mi
Dit nummerMafa.
ö3'" Jaargang
Zondag 11 December 1910.
imo. 13481
Eers le Blad
De Heidemolen.
Deze courant verschijnt dagelijks, mot uitzondering van Zon-en Feestdagen.
Prijs per kwartaal: Voor Schiedam en Vlaardingen II. 1.25 franco
per post fl. 1.65.
Prijs per week: Voor Schiedam en Vlaardingen 10 cent
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen.
Advertontiën voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór een
uur aan het Bureau bezorgd zijn.
Bureau: Lange Haven No. 141 (hoek Korte Haven).
Prijs der Ad verten tiën: Van 1—6'regels fl. 0.92; iSdere regel meer
15 cents. Reclames 30 cent per regel. Groote letters naar de plaats die zij
innemen.
Advertentiën bij abonnement op voordeelige voorwaarden. Tarieven
biervan 2ijn gratis aan het Bureau te bekomen.
In d© nummers, die Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond
verschijnen, worden zoogenaamde kleine advertentiën opgenomen tot den prijs
van 40 oents per advertentie, bij vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen.
Interc. Telefoon j
voor de liedactie No. 123.
voor de Administratie No. 103.
BUITENLAMP,
Schiedam, 10 Dcc. 1910.
ENGELAND.
In verband met den verkiezingsstrijd is
de eerste minister er nog niet toe gekomen
om zich over zijn aanstaand arbeidspmgram
uit te laten. In een verkiezingsrede, welke
hij dezer dagen hield, heeft hij echter
eonigc aanwijzingen gegeven, en daaruit
moet men besluiten, dat onmiddellijk na de
oplossing der constitutioneclo crisis, ze moge
uitvallen hoe ze wil, het pat lenient zich aan
de beraadslagingen over de Home Rule-uol
/al moeten zetten. Hot betreffende wetsont
werp overschrijdt verre de grenzen van een
Lagerhuis-ontwerp, want tenslotte kan het
Icrland's afscheiding van Engeland bewerk
stelligen. De kwestie is namelijk, dat Homo
Rule geen vast omlijnd begrip is. De eerste
minister Asquith heeft zich hierover nooit
uitgelaten. Redmond, de lersche leider, heeft
gezegd, dat hij inzake do Home Rule staat
op liet standpunt \nn Parnell, maar juist
de/e lerenleider is /ell meermalen van mee
rling veranderd. Eorst was hij de moenin&
toegedaan, dat Ierland zijn eigen, volkomen
af/onderlijk icgoeringslichiram zou hebben,
dus zelf zijn belastingen zou regelen en de
invoerrechten vaststellen, zoo noodig zelfs
rechten op Engclschc goederen. Toen hij ver
volgens meer Gladstone naderkwam, vvijzi
de hij zijn opvattingen. Ook Gladstone's op
vattingen waren aan wisseling onderhevig.
Zijn beide Home Rulc-ontwcrpcn van 1886
en 1893 vertoonen principieele afwijkingen
Eerst wilde Gladstone dat de Teren, in liet
Engelschc parlement slechts dan recht van
meespreken zonden hebben, wanneer speci
fiek Ier=ohe aangelegenheden in beraadsla
ging kwamen, later verklaarde hij dat de
Ieren hun tachtig zetels in hot Engelschc
parlement behoorden te behouden.
Sir Edward Grey, de minister van buiten-
landsche zaken, heeft onlangs in een ver
kiezingsmanifest verklaard, dat hij voor-
Home Rule voor alle doelen van het Ver
eenigdc Koningkrijk was, dus ook ovor Schol-
land en. Wales. De premier heeft nog geen
tijd gevonden om zijn opinie over deze op
vatting, welke met do zoogenaamde devolu-
tiedheorie samenvalt, te construeeren.
Men ziet echter, dat uit do meeningen
van de hoeren Asquith, Redmond en Grey
vich roods zoovele mogelijke combinaties laten
denken, dat men daaruit een do/ijn verschil
lende Home Rulc-hiLIs zon kunnen opbou
wen. Men moet aannemen, dat minister
Asquith patriottisme genoeg bezit om nooit
zijn hand te Iconen tot een afscheiding van.
