n
63"" jaargang
Zondag 13 November 1910.
No. 13457
Tweede Blad.
Uit de Tweede Kamer
Deze couiant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon- cn Feestdagen.
Prijs per kwartaal: Voor Schiedam en VI aarding en fi. 1 25 franco
per post fl. 1.05.
Prijs per weekVoo r Schiedam on V1 a a r d i n g e n 10 cent
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen woiden dagelijks aangenomen.
Advertentiën voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór eea
uur aan het Bureau bezorgd zijn.
Bureau: Lange Haven No. 141 (hoek Korte Haven).
Prijs der Advertentiën: Van 1—G regels fl. 0.92; iedere regel meer
IS cents. Reclames 30 cent per regel. Groote letters naar de plaats die zij
innemen.
Advertentie n bij abonnement op voordeelige voorwaardenTa neven
hiervan zijn gratis aan het Bureau te bekomen.
In de nummers, die Dinsdag-, Donderdag- cn Zate: dagavond*
verschijnen, worden zoogenaamde kleine advertentiën opgenomen tot oen prijs
van 40 cents per advertentie, bij vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen.
Interc. Telefoon
voor de Hedactie No. 123.
voor de Administratie No. 103.
Kennisgeving.
NATIONALE MILITIE,
Oproeping van Verlofgangers
in ïrerkel ij den dienst.
GERARDUS JOHANNES VAN DEN
HEUVEL,
behoorende tot het 3e Regiment Infanterie.,
1ste Bataljon, garnizoensplaats
Bei'gen-op-Zoom
JOHANNES BURGER, en
JOUANNES VAN VOOREN,
behoorende tot het 3de Regiment Infanterie,
3de Bataljon, garnizoensplaats
Bergen-op-Zoom
ClIRISTIAAN VEENENDAAL.
behoorende tot het 6deRegiment Infanterie,
lste Bataljon, garnizoensplaats Breda;
JAN EEUiWIJK,
behoorende tot het 6de Regiment Iinantcric,
3de Bataljon, garnizoensplaats Breda;
JAN VAN UNEN,
behoorende tot 'tlOde Regimentlnfanterie,
4de Bataljon, garnizoensplaats Haarlem;
FREDERJK CASPEB MARKS/ en
JAN t'I1EDERIK SCHEPPER,
behoorende tot het Regiment Grenadiers
en Jagers, 3e Bataljon,
garnizoensolaats 's-G ravenhngo.
1 LENDRIKUS G0RNEL1S REIJGERSBEllG,
behoorende Lot hot Regiment Gtcnadicrs
en Jagers, 4de Bataljon,
garnizoensplaats VGravenhage;
JURRJAAN ,'VPON,
MARINUS, KOOI.T, en
i pOÏIANNES LEENDRRT DE PATER,
behoorende tot hot 3de Regnnertt Vesting-
Ai tillciie, Gdc Compagnie,
garnizoensplaats Gorinchem
Dc hierboven genoemde miliciens-verlof
gangers moeten zoig dragen, dal zij zich,
ieder op den \oor hem aangegeven dag,
uiterlijk te -l uur namiddag in uniform ge
kleed eti voorzien van hun verlofpas (zak
boekje), alsmede van al de Inj hun vertrek
met groot-verlof medegegeven voorwerpen
van klceding en uitrusting, bij bun korps
aanmelden, f"
Do verlofgangers, die alleen per Spoor- of
tramweg moeten reizen en in wier zakboekje
aanwezig is een op wit papier gedrukt en
met ïoode inkt ingevuld ver vaarbewijs, be
geven zich rechtstreeks naar liet station Van
vertrek en stellen «klaar hun Zakboekje ter
hand aan den sta lion sboumhte, met de uit
gifte van plaatsbewijzen belast. De verlof
gangers bobooien er op indachtig te zijn,
dut hun liet zakboekje wordt teruggegeven,
alsmede du strook van het vervoeiirevvij^, aan
gezien .dezi' strook hun gedurende de leis
moet dienen als plaatsbewijs.
