63"" laargang
Dinsdag 8 November 1910.
Ho. 13452
De Heidemol8n,
Deze couia.nL verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon-en Feestdagen.
Prijs per kwartaal: Voor Schiedam en Vlaardingen fl. 1.25 franco
per post 11.1.65.
Prijs per week: Voor Schiedam en Vlaardingen 10 cent
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen.
Advertentiën voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór een
uur aan het Bureau bezorgd zijn.
Bureau: Lange Haven No. 141 (hoek Korte Haven).
Prijs der Advertentiën: Van 1—6 regels 11. 0.92; iedere regel meer
15 cents. Reclames 30 cent per regel. Groote letters naar d© plaats die zij
innemen.
Advertentiën bij abonnement op voordeelige voorwaarden. Tarieven
hiervan zijn gratis aan het Bureau te bekomen.
In de nummers, die Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdags.vond
verschijnen, worden zoogenaamde kleine advertentiën opgenomen tot den prijs
van 40 cents per advertentie, bij vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen.
Interc. Telefoon
voor de Redactie No. 123.
voor de Administratie No. 103.
BUITENLAND.
Schiedam, 7 Nov. 1910.
FRANKRIJK,
Do jongste' slaking van he spoorwegper
soneel heeft gevolgen gehad, welke verre
over de grenzen des lands van beleekenis
zijn. Frankrijk tocli is liet meest democra
tisch georganiseerde en geregeerde land van
Europa, men kan gerust zeggen ter wereld,
sant ook in Amerika heeft het zijns gelijke
niet, hoogstens in de EngeEehe bijna zelf
standige Australische koloniën. Bovendien
wordt de regeering gevormd door een coali-
lii van radicale democraten en van socialis
ten, de radicale sociaal-democraten echter
staan er buiten. De minister-president 's
een sociaal-democraat, vioeger een in de
eerste rangen meestrijdend partijgenoot, en
hoewel van de/.e zijde de heftigste aanvallen
op hem worden gericht, heeft hij toch nooit
verklaard zicii van hen te hebben afge
scheiden.
In dc persoon van den lieer Briand is de
logica dor politieke loiten op bijzonder dui
delijke wijze tot uiting gekomen. De nood
zakelijkheid van liet behoud van den bur
gerlijken staat en de overvloed van zekeie
machtsmiddelen, welke hem hij het behoud
ian dien staat ter beschikking staan, zijn
nog nooit zoo scherp aan den dag getreden
als bij deze staking. De aanslag dor vijanden
oiertrof aan gevaarlijkheid alles, wat onze
tijd aan sociaal vuleanismc tot nog toe heeft
geboden. De stakers tekenden erop, dat de
geheele stilstand van hot spoorwegverkeer en
de het onmiddellijk gevolg daarvan zijnde
hongersnood den burgerlijken staat een
kniebuiging zouden doen maken en de stakers
hun zin geven. Niet echter liet reactioiir
na ire geweld is hot toen geweest, dat met
het zwaard in de vuist tot gehoorzaamheid
dwong. Neen, oen radicaal socialistisch mi
nister-president is van de noodzakelijkheid
om don geregoldon gang der gemeenschap ook
trgen ontevreden werklieden staande Ie hou
den, zoo dooi drongen geweest, dat hij zonder
aarzelen de macht van den staat daarvoor
heeft gebezigd. Daarbij komt nog, dat de
stakers slechts voor het kleinste deel staats-
leaniblcn waren, voorliet grootste deel waren
ze indirect in dienst van particulcrc maat
schappijen.
Hieraan voorafgegaan was reeds hot ge
wichtige feit, dat hot grootste deel der spoor
wegbeambten zelf Ic verstandig was om zich
hij deze staking aan te sluiten. Aan den
anderen kant echter doen zich zeer gelden de
ongehoorde daden van vernieling door de
stakers, dc z.g. sabotage. De Fransche re-
gccring is daarentegen met kracht opgetre
den en zc heeft ook hot plan lot een flinke
bestraffing dor vernielers over te gaan, on
danks dc verwoede phrases in woord en ge
schrift van Juurès en dc zijnen.
