nette Jongens
nummer
6.
de lïedei 4 amden i84s
Veer lig cents.
KENNISGEVING.
CASINO VARIÉTÉ.
Wed. I. KOOIMAN,
usSh
Nederlandsche
Operette-
Ensemble.
IZIAMB
SCHIEDAMSCHE COURANT,
HOLL ANDIA",
BoMamscl Spaliteitea-Tleattr.
De kuische Susanna.
ADVERTENTIE
Prof. B. D. EERDMANS,
P J "va Si dèrBnu»ny h
Verb irr hstof? êfci
Cï EKE/1V BRPLlï T IKÉLE/jl
BRE ij KIL bE 1 h. M
J. F. DUP0NT.
VEKZBKERING
Deel I. Schiedam vóór 10OO,
door Dr. K HEERINGA.
OE VROUWENWERELD.
I
1
Eerste Rangs Variété-Theatre.
Koloniën.
Bo moord op Sllan Toewa.
Van den heer Yon Rittersberg, beheer
der der onderneming Silau Toewa, waar
do heer Arnold is vermoord, heett do
„Deli Ct." onder dagleekening 30 dan. een
brief ontvangen, waarvan het blad de ver
taling heeft opgenomen. Zij luidt:
„In uw! geacht blad las ik oen bericht
over den moord op den assistent Arnold,
die, zoolang ik lrem gekend heb en zoo
lang hij hier werkzaam is geweest, niet
is, zooals hij in dat bericht wordt voor
gesteld.
De man was vlijtig en ik heb niels
van de in uw blad genoemde karakter
eigenschappen. bemerkt. Overigens waren
zijn getuigschriften over andere waarge
nomen "betrekkingen, die hij ruij in ori
ginal! liet zien, alle zeer goed en werd
hij op grond daarvan door mij in dienst
genomen. Zelfs zijn getuigschrift van do
Medan Elcctricitoils Maatschappij is goed.
Arnold is hel slachtoffer van een lagen
moord geworden. Tenslotte kan ik u nog
mededeelon, dat dezelfde koelie 2 jaar ge
leden een aanslag pleegde op don assis
tent Spethlage, die hel alleen aan de tij
dige hulp van den hoofdmandoer te dan
ken had, dat hij er het leven afbiaelit. De
koelie werd daarvoor met slechts 17 da
gen hechtenis bestraft."
Tot zoover do heer Vou llittcrshcrg, van
wiens V-nklaring, dat Arnold in zijn dienst
vlijtig was on dat hij beschikte over goede
getuigschriften, wij akte nemen.
Do inlichtingen omtrent Arnold's karak
ter-eigenschappen gewerden ons van
iemand, die als chef van don vers lag cue
gelegenheid heeft gehad den man te bestu-
deeren, die ons cenigc staaltjes van zijn
praktijken noemde en terstond verklaarde
dat zijns inziens Arnold een of anderen
streek zou hebben uitgehaald, die den haat
van den inlander in hoogc mate had op
gewekt. Trouwens ook in het officieel te
legram, door ass.-resident Jlellwig ver
zonden, wordt van provoceeren gesproken.
Intusschen blijft do mogelijkheid be
staan, dat do hoer Ven Rittersberg gelijk
heeft; dit zal dan ter rechtzitting blijken.
De „Sumatra Rost" hoeft over den op
den heer Arnold gepleegden moord het
volgende
Wij ontvingen nog ecnige nadere bijzon
derheden omtrent den moord op don as
sistent Arnold, van do onderneming Silau
Toewa, in den morgen van den 24m Jan.
1.1. geploegd door een .Tavaanscho koelie.
Aan de hand van deze gegevens moeten
we opmaken, dat het drama zich als volgt
zou hebben afgespeeld
Er was ruzie lusschen de huishoudster
van wijlen den heer Arnold en de' vrouw
van een Javaanschen koelie; deze Javaan
mengde zich daarin en ging met zijn vrouw
naar den heer Arnold om zich bij dezen
to beklagen over do huishoudster. De lieer
Arnold moet toen, terwijl hij de vrouw
van den Javaan wat opzij duwde, gezegd
hebben: „Och, apoe loc sombong" (Och!
hen jij aanmatigend
De Javaan zou dan daarop zóó woedend
geworden zijn, dat hij zijn mos trok en
den lieer Arnold in den schouder ver
wondde. Do gewonde, die niets had om
zich te Verweren, vluchtte, doch de Javaan
liep hem na en gaf hem een tweeden steek,
nu in de milt.
De dader werd onmiddellijk gevat en
le Tandjong Dalei opgeborgen. Alen weet,
dat hij reeds hekend heeft.
