BL M. Koningin Wilhelmina.
belasting, tarief wijziging en successie. Daar
mede zal het tekort echter niet gedekt zijn
cn inmiddels maakt men een fonds voor
do beraamde pensionneoring van,? arbeiders,
die dus nog lang zal kunnen wachten; in
dien tusschcntijd loopt do 'te maken re
serve gevaar.
Do toestand is hoogst bcdróevend.
Do heer Troolstia (S. D. A. wijst
op het accres van alle middelen, waar
tegenover een voel hooger accres in de
uitgaven staat. De oorzaak van die uit
breiding der uitgaven vindt spr. in menig
opzicht bevredigend bij het nagaan van
verschillende hoofdstukken der begrooting.
En op ander gebied zullen do uitgaven nog
moeten stijgen, o. a. voor hel onderwijs.
Voor de arbeiders wordt nog te weinig
uitgegeven, 2 millioen. Slechts 3/10 pet.
der begrooting geven wij voor sociale her
vorming uit. Stijging van uitgaven moet
volgen, zelfs bij do door spr. afgekeurde
verplichte verzekering. Wat zijn de plan
nen der Regeering dienaangaande?
Ook do ziekteverzekering zal veel kosten
eu de verbetering van gezondheidszorg
voor de arbeiders, alsmede do werkeloos
heidsverzekering.
Volksgezondheid en woningwet eischen
meer uitgaven door de noodzakelijkheid
van do uitbreiding van de staatszorg in
die aangelegenheden.
Daar moet noodzakelijk bezuiniging tegen
over staan, In dit verhand keurt spr. af do
aanvrage van tonnen voor verbouwing van
liet Loo en do verhooging der traktcmen
ten van de Commissarissen der Koningin,
maar vooral de groote militaire uitgaven,
waaraan zoowol do vrijzinnigen als de
rechterzijde schuldig zijn.
Er is een beweging voor sociale hervor
ming, die meer urgente aandacht oischl
dan do militaire zorgen.
Spr. laakt het plan om in 8 jaar 40
nüllioon uit te geven voor doode weer
middelen, waarin wij nooit to voren onze
kracht zochten.
Spr. bespreekt do belastingplannen der
ltegeeering; die lasten drukken te zeer op
de groote gezinnen der arbeiders. Ooklricr
hebben linies en rechts schuld. Do oersto
levensbehoeften mag men bij de huidige
slechte loorioir en hoogc prijzen niet be
lasten.
Spr. entiseert daarna het beleid van mi-
raster Talma, die half werk cn onvoldra
gen vruchten heeft geleverd, die voortva
rendheid en doortastendheid mist. Wjldo
sociale hervorming niet in het zand loo-
pon, don moeten do arbeiders zich' krach
tig aaneensluiten om te komen tot poli
tioke onthoofding on dat moet geschieden
door het algemeen kiesrecht.
Een jubileum. van de Koningin.
Wij le/cn in oen klaag.-,che corresponden
tie der ,,1'rov. Groti. CL"
Tiet feit, dat H. M. de Koningin in hot
begin van het volgende iaar 124 jaar als
zoodanig zal hebben geregoeerd, schijnt niet
onopgemerkt te zullen blijven. Eenige ver-
eenigingcar, voor.il uit don arbeidenden
stond, hebben zich reeds met elkander in
verbinding gestold om, zoo mogelijk de Ko
ningin een hulde aan te bieden in den vorm
van een optochton cr zijn, naar men be
weert, ook andoio plannen in bewerking
Juist gisteren op onzen nationalen onnïhan
kelijkhcidsdag, die, behalve door 't wappe
ren van driekleur on oranjewimpel van stnds-
toien, Raadhuis en enkele openbare gebou
ven, als gewoonlijk onopgemerkt is voorbij
gegaan, moot over die Viering van 't Ko-
ninginne-jubileum een voorloopigc vergade
ring hebben plaats gehad. Maar er zijn nog
geen bijzonderheden over uitgelekt,
Een nieuw sanatorium.