Roman naar het Duitsch van
OSWALD BERGENER.
Ierland, maar er zijn, een menigte midden
wegen, waarvan elk zijn gevaren heeft. De
liberale kiezer, die thans zijn votum indi
rect voor Home Rule moet afgeven, had
mogen verwachten, dat men hem eenige aan
wijzingen zou hebben gegeven, hoever hot.
eigenlijk met do „zeltbestuurs"-plannen voor
Ierland staat. Zij kunnen onder zekere voor
waarden zeer overeenkomstig de eiselren des
tijds en natuurlijk zijn, dat echter de Ieren
in hun haat tegen Engeland met een lauw
zelfbestuursontwerp niet tevreden zullen zijn,
behoeft wel geen beloog.
GEMENGDE MEDEDEELINGEN.
Engeland.
Zooals gisteren gemeld, is Donderdag
een overeenkomst getroffen tusschen verte
genwoordigers van den Bond van direc
teuren in liet Scheepsbouwbedrijf en de
afgevaardigden van den ketelmakcrsbond,
welke overeenkomst echter nog de goed
keuring der werklieden behoeft. Blijkt uit
de stemming, die dezer dagen zal worden
gehouden, dat deze zich bij de voorge
stelde regeling willen nederleggen, dan zal
er een einde komen aan een staking, die
veertien weken heeft geduurd, 60.0T5Ö "ar
beiders tot weikioosheid heeft gedoemd en
een verlies van meer "dan lö.ötJO.SJOO gld.
tengevolge heeft gehad.
Dc* voornaamste bepaling van de over
eenkomst is die omtrent gedeeltelijke sta
kingen. Bepaald wordt, dat, wanneer een
geschil ontstaat over verbreking ecner
overeenkomst, onverschillig' van welke
zijde, de kwestie aan het oordeel van zes
personen zal worden onder-worpen, van
welke door ieder der partijen drie wor
den gekozen. De gekozenen mogen echter
in gecnerlei betrekking staan tot de werf,
waar hot geschil zich heeft voorgedaan.
Kunnen de zes gedelegeerden het niet eens
worden, dan wordt ecu onafhankelijk
scheids rechter benoemd, wiens uitspraak
voor beid© partijen bindend is.
Dc stand der verkiezingen was gister
avond om 11 uur: Liberalen 159, unionis
ten 207, leden der arbeiderspartij 29,
Redmondislcn 51 en Obijenisten 5 ze te ter
Te ïlazleton won oen Rod moralist één
zetel op een ObrienisL
Kcir llardio, lid van de arbeiderspartij,
word te Merthyrtydvil gekozen.
tèle vormen, die hij niet wenscht te ver
dedigen. Na onderzoek van de kwestie
heeft bij gemeend, nog niet dadelijk ad
ministratieve maatregelen te moeten ne
men. Hij heeft evenwel een wetsontwerp
in handen gesteld van een commissie van
personen, die bevoegd zijn om de noodige
hervormingen en wijzigingen der strafwet
te kunnen voorbereiden.
Met het oog op de steeds veelvuldiger
voorkomende! gevallen van sabotage der
spoorwegen heeft minister-president Rriand
oen rondschrijven gericht aan de prefec
ten, waarin hij1 hen erop wijst, dat de
saboteurs meestal 's nactits met automo
bielen langs de lijnen rijden, zoodat ver
dubbelde waakzaamheid noodig is, zal
aan het misdadig bedrijf der saboteurs een
einde komen.
schen om loonsverhooging niet vóór 12
dezer is voldaan.
Men wacht thans af, of de minister
die verklaard heeft dat de 7 millioen!,
welke de loonsverhooging zal eischen, de
de schatkist te zeer bezwaart, zal toegeven.
F r a n k r ij k.