Dit alles heeft Frankrijk goedgekeurd.
De in haar groote meerderheid radicals Ka
mer heeft het ministerie door aanneming van
de door deze goedgevonden motie een votum
van vertrouwen gegeven. Briand reconstruecit
op de hierdoor gevormde basis zijn minisle
rie. ,,Een ministerie der middelmatigheid en
der reactie", roept de vertoornde Jaurès
Inderdaad, een zoogenaamd groot ministerie
is liet niet, het mecrendeel der namen is wei
nig hekend. Briand klinkt den naam „dicta-
toitegemoet, ongetwijfeld een gevaarlijke bij-1
naam, waaraan Gambetta ten gronde, is ge
gaan en waardoor Clemeneeau in de onbe
kendheid is tei'uggeworpen. Voor 't oogen-
hlik heeft Briand echter nog niots van een
dictator. Niet eens heeft zijn machtige wil,
zijn persoonlijk aanzien anderen in zijn dienst,
geprest. Hij is op 't oogeiildik de uitvoerder
van den wil van het Fmnsche volk.
Frankrijk wil zich voor daden van ge
weld beveiligen, zooals de spoorwegbe
ambten, hoewel klem in aantal, vergeleken
bij de Fransche natie, dank zij hun eigen
aardige positie konden uitoefenen. Men
bedenkt, dat, wat thans reeds door de pas
sieve, houding van het-grootste deel van
het personeel schipbreuk leed, een ander
maal zou kunnen gelukken, wanneer wel
licht de agitatie dieper is doorgedrongen.
En dan zou het land aan zoo'n daad
van geweld van een betrekkelijk kleine
groep zijn prijsgegeven. Daaraan wil het
Fransche volk zich echter niet bloot stel
len. Eerst geheel Frankrijk on dan een
enkele klasse, dat is de zin der Jiouding
van regeering en Kamer in de onlangs
doorgemaakte crisis. En dat hooft voor
alle landen buiten Frankrijk een des te
grooter beteekenis, omdat hot juist hot
indicate, republikeinsche Frankrijk is, wel
ke dezen regel heeft gesteld. Een wet
telijke bepaling, welke aan het spoorweg
personeel een bepaalde verplichting in
zake hun dienstbetrekking oplegt, is eer
daags te verwachten. Daarnaast stelt
Briand, wat zeer zeker is te billijken, dan
egel, dat rechtvaardige klachten van het
personeel bijzonder zorgvuldig moeten wor
den onderzocht en dat daaraan tegemoet
moet worden gekomen. i
GEMENGDE MEDEDEELINGEN.
Ion te vinden om stakingen van den pu
blieke» dienst in de toekomst te beletten,
zoo was liet toch niet minder haar streven
om de rechten der atbeiders te handhaven.
Hiervoor was hol evenwel rioodig maatrege
len te nemen, waardoor het contact tusschen
de' maatschappijen en hun arbeiders verge
makkelijkt wordt. Misschien dat tot deze
maatregelen ook de instelling van 'n arbi
tragecommissie zou behooren. Het wetsont
werp omtrent het stakingsrecht zou de Kamer
niet eer dan over 14 dagen hereiken.
De „Presse Ooloniale" wil weten, «lat de
Fransche regeering de stad Chandernagor
in Franseli-Inclié aan Engeland wil afstaan
en daarvoor een vergrooting van hot gebied
van Pondicherry zal krijgen.
De afgevaardigde voor Franseb-Indië,
Bluysem, kondigt aan, Fl at hij over dit ge
rucht een vraag tot den minister zal richten.
tuis wordt men op de hoogte gehouden van
het verloop der ziekte.
P e r z i
De regeering heeft den waarnemonden
gouverneur van Sjiras, waar, zooals men
weet, de jodenwijk is geplunderd, gemach
tigd den staat van beleg af te kondigen en
is tevens besloten een energiek gouver
neur te benoemen. Het is niet onwaar
schijnlijk, da,t Zill es Sultan de uitverko
rene zal zijn.