Men deelt mede, dat eerlang te 's-Gra-
vonliago een sanatorium zal worden opge
richt onder leiding van den Haagschen
arts dr. Baudot, waar de methode, der be
handeling van tuberculose en andere ziek
ten met electrischo stroomen van h'ooge
frequentie in toepassing zal worden ge
bracht. i
VLA'ARDINGEN, 23 Nov. Bij de te Rot
tordam gehouden examens vrije- en orde-
oefeningen der gymnastiek, is o. m. ge
slaagd moj. M. J. C. Froni, van hier.
VLAARDINGEN, 23 November. De ver
kiezing van notabelen en plaatsvervangers
bij de Ned. Hervormde gemeente zal plaats
hebben op Woensdag 7 December a.s.
VLAARDINGEN, 23 November. Do heer
D. Poot, opzichter hij de gemeentewerken
alhier, komt voor op do voordracht voor
gemeente-architect te Yielsen.
VLAARDINGEN, 23 November. Ton huizo
van A. Donkersloot, Falckstraat 31 alhier,
komt de besmettelijke ziekte febris tv
phoïdea voor. 1
VLAARDINGEN, 23 Nov. In de gister
avond gehouden raadsvergadering dezer ge
meente waren afwezig de hoeren v. d
Windt en L. J. v. Geklercn.
Van de ingekomen stukken vermelden, we
do medodeeling, dat de heer W. Pruis den
len November is herbenoemd tot burge
meester dezer gemeente.
De heer Vexstove meende naar aan
leiding Wan deze tijding namens den Raad
den Voorzitter geluk te moeten wenschen en
eenige hartelijke voorden te wijden aan zijn
beleid gedurende zijn zesjarig burgemeester
schap, waarop de voorzitter met even harfe-
lijke woorden dankte.
Vorder was o. a. ingekomen een verzoek
van G. Q. v. d. üoek om eervol ontslag als
onderwijzer tegen 1 Maart a.s. Dit ontslag
wérd verleend, 1
Tot onderwijzeres aan school C (vac. rnej.
C. Don) werd benoemd mei. L, C. C. Hak
bijl, alhier.
Tot lid van het Burgerlijk Armbestuur
weid herbenoemd de heer J. Dorsman.
Tot lid der commissie van toezicht, op de
scholen van Middelbaar Onderwijs werd de
aftredende heer A. Maarlevcld Azn. herko
zen, terwijl in de vacature J. M. Huminc-
litick werd gekozen de heer W. J, Kalis.
Ditmaal werd er voor de tweede maal ge
stemd over het amendement van het raads
lid J. v. Dusseklorp op 't voorstel van het
aadslid A. de Witte, en over dit voorstel zelf,
tot 't inwinnen van rechtskundig advies over
de uitkeering van de gemeente aan de Ned.
llerv. gemeente voor het gemis van begra
fenisrechten, over wc'k amendement in de
raadsvcigadering van 28 October j.l. de
stemmen staakten.
De heer Schippers achtte het inwin
nen van advies niet meer noodig en stelde
voor B. en W. uit te noodigeri met het be
stuur der Ned. Horv. Kerk een overeen
komst te sluiten, waaibij de retributie door
de gemeente wordt afgekocht.
De heer De Witte achtte het zeer teo
konend dat de Raad zoo lichtschuw is om
oen eenvoudig advies in te winnen. Spr.
meende dun ook. dat de meerderheid eon
nevenbedoeling heeft, nl. om, in strijd met
de belangen der gemeente, die van de kerk
voor te trekken, en voorts dat het college
van B. cn W. niet onpartijdig in'dezen
vermag op tc treden, waar de jongste wet
houder zelve deel uitmaakt van dat kerk
bestuur.
De Voorzitter kwam cr tegen op,
dat B. cn W. bevooroordeeld zouden zijn
en verwees naar zijn in de vorige vergade
ring ingenomen standpunt.
De heer IJ z e r m a n s zeide, na zelf geno
men onderzoek tot de conclusie te zijn ge
komen, dat er inderdaad zooiets als con
overeenkomst bestaat en hij derhalve op bil-
lijkhcidsgrondon tegen het voorstel is.
De hoeren Versteveen Schippers
stelden zich ongeveer op 't zelfde stand
punt als de heer IJzerman»,
De lieer De Witte merkte op, dat door
alle sprekers is erkend, dat het contract
dubieus is, vandaar zijn geheel onpartijdig
voorstel om rechtskundig advies in te win
nen.
