63'" Jaargang
Zondag 4 December 1910
No. 13475
I
Tweede Blad
Pers-Corruptie.
Waarom hij nooit danste,
Deze couiant verschijnt (la gel ijks, mot uitzondering van Zon-cn Feestdagen.
Prijs per kwaitaal: Voor Schiedam en Vlaardingen fl. 1.25 franco
per post fl. 1.65.
Prijs per week: Voor Schiedam en Vlaardingen 10 cent
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen.
Advertentien voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór een
uur aan het Bureau bezorgd zijn.
Bureau: Lange Haven No. 141 (hoek Korte Haven).
Prijs der Advertentiën: Van 16 regels fl. 0.92; iedere regel meer
15 cents. Reclames 30 cent per regel. Groote letters naar de plaats die zij
innemen.
Advertentiën bij abonnement op voordeelige voorwaarden. Tarieven
hiervan zijn gratis aan het Bureau te bekomen.
In de nummers, die Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdag av o n d
verschijnen, worden zoogenaamde kleine advertentiën opgenomen tot den prijs
van 40 cents per advertentie, bij vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen.
Tnterc. Telefoon
voor de Redactie No. 123.
voor de Administratie No. 103.
Dr. Katho Sehirmaeher doet in de Tag
een geweldigen aanval op do Franscho
pers. De bedoelde dame heeft, ook als
feministe, in Duitschland zekeren naam, zij
heeft geruimfen tijd in Parijs gewoond en
dus hoeft zij het recht gehoord te worden.
Wat zij zegt is niet nieuw, maar werpt
toch een nieuw licht op beleende dingen.
De schrijfster herinnert in de eerste plaats
aan het woord van Septimus Severus, die
zijn zonen dit als de hoogste regeerings-
wijsheid gaf: den beroepssoldaten den
mond stoppen en do rest maar laten
waaien.
Datzelfde nu laat deze Duitsche de Fran
schen zeggen met dit onderscheid, dat voor
„soldaten"! gelezen moet worden „pers".
De pers moet gestopt (met veel gold),
de rest volgt dan voor den regeerder v^n
zelf. Zeker er is een volkssouvereiniteit,
er is een algemeen stemrecht, er is jiet
parlement met de vertegenwoordigers van
het volk. Doch' dat is alles parade, vertoo
ning voor het schellinkje. De regeering re
geert met de bladen. Met drie bladen van
het genre Petit-Parisien, Petit-Journal en
Matin bereikt zij 3,400.000 kiezers, dat is
ongeveer 1/3 van het Fransche kiezerscorps.
Nog een paar bladen en de regeermg
heeft de meerderheid. Ook de bladen der
oppositie moeten niet vergeten worden.
Want er is een lastige oppositie, die geen
duim breed terugwijkt, maar ook een an
dere, die meer ©en formeel karakter heeft.
Dit laatste soort oppositie is der regee
ring welgevallig en dus koopt zij hot, voor
zoover het te koop is. En volgens deze
zegsvrouw is het overal to koop, behalve
bij de kleine, onafhankelijke anarchistische
blaadjes.
Nu moet men natuurlijk dergelijke bespie
gelingen met een korreltje zout genieten.
En dit te eer, omdat de schrijfster tenden
tieus iszij wil de monarchie prijzen boven
de republiek. Want zegt zij in de
monarchie is het de vorst, die er belang
bij heeft, dat groote, goede hervormingen
worden ingevoerd, die op het oogenblik mis
schien wat duur schijnen, doch op den
duur goed voor het volk zijn en dus de
positie van den vorst versterken. Bij do
Fransche methode is er echter niemand,
die belang heeft bij die langademige her
vormingen, on zeer zeker zijn dit noch
de ministers van hot oogenblik noch do
directeuren van couranten 011 de groote
financiers, dio achter enkele couranten zit
ten on met de ministers onderhandelen
om handelsvoordeel tegenover den dienst
dien zij den ministers bewijzen, door hun
courant ter beschikking te stellen van de
regeering.
