63"* laargang
Donderdag 27 October 11910.
No. 13442
Tweede Blad.
Deze Courant verschijnt dagelij lts, met uitzondering van Zen- en Feestdageh.
Prijs per kwartaal: Voor 1 Schiedam en Vlaardingon £1.1.25 franco
per post fl. 1.65.
Prijs per week: Voor Schiedam en Vlaardingon 10 ©ent
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen.
Advcrtentiën. voor h'et eerstvolgend nummer moeten des middags vóór een
uur aan liet Bureau bezorgd zijn.
Bureau: Lange Haven No. 141 (hook' Korte Haven),
Prijs der Advcrtentiën: «Van 16 regels fl. 0.92; iedere fegel meer
16 cents. Reclames 30 cent per regel. Grootc letters naar de plaats die zij
innemen J
A-dvertentien bij abonnement op voordeeligo voorwaarden. Tarieven
hiervan zijn gratis aan het Bureau te bekomen.
In de nummers, die Dinsdag-, 'Donderdag- en Zaterdagavond
verschijnen, worden zoogenaamde kleine advertentiën opgenomen tot den prijs
van 40 cents por advertentie, bij vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen.
Interc. Telefoon
voor de Redactie No. 123.
voor de Administratie No. 10.1.
STADSNIEUWS.
Uit den Gemeenteraad.
Dc agenda was ditmaal kort; slechts 11
punten, terwijl het aantal ingekomen stuk
ken e\oneens beperkt was. Plet laatste punt
der agenda was de*'behandeling dor Gemeen
te-begi ooi i ng en do daarbij behooiende be-
grootingcu van bedriiten en ondeigcschikte
diensten.
De eerste 10 punten deden zoo oogensehijn-
lijk geen langdurige besprekingen er wach
ten toch is er nog heel wat gesproken al
vorens de behandeling der begiooting aan de
otdo kwam. To 4 uur is men daarmede eerst
jinngev ungen. s
Alvorens tot het \eislag van de behande
ling der begrooting over te gaan. zullen wij
eerst een en ander uit dc discussie over de
daaraan voorafgegane punten mededcelen.
Een geschenk.
Zooah wij reeds gis te: en hebben mede
gedeeld heeft dr. M. A. Brants, onze vorige
burgemeester, aan den Raad aangeboden
de portretten van TI. M, Koningin Wilhel-
minn en Z. K. II. Prins Hendrik dor No-
doilanden. Deze beide portret ten hadden reeds
een cere-p'aats gokiegen en hingen ter
zijde van hot raam achter den voorzitters/etel.
Do voorlezing van den brief van,den heer
di. M. A. Bianls werd gevolgd door applaus,
De V o o r z i t1 e r herinnerde eraan dat
iceds ineerma'en stemmen uit de vergade
ring wmen opgegaan waai bij werd gevraagd
naar de portretten van liet Koninklijk Echt
paar. De/o vraag \ioi bij dr. Biants in goede
aarde en toon hij op den avond van zijn af
scheid iiict cn bij den Raad on bij de amb
tenaren, zooveel hartelijke sympatlre Vond,
heeft hij er dadelijk mot spr. over gesproken
dat hij die poitretten aan den Raad uensehlc
cadeau te doen, een voornemen waaraan dr.
Brants thans uitvoering heeft gegeven. Spr.
is overtuigd de tolk te zijn van alle roads-
leden wanneer hij hm lelijk dank zegt voor dit
geschenk en namens deze allen aan dt.
Brants een brief richt van harteliiken dank,
waarin wordt gezegd rial wij zijn fijn gevoelde
attentie ten zeeiste waardeoren.
Den heer De Bruin spijt het dat de
Voorzitter heeit gezegd den brief tc willen
schrijven namens alle raadsleden. Het zal
den Voorzitter natuurlijk niet onbekend zijn,
dat spr. als sociaal-democraat niet -zoo heel
veel voor hot koningschap voelt. Spr. heeft
tegen de personen, dragers van het koning
schap, niets, maar het instituut van hot ko
ningschap, dat z. i. een veroordeelde instel
ling is, is wel verre van zijn sympathie te
hebben.
Het is spr.'s bedoeling niet te verzoeken
dat in dien brief zal worden opgenomen aan
dr. Brants to melden dat dank wordt ge
bracht namens alle raadsleden op één na.