De Turkse!ïo regeering heeft aan de Per
zische een nota gericht, waarin de Perzische
bezwaren over de invallen van Turksche
troepen in Perzisch gebied worden tegen
gesproken.
Den gezant te Petersburg werd opgedra
gen een dergelijke verklaring aan de Rus
sische regeering over te leggen.
Roman naar het Duitseh van
OSWALD BERG ER ER.
19)
Hij had mot het hoofd voorover geloopou
terwijl hij door de takken drong, maar nu
hij midden op dc open plek was, hief hij
het hoofd op Verschikt bleef hij staan
daar op don grooten slecu zat Walpurg Wio-
semoiler in haar groenen mantel.
Zij keek hem kalm maar met grooje op
lueikzaamheid aan. Misschien had zij hier
:t! goiuimen tijd gezeten om op hem te
wachten.
Hij herstelde zich terstond van zijn \cr-
rassing en, haar beleefd grootoud, betuigde
hij er zijn vreugde over dat zij zoo ver ge
wandeld had waar zij al zoo lang in huis
was gebleven met liet oog cd het weer. 7i\
ging nu zeker met hem terug cn daarom bood
hij haar zijn gezelschap aan.
Zij was opgestaan en keek hem met ren
zonderling lachje aan, alsof zij heel goed
begreep waarom hij geschrikt was en alsof
zij wist wat hij voor haar trachtte te ver
bergen.
„llcol gtang ga ik zoo ver mei u mee,"
zei ze mol groote nist cn heldere stem, „ik
heb u hier opgewacht."
Verwonderd keek hij haar aan, achterdocht
- sprak uit ziin blik. Wat.ging er om in deze
woudheks?
„Ik heb u vele dingen te zeggen. En daar
gc gisteren verteld hebt hoe gij uw rondgun
België.
De onderhandelingen over do nalaten
schap van koning Leopold tusschen de re
geering en prinses Stéphmiie, hebben ge
leid tot een overeenkomst. He prinses aan
vaardt de door do regeering gedane voor
stellen.
Prinses Louise echter wil van geen
schikking weten on dus schijnt een pro
ces onvermijdelijk.
F r a n k r ij k.
In den ministerraad, waarin do mi nist o-
ricele verklaring is behandeld, heeft minis
ter-president Briand uitdrukkelijk verklaard,
dat het nieuwe ministerie geen reactie wilde.
Wanneer de regeering al wenschte midde-
D u i t s c h 1 a n d.
De tsaar is Zaterdagavond kwart voor
elf, uitgeleid door don keizer en diens
zonen, van het Wildparkstation weder naar
't kasteel Wolfgarton in Hessen vertrok
ken, waar hij hedenmorgen aankwam.
De sociaal-democratische protestverga
ring, die te Potsdam tegen het bezoek
van den tsaar weid gehouden en door
ongeveer duizend personen werd bijge
woond, heeft een rustig verloop gehad. Met
algomeeno stommen werd een motie aan
genomen, waarin tegen de aanwezigheid
in Duitschland van den „vertegenwoordi
ger van het Russische schrikbewind" en
„den beul der Russische viijheidshelden"
werd geprotesteerd en de sympathie der
vergadering mot het Russische proletariaat
werd uitgesproken.
De politie vond geen aanleiding om tegen
de vergadering op te treden.
Zondagnamiddag heeft de rijkskanselier
nog een onderhoud gehad met den Russi-
schcn minister van 'ouitenlandschc zaken
Ssasanof. Deze vertrok Zondagavond te
half twaalf.
Spanje.
Volgens de ol'fieieele berichten is de toe
stand in Catalonie volkomen rustig. De dag
an Zaterdag, waarop gioote betoogingen te
Barcelona waren aangekondigd, had een
kalm vei loop.
Te Sahadell werd een troep van 1200 sta
kers, die zich naar Barcelona wilden bege-
■von, verstiooid. De voorzitter van den bond
van metaalbewerkers en die van den vorklje-
denbond, werden gearresteerd.
Voor de stakingskwesties werd een hij
zonderen rechter van in-t.ructic aangewezen.
vandaag zoudt doen en ik dus wist hoe laat
gij hier kondt zijn, ben ik hierheen gegaan."
