83'" Jaargang
Zondag 27 November 1910
m. 13469
Derde Blad.
Uit de Tweede Kamer.
Een noodlottige ballontocht,
Deze courant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon- cn'Feestdagon.
Prijs per kwartaal: Foor Schiedam en Ylaardingea fl. 1.25 franco
per post fl. 1.65.
Prjs per week: Voor Schiedam en Vlaardingon 10 cent
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen.
Advertentiën voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór een
uur aan het Bureau bezorgd zijn.
Bureau: Lange Haven No. 141 (hoek Korte Haven).
Prijs der Advertentiën: Van 1—6 regels fl. 0.92; iedere regel meer
15 cents. Reclames 30 cent per regel. Grooto letters naar de plaats die zij
innemen.
Advertentiën bij abonnement op voordeelige voorwaarden. Tarieven
hiervan ziin gratis aan het Bureau te bekomen.
In de nummers, die Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond
verschijnen, worden zoogenaamde kleine advertentiën opgenomen tot den prijs
van 40 cents per advertentie, bij vooruitbetaling aan het Bureau te volooen.
Interc. Telefoon
voor de Redactie No. 123.
i voor de Administratie No. 103.
Aanbesteding.
Burgemeester en Wethouders van Schie
dam,
zijn voornemens op Haandag 2 8 No
vember a.s. 's namiddags 2 uur, ten
Itaadhuize aldaar in het openbaar aan to be
steden
liet weghalen van lompen, beenderen, me
talen, popier enz. aanwezig1 op het ter
roïn van de vuilnisbelt aan den Buiten-
liavonwcg no. 154, over het Hjdvak 1011.
De gezegelde inschiijvingsbiljcücn moe
ten in een gesloten enveloppe, waarop een
aanduiding, dut zij een hischrijvingsbiljet be
vat, i raehtvrij worden ingeleverd in de ten
Raadhuizc aanwezige gesloten bus, vóór des
namiddags 1 uur van den dag van aanbeste
ding.
De voorwaarden van aanbesteding liggen
op de Gemeente-Secretarie (afdeeling A) ter
lezing op iederen werkdag van 8V~'-4l uur.
Aanbesteding.
Burgemeester eu Wethouders van Schie
dam;
zijn voornemens op Maandag28 No
v c m b e r a.s. 's namiddags 2 uur, ten
Raadhuizo aldaar in het openbaar aan te be
steden
de levering, gednronde hot jaar 1011, van
Roggebrood en Haver, ten behoeve van
de paarden van de Gemeento.rotnlglng.
De gezegelde inschrijvingsbiljetten moe
ten in een gesloten enveloppe, waarop een
aanduiding, dat zij een insein ij vingsbiljet be
vat, vrachtvrij worden ingeleverd in do ten
Raadhuizc aanwezige gesloten bus, vóór des
namiddags 1 uur van den dag van oanbeste-
ding.
De voorwaarden van aanbesteding liggen
op de Gemeente-Secretarie (afdeeling A) ter
lezing op iederen werkdag van Sj~4t uur.
De algeinecno beraadslagingen over de
Staatebegrooting zijn dit jaar niet onder die
belangstelling begonnen, waarin zij zich an
ders plegen te verheugen. Maandagmiddag
kon de vergadering, om half twee uitgcC
schreven, eerst legen twee uur aanvangen
zoo lang duurde het eer het vcrcischte mini
mum van 51 leden bijeen was. En den
Op Zondagavond den 15cn Juli van bet
jaar 19,, steeg de ballon „Napoli" bij
mooi weer op vair irit het grooto gras
perk op do terreinen, van een tentoon
stelling te Napels, in tegenwoordigheid
van. duizenden toeschouwers.
Kapitein Vcrri, een infanterie-officier, bc-
stuuide deu ballon en was vergezeld van
graaf Montecupo en signor Saivatoro Pel
üzone, reporter van do „Don Marzio". De
balion steeg omstreeks zeven uur namitl-
-'tef op, en nadat hij oen hoogte van
-1000 voet bereikt Itad, droef hij met een
briesje uit het Noord-Oosten naar zee
tusschon Capri en Ischia.
