63"° Jaargang
Woensdag 7 September 1910
Na 13399
Edela van der Eiehen.
BUITENLAND.
BINNENLAND.
J ap an.
Deze courant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon-en Feestdagen.
Prijs per kwartaalVoor Schiet!am en Vlaardingen fi. 1.25 franco
per post fl. 1.65.
Prijs per week: Voor Schiedam en Vlaardingen 10 cent
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen.
Advertentiën voor hot eerstvolgend nummer moeten des middags vóór een
uur aan het bureau bezorgd zijn.
Bureau: Lange Haven No. 141 (hoek Korte Haven).
COURANT.
Prijs der Advertentiën: Van16 regels fl. 0.92; iedere regel meet
15 cents. Reclames 30 cent per regel. Groote letters naar de plaats die zij
innemen,
Advertentiën bij abonnement op voordeelige voorwaarden, laneven
hiervan zijn gratis aan het Bureau te bekomen,
In de nummers, die Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond
verschijnen, worden zoogenaamde kloine advertentiën opgenomen tot den prijs
van 40 cents per advertentie, bij vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen.
Interc. Telefoon
voor do Redactie No. 123.
voor de 'Administratie No. 103.
Schiedam, G Sopt. 1910.
RUSLAND.
Eon ieder heeft wél eens iets gehoord j Het Heet, dat het een hervorming betreft,
van de verschrikkingen der Siberische bal
is er thans slechts sprake van 3 a 4 mil-
lioen en de hervorming is slechts een
kwestie van korten tijd.
Teekenend is echter het geheelc stre'-r-1,
dat uit deze plannen aan hot licht komt.
lingschap. Het ontzettende bestaan van bon
die tot den Siberischen dwangarbeid, de
katorga, zijn veroordeeld, is door de ver
schillende schrijvers in al zijn verschrikkin
gen aan de beschaafde wereld bekend ge
maakt. Vooral het lot van .politieke
misdadigers vormt één' geschiedenis van
martelaarschap, welke de heldhaftigheid
der bestraften en de laagheid dor be'straf-
fers scherp' aan het licht doet komen.
In deze aardsche hel wil de Russische
regeering hervormingen aanbrengen'. Maar
deze zijn niet bedoeld om het lijden, waar
aan duizenden zijn blootgesteld, te verzach
ten. De regeering heeft alleen do financiee-
lo zijde der zaak op 't oog. Het aantal
met katorga gestraften neemt op enorme
wijze toe en in verband daarmee ook
hun onderhoudskosten. In 1905 waren cr
„slechts" 5798 personen, die tot zwaren
dwangarbeid waren veroordeeld, in 1908
bedroeg dit aantal reeds 12591 en den len
Juni 1909 zelfs 22649. Ja, volgens de laat
ste opgaven is 't leger der met' katorga ge
straften tot 28.000 gestegen, zoodat de
justitie lijna niet weet, hoe ze deze mas-
maar ook niet één spoor van een of andere
hervorming in den' zin" van een monsche-
lijker behandeling der ongelukkigen is daar
bij te vinden. Niet een wijziging der ka
torga, maai' een volledige herstelling van
deze strafinstclling met al zijn wreedhe
den en martelingen wordt ermee beoogd.
GEMENGDE MEDEDEELINGEN.
P r a n k r ij k.
De „Matin" deelt mede, dat het Fransche
leger zijn luchlvnartafdeeling aanmerkelijk
gaat versterken. Er' zijn tien monoplanes en
twintig biplanes bijbesteld (van welke laatste
er zeven ieder twee passagiers zullen kunnen
meenemen), zoodat het Fransche leger aan-bet
eind van dit jaar over een luchtvloot van
zestig vliegmachines zal kunnen beschikken.
Voorts is, ter beproeving in 1911, een
nieuw model aeroplane ontworpen, die ten
minste 3O'O K.G. zal kunnen medevoeren-
en een onafgebroken vlucht van 300 K.M.Ï
moet kunnen afleggen. Deze aeroplane zal
oen gemiddelde snelheid krijgen van 60
kan verwisseld worden. De gcheele construc
tie doet denken aan het oude monitor-type.
Ook togen luchtvaartuigen is dit type vrij
wel beveiligd door het geringe trefvlak dat ge
boden wordt en door de zware dekpantsering.
