63"" jaargang
Dinsdag 1 November 1910.
No. 13446
i
De Heidemolen,
Deze courant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zou- en Feesldsgên.
Prijs per kwartaal: Vooi Schic* -1 m en Vlaardingen f 1.1.25 franco
per post tl. 1.65.
Prijs por weck: Voor Schiedam en Ylaardingen 10 cent
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden^ dagelijks aangenomen.
Advertentiën voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór een
uur aan het Bureau bezorgd zijn.
Bureau: Lange Haven No. 141 (hoek Korte Haven).
Prijs der Advertentiën: Yan 1—6 regels fL 0.92; iedere regel meer
15 cents. Reclames 30 cent per regel. Groote letters naar de plaats die zij
innemen. 'II
Advertentiën by abonnement op voordeelige voorwaarden. Tarieven
hiervan zijn gratis aan het Bureau te bekomen.
In de nummers, die Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond
verschijnen, worden zoogenaamde kleine advertentiën opgenomen tot den prijs
van 40 cents per advertentie, Lij vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen.
Intcrc. Telefoon
voor de Redactie No. 123.
voor de Administratie No. 103.
BUITENLAND.
Schiedam, 31 Oct. 1910.
FRANKRIJK.
Zaterdag en Zondag heeft do Fransche
Kamer nog gewijd aan de behandel mg dei
interpellaties over de spoorwegstaking,
mot hot resultaat, dat met groote meer
derheid een motie van- vertrouwen inliet
tegenwoordige kabinet is aangenomen.
Voor h'et zoover was is er echter menig
hartig woordje gevallen en inzonderheid
liet einde der vergadering van Zaleulag
kenmerkte zich door een onbescluijfelijkc
heme. Het begin was vrij kalm, tenminste
in vergelijking met wat Lu den loop van
den avond volgde. De minister van jus
titie verklaarde, dat niemand in hechtenis
was genomen, omdat luj staakte, maar dat
alle arrestaties waren gedaan hij aanval
len op do vrijheid van arbeid èu we
gens sabotage. Minister Viviani verklaar
de in antwoord op een lede van Jaurès,
die zeide overtuigd te zijn van liet af
treden van dezen minister, aan Jaurès
geen aanleiding tol dit vermoeden teheb-
hon gegeven. Hij voegde daaraan toe, dat,
zoo er oncenigheid tusschon Briaud en
hem had bestaan, hij daarvan thans niets
zou hebben laten merken, want er is een
oogenblik,zoo zeido hij, dat heengaan
gelijkstaat met een vlucht. Dit gaf aan den
heer Jaurès aanleiding tot de «opmerking,
dat de minister met deze woonden zelf een
toespeling maakte op zijn aanstaand ont
slag. i f
Het lawaai kwam, toen minister-presi
dent Briand aan het slot van zijn repliek
aan de interpelhiteurs cenige onvoorzich
tige woorden gebruikte. Hij herhaalde, het
geen hij Dinsdag had gezegd en later pog
zoo dikwijls in het debat mengde, jü.dat
do staking der spoorwegarbeiders niets met
de vakbeweging te maken Rad, dat zij een
zuiver revolutionaire daad was en
dat de door do regoering genomen maat
regelen wettig waren geweest. Daaraan
voegde hij echter toe: „Maar zoo heiland
bedreigd wato geweest en de gicnzen ge
opend, en ik, om een. einde aan een sta
king van dat soort te maken, genoodzaakt
ware geweest onwettige maatregelen te
nemen, zou ik zo gen-omen hebben."
Op deze woorden volgde een onbeschrij
felijk tumult hij de socialisten, de radi
caal-socialisten en dè Combisten. Zij rie
pen: „Dictator!" „Ontslag!" „Verrader!"
„Schoft!" en klapperden daarbij met hun
lessenaars; het was een helseh epectakel.
Do afgevaardigde Colly wilde de tribune
opvliegen, blijkbaar om met Briand hand
gemeen te worden, maar zaalbedienden pn
collega's hielden hem tegen, liet lawaai
hield een veertig minuten aan en gedu,-
rendo dien tijd bleef Briaud op do tri
bune, het mikpunt van do scheldwoorden
der uiterste linkerzijde, terwijl do jreclr,-
Roman naar het Duitsch van
OSWALD BERG RISER.