Maar toch meende hij tegenover zichzelf ver-
plicht te zijn de woorden des Voorzitters niet
zonder verzet te moeten laten passccrcn.
Dc Voorzitter, toegevende dat hij
het standpunt der sooiaal-democfatie tegen
over het koningschap kent, zal dien brief
schrijven namens den Raad en niet namens
alle raadsleden.
De heer v. dl D ri ft merkt op dat, waar
de beer De Bunn zijn woorden heeft gespio-
ken in openbare vergadering, het z. i. wen-
feehelijk is, dat dc betrokken persoon daar
mede in kennis gesteld wordt.
Do V o o r z i 11 e r meent dat het beter is
op tic zaak niet verder in te gaan. De heer
De Burin heeft zijn standpunt gezegd, daar
mede moet de 'zaak afgeloopen zijn.
De heer m r. Jansen heeft in de rede
van den Voorzitter iets gemist. Hij heeft
nl. niet gehooid dnt deze voorstelde het ge
schenk tc aanvaarden. Toch zal het, wil men
zijn dank voor een cadeau kenbaar maken,
noodig zijn, daaraan te laten voorafgaan de
aanvaarding van dnt cadeau, wat bovendien
ook de wet eisehL
Spr. voegt ei aan toe dat dit eigenlijk vvei
is oen vormkwestie, mnnr waar niet alle leden
instemming daarmede betuigen, acht hij hot
boter dc zaak in don, vorm te behandelen.
De Voorzitter stemt dit toe cn stelt
alsnog voor liet geschenk tc aanvaarden
Ilioitoo wordt bij acclamatie besloten, oven
als tol liet zenden van don dooi den Voorzit
1 tor genoemden brief van dank.
Do nieuwe Wethoudc r.
Do Voorzitter deed hierna mededeo
ling van de aanneming der benoeming tot
wethouder door den lieer Goslinga en' tevens
van het besluit van Bj en W. die den nieu
won wethouder meer speciaal hadden belast
met de zorg voor het openbaar onderwijs, ter
wijl, de Vooizitter daaraan toevoegde de nie-
dedeeling dat hij z.elf voorloopig voorzitter
bleef \an de Commissie voor de Gasfabriek
en Waterleiding.
De V o o r z i 11 e r richtte zich daarna tot
den heer Goslinga
-Tk heb u reeds, zoo zei spr., in het Col
lege van B. en W. geluk gewciikscht met uw
xmoeining lot Wethouder, en waar gij thans
hier aan de gioene tafel uw plaats hebt inge
nomen, meen ik ook hier een enkel woord
'tot u te moeten spreken. -
Jk heet U welkom op deze plaats en hoop
dat u de kiacht en de sterkte moogt vinden
om het gewichtige ambt dat U is toever
trouwd, naar behooren tc vervullen.
Het is mij zeer aangenaam dat juist gij tot
dit ambt gekozen zijt, omdat ik overtuigd
ben dat gij krachtig zuh willen medewerken
aan de bevordering der belangen van Schie
dam.
Wij weten wat wii aan U hebbenwij
hebben gezien dat gij als raadslid geweest
izijt een man die de gemeentezaken ernstig
tor hand nam cn bestudeerde en dat gii, al
mocht uw meening ock van dc onze afwijken,
steeds met ons op vriendschappelijke wijze
hebt samengewerkt.
Blijf daarmede voortgaan in den Raad,
nmar ook in het College, dan zullen de voor
stellen, die den Raad zullen worden aange
boden, goed voorbeieid zijn en zal er veel
werk tot stand kunnen worden gebracht.
Dan zult gij bij uw aftreden zeer zeker
weer opnieuw worden benoemd, zoodat gij
vele jaren in het College inet ons zult samen
werken.
De heer Goslinga wenscht met een
enkel woord hierop te antwoorden.
Ik wonsch, zegt hij, mijn dank uit te spre
ken voor do vriendelijke en vleiende woor
den, die U„ mijnheer de Voorzitter, yvel tot
mij hebt willen spreken en toVens den Raad
dank te zeggen voor hol vertrouwen dat in
mij wordt gesteld, blijkens do benoeming tot
Wethouder.
