63itt Jaargang
Vrijdag 21 October 1910
No. 13437
De ïïeidemolen.
Doze courant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon- on Feestdagen
Prijs per kwartaal; Voor Schiedam en Vlaardingen II 125 franco
per post II, 1.65.
Prijs per week: Voor Schiedam en Vlaardingen 10 cent
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen.
A'dvertentiën voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór een
uur aan het Bureau bezorgd zijn.
Bureau: Lange Haven No. 141 (hoek Korte Haven).
Prijs der A d ve r te n ti n: Van 1—6 regels fl. 0.92; iedere regel meer
15 cents. Reclames 30 cent per regel. Groote letters naai' de plaats die zij
innemen.
Adverten tië n bij abonnement op voordeelige voorwaarden, tarieven
hiervan zijn gratis aan het Bureau te bekomen.
In de nummers, die Dinsdag-, Donderdag- en Aalerdagavond
verschijnen, worden zoogenaamde kleine advertentiën opgenomen tot don piijs
van 40 cents per advertentie, bij vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen.
Interc. Telefoon
voor de Redactie No. 123.
voor de Administratie No. 103.
BUITENLAND.
Schiedam, 20 Oct. 1910.
PER ZIË.
iren spreekt van den eersten stap, door
Engelaud en Rusland gedaan ,om Porzië
te verdeelon. De Engelsch'e regeerimg heeft
aan de regeering te Teheran den eisch ge
steld binnen drie maanden de noodigo
Voorzorgen te O-effen voor do veiligheid
van zekere handelswegen, zoo niet, daar
zal Engeland daarvoor gaan zorgen. Dat
zou dan beteekenen, dat 'Britsch-lndisoho
troepen liet land zouden, binnenrukken om
het roovorsgespuis te tuchtigen, dat van
do machteloosheid van den staat gebruik
maakt om de handelskaravanen ie plun
deren. Rusland heeft voor een, dergelijke
bescherming in 't noorden des lands reeds
geruimen tijd gezorgd, zijn troepen bevin
den zich' sedert jaren te Tebris, waar zjj
een zekere orde hebben gebracht, maar er
nu met geen mogelijkheid weer uit zijn
te krijgen.
Deze merkwaardige toestand steunt op
hot Russiseh-Engelsche, z.g. Cenlraal-azia-
tische Verdrag, dat 24 September 1907
openbaar werd gemaakt en behalve Perzic
ook nog Afganistan en. Tibet omvat. In
dit verdrag verplichten Rusland en Enge
land zich' weerzijds „do onafhankelijkheid
en integriteit van Perzië te eerbiedigen".
Zij „wensc,hen hot bewaren der rust in dit
land, zoomede de blijvende invoering van
voordeeion voor den handel en de industrie
van alle Volken". Zij „verplichten zich
wederzijds niet to streven naar concessies
van politieken of commercieelen aard!',.
Dezo wederzijdsche verplichtingen hebban
voor andere landen niet het minste te be
teekenen. Zoodra Engeland en Rusland het
mot elkaar eens zij'n, kunnen zo Kandelen
zooals zo willen, zij het met wijziging van
het verdrag of mot geheele terzijdestelling
daarvan. Willen ze derhalve een eind ma
ken aan de Perzische onafhankelijkheid,
dan staat hun daarvoor geen letter van het
verdrag in den weg.
Reeds in dit verdrag idealen de beide
mogendheden het land in drie doelen, een
noordelijk-, een midden-, en een zuidelijk
deel. In liet gebied ten zuiden van het
noordolijko deel gelegen wil Rusland niet
concessies najagen, in h'et noorden dus
wel. Inderdaad is liet noordelijke deel voor
Rusland, wat men de belangensfeer noemt.
Engeland heeft zich verplicht zich hier
niet in te mangen. Dit noordelijke doel
omvat bijna de helft van hèt Perzische
rijk, vooral echter het best bevloeide en
daarom vruchtbaarste en dichtbevolksio
deel.