Dc staking op de scheepswerven breidt
zich steeds uit. Zondag besloten 1800 man,
d'e op de werf Vulcan te Stettin nog aan den
arbeid waren, het werk ook neder te leggen,
zoodat deze werf nu geheel stil staat,
lj)e officieuse „Nordd. Allg. Ztg." noemt de
persberichten, over een aanstaand bezoek van
den Duitschen keizer aan het slot Friedriehs-
hof en een ontmoeting daar met tsaar Niko-
Saas en vermoedelijk met den Rritschcn ko
ning losse praatjes, evenals vroegere berich
ten over een samenkomst van den keizer en
den tsaar te Wiesbaden. Wel heeft dc tsaar
bij zijn komst op Duitschen bodem een harte
lijk telegram aan den keizer gezonden, dat
door dezen even hartelijk is beantwoord.
Officieus wordt medegedeeld, dat keizer
Wilhelm van 17 tot 25 October Brussel zal
bezoeken.
bestelling van twintig aeroplanes en pre-
miën voor grooteie snelheid dan de ver
langde.
K.M. per uur. Voor dc daartoe bertoodigde
sa's onder dak zal brengen. Daartoe korntj motoren is een prijsvraag uitgeschreven on-
nog, dat de oorlog met Japan Rusland oen if der Fransche mot oren bouwers, met een prijs
plek grond heeft ontnomen, dat in de ge van honxlordduizend francs, uitzicht op een
schie'denis der katorga in den' allerslecht
sten reuk stond. Mot 'den afstand van'
Sachalin was Rusland een verbanningsoord
minder rijk.
De Russische regeering was toen genood- j
zaakt voorloopig groote scharen van tot de
katorga veroordeelden in de gewone reeds'
overvolle gevangenissen onder te brengen,
met voor iien bijzondere voorschriften,"
Maar dat kon niet zoo blijven en de regoe-
ring begon in 1908 groote hervormings
plannen uit te werken, welke ook Europa
met eenige groote katorgagevangenissen ge
lukkig wilden maken. Maar daarbij roken
de men slechts op 15 a 21.000 veroor
deelden, zoodat die plannen door de 'on
verwacht aangroeiende massa's dwangar
beiders overhoop werden geworpen. Toen
stuurde men het hoofd van hot gevango-j
niswezen, Chroelef, naar, Siberië, om ma
teriaal te verzamelen. Hij kwam terug mot
het troostbrengende resultaat, dat do oude,
gevreesde Sibcrischo 'gevangenissen nog
zeer goed waren te gebruiken, terwijl men
tegelijkertijd eenige afdeolingon der Euro-
pcesche gevangenen voor de overbrenging
van kalorgagevangenen diende in te rich
ten. Daarmee was bovendien de geldkwes
tie tot tevredenheid van den minister van
financiën opgelost. In plaats van, de 28
millioen, dio de vroegere plannen cischten,
in Duitschland, de coöperatie juist de arbei
ders tot het socialisme opvoedde, werd ook
deze motie aangenomen.
Hierop werd op voorstel van AdleV beslo
ten, dat het volgende congres in 1913 Ie
Wecnen zal worden gehouden.
Na verschillende redevoeringen van Mol-
kenbuhr, Brauting, Jaurès, Acller en Van-
dcrvelde, werd het congres gesloten.
Te Kopenhagen is een internationaal socia
listisch geheelonthouderssecretariaat opge
richt, dat zijn zetcï in Brussel zal hebben.
Duitschland.
liet bekende Berlijnsche sociaal-democra
tische orgaan „Yorwnrts". bevat een de aan
dacht trekkend hoofdartikel, waarin het mee
deel!, dat men in Duitschland, evenals in
Engeland bezig is met het bouwen van eon
schepentype, dat geheel en al opgewassen is
tegen de Dreadnoughts en dit soort groote
oorlogsschepen tol de waarde van oud roest
reduceert. liet, blad, dat zijn informaties uit
goede bron zegt te hebben, verhaalt, dat men
op de Duilfc-che, verven met koortsachtige
baast werkt aan den bouw van kleine pantser-
schepen, die moot u dienen om do kostbare
icuzcnscliepen te vernielen.