In do Kamer is gisteren de interpellatie
besproken omtrent de te nomen maatrege
len tegen de kunstmatige hausse en den
ppkoop van alcoholische dranken qp do
Fransche markt. In zijn antwoord zeido
de minister, dat do "schuld ligt bij de
kleine speculanten, die op de beurs spe
len als op do wedrennen en die een cbën-
Dui tschland.
In bet Oost-Pruisische district Labiau-
Wehlau is gisteren do candidaat der voor
uitstrevende volkspartij, Wagner, meteen
meerderheid van 2600 stemmen op den
conservatieven candidaat Burchardt tot lid
van den Rijksdag gekozen.
Dit is nu de zevende. Rijksdagzetel, die
sinds de laatste, algompene verkiezingen,
tussclientijds door de. jonkers verloren
wordt, en dat terwij L in 1907 de nu over
leden conservatief Arend t in dit district
gekozen werd met een meerderheid van
ongeveer 6000 stemmen.
In don Rijksdag is gisteren de begroe
ting in eerste lezing gekomen. De mi
nister van financiën, Werrnuth, zette uit
een, dat do financiën in voor klunend
beteren toestand komen. Door de nieuwe
tollen, zoo zeido hij, en door de belas
tingen, welke opbrengst we in 1911 hoo-
ger konden ramen, zijn wij in staat het
ver-loren evenwicht tusschen inkomsten en
uitgaven lo herstellen. Het jaar 1909
bracht tegenover de raming een overschot
van 113 millioen, het deficit van 239 mil-
üoen is daardoor tot 126 millioen terug
gebracht.
Vervolgens gaf de minister een over
zicht over de opbrengst dei- nieuwe be
lastingen en tollen, die met een enkele
uitzondering allo meer opbrachten.
Do Deutsche minister van oorlog, v. Ilee-
ringen, wees er op, dat om militaire en
staatkundige redenen m het legerstelsel
oenigo wijzigingen behoorden te worden
gebracht. Ilij kondigde aan een uitbrei
ding der veld- en vestingartillerie en
zeide, dat oen bijzondere aandacht moet
worden gewijd aan de verkccrstroopon.
B u Ig ar ij e.
Volgens de „Frankf. Ztg." doet zich te
Sofia het wonderlijke geval voor dezer
dagen is men eerst tot de ontdekking daar
van gekomen dat hot origineel van de
Bulgaarsche grondwet, dat in 1S7S door
prins Alexander van Battenberg werd onder-
tcekond en door de ministers en afgevaar
digden gecontrasigneerd, uit de brandkast
der Sobianja waarin het woord werd, is ge-
slolcn. liet onderzoek moet hebben aan het
licht gebracht dat de diefstal, ofschoon
eerst dezer dagen ontdekt, reeds meer dan
tien jaar geleden weid ge pieced. Men gelooft,
dat cr een constitueerende vergadering 5
worden beroepen, om een nieuwe constitutie
te ontwerpen.
leur der politie, bijeen heeft geroepen om te
beraadslagen over de te nemen maatregelen
bij eventueele onlusten.
Het is bekend, dat Makmoed Sjefket
pasja en de Jongturken niet bepaald in do
allerbest© verstandhouding leven. Het leger
hooft de groot© revolutie in Turkije tot stand
gcbrach en Mahmoed Sjefket is èn door zijn
persoonlijk gezag èn door zijn positie als ge
neralissimus en minister van oorlog heer en
meester over het leger en als zoodanig feite
lijk meester van den toestand. Het is dus
geenszins onmogelijk, dat Sjefket zich van de
overheersehing der Jongturken wil ontdoen.
BINNENLAND,
Zweedsch gezant benoemd.
De gezantschapsraad te Parijs, dr.
Klercker, is benoemd tot gezant van Zwe
den te Brussel en Den Haag.
48)
Diep in. het hout schreeuwde nogmaals
een uil.
„Laten wij da uilen niet langer veront
rusten,"! zei Eulenhorst rrict licht bevende
stem. „Wij hebben een goeden slag gcsla
gen."1
„Wij kunnen Koekoek verder met rust la-
teu en bobben hem ten slotte dankbaar te
rij», want wij hebben door hem nu Knurr-
liah'n in onze macht,"1 zei Hagenloh opge
wekt.
„Zoo is het,"' antwoordde de slotheer.
„Maar laat ons nu eens gaan hooien wat
onze dominee er van zegt."'
„Dat viel ten slotte nog al mee 1') zei
Eagcnloh, toen zij weer rookende neoiza-
ten otn den haard in de werkkamer van
den gastheer. Hij had liever gewild dat hij
teeer h'ad moeten strijden om zijn doel
te bereiken; 't was voel te gemakkelijk ge
gaan voor zijn naar avonturen dorsten
den geest,"'
„Hoe vaak heb! ik al z.oo iets onder-
ronden,"1 vervolgde hij. „Vaak zijn andoren
bezig iets te zoeken en uit te vorschen,
maar zij komen niet achter de waarheid.
t En waarom niet? Alleen omdat zij het
onderzoek niot tot Kot uiterste drijven. Als
.ik dat dqn daarna doe, dan vind ik do
oplossing van wat zoo moeilijk scheen be
Rekkelijk gemakkelijk. Ja, soms is hot be
lachelijk gemakkelijk. Ik heb mij vaak wel
eons afgevraagd waarom anderen niet tor-
stond tot liet uiterste gingen, i
„Och men is te spoedig tevreden. Er
zijn meer slappe naturen die alles maar
half doen, dan gij denkt,'1 zoo viel do
dominee mot een vriendelijk, goedig lachje
in. „Wat voor zoo'n halve natuur een reu
zenwerk schijnt, is voor een sterke natuur
als de uwe kinderspel. Het is, als men bet
nu beschouwt, eigenlijk belachelijk dat gij
mot zoo weinig moeite on in zoo korten
tijd een raadsel oplost, waai moe zoo vele
gercchtsheereti en politiedienaren zich het
hoofd hebben gebroken. Inderdaad dat
schijnt belachelijk."!
„Zeer juist, beste dominee,"' viel Eulen
horst in. „Wij kunnen slechts onzen ge-
meenschappolijkcn vriend geluk wenschen,
dat hij do gave heeft ontvangen van het
snelle initiatief. Zulke menschen brengen
vaak een steentje bij tot het geluk van an
doren. Zij zien vaak verder dan anderen
en ontstoken licht op don weg van velen,
die in bet duister voortgaan. Op uw geluk
bcsto vriend, op uw bijzonder geluk mijn
waarde heer."!
Do glazen werden tegen elkaar gestoo-
ten en het klinken vervulde do kamer met
vroolijk gerucht. Toen do glazen tot den
laatsten druppel leeg gedronken waren, keek
Ilagonloh met schitterende oogen voor zich
uit en dacht na over de woorden die zijn
beide oud© vrienden daar juist hadden ge
zegd. Zij hadden hom plotseling een inzicht
gegeven in zijn eigen karakter. Zoo gaal
het meer anderen schijnenons vaak
O o s t e n r ij k.
De Oostennjksche spoorwegbeambten
di eigen met de veel beproefde methode
van lijdelijk verzet, indien aan hun wen
dingen, die wij zeer goed weten, eens dui
delijk te moeten zeggen voor wij zo als
waarheid geheel in ons opnemen.
Even later bespraken zij wat nu verder
gedaan kon worden om voortgang met de
zaak te maken. Hoe goed zij het ook me't
Koekoek bedoelden, te voorkomen zou toch
niot zijn, dat hij aan een streng gerech
telijk verhoor Werd onderworpen. Eulen
horst stelde daarom voor zoo spoedig
mogelijk aan do justitie te Espenwiese ken
nis to jeven van het gebomde. Men zou
daar aan pontic op de heen kunnen brengen
om "Knuri hahn te arrestccren.
ilagenloh wilde den volgenden morgen
dan zoo vroeg mogelijk naar houtvester
Ilcckenrot gaan om dezen te waai schuwen.
Het gevolg van hun gedachtenwisseliug
was, dat oen kwartier later een bode te
paard naar Espenwiese ging om daar de
betrokken autoriteiten op de boogie te
biongen.