Hij begon zieli steeds onrustiger te gevoe
len, vooial de blik waarmee zii hem aan
keek maakte hem onzeker. Was dit dezelfde
vrouw, die hij in do urmen had genomen
in dien nacht toen niets dan de maan hen
bespiedde?
Waar lag hier do grens tusschen fantasie
en werkelijkheid zag zij thans in hem
Hageuloli den jachtopziener of weer den
geest van liaar overleden echtgenoot Wiesen-
rcitcr? Wat toen in dien nacht "Hieurd was
zeker, toen had zij niet anders gedacht
dan dat hij Wicseiueiter was, maar thans?
Was zij wanhopig van smart, zooals dien
nacht toen zii zich tegen hem aandrukte en
om liefde en erbarmen smeekte, zonder tc
weten wat zij deed of zei?
Hot was of zij ziin' gedachten op zijn ge
zicht kon lezen. Lachend keek zij even naar
hem en een bios kwam op haar wangen. Hoe
geheel anders, hoeveel jonger, levenslustiger
zag zii ex- zoo uit, met dien spotlenden lach.
Even later liepen zii langs een bosoli-
pnd .verder.Beiden zwegen, beiden waien
verdiept in eigen gedachten of luisterden
naar de' geluiden in het rustige woud. Er
zijn veel geluiden in dc bosschen en voor
wie do taal der bosschen verstaanbaar is, is
veel op zulke wandelingen to,loeren. Dioo-
iners worden zc genoemd en tocli hoeveel
dieper is vaak hun bük op het leven. Hoe
veel wijsheid is niet op te doen te midden
van de natuur, iu zwijgende bosschen
en waarom is helaas het aantal dier „droo
mors zoo gering
Servie.
Uit Belgrado woldt gemeld, dat de toestand
van den kroonprins weer verergerd is. Deze
onverwachte wending heeft onder de bevol
king groote deelneming verwekt. Door- bullc-
T u r k ij e.
Een gerucht, dat in welingelichte krin
gen aannemelijk wordt geacht, meldt, dat
de Turksche gezant te Berlijn, Osman Ni-
sami, zijn post met die van den minister
van buiteniandsche zaken zal verwisselen.
Nisami, die uit oen oude diplomatenfamilie
stamt en voor een der bekwaamste mo
derne Turksche diplomaten doorgaat, zou
allang tot dezen post zijn voorbestemd.
De tegenwoordige minister van buiteniand
sche zaken, Rifaat, zou dan öf naar zijn
vroegeren post te Londen terugkeeren öf
naar 'Parijs, om daar den gezant Nau&u
Pasja, die ambtsmoede schijnt te zijn, te
vervangen.
Griekenland.
Volgens een bericht uit Athene iiecft
Alexander Zaimis, wiens mandaat als lloo-
ge commissaris vooi Ivreta nog drie jaar
loopt, aan de beschermende mogendheden
doen weten, dat hij als zoodanig aftreedt om
zich bij dc aanstaande nieuwe Kamerverkie
zingen in Griekenland candidaat te kun
nen stellen. Zaimis wil met ziin aanhangers
in do nieuwe Kamer een oppositie tegen
Venizelos vormen.
Venizelos heeft een handige zot uitge
haald, door aan de hoofdredacteurs van alle
groote Atheensche bladen te verzoeken zich
voor zijn partij candidaat te stellen. Op één
na hebben zo allen toegestemd.
op alle vertogen, nota's, missives, drei
gementen, luidde zijn repliek: „Als je me
hebben wilt, kom me dan maar halen".
Bovendien heeft do generaal-den Britschen
consul gedreigd, dat hij hem de ooren
zal afbijten, terwijl hij overal wraar hij
gaat, gevolgd wordt door een grooten hond,
dien hij „Taft" genoemd heeft.
Eenige dagen geleden, in den avond,
toog de generaal, aan het hoofd van een
detachement soldaten, naar de woning van
den consulairen agent van de Vereenigde
tSaten, mr. Smuck, die eenige uren te
voren zijn beklag had ingediend over een
hem aangedane beleediging. De soldaten
stelden zich voor het huis van mr. Smuck
op en dreigden het in _puin te schieten.