Amendement en voorstel werden daarop
verworpen met 10 tegen 4 en 3 stemmen. De
Lcide wethouders onthieldon zich van stom-
Kling.
Een ander voorstel, waarover de vorige
maal de stemmen staakten, nl. dat van den
heer Do Bordes, om aan II. M. de Ko
ningin te verzoeken in deze gemeente een
commissie, als bedoeld bij art. 49 der Drank
wet, in te stellen, werd eveneens verworpen,
nl. met S tegen 7 stemmen.
Tot een geweldige discussie gaf aanlei
ding liet voorstel van B. en W. tot reorgani
satie van het lager onderwijs. Daar dit blijk
baar door den voorzitter werd voorzien,
stelde hij voor eerst algemcene beschouwin
gen tc houden.
Zo werden geopend door den heer D c
W ittc, die op den wiidschcn titel van
reorganisatie van het openbaar onderwijs nog
al wat af te dingen had. Wanneer men de
uitbreiding van school D uitschakelt, het
geen niet tot een reorganisatie van het onder
wijs kun worden gerekend, dan blijft er z. i.
van de reorganisatie niet veel over, nl
slechts de instelling van een vcrvolgklasse.
Voorts zag spr. aan deze kwestie vastge
knoopt de partijpolitiek. B. en W. zitten
cr hier eenigszins tusschen, gelijk uit de
stukken blijkt. Ze nemen een slappe houding
aan. In principe zijn ze het met links eens,
maar naar rechts zeggen zij, dat cr toch niets
van komt. Dit halfslachtige standpunt werd
vervolgens spr. in bijna alle kwesties aange
nomen.
Do lieer De Bordes meende, gezien de
groote belangstelling, dat de reorganisatie
wel een zeer belangrijke is. Het speet spr.,
dat de Raad nog niet zoover was, dat de on
derwijskwestie zonder pikante beweringen
behandeld kon worden. .Verder wees spr. er
op, dat dit college aan de wet een royale
on eerlijke uitvoering heeft te geven, maar
dat bij het onderwijs andere belangrijke za
ken niet mochten worden achtergesteld. Ver
keerd vond spr. hot dan ook, dat door de
heeren Hoogendijk, Hoogerwerf en De
Witte in hun voorstellen de financicele zijde
is veionachtzaamd. Bij een vermindering
van het maximum-aantal leerlingen eener
klasse tot 40 b.v., zou er o. n. een extra-
school noodig zijn. Daarbij komt nog, dat in
de hooge kosten van het openbaar onderwij;
voor een deel wordt bijgedragen door een
deel der ingezetenen, wier kinderen van dit
onderwijs geen gebruik maken. Tenslotte
drong spr. aan op voorzichtigheid bij een
hei vorming van liet onderwijs, waarin het
Rijk niet voorgaat, zooals nu met de herha
lingsklasse.
De lieer Hoogendijk wees op hot
oude liedje, dat zich weer bij de discussie
voordoet, nl. steeds een verkondiging van
zijn waardeering, maar tenslotte komt er van
de zaak niets. Wat nu de houding van B
on V. betrof, wenschte spr. erop te .wijzen,
dat er, waar gewezen wordt op de groote
financicele offers, nog een groote ruimte
ligt tusschen niets doen en mui alle eischen
voldoen.
Spr. wees op het groote morecle belang
van het onderwerp, edoch alle mooie
theorieën stranden op liet geld, liet aard
sche slijk.
De Voorzitter meende zich te kun
nen beperken tot wat reeds in Je stukken
over do meening van B. en W. is meege
deeld. Wat de heer De Witte omtrent het
luttele der reorganisatie zeide, was volko-
JÜËH
mm.
Wij zijn in do gelegenheid gesteld nog vóór het verschijnen in den handel van
de foto's van het door do bekende schilderes Thórèse Schwarz vervaardigde schil
derij van Koningin Wilhelmina een copio van dit doek onzen lezers aan te bieden.
men juist. In de stukken spreken B. on W.
ook slechts van enkele wijzigingen, dat door
anderen voorstellen zijn ingediend tot ingrij
pende wijzigingen is met de schuld van
R. en W,
Spr. ontkende, dat door B. en W. do
zaak is vastgeklonken aan de politiek. Spr.
meent juist deze steeds zooveel mogelijk
uit don Raad tc hebben geweerd. B. en
W. hebben nooit geaarzeld te doen wat zij
in liet belang der zaak noodig achtten, maar
ze moeten rekening houden met de finan
ciën. Zij hebben met hun voorstellen ge
tracht te doen hetgeen zij bereikbaar acht
ten cn derhalve meende spr. te moeten op
komen tegen 't verwijt van halfslachtigheid.