Dotoeschouwers in da villa's op «c
heuvels buiten de stad zagen don ballon
hoe langer hoo kleiner worden en kon
den een gevoel van angst niet onderdruk
ken, toon hij naar zoo afdreef, daar dc
reizigers geen van drieën liekwaimc aëro
nauten waren en de ballon stellig vóór
den nacht moest dalen, daar het louter
een plezierreisje was. Deze angst bleek
belaas maar al to gerechtvaardigd, want
toon de ballon de zee bereikte, was zo
van allo hulp verstoken en kwamen twee
van do reizigers om!.
Maar laat ons liever den graaf Monte
cupo, die de eonig overlevende was, aan
net woord laten, die het voorval in
volgende bewoordingen beschrijft:
„Nooit," sprak hij; toon hij den volgen
den avond weer thuis was, „is eten ploi-
zierroisje met meer genoegen begonnen.
af
de
Dinsdag daarop was er zoo waarlijk straf
lijstje, hetgeen in Kamer stijl zeggen wil,
dat de zitting, Faute de combattants een
half uur moest worden verdaagd, in welk ge
val do namen van lien, die niet aanwezig
zijn, dom den Griffier worden voorgelezen,
en in de Handelingen vereeuwigd.
De ooraaak ligt voor de band. Dit ministe- j
rio staat op dit oogciiblik geheel in gebreke
wat de sociale hervorming betreft, en zijn
finaneieelc politiek is van dien aard, dat ze
zelfs Rechts, getuige dc redevoering van den
hoor Van Dedcm, groote bezorgdheid in
boezemt. Hot cement waarop de coalitie is
gevestigd, het onderwijsvraagstuk, is in dien
zin opgelost, dat liet zijn bindingskracht vrij
wel heeft verloren. Do anti-i'evoltitionairen
mogen blijven aandringen op volkomen
gelijkstelling van openbaar on bijzonder on
derwijs, de Katholieken zouden zulks mis
schien ook niet ongaarne zien, maar de Chris-
tclijk-Ilistorisclien, willen daar absoluut niets
van weten, en voorslinnds althans niet verder
gaan dan. de wet van 1905. Over deze zaak,
zoowel als zoovele anderen, als de sociale
hervorming (het is bij de Bakkersraden nog
eens overtuigend gebleken) zoowel als over
het militaire vraagstuk, de kustverdediging in
eerste plaats, is do coalitie het hopeloos
oneens. Men kan dan ook zonder overdrij
ving zeggen, dat wat de coalitie nog samen
houdt hare begeerte is om de benoemingen
aan zich te houden, en dat blijkt wol bier-
uil, dat <le Rechterzijde weinig lust voelt
in het geweer te komen als de Regeering
wordt aangevallen op bare sociale of finan.
cieelc politiek, maar dat zo zich zeer prik
kelbaar toont, als de beschuldiging wordt
geuit dat er een partijdig voortrekkon is van
hen die tot dc coalitie behooren, dat de Re
geering cr toe meewerkt de overtuiging te
vestigen dat lid te zijn van de coalitie dc
beste weg is om te komen waar men we
zen wil.
Zoo vindt op de hoofdpunten van ons
staatkundig loven het Ministerie eene bestrij
ding die niet te weerleggen is, wat mankt
dat do leden der Rechterzijde weinig lust ge
voelen daartegen op te komen, waarom zo
die moeilijke taak maar aan don kundigon
advocaat ITeeni&kerk zullen overlaten.
Is het wonder dat de belangstelling niet
groot was?
En zoo ondervonden wij dan ook. dat, toon
dc heer Roodluryzen, die bet debat opende,
zeer gedocumenteerd en in eene heel zaak
rijke rede aantoonde, dat cr geeno sprake
is, dat in deze parlementaire periode do
incest urgente sociale hervorming nog
stand kan komen, te weten bet invaliditoits-
rn ouderdomspensioen, dat geen der Kamer
leden van Rechts daar krachtig tegen in
ging. Tiet bleef in de/o bij eene poging van
don hoer De Visser om den afgevaardigde
\oor Den Brie! te brengen tot de erkentenis,
dat hij, al was de werkwijze van de Re-
gecring dc zijne niet, toch wel wat meer
waardceiing kon hebben voor den grootsehen
opzet van den heer Tal ma, die 6n eene Ziek
teverzekering, in verband met de herziening-
Ongevallenwet wil tot stand brengen èri
daarna aan do voorziening van den ouden
dag wil gaan, al zou daardoor niet terecht
komen, wat hij rn dc corste plaats wensclite.