Het zuidelijke deel, waarop Engeland het
oog lioeft, vormt ongeveer een zesde van
liet land. Hot is voor een groot deel wocs
tijngebied, liet oosten uitgezonderd, maar
het omvat de geheele Perzische kust aan
den Indisch'en Oceaan. Tusschen beide
zönes in ligt het derde, om zoo te zeggen
neutrale gebied, met de eenige bevaaibare
rivier van Perzië, de Karoen.
Het dit verdrag is eigenlijk de verdee
ling van Perzië begonnen. Al zijn de lijnen
ook nog zoo denkbeeldig getrokken, toch
is hot duidelijk, dat min de Russen het
Vruchtbare moorden, aan do Engelschen
het waterarmo zuidoosten zal toevallen,
trouwens landstreken, welke aan het gebied
dor betreffende mogendheden grenzen.
De hoofdzaak in den huidigen toestand
is nu of het voorwaaitsdiingen der mo
gendheden in den zin ider destijds dooi
hen getrokken lijnen, maar volgens in den
tekst uitdrukkelijk verworpen plannen, in
volkomen overeenstemming geschiedt. Óf is
hier na-ijver in het spel? Men neemt aan,
dat Engeland niet gaarne het noorden van
Perzic aan Rusland ziet weggegeven, en
dat het de overeenkomst slechts als een
voorloopige beschouwt. Daarvoor pleitte,
dat het het binnenrukken' van Russische
troepen in h'et noorden beantwoordde met
het landen van marine-troepen bij Bender
Abbas. Wel Rok hot de zijne kort daarna
terug, terwijl de Russische in iiet land
bleven.
Thans wordt weer de bezetting van een
deel van Perzië door Engelsclie troepen
in vooruitzicht gesteld. Reteokomt dit dat
Engeland thans zijn stuk zal nemen, en
dat dus Rusland het hoorden neemt? Of
is hot voorshands een wenk tot Rusland,
dat beide mogendheden zich verplicht heb
ben Perzië's onafhankelijkheid te bewaren?
Nog een derde mogelijkheid ligt voor
de hand. Engeland en Rusland hebben
zoo lang geaarzeld don buit binnen te ha
len, dat er een, derde is verschenen, die
zijn aandeel vei langt of anders het spel
dreigt te verstoren. Deze derde is Turkije.
Tot nog toe als een quantité négligeablo
behandeld, ontwikkelt zich de voormalige
„zieke man" tot een lastige buur op de
grens van Perzië. die zijn goedbewapendo
regimenten gereed houdt om ,op een .ge
geven oogenblik er op los te trekken. Zoo
vernoemt een Duitsch blad van diploma
tieke zijde, dat Turkije in alle stilte een
aanzienbjke troepenmacht aan de Perzi
sche grens samentrekt. Groote cavaleric-
corpsen moeten reeds de grens zijn over
getrokken en aan den Russischen gezant
te Konstantinopel moet zijn jnecgedeeld,
dat Turkije daauneo slechts beoogt om
loven en eigendom van hare in Perzië
wonende onderdanen te beschermen.
GEMENGDE MEDEDEELINGEN.
F r a n k r ij k.
De regeering deelt in een nota mede,
dat minister Millerand m den Dinsdag ge
houden ministerraad verslag heeft gegeven
van de jongste vergadering der spoorweg-
directeuren, onder zijn presidium gehou
den. In dezo vergadering hebben do direc
teuren het bericht, dat de maatschappijen
besloten zouden hobb'en na de hervatting
van den arbeid nog een massa arbeiders
te ontslaan, voor ten «enenmale onjuist
verklaard. Do directeuren hadden wijders
beloofd binnen den kortst mogelijken tijd
do noodige inlichtingen te geven omtrent
de sommen, in de laatste jaren besteed
voor lotsverbetering der beambten eg om
trent de verdere plannen der maatschap
pijen te dozen opzichte.
De parlementaire groep voor de spoor
wegen heeft Dinsdag nogmaals vergaderd
in het „Palais Bourbon". Van de 250 leden
der groep hadden slechts 33 gehoor gege
ven aan do oproeping én wel 21 geüni-
fieerdc socialisten en 12 rad ico-s oei al is ten.