Waar ik op zoo jeugdigen leeftijd geroe
pen wordt tot dit gewichtig ambt, doe ik een
beroep op de medewerking en den steun van
de leden van het College van B- en W. cn
ook van den Raad, om mij daardoor de ver
vulling mijner taak wat gemakkelijker to
maken.
Ik hoop dat de zelfde wijze van werken,
die hiei gelukkig steeds gevolgd is, zal blij-
en bestaan, d.wvz. dat hier gehooid zal wor
den een opbouwende critick, die zal strekken
tot een goede behartiging van de belangen
die nnn ons allen zijn toevertrouwd.
Ik hoop met Gods hulp nog vele jaren werk
zaam te mogen zijn ter bevordering van de
ontwikkeling en den bloei van Schiedam.
De heer Koopman© neemt dan het
woord.
Ook ik wensch, zegt spr., ecu enkel woord
te zeggen tot U, mijnheer "do Voorzitter, nu
gij als Wethouder van Onderwijs ziit afge
treden.
Ik geloof te mogen spreken namens allo
vrijzinnige raadsleden en van do groote meer
derheid mijner modeleden en ook van de
onderwijzers in deze gemeente, wanneer ik U
hulde breng voor de onpartijdige ftijze waar
op U uw taak van wethouder van onderwijs
hebt vervuld.
Er zullen er geweest zijn die, uit een poli
tiek oogpunt bezien, misschien iets anders
hadtien gewcnscht, maar de wijze, waarop U
dal wethouderschap hebt vervuld, verdient
de warme hulde, die vrij algemeen daarvoor
gevoeld woult.
Ik voelde nrii gedrongen dit korte woord
hier te moeten spreken.
De raadsleden betoonden door applaus hun
instemming met deze verschillende toespra
ken.
Na deze uitwisseling van beleefd lieden
woult overgegaan tot de gewone werkzaam
heden en tot behandeling dor agenda.
In ons nummer van Zaterdagavond heb
ben wij mededeeling gedaan van de strek
king dor wijzigingen in de verordening op
do heffing van Lege:,gelden. Daarin komt
o. m. voor dat voortaan van de dagbladen
f 50 zal gevorderd worden voor de verschaf
fing der opgaven van geboorte, overlijden
ondertrouw en huwelijk (Burgerlijke Stand)
teiwijl (lie tot heden kosteloos werden ver
strekt.
Daartegen had de directie der N. V
'„Nieuwe Scliied. Courant" een bezwaarschrift
ingediend, daarbij erop wijzende dnt de dag
bladen herhaaldelijk, hun kolommen openstel
Ion col liet opnemen van mededëelmgen van
bet Gemeentebestuur in het belang der'bur
gerij, waarvanliet versü'ekkon der opgaven!
an den Burgerlijken Stand als een uitwisse
ling te beschouwen was.
De heer'm r. v, B r i e 1 Sasse wil voor
stellen dit punt thans niet te behandelen, met
liet oog op dat adres. Dit toch kan misschien
aanleiding geven om eens een vergelijk te
trekken met andeic gemeenten. Spr. meent
dat het beroep, door de Pers op den Raad
gedaan, toch wel oveiweging veidiend.
De heer Lager wcy merkt op dat de
behandeling dezer zaak in een volgende ver
gadering reeds daarom geen aanbeveling
verdient, omdat deze verordening, om uit--
voelbaar te zijn, dc Koninklijke Goedkeuring
vereischt. En nu vreest spr., dat, als thans
daarover niet beslist wordt, die Kon. Goed
keuring mot tijdig genoeg verkrogen zal' zijn
om de verordening met 1 Januari in wer
king te doen treden.
liet bezwaar dat tegen dit ontwerp be
staat, bliikt zich te beperken tot het ééne
punt in het adres genoemd; van andere be
zwaren daartegen heeft spr. althans niets ge
merkt. Hij meent dat dit toch wel in deze zit
ting kan behandeld worden, omdat het toch
waarlijk niet zoo'n ingewikkelde zaak is.
Blijkens het adres gaat het in hoofdzaak
tegen het voorgestelde bedrag, en daarover is
we! te spreken.
De heer m r. v. B r i e 1 Sasse meent
dat liet voor een zuivere stemming toch noo
dig is dat er meer plicht worde ontstoken
dan tot heden is geschied. Zonder het inko
men van dot ndies zou het voorste! mis
schien den hamer onbesproken ziin gepas
seerd.