13)
„Gij zult er van schrikken als ge hoort
naar ik geboren ben," zei hij schertsend.
„In een kruitniolen dicht bij den Ilnrz, Ik
ben van kind af aan dus gewoon aan in de
lucht ie vliegen. Wie weet of ik niet een
maal als ik afscheid neem van deze aarde hot
heelal zal invliegen.
„Afijn vioegsle herinnering is de ontplof-
fing in ons kruitmagazijn. De geheele wagen
vloog mee uit elkaar. Onze woning stond een
beetje, terzijde van het magazijn. Alleen het
dak en de cene muur werden daarvan, ern
stig beschadigd en een paar vensters sloegen
stuk. Ook de sofa voor hot raam was stuk en
de kast werd omvergeworpen.Alle klokken
in huis bleven staan. Ik weet dat alles nog
of het gisteren gehemd was.
ik was toon nog maar een kleine jongen.
Ik lag in mijn lcdikantje toen er een zware
I alk door den zijmuur werd geslingerd, maar
ik lag gelukkig te ver weg om getroffen te
worden»
„Ik herinner mij nog dal in de kamer
daar naast vaders schrijftafel onderstboven
lag in oen hoek, den hoek nog wel waarin
mijn vader inij gewoonlijk' zette als ik iets
kwaads had bedreven. Dat was een zoo ko
misch gezicht, dat' ik steeds moest lachen
als ik daar langs kwam."
Het was niet Gisela alleen die met spnn-
terzijde en een groot deel pan liet cen
trum h'em toejuichten.
Eindelijk besloot liij weer te spreken,
maar de uiterste linkerzijde belette Rem
zulks, zelfs om zijn verklaringen aan de
aan de stenografen te die toeren, waarna
hij zeer bedaard van de tribune stapte,
door de boden en de overige ministers be
schermd tegen de woede zijner tegen
standers. i
Later eisch'tcn de geunifieerden en enkele
Combisten, dezen in de hoop, dat de
meerderheid misschien onverwacht een vo
tum van wanhoinven tegen he kabinet
zou uitbrengen, onmiddellijke stemming
over moties; op voorstel van den piesi-
'dent echter besloot do Kamer, ondanks
het geschreeuw der socialisten, den vol
genden dag de vergadering voort te zetten.
Voor deze vergadering, Zondagmiddag ge
houden, en die den uitslag zou 'brengen,
hecrschte groote belangstelling. Allo mi
nisters waren aanwezig. De ingediende mo
ties werden door den voorzitter voorge
lezen en naar aanleiding daarvan voer
den nog verschillende afgevaardigden het
woord. Ten slotte kwam Briaud aan 't
woord. Zijn rede werd stilzwijgend aan
gehoord, zoodat hij uitlegging kon geven
van de woorden, den avond tevoren ge
sproken. „Het tumult," zoo verklaarde hij,
„waarmede mijn verklaringen ontvangen*
werden, hebben mij belet mijn gedachten
geheel uit te spreken. Wanneer ik dit had
kunnen doen, zouden allo goede Fran-
schen begrepen hebben, waf ik wilde, en
zouden er geen uitbarstingen van h'evigen
toorn hebben plaats gehad. Ik heb dan
gezegd: Er zijn van die ernstige oogen-
blikken, waarop een regeering genoodzaakt
wordt Kaar toevlucht te nemen tot buiten
gewone maatregelen, maar ik h'eb' er
levens bijgevoegd, dat gelukkig alles vol
gons de ./et Reeft kunneh geschieden."
Daarna sprak de 'minister-president over
de algemeene politiek en verklaarde ten
slotte, dat hij geen achterdochtig, maar
een algeheel vertrouwen eischte.
Deze rede werd luide toegejuicht.
Alen ging vervolgens over tot stemming.
Foorstellen om eerst cenige moties te be
handelen, waarin de regeering wordt, ver
zocht slappen te doen om do ontslagen
stakers weder in dienst to ,doon nemen,
werden verworpen, nadat Briaud Rad ver
zocht eerst de vertrouwenskwestie to be
handelen, en te dien einde stemmingiver
zocht over de motie-Rayuaud, welke dooi
de regeering was aanvaard. Het eerste
deel der motie, luidende: „De Kamer ver
oordeelt de daden van sabotage en geweld
pleging als antipa triottiscR", werd aan
genomen met 521 tegen 1 stem; het twee
de deel, waai hij de houding der regeo
ring wordt goedgekeurd, met 415 tegen
116 stemmen. De motie van ,vertrouwen
wordt aangenomen mot 388 tegen 04 stom
men.
ning naar zijn verhaal hoorde, ook Walpurg
was opmerkzaam geworden. Eerst had zij er
niet op gelet wat haar zuster met llagenloh
besprak, maar nu ziin stem bleef klinken in
de stille, nu trok het veiliaal van zijn herin
neringen ook hnnr aandacht.
„liet verschrikkelijkste vm de gebeurte
nis hoorde ik eerst later," \ervolgde Hagen-
Joh, „een der arbeiders was door de ontplof
fing vrecseliik verminkt. Hij was de man
door wiens onvoorzichtigheid het ongeluk
ontstaan was.
liet is nu eenmaal zoo mot meuschcn
zij willen steeds moer uitvindingen doen. En
(laf gelukt ook. Alanr al die uitvindingen
kosten slachtoffers. De vooruitgang gaat ge
paard mot triomfen en droevige ongelukken
Die twee wisselen elkaar gestadig af. Met
opbouw en afbraak en dan weer opbouw en
weer afbraak is de wereld in iiet groot en de
wereld, in het klein ontstaan. Wil zelf bou
wen ook tal van luehtkasteclon, die wij weer
moeten albrcken. En dan bouwen we weer
nieuwen ten slotte mogen we blii zijn
als we nog wat ondernemingsmoed overhou
den om niet geheel zonder hoop de toekomst
tegemoet te gaan. Want het is een wanhopig
werk steeds te moeten ondervinden, dat men
slechts gebouwd heeft om af to breken.
„Een jaar later was de kruitmolen weer
opgebouwd. Hij stond op de oude plaats en
was zelfs mooier dan de vorige. Ook kregen
wij een nieuw woonhuis, grooter en aanzien
lijker dan vroeger, maar liet stond nu een heel
eind van het kruitmagazijn af. De voorzich
tigheid leert men eerst als men de gevolgen
van vroegere onvoorzichtigheid pijnlijk heeft
ondervonden."
Het laatste deel der motie luidde aldus:
„De Kamer spreekt haar vertrouwen pit
in de reg-eering wat betreft Ret binnen de
perken van. orde en wet behartigen der
belangen van de arbeiders, van recht en
vrijheid en de vitale belangen ,va,n het
vaderland."
GEMENGDE MEDEDEELINGEN.
Fran k r ij k.
Een in velschillende bladen voorkomend
sensationieuwtje, dat nl. onbekenden 's nachts
liet inwendige van de in de haven van Cher
bourg liggende onderzeeboot „Alossidor" ge
fotografeerd zouden hebben, wordt door den
minister van ma', ine tegengesproken.
Duitsehland.
Te Berlijn hebben Zaterdagavond en
nacht weer ernstige opstootjes plaats gehad,
liet tooneel van den strijd, waarbij de politie
tot krachtig optreden werd genoopt, en waar
bij een groot aantal personen werd gewond,
was thans in liet noorden der stad,, te Wed
ding. Een schot, dat uit de menigte gelost
werd, gaf liet teeken tot een nieuw oproer.
Dc op leerlingen wierpen met steenen en
bierfJesschen, /.elfs werden van baleons afge
lakte ijzeren stangen als projectielen gebruikt.
In \erscliillende straten werden alle lanta
rens vernield, zoodat er volslagen duisternis
hecrschte.
De politie deed cenige charges met de
blanke sabel. Veertien pei-sonen, waaronder
twee vrouwen, die de politie hadden uitge
scholden voor bloedhonden en bandieten,
weiden in hechtenis genomen.
terij, zouden als deelnemers aan het complot,
gearresteerd zijn,
„In de buurt van Lagos kruisen 12 oor
logsschepen van vreemde nationaliteithun
aanwezigheid zou in verband staan met ge
noemd complot, üc zaak wordt zeer geheim
zinnig behandeldde regcering oefent een
uiterst strenge censuur."
Een Reuter-teiegram uit Lissabon meldt
do arrestatie van den voornmligen dictator
Joao Franco, in hoeverre dit met de aanne
ming in verband staat, woidt niet gemeld.
De regeering heeft definitief besloten tot
schorsing van het besluit op de heffing van
surtaxes op producten ran staten, die ten
opzichte van Fortugccsche producten Por
tugal niet behandelen op don voet der mecM-
begunstigde natie, tot den tijd, dat de con-
stitueerende \ergadertng te dezer zake een
besluit zal hebben genomen.
De „Staatscourant" bevat een besluit, waar
bij de vrijheid van drukpers wordt hersteld.
Nicaragua heeft de republiek erkend.
O o s t e n r ij k-H o n g a r ij e.
Het verschil van meening dat tusschen
de Oostenrijksche en de Hongaarsche regee-
ring in de kwestie der contante betalingen
bij de gemeenschappelijke Bank bestaat,
zal naar alle waarschijnlijkheid in zijn vroe
gere scherpte op den voorgrond treden, nu
Hongarije heeft besloten de kwestie door
het hervatten der onderhanelingcn te Wee-
iien tot een beslissing (e brengen.
l)e beide minister-presidenten zouden he
den nog een conferentie hebben over dit on
derwerp. De Hongaarsche ïegeering is be
sloten af te treden, indien de Oostenrijksehe
ministei-president niet binnen acht dagen do
kwestie der contante betalingen tot oplos
sing kan brengen.
P o r t u g a
Het Parijsche „Journal" ontving gisteren
het volgende telegram uit Afadrid„De
„Correspoiidencia l'Lpnna" publiceert een
telegram-uit Badaioz, d.d. 28 October,, voor
de waarheid van welks inhoud zij borg staat.
Dit telegram meldt, dat de ïegeering te
Lissabon op hel spoor is gekomen van een
bumenzweering tegen de republiek, 32 of
ficieren, waaronder dc commandant dor scliut-
Ilagenloh verdiepte zich daarop in zijn
jeugd-heriimeringen.
Daarbij kwam hij ook on ziin lievelings
bezigheid zweiven of rijden door dc een
zame bosschen. Eens had hij een vos vervolgd
en was daarbij van een hoogte gerold vlak
voor een rijtuisr dat in het dal reed. De men-
schen waren dadelijk uitgestapt en hadden
hem, bloedend verwond, opgenomen. Hij was
bewusteloos geweest en toen hij weer bij
kwam, zat er een in hel zwart gekleede
dame naast hem, die hem vriendelijk en
licfdeiol aankeek. Er stonden zeer veel per
sonen om hem heen, grooten en kleinen, ook
kinderen en hij luid zich daarover veibaasd
en gevraagd of die allen uit liet rijtuig ge
komen waven. Toen laelïte de dame en zei
„ja", streek hem over dc wangen en toeai hij
vroeg of er nog meerderen in liet rijtuig
waren, lachte zij weer,
„Het is gelukkig," zei ze, „dat je een
helder hoofd hebt gehouden, ondanks het
ernstige ongeluk en dat jo desniettemin
grapjes maakt, liet is te wenschen dat je
altijd den huinor moogt behouden in je
leien! Als je wat humoristisch bent aange
legd kom je gemakkelijk door moeilijke (la
gen en over tegenspoed heen."
„Die dame in hot zwart," vervolgde lla
genloh, „is mij altijd bij geld en. Eerst latex
heb ik begrepen wat zij »1 die wooi den
bedoelde, toen ik er vaak o\ er had nage
dacht. Jk heb er ook over gedacht wat er
wel met haar gebeurd was dat ze zoo diop
in de rouw was en zoo bleek van gelaal.
„Dat ziin dan van die schepen, die elkaar
in den nacht voorbijgaan," voegde hij, nn
weer op schertsenden toon, er aan toe.
Rusland.
Vrijdag is de vierde zitting van de derde
Rijksdoema plechtig geopend. Dezen eersten
dag deed er zich reeds een incident voor.
De reaetioimaire vice-voorziTtcr, prins Vol
ken ski,, die bij gebrek aan een voorzitter, als
voorzittei optieedt, weigerde te voldoen aan
een door de Oetobristen ingediende motie, om
officieel een \oorstel, het aandenken van
Aloeroinsef, den onlangs overleden voorzitter
der eerste Rijksdoema te ecren door zitten
en opstaan, op de agenda te plaatsen. De
oppositie verliet toen, ten teeken van pro
test de zaal, en liet in een zijzaal een mis
celebreeren •voor Aloeromsef.
De groote meerderheid der Petersburgsche
bladen maakt uit dit gebeurde op, dat de
Doemamecrderheid zich naar rechts Reeft
verplaatst, dat nl. niet meer de Oetobristen,
maar de nationalisten het heft in dc Doema
in handen hebben.
Albaneezcn. Van de Albaneezcn sneuvelden
cr 7, terwijl er verscheiden gewond werden.
Onder de troepen van het garnizoen Kon-
Mant inopei, die in liet vihiyet Adrianopel
manoeuvres houden, zijn 30 gevallen van cho
lera ooi «ekomen. 15 soldaten zijn reeds over
leden. De 8 besmette bataljons zijn te Soidler
geïsoleerd.
U ruga y.
De Argenlijnsche bladen hechten groote
beteekenis aan de onlusten in Uruguay. Een
revolutionnaire nfdoeling, die van de Biazi-
iaarische grens komt en op 3000 man ge
schat wordt, is het land binnengevallen en
staat op liet punt de vijandelijkheden te
openen. Andere, kleinere benden pogen zich
bij deze nfdeeüng' aan te sluiten. Reeds is
het tot verschillende schermutselingen ge
komen. De meeste telegraaflijnen zijn door
gesneden en de bevolking bevindt zich in de
grootste onrust. Al- n vreest algemeen het
uitbreken der revolutie en bet schijnt, dat
deze alleen door het gebrek aan paarden
vertraagd wordt. Do regeering zond troepen
naar \cschillende plaatsen en deed ver
scheidene arrestaties.
T u r k ij e.
Een telegram uit Saloniki maakt melding
van gevechten aan de Alontenegrijnsebe
grens, Sedert Zaterdag wordt er een leven
dig geweervuur gewissseld langs dc geheele
grens tusschen Truki-che en Aloutenegrijnche
soldaten. Alet het oog op den ernst van den
toestand, zijn dc bewoners van alle Aioham
medaansche dorpen aan de grens van wa
pens vooizien.
Aan de Turksche legatie te Cettinje werd,
van wege de Tuiksehe regeering, kennis ge
geven, duf. wanneer de aanvallen dei' Mon-
tenegrijnen niet ophouden, een geregelde
aanval zal worden ondernomen op de Monte
negrijnschc stellingen.
De toestand is eveneens ernstig in het
vilayet Skoetari, De commandant der troepen
in Opper-Albnnib meldt, dut bij Dibra een
gevecht heeft plaats gehad met een bende
Het was nu a! den dei den keer dat zij
langzaam vooitwandelend langs den molen
kwamen. Den hofhond Siehdichfur begon
het waarschijnlijk te vervelen, want luid blaf
fend kwam hij uit zijn hok. Maai' toen hij
zag wie de wandelaars waren, kwispelstaartte
hij en kroop, nadat Gisela zacht had geroc
pen: „Kooit in ie hok, ouwe kerel!'
weer in zijn hok. Rammelend sleepte de
ketting tegen liet hout, toen was alles weer
stil om den molen.
Weifelend bleven zij even staan.
„Alanr ge wildot ons eigenlijk van uw
moeder vertellen," zei Gisela hartelijk en op
vragenden toon.
„Misschien een anderen keer!" antwoord
de hij ernstig en zijn oogen rustten daarbij
op Gisela. liet was of hij niet precies wist
wat hij zei.
„Ja, het wordt nu ook tijd dat wij de
viouw goeden michl gaan zeggenlachte
Gisela. „Siehdiebfür wil nu gaan slapen en
wij zullen goed doen zijn voorbeeld te vol
gen. Niet, Walpurg?"
Zij schoof haar urm door dien van haar
zuster, juist toen deze llagenloh de hand
tot afscheid toestak. Koud waren Walpurg'
vingers en zacht was haar handdruk. Des te
inniger gevoelde llagenloh den warmen
handdruk van Gisela.
Hugenloli werd iiet v.reemd te moede bij
dien lmnddruk. Eón oogenblik voelde hij
haar kleine hand maar, doch het was vol
doende om hem een ongekend blij gevoel te
geven.
Terstond daarop groette hij de dames be
leefd, hoorde nog dat zij hem bedankten
voor zijn gozeschap, zag dat Gisela lieni nog
BINNENLAND.
Tan het Hof.
De minister van waterstaat, mr. Regout,
was heden op het Loo, ter audiëntie bij
H. M. de Koningin.
De Koningin Maeder.
IT. M. de Koningin-Moeder heeft gisteren-
oehtend het kunsthistorisch museum te Wee-
nen bezocht.
Audiënties.
De gewono audiëntie van den minister
van oorlog zal op Donderdag 3 Novem
ber a.s. niet plaats Rebben.
Tegen de 46i/o mtllieen.
In acht plaatsen van ons land werden,
gisteren door de S. D. A. P. volksverga
deringen gehouden, teneinde te protestee
ren tegen het welsvoorstel 'tot instelling
van een „fonds tot verbetering der kust
verdediging", volgens hetwelk, naar men
weet, een som van 40 millioen, met de
rente oploopend tot ruim 46 millioen, aan
militaire werken zal worden besteed.
In de verschillende vergaderingen werd
aan het slot de volgende motie aange
nomen
„De vergadering, enz.: t
geboord de inleidingen over het voor
stel tot instelling van een „fonds tot ver
betering dor kustverdediging", volgens het
welk een som van 40 millioen gulden,
met do route komend op ruim 46 mil
lioen, besteed zal worden aan militaire
werken, terwijl de ïegeering zelfs weigert
do gronden te publiceeren, waarom zij
meent, dat deze werken noodzakelijk zijii;
even lachend toeknikte en haastig liep
hij daarop naar het kleine huisje naast den
molen. Even stond hij nog stil in het tuin
tje, en keek naar de bloemperken
Schlummemd lagen Wies' und Hain,
Jedcr Pfad verlassen;
Niemand als der Alondenscliein
Wuchtc auf den Strassen.
VI.
Toen llagenloh na deze avonturen in zijn
cen/.ame kamer alleen was, voelde hij oen
(Ringende behoefte om nog even in zijn bier
kelder af te dalen. Om daar te komen, moet
hij nogmaals naar buiten om een deur te
openen die zich aan (hm achterkant van liet
huis bevond, waar zijn hogpns met zijn ge-
z.in woonde.
Nauwelijks was hij achter het huis of de
hond, half mops half buldog, schoot met
razend geblaf uit zijn hok. Het dier had zich
al gcruimen lijd icnnaakt door tegen de
maan te blaffen, leder geblaf werd beant
woord door de echo in de verte en het dier
scheen daar zooveel vermaak in te hebben
dat bet ten hoogste verwoed was op den on-
vet'wachten verstoorder van zijn genoegen.
Een dier wil evenmin als een mensch graag
uit een aangename stemming opgeschrikt
worden. En ten minste niet in een maan
nacht, waarin een ieder in droomerigo stem
ming moet komen dooi het fantastische
licht.
(Wordt vervolgd.)
l1 HIIEIÏIWIMIE