Behandeld werd de kwestie, wanneer en
op welke wijze de onderhandelingen tus
schen de maatschappijen on do vakver-
eenigingen der beambten hervat zullen
worden.
De volgende motie werd aangenomen;
„De parlementaire groep voor de spoor
wegen heeft besloten, dat de natioaalo
arbeidersorganisaties zoo spoedig mogelijk
in verbinding zullen worden gebracht met
de gezamenlijke maatschappijen.
Ten einde dit te bevorderen zal een de
legatie van de groep zich naar den mi
nister-president begeven.
Briand heeft de parlementsgroep ontvan
gen en haar meegedeeld, dat onderhande
lingen tusschen hem en de parlementaire
groepen den toestand slechts zouden be
moeilijken. De regeering was, zei hij, be
sloten om do verantwoordelijkheid voorde
noodzakelijke beslissingen zelf te dragen,
ongeacht hare bei eidwilligheid om op een
gegeven moment het gezamenlijke perso
neel te verdedigen. Het parlement zal be
slissen of do minister-president goed "han
delde toen hij de ondcrhaindelingea met
het slakingscomitó weigerde. Het spoorweg
personeel, zoo besloot de minister, zal in
de toekomst moeten erkennen, dat de re
geering zijn aangelegenheden nooit met on
verschilligheid heeft behandeld.
Officieel wordt medegedeeld, dal de mi
nister van landbouw Ruau zijn ontslag
heeft ingediend.
uitnoodiging betuigd, en. geantwoord dat
bij voorloopig nog geen besluit kon nemen.
Oostenrij k-H o n g a r ij e.
De commissie voor buitentandsche za
ken uit de Hongaarsche delegatie heeft de
begrooting aangenomen.
Engeland.
De ketelsmedon hebben, naar een tele
gram uit Londen meldt, Re voorloopige
beschikking, tusschen hunne vertegenwoor
digers en de directies getroffen, verwor
pen, zoodat de groote uitsluiting zal blij
ven voortduren.
Roman naar liet Duitsch van
OSWALD BERGENER.
4)
De volgende dagen bracht hij zijn tijd
niet veel andcis door. Ilij gerankte nilengs
thuis in de boschriiko streek. De eenige af
wisseling kwam op een regennchtigcn avond
toon hij in het dorpje Ilundet'leck was, dat
aan den anderen kant van het heidedul ligt.
Het was buitengewoon vroeg donker dozen
avond, toen hij daar uiteen café kwam, waar
bi} een paar spiegeleieren met ham gebruikt
had. Twee groote honden schoten uit een
openstaande deur op hem af.
„Pas op zc bijten," riep iemand, die
in do deur geleund stond.
„Dut1 vermoedde ik al," riep liagenloh,
de dieren, die hij .eeds tegen zijn boenen
voelde springen, een paai' flinke slagen
gevend.
„O, Ilundeflock," dacht hij, '„hoe kunt gij
iemand lastig vallen, die zoo vredig gestemd
•is en niemand kwaad zal doen."
En weer sloeg hij op de honden' los.
„Als er dan niels anders is om1 mee te
strijden hier in dit hoidelnnd - iaatik dan
in hemelsnaam maar met de honden van
Dunde,fleck vechten t" lachte hij".
Vechtend kwam lui buiten het dorp en
yroolijk gestemd over liet nvontuui' kwam
hij door het dal naar het tuintje waar de late
asters bloeiden voor zijn venster.
Den cerstvolgeuden Zondag was het wocr
beter. De regen had opgehouden, de lucht
was niet zoo somber bewolkt als de laatste
dagen en de zon scheen weer op de hoornen,
die in bun herfstdos prijkten.
Toen hij 's moigens voor zijn venster trad,
keek hij door het dal, naar huisjes en tuintjes,
naar hekjes en boomen en heide. Ginds stond
eea berkenboschjc en daar achter zag bij
beukenhout en dat alles in Ocloberklecd on
der een stralende zon.