Nog wenschte spr. op te mei kon, dat door
schoolautoriteitcn liet onderwijs alhier als
uitmuntend en als boven, dat- in vele ge
meenten uitblinkend is erkend.
De heer D e W i 11 e wees erop, dat boven
elke pagino in de stukken gedrukt staat
„reorganisatie" on constateerde, dat men
heeft erkend, dat hier geen ernstige reorga
nisatie wordt bedoeld.
Tegenover de berekening van den lieer
De Bordes, over de •verlaging van het klasse-
maximum, stelde spr. een andere, volgens
welke er juist de helft van de meer-school-
ruimto bij het invoeren dezei hervorming
zou zijn, dan door den heer De Bordes wordt
aangetoond.
De heer Do Bordes bleef bij de juist
heid zijner berekening, maar al waren er
siechts vier in plaats van acht klassen meer,
dan nog vindt spr. deze hervorming te duur.
't Blijft een financicele kwestie en spr. oor
deelt, dat die hier juist wöl besproken moet
worden.
De heer II oogend ijk meende, dat de
heer Do Bordes bij zijn berekening misschien
gedacht, hoeft aan de klassen dor bijzondere
scholen, waar soms 60 u 70 leerlingen bij
elkaar gestopt worden cn wees er met klem
op, dat de voorstellers der meerdere hervor
mingen zeker evenveel finanticel inzicht
hebben als de heer De Boules. De kwestie
is slechts, dat, wanneer werkelijk gebleken
was dat men hot ernstig meende met het
oopenbaar onderwijs, men tenminste wel
eenigszins aan de hervoimingsvoorstcUen
tegemoet was gekomen.
Na nog eenige discussie werd overgegaan
tot de nrtikelsgewiize behandeling der reor
ganisatievoorstellen van B. en W.
a. lo. te besluiten school D uit te brei
den met één leorlokaal en een spreekka
mer, cn het personeel uit te breiden met
twee onderwijzers of onderwijzeressen.
Aldus word besloten.
a. 2o. aan school E te verbinden een ver-
volgklnssc.
De heer De "Witte merkte op, dat van
de hoofden van scholen het verzoek is in
gekomen om twee vervolgklasscn, wijl de
cursussen der lagere scholen elk half jaar
eindigen en de leerlingen dus niet gelijke
lijk op de vcrvolgklasse kunnen komen. Spr.
deed, naar aanleiding hiervan, het voorstel
om twee vervolgklassen in te stellen.
Dc heer De Bordes sprak' zich uit
tegen één zoowel als twee vcrvolgklassen.
Spr. achtte deze een aanhangsel van het
openbaar onderwijs, waarin de Rijkswetgever
nog niet is voorgegaan, terwijl hij voorts de
vreos uitsprak, dat deze klassen tot teleur
stelling aanleiding zouden geven, wegens
f 1 geleidelijk vertrek der leerlingen, wan-
r- zij werk hebben bekomen. Voor hen,
j cue dit vorvolg-ondenvijs wenschente ge
nieten., achtte hij het verkieslijker gebruik
te maken van de school voor meer uitge
breid lager onderwijs, terwijl hij verder
terweees naar de ambachtsschool, burger
avondschool en Ilanzc-cursus,
De heer De Witte wees er den heer
Do Bordes op, dat na schooltijd de Vervolg-
klasso er al-is, gelijk uit de stukken blijkt,
Zo is hier uit de noodzakelijkheid geboren.
Do lieer De Bordes meende, dat er
meer gebruik zal gemaakt worden van schoo
D, voor m. u 1. o., wanneer de voorgestelde
reorganisatie dezer school zal zijn aange
nomen-
De Voorzitter merkte aan do spre
kers op, dat B. en W. liever beginnen wil
len met één school om tc zien of de door den
heer De Bordes genoemde bezwaren inder
daad bestaan.
Het einde was, dat het voorstel van den
heer De Witte c. s. verworpen werd met
11 tegen 4 stemmen. (Voor stemden de
heeren De Witte, Hoogerwerf, Hoogendijk
en v. Dusseldorp.)
Ook werd verworpen het voorstel van
B. en W., met 10 tegen 5 stemmen. Hier'
dezelfde voorstanders en daarbij nog de
beer v. Dam
De heer De Witte vroeg, wat B. en
W. nu denken te doen met de bestaande
vcrvolgklasse.
De V oorzitter meende in dezen geen
bepaald antwoord te kunnen geven.
a. 3o. School E te vergrooten met 6
leerlokalen en het personeel uit te brei
den met een onderwijzer.
De heer Schippers, zoomede dc hoe
ïen Breedervcld en De Heer, die vreesden
dat, zoolang alle plaatsen op deze schooi
niet waren bezet, B. cn W. over zouden kun.
nen gaan tot 4iet terugbrengen van het leer
lingen-maximum der klassen op 4C', stelde
voor in dit voorstel in te lasschon de woor
den „na gebleken behoefte".
Ook dc heer De Bordes deelde dit be
zwaar.
De Voorzitter toonde de noodzake
lijkheid aan om school E uit te breiden
en verklaarde dat dc uitbreiding; hot gesuk
kel zou voorkomen, dat er was toon school E
nog gebouwd moest worden. Voorts deelde
spr. mede, dat liet bepalen van het aantal
eener klasse niet tot de competentie van
B. cn W. behoort, maar tot die dei1 school
autoriteitcn en gaf hij de geruststellende
verklaring dat B. en W. er m iet aan dach
ten in den bestaanden toestand wijziging te
brengen.
De heer Schippers trok daarop na
vooistel in en'het
eemg gosLribbel
voorstel van B. cn W. word met algemeene
stemmen aangenomen.
Hierna werd overgegaan tot het brengen
van enkele wijzigingen in de regeling van
het openbaar lager onderwijs, op voorstellen
van B. en W.
Daarbij werd het reglement voor de open
bare scholen herzien en werden o.a. drie la
gere klassen aan school D toegevoegd,
zoodat voortaan de leerlingen tot hun tiende
jaar niet meer een andere school hoeven te
bezoeken.
Een voorstel van de heeren Hoogerwerf.
Hoogendijk en De Witte om het maximum
aantal leerlingen voor één klasse op 40 te
stellen, werd verworpen met J 0 tegen 3 stem
men.
Eenzelfde lot onderging het voorstel tot
oprichting eener afzonderlijke klasse voor
zwakzinnige kinderen.
Verder werden vastgesteld de verordening,
regelende het aantal openbare lagere scha
len en de vakken van onderwijsen de
verordening, ..regelende den leeftijd, welken
dc kinderen moeten bereikt hebben, vóór zij
de openbare lagere scholen worden toeo-e-
laten. Daarbij werd de leeftijd bepaald op 5
jaar en 8 maanden.
Ook de verordeningen op heffing cn invorde.
ring van het schoolgeld der openbare lagere
scholen werden, na langdurige discussie
overeenkomstig het voorstel van B. en V.'
goedgekeurd.
B. en W. gaven echter de toezegging in
dezen nog nadere inlichtingen in te win
nen, zoodat deze kwestie wel opnieuw in den
Raad zal komen.
Vervolgens werd nog aangenomen een
besluit, waarbij werden aangewezen de loka-
len, waarin het onderwijs in liet handteeke-
nen cn de gymnastiek aan de leerlingen van
school D zal worden gegeven.
liet was inmiddels half twaalf geworden
en er waren nog slechts vier punten dor
agenda afgehandeld, waarover men van 7
uur af had beraadslaagd. Besloten werd toen
de vergadering tot Dinsdag 29 November
a.s. ie verdagen om dan de overige tien
punten af te doen.
I
STADSNIEUWS.
Belangstellenden maken wij opmerkzaam
op de in dit nummer voorkomende adver
tentie betreffende het pas verschonen weik
van onzen stadgenoot, den heer Ph. C. Vis
ser Gzn., den zoo welbekenden bergbeklim
mer, van wion wij vroeger ïeeds enkele
stukken reisverhalen hebben opgenomen ia
dit blad.