We moeten hierbij opmerken, dat deze
lezing van het gebeurde o. i. niet over
eenkomt met de mcdedceling, ons van
officieoio zijde geworden, dat, zooals uit
het voorloopig onderzoek in loco moet
gebleken zijn, het misdrijf is geprovoceerd
door onmiddellijk voorafgegane mishande
ling van do vrouw van den Javaan, ge
pleegd door Arnold en diens huishoudster.
O. i. toch is het bezigen van het woord
„sombong" nog geen provocatie, het opzij
duwen vau de Javaansche vrouw geen mis
handeling en in geen van heide hande
lingen vinden wij een motief, waarom liet
van den mooi denaar, de heer Arnold moge
dan nog zoo slecht voor zijn koelies ge-
Woest zijn en de huishoudster moge de
Javnanseho vrouw nog zoo vei-1 kwaad ge
daan hebben, vergeeflijk of zelfs ook maar
begrijpelijk zou worden, dat hij den heer
Arnold vermoordde. Uil de ons nu ge
worden mcdedeolingen zou dan ook o. i.
geen andere conclusie te trekken zijn, dan
dat bier weer om een wissewasje een
moord U geschied.
We durvan echter niet ook al heb
ben wc tot dusver geen reden gehad om
aan de geloofwaardigheid van onzen zegs
man, die bovendien op de iioogte fin
zijn, te twijfelen de antecedenten van
den vermoorde cu zijn karakter kennende,
voor de absolute juistheid vail deze niet-
officieele lezing van liet geval instaan en
schorten daarom ons oordeel op, lot door
de openbare behandeling van de rechts-
zaak tegen den moordenaar de ware toe
dracht aan den dag is gekomen.
opgedane ervaringen liebben er toe ge
leid, dat vrijwel algemeen op de Oostkust
uitsluitend Europeesclic assistenten wer
den aangesteld. Er mag eens een enkele
Indo of ook wel een Japanner hier en
daar op een onderneming werkzaam ge
weest zijn, die gevallen bleven toch grooto
uitzonderingen.
Het schijnt evepjivol, meent het blad,
dat er thans om de goedkoopte meer en
meer van dio nict-Europceschc assistenten
worden aangesteld, vooral op verafgelegen
ondernemingen. Zoo vernamen wij nu weer,
dat ergens op een estate in Ba toe Rahra
een Javaan als assistent, werkzaam is (wij
len dc heer Arnold was tenminste nog
een met Europeanen gelijkgesteld Christen-
Ambonnoos). Bedenken de maatschappijen,
die deze assistenten cngagecron, wol welke
noodlottige gevolgen liet instellen van oen
doigclijk slap en prestigo-loos gezag op
deze verafgelegen ondernemingen, waar
onder de koelies gewoonlijk toch al reeds
meerdere slechte elementen zijn dan el-
dors, en waar de, politie al zeer dun ge
zaaid en kiachteloos is, kan hebben voor
den geest onder de koelies van clie onder
nemingen, voor dc veiligheid aldaar en
ook voor den geest onder do koelies op
andere ondernemingen door infectie van
do bandeloosheid en dus voor de vei
ligheid in dit gewest in 't algemeen?
Niet-Enropeanon als assistenten.
De moord op de onderneming Silau I 'oo-
wa h'ecft nog kort geleden weer doen uit
komen, schrijft de „Sumatra l'osl", welke
gevolgen de aanstelling van niot-Euiopea-
nen als assistenten op cuRuuronuernetnin-
gen voor de tucht onder het werkvolk
hebben kan. De vroeger reeds daarmede
Fïandel en Bedrijf.
PARIJS, 25 Fcbr.
Spiritus» kalm; per hectoliter: per Fcbr.
l'r. 30.75 betaald, per Maart tl. 59.75 a
00.per Alnart-April fr. 00 betaald, por -1
maanden van Alci fr. 60.50 dito, per d
laatste maande# fr. LS ii IS.25, per i
maanden \nn Oct. fr. -16 a 40.25,
HAMBURG, 25 Fcbr.
Petroleum. Pcnnsylvanische in loco nik.
0.50. Spiritus in loco kalmper Febr. ink.
17A; Mrt.-Apnl mk. 17ï (zonder fust).
BUDAPEST, 25 Febr.
Tarwe: Stemming flauw.
XFAV-YORK, 23 Febr.
Mit. Mei Juli Sept,
Tarwe: 95 91^
Alri. Alei Juli Sept.
Af a i s
55?
Gemeentelijke Arbeidsbeurs.
Gevestigd in het Beursgebouw.