Ilij had koffie gekregen ca het ontbijt van
do arbeidersvrouw had hij met moeite naar
binnen gewerkt. De man van de vrouw was
zeker gewoon aan bijzonderen zworen kost,
dacht liagenloh, want het, ontbijt lag hem
altijd als lood in de maag. Zoo op Zondag-
moigen, als Hij niet dadelijk weer aan het
werk behoefde te gaan, vond hij het ontbijt
nog onsmakelijker dan de andere dagen. Hij
besloot daarom een glaasje te drinken van
de meegebrachte Bisquit Dubouche en Co.,
cognac, mise en bouteüles par ['importeur,
dat zou een aangenamer gevoeLiu do maag
biengou.
Hij ging in do vensterbank zitten en
haastte zich de flescli te ontkurken. Tl Ij
schonk een glaasje in en hief het'dadelijk op.
„Op je gezondheid 1" zeido hij.
„Van wie?" scheen ergens ecu nieuwsgie
rige stem uil, een hoek vim de kamer te
vingen.
„In do eerste plaats op de in watten ge-
Portugal.
De ex-koning Manuel en zijn moeder zijn
gisteravond te Plymouth aangekomen, aan
inord van het koninklijk jacht. Zij werden
ontvangen door giaaf PIoaa als vertegen
woordiger van koning George van Enge
land, den hertog van Orleans, markies So-
vei'al, gewezen gezant van Portugal, den
Spannschen ambassadeur en den commandant
van de zeemacht te Plymouth.
Het vorstelijk gezelschap begaf zich on
middellijk naar het station, vanwaar het
per trein naar Evesham vertrok en van
daar naar Woodnorton, de residentie van
den hertog van Orleans.
De voornaamste artikelen van besluit,
waarbij het huis Biaganza wordt verbannen,
luiden
„Art. 1. Het geslacht Braganza, dat de
Portugeesche dynastie vormde, die door de
revolutie van 5 October werd afgzet, is voor
altijd verbannen.
Art. 2. Deze verbanning strekt zich uit
over de voorvaderen en afstammelingen van
den \oormaligen koning Manuel tor. in den
vierden graad.
Art. 5. De regeering stelt zich voor, bin
nen den kortnl mogelijken tijd de financieele
kwesties, uit de verbanning van bet huis
Braganza voortvloeiend, te regelen. Al zijn
wettelijke rechten zullen daarbij door de re
geering worden geëerbiedigd.
Bij de hervatting van de colleges aan de
universiteit van Coimbiu werd door een aan
tal studenten een betooging gehouden tegen
enkele monarchistisch gezinde professoren,
waarbij het ook tot ongeregeldheden kwam.
De stadsgouvemcur bracht de studenten
echter weer tot bedaren, maar de hervatfin!
der colleges werd verdaagd.
Uit Rio de Janeiro wordt gemeld, dat de
door de verdreven Portugeesche congrega
ties aangevraagde beschouwing door de Bra-
ziliaansche regeeiing werd geweigerd, op
grond van het feit, dat de regeering bevoegd
is lastige vreemdelingen den toegang tot het
land te ontzeggen.-
Du itschland.
Dickinson, de Amenkaansclie minister
van oorlog, die op het oogenblik te Ber
lijn vertoeit, h'eeft namens, zijn regeering
een ol'ficieele uitnoodiging voor d°n Duit-
schen kroonprins, om zich in den loop
zijner reis in het Verre Oosten ook naar
Amerika to begeven, aan den keizer over
gebracht. Deze heeft zijn dank voor de
wikkelde lonkelende sterren van mijn
jeugd antwoouldc hij ironisch. „En ver
volgens
„Vervolgens op je lieve moeder," voegde
hij er nadenkend aan toe. Hij schoof hot
raam opon. ILct was een ernstige, diepzin
nige blik waarmee hij daarop naar builen
keek. Hij keek in de verte, waar iets was,
waar hij iets zocht, maar dat toch niet te
zien was.