De afmetingen dezer kleine schepen zijn
86 M. laag en 14 M. breed; diepgang 6.50
M. en slechts 1-50 M. boven de zee uitste
kend. De pantsering, die ook over dc com
mandobrug gemankt is, is zoo dik dat bet
zwaarste projectiel er niet doorheen gaat. Mid-
denseheeps bevindt zich een geschutstoren
mot 2 stukken van 43 c.M., die projectielen
van 27Q'0 K.G. uitwerpen.
De vuursaolheid rs buitengewoon groot en
de vuurmonden wórden door een geheel nieuw
systeem afgekoeld, terwijl de ziel van het stuk
Denemarken.
In de bijeenkomst van Zaterdag, de laatste
dag van het Internationaal socialistische con
gres te Kopenhagen, is de coóperatiekwestie
behandeld. In de,desbetreffende motie, door
dr. Karpeles verdedigd, wordt de consump
tieve coöperatie erkend als een middel om „de
arbeiders tot zelfstandige leiding hunner
zaken op te voeden en daardoor de democra
tiseering en socialiseering der maatschappij te
helpen voorbereiden", zoodat zij, „ofschoon'
zij nooit alleen de bevrijding der' arbei
ders kan brengen, toch een krachtig wapen
in den klassenstrijd kan zijn." Met het oog
hierop eischt dc motie, dat alle georganiseer
de arbeiders dc consumptieve coöperatie ter
harte zullen nemen en dat dë winst der coöpe
raties bc-'eed zal worden om de vercenigin-
gen uit te breiden en tot productieve coöpe
ratie over te gaan, alsmede tot het scheppen
van inrichtingen voor opvoeding, ontwikke
ling en ondersteuning van het proletariaat.
Vorder erlangt de nrotie nog, dat de coöpe
raties /.elf oor beeldig eu in oierecnstennning
met tie eischen der vakverecnigingen zullen
worden georganiseerd ert dat zij in elk land
een algemeenen bond zullen vormen, Dc mo
tie eindigt met de verklaring, „dat het in
bet heliuig der arbeidersklasse bij haar' strijd
tegen liet kapitalisme wenschelijk is, dat
de betrekkingen tussclrcn de politieke-, vak-
oreenig ings- en cooper atieve-organisatics
steeds inniger worden, /onder dut haar zelf
standigheid hieronder lijdt."
De/e motie werd van Engelsche ziide hef
tig bestreden. Nooit zouden, althans niet in
Engeland, de coöperaties met don rrcest der
piactischo solidariteit vervuld worden. Nadat
Von Elen nog eens had betoogd, dat althans
Spanje.
Tc Bilbao is, ondanks het Zondag geno
men besluit om de algemeene staking te laten
voortduren, girt er en overal de atbeid hervat,
behalve in de mijnen.
Ook de berichten uit Baicelona luiden, vol
gens de verklaringen der regcering te Madrid
gunstiger. Er zijn maatregelen genomen tot
liet verijdelen van de aangekondigde aansla
gen tegen de spoorwegen en de telegraaf- en
de telefoonlijnen. Maandagmorgen vertoonde
de stad haar gewoon aanzien.
Minister Canalcias is van oordeel, dat de
beweging een politiek karakter draagt,, doch
dat de republikeinen er niet voor aanspra
kelijk kunnen worden gesteld.
Roman naar het Duitsclr van
IIEDW1G ABT.
39)
„O barones Iüdfela barones Edela
a iep Mali en drukte met beide handen de
hand die Edela haar toestak. „O, wat ben ilc
blij, wat bon ik blij l"
„Ik ben ook blij, dat ik je zie, mijn goede
Mali,"'zei Edela hartelijk".
'Mali koek haar1 niet haar schitterende
oogen'lang ami. 1
„Wij spraken vroeger zoo heel vaak over
u. Maar nu doen wij het bijna icder'en dn;
En wat ziet ge ér goed uit'een beetje ver-:
anderd, ja, maar toclr heel goed, barones."