Veiioigangers, die, hoewel hun reis aan
vangende per spoor- of tramweg, een gedeel
te van liet traject moeten afleggen '<er
stoomboot, of die niet in het bezit zijn van
een vervoerbevvijs, ingericht om daarop van
bet station van vertrek naar de plaats van
opkomst te kunnen reizen, dan wel op hunne
reis van één of meer veren moeten gebruik
maken, moeten zich ten minste vier werk
dagen vóór hun vei trek naar bet korps, aan
de afdeeling Militie "(Schoolstraat. 12) aan
melden, ten einde aldaar in hot bezit te wor
den gesteld van dc vercisebte Vcrvoci bewijzen.
IToi is noodig, zich ten minste een half
uur vóór bet verbek van den tiein of dc tram
aan bet station te bevinden.
ingeval ziekte of gebreken do opkomst
van een verlofganger mochten verhindgron,
moet hiervan zoodm doenlijk aan bovenge
noemde afdeeling Militie worden overgelegd
eene gelegaliseerde geneeskundige verklaring,
welke op ongezegde! papier kan worden ge
steld. Na zijn herstel vervoegt hij zich on
verwijld bij zijn korps.
Hij, die zonder geldige reden niet voldoet
aan de oproeping, wordt, na daaitoe ver-
stickten ïa&t vuil den Minister van Oorlog,
ah de.-citeur afgevoeid.
Hij, die zonder geldige leden zich te laat
bij zijn korps aanmeldt,, maakt zich straf
schuldig,
liet niet omvangen van eonc afzonderlijke
kennisgeving ontheft den verlofganger, zoo
deze althans binnen hot Rijk verblijf houdt,
geenszins van zijne verplichting tot op
komst in weikclijken dienst, daar de open
bare kennisgeving EENIG en ALLEEN als
BEWIJS geldt, dat hij behoorlijk is opge
roepen,
Den verlofganger.- die zich als kostwinners
onmisbaar achten voor het gezin waartoe zij
belmoren cn op grond daarvan mecnon in de
termen te vallen tot het verkrijgen van ont
heffing van bovenbedoelden werkelijken
dienst, oi van ecne geldelijke vergooding,
wordt medegedeeld dat de aanvragen daaiieo
die op ongozegold papier kunnen worden
gesclu'evcu en door de belanghebbenden
eigenhandig moeien zijn geteekend belmo
ren le ut»den gericht aan Ume Majesteit de
Koningin, indien ontheffing en aan Zijne
Excellentie den heer Minister van Oorlog,
indien alleen vergoeding gevraagd wordt en
dat hel in het belang van den verzoeker is
die aanvragen enkele weken vóór de op
komst onder de wapenen in te zenden.
Schiedam, den 12den November 191G'.
De Burgemeester voornoemd
M. L. JiONNERDAGE GRETE.
Aan de Openbare School E, te Schiedam
(Hoofd de heer M. Martens) wordt ge
vraagd
een Onderwijzer
met akte vrije- eu ordeoefeningen.
Het bezit der akte handteekenen strekt tot
aanbeveling.
De aanvangsjaanvedde van f550 wordt
verhoogd voor de akte vrije- en ordeoefe
ningen met f25voor de akte handtee
kenen met f50 voor de hoof takte met
f200 - en voor 2, A, 6, 8, 10, 13 en 16
jarigen dienst bij het lager onderwijs met
f50.voor ieder tijdvak en voor het bezit
der hoofdakte bovendien na 43- en 22 jarigen
dionst bij het lager onderwijs mede met
f 50.voor ieder tijdvak.
Sollicitatiën in te zenden aan het adres
van den Burgemeester van Schiedam, voor
20 November a.s.
Onze Legesgelden.
Zooals onzen lezers bekend is, weid in
.dc zitting van 25 October j.l. in don Ge
meenteraad behandeld oen ontwerp-vei or
dening, waarbij een gewijzigde heffing van
.leges werd voorgesteld cn waatbij tevens
Was ingevoegd de bepaling, dat voortaan
door de couranten zou moeten worden he
rtaald een som van f50 pet' jaar voor het
dagelijks ontvangen der lijst van aangifte
van geboorte, overlijden, ondertrouw en
huwelijk.
Tegen deze nieuwe bepaling was door
de „Nieuwe Schiedamsche Courant"' een
bez waai schrift ingediend en dit adies gaf
aanleiding lot een bespreking, waaruit
bleek, dat vete laadsleden maar weinig
sympathie voor die bepaling gevoelden.
De Raad besloot, de beslissing oinRcnt
dit ontwerp nog aan te houden, opdat do
leden do kwestie nog eens zouden kunnen
ovoi wegen.
Do heer Wilikampf zou, waar de „Nieu
we Schiedamsche Courant" haar inooning
had gezegd, ook wel eens de meening van
de andere eomant dat is dim onze
mooning willen hooren. Dit blad heelt,
zooals spr. daaraan toevoegde, door een
uitstel] der behandeling gelegenheid zich
ook eens uit te spreken. Deze woorden
vonden blijkbaar instemming hij vete raads
leden.
Wij willen wel" zeggen, dal, indien wij
hel noodig hadden geoordeeld onze mecning
over het voorstel te zeggen, de twee da
gen die verliepen lusschcii de publicatie
daarvan cn de behandeling in den Raad,
ruimschoots daartoe voldoende zouden zijn
geweest. Wij achtten het echter niet noo
dig. Maar nu ons een uitnoodiging boieikt
heeft.van een raadslid, met instemming
zijner medeleden in een openbare vei ga-
dering van den Gemeenteraad geuit, nu wil
len wij beleefdheidshalve aan die uilnoo-
diging gehoor geven. Echter zullen wij dan
onze bespreking uitstrekken tot de gohcelc
verhouding van do gemeente tot ons blad.
Wij willen beginnen mot le vorklaren
dal wij mèt den lieer Wittk'ampf van moo
ning zijn, dat hier voorop staat de toepas
sing van den regel: Voor wat, hoort
w a t.
En die legol lijkt ons niet onbillijk.
1 lij wordt trouwens door hol Gemeente
bestuur viij algemeen toegepast, zoowel in
do oveiige bepalingen dezer zelfde vcvoide-
ning, als b.v. bij de precario, de bttnetbe
lasting, enz. En er is, dunkt ons, niet heel
veel te zeggen voor een vrijstelling voor
do couranten van betaling van wat de ge
meente te haren bate doet.
Wel is er op gewezen, dat de bladen
wederkom ig diensten aan de gemeente be
wijzen door opname van mededoelmgen die
de gemeente gaarne onder de oogen der
burgeiij ziet gebracht, zonder dat die be
richten lot de „officieele" belmoren,
maar, hoewel wij die belichten zouden
kunnen weib->ren, hebben wij ze steeds
gaarne opgenomen, omdat dit geschiedde
ten dienste dor buigerij, wier behingen wij
steeds zooveel mogelijk trachten te behar
tigen.
Maar een andcie viaag is, of de inter
ruptie van don Voorzitter van den Raad
volkomen juist was, toon hij den heer
Wilikampf toevoegde: voor de opname dei
kennisgevingen worden zij betaald!
Zeer zeker, de gemeente en wij hebben
een contract aangegaan, waarbij de ge
meente zich verbindt ons jaarlijks een be-
dLag van f200 uit te koeren, waartegenover
wij ons verbinden „alle (bom) ons door of
„namens het gemeentebestuur daartoe op
gegeven wordende kennisgevingen, waar
schuwingen, mededeelingen, aankondigin
gen, besluiten en advertenties (te) doen
„plaatsen in de „Schiedamsche Courant'1
„en wel onder een afzonderlijke rubriek
„o f f i c i e e 1 o berichten, aan hot hoofd
„der courant."
Maar ter beoordeel ing van de vraag of
hier kan gesproken worden van betaling,
is hot noodig te weten, wat wij ter plaat
sitig ontvangen, evenzeer als de beoordec-
ling van hot bedrag ter verkrijging van de
opgaven van den Burgerlijken Stand slechts
kan geschieden, wanneer men weel, wat
daarvoor geleverd wordt.
Vooraf willen wij echter opmerken, dat
diet contract tussclien de gemeente en de
„Schiedamsche Courant" dateert van 3t
December 189G, ingevolge raadsbesluit van
22 December 189G, op voorstel van B. cn
W„ die daarbij een toelichting gaven, op
genomen in do bijlage no. XLII 1896. Daar
in lezen wij aan bot slot:
„Waar tot beden boven de toelage van
„f200 's jaars (alleen aan dc „Schiedam
„sehe Courant") gemiddeld flGO per jaar
„werd uitbetaald, voor het plaatsen van
„advei lenticn in boidu bladen, meenen we.
„dat de billijkheid, die door dit voorstel
„wordt betracht en hel streven naar meer-
„deie publiciteit dal er dooi zal wordcr.
...bcieikl, do verhoogde uitgaaf van pl.m.
„f40 per jaar, die \onr de gemeente van
„geen o vei wegend .bezwaar kan zijn, alles
zins lecbtvaardigen."
Met het hier bedoelde raadsbesluit weid
tevens ingeLrokken het raadsbesluit van 4
October 1851,- waatbij aan dc.i uitgever
der „Schiedamsche Couiant"' een toelage,
van f200 's jaars weul verleend, onder
gehoudcnhcid van alle aankondigingen,
kennisgevingen en besluiten van het Go
meentehes tuur uitgaande, in dat blad op
te nemen, zonder daarvoor afzonderlijke
kosten in ïekening te brengen, i
Bezien wij nu, wat do gemeente doet
voor dc 50, die zij vraagt voor de op
gave van don Burgeilijken Stand, dan blijkt
dat zij dagelijks, alzoo 300 maal per jaar,
die opgaven verstrekt. Er wordt dus voor
elke opgave 17 cent betaald.
Ons lijkt dal, vetgelijkendoi wijze gespro
ken, een niet onbillijke berekening.
Om vast te stellen wat do „Schiedam
sche Courant" doet voor do C 200 die luiar
bij contract is verzekerd, hebben wij het
aantal regels lalen tellen, dat in het laatst
verloopen jaar 1909 onder de O f f i-
cieele berichten is geplaatst.
Daaibij is gebleken, dat. dit aantal be
droeg 14.325 regels. Neemt men hierbij in
aanmerking dat een groot deel dier kennis
gevingen uit een kleinen tetter is gezet,
dan kan gemakkelijk aangenomen worden,
dat hel tolaal aantal iegels, bij gebruik
van den gewonen lettor 18.000 regels zou
zijn geweest.
Daarvan waren voor provinciale aan
kondigingen 502 regels gebruikt.
1 Gaan wij den inhoud dier officie elc
berichten na, dan zien wij, dat 10G3
i egels gebruikt zijn geworden aan kennis
gevingen, die feitelijk advei tehtles zijn
lecraar M. of H. O. gewaagd, werkstei
ziekenhuis gevraagd, enz. die. wanneet
er geen contract had bestaan, dooi de ge
meente zouden zijn betaald met 15 i ent per
legel of 1159.45.
Die 1063 regels voor advertenties van
het totaal verbruikte i egels (18.000) af
getrokken, geeft voor werkelijke kennis
gevingen, enz. een aantal van 16.937 regels,
waiuvoor dus betaald wendt f200 min
f 159.45, of £40.55, zoodat de gemeente per
icgel betaalt ciica 0.255 cent.
Maken wij nu een balans op van de
diensten die de gemeente voor geld aan
de „Schiedamsche Courant" en die welke
de „Schiedamsche Courani" voor geld aan
de gemeente zou bewijzen, dan komen we
tol deze slotsom: de gemeente leveit 300
maal de dagelijksche opgave van den Bm-
geilijkcn Stand, cn ontvangt daarvoor do
beschikking over 16.937 regels (in 1909)
plus f9.45.
En onwillekeurig rijst dan de vraag:kan
liicr gesproken worden van een juiste
toepassing van den overigens volkomen bil
lijken egelVoor wat, hoort wat?
Maar er is nog iets.
De gemeente heeft met de „Schiedam
sche Courant" een contract aangegaan. Dot
contract is jaarlijks opzegbaar, docli dc
opzegging moet geschieden drie maan
den vóór het einde van hot loopende jaar,
alzoo vóór 1 October.
liet voorstel tot wijziging der vei houding
tusschen de gemeente en de „Schiedam
sche Couiant" is gedateerd 18 October
1910, zoodat wij, bij aanneming van de
verordening, die met 1 Janna» 1911 in
.werking zou moeten treden, zelfs niet in
de gelegenheid gesteld zijn die gewijzigde
verhouding af le wijzen.
Wij meenen, dat i u het algemeen
contractanten het recht hebben zich over
een detgelijko houding te beklagen.
Hiermede gclooven wij te hebben vol
daan aan don wenscb, uilgesproken in de
jongste zitting van don" Gemeenteraad, om
uiteen te zetten onze meening over do
aanhangige kwestie.
Er is te weinig belangstelling voor onze
Indische bezittingen bij het Nederland-
scho volk; er is er zelf-, te weinig van
in de Tweede Kamer, aldus klaagde Dl*.
Bos in zijn belangiijke rode, waarover
'later meer.
Is er reden voor die klacht'? Ja en
neen. Zeker, in heel breed e kringen is
Inclië een onbekend land, en we goloo-
ven den heer Bogaaidl. gaarne als hij ons
komt vertellen, dat een academisch ge
vormd man hem onlangs vroeg, in hoe
veel tijd men per spoor van Padang
naai Batavia kan reizen. Met de aardrijks
kundige kennis, op school verkregen, van
wat Mnltatuli zoo schoon uitbeeldde als
„de gordel van smaragd, die zich om
den evenaar slingert", is het voor velen
rugcloopen.
Val den monscheii niet te hard, val ze
vooral niet harder dan ze verdienen, liet
leven voor den burger m doorsnee geeft
mei zijn steeds folteren stiijd voor hel
bestaan zoovele beslommeringen, dat de
gezichtseinder niet verder reikt, niet ver
der reiken kan dan bet d.igelijkseh brood,
liefst met wat er op, en die gezichts
einder wordt alleen verruimd als een zoon
in de cultures, in de tabak of in de sui
ker, om van de rubber niet te spreken,
of een zoon die officier is in hel In
dische leger, den band legt lusschen Moe
derland en Koloniën.
Men zou dit zeker •anders kunnen \ven-
schen, maar tóch dunkt ons de sympathie
voor cn de kennis van Initio in die lagen
der bevolking geen hoofdvoorwaarde om
Indië tot zijn recht le laten komen. Deze
ligt o. i, hierin, of de mannen van den
handel en van de exploratie hun oogen
openhouden voor de bronnen van wel-
vaait, die daar telkens meer geopend kun
nen worden, en of 's lands regeering door
een verstandig ingrijpen, waarbij zedelijke
eu maicrieele vei heffing van den inlan
der hoofddoel moei wezen, tot vorhooging
van hulië's welvaart den weg baant. En
in dat opzicht gelooveu wij niet, dat en
reden van klagen is. Als er iets op dit
oogenblik waar is, is het wet dit, dat
Indië's welvaart een voorwerp is van de
voprtduromte zorg der opvolgende rejee-
ringen, al zijn wij naüunlijk nog lang
niet waar wij zijn moeten. Het kortzich
tige stelsel van dadelijk voordeel te be
jagen, dat moer dan twee en een halve
eeuw door ons in Nod.-Indië is toege
past, (al dient niet vergeten, dat ons ko
loniaal beheer ten alten tijde de verge
lijking met dat van andere landen zeer
goed heeft kunnen doorstaan) heeft te
lang gewerkt dan dat do slechte gevolgen
daarvan door den veranderden koers ge
heel zouden kunnen zijn uitgewiseht
Voor wie niet verder dan het uiterlijk
der dingen ziel, heeft hot wel oenigszins
den schijn of de Indische zaken in de
Tweede Kamer weinig belangstelling wek
ken. De Kamer was toch als steeds bij
de behandeling der Indische begrooting
slecht bezet. Wij zullen de thuisblijvers
niet exeuseeren; m abstractie is hel waar,
dat ieder Kamerlid bij iedere vergadering
aanwezig moet zijn. Maar ongerekend, dat
quantum leden, dat door andcie ambts
bezigheden nu en dan verhinderd is een
zitting bij te wonen, moet men niotver-
geten. dat heel veel leden op dit oogen
blik verdiept zitten in de studio van de
andere hoofdstukken, cn daarover hun
rodevom ingen pieparecren. Als men ver
der in liet oog hoiult, dat bij de dis-
cus-ie over de Indische begiootmg slechts
een klein aantal der zake kundige spre
kers van gedachten met den mi uister wis
selen, dan meenen wij verzachtende om
standigheid te kunnen pleiten voor hen,
die van de discussies uit de Handelingen
kennisnamen in plaats van ze persoon
lijk bij te wonen.
Maar er is meer. Het beheer van Indië
is gelukkig buiten den politieleen
.strijd gekomen. Geen conservatieve Wiilt-
gens zit er op dit oogenblik nog in de
Kamer, om er jaar in. jaar uit over te
jammeren, dat „liberaal wanbeheer" de
batige sloten steeds deed verminderen, en
liet is dertig jaren geleden, dal deze af
gevaardigde bij hel laatste batige slotniet
palhos in do Tweede Kamer uitriep„Hoed
af, heeren, gij ziet het nimmer weer."
Rechts en Links zien thans in, dat men
vroeger bezig was de hen te slachten, die
gouden eieren legcle, en dal op den duur,
afgescheiden van alle hoogerg overwogin
gen, een Indië, waar hel de bevolking
goed gaat, hel grootste voordeel is voor
Nederland. De heer Vlieger, die bij ont
stentenis van den heer Van Kol, die als
gewoonlijk van uiU den hooge, in casu
ele presidentsloge, de discussies volgde, de
s o c i a a 1-d e m o c r a 11 s c h e speech over
ilndië hield, mocht er smalend van spre
ken. dat de burgerlijke partijen het ein
delijk eens zijn gcwoiden over de vraag,
hoe of Indie moet wonlcn bestuurd, om
dat ze allen "taan op hv| standpunt van
het modern kapitalisme, wal „uitbuiten"
bedoelt, hij kan beter weten. Onze ge
schiedenis der koloniale politiek is daar
om te bewijzen, dat de liberalen een eind
hebben gemaakt aan de „batige sloten",
en dat zulks bij andere partijen den weg
gebaand beeft voor het inzicht, dat Indië
niet moet worden beheerd als een win
gewest, maar dal het moet gebracht wor
den tot de hoogst mogelijke ontwikkeling
zoowel op oeeonomisch als moreel eu in
tellectueel gebied. Dat bij het streven
daarnaar nimmer mag vergeten vorden,
dat de bevolking van Indië, door ras,
geaardheid ou godsdienst hecle andere
cischen stelt dan een Europeesche, zal
wel een overbodige opmoiking wezen.
Van dit gemeenschappelijk inzicht kan
wel geen beter bewijs gegeven worden dan
dat twee mannen als de heeren Colijn
en De Meester, dc eerste volbloed anti-revo
lutionair, de tweede onverdacht vooruit
strevend liberaal, maar beiden uit eigen
ervaring Indië uitstekend kennende, rede
voeringen hebben gehouden, die op een
kleinigheid misschien na, zoo goed als niet
van elkander verschilden.
Beide redevoeringen getuigden er mei
waardeering van, dat men dc richting, die
.de laatste jaren was ingeslagen, bleef vol
gen. De lieer Colijn wilde aan de drie be-
I kendo wenschon voor Indie educatie,
em i g ra tie cn irrigalie, er nog een
aan toevoegen, wnaroji hij den vollen na
druk wilde leggen en nel die van c o m m u-
nicatio. Spreker wees m dit verband
er op, hoe of alleen een goed spoonveg-
veikeer de onmetelijke schatten, die uit
Sumatra's grond zijn le halen, voor den
dag kunnen brengen. Daar zal veel veel
SCHIEDAMSCHE COURANT
De Burgemeester van Schiedam,
maakt bekend, dal dc na" te noemen in
deze gemeente wonende miliciens-verlof
gangers van de lichting 1910 worden op
geroepen om krachtens art. 109 der Mi-
li tiewet 1901, op 1 December a.s., on
der de wapenen te 'komen bij hun korps
en in de garnizoensplaats achter elks
naam vermeld:
