale zee te maken. Rusland zou zijn Zwarte
Zee-vloot naar de Oostzee zenden, waarop
Turkije haar oorlogsschepen vooi altijd uit de
Zwarte Zee zou terugtrekken.
Vereenigde Staten.
Eenigen tijd geleden wekte de Amerikaan-
jclie senator Goie groot opzien door zijn
vei klaringen omtrent ongeoorloofde hande
lingen van Amoiikaansclie staatslieden bij
verkoop van gronden, aan Indianen toebe-
hoorende. Ook vice-president Sherman heet
te in deze zaak betrokken te zijn.
liet comité uit het congres, aan hetwelk
een onderzoek werd opgedragen naar de
juistheid van Gore's beweringen, hoeft thans
een verklaring gepubliceerd, waarin wordt
medegedeeld, dat na zorgvuldig en grondig
ondcizoek is gebleken, dat de naam van vice-
president Sherman ten onrechte in deze zaak
is genoemd.
P e t z i
De correspondent van. de „Times" te
Konstantinopel seint, dat Rusland zich ge
noodzaakt heeft gevoeld, bij do Porte ener
giek to protosteeren wegens oen voorval,
dat zich onlangs aan de Perzische grens
heeft voorgedaan.
Eenige weken geleden n.l. is bij Kizil
Disa een. Turkscho troepanafdcelmg over
de grens getrokken, heeft daar do Perzi
sche grenswacht verdreven en verschei
dene manschappen gedood. De ingenomen
positie wordt thans door de Turken, be
houden.
28)
„Neen, neen," aldus weerde Edela haar af,
„Voor mijn pleizier uitgaan dat gaat niet,
neen, neen dat knn ik niet."
„Maar denk eens aan de Tannhauser, dat
is toch een ernstig muziekdrama, toe
zoo drong juffrouw Vogel aan.
„Neen, ik kan dal niet doen."
Juffrouw keek zeer teleurgesteld.
„Och als gij niet meegaat dan is ook mijn
pleizier er af. Dan wilde ik maar dat ik
de kaarten heelemaal niet gekregen had."
Haar mondhoeken trilden en haar oogen
vulden zich met tranen.
Zij snelde naar Elsbetli Wientrup en vroeg
baar om haar te hulp te komen. En werke
lijk, het gelukte Elsbetli op haar zachte, ge
duldige wijze alle bezwaren van Edela weg te
redeneeren. En zoo stemde Edela dan ten
slotte toe en werd besloten dat de beiuo dames
's avonds naar de Tannliauser-uitvoering
zouden gaan.
Toen liet avond werd opende Edela haar
koffer. Er lag een wit costuum in, het eenige
dat zc bezat, waarmee ze in gezelschap zou
kunnen verschijnen. liet was zeer eenvoudig,
van dunne, lichte zij, met halflange mouwen
en een vierkant uitgesneden hals. Dit wilde ze
aantrekken.
Toen ze in den spiegel zag, dat het som
bere zwait plaats had gemaakt voor het lichte
Duitschland.
Thans is definitief uitgemaakt, dat de
ontvangsten van het Duitsche rijk in liet
dienstjaar 1909 tweo-en-zeventig en een
half millioen Mk. meer, de uitgaven veer
tig en een half millioen minder hebben
bedragen dan geraamd was.
Diensvolgens Wordt ook het bedrag der
Griekenland.
In Griekenland hebben de verkiezingen
voor do Nationale Vergadering plaats ge
had. De Kretenzer Venizelos kreeg vol
gens de telegrammen m Attica een over
weldigende meerderheid. De oud-premier
RliaLlys heeft verklaaid, dat Venizelos met
de vorming van een kabinet moet Wor
den belast, na zijn ontslag op Kreta.
M ontenegro.
In den vroegen ochtend van den 28sten
Augustus zal Montenegro tot koninkrijk wor
den uitgeroepen. Onmiddellijk daarna zal
aan de vertegenwoordigers der buitenlandsche
mogendheden te Cettinje mededeeling worden
gedaan san de uitioeping.
Als deken van het „corps diplomatique"
zal de Italiaanscho gezant, namens zijn ambt-
genooten, op de cour, die na de godsdienst
oefening woidt gehouden, in een rede den
koning en de koningin zijn gelukwenschen
aanbieden.
Koning Ferdinand van Bulgarije en prins
Boris hebben gisteren een bezoek gebracht
aan vorst Nieolaas, die in een door hem uit-
gebrachten dronk, constateerde, dat de be
trekkingen tusschen Bulgarije en Montenegro
steeds van hartelijken en bloederlijken aard
zijn geweest.