Wij laten nu deze redeneering voor wal
'L Was een bekend feit in officioele krin
gen, dat h e t parlementslid niet van bals
hield, niettegenstaande hij danste met do
ouderen.
Hij was te oud om te dansen, zei hij
altijd. Doch hij was niet oud, niettegen
staande hij grijs haar had, en dus was
do verontschuldiging onvoldoende.
Bij het begin van den winter bood me
vrouw Boneface hot parlementslid een
bal aan. 1
Eén jonge dame, een vreemde voor ieder,
behalve voor deerlicht, dio haar had ge
ïntroduceerd, in blcek-groeno zijde ge
kleed, trok bijzonder de aandacht.
„Het zal voor het eerst in mijn leven
zijn, dat ik werkelijk'n parlementslid zie,
zei ze tot haar chaperonne.
„Ik heb een paar maal een keizer gezien
en een Ilindoesch hoofd, maar nooit van
mijn leven een parlementslid.
Haar nicht lachte om de naïviteit van
het meisje en gaf Kaar in do handen van
haar partner, die haar juist tegemoet trad
oven 1
Framjoise danste onvermoeid, stralend
van geluk. Geen schitterend bal in vreemde
landen kon meor haar belangstelling heb
ben opgewekt. Haar partner, een officier,
zij waard is. Doch' de basis daarvan
de veilheid der Franscho pers, wordt zoo
van allo zijden bevestigd, dat wij daaraan
wel gelooven moeten, ook al vergeten wij
niet, dat de menschheid op dit gebied zoo
bizonder geneigd is dadelijk liet slechtst©
te gelooven.
De Fransche pers dat is de kern
van dit betoog is te koop voor wie
haar gebruiken wil, financier of indus-
trieele reclamemaker.
Er is helaas geen reden om daaraan te
twijfelen. Doch hot betoog van juffrouw
Sehirmaeher bewijst bovendien het gewicht
van de pers. Want ware deze in Frankrijk
onomkoopbaar en eerlijk, dan zou er ook
volgens deze tendentieuze schrijfster een
werkelijke volksregeering zijn, dus zou d©
monarchie overbodig zijn, dan zou de pers,
niet het parlement, dat „slechts voor de ga
lerij is", het voornaamste regeeringsorgaan
zijn. de plaats bij uitnemendheid, waar de
de publieke opinie tot uiting kon komen.
Gelukkig de landen, die zulk een pers
hebben. Want ook voor de Nederlandscho
pers mogen wij toch' ais regel stellen, dat
zij niet voor geld te krijgen is om op oen
bepaald moment een bepaald stel regeeiders
te steunen.
Nu moeten wij ons niet inbeelden, dat
dit alles uitsluitend het gevolg is van on
zen beteren volksaard, onze betere laseigen-
schappen en van de grootere eerlijkheid on
zer bladen. Wel degelijk zijn hier de grootere
ontwikkeling van het Fransche openbare le
ven en de vluggere geest der Fransche fac
toren van belang. In Nederland heeft men
over 't algemeen nog niet voldoend© be
grepen den grooten invloed, dien de dag
bladen kunnen uitoefenen.
Maar toch' het blijft een verschil van
groot gewicht en wij kunnen in elk opzicht
tevreden zijn met dat verschil. Doch nu
moge men ook begrijpen, dat het van het
grootste gewicht is den vijand der perscor
ruptie, die zoo'n geweldigen invloed ten
kwade zou hebben, buiten onze grenzen
te houden. Men vergete niet: hij staat al
in Belgic. Daar zijn bladen die direct voor
geld aanbevelingen van zekere pioducten
opnemen. Wij herinneren slechts aan het
bericht, dat verscheiden vertegenwoordigers
van Belgische bladen bij Nederlandscho
exposanten op de Brusselsche tentoonstel
ling geweest waren om betaling van hun
aanbevelingen, welk bericht dozen zomer
de ronde gedaan heeft door de Nederland-
sche pers. En dergelijke praktijken leiden
als vanzelf tot do algeheele corruptie waar
van dr. Sehirmaeher ons vertelt.
Men zij dus op zijn hoede Vlot directe
dwangmaatregelen is hier n>- ;->«i te be
ginnen. Zelfs al deed het erg© geval zich
voor, dat een bepaald blad door buitenlan
de es gekocht werd met politieke doelein
den het is van een groot Parijsch blad
met grooten schijn van waarheid betoogd
dan nog zouden de autoriteiten niet
kunnen ingrijpen. Doch indirect kan men
veel bereiken, door te trachten zich een
was doodelijk van haar. Hij had haar bui
ten gebracht ondei de platanen cn liet
haar oen oogenblik alleen om oen glas
water voor haar te halen.
Door het geopend venster van het ver
bek, dat aan den tuin grensde, hoorde zij
de stem van haar partner, afgewisseld met
een andere.
En de stem van dien andere deed haar
het bloed in de aderen stollen.
„Je bent laat,"1 hoorde zij haar partner
zeggen. „Ik zal je stiaks aan een aller
liefst meisje voorstellen."1
„Dank u. Ik kijk al jaren lang uit naar
een allerliefst meisje, dat ik niet vind.
Ik zou, als ik u was, liever geen punch
drinken, als ge een goeden indruk behou
den wilt."
Dit zeggende, keerde hij zich 0111, stapte
do deur uit, den tuin in en stond plot
seling tegenover Framjoiso.
Zij zagen elkaar een oogenblik stilzwij
gend in de oogen.
„Framjoiso, jij hier?"'
Hij nam haar handje in de zijne en
dwong haar, haar gelaat naar hem op te
heffen.
„Dit is goen plaats voor ons," fluisterde
hij, „haal even jo sortie. Wij kunnen hier
niet praten."
Hij stak Kaar arm door don zij no on
voerde haar do veranda binnen.
„Op wien wachtte jo hier?" vroeg hij,
stilstaande.
„Luitenant Jeffreys is wat water voor
mij gaan h'alen."
juist denkbeeld te maken van de beteeke-
nis van het dagblad, door den ernst en
de degelijkheid der pers zooveel mogelijk
te bevorderen en de goede bladen zoo wei
nig mogelijk indirect tegen te werken. Dat
gebeurt in Nederland nog zoo erg veel
door allerlei duodecimo autoriteitjes, die
bang zijn zich te compromitteeren of die
zichzelf graag gewichtig willen maken. Kan
men het niet dagelijks hooren, dat een lid
van een of anderen gemeenteraad aan een
soort schennis van eigen majesteit denkt,
wanneer hij een of ander feit op gemeente
bestuursgebied eerst moot hooren door de
courant, direct met zijn kiezers. En ont
moet men niet dagelijks autoriteiten, die
nog altijd niet begrijpen, dat het in h'et
belang der openbare zaak is wanneer men
de pers zooveel mogelijk respecteert en
ter wille is. Heusclï, het zijn niet al
leen de boortjes van Schipluiden, over wie
men nu zoo lacht, die hier het a. b. c. nog
moeten leeren.
Ten slotte houde men h'et veel ge-
smaadde „ingezonden stuk" in h'oogo eero.
Zoolang dat er is, zoolang de redactie van
een courant aan ieder, wie h'et ook zij,
mits in betamelijkon vorm en binnen rede
lijke grenzen schrijvend, het recht geeft
in haar courant zijn opinie te zeggen, zoo
lang hebben wij een gruwelijke corruptie
als in Frankrijk niet $0 vreezen.
Doch dat houde men dan ook wèl in
het oog. Want gelijk een goede pers een
groote macht ten goede is, kan een slechte
pers als in Frankrijk hetbelangrijkste
clement eener snel voortschrijdende cor
ruptie zijn.
BINNENLAND.
Rechterlijke macht
Bij K011. besluit van 1 dezer is benoemd
tot rechter in de arrondissements-rechfbank
te Amsterdam, mr. G-. A. Servatius, thans
substituut-officier b'j gemeld collego.
Bij Kon, besluit van 1 dezer is benoemd
tot rechter-plaatsvervanger in de arrondisse
ments-rechtbank te Almelo, mr. J. Th.
Endt/., doctor in de Staatswetenschap, voor
zitter van den raad van beroep (ongevallen-
tcizekering) te Almelo, wonende te Stad-
Almeio.
Personalia.
Bij Kon. besluit van 28 November is mr.
J. F. IIouw ing, ouc!-hoog!eeraar aan de Ge
meentelijke Universiteit te Amsterdam, be
noemd tot ridder in de Orde van den Ne-
derlandschen Leeuw.
Papendrechtsclio strafzaak.
Ter voldoening aan het verzoek van de
commissie van rapporteurs over de justitie-
begrooting, heeft do minister van justitie
aan ,'de Tweede Kamer doen toekomen een
afschrift van het arrest van het gerechtshof
to Arnhem dd. 29 Nov. j.l., in zake de ver
volging wegens smaadschrift tegen H. Garst-
hagen.
„Ik zal even met hem spreken, terwijl
jij jo sortie haalt,'1 zei hij, de deur van
de kleedkamer voor haar openend.
Toen hij terugkeerde, trilde zij van angst.
„Vrees niet, we zijn veilig. Zeg me nu
hoe jo hier komt."1
„Ik ben met mijn nicht meegekomen,
mevrouw L'oder. Ken jo haar?"
„Ja, neen, ik goloof van niet," zei hij
verstrooid.
„En wat doe jij hier?'! vroeg zij een
weinig bitter.
„Ik ga weer gauw hoen," antwoordde
hij glimlachend.
Zij ontweek zijn blik.
„Zeg mij, voordat er iemand komt, waar
om heb je opgehouden mij te schrijven?"1
Zij zag hem half lachend aan.
„Wel," zei zo koel, „dat is zoo de ge
woonte, wanneer de man ophoudt met ant
woorden."
„Ophoudt te antwoorden?"1 vroeg hij.
„Nadat mij een twaalftal brieven onge
opend werden geretourneerd, zag ik, dat
het nutteloos was."1
„01"
„Ik heb je gangen altijd nagegaan."!
Geen antwoord.
„Waarom bleef jo al die jaren met j©
broers reizen?"1
„Zij konden mij hier niet alleen ach
terlaten.
„En je wist, dat ik je liefhad."
„Had jo mij Hof?'* vroeg zo bijni uit
dagend.
„Framjoise 1'!
Nieuwe spoorwegtarieven.
Omtrent de bepalingen in de nieuwe rei
zigerstarieven, verneemt de „Tel." nog het
volgende
Voor dc in 1910 afgegeven abonnements
kaarten blijven de bepalingen van het oude
tarief van toepassing, zoodat de \eilenging
van den geldigheidsduur van deze kaai ten
kan plaats vinden op de voorwaarde en te
gen de prijzen van dit tarief en de bagage
van houders van deze kaarten kan worden
bevracht tegen do in dit tarief opgenomen
ijlgocdvrachtprijzcn. Elke houder van een
in 1910 afgegeven abonnementskaart heeft
het recht zijn kaart in te wisselen tegen
een nieuwe algemeene abonnementskaart
of een nieuwe groepenkaart. Daarbij wordt
de geldswaarde van de terug te geven kaart
in mindering gebracht van don prijs van de
verlangde abonnementskaart. Deze gelds
waarde ia de prijs, betaald voor de kaart,
verminderd met den prijs, welke voor een
soortgelijke kaart over de verstreken maan
den verschuldigd zou zijn geweest.
Ten behoeve van onderwijzers, die land-
of tuinbouwcursussen bezoeken, wordt geen
vmchtvermindering meer verleendde hun
ingevolge het tegenwoordig speciale tarief
■verstrekte kaarten zijn na 31 Dpcember niet
meer geldig.
De vacantiekaarten voor werklieden mo
gen uiterlijk 26 December 1910 door den
werkgever worden afgegeven, zoodat de
kaart voor de heenreis niet na 28 en voor
de terugreis niet na 31 December mag af
gestempeld worden. Zij zijn dus uiet meer
geldig op 1 Jan. 1911 of later.
Amsterdlanische Politiehond.
Do ontevredenheid der leden, van den
Amsterdamschen Politiebond over het te
slap geoordeelde beleid van het thans
en bloc afgetreden hoofdbestuur, heeft
zich in de verkiezing van het nieuwe
hoofdbestuur duidelijk uitgesproken. Nadat
gisteravond groep A (de dag-brigade) ge
stemd had, waren gekozen de heeren
Duyts, Dorksen, Winters, J. de Jong en
Kraats, de laatste bij herstemming. Uit
deze samenstelling van het hoofdbestuur
kan een sterkere vak-actie verwacht wor
den. Do onder de leden hcerschende stem
ming wordt gekenmerkt door een vroe
ger genomen besluit, welks strekking was,
zich voortaan met verzoeken enz. van den
Bond rechtstreeks te wenden tot den Bur
gemeester, met voorbijgaan van den hoofd
commissaris.
De nieuwe effectenbeurs Ie Amsterdam.
Naar de „Tel." verneemt, heeft het be
stuur van de Vereeniging voor den Ef
fectenhandel een brief gezonden aan B.
en W., waarin het voorstelt, een stuk van
het Beursplein, dat liet wcmscht te be
zitten, teneinde het ontwioipen nieuwe
beursgebouw der vereeniging, ter ver
fraaiing van den gevel, van een uitsprin
gende portiek te voorzien, te ruilen tegen
een strook grond van gelijke oppervlakte,
wolke zal kunnen dienen om1 do Papen-
Hij deed een stap naar Kaar toe enkeek
haar onderzoekend in de oogen.
„Ik kon geen geen meisje tot vrouw vra
gen, toen ik niets bezat."
Zij zweeg stil.
„In al die jaren, dat n wachten moest,
zou er misschien een ander gekomen zijn,
dien jo meer liefhad."
Ilij sprak met met overtuiging.
„En hij kon ook iemand ontmoet heb
ben, die hij liever had,"l zei ze guitig
Met een hartstochtelijken uitroep trok
hij haar naar zich toe.
„Geef mij een kus,"' commandeerde hij
II.
„Er bestaat geen reden om langer te
wachten, is het wel?" vroeg hij plotseling
Zij drukte haar hoofd tegen zijn
schouder.
„Dus zal hot spoedig zjjn?"! vroeg hij
kort.
„Ja. En 0! hbo kan je zoo wreed zijn
om dat ellendige geld alleen! jWïj moe
ten nu naar binnen gaan. Maar wat zal
nicht zeggen?"
„Ik zal trachten haar te kalmeeren.'l
„En ol als ik het parlementslid gemist
heb."
„Het parlementslid?"' vroeg hij verlegen
„O, ja, hij zou komen. Je zult toch' geen
aanval op hom wagen?"1 vroeg hij, met
den vinger' dreigend. J
„Is hij niet getrouwd?"1 vroeg zij pla
gend.
brugsteeg van, 3 meter tot 6 meter te ver
broeden.
Bescherming van eigen nijverheid.
De heer J. S. M.(euwsen) schrijft in
I)e Middenstandsbond" over do bescher
ming van eigen Nijverheid. De heer M.
wijst er op, dat bij de vergemakkelijking
van het verkeer een invasie van vreemde
stoffen plaats vond, die de voorkeur ver
wierven boven de uitstekende Hollandsche
Zoo ging het bijvoorbeeld met de laken
industrie hier te lande, met name in Lei
den ©n Tilburg. Door het geheele land
waren de voortbrengselen dezer nijverheid
bekend en vermaard, want beter product
werd op de geheele wereld niet ver
vaardigd.
En zie nu eens, het moderne verkeer
brengt buitenlanders in ons kleine landje
en omgekeerd, bezoekt de reeds van het
begin der jaartelling, reislustige Nederlan
der, het buitonland. Nijverheidsproducten,
welke men nooit te voren gezien had,
komen ons onder de oogen, de mode
hoe exentriek dikwijls zij ook is spreekt
ook een woordje mee, en allengs ziet
men het vreemde product zijn intrede
doen.
De mode, geëxploiteerd door bekwame
handelslieden, heeft toestanden in het
leven geroepen, welke, nader bekeken, on
duldbaar zijn geworden.
Wij noemden hierboven de groote repu
tatie, welke do Nederlandsche lakenindus
trie bezeten heeft.
Doch ziet, daar komt de mode en brengt
over bijna geheel Europa de overtuiging
onder het publiek, dat de ©enige goede
lakensche of bukskinsche stoffen uit En
geland en Schotland moeten komen.
De eigen industrie ligt te gronde
mis, alleen moet er wat hocus pocus ver
kocht worden, om de menschen het Ne
derlandscho product te doen blijven koo-
pen.
Want met de mode werd toch hetgoedo
fabrikaat van onze nijVeren niet op één
maal tot slecht prulwerk gedoemd. Interen-
doel, men spande zich nog meer in dan
vroeger, zocht een afzetgebied in andere
landen, met het gevolg, lat alle weefge
touwen in vol bedrijf zijn en men geen
handen genoeg heeft om alle bestellingen
uit te voeren.
Tot zoover is alles in den haak, en
heter bewijs voor do goede werking van
vrije concurrentie op de wereldmarkt zou
men moeilijk kunnen vinden.
Doch nu komt de hocus pocus
De Engelsche handelaar koopt het
in alle opzichten uitstekende Holland
sche product. Hij vindt het zelfs mooier
en beter van kwaliteit, in verhouding tot
den prijs, dan zijn eigen Engelsche stof
fen. En wat doet de slimme Engelsche
zakenman? Hij verkoopt gewoonweg het
Hollandsche product, dat hij eerst in En
geland invoerdeals echte, onvervalsch-
te Engelsche stoffen, en het Nederland-
„Den laatsten keer, dat ik hem zag,
niet."'
Zij traden de balzaal weer binnen en
dansten in de rij mede.
„Waar komt een oude man al niet toe.
Ik ben bijna zeven en dertig, weet je dat
wel?"1 fluisterde hij.
„O, kijk toch eens. Zij bespieden ons
allemaal. Is er iets aan mijn toilet niet
in 01de? En mijn Kaar?"!
Zij maakte een haastige beweging naar
lieur haar, doch liij hield haar kleine hand
tegen.
Een donkere blos trok over zijn gelaat.
,,'t Is in orde, hoor„V zei hij. „Wij zul
len dansen tot waar jo nicht zit; daar zal
ik jo even alleen laten om onze gast
vrouw te gaan complimenteeren.
„Wij zijn oude vrienden," zei hij1 tot
Framboise's nicht. „Excuseer haar lange
afwezigheid. Wij hebben een wandeling
door den tuin gemaakt.1-'
En hij maakte een buiging en verliet
de beido dames.
Framboise's oogen volgden hem vol be
wondering.
Bij de gastvrouw gekomen was hij wel
dra hot middenpunt van een lachend
groepje. Zij sloeg nauwkeurig zijn gees
tige, donker-grijzo oogen. gade en zag met
smart hoe grijs zijn haar geworden was.
Haar nicht zag dien blik en ook hoe
een traan liaar langs do rose wangen
liep.
„Is h\j nog niet gekomen? Het parle
mentslid bedoel ik,"' zei Frantjoise,
COURANT.