Nu echtor op de daarin genoemde kwes
tie de aandacht is gevestigd, acht spr. het
noodig die nader te overwegen, en hij
acht het ook wel goed dat er niet zoo'n
bezwarende band wordt gelegd op die bla
den; want h'ot bedrag f50 is vrij
hoog voor Schiedam. i
Als meerdere gegevens ter beschikking
zijn. Kan allicht beter over de zaak wor
den geoordeeld.
De heer Lager we ij merkt bp. dat in
de memorie van B. on W. reeds staat
dat hel college inlichtingen heeft ingewon
nen in andere gemeenten. Zoo wordt b.v.
in Vlaai-dingen voor die opgaven betaald
bij een verstrekking éénmaal per week £15,
tweemaal per week f20 en eiken dag f30.
Zoo ook is gevraagd wat in Rotterdam
wordt betaald. Spr. hoeft daarvan echter
de cijfers niet bij zich. Eon vergelijking
■mot verschillende steden kan £pr. dus in
dezo vergadering niet geven,wil men die,
dan zou de behandeling moeten worden
aangehouden
De heer mr. v. Br iel Sasse: Juist 1
De heer L age r we ijmaar dan zal
de goedkeuring niet tijdig verkregen zijn.
De heer de Bruin vraagt, of het nu
wel" zoo'n igroot belang is om een verge
lijking niet andere steden te hebben.
Spr, heeft het voorstel gevoeld als een
onbillijkheid, doch dat is een kwestie van
opvatting Als men meent, dat de Pers aan
de gemeente diensten bewijst en dat die
diensten kunnen opwegen togen de moeite
die een enkele ambtenaar heeft door bet
schrijven der opgaven, dan is dat een
kwestie van inzicht en kan daarop een ver
gelijking met andere plaatsen geen invloed
uitoefenen.
Spr,. ziet dan ook geen enkele roden
waarom de behandeling van dit voorstel
zou moeten worden uitgesteld.
De Voorzitter wil, alvorens verdere
discussie toe to laten, vragen of ltot voor
stel tot uitstel wordt ondersteund.
Do hoeren Evers en v. d. Drift onder
steunen liet voorstel.
Do heer v. d. Drift wijst er op, dat de
Raad hot prae-advies van B. en W>. op
het voorstel der Belastingcommissie heeft
ontvangen, doch toen dit adres werd ge
geven, kende dat collego hot adres nog
niet. Daarom wil - hij vragen, of het col
lege na kennisneming van het adres bij
zijn moening blijft. Het is toch mogelijk
dat dit een wijziging heeft ondergaan en
dan zou uitstel wonschjolfk zijn om oen
nader advies te kunnen uitb'rongen.
Do Voorzitter zegt dat, als or geen
bepaald bezwaar tegen uitstel is, hij dan
de aanhouding van hot voorstel wol boter
zou achten. 'Spr. kan 'thans niot zeggen
boo hot college daarover oordeelt, maar
persoonlijk is hij wel voor uitstel van de
böhrimleling.
Dc heer v, d. Drift nierkt op dat; toen
dc" Belastingcommissie haar voorstel samen
stelde, ook zij geen kennis droeg van hol
bezwaar dat daartegen is ingekomen.
De Voorzit! er stemt dit toe, en zou
hel wel goed achten, liej. adres te stellen
in handen dier, commissie om advies
De heer Lager we ij wijst er op, dat
als dat geschieden moet, de beslissing ze
ker te laat zal genomen worden oni do i
verofdening nog met 1 Januari in werking
te kunnen doen treden.
Dat deze nieuwe heffing wordt vooi ge
steld, vindt zijn oorsprong in de moeite
die door deze 'opgaven op het bevolkings
bureau wordt veroorzaakt. Er is gespro
ken in de commissie over, het cjjfer van
het abonnement en met het oog op even
tueel bezwaar is juist het verschillend
tanet vooigesteld. Voor wie f50 te veel is,
kan de opgaven 2 rnaal of 1 maal per
week ontvangen; dan zijn de kosten lager.
Het bezwaar is, dat het tarief van f50
te hoog is voor hen, die er gebruik van
willen maken. Deelt de Raad die meening,
welnu, liet zal spr. aangenaam zijn wan
neer uit clen Raad -een lager tarief wordt
voorgesteld.
Het zou wel een toeval zijn vvaax
hot hier een geheel nieuwe heffing is
dat allen het over het bedrag eens zou
den zijn.
Het is natuurlijk te bejammeren, dat de
commissie niet het adres heeft kunnen
beoordeelen, maar nu is het adres er en
nu kan de Raad daarover toch! wel oor
dealen
Andere bezwaren heeft spr. niet geboord.
In het ontwerp zijn verschillende verbe
teringen opgenomen, dit ocne punt onder
vindt bezwaar, wegen die verbeteringen
nu niet op tegen dat eene bezwaar?
De heer IV i 11 k a m p f meent, dat hier
voorloopig alleen beslist moet worden over
de vraag, of hier moet worden toegepast
de regel „voor wat, hoort wat".
Maar spr. vraagt: kan de gemeente deze
opgaven nu niet gratis aan de pers ver
strekken, het is toch eigenlijk een al
gemeen belang, en, zooals in het adres
wordt gezegd, de bladen nemen telkens be
richten gratis op, ook in het algemeen
belang. Waarom nu zoo'n heffing inge
voerd
De Voorzitter: De kennisgevingen
worden niet gratis geplaatst.
Do heer Wittkampf
Door dergelijke heffingen brengt men do
dagbladen maar weer in een ongunstiger
positie, want, hoe men er ook over denke,
het is toch in elk geval weer f50 uit
hun zak.
Spr. zou ook wet eens de meening willen
hooren van de andere courant. Die heeft
bij uitstel van behandeling gelegenheid zich
eveneens uit te spreken.
Spr. vindt de kwestie belangrijk genoeg,
om daaromtrent behoorlijk- licht te ont
steken.
De heer v. Westendorp vergelijkt
dezo heffing bij de piecario. Dat was bij
de invoering ook een moeilijke kwestie, en
toch wordt de heffing tegenwoordig goed
betaald. Het is een betalen naar liet ge
bruik. De couranten maken gebruik van
de opgaven en dus moet daarvoor wor
den betaald.
Bij de precariq werd vooral door do
branders gejammerd over 'tvoorstel, thans
hoort men er niet meer over.
En is bij deze heffing f 1 in do week
zoo bezwarend'?
Wij moeten hier onze toevlucht nemen
tot een veelheid van heffingen, want wij
hebben geld noodig en dat kan niet uit
een enkele belasting gehaald worden. Mot
verschillende heffingen worden de lasten
beter verdeeld.
Uitstel van behandeling zou oorzaak zijn
dat de Kon, Goedkeuring niet tijdig wordt
ontvangen, want als spr. hot goed begrijpt
dan zal de eerstvolgende zitting pas op
den 3 en Dinsdag in November plaats heb
ben. Er zijn toch geen principieelc be
zwaren bij deze heffing gemoeid.
De heer Wittkampf zou haast ge
neigd zijn geweest te zeggen, toen hij den
heer v. Westendorp aan het slot van diens
rede hooide: Daar koant de aap uit de
mouw.
„Wij hebben geld noodig", en dat wordt
gezocht waar het maar te vinden is
Maar de Raad heeft toch ook te letten
of een heffing wol door don beugel kan?
Waar er diensten in 't algemeen bewezen
worden, daar mept men toch niot alleen
op een financieel voordeeltje uit zijn.
Laat de couranten lijd'om haar meening
-le zeggen.
Do heer Lag er wc ij zegt, dat dam
voor do tijd is goweest; daarvan hadden
allon gebruik kunnen maken.
Door den*boer Wittkampf wórdt gespro
ken alsof or een belangrijke ontdekking
was gedaan dat wjj gold noodig hebben.
Dat was toch waarlijk wel bekend Dat
een bedrag van foü voor do couranten
zoo bezwarend zou zjjn, begrijpt spr. niet1
En is het bedrag te groot, laat do Raad
dan een kleiner bedrag voorstellen, daar
om behoeft het toch niet aangehouden te
worden. Het instituut van abonnement op
leges is hier nieuw, en daarom kan, er
verschil bestaan over de cijfers; daar kan
men toch over praten 1
De Voorzitter sluit nu de discus
sie.