„Wat helpt het?" zuchte hij eindelijk ea
greep nogmaals naar het glas, terwijl er met
een een schalksch lachej om zijn mond kwam.
„En dan?en dan op
weer hief hij het glas op en keek naar don
kleurigou inhoud.
„Prositriep een bekende stem hem
plotseling van den weg toe.
Vei last draaide hij zich om en zag op den
weg tegenover het raam don eigenaar van
den molen, Konrad Friedrieh Wolkenstein
En naast hem stond Gisela, zonder hoed
me! een bonte morgonschort voor, die haar
zeer goed stond.
„Laat .11 niet storen!" rieji de molenaar
terstond en zwaaide mol zijn muts.
,,Op' het heil van den heidemolen riep
liagenloh snel en dronk het glim leeg.
„Wel bekome het u! De heidemolen kan
een zoo welgetnecndea heildronk wel gebrui
ken," lachte Wolkenstein. „Gij hebt zeker
vandaag geen werk meer 1c doen en wilt
misschien met mij een wandeling ddor het
dal gaan maken natuurlijk aangenomen
dat go van wandelen bij zulk heerlijk Oeto-
bei weer houdt."
liagenloh was zeer dankbaar voor do
Turk ij e.
Een telegram meldde gisteren reeds dat
het geschil in den ministerraad is bijgelegd.
De ministers van ooilog en. financiën heb
ben hun ontslagaanvragen ingetrokken en
een tegemoetkomender houding tegenover
elkaar aangenomen, terwijl de minister
raad heeft besloten onmiddellijk na de
bijeenkomst van het parlement een aan
vullend artikel op de begrootingswet in
te dienen, dat in bijzondere gevallen met
de eischen van den minister van oorlog
rekening houdt. Tot die bijeenkomst van
het parlement zou nu Sjefket pasja het
visum der rekenkamer aanvaarden. Boven
dien werden de door Psjavid bey aange
stelde, maar door Sjefket pasja ontslagen
comptabele beambten aan h'et departement
van oorlog, weer in hun functies hersteld.
De „Frankf. Ztg." bevat eeu bericht, dat
nogal in tegenspraak is met het telegram
van gisteren, meldende dat 'de minister
raad had besloten het verlof van den Tuijc-
sclien gezant te Athene tot onbepaaldem
tijd te verlengen. Volgens dit blad zou
de ministerraad het standpunt van den
grootvizier hebben aanvaard, n.l. dat Tur
kije, nu eenmaal de. Grieksehe nationaliteit
van Venizelos vaststond, niet tegen diens
benoeming kon protestverenMen kon deze
benoeming wel niet als een vriendschappe
lijke, maar toch ook niet. als een vijandelijke
daad beschouwen.
De Panische „Matin" meldt, dat de
Fransch-Turksclie onderhandelingen over do
Tuiksche leening tot een overeenkomst heb
ben geleid, welke nog slechts de goedkeuring)
dor Porto behoeft. De onderhandelingen had
den dezen keer te Parijn plaats, en wel tus
schen het Turksche gezantschap on de minis
ters Piehon en Cochery. Over den inhoud
der overeenkomst, die volgens de „Matin
volkomen aan de Fransclie eischen beanr-
wtxudt, weet het blad mede te deelen, dat tot
wamborg der leening twee Franschen, door
de Fmusche regeering aan te wijzen, hooge
posten zullen bekleeden in het beheer der
Turksche financiën. Mot betrekking tot de
Tuiksche bestellingen in het buitenland zou
Frankrijk in elk geval op gelijken voet als
de meestbegunstige natie worden behandeld.
Het bedrag der ïcening is 150 millioen frs.
.gebleven.
Griekenland.
Het kabinet Venizelos heeft de regeering
aanvaard. Als minister van bui tent ancteche
zaken treedt op Griparis, de vroegere ge
zant te Konstantinopel.
Venizelos, die voor kort eerste minister
op Kreta was, wordt algemeen als een
schrander, innemend en onbaatzuchtig
staatsman geteekend.
Er gaan gemchten dat koning George
van plan zou zijn na de sluiting der Na
tionale Vergadering afstand te doert van
den troon ten behoeve van zijn zoon, den
kroonprins Constantijn.
BINNENLAND.
Van het Hof.
Z. K. H. de Prins is gisteravond 9 uur
ten Paleize te 's-Gravenh'age aangekomen
en vertrekt tegen 4Va uur naar Hot Loo.
Z. IC. H. de Prins h'ad na terugkeer van
zijn bezoek aan liet Belgischo Hof hedon
vriendelijke uitnoodiging en hij nam die met
beide handen aan.
Toen hij even later naar buiten kwam met
stok en hoed wachtte hem echter eeu teleur
stelling. Hij zag dat Gisela de wandeling
niet mee zou maken, zooals hij gehoopt had,
maar weer terug liep naar den molen. Hij
geraakte opnieuw ondei de bekoring van
haar schoone, jonge gestalte en vol bewonde
ring keek hij haar na. Waar hij ook aou
komen, steeds zou hij aan Gisela Wolken
stein moeten denken als hij een vrouw of
meisje zoo met krachtigen, zwevenden stap
voor zich uit zag gaan. Gisela was het toch
die hem in zijn donkerste dagen verschenen
was als een tintelende ster aan een nachte
lijken hemel, brengend nieuwen moed aan
iemand die door lung dwalen in het duistere
moedeloos is geworden.
Ondertusschou begroette hij den molenaar
en even later liepen z.ij druk pratend lang?
den rijweg door de velden van Altheidc.
Toen zij' boven op den berg gekomen vva
ten, hadden z.ij een prachtig gezicht in het
dal op -de kleine huisjes met rook end on
schoorsteen en den molen te midden van het
groen. Een oogenblik gingen z.ij zitten en de
molenaar, aanknoopend aan een verzuchting
van liagenloh over het onsmakelijke eten, dat
hij in de vorige week had moeten verorberen,
zei lachend, terwijl" hij over zijn langen zwar
ten baard streek
„Ik geloof dat uw hospita alleen met
arlieidersmagcn weet om te gaan. Gij zoudt
daardoor gedwongen worden een heelen cog
nackelder aan te .leggen om dagelijks do
'zware gevoelens wat te verdrijven, en dat
lijkt me een wat kostbare geschiedenis. Daar
om moeten we eens zien of gij niet anders
te helpen bent. Ik wil u daarom een voor
ste! doen."
Hagcnloh keek zijn hegeleider nieuwsgie
rig aan.
,,lk stel het volgende voor," vervolgde
Wolkenstein. „liet morgen- en middagoait-
hijt leveren wij u op uw kamer en het mid
dageten komt ge bij ons op don molen ge
bruiken. 's Avonds blijft ge, als ge ten
minste vrij hebt, ook bij ons. Daar zullen wij
beiden ons voordeel van hebben. Uw maag
is gereed en ik zal 'a avonds niet meer
zoo eenzaam zijn als gewoonlijk. Ik zal mooi
van uw gezelschap kunnen profiteeren. Maar
zeg niet te gauw ja voegde hij er spot
tend aan toe. „De onaangenaamheden komen
achteraan. Aan liet eind van iedere week
wordt u dc hotelrekening aangeboden,"
„Zoo, zoo," riep liagenloh verheugd, „nu
daar neem ik genoegen mee en ik verzeker
u dat ik ten hoogste dankbaar hen voor dat
aanbod. Ik noem hot met beide handen aan,
niet alleen omdat mijn maag dan gered is,
maar ook omdat ik voortaan mijn avonden
genoeglijk zal kunnen doorbrengen en niet
meer van ergernis en verveling zon vroeg iu
de voeren behoef te gaan. Ik ben zeer blij
met deze uitkomst. Zoo vei heugden zich on
getwijfeld ook de kinderen Israels in de
woestijn, toen het manna uit den hemel
viel."
De eigenaar van den molen lachte.
„Vastgesteld duszei hij en st«k den
jongen man hartelijk de hand toe.
(Wordt vervolgd.)
SCH EDAMSCHE couraht
O O O
