jaargang. Zondag 11 Juni 1911 No.113632 64"w Tweede Blad Uit de Tweede Kamer. De wraak van de Grang-Oetangs. SCHIIIDAMSCHE COURANT Deze cov.dnt verschijnt d a g e 1 (j k s, met uitzondering van Zon- en Feestdagen. Prijs 'T kwartaalVoor. Schiedam en V1 a a r d i n g e n fl. 1.25 franco per post fl. 1.66. Prijs per week: Voor Schiodam en Vlaardingen 10 cent. Afzonderlijke nummers 3 cent. Abonnementen worden dagelijks aangenomen. Adverter.tiön voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór een uur aan het Bureau bezorgd zijn. Bureau: Lange HaV«n No. 141 (hoek Korte Haven). Prijjs der Advertentiën: Van 1—6 regels f 1.0.92; iedere tegel meer 16 cents. Reclames 30 cent per regel. Groote letters naar do plaats die zij innemen. Advertentiën bij abonnement op voordeelige voorwaarden. Laneven hiervan zijn gratis aan het Bureau te bekomen. In de nummers, die Dinsdag-, Donderdag- er Zaterdagav ond verschenen, worden zoogenaamde kleine advertentiën opgenomen tot den prijs van 40 cents per advertentie, hij vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen. Intercommunale Telefoon