Koning Ferdinand vetklaarde in zijn ant
woord op dien toast, ie wensehen, dat zijn
tegenwoordigheid op het feest zou worden be
schouwd ah een bewijs dat de tusschen
beide landen bestaande vriendschapsbanden
on vei breekbaar zijn.
Nicaragua.
Onder do laatsto berichten hebben we
gisteren molding gemaakt van de zege der
opstandelingen onder generaal Estrada. La
tere telegrammen bevestigen, dat de hoofd
stad Managua zich aan de revolutionnai-
ren heeft overgegeven. President Madziz
is met gevlucht, maar tot hot laatst in
de hoofdstad gebleven. Wat er dan met
hem gebeurd is, wordt niet gemeld.
BINNENLAND.
Audiënties
De gewone audiënties van de ministers van
buitenlandsche zaken, van marine en van ko
loniën zullen op Vrijdag 26 dezer niet
plaas hebben.
Onze ministers.
De ministers van waterstaat en van finan
cien hebben gisternamiddag ongeveer 3 uur
aan Lobith een bezoek gebracht, dat verband
hield met het hangende havenvrangstuk. Na
den Rijnmond te hebben bezichtigd, vertrok
ken de ministers ongeveer half vijf uur met
de stoomboot Jan Blanken naar Nijmegen, in
gezelschap van den hoofdingenieur en een in
genieur van 's rijks waterstaat.
Personalia.
Van de verlof genietende diplomaten
wordt ook hier verwacht jhr. mr, YanPan-
huys, Hr. Ms. gezant bij den Zwitserschen
Bond, te Bern.
Naar de „E. v. h. Z." meldt, zal de oud-
minister mr. J. A. Loeff dezer dagen een
reis van verscheidene maanden naar Oost-
Indië aanvaardem
Het buitengewone Engelselie gezantschap.
De chef cn de leden van het gezantschap
ter aankondiging der troonsbestijging van ko
ning George zijn gisteravond rechtstreeks van
het diner te Schevcningcn naar het Holl.
spoorstation gereden om met den trein van
half elf naar den Hoek van Holland te ver
trekken voor hun terugkeer naar Londen.
De heeien weiden naar het station verge
zeld en tot den trein uitgeleid door Hr. Ms.
adjudant luit.-kol. Van Hoogstraten, den
wit, a oer haar een huivering door de loden en
voelde zc tuinen opkomen.
Haastig trok ze den donkeren mantel aan
over de witte japon en trad bij juffrouw Vo
gel binnen. Deze sprong in de kamer rond,
zocht naar haar hoed dien ze op het hoofd,
naar haar liandschoenen, die ze in de hand
hield en riep
„De kaarten, de kaarten, kind, pas op,
dat we die niet vergeten cn nu gauw, gauw
dat we de ouverture niet missen!"
Edela stak de kaarten in haar taschje. Er
naast op de tafel lag een naainkaart, haar
oogen weiden grooter, toen ze den naam las
„Graaf v. Tauem," zei ze luide.
„Ja," riep juffrouw Vogel, die meestal
Vogeltje weid genoemd, zij veigat voor een
oogcnblik, dat ze zoo'n haast had en zei op
een toon als sprak zij over zijne majesteit
den keizer
„Graaf v. TauernDat klinkt goed
niet waar. Adriaan is liet hoofd van de
familie
Toen voegde zij er met verdubbelde haast
aan toe
„Nu weg, kindje, weg, weg!"
Maar Edela stond als aan den grond vast-
genagelda Nu wist ze, wat Elsbeth Wien
trup indertijd mot haar woorden bedoeld had,
nu wist ze, wie de graaf v. Tauem was. Zo
zag plotseling iederen trek van zijn hoogmoe
dig, trotsch gelaat weer voor zich en alles
verzette er zich tegen hem nogmaals te ont
moeten.
Maar Vogeltje drong haar reeds met ge
veld naar de deur.
„Wij komen te laat, wij komen zeker te
laat!"
„Zal de graaf ook in de opera zijn?"
Weer \ergnt Vogeltje voor eenige secon-
den haar groote haast, zag Edela bijna mede
lijdend aan en sprak glimlachend
„Gij meent, dat hij in dc opera zal zijn!
- met ons? Ach neen, mijn kind. Adriaan
is zeer beminnelijk, maar zóó beminnelijk is
hij toch niet. Ik zal je later meei van hem
vertellen. Nu moeten we eindelijk gaan."