Het voorstel-mr. v. Briel Sasse, tol uit
stel der behandeling wordt aangenomen
met 12 tegen 6 stemmen.
Vóór stemmen de heeren Goslinga,
Klein, Evers, v. d. Meer, Smit,, v, d. Vel
den, Beukers, v. d. Drift, nar- V. Briel
Sasse, Nolet, Wittkampf, en -de Voorzit
ter.
Tegen stemmen de heeren mr. Jansen,
Koopmans, dc Bruin, Kianen, Lagemeij
en v. Westendorp.
Hedenmiddag \rordt de behandeling van de
Gemcente-hegrooting voortgezet.
BINNENLAND.
fan het Hof.
Niettegenstaande II. M. do Koningin Moe
der in het buitenland vertoeft, beeft H. M.
toch belangrijke inkoopen laten doen op de
tentoonstelling tan de vereeniging «Arbeid
Adelt".
V
Naar de sNed meldt, vertrekt H. M. de
Ko ingin-Moeder beden van Sinaia, waar Zij
de gast is van Carmen Sylvia, naar Boeda
pestden S9»ten de/'r vertrekt H. M. naar
Weenen, waar Zij tot cn met 3 November
vertoeven zal.
Eerste Kamer.
De leden van do Eers'e Kamer der Staten-
Geneiaal zjjn thans ter vergadering bijeen
geroepen tegen Woensdag 2 Nov. as., des
avonds 81/2 uur.
Tweeio Kamer.
Dc Kamer heeft gisteren de algemeeno
beraadslaging over de Bakkerswet (afschaf
fing van Zondagsarbeid en nachtarbeid in
bakkerjjen) voortgezet.
Eerste spreker was de (a.-r.) Keer El-
horst, die het ontwerp met warmte heeft
verdédigd. Hij zegt, dat de ontwerpen met
enthousiasme door do bakkers ontvangen
zrjn. De bezwaren, tegen de uitvoerbaar
heid van do Bakkerswet in het midden
gebracht, erkent spr. geenszins. Het alge
meen belang, meent hjj, eischt de wet,
en men zal zich gemat, „olijk aan haar
voorschriften weten aan to passen. De wet
heeft bezwaren, zoowei voor het kleine als
voor het groote bedrijf, doch deze zullen
in de practijk worden overwonnen. Spr.
ontkent, dat het brood ten gevolge van
de wet duurder zal worden. Dat de Bak
kerswet in het hui: -olijk leven ingujpt,
weerspreekt de heer Elhorst, Hij heeft zijn
bakkerij nooit als zijn „huis" beschouwd.
Do wetgever grijpt immers zoo dikwijls
in het bedrijfsleven in. Waarom dan hier
niet?
De Weer De Klerk (U. L.) begint met
een bestrijding van de rede van mr. Van
Idsinga, van verleden week. Spr. brengt
den minister hulde voor de ontwerpen,
doch erkent, zooals ze nu luiden, er tegen
ernstige bezwaren te hebben. -*
Het eerste bezwaar richt zich tegen de
Bakkersraden. Zijn tweede bedenking is,
dat in het ontwerp geen regeling van den
arbeidsduur wordt gegeven. Spr. beveelt
liet amendement van de sociaal-democra
ten aan.
Spr.'s dorde bozwaar is, dat hot ontwerp
tegen den ontwikkelingsgang van hot be
drijf in gaat.
Ten slotte betoogt de lieer De Kleik,
dat bet ontwerp den nachtarbeid slechts
in naam, niet mot de daad zal beëindigen.
Dit laatste is slecht^ bereikbaar door in
voering van hot drieploegenstelsel. Spr.
beveelt dan ook met overtuiging aanne
ming van hot desbetreffend aruendement-
Borgesius aan.
Do heer Ankevman (C. H.) is vóór hel
ontwerp, mits aan do bezwaren der chris-
telijk-hislorische partij door wijziging wor
de tegemoet gekomen. Het ontwerp be
nadeelt do groote bedrijven. Indien do
minister onverzettelijk blijft tegenover do
amendementen, zal spr. tegen h'et ontwerp
stemmen.
Spreker komt in verzot tegen het verbod
voor do patroons om to werken.
SCHIEDAMSCHE COURANT
i
LegesgeJdon.
j t Ir»