1 „Hot gaat mij ook zoer goed," zei Edela
met het lachje, dat al een gewoonte voor haar
geworden was. Tegelijk bemerkte* ze nu dat
el' nog'iemand naast Mali stond en toen zij
aandachtigerkeek, zag zij dat hot Lotte
Schneider 'was. 1 1
„Ja, ja'," lachte Mali, „in'den „Lokalnn-
zeiger" hebben we de advertentie gelezen'
en en
Een plotselinge angst greep Edela aan.
Zij drukte dc kleine hnrrd van Mali cn zei
zenuwachtig:
„Ja, jamaar i'k heb nu geen tijd
meer, Mali. Tk ben erg blij dat ik je nog
eens gezien heb. Ik hoop dat het je 'goed is
gegaan al dien tijd cn dat dat ook zoo moge
'blijven, Mali." V» t
Zij had hn'nr- hand 'teruggetrokken en-1 stak
die nu aan Lotte Schneider tóe:
„En ik ben ook blij dat ik u nog eens
gezien heb, juffrouw." i
Edela knikte beiden nog eens toe, keerde
zich toon otn en voegde zich daarop weer bij
juffrouw Vogel.
Deze had haar wenkbrauwen op zeer voor-
name wijze opgetrokken. Zij deed hl deze
dagen steeds een beetje voornaam, een beetje
uit de hoogte. Zoo klonk hu haar vraag ook
wat neerbuigend„IVarcn dat kennissen
van je, liefste?"
„Ja, kennissen van mij."
„Zoo zoo. Nu, toen ge met haar begon
te spreken, dacht ik dat je dienstpersoneel
ging zoeken. Mnar toen je zo de hand gaf,
begreep ik
„Moest ik oude bekenden dan niet de
hand geven?" vroeg Edela scherp. En evoni-
nls vroeger fonkelden haar oogen. Vogeltje
zette een ontsteld gezicht toen zij de toor
nige houding "van Edela zag.
„Maar natuurlijk," zei ze toen. „Ik be
doel maar zoo enfin, als Adrinan's vor-
ioofde zul je natuurlijk in het vervolg ver
schillende dingen niet meet' kunnen doen,
waar jc vroeger vrij in was."
„Wat ik'doe is goed; daarop valt niets
aan te merken," zei Edela nog steeds op vas
ten scherpen toon. Vogeltje voelde dal zij
zich op glad ijs had gewaagd en 'zivceg. Zij
vond het aan den anderen kant wel prettig,
dat Edela zoo ongenaakbaar kon zijn.
Zeker, zij zou een goede gemalin zijn voor
graat": Tauern, dc trotsche 'Edela van der
EichetU" f M - 1
,;Wie was toch'dio andere?" vroeg Lotte
Schneider toen de beide dames het modemn-
l ga zijn waren binnen -gegaan op een toon, die
nu juist niet van groote achting voor Vogel
tje getuigde.
„Zeker iemand, dio in hetzelfde pension
is als freule Edela. Of misschien een bloed
verwante van hem, van haar aanstaande,
Och wat ben ik blij dat ik lianr nog eens heb
gezien. En wat zag ze er lief uit
„Ja, ja, heel lief," zei Lotte nadenkend
„maar toen zij dat zei van de blijdschap om
dat zij u nog eens weer had gezien on dat zij
hoopte dat het u steeds goed "mocht ga:
toen klonk dat toch als een afscheidsgroet
voor altijd."
„Ja, als zij gravin zal ziin, dan zal het
ook wel ,voor goed gedaan zijn, en zullen wij
haar wel nooit weer bij ons zien," zuchtte
Mali.
Lotto Schneider antwoordde niet.. Zii, die
vroeger,zoo -spraakzaam was, zij de geestige,
vrooiijke Lotte, was veel stiller geworden. Zij
sprak veel minder dan voorheen. Die veran
dering was gekomen sinds dien nieuwjaars
dag en sinds hel tevergeefs wachten op een
schrijven van haar verren neef Walter. Zij
had op dien morgen gezworen, dat zij niet
meer aan hem denken wilde, dat zij hem ver
goten wilde en daarna was zij zoo stil ge
worden.
Lotte Schneider was standvastig als zij
eenmaal een besluit had genomen.'
Dat ondervond ook Walter Riefenstahl.
O]) een rnooicn voorjaai'smiddag stond hij
tegen éénen voor de deur van liet kantoor
waar Lotte werkzaam was. Om één uur
moest zij komen, dat wist hij nog van he;
vorige Mnar toen 'hij haar hier ook ontmoet
-had. Tiet wachten viel hem zeer lang en keer
op keer trók hij'zijn horloge uit den znk'
te-zien hoe"laat het nu'af was. Tien'mi
lv om
mimi-
Griekenland en Turkije.
De vertegenwoordigers der beschermende
mogendheden van Kreta, hebben gisteren bij
de Portc nieuwe stappen gedaan, opdat deze
den toestand niet zal verergeren, door het
tellen van nieuwe eiscliei in de kwestie
der Kretenzer afgevaardigden voor de Griek-
sche nationale vergadering.
Andlëntles
De gewone audiëntie van den minister van
koloniën zal op Vrijdag 9 dezer niet plaats
hebben.
Onze ministers.
De minister van oorlog gaat vandaag naar
Ede, ter inspectie van de kazerneering aldaar.
Hij zal vergezeld worden door den !uit.-ko-
lonel Noorduyn en zijn adjudant, kapitein^
De Quay.
Dr. Kuyper.
Het is zeer waarschijnlijk zoo verneemt
het nUtr. Dbld." dat dr. Kuyper in het a.s.
najaar geen belangrijk aandeel in de behan
deling der staatszaken zal nemen.
Gedurende zijrr verblijf in een der dalen
van de Oostemijksche Alpen, heeft de be
jaarde staatsman tot nu toe het gehoopt
volledig herstel niet gevonden. Met het oog
op de lichte hartaandoening, aan welke dr,
Kuyper sinds eenigen tijd lijdend is, werd
het verblijf in hooge luchtstreken hem beslist
verboden, maar ook ondanks deze voorzor
gen is de gezondheidstoestand niet belang
rijk verbeterd.
De mogelijkheid is zelfs niet uitgesloten,
dat de afgevaardigde voor Ommen hierin
aanh iding J zal vinden zijn mandaat over
pemgen tijd neef te leggen.
(Wij laten dit bericht natuurlijk geheel
voor rekening van het nUlr. Dbld.")
In zijn boek „Vrede of oorlog ten oosten
an het Baikalmeei" deelt de heer F. J.
Harrison o. a. iets mee over de nawer'king
an den grootcn oorlog tusschen Japan en
Rusland op de Japanners. De oorlog liet aan
de Japanners een oivt/ettende massa rehnklen
na en het Japansclie rijk, zoomede bet volk,,
zijn thans nog niet den econoniisehen achter
uitgang, welke op den roemruehtigen strijd
volgde, tcboven gekomen. Thans gaan de Ja
panners gebukt onder zoo zware belastiru en
nis nergens ter wereld gelieven worden.
Sedert den oorlog is, gelijk de statistie
ken anntoonen, het aantal misdaden en zelf-
mooulcn aanzienlijk toegenomen, vooral on
der de jongelieden is het aantal zelfmoor
den zeer groot geworden. In één jaar tïjds
hebben 11.000 personen van beiderlei kunne
zelfmoord gepleegd, zoodat op elk uur van
den dag minstens één zclr-oord valt te
constateer en. Ook de crimiru" triche sta
tistiek geeft schrikwekkende cijfei --
Centrale diaconale conferentie.
Naai men aan de „Stichtscho Ct." mee
deelt lag het in het voornemen van Mi
nistor Heemskerk om de Centrale diaconale
conferentie, welke hedenochtend 10 uur in
het Gebouw voor Kunsten cn. Wetenschap
pen te Utrecht is aangevangen, bij te
wonen. 1
Internatiotmlo Mhldenrtandsbeweglng.
Op de algemeene vergadering van het
„Institut International pour l'Etude duPro-
blême des Classes Moyennes", van 2 Sep
tember, gehouden te Augsburg, ia Beieren,
werd niet algemeene stemmen besloten, bet
3e Internationaal Wetenschappelijk Midden-
standscongves te doen plaats vinden in
het laatst van September 1911 te München.
Een belangrijke agenda zal daar worden
behandeld, waarbij voornamelijk de vraag
„wat door de lagere school gedaan kan
worden om den middenstand sterker te
maken", op den voorgrond treedt.
Do eerste dag der vergaderingen yan
het Internationaal Instituut op 2 Septem
ber, was geheel gewijd aan verhandelingen
van huisïioudelijkon aard. Tot nazien der
rekening en verantwoording van de in
komsten en uitgaven van bet Instituut,
weid de heer J.' S. Meuwsen uit Amster
dam benoemd, die aan bet slot der ver
gadering verslag uitbracht van zijne be
vinding en voorstelde het permanente se-
1
ten over éénen was het reeds tot Walter's
groote verbazing, tiet was toch geen gewoon
te dat kantoonnenschen later naar huis gaan
dan strikt noodzakelijk was. Meestal kwamen
zij al naar buiten als de klok nog speelde.
Twaalf minuten o\or éénen werd het en r.og
was Lotte niet gekomen.
Walter stapte ongeduldig in de straat op
cn neer. Zijn horloge was al warm geworden
van de vele koeren dut hij het in de hand
had genomen.
Daar klonk eindelijk eenig gedniiscli op de.
tiap. De deur werd geopend en met vlugge
pasjes kwam Lotte naar buiten. Haar neusje
stak ze in den wind en met onverschillig ge
zicht keek ze voor zich uit als bemerkte ze
niets van liet heerlijke zomerweer en nog
minder van dc lange mannen gestalte, die haar
op stond te wachten en alle mogelijke moeite
deed om baar aandacht te trekken. Hij ruim
zijn hoed af, boog, kwam naast haar loop-en-
Maar Lotte Schneider scheen niet alleen
mets te zien van hem, zij hoorde ook schijn
baar niets van do woorden, dio hij luiar ge
jaagd toevoegde:
„Lotte," zei hij. Ja „lieve Lotte", zei hij
zelfs. En toen ook dat niet gaf, toen zij haas
tig bleef voortstappen, steeds in de tegenover
gestelde richting ziende, toen noemde hij
haat' spottend „juffrouw Schneider" maar
alles tevergeefs.
Hij vroeg lmar hoe het haar ging, of het
goed met, haar was? Maar er kwam geen ant
woord.
Zij bleef doof en stom en vervolgde kalm
en ongestoord haar weg. En hij bleef aan haar
zijde gaan en sprak door, noemde hnnr eerst
je, en toen weer u en ten slotte begon
hij te lachen.
Maar toen hij zag dat zijn mchen niets uit-
weikte, dat lvaar gezicht koud en onverschil
lig bleef, toen werd W-kor Riefenstahl zoo
klein, zoo klein als hij nog nooit geweest was.
Hij veelde zich onzeker naast haar en op ge
heel anderen toon begon hij nu te pinten.
„Zeker, je bent volkomen -in je recht als
ie kwaad op mij bent, Lotte. Ik heb mij als
een vlegel tegen je gedragen. Na onze ont
moeting te Biuz had ik dadelijk weer iets
van mij moeten laten hooren. Het kwam niet
door vergeetachtigheid, dat ik niets meer
schreef. Integendeel. -Ik heb zoo heel veel
aan je moeten denken, Lotte maar dat
dient nergens voor bij den stand van zaken
bij mij thuis, je weet hoe mijn ouders zijn
als de geldkwestie ,er mee in verband staat
neen, dat zouden zij nooit willen. Boven
dien houden zij niet van jou, Lotte, zij mee
lton dat jij niet goed genoeg bent voor mij,
zij meenen dat jij mij nu dat is natuurlijk
onzin, nietwaar Lotte? Tk ben jo immers ge
heel onverschilligof ben ik je niet ge
heel onverschillig?"
„Dat is ook mooiriep Lotto, op eens
staan blijvend. „Daar begint het waarachtig
te regenen cn ik heb geen parapluio bij mij.'
Zij bleef kijken naar een donkere wolk en
hield baar hand op. Enkele regendropjes vie
len neer.
„Dat heb ie van dat ApriFwecr het
oenc oogonblik prachtig weer en dan plotse
ling oen stortbui. Gelukkig dat er nog oloc-
trisehc trams zijn
Ei' kwam op dat oogonblik juist oen elec-
tri&che tram aan in volle vaart. Lotte sprong
er op, vóór dal Walter" Riefenstahl wist wat
cr gebeurde. (Wordt vtrvolgd.)