Juffr. Vogel had met meer overtuiging
tot Edela gesproken, dan zo zelf wist;
dozo volgde haar nu zonder tegenstribbe
len. liet begon haar duidelijk te worden,
welke dc betrekkingen waren, die tusschen
don graaf en Victoria Vogel bestonden.
Een arme, verre bloedverwante, wie de
graaf zoo nu en dan bij gelegenheid een
aalmoes toestopte, maar die hij daarom
niet de eer waardig keurde mot hem in
gezelschap den schouwburg te bezoeken.
Zwijgend luisterde Edela gedurende den
rit naar de opera naar do gloeiende lof
tuitingen over desn graaf.
Na zaten ze naast elkaar in de front-
loge, werkelijk, eerste rij I De kleine ge
stalte van Victoria Vogel schoen te groeien,
toen ze zich' over het balkon boog en
met voorname blikken het gezelschap mon
sterde.
Edela hield haar oogen stijf op de in
haar schoot rustende handen gericht. Het
stralende licht, het gewirwar van stem
men om haar heen, de elegante toiletten
werkten beklemmend op haar gemoeds
stemming.
Daar ruischten van het orkest do eerste
tonen omhoog. Het gemompel van stem
men was verstomd, hot licht in de zaal
werd gedempt, alleen de muziek werd lui
der en hetgeen er op het tooneel voorviel,
weul steeds levendiger.
En dit nam meer en meer Edela's aan
dacht in beslag. Het spel werd voor haar
werkelijkheid. Ze merkte nauwelijks, dat
het gordijn viel en weer omhoog ging. Wat
Vogeltje in de pauze babbelde, ze had het
niet na kunnen vertollen. Ze voelde het
niet meer als vreemde oogen naar haar
zagen, ze voelde ook niet, dat één paar
oogen, dat telkens uit de tegenovergestelde
logo op haar gericht werd.
Met geopende lippen ademde ze z.vaar
lippen, die in het witte gelaat aLs roo
de rozen bloeiden.
Voor den laatsten keer werd het gor
dijn opgehaald. Zware droppels, waai van
zo niets twist, hingen aan Edela's wim
pers, toen „hot gebed van Elisabeth" zich
hooren liet. Het was haar of het hartstoch
telijk vleion der boetvaardige maagd uit
haar eigen hart kwam en ais door god
delijk erbarmen bevrijd van alle aaidsche
leed en schuld, zonk haar bloml hoofd
op haar borst, toen onder de wonder-
schoone klanken der muziek het gordijn
langzaam neerviel.
Een storm van toejuichingen doortrilde
het gebouw.
Vogeltje wrong haar handen van ver
rukking, Edela bewoog zich niet. Nu niet
behoeven te praten, nu een paar minuten
alleen zijn met dat wat haar zoo geheel
en al vervulde 1
Maar van de achterste plaatsen in do
loge, gingen de menschcn opstaan, ook
Vogeltje schoof met een diepen zucht haaf
stoel terug. Eindelijk stond ook Edela op,
langzaam, mot iets droomerigs in de oogen,
keek ze nog steeds naar het tooneel. Zoo
stond ze nog, zich niet kunnende losma
ken van de betoovering, toen achter haar
een kreet weerklonk, en toen juichend
van verrukking Vogeltjo's stem:
„O, o, bait a dat! dat is te veel ge
luk 1" i
„Draag het wat bedaarder, mijn dierbare
Vicky, anders zou hot mij spijten, je mee
naar den schouwburg genomen to heb
ben," klonk het spottend terug. Deze stem',
die Edele, uit duizenden herkend zou heb
ben, rirp haar tot de Weikelijkheid terug.
Vogeltje klonk deze stem als muziek in
de ooren.
„Dierbare Vicky," had hij haar genoemd,
en ze riep:
„Ja, lieve Adriaan, jij verstaat de kunst
een mensch gelukkig te maken. Toen jo
kaarten vanmiddag kwamen, was ik meer
dan verrukt. Dat kan het frculetje hier ge
tuigen. Jo staat toch toe en zon
der toestemming af te wachten, vatte zo
Edela die nog altijd met afgewend hoofd
stond, bij de hand, trok haar naderbij',
en zeidc ontroerd, alsof ze een grooten
monarch, een jonge hofdame tegemoet
voerde:
„Ik stel den rijksgraaf v. Tauem ba
rones Edela v. d. Eichen voor, dezelfde
barones, over wie ik in mijn laatsten brief
heb geschreven, lieve Adriaan, als jij jo
dat nog herinnert."
fWordt vervolgd.)
SCHIEDAMSCHE COURANT