m
83**° Jaargang.
Zatérdag 10 September 19É0
No. 13402
Tweede Blad
Het beroep als geldwinning.1
Ben valstrik.
..Deze courant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon-en Feestdagen.
Prijs per kwartaalVoor Schiedam en Vlaardingen II. 1.25 franco
per post fl. 1.65.
Prijs per week: Voor Schiedam en Vlaardingen 10 cent
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen.
Advertentiën voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór een
uur aan het bureau bezorgd zijn.
Bureau: Lange Haven No. 141 (hoek Korte Haven).
Prfjs der Advertentiën: Van 16 regels fl. 0.92; iedere regel mees
15 cents. Reclames 30 cent per regel. Groote letters naar de plaats die zij
innemen.
Advertentiën bij abonnement op voordeelige voorwaarden. Tarieven
hiervan zijn gratis aan het Bureau te bekomen.
In de nummers, die Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond
verschijnen, worden zoogenaamde kleine advertentiën opgenomen tot den prijs
van 40 cents per advertentie, bij vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen.
Interc. Telefoon
voor de Redactie No. 123.
voor de Administratie No. 103.
Er is een tijd geweest, dat er velerlei be
roepen weren, die niet of niet in de eerste
plaats als geldwinning bedoeld waren. Men
was dokter of adxocant, men was dat, omdat,
men er roeping voor gevocldq, men leefde ge-'
heel of gedeeltelijk van wat de clionten voor
do adviezen betaalden, maar men beschouw
de liet vak toch als een nobile officium, als
een vak, Waarbij de bolooning eerst in de
tweede plaats kwam.
Was dat nu alleen zelfmisleiding, alleen
een poging om de materieele basis van de
zaak te escamoteeien en zoo zichzelf een po
sitie boven liet gewone te geven, zichzelf een
verbeven, meer geestelijke plaats in het leven
aan te wijzen?
Ons dunkt, dat dit niet het geval was.
Nnluuilijk zijn er ten allen tijde velen ge
weest voor wie deze opvnttitng niets dan
decor, niets dan een manteltje was, velen,
die het ten slotte om hel geld en andera ner
gens om te doen was. Doch er waren er toch
zeker ook velen, die,aan de belooning eerst
in de tweede plaats dachten, die zichzelf
tot den giootj-t mogelijken ijver verplicht acht
ten, onafhankelijk van de belooning, dio aan
den eenen kant een plicht voor do cliënten
stelden om hen te onderhouden, maar daar
tegenover dan ook erkenden dat zij, eenmaal
op voldoende winsten kunnende rekenen,
verplicht waren zich geheel aan hun vak te
geven en niet meer op geldmakcn uit te
moeten gaan.
Deze opvatting werd niet door allen zoo
kras doorgevoerd als door een bekend A_m-
sterdamsch medicus, die voor zichzelf had
vastgesteld,, z.oovecl moet ik hebben om goed
te kunnen leven, zooveel cliënten heb ik, die
moeten dat levensondeihoud betalen, ieder
voor zijn aandeel, terwijl de giootte van dat
aandeel bepaald wordt door do levensomstan
digheden van den cliënt. Zooals wij zeiden:
dit vooibeeld zal zeker niet voel zijn nage
volgd. Maar hot zal toch zeker vrij alge
meen als principieel juist zijn erkend.
In allerlei kleinigheden deed zich nu deze
opvatting golden. Men moest zeer voorzich
tig zijn bij alle daden, die als daden van
concurrentie konden worden uitgelegd. Men
mocht niet advertccren. Men had zich in elk
geval te onthouden van doden, die konden
worden uitgelegd als daden van menschen,
die hun beroep wensehen te beschouwen als
handelsonderneming. Zoo bleek van de opvat
ting van het beroep als nobde officium, als
„edel beroep" naar buiten. Doch ook naar bin
nen had die edele opvatting een zeer heil
zame working. Men had een aparte positie
als dokier, werd niet zoo beschouwd als een
uit de concurrenten, waar als de Vanzelf
aangewezene, de vei trouwde vriend, te eer
der vertrouwd, omdat men al to groote baat
zucht niet veronderstelde.
Er is hierin den laatsten tijd een groote
Mr. Thomstich, eigenaar jvan het hotel
„Do Post", zag er verdrietig uit. Zijn ver
wachtingen waren niet vervuld. Daar had
hij nu, in do hoop dat de spoorweg nieuw
loven in het stadjo zou brengen, do oude
herberg „De Post" in een modem hotel
veranderd, ja zelfs een totale niomvig
hoid voor Downington winkels met
giooto ramen laten aanbrengen, maar geen
huurder daagde op en evenmin kwam het
vorwachto vreemdelingenbezoek; de logeer
kamer bleven even leeg als de winkels.
Geen wonder dan ook, dat hij mot een
somber gezicht naar den rogen staarde: bij
zulk weer zou zeker geen toerist naar
Downington komen.
Maar het onverwachte geschiedde: van
daag kwam de omnibus niet leeg van het
station: dio bracht een gast mee, con be
leefd, vriendelijk heer Van middelbaren
leeftijd, met een licht grijzend en baard, die
een kamer verlangde en oen goed soupr
bestelde.
Mr. Thomstich bediende zijn gast zelf
en werd door dezen na zijn souper uitge-
nood igd, met hem een sigaar te roeken,
De vreemde informeerde naar den toestand
van zaken in Downington, of de spoor con
snellen opbloei van het stadje mocht doen
verwachten en rnr. Thomstich vond liet
geschikt alles zoo rooskleurig mogelijk Voor
te stellen. Do vreemde was daarover zeer
verheugd, hij stelde zich voor als David
veiandering gekomen, die wij liotuvens ook
°P ander gebied waarnemen. Want waar
men vroeger betrekkingen als die van burge
meester, wethouders en dg], ook beschouwde
als „edel beroep", wordt liet langzamerhand
moeilijk die opvnttitng te handhaven en ziet
men de burgemeesters, de wethouders bijna
mot den dag meer verandeicn in ge v one
ambtenaren.
Nu zijn er in het geval van deze gemeente-
bewindslieden bizondeie momenten, welke
de metamorphose- in de hand weiken. Do
functionarissen krijgen hoe langer hoe meer
te doen, het wordt hoe langer hoe moeilijker
oir. deze betrekkingen waar te n-vnen naast
zijn gewone winst-gevende betrekking. Boven
dien wil men do mogelijkheid scheppen om
zulke posities te doen bckleedcn door perso
nen, die geen middelen hebben of geen hoofd
betrekking of reeks kleinere betrekkingen,
die zelf een Icvensoiideihoud opleveren.
Wij verbeelden ons dus niet, dat de beide
door ons genoemde gevallen zonder meer en
geheel met elkaar te ^vergelijken zijn. Maar
wel vertoonen zij deze overeenkomst, dat liet
beroep, de betrekking hoe langer hoe meor
in de eeiste plaats geldwinning wordt, in
beide gevallen tot groote schade voor dc ge
meenschap en voor do juiste opvatting der
betrekking.
Nu /.ieiu wij niet goed hoe er, wat het
burgemeesterschap, heb wethouderschap enz.
aangaat, iets tegen tc doen zon zijn, dat
deze betrekkingen hoe langer hoe meer wor
den tot ambtenaarsposten mot al de bezwa
ren aan het ambtenaarswezen verbonden, ten
zij men een z.oo radicale hen orniiag brengt
in het gehecle bast Harssysteem der gemeenten,
dat men naast cn boven de technische wet-
koudeis en burgemeesters krijgt burgemees
ters en wethouders, die, hun ambt als cere-
ambt uitoefenend cn dus geen ambtenaren
zijnde, hun bediening weer als nobile offi
cium, als edel beroep, kunnen opvatten.
Een dergelijke radicale hervorming nu is
zeker niet spoedig te verwachten, omdat
aij nog in een ovcigangstijd zijn, omdat er
nog zoovele functionarissen zijn, die nog de
goede, oude traditie volgen, omdat het euvel
zich nog slechts even heeft voorgedaan en
zich nog lang niet in zijn slechtheid aan al
len 1. reft geopenbaaul.
Anders staat de zaak bij de medici. Ook
daar zijn wij weliswaar in een overgangs
toestand, doch daar zijn meer uitwegen, daar
lean verbetering gebracht worden zonder al to
gioote hervorming cn daar staat het ambte
narendom nog niet dreigend voor de deur.
In een volgend artikel komen wii daar
op terug.
STADSNIEUWS.
Dit den Gemeenteraad.
III.
Als laatste punt der agenda kwam aan
do orde hot voorstel van B. en W. tot
den bouw van oen nieuw
Sta'dszi ekenhuis,
een onüciwcrp, dat, zooals men weet,
reeds herhaaldelijk tot debatten in den
Raad heeft aanleiding gegeven cn waar
over door een particulier architect hier
ter stede in een besloten samenkomst dei-
raadsleden zelfs een lezing, toegelicht mot
een schetsteekening, is gehouden.
De hoor Wittkampf zal kort zijn in
de verklaring omtrent zijn standpunt ten
opzichte van dit voorstel.
Toen do vorige maal deze materie in
den Raad besproken is, heeft hij zich ver
klaard voor het nemen van die maatre
gelen, welke, in verband .nel de draag
kracht der gemeente, de ziekenverpleging
afdoende zou verbeteren. Sedert heeft den
Raad dit project eigenlijk alleen een
advies bereikt, en wat men daarmede
zal verkrijgen is in duister gebleven.
De vorige maal had men eori demon
stratie van een deskundige omtrent een
inrichting gehad, thans heeft elke toelich
ting ten eenen male ontbroken. Uit do in
het advies gegeven cijfers komt spr. ech-
.ter tot de conclusie, dat dit project niet
is verbandhoudend met de draagkracht
van Schiedam.
Spr. heeft reeds meermalen gezegd, dat
de burgerij de grens van haai" draagkracht
heeft bereikt; het gaat niet aan om met
de heffing der inkomstenbelasting nog
hooger te gaan, dan de 4.8 °/o die nu reeds
geheven wordt.
Spr. erkent de verplichting der ge
meente ten aanzien van de zorg voor do
zieken en hij' is ook voo!' Het nemen van
maatregelen om de zieken te kunnen ver
zorgen. Maar men moet ook letten op de
belangen der gezonden en deze niet bo
ven hunne krachten belasten.
De verdediging van de financieele zijde
dezer zaak, lijkt spr. uiterst zwak. „Er
„is voldoende reden om te verwachten, dat
„in dien tijd tegenover hooger uitgaven
„ruimer ontvangsten zullen staan wegens
„uitgifte van gronden en havenrechten."
Waar dit echter zóó twijfelachtig is, daar
kan spr. or niet op ingaan.
Spr. kan dan ook niet vóór het voor
stel stemmen, alvorens de gelden daartoe
woiden aangewezen, zoowol voor de bouw
en iustallatiekosten als voor do zeer ver
hoogde exploitatiekosten.
Deze inrichting zal nimmer haar kos
ten opbrengen; wat men daaraan jaar
lijks uitgeeft zijn betrekkelijk verloren som
men. Die exploitatiekosten vooral liggen
spr. zwaar op het hart en hij kan niet
toegeven, dat dit project is binnen de
draagkracht onzer gemeente.
De heer G o s 1 i n g a zal geen uitvoe
rige reden houden over het vooi-stcl. Hij
acht de voorbereiding diarvnn zóó gebrek
kig, dat het de moeite niet waard is daar
over veel te spreken.
Spr. kan zich voor oen groot dool aan
sluiten bij wat de heer Wittkampf heeft
gezegd. Echter niet bij de stelling althans
niet in haar algemeenheid, zooals de heer
Wittkampf die gaf dat dc gemeente de
zoig heeft voor do zieken in de gemeente.
Johnston cn zeido voornemens te zijn in
Downington een zaak in juwoclen te ope
nen.
Dit liet bij Thomstich koene verwachtin
gen opkomen betreffende zijn nog niet ver
huurde winkels, en jiij het, nadat eon
flesch wijn geledigd was, een tweede ko
men. Het was laat toen de gast naar zijn
kamer ging, maar den volgendon middag
was de zaak als beklonken: mr. Johnston
had een kleinen winkel rechts gehuurd en
drie maanden huur vooiuitbetaald.
Den volgenden dag .kwamen groote kisten
uit Londen on Johnston begon zich in te
richten; aan het einde der week was alles
klaar en des Zaterdags bevatte dc plaatse
lijke courant een groote annonce voor de
nieuw geopende zaak. f
Maar mr. Johnson Werd niet zeer gesticht
door een bericht, dat in hetzelfde blad
stond, dat er in den omtrek in een dei
villa's weer oen brutale inbraak had plaats
gehad. Hij vroeg aan Thomstich of reeds
gedurende langen tijd een inbrekersbendc
in de buurt aan hel werk was en hij zeide,
dat, wanneer hij dat geweten had, hij een
anderen tijd zou hebban gekozen voor dc
opening van zijn zaak.
Intusschen Werd hij spoedig gerustge
steld door de verzekering, van Thomstich
dat in Downington zelf absoluut geen ge
vaar was to duchten de bende werkte
alleen maar in buitenhuizen en dat was
Voor Joh'nson eigenlijk een voordeel, want
hoe meer or gestolen werd, hoe meor er
ook weer gekocht moest worden.
Spr. wil ook even wijzen op een giooto
leemte in het advies; daarin wordt na
melijk niet gesproken over den benoo-
digden grond voor het gebouw. Die kost
niets 1 Toch schrijven B. en W. nota bene
dat uit het Grondbedrijf de exploitatie
kosten van liet ziekenhuis wel te verkrij
gen zullen zijn.
Een dergelijk betoog kan haast niet ah
ernstig beschouwd worden.
Ook al koopt de gemeente den grond
van Grondbedrijf togen den kostonden
prijs, dan vertegenwoordigt die nog een
flink bedrag. Spr. meent zich te herm-
noien, dat bij de behandeling van het
voorstel tot grondvcikoop voor een R.-K.
ziekenhuis, do kostende prijs voor den
grond werd gerekend op f 4.25 per ML
maar stel die zelfs op 14.dan vormt
dat voor de benoodigde 2 II.Aeea ka
pitaaltje van £80.000. Daarvan komt do
rente en aflossing dus nog bij dm reeds
zeer hoogen exploitatielast.
Voorts zou spr. willen vragen: hoe ko
men B. en W. toch aan de berekening
voor de verhooging der kosten van exploi
tatie? Daaruit zou blijken, dat het per
soneel zou worden vermeerderd met 10
personen. Onder B is uitgetrokken een
verhooging op den post levensmiddelen ad
f950.Is dat enkel voor die meerdere
10 personen; of is dat met voor het per
soneel?
Dan vindt spr. onder C een verhooging
voor voedingsmiddelen ad f 3000.Is dat
misschien voor de zieken?
Stemmen: Ja!
Do heer G o s i n g a hoort die vraag
bevestigend beantwoorden. Maar als liet
ziekenhuis vergroot zal zijn, is dan het
aantal daar verpleegd wordende zieken da
delijk verdubbeld
Spr. kan waarlijk zijn steun aan dit voor
stel niet geven.
Den heer mr. v. B r i e 1 S a s s e spijt
het, dat ook hij geen woord van hulde
kan spreken ten aanzien van dit vooistel.
Bij deze plannen wordt to veel geloofd,
er zijn te veel vogels in de lucht.
Wanneer dit ongemotiveeul optimisme
woult aangetroffen bij een particulier, dan
wordt dat reeds sterk afgekeurd, hoeveel
te meer dan moet het gemeentebestuur
zich daarvoor wachten.
Spr. is het met de hoeren Wittkampf
en Goslinga eens, die gezegd hebben, dat
zij hun stem aan dit voorstel niet kunnen
geven.
Hij gelooft ook dat met dit plan do
lasten, dio op 'Schiedam zouden worden
gelegd, de draagkracht zou worden over
troffen.
Spr, wil volstrekt niet zeggen, dat de
toestand van hot tegenwoordige ziekenhuis
rooskleurig is, maar, waar de heer Witt
kampf terecht heeft gezegd, dat wij ook
moeten zorgen voor de gezonden, wil hij
er op wijzen, dat de reeds zoo hooge
belastingen niet nog meer verhoogd kun
nen worden. Men zou daardoor do kans
In werkelijkheid was Johnston zoo ge
rust als mogelijk was. Totdusver had hij
nog niets verkocht, zijn prijzen waren voor
Downington te hoog, maar dat scheen hem
niet te hinderen, ,,'f Zal wel komen," zei-
de hij. En .aangezien hij in zijn winkel
niets had te doen, hield hij zich uren
lang bezig met patience-spelen.
Nu had hij inderdaad pech. Toen hij
zijn zaak opende Waren alle omstandig
heden erop gericht, (de aandacht daarvan
af te leiden, perst de wedrennen in Stil-
lington, toen de .amateur-fotografen-wed-
stiijd in de club, waarovei het gansche
inlollectueele Downington, acht dagen lang
sprak en nu kwam er nog een tooneelgc-
zelschap ook voor zes weken. Het was om
wanhopig te worden!
Sinds eenigo dagen was mr. Johnston
niet meer de eenige gast aan de hotel-
tafel. De heer en mevrouw Frogson, sinds
twee jaren eigenaars {ran Hollcywood-Cot-
tage, zes mijlen wan Downington, vertoef
den in het stadje, en het nette jeugdige
echtpaar was zoo vriendelijk tegen jnr.
Johnston, dat er al spoedig een vriend
schappelijke vorstandhouding ontstond. Het
was al afgesproken, dat Johnston de Pink
sterdagen op IlolleyWood-Cottago zou ko
men doorbrengen.
Het was tegen acht uur 's avonds. Mr.
Johnson had de groene doeken over de
doozen mot juwcelen gelegd en hij zou
zijn winkel al gesloten hebben, wanneer
zijn patience maar uit was geweest.
De deur werd geopend en mrs, Frogson
trad binnen.
„Och, mr. Johnston, zou u mij willen
toestaan, bij u vlug een paar regels te
schrijven. Ik heb geen tijd moer naar bo
ven te gaan, wij gaan naar den sch'ouw-
burg, mijn man komt ook dadelijk, en in
de eetzaal was geen inkt. Neen, u behoeft
mjj geen plaats in te ruimen, laat uw
patience maar liggen ik heb alleen een
pen en inkt noodig zoo dank u wel
dani is mijn ,man ook al."
„Mary ben je klaar? Maar toch voort
Mr. Johnston moet sluiten. Begin jc nu
pas? Maar wij .komen tc laat. Vrouwen
doen alles altijd op het laatste oogen-
blik," zeido Frogson, (lie met krakende
schoenen ongeduldig op en neer liep.
Maar zijn vrouw liet zich niet storen
Zij had haar papier gelegd op eon van
de met groene doeken boclekte doozen, die
zij nu als tafeltje gebruikte. En Johnston
veidiepte zich maar jn zijn patience.
„Vandaag wil het jieolemaal niet uit
komen."
„Ik heb niets geen verstand van dor
gelijke dingen," zeide. frogson, terwijl zijn
vrouw een klein instrument uit haar reti
cule had genomen, om daarmede met de
linkerhand, terwijl zij met de vechter door
schreef, een vierkant stuk uit de glazen
doos te snjjdon.
Frogson liet zich het spel uitleggen en
zijn vrouw ledigde intussch'on op haar
gemak de doos.
Het kraken van de schoenen van Frog-
op vestiging van gegoeden hier afsnijden
en de gegoede ingezetenten doen besluiten
zich elders te vestigen, indien zij daar
toe moer eenigszins in de gelcgtenheid zijn.
liet spijt spr. werkelijk, dat hij niet met
het voorstel kan meegaan. Te moei- spijt
het hem, waar de voorzitter waarschijn
lijk vóór hot voorstel gestemd is en er
prijs op zal stellen de zickenhuiskwestie
nog tot een oplossing gebracht te zien
en spr. nu zal moeten meewerken om dezen
vlak voor zijn voltrek nog een teleurstel
ling te brengen.
De hoer Ris wil aan den heer {"Witt
kampf zeggen ,dat dit ziekenhuisplan toch
is besproken in comité-generaal, waarbij
de heer Gerlach het heeft toegelichtt.
De heer Wittkampf ontkent dit. De
heer Gerlach hoeft omtrent dit plan niet
gesproken, ook niet in comité-generaal.
Verschillende leden bevestigen
dit.
De heer Ris erkent, dat hij zich dan
blijkbaar daarin vergist. Hij zelf heeft het
plan onder de toelichting van den lieer
Gerlach gezien eri meende dat dit in een
comité-generaal was geweest. Hij kan op
dezen grond vorklaren, dat men er wer
kelijk in is geslaagd op gelukkige wijze
een plan te ontwerpen.
"Wat de grond betreft, die niet zou zijn
in aanmerking gebracht, de heer Goslinga
drukt wel e,-g op den nieuwen grond, dio
daarvoor noodig is, maar let blijkbaar niet
op den vrijkomenden grond, waarop het
tegenwoordige ziekenhuis staat. En dan
mag hij zeggen, dat de gemeente niet heeft
te zorgen voor de zieken, wat ook in
haar algemeenheid niet opgaat, maar elke
gemeente is toch verplicht te zorgen voor
een gelegenheid, waar de zieken kunnen
worden verpleegd.
Spr. meent dat dit voorstel de gemeente
voor een koopje aan een goed zieken
huis helpt en wijst daarbij o. a. op Kam
pen, die daarvoor 3 ton beschikbaar stelt,
zoodat Schiedam, dat voor D/e ton klaar
zou komen, goed af zou zijn.
Hier is de vorige maal op platonische
wijze veiklaard, dat de toestand, zooals die
thans is, niet kan blijven, maar verder
dan die platonische verklaring komt men
niet.
Spr. wil nog eens wijzen op de groote
gebleken, die aan het tegenwoordige zie
kenhuis kleven: 'De epidemische zieken
liggen op de aigemeeno zalen tusschen
de andere patiënten, typhus-, tuberculose-
en venerische zieken; kinderen liggen er
naast volwassenen on de taal van deze
laatsten is waarlijk niet altijd geschikt voor
kinderooren.
Daarbij komt dat het ziekenhuis in ver
vallen toestand geraakt; de operatiezaal
is een parodie, op wat zij "moest zijn, men
ziet er scheuren in muren' en zolders, do
verwarming is onvoldoende, de slaapgele
genheid der zusters is allerongelukkigst en
beantwoordt ternauwernood aan de eischen
der Bouwverordening. En om aan het be-
son was reden dat van de bezigheid van
zijn vrouw niets gehoord werd.
„Klaar" zeido zij. „Hartelijk dank. Ben
jij ook klaar, man?"
„Mijn spel is ook uit," zeide Johnston.
Meteen drukte hij op een elcctrische knop
en in de deur verscheen een politie
agent.
Frogson en zijn .vrouw, die al op het
punt waicn weg Je gaan, draaiden zich
verbaasd om naar Johnston, dio nu zon
der zijn grijze paardje maar met een re-
vohcr in de hand voor hm stond.
„BouldenP' riep het edele paar als uit
één mond.
„Jawel Boulden," antwoordde de detec
tive. „En jullie jbcut Joe Smilkens en Anno
Wilcox, wij zijn oude bakenden. Hoe heb
jullie je op Ilolleywood-Cottage gevestigd
Jammer dat jullie je aardige bezitting van
Poilland uit moeilijk puit kunnen opzoeken,
onder do 10 jaren zullen jullie er nu niet
afkomen. Eu wees nu zoo goed je han
den op te houden, opdat we jullie boeion
kunnen. Vooruit sergeant nu zul jullie
ons niet ontsnappen, zooals voor twee
jaar. Waren jullie maar niet Van je prin
cipe afgeweken om alleen buitenhuizen tc
plunderen. Maar dit .was te verlokkend.
Enfin, met spek vangt men muizen."
Zonder poging tot .verzet, lieten beiden
zich boeien.
f