Telephoonnummer 244.
Geopend 'allo werkdagen.
Gevraagde arbeidskrachten.
Bankctbakkersleerl.
Behanger en stof
feerder.
Behanger.
Bchangersjongen.
Bloemist.
Boekdrukkersleerling
Halfwas machinale
houtbewerker.
Buiten 'dc stad:
2 mandenmakers. AJetaaIschaver(halfw.
Aangeb. arbeidskrachten.
Letterzetter (halfw.).
Alotaaldraaiers.
Nette loopjongens.
Smidsjongens.
R. K. Dicnstbodo.
Noodh.-keukenmeid.
Werkvrouw voor
winkel.
Aanvanger
Boekdrukkers.
Bosjeshoutmaker.
Brandersknecht.
Gistbeweiker.
Gistpakker.
Grof bankwerkers.
Grondwerker.
Handelsreiziger.
Kappersbediende.
Koetsier.
Koperslager v. fabriek
Loodgieters,
Loopjongens.
Alaeh. bankwerkers,
halfwas).
Metaaldr. (halfw.)
Schecpsklinker.
Schippers.
Schoenmaker (halfw.)
Sigarenmaker.
Sjouwers.
Slagersknechts.
Smeden.
Smidsjongons.
Stukadoor.
Timmenn. (halfw.)
Voorslager.
Baker.
Dienstboden.
W aschviomvcn.
Werksters.
Voor de ondervonden bewijzen van deel
neming, bij h'et overlijden van JACOB
F ONTIJ NE, betuigen Kinderen, Behuwd- en
Kleinkinderen hunnen hartelijken dank.
Schiedam, 27 Febr. 1.911.
Voor de vele bewijzen van deelneming,
zoowel van binnen als builen de stad, onder
vonden bij het overlijden van onze geliefde
Ouders, Beluiwd-, Groot- en Overgroot
ouder.-, betuigen wij, ook namens de familie»
Van den Broek, onzen hartelijken dank.
Uit aller naam
G. v. d. HOEVEN,
A. v. d. HOEVEN—
Van den Broek.
Bagazijnknecht.
Van den Bond van Technici.
Yeischill. technici.
De directeur verzoekt aan hen, die ver
zuimden te berichten, of zij aan een opge
geven adres zijn geslaagd, bedoeld bericht
ten spoedigste te bezorgen,
AT) VERTEN TIEN.
lieden overleed, na een langdurige
ziekte, nog onverwachts, iri het Sana
torium te Putten, onze innig ge
liefde Vader en Broeder, de lieer
Leendert van der Spuij,
Weduwnaar van Mej. ALIDA IIOOGEN-
BOEZEM, in den ouderdom van 52 jaar.
Uit aller naam
M. A. VAN DER SPUIJ.
Schiedam, 27 Febr. 1911.
Haven dijk 8
Heden overleed, na een langdurige
ziekte, nog onverwachts, in het Sana-
toi ium te Putten, mijn geliefde
Schoonzoon, de Heer
Leendert van der Spuij,
Weduwnaar van Mejuffrouw ALIDA
1IOOGENBOEZEM, in den ouderdom
van 52 jaren.
Wed. C. HOOGENBOEZEM—
Dijkshoorn.
Schiedam, 27 Febr. 1911.
Bij de ROTTERDAMSCHE METAAL-
WARENFABRIEK, Noordvestsingel 57/59,
kunnen eenige
geplaatst worden ter (opleiding in hel vak.
Aanmelding van 9 uur 's morgens tot 7
uur 's avonds
De Fabriek van IJzeren Hekken,
fijn Smeedwerk en IJzer Construc
ties van
Gebr. VINCENT,
is Telefonisch aangesloten onder
Alle vrijzinnig Hervormden worden
uitgenoodi'gd tot een samenkomst
op Woensdag 1 Haart 1011, des avonds
te acl»t uren in het gebouw dMUSIS
SACRUM" te Schiedam, ter. einde le
komen tct de oprichting hier ter stede
van een nfdecllng der Provinciale
Vereenlglng.
Spreker
Leiden.
X^oegang -vrij,
HET COMITÉ.
Marlit 8. Telefoon 153.
Compleet in 12 gebonden 'deelen
a f3.60 per deel in prachtband.
Elke inteekennar ontvangt CADEAU bij
het verschijnen van deel VIER een prach
tige Gravure in Eikenhouten Lijst,
vertegenwoordigende een Handelswaarde
van ongeveer Dertig Gulden. Grootte
80 x 112 cM. Deze Gravure is tentoon
gesteld in G, ODÉ's Boekhandel.