De iede van den lieer Do Visrer, die dus
tcoh al slap was, verloor hare laatste kracht
toen de lieer Goeman Boigesius, zeer ter
snede aanmerkte, dat do afgevaardigde voor
Leiden de laatste was om dit beroep te doen
op de tegen pari ij, waar hij zelf bij het debat
over de sociale verzekeringen gehouden, het
luid afgekeurd dat de Regccring de ziekte
verzekering, op wolk gebied het particulier
initiatief reeds zooveel had tot stand gebracht,
z.oo cm nood ig naar voren had geschoven.
liet finaneieelc beleid is door schier alle
sprekers behandeld, door de hoeren Trdt
man, Do Meester', Troelstra, welke do
bekende preek hielddc Rechterzijde deugt
niet, de Linkerzijde evenmin, leve de So
ciaal-democratie en de heeren Drueker en
Pntijn, waarbij unaniem krasse veroordecling
daarvan werd uitgesproken, en wij hebben
daar- tegenover niet anders te boeken dan
eene weinig gelukte verdediging van den
heer Koole.
Nu, dat financieel beleid is dan ook niet
ie verdedigen. De hoofdgrief is natuurlijk
niet, dat de heer Kolkman, die als Kamer
lid de plannen van den heer De Meester zoo
onbarmharig critiseerde, telkens als de nood
aan den man is, het een of ander uit die
plannen overneemt, al maakt zulks de posi
tie van den Minister van Financiën niet
sterker.
Maar wat men in dezen Minister van
Financiën het meest mist, het. Is door de
hecren Dc Meesten en Patijn zoo uitnemend
uiteengezet, dat is die allcronontbeerlijkste
eigenschap in den bewindsman aan wien de
zorg voor 's Lands financiën is toever
trouwd, nl. de kunst om „neen" te zeggen.
Eene kunst die beginnen moet tegenover
zijne eigen collega's. Deze heolc begrooting
geeft het bewijs dat dc Minister óf niet be
grijpt wat onze zorgelijke finaneieelc toe
stand met zijn groot tekort eischt, (wat niet
aan te m i is) of dat hij de geestkracht
mist om zijnen collega's dien band op to
leggen, die thans meer dan ooit noodig is.
De heer Patijn heeft dit z.eer juist in beeld
gebracht, toen hij erop wees, dat do tegen
woordige Minister van Oorlog en Marine
zich wel in den zevendon hemel moeten wa
nen. Sinds jaren, sprak de heer Patijn, en
niemand kan dat boter weten dan hij, die
zoo langen tijd het gewichtig ambt van ad
ministrateur der generale thesaurie heeft be
kleed, was men gewend aan de Departe
menten van Oorlog en Mn ine, de ontwor
pen begrooting. waarop telkens nieuwe pos
ten weiden gebracht, voor nieuwe wcnschen
van Financiën terug te krijgen met do her .1-
schapHet wordt niet door ons ontker 1, dat
wat gij vraagt misschien heel goed is, maai
de toest-and van de schatkist eischt, dat er
zoo en zooveel op uwe begrooting wordt
besnoeid, wat dan ook, zij bet na wat mop
peren en tegenstribbelen, geschiedde. Thans
15 dit alles anders geworden; en de militaire
ministers grasduinen zonder eenigc controle
in 's Lands schatkist.
Ons dunkt dat dc heer Kolkman een zware
toer zal hebben om bij de weerlegging van
de aanmerkingen op zijn beleid een eenig-
zins dragelijk figuur te maken. Juist het
feit, dat geen van do voormannen van Rechts
het voor hem heeft pogenomen, zelfs niet de
heer Lobman, doet de op geen enkel argu
ment gefundeerde betuiging van den heer
Koole, dat hij toch vertrouwen blijft houden
in den Minister van Financien, het best in
hare arme naaktheid kan uitkomen.
Maar zooals wij zeide, het was noch de so
ciale wetgeving, noch liet imancieel beleid,
dat het relief aan de algemcene beschouwin
gen gal, dat deze in den regel hebbendat
kwam van de stelling, door den heer Rood-
huyzon het eerst in het debat gebracht, en
door tal van leden uitgewerkt, dat waar de
Regeering ook zwak in moge zijn, zij sterk
i- in het vooropzetten en versterken der anti
these, en dat daardoor over onze jongeling
schap. waar ze niet \ast in de schoenen
staat, een geest van onoprechtheid komt, ont
staan uit het besef, dat het niet verstandig
is openlijk beginselen te belijden, die niet
gedeeld worden door eene der fracties van de
coalitie.
De afgevaardigde voor Briellc wees op
het geval van het lid van de Provinciale
Staten van Noord-IIolland, den heer Gevers,
die als liberaal gekozen, juist op het oogcii
blik, toen bij de periodieke verkiezingen in
1909 zijn zetel gevaar liep, deze vastmaakte
door zich bij de Clnistelijk-IIistorische par
tij aan te sluiten. En ook op den trijd om
den burgemeesterszetel in Delft, die, zooals
iedere burgemeestersplaats van belang, als
vaste buit door de coalitie beschouwd werd.
En hoe deze strijd tot slotstuk had, dat de
heer Van de Velde, afgevaardigde tor Staten
van Zuid-IIolland voor Delft en lid van Ge
deputeerden in dat college bij zijne aftre
ding niet weer door de Katholieken gesteld
werd, op erend dat hij niet genoog gedaan
had om Delft een katholieken burgemeester
te bezorgen. En dai dit veroord celen d vonnis
eerst werd opgeheven, toen do voormannen
in de Roomsche staatspartij der Delftsche
kiesverceniging aan het verstand brachten,
dat door haar bedrijf de coalitie in gevaar
werd gebracht, alles vergezeld van de open
bare betuiging in een der nieuwsbladen van
den heer IJzermans, katholiek collega van
don heer Van de Volde, dat deze als lid van
Gedeputeerden altijd zooveel mogelijk had
gestreefd naar de behartiging van do
Toen wij langzaam opstegen, met het
prachtige panorama van Napcis onder
ons, liet uitspansol donkerblauw, do lucht
kalm en do ondergaande zon met haar
laatste stralen de kleureffecten nog vcr-
hoogendo, scheen het Pellrzone en mij,
die nog nooit oen luchtreis hadden ge
maakt, toe, of niets ons genot zou kun
nen verstoren.
Geheel verzonken in liet schouwspel on
der ons, dachten wij volstrekt niet aan
den toestand van den ballon, en herin
nerd on wij ons ook niet, dat we geen
reddingsboeien, of iets dat onze veilig
heid kon verzekeren, hadden moegenomen.
Naarmate wij stegen, werd dc wind ster
ker en dreef ons hoe langer hoe verder
in zee, die glad als een spiegel onder
ons lag, "ón raakten wij steeds meer van
het land Verwijderd.
Kapitein Vcrri besloot, wat het ook kos
ten mocht, te dalen, want het was voor
oen ballon van een afmeting als do onze
onmogelijk om het voel langer uit te hou
den. Wij vroegen den kapitein of vvij do
kust van Capri niet konden bereiken, maai
bij antwoordde met oen droeven glimlach:
„Wo moeten van die illusie maar afzien."
Toen do scire-m-ering aanbrak, daalden
wij langzaam neer en ongeveer te acht
uur waren wo op het water. Het schuitje
er vrij werden tegelijk ondergedompeld en
het water kwam tot aan den nek, maar
de ballon steeg spoedig weer een wei
nig en wij zweefden op de oppervlakte.
Woer daalden we, nu, tot onze knieën, en
daar de ballon niet oneer rees, waren we
genoodzaakt op don rand van heL schuitje
to gaan slaan on ons vast te houden aan
de touwen, waarmee hot bevestigd was.
In hot schemerlicht de maan was nog
niet opgegaan zagen wij de mailboot
van Palermo en een ander vaartuig op
korten afstand van ons voorbijgaan, cn
wij deden waanzinnige pogingen om' de
aandacht te trekken, maar zonder succtes.
In dien tusschentijd sleepte dc ballon
ons over do oppervlakte van liet water.
Capri lag ver aan den horizont. Toch lie
ten wij ons niet uit het veld slaan: de
arme Pollizono voornamelijk deed niets
dan grappen maken cn lachen. Maar na
een half uur in dien hacbolijhen toestand
te hebben doorgebracht, ontzonk het
schuitje aan ouzo voeten ten begon de bal
lon zóó hard rond te draaien, dat wij
or duizelig van werden. We begonnen nu
ballast uit te weipon, opdat we zoolang
mogelijk zouden drijven. Do wind stak
hoe langer hoe nicer op cn het water
werd woest; do ballon slingerde van
rechts naar links en omgekeerd, en hot
scliuitjo plonsto op en neer in het wa
ter, zoodat wij dikwijls de louwen los
m-oeslon laten, die we dan mot moeite
weer grepen.
Pollizono begon het benauyvd te krij
gen en kapitein Vcrri, het gevaarlijke van
den toestand inziende, kon geen troost
woorden vinden.
Op die wijze verliepen er drie uur.
Plotzeling riep Pelüzone .uit: „Wie zal
kracht genoeg bezitten om hot tot den
morgen vol te houden?"
De maan kwam op en verlichtte de zee;
maar ook do wind stak op en de ballon
werd zóó in dö rondte gedraaid, dat wij
tot tweemaal toe van, de touwen losge
rukt worden en zonken. Toen ik weer op
do oppervlakte verscheen, bemerkte ik, dat
belangen van de provincie? mis naar be-
roordoeling \an de katholieken.! En de spre
ker haalde ten slotte aan de motie, door de
katholieke kiesverceniging te Nijmegen aan
genomen tegen de aangevraagde -16 millioen.
voor de kustverdediging, die al wederom
door de katholieke bladen veroordeeld werd,
maar niet met een bereop op het landsbe
lang, maar op het belang der
coalitie. Spreker vroeg of, waar zoo
door mannen van beteekenis en het belang
der coalitie en het verscherpen der anti-these
op den voorgrond werd gebracht, het uit kan
blijven dat de kleurlooze middenstof ten
slotte strijdensmocde, althans het air zou aan
nemen van tot de coalitie te behooren?
Ook de lieer Tydeman heeft mot vele
voorbeelden de toenemende onvrijheid der
Nederlandsche natie geïllustreerd, die, naar
hij meende, zelfs niet door een kabinet
van christelijken huize in het gedrang be
hoefde gebracht te worden als maar de
begeerte op den voorgrond stond in echt
nationalen zin te regeeren. Hij zag die
onvrijheid niet alleen in de Bakkersraden
in het verbod aan den patroon om op
bepaalde tijden te arbeiden, in dc Steon-
houwerswet die het werken in dat bedrijf
zal verbreden, aan hen, dio geen declara
tion van den dokter kunnen overleggen,
dat zij van bijzondere sterke constitutie
zijn en in het ontwerp, dat de echtschei
ding zal bemoeilijken, maar ook op dat ge
bied, waarop de vorige spreker zijn voor
beelden had geput. En in dat verband
passeerden de revue het feit, dat betrek
kingen van notarissen, burgemeesters, kan
tonrechters, op plaatsen in het Zuiden dio
sinds menschenhougenis door protestan
ten bezet waren, tegenwooidig met groote
eenzijdigheid aan roomschen worden ge
geven; dat in de Rijksopvoedingsgestichten
te Amersfoort en te Avereest de geestelijke
verzorging, of eigenlijk de geh'eele opvoe
ding in hoogste ressort aan geestelijken,
aan een piedikant en oen pastoor in
ieder gesticht aan één van elk is op
gedragen; de zaak van den vlootprediker
te den Helder (waarover natuurlijk bij de
Maiinehegrooting nog een hartig woordje
zal worden gesproken) waarvan do heer
Tydeman nu reeds als hoofdfout consta
teerde, dat de vlootvoogd werd
uitgeschakeld als onmiddellijke
cn hoogste chef van den predi
kant.
De afgevaardigde uit Tiel eindigde zijn
rede mot de verklaring, dat hij der Regee
ring wel een „principiis obste"[ zou toe
roepen, indien hij niet meende, dat wij met
het neeihalen van de leuze, dat dc Over
heid als hoogsto orgaan van het Staatsge
zag het onpartijdig karakter van dat gezag
moet handhaven en hooghouden, reeds te
ver" waren gegaan.
er een touw om mijn arm geslingerd zat;
de ballon lag nu weer op, het water en
dreef als een schip rond. Ik keek om
mij heen mijn metgezellen waren vor-
dWenon. Bij het maanlicht evenwel kon
ik ze op korten afstand zien worstelen
en hoorde hun angstkreten, maar Ik werd
verder en verder gedreven cn kon niets
deen. Die kreten om hulp klinken mij
nog in do ooren. Twee Jonge levens ,op
zoo tragische wijze verloren gegaan!
Ik riep en riep, maar kreeg geen ant
woord. Tot twee koor toe werd ik be
wusteloos, maar kwam telkens weer bij.
Wat een vreeselijko Verlatenheid 1 Nergens
hulp, slechts do dood, die mij van alle
kanten aangaapte; ik dacht slechts aan
dc 'geliefden thuis, die mjj nooit zouden
weerzien.
Maar de gehechtheid aan het leven, is
sterk, en terwijl de leeglooponde ballon
mij on het schuifje langzaam bedekte, deed
ik do' uiterste pogingen om mijn oven
wicht te bewaren en kroop van touw tot
touw, totdat ik hot net bereikt had, tus-
schen welks mazen ik'mijn hoofd, armen
en boenen stak, en gaf zoo mijn lichaam
rast, totdat do ballon door mijn gewicht
naar mijn zijde- overhelde, en mij dreigde
to verstikken. Jk ging dus naar het schuitje
terug, dat onder water dreef, en met twee
stukken kurk, die er aan vast zaten
trachtte ik mij boven water fco houden.
Zoo bracht ik vreeselijko uren door
totdat do zon opkwam'. Zoodra hot licht
was, zag ik oenige visschcrsvaartnigen
aan den horizont. Ik zag,'dat ik bij Kaap
Misonum was. Ik probeerde te roepen
maar mijn stem was te zwak om de boo
ton te bereiken, ofschoon zij stoeds na
derbij kwamen. Gelukkig zag een van de
bootslieden den ballon en zotte koers
erheen. Toen de boot naderbij kwam, ver
liet ik het schuitje, en, al mijn krachten
verzamelend, kwam ik mijn redders tege
moet Ten laatste kregen zij mij in het
gezicht, en, lianl roeiende, bereikten zij
mij spoedig cn haalden mij binnen."
Do visscherlieden deden den graaf zijn
natte kloeren uit en trokken hem; gedeel
telijk andere aan, maar hij was gekneusd
en ijskoud. Zijn horloge, dat in zijn vest
zak gevonden werd, stond op 11.20 van
don vorigon avond. Hij had dus, elf uur
uur in liet water gelegen. Even nadat hij
gered was, kwam er een stoomboot, dio
gedurende den nacht uitgezonden was om
do luchtreizigers te zoeken, met een dok
ter aan boord. Deze verhond de kneuzin
gen van den graaf en gaf hem warme thee
tegen dc kou. Ee visschorsboot zette hom
toon bij kaap Misonum. aan land,' waar
do luitenant, die toezicht, hield over het'
kruitmagazijn, hem van droge kleeron voor
zag en vanwaar lnj na kortstondige lust
per trein naai- Napels vertrok, waar zijn
vrienden en familiebetrekkingen hem reeds
met angst stonden te wachten. De familie
leden van de heide andero reizigers wa
ren door droefheid overstelpt over hun
tragisch lot. Twee stoombooten, dio wer
den uitgezonden, konden geen ander spoor
van hen vinden dan do jas, die Pelüzone
gedragen had.
Do ballon Word tegelijkertijd mot den
graaf aan boord genomen en later aan
den eigenaar teruggegeven, die zijn geleide
aan den armen kapitein Vtfm had aan
geboden.
SCH1EDAMSCHE COURANT
HH
i