Zij zouden ongetwijfeld aan hun bedreiging
gevolg gegeven hebben', wanneer mr.
Smuck er niet in geslaagd was den com
mandant van de Amerikaan sche kanonneer
boot „Princeton" in kennis te stellen van
den beiiarden toestand waarin hij verkeer
de. De commandant van de „Princeton"
bracht zijn boot bij de stad en zond aan
generaal Valladares het volgend ultima
tum: „Indien gij het waagt één enkelen
vreemdeling of zelfs diens hond te mole-
steeren, schiet ik de geheele stad plat."
De generaal liet daarop af van zijn voor
nemen.
Honduras.
De revolutie, waarvan een telegram
melding maakte, schijnt zoo'n vaart niet te
zullen loopen. Hot geheele geval blijkt zich
te beperken tot het despotische optreden
van den commandant dei- stad AmopaJa,
op het kusteilandje van dien naam ge
legen. Dit heerschap, generaal José Valla
dares, was tegen zijn regeering opgestaan,
en had te kennen gegeven, dat noch zijn
overheid, noch vreemde mogendheden hem
iets kunnen schelen. Als eenig antwoord
bosch en van deze horfstnevels, die zien
weven tusschen de hoornen," zei Walpurg
plotseling. „En vaak nam hij mij mee op
lange Zondagswandelingen ook hier zijn
wij we) samen geweest."
llagculoh zag haar van ter zijde aan. liet
scheen dat, zii niets meer bemerkte van haar
hegeleider. Ilaar oogeu staarden in de verte,
maar daaruit sprak niot meer dc wanhoop
die hij in den beginne daar vaak irt 1
gelezen. Leven en verlangen schitterden m
haar oogen cn het zachte rood week niet van
haar wangen.
„Weet je nog ging zij voort en Ha
gen lol luisterde naar haar als naar een spie
kende sphinx „weet ie nog dat was
ook hier. Ik was weer kwaad op je
was dat onze geheele wandeling al geweest.
Ik had wat tegeti je, zonder precies te we
ten wat mi ik zei daarom steeds hatelijk
heden zonder do minste aanleiding daarvoor
te hebben. Hoe ernstiger en vriendelijker je
tegen mij sprak om mij te overtuigen van
mijn ongelijk, des te woedender werd ik. llel
was of er een duivel in mij zat, die mij
steeds weer tot verzet aanvuurde. Eindelijk
werd je kwaad en zei, dat als ie vooruit ge
weten imdt hoe valseli ik was, dat ie dan
Maar het overige van den zin sprak je niet
uit. Toen werd ik nog giftiger. En ik voeg
waarom je mij dan bij je hield als je mij niet
uit kon staan. Ik zei daarbij dut als mijn
vader wist dat ie eigenlijk een haat tegen
mij hadt en dat je mij slechts als tijdverdrijf
hij je hield om niet mij te doen wat jou goed-
diieht, als hij wist dat ik niets was dan
oen speelbal van jouw luimen, dat hij dun
„Hij hield ook zooveel ven de stilte in het I geen oogenblik zou aarzelen, maar mij ter
stond naar den molen terug zou halen. Het
was onzin dat wij bij elkaar bleven als wij
niets dan haat voor elkaar gevoelden
'l was nergens voor noodig dat wij oas door
het leven voortsleepten als twee aan elkaar
gesmeede gevoeiloozo stukken ijzer.
„En toch, Wolfgang, meende ik eigen
lijk niet wat ik zei. Er was iets in mij, een
duivel was liet, die mij razend maakte cn
mij dingen deed zeggen tegen mijn zin. Je
kalme, verstandige woorden waren diet ook,
die mij zoo opgewonden maakten. Je be
greep mijn toesand niet, anders, zou je an
ders met mij gesproken hebben. Ik kon niet
verdragen dat jij zoo rustig en eerlijk was,
terwijl in mijn hart de duivel woedde. Ik
wilde mij op je wreken, jaloerseh was ik
op je jaloerseh omdat jij met je liefde
zooveel boven mij stond, omdat jij allerlei
goede dingen kon doen en ik niet
„Toen kwamen wij daar ginds bij de of-
ferstcenen, zooals jij ze noemde. Ik ging
daarop zitten en verklaarde niet verder to
willen gaan. Ik was moe, ik kon onmogelijk
dadelijk verder jij moest alleen maar
verder gaan, zonder mij, dat wou jo immers
toch het liefst.
„Maar ie ging niet verder. Kalm zette
je je naast mij neder op den offersteen. Je
was ook moe, zei je. Waarom kwam ik toen
toch niet tot bezinning waarom stapte ik
toen niet over mijn stille woede heen, waar
om wierp ik mij niet nan ie borst on be
kende mijn ongelijk. Maar dal was het juist
wat ik niot begreep, Wolfgang dat was
een soort zelfvernedering in miin oogen. llc
wijde niet de minste ziin, ik wilde niet toe
geven, ik wilde je niet mijn schuld belijden.
BINNENLAND.
Van het Ilof.
Prins Hendrik is Zaterdagavond molden
trein van 8 uur 38 aan het station Apel
doorn aangekomen, vergezeld van zijn ad
judant Hooft Graaflandt en per auto naar
het Paleis gereden.
Groothertogin Marie van Mecklenburg, die
heden ten paleize Het Loo verwacht wordt,
zal er 10 dagen verbljjf houden.
Z. K. H. Prins Hendrik zal op zjjn reis
naar Dobbin in de helft dezer maand, eerst
een bezoek brengen aan den vorst van
Schaumburg-Lippe te Buckenburg.
Consulaire dienst.
In aansluiting aan het bericht, voor
komende in d© „Stct." van 18 Januari
1910, no. 14, brengt de minister van bui
teniandsche zaken ter. algeemene kennis,
dat bij Kon. besluit de heer A. Holgers
benoemd is tot vice-consul der Nederlan
den te Nicolaïstadt, buiten bezwaar van
's lands schatkist.
Het vice-consulaat heeft liet gouverne
ment Wasa tot ressort. („Stot.")
Onze Marine.
Blijkens bij het 'departement van marine
ontvangen bericht is de 'divisie^ bestaart-
de uit Hr. Ms. pantserschepen de Ruyter,
Hertog Hendrik en Koningin Regentes, on
der bevel van den kapitein ter zee W'.
Dat was het wat die duivel in mijn hart be
werkte jo begreep niet hoe moeilijk die
strijd is.
„Ik werd schorper nog dan eerst en zei
dat je nog niet tevreden was met mij ruw te
behandelen nu spotte jc ook met mij, nu
tartte je mij om mij woedend Ie maken.
„Maar jij bleef kalm en zei dal je niet in
het minst ruw tegen mij waart geweest.
„Nu lieg jo ook nog! riep ik bitter.
„Je zweeg toen langen tijd en op eens
stond je op on ging heen zonder eon woord
te zeggen. Ik zag ie langs het bosehpad
gaan tot bij een bocht. Toen verdween je in
het geboomte.
„Ik werd nog woedender. Stille verwen-
schingen slaakte ik. En toch was ik zwak
en te laf om nu weg 1e loopen. Ik bleef op
den steen zitten en wachtte. Ik wilde zoo
blijven zitten tot je terug kwam, om je eens
te laten zien hoe hardnekkig 'ik was. Want
ik dacht niet anders tdan dat ie terug moest
komen zooals je al zoo vaak gedaan hadt.
Ik wilde dan net doen of ik jo heelemaal
niet gemist had of ik niet eens bemerkt had
dat jo weg was.
„Een kwartier verliep. Ik wachtte minuut
na minuut. Een half uur, ja langer, ging
voorbij. Ik werd zeer benauwd mijn keel
werd als tocgeschroofd, Ik wist dat je nu
voor de eerste maal werkelijk ernst zbu ma
ken met mij je zou mij alleen laten zitten
en niet terugkomen zooals altijd
(Wordt virvotgd.)
at eh ii