Nadat dit geschied was, zei Eulenhorst,
dat men naar zijn meening nu nog niet
alles gedaan had, wat men op het oogon-
blik kon doen.
Do domineo keek mot groote spanning
naar het gelaat van den slotheer.
„Ik ben eigenlijk door u diep be
schaamd,"! ging deze voort, „beste vriend
Ilagonloh, Onze predikant heeft in het be
gin van den avond den moord op Wiesen-
reiter mot de verbrande kerk te Espenwiese
in verband gebracht. Zooals bij ons die
zaak toekende, staat het voor mij vast dat
de oene zaak zonder de andere niet tot
een goede oplossing gebracht kan worden.
Gij lacht, waarde Schnolldahin, maar ge
loof me, li'et is mij ernst. Door uw woorden
Se rvië.
De ex-kroonprins George heeft met zijn
vader, koning Peter, weer een hoogloo-
penden twist gehad. Papa verklaarde nl.,
dat het lastige zoontje Belgrado zoo sproe-
dig mogelijk moest verlaten, daar zjjn
broeder, de tegenwoordige troonopvolger,
niet met hem in dezelfde stad wilde wo
nen. Prins George wensehte zich niet te
voegen naar den wensch van zijn broe
der en het onderhoud tusschen vaderen
zoon ging ten slotte over in een zoo he
vige twist, dat een der adjudanten het
noodig achtte de kamer binnen te gaan
en de twistenden te scheiden.
Do „Zwono" weet te vertellen, dat de
koning in zijn drift den prins zelfs een
klinkenden draai om de ooren toediende.
Turk ij e.
Na de lange, Donderdag gehouden rede
voering van don grootvizier, waarin hij een
uiteenzetting gaf van het beleid van liet mi
nisterie, hebben gisteren de Kamerleden ge
durende ettelijke uren hun meerlingen over
het huidige bewind uiteengezet, waarbij het
kabinet menigen scherpen aanval had te-ver
duren. Do parlementaire greep van de Jong-
tuiksche partij besloot tenslotte vandaag een
motie van \erlrouwen in de regeering aan te
nemen.
In diplomatieke kringen, en eveneens on
der liet lagere volk te Konstantinopel, gaat
het gerucht, dat de tooneelen van wanorde
die zich in het parlement voordoen, wijzen
op het naderen van een staatsgreep, die een
militaire dictatuur ten gevolge zou hebben.
De „Neue Frcie Presso" vernam uit Kon
stantinopel, dat de minister van oorlog,
Mahmoed Sjefket pasja, reeds alle generaals
en stndscommandanten, benevens den diree-
Onze Marine.
Blijkens bij het departement van ma
rine ontvangen berichten is:
lo. Hr. Ms. pantserschip „Tromp", on
der bevel van den kapitein ter zee E.
de Haan, S dezer te Peiim aangekomen;
2o. Hr. Ms. pantserdehschip „Friesland'!,
onder bevel van den kapitein ter zee
S. AVoldnngh, 9 dezer van Tunis vertrok
ken.
liet lag in het voornemen van den com
mandant van Hr. Ms. pantserschip „Tromp"
dezer weder van Berim te vertrekken,,
tor voortzetting van do reis naar Oost-
Indie. („Stct.")
Rechterlijke macht
Bij Kon. besl. van S dezer is benoemd,
met ingang van 1 Januari, tot griffier der
arrondissementsrechtbank te Breda, mr. G.
M. II. Sassen, thans griffier bij het kan
tongerecht te Eindhoven,
Bij Kon. besl. van S dezer is benoemd
tot kantonrechter te Helmond, mr. J. L.
\\T. J. Frcncken, thans kantonrechter te
Hulst.
Hof ran Arbitrage.
Volgens de „Allgemeine C or r esp ouden z"
hebben de Russische regeering en de Porto
een overeenkomst getroffen over dc be
taling van de oorlogsschatting, die Tur
kije aan Rusland verschuldigd is.
liet geschilpunt zal in hot volgend voor
jaar aan de uitspraak van het Haagsche
Hof van Arbitrage worden onderworpen.
van straks is mijn geweten gaan spreken.
Inderdaad ik moet bekennen, ik voel mij lot
zekere hoogte verantwoordelijk voor het
meisje dat zoo ongelukkig het slachtoffer
is geworden van de misdrijven, die haar
vader heeft gepleegd. Hot is wel een zon
derlinge reden door het bouwen van een
kerk: een eind to willen maken aan dorps-
kletserijen maar in ons geval is het
een zeer voldoende reden."1
Eulenhorst stond op on ging, naden
kend voor zich kijkend, op en neer door de
kamer.
„Maar komaan, ik wel het ronduit be
kennen, de droppel die gij in het vat hebt
geworpen, deze laatste dikke droppel heeft
het vat doen oveiloopon. In óén woord,
mijn beste hier bleef hij"voor dominee
Schnolldahin staan, die onwillekeurig in
spanning was opgestaan „er moet een
eind aan komen. Daarom, zog tegen uw
boeren ou dorpers, die eigenzinnige kei els,
dat ik het zeil strijk en genoegen neem
met liet aanbod daj gij mij gedaan hebt,
Twee derden der kosten voor den weder
opbouw van de kerk neem ik voor mij
Dat kost mij een laatste hypotheek op mijn
bezittingen cn al mijn eigendom gaat cr
mee hoen. Maar enfin, laat het zoo zijn
Ik ben toch al een grijs man en hot duurt
niet lang meer of gij moet mij naar Uc
groeve dragon. Jonge on nieuwe geslachten
zullen echter opgroeien en wat zij mede
noodig bobben is een nieuwe kerk. Do
hemel geve dat in do toekomst het klok
gelui uit den nieuwen toron door mag
dringen tot in volo gelukkige gezinnen. Laat
(ons hopen dat er zegen raste op uw nieu
we kerk."1
Wijziging Wetboek Tan Koophandel.
Do commissie van voorbereiding uitd©
Tweede Kamer voor het wetsontwerp tot
wijziging van het wetboek van koophan
del ten aanzien der Naamlooze Vennoot
schappen, zal 4 Januari ek- haar werk
zaamheden aanvangen, gelijk de voorzit
ter der Kamer heden mededeelde.
Heftig bewogen hoorde dominee Schnell-
dahiti naar deze woorden, die op zoo luclf-
tigen, eenvoudigen toon werden uitgespro
ken. Nu greep hij de hand van den slotheer
en wilde die kussen. Deze echter trok haar
snel terag, stond kalm en eerbiedwaardig
voor den predikant en dreigde dozen met
den vinger.
„Zoo iets past niot meer in onzen mo
dernen tijd,"' zei hij. „Men 3oct tegen
woordig alle moeito om de edele, zuiver
menschelijke gevoelsuitingen te onderdruk
ken. Het is gewoonte om zich anders voor
to doen dan men is alles wordt j,ot
een nuchtere handelszaak gemaakt en daar
bij komt geen ontroering te pas."1
Achter zijn brilleglazen sprongen den
dominee de tranen in de oogen.
„Gij kunt mij verhinderen u mijn dank
baarheid te betuigen. Maar gij zult toch
niet kunnen beletten, dat ik met dank en
achting voor u vervuld ben en zal blijven.
En geloof me, niet ik alleen zal u dank
baar zijn mijn geheelo leven; ook mijn
gemeenteledon zullen er zoo over denken.
Het mag waar zijn dat er veel ruwe
luidjes onder zijn, maar voor u hebben zij
altijd achting gehad. Het geslacht Eulen
horst is aan Espenwiese en zijn bevolking
vast verbonden. De genegenheid van deze
menschen voor u waarachtig, dat is
geen handelszaak. Er is hier oen toegenegen
heid en aanhankelijkheid, cr is hier een
erkentelijkheid voor uw goedheid, die uit
het hart komt. God weet dat het zoo is."1
(Wordt vtrvolgd.)
is
SCHIEDAMSCHE (OUR iNlf,