83"** Jaargang,
Dinsdag 20 September 1910
Na 13410
Edela van der Eiclien.
DeSe courant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon-en Feestdagen.
Prijs per kwartaal: Voor Schiedam en Vlaardingen fl, 1.25 franco
per post fl. 1.65.
Prijs per week: Voor Schiedam en Vlaardingen 10 cent
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen.
Advertentiën voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór een
uur aan het bureau bezorgd zijn.
Bureau: Lange Haven No. 141 (hoek Korte Haven),
Prijs der Advertentiën: Van 1—6 regels fl. 0.92; iedere regel meet
lö cents. Reclames 30 cent per regel. Groote letters naar de plaats die zij
innemen.
Advertentiën bij abonnement op voordeelige voorwaarden. Tarieven
hiervan zijn gratis aan het Bureau te bekomen.
In de nummers, die Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond
verschijnen, worden zoogenaamde kleine advertentiën opgenomen tot den prijs
van 40 cents per advertentie, bij vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen,
voor de Redactie No. 123.
Interc. Telefoon voor qe Administratie No. 103.
Bericht.
Zij, die zich met ingang van 1 Oct-
a.s. op de „Schiedamsche Courant" abon-
neeren, ontvangen de tot dien datum
verschijnende nummers gratis.
Schiedam, 19 Sept. 1910.
BE BALKAN.
Het groote Parij&che sensatieblad, „Ma-
tin", komt mot de bevestiging van wat reeds
herhaaldelijk ter sprake is geweest en. ver
moed, n.l. een verdedigend verbond tusschen
Turkije en Roemenië. Dit militaire vei bond,
naar liet blad mot groote beslistheid verzekert,
en Vrijdag j.I. te Konstantinopel is gesloten,
heet op aandringen van Duitschland en Oos
tenrijk tot stand gekomen te zijn, en moet
aan Turkije de hulp verzekeren van het Roc-
rneensche leger het steikste der overige
Balkanstaton in het geval van een oorlog
met Bulgarije.
Over de consequenties van het verbond
verkondigt het Fransche blad de volgende
beschouwingen. liet waarschijnlijkste gevolg
is dat, althans voorloopig, van een oorlog
tusschen Bulgarije en Turkije niets zal ko
men. Hoe oorlogszuchtig men te Sofia gezind
is, is voldoende bekend. Zonder de voor
zichtigheid van koning Ferdinand zou de oor
log dan ook reeds lang uitgebroken zijn. Dat
het nieuwe verbond een oorlog zal verhoeden
is dus een groot voordeel.
Er is echter ook een schaduwzijde. Iïet
sluiten van het veilxmd is een bewijs dait
de invloed van twee staten van het Drie
voudig Verlioncl in don Balkan is toegeno
men, ten koste van den derden, Italië. Het
blad meent n.l. te weten, dat Ttalie bij de on
derhandelingen niet geraadpleegd is. En dit
land heeft toch gdoote belangen in den Bal
kan en huitengowonen invloed in Alontenegro
en Albanië.
Zijn voornaamste mededinger aldaar was
tot dusverre Oostenrijk. En deze mededin
ger xerkrijgt nu indirect door Roemenië den
moreelen en materièelen steun van Turkije
en zal danidoor de uitbreiding van den
Ttaliaanschcn invloed in den Balkan ten
zeciste belemmeren. In Italië zal men dus
met het verbond niet bijster ingenomen zijn.
En ook Rusland, dat zich steeds opwerpt
nla de btfscheiraer "der Slavische rassen en
dut do annexatie van Bosnië en Herzego
vina, zoo kwalijk heeft genomen, zal zeker
met leede oogen zien, dat de Germaanschc
macht in den Balkan zich uitbreidt ten na-
deele van die der Slavische volken.
Te Parijs worden bovenstaande mededee-
lingen der „Martin", welker berichten niet al
tijd door gioote betrouwbaaiheid uitmunten,
niet, bevestigd. Op het ministerie van bui
tenlandschc zaken aldaar kon men in dezen
geen juiste inlichtingen volstrekken.
Roman naar het Duitseli van
IIEDWIG ABT.
De „Frankfurter Zlg." zegt brutaalweg
van het bericht, dat het behoort tot het ge
bied dei- zoogenaamde internationale persma-
noeuvre, waarmee men tracht de Duitsche po
litiek op den Balkan verdacht te maken.
GEMENGDE MEDEDEELÏNGEN.
Engeland.
Een der meest opmerkelijke congressen
zal het volgends jaar in 'de Londensehe
Universiteit worden gehouden. Het onder
werp der beraadslagingen zal zijn de al»
gemeene betrekkingen tusschen de volke
ren van het Westen en die van het Oos
ten en „het kweeken van (vriendschap
pelijke igievoelens".
Onder de ondersteuneis van deze j>e-
weging, welke uit niet minder idan 50
verschillende landen komen, bevinden zich
meer dan 25 voorzitters van parlementen,
liet giootste deel der leden van het per
manente Scheidsgerecbtshof, 12 Britsche
gouverneurs en acht Britsche eerste mi
nisters, ruim 40 koloniale bisschoppen,
een 130-tal professoren in het interna
tionale recht, anthropologen van naam,
sociologen en andere bekende persoonlijk
heden.
L'ord IVeardale zal de voorzitter van het
congres zijn.
de Paris" gepubliceerde onthullingen. Dit
is, zegt hij, de laatste troef, welke do
clericalen uitspelen, om hem te tdoen val
len. In October, wanneer het parlement
bijeenkomt, zal hij deze ellendige ma
noeuvres ten schande maken.
Uit Madrid wordt gemeld, dat de. mi-
nister-president den klerikalen afgevaar
digde Sanchez Marco heeft medegedeeld,
dat de regeering op 2 October xde katho
lieke betoogingen in geheel Spanje zal toe
laten, behalve te Bilbao,, waar zulks we
gens de staking minder gewenscht is. Er
zal echter streng op worden toegezien,
dat de betoogers geen wapens bij zich
hebben.
Frankrijk.
Op zijn bezoek aan Bordeaux bracht gis
teren president Fallièrês een bezoek ,aan
het burgerziekenhuis. De woning vaneen
conservatieven advocaat passeerende, wor
den uit de ramen strooibiljetten gewor
pen in do rijtuigen van fien stoet, met
een voor den president belocdigenden in
houd, en waarin de Girondijnen worden
uitgenoodigd, tegen de reis van (Fallièrês
te protesteeren.
De schrijver van het pamflet >zal wor
den vervolgd.
T t a 1 i
De „Osservatore Romano" bevat een de
creet van de congregatie van, het H. Offi
cie, waardoor verschillende modernistische
tijdschriften en werken op den index wor
den geplaatst, onder andere een werk over
het nieuwe testament van den priester
Bonainti, ex-professor aan het pauselijke
college van Appolinario, die drie jaar ge
leden door Pius X werd afgezet.
Volgens de „Tribuna" zou de Paus de
seminaries van Rome in twee groote ge
stichten vereenigen, onder de namen van
groot- en klein-seminarie. Het groot-semi
narie zou in 't paleis van Latranen, of
in een nieuw gebouw, nabij ;de basiliek
van Latranen, gevestigd worden, het klei
ne in het Appolinario.
worden beschouwd. De wilden zijn allen, of
nagenoeg allen, Natallers, die zich nog bij
geen partij hebben aangesloten. Op den duur,
vei moeden wij, zullen de rneesten wel in liet
unionistische kuuip terecht komen. Want al
zal het ministerie gelijk gen. Botha weer
heeft gezegd zijn best doen om het ,racia-
liisme" (een seinfout maakte er „socialis
me" van), d. i. de tegenstelling van Boer en
Brit, te doen verdwijnen, er zijn allerlei tee-
brnen die aanduiden, dat de nationuliteite-
strijd bij deze verkiezing nog een groote rol
heeft gespeeld en het nog lang zal blijven
doen. En de Natallers zijn voor de meerder
heid vurige Britten.
De nederlaag van Botha is zeer begrijpe
lijk, Hij had zich in Pretoria-Oost candidaat
gesteld tegenover Sir Percy Fitzpatrick, een
ook bij den Afrikaandeis welgezienen leider
der unionisten, die dat district reeds in de
Tinnsvaalsche Wetgevende Vergadering ver
tegenwoordigde. liet district beVat voorts
enkele honderden ambtenaren, meestal in
dienst getreden tijdens Milnet's ïegeeiing,
eu ook wonen daar vele werklieden van de
werkplaatsen der Zuid-Amcrikaaiische Spoor
wegen, van wie verwacht kan worden dat ze
de partij van de unionisten zullen steunen.
Reeds is bekend, dat een aantal gekozen
nationalisten hun zetel voor Botha beschik
baar hebben gesteld. Het bericht van zijn
vermoedelijk aftreden is waarschijnlijk niet
meer dan een los gerucht.
Duitschland.
Tot onder-staatssecretaris in het minis
terie van koloniën is benoemd [dr. Paul
Bóhrgfr. Deze benoeming heeft verrassing
gewekt, omdat dr. Böhmer, die tburgemees-
ter van Metz is, nooit iets van koloniale
aspiraties heeft laten blijken.
De nieuwste ondcrstaalssecretans is van
reusachtige gestalte en was gedurende zijn
diensttijd eenigen tijd aangewezen als vleu
gelman. Dit geeft het „Berl. tTagebl." aan
leiding tot de opmerking: „In .hot minis
terie heeft men reeds lang uitgezien naax
een man, thans heeft men althans een
vleugelman.'1'
Turkjje.
Uil Konstantinopel wordt thans gemeld,
dat het Oecumenische patriarchaat heeft
toegegeven. Het heeft n.l. aan ,den minis
ter van eeredienst een nota \docn toe
komen, waarin het verklaart, af do zien
van het houden der Algemeene Vergade
ring.
Men verwacht de invrijheidstelling der
geairesteerde afgevaardigden.
Ren officier der gendarmerie en twee
gendarmen zijn, naar uit Saloniki .wordt
geseind, op den weg van Cassandra naar
Ilswole door Oog Grieksche bende .dood
geschoten.
G r i s k e n 1 a n d.
De zitting der Nationale Vergadering is
Zaterdag na een onvruchtbare beraadsla
ging, gelijk de telegrammen melden, lot
op heden verdaagd. t
50)
„Een kroon? Hoe komt die op uw zak
doek? In uw nachtjapon staat ze ook."
„Ik heet Edela van der Eiehen." Zon
der éën seconde te dralen kwam het ant
woord.
Mevrouw Riefenstahl legde den zakdoek
weer in de tascli en hei haalde langzaam:
Edela van der Eiclien Dus u
hebt u onder een vaischen naam bij ons
ingedrongen?
„Tk heb slechts den mij toekomenden titel
afgelegd, omdat ik dacht, dat deze bij mij
afhankelijke positie niet meer paste," sprak
Edela trotech, maar ze was zeer bleek go-
word en-
Mevrouw Riefenstahl keek lang naar het
tiotschc, ldecke gezicht en zei na een lange
pauze
„Een freule op een kantoor dat past
heelemaa! niet. Weet mijn zoon wie u eigen
lijk bent?"
„Ik ben als Edela Eiehen op hot kantoor
gekomen."
Mevrouw Riefenstahl knikte tevreden.
„Nu," zei ze, „laat dat voorloopig onder
ons blijven'. Maar pak nu uw klecdercn uit."
Vergistte Edela zich of ldonk er' een meer
vriendelijke toon in de stem van mevrouw
Riefenstahl.
„Kom na de kantooruren maar bij mij zit
ten," ,zci mevrouw Friedoriko.'„Wat zal n
Spanje.
Minister-president Canalejas weerspreekt
ten stelligste eenige door den parlisiischen
afgevaardigde Vaquez Mella in de „Echo
alleen op uw kamer doen? Daar vei veelt u
zich maar."
„Laat u niet geheel inpakken, juffrouw,'
ze' Walter Riefenstahl, nadat hij alles eenige
dagen had aangezien.
„Uw moeder is zeer vriendelijk voor mij,"
zei Edela.
Op een middag kwam uit een naburige
stad mevrouw Reitzke op bezoek, met haar
dochter Mimietje.
„Nu die heeft zich goed bij u ingedron
gen," zei mevrouw Reitzke spits. „Pas maar
op, zal die misschien dezen winter ook met u
uitgaan?"
„Waarom niet als ze er lust in heeft?"
Maar Edela had zooveel lust, dat ze voor
alle uitnoodigingen bedankte. Zo was veel te
blij ok ze een avond voor zich alleen had.
Dan zat ze stil op haar kamertje, het hoofd
in de hand geleund, naar buiten starend. En
dan gebeurde het dikwijls, dat1 ze haar ver
leden weer voor zich zag. Freule van der
Eiehen leek haar een doode toe, waarvan nog
slechts een schaduw was overgebleven.
Eens, toen ze op een dcrgelijkon avond
haar venster opende, was het haar of de
lucht luw en zaclit was en de lente in aan
tocht was. En het duurde niet zoo heel lang
meer, of de lente was er en ze riep op de
weide witte en gele bloempjes te voorschijn
en deed het rivierwater met kracht voorwaarts
bruisen,
„Als de nieuwe spoorbrug niet bijzonder
goed gefu'ndamentcerd en gebouwd wordt,
•kan hot wel eens slecht afloopcn," meende
Walter Riefenstahl, s
Men hadin den huize Riefenstahl zeer
veel belangstelling voor de nieuwe brug,
want er waren voor hen Verschillende voor-
Vereenigde S t a t n.
De heer Joseph G. Cannon, speaker"
van het Huis van Afgevaardigden \dcf
V. S., tegen wien eenigen tijd geleden zulk
een felle campagne is gevoerd, is dooi- d
republikeinen in zijn district opnieuw can
didaat gesteld voor de Kamer, j
BINNENLAND.
Yau het Hof.
II. M. de Koningin reist a.s. Dinsdag per
extra-trein ten 11 u. v.m. van Baarn-N. C. S.
oxer Utrecht (vertrek ten 11.30 v.m.) naar
Den Haag, aankomst aldaar ten 12.30 v.m
II. AL vertrekt dien dag ten 2.47 n.m
van Den Haag-S.S. over Utrecht (aankomst
ten 3.48 n.m.) Amersfoort naar 't Loo-Pa-
leis, alwaar de trein ten 5.04 n.m. aankomt.
Te Soesterberg stopt de trein tot opneming
van Prinses Juliana.
Z u i d-A f r i k a.
Zooals uit de Zaterdag meegedeelde cijfers
blijkt, heeft de mini»lerieele partij, die der na
tionalisten bij de verkiezingen voor het eerste
parlement dot Unie, een voldoende meerder
heid behaald.
De aibeidersafgevaardigden kunnen voor
loopig als bondgenoot'en van het ministerie
dcelen aan verbonden. Zoo gehemde het dan
ook, dat mevrouw Riefenstahl op een morgen
na eenige oxerwegingen, zei
„Nu, om mijnentwil mag de ingenieur
hier bij ons komen wonen, wanneer hij het
te ver vindt naar het hotel. Wij hebben im
mers plaats genoeg.'
Edela hoorde het nauwelijks. Ze was ge
kleed om uit te gaan, want het was Zondag,
er ze vei langde er naar, in de heerlijke lente
lucht tezijn. Ze ging langs liet metselwerk
voor de in aanbouw zijnde brug, daarna berg
opwaarts, steeds hooger.
Tegen den middag keelde ze terug met
gloeiende wangen, want ze had hard geloo-
pen, om nog voor het middageten thuis te
zijn.
„Nu 't wordt tijd. Waar bent li den ge-
heelon morgen geweest? Wij wilden juist aan
tafel gaan," riep mevrouw Riefenstahl haar
tegemoet.
„Ik kom dadelijk, wil mij
Haar lippen spraken niet verder, haar
oogen staarden. Ze staarden naar hem, die
achter mevrouw Riefenstahl stond en die ver
schrikt en verbaasd naar haar keek Ber
nard Havestrand.
XIX.
Hoe ze dc trap wns opgevlogen en haar
kamer bereikt had, ze wist het niet. Ze wist
slechts dit
Al zou ze dit huis ook nog heden moeten
verlaten, zo wilde niet onder 66n dak, aan
éón- tafel zitten met Bernard Havestrand
dat zou niet 'gebeuren
1 Ze hoorde een1 dienstmeisje voorbij haar
deur looperè
Prinses Juliana wordt zooveel mogelijk
buiten alle drukte gehouden en rijdt gedu
rende haar verblijf ten paleize Soestdijk da
gelijks met haar ponywagentje in het lommer
rijke paik "achter het Paleis.
Consulair# s dienst.
Ingevolge Koninklijke machtiging is do
heer T. G. H. Stibbe erkend ©n toegelaten
als consulair agent van Frankrijk 'te Soe-
rabaja. („Stct.")
De minister van bui tenlandschc zaken
brengt ter algemeene kennis, dat de lieer
mr. A. van de Sandp Bakhuyzen, vice-
consul der Nederlanden, voor belangheb
benden bij den handel mot Canada te
spreken zal zijn in een dor lokalen van
de afdeeling Handel van hot departement
van landbouw, nijverheid on handel, Lan
ge Houtstraat 36, 's-Gravenhage, op Woens
dag 21 dezer, van 's morgens 10 tol 12
en van 's middags 2 toll 4 uur. '(„Stct,")
De minister van buitenlandsche zaken
vestigt er de aandacht van belanghebben
den op, dat brieven aan Nederlandsohe
consulair© ambtenaren geadresseerd behoo-
ren to worden als volgt:
Au (consulat-général) (consulat) (vico-
coasulat) des Pays-Bas a
The Netherlands (consulate-general) (con
sulate) (vice-consulate) at
An das Niederlandische (general-consu-
lat (consulat) (vice-consulat) in
Hot vermelden van persoonsnamen op
bedoelde adressen kan slechts aanleiding
geven tot vertraging in do beantwoording
van de brieven. ((„Stct")
Bezichtiging der Grafelijke Zalen.
De minister van xxütei staat brengt ter ken
nis x an belanghebbenden, dat
lö. op Dinsdag 20 dezer, na de plech
tige opening der x'orcenigde zitting der Sta»
ten-Generaal, die zal plaats hebben in de
G-ioote Grafelijke Zaal op het Binnenhof, des
namiddags van 2 tot 5 uuir geledenheid zal
bestaan tot bezichtiging dier zaal, waarbij
toegang zal worden verleend door den ingang
in den noordxxestelijkcn toren xan de zaal,
teiwijl deze door den zuidwestelijken toren zal
zijn te xeilaten en xxaaibij de bevelen, in het
belang der orde te verstrekken, slipt zullen
zijn op te volgen.
2o. dat van Woensdag 21 dezer af, tot na
dere annVandiging dagelijks, ook op Zon- en
feestdagen, kosteloos gelegenheid zal worden
gegexen tot bezichtiging der Grafelijke Za
len op het Binnenhof, des namiddags tus
schen halftxxee en halfxier uur.
(„St.-Ct,")
Dr. S. J ÏTalbertsina.
Zaterdag xvas het 40 jaar geledere dat
dr. S. J.. Ilalbertsma, te Rotteidam, na
achtereenvolgens te Leiden, Tubingen, Wec-
nen, Berlijn, en Utrecht gestudeerd te heb
ben, is gepromoveerd.
In den Fransch-Duitschen oorlog van
18701S71 xvas hij vanwege het Roode
Kruis als aids werkzaam in de Ambu
lance Necrlandaise te Aletz. Sedert 1874
in Rotterdam als praktizeerencl geneesheer
gevestigd, vervulde hij van 18801890 do
betrekking van geneesheer-directeur van
het krankzinnigengesticht. Thans is hij nog
de volijverige voorzitter van het Genoot
schap tqt bevordering der koepok-inenting
onder de zinspreuk „Ne pestis intret vi-
Dezc riep ze binnen en droeg haar op,
mevrouw Riefenstahl te zeggen, dat ze van
de xvandeliug oververmoeid xvas en niet aan
tafel kon veischijnen.
Edela liep op haar kamer achter de geslo
ten deur radeloos heen en weer. Ze sloeg de
handen voor haar gloeiend gezicht, ze meen
de haar hart te hooren kloppen, haar slapen
hamerden. Toen greep ze plotseling xx'eer
haar hoed, dien ze weggegooid had in een
hoek der kamer, sloop de gang ox'er en
vluchtte de deur uit naar buiten in de vrije
lucht.
Niet naar liet dal, waar de brug gebouxxd
werd, ging ze, maar den rotsachtigen borg
op, naar boven
Alles wat dood was, verhief zich weer tot
nieuw leven, Alles, alles keerde terug:
Eichenkanip, de dood barer moeder, haar
vlucht x-an haar geboortegrond, do tijd van
haar grootste ongeluk. En Adriaan Tauern
keelde in haar herinnering terug en zdjn laat
ste voord„Ik houd xrast!"
Vast zooals zij vastgehouden werd
door haar buut-, tegen alles, wat den naam
Havestrand droog.
De xvind kwam opsteken, nikte aan haar
kloefen, woei door haar haren en streek oxer
hnai- gloeiend gezicht.
Ze wist niet hoelang ze zoo gestaan had
toen ze plotseling hem zag,- dien ze juist ont
vluchten wilde.
Bernard Havestrand liep vlug op haar
toe. Edela dacht nu niet meer aan vluchten.
Ze stond als aan den grond vastgenageld en
keek hem met vlammende oogeu aan. Nu
stond hij' x*oor haar, keek haar diep in do
oogen en zeide
„lk zag u hier naar box-en gaan ore ik ben
a negeloopen erf ik dank Tf, dat u- mij ver-
ooilooft met u te spreken. Het Verheugt mij,
clat het onder Gods vrijen hemel is, dat ik tot
u spreken mag als mensch tot uïensch."
Óp xx eiken toon durfde hij tot ha ar.spre
ken Meende hij, dat er nu geen afsta ri 3...
meer bestond tussohen haar en den zoon
van Chiisliann Haxrestrand?
Alles xvat haar aan trots en hoogmoed
eigen xva«, kwam in haar box'en.
„En al liadt u mij in nog afhankelijker
positie aangetroffen dan ik nu ben, ik blijf
altijd voor u, dio ik steeds gexx'ecst ben
„Nooit heb ik meer achting voor u ge
voeld dan in dit oogenblik, en nooit kwam
u mij van beter adel voor als nu ik weet,
dat u uw vrijheid behouden hebt."
Edela durfde hem niet aanzien, ze keek
naar den grond.
„Of het toeval is of een lioogere leiding,
dat wij elkander hier ontmoeten, is hetzelf
de," ging hij voort. „Ik xveet, dat. het. voor u
een onx'eidragelijke gedachte is, dat wij
x'oortmui huisgenöolen zijn en ik zal met uw
gevoelens rekening houden, zonder u last te
veroorzaken. Want men zou het wel eens
aan u kunnen wijten, wanneer ik, een nau
welijks aangenomen gastvrijheid, nu alweer
van dc hand wees. Alaar ik geef u mijn woord,
dal ik mij zoo spoedig mogelijk uil dut huis
vei wijdei en zal. Aan de gemeenschappelijke
maaltijden zal ik -geen deel nemen, en al
moeten \\o dan ook voor korten tijd onder 66n
dak wonen, dan, zullen xve het toch zoo kun
nen inrichten, dat ontmoetingen uitblijven.
En als hel toevallig toch gebeurde, dan zijn
juffrouw Edela en Bernard Havestrand
vreemden x'oor elkaar."
(Wordt vervolgd.)
SCHI EDAM S C ifE COURAA'