Deze 12 deelen bestaan uit
Diana Mallory. Robert Elsmere.
Marcella. - SirGeorgeTressady. Helbeck
van Bannisdale. Eleonore. Daphne of Het
Huwelijk a la mode. Het Huwelijk van
William Ashe. De Geschiedenis van Bessie
Costrell. Lady Rosa's Dochter. John
Fenwick. -- Een Zoon van Canada
DEN HAAG (vroeger Zutphen) Directie HENNY
KAPITAAL t 4.000.000 00
RESERVEFONDS ruim - 1.420 000.00
WERKZAME AGENTEN GEVRAAGD.
Bij de Firma H. A. M. ROELANTS te Schiedam is verschenen, en
bij alle Boekhandelaren verkrijgbaar:
TRIJS I 3.50.
Dit deel en de nog te verschijnen deelen zijn ieder op zich zelf
compleet en afzonderlijk te verkrijgen.
Met deze uitgave wordt beoogd te voorzien in eene leemte, die in
de reeks der Hollandsche Stedenbeschrijvingen bestaat.
„Dit mag werkelijk een luxe-uitgave heeten op groot kwarto formaat, keurig gedrukt,
mot traaio afbeeldingen van teekeningen, portretten, zegels, plattegronden enz., wordt 0113
een beeld van hel verleden voor oogen gesteld",
3 December 1910. „Prov, Orerijss. en Zwolsche Crt."
De „ZuUenscho Courant" schrijft o. m.:
Over don tekst matigen wij ons goen oordeel aan. al willen ivij wel erkennen
dat hij een zeer deugdelijken en grondigen indruk maakt. Natuurlijk, een stadsbeschrijving is
voor de niet-belangstellenden geen onderhoudende lectuur, maar wie met eenigo belangstel
ling dit boek ter band neemt, zal het zeker met genoegen lezen. Het getuigt van een linke
ondernemingsgeest, dat een uitgever in een stad, ie zoo weinig op uiterlijk schoon kan
bogen en die ook uit een historisch oogpunt niet bijzonder rijk bedeeld is, als Schiedam,
zulk eer.» kostbare uitgaaf durft ondernemen. j
Mogen de vervolgdeelen niet tc lang op zich laten wachten.
Voor alechls 4© CENTS plaatst" men eene
in de rubriek „KLEINE ADVEKI'ENTIEV' in do
nummers van de
welke Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond
verschijnen.
Niemand behoed dus op te zien tegen de koste'., Zelfs
voor kleine winkelzaken is hierdoor adverteeren roogeiijk
gemaakt en zyn deze in staat met geringe uitgaaf den
omzet te vermeerdereu.
Voor den In- of verkoop van Üe-hands-artikelen zijn dooi
de goedkoopte de «Kleine Advertentiën" bijzonder aan to
bevelen.
Met uitstekend gevolg wordt van deze 40-cen:s-rubi'iek
gebruik gemaakt door hen, die personeel noodlg hebben
of eene betrekking zoeken.
Oók de 40-cents advertentiën hebben bij de nlgemeene
verspreiding van de Schiedamsche Courant beslist succes.
KLEINE ADVERTENTIEN'worden uitsluitend aan
genomen aan het Bureau der «Schiedamsche Courant",
Lange Haven 14=1.
Mofle-TilMrifl hij öüimMM.
Hollandsche Fabriek van JMLellcpro-
d tie ton on V oedingsmiddelen.
Hiermede geven wij kennis, dat, wegens verandering in de exploitatie ven
den winkel te .Schiedam Korte Dam 7, eigenaresse Mej. M. C. VAN P1NXTEREN-
Lerou, onze Natuurboter vanaf 1 Maart a. s. aldaar niet meer verkrijgbaar is.
Onze Hollandiaboter wordt echter desverlangd (zonder prijsverhooging) te
Schiedam thuisbezorgd vanuit onzen winkel Westhavenkade 3, te Vlaardingen,
alwaar bestellingen gaarne worden ingewacht.
JL>© X>ii*ootio.
(DirecteurSOESMAN!.
COOLS UV GEL.
ROTTEllBAOT.
Tot en met 28 Februari onherroepelijk laatste op
voeringen van deze succes Pracht-Revue „Zie je ze
vliegen11:! 1 Zal liier te Rotterdam niet meer worden
opgevoerd.
Aanvang 8, einde 11.10 uur.
neemt aan
ISotterdAnisctic d)|k 6.
ROTTERDAM.
onder Directie ALPII. JANMART.
Aanvang 8 uur.
Gewone prijzen.
i
iesc i ri ving van Schiedam,