Het „werk is keurig geïllustreerd, zoo
dat het een aantrekkelijk boek voor velen
zal zijn, dat tevens een goed beeld zal
vormen van het mooie, dat in de bergen,
is te zien.
Guldenartn.
Van J. A. de Heer's Boekhandel (C. A,
Renier) alhier ontvingen wij weder het let
terkundig jaarboek» Guldenaren", bevattende
de meest aanbevolen werken op allerlei ge
bied, oorspronkelijk en vertaald, in den ïaat-
sten tjjd verschenen. Het is van tal van
cliché's, waaronder uit de werken die daarbjj
vermeld wordeu en portretten van de auteurs
benevens een schets van Hejjermans voorzien,
Voor de a.s, najaarsfeesten zal het boek
weer een nuttige raadgever zjjn.
Gisteravond, is door do politie alhier,
aangehouden do 22-jarige J. P. S,, die
in het „Algemeen Politieblad" gesignaleerd,
stond voor f10.boete, subsidiair 10 du-
gen hechtenis. Do man betaalde de boete
cn kon toen weer zijns weegs gaan.
Hedenmiddag omstreeks 31/2 uur is een,
jongetje in de Nieuwe Haven gevallen. Ge
lukkig werd dit opgemerkt 'door een ïtijks-
ambtenaar, wion het mocht gelukken do
knaap behouden op hot droge tc helpen.
Het 7-jarig zoontje van den schipper
van een aardappelenVoertujg is hedenmor
gen in dei Noordvestgraoht gevallen. Zijn
vader sprong hem na, waardoor deze erin
slaagde met behulp van den schipppers-
knecht den knaap en vervolgens zichzelf
weer behouden aan boord te helpen.
v
l
j,
Vtrzoktrlag tegen werkeloosheid.
In Constantia werd gisteravond een cur
susvergadering gehouden, belegd door den
Schiedamscheni Bestuurclersbond, waarin
de heer J. Wt Albania, zou sprot.en, over
„Verzekering legen werkeloosheid". Deze
vergadering werd geleid door den hoer
P. de Bruin, omdat de voorzitter van, de
S. B. B. verhinderd was.
Do heer de Bruin! roept de aanwezi
gen hot welkom toe, zich verheugende
over de bevredigende opkomst, vooral over
de aanwezigheid van een aantal vrouwen,
die daarmede toonen te begrijpen dat zij
bij do kwestie, die in deze vergadering
behandeld wordt, geïnteresseerd zijn.
Spr. constateert dat, niettegenstaande
alle raadsleden zijn uitgonoodigd, niet één
aanwezig is. De heer v. d. Meer heeft
geschreven dat hij door ziekte verhinderd
is en 'de hoer v. "Westendorp is dat door
andere oorzaken. Toch stelt spr. zich voor
dat er voor de raadsleden nog _wel wat to
loeren zou zijn geweest. Men zal echter
in hun afwezigheid berusten.
Dan verkrijgt de heer Albania hetwoord.
Deze begint met te zeggen, dat van het
vraagstuk der werkloosheid gezegd kan
worden: ce'est un mer h boire. (Hot is
is een zee om uit ie drinken.) Het is geen
onderwerp dat men in hen kort bestek
volledig kan behandelen. Hij zal zich dus
bepalen tot een vluchtig en beknopt over
zicht van het vraagstuk en daarbij begin
nen met eenige algemeene beschouwingen.
Daarbij wijst spr. er op, dat niet allo
leden der maatschappij deelnemen aan den
voortbrengingsarbeid, als wordt, zooals
spr. schamper opmerkte, door een! deel
die niet aan de productie mede arbei
denden, niet stil gezeten, daar zij1 zicli moe-.
ten bezighouden met het zich toeëigenen
van de resultaten van dien arbeid!.
Overigens nemen aan dien arbeid geen
deel de zieken, do verminkten (gedeelte
lijk), de gevangenen (einde 1908 ongeveer
7000), do krankzinnigen (10.000, allen ver
pleegden in gestichten) en de sold'aten.
Voorts zij, die nogi te jong en zij die
reeds te oud zijn om1 aan dien arbeid
deel te nemen, welke beide laatste jU'oe-
pen echter: behooren ts worden verdroot
I t
•VWAWV V WZ' W •-
zim
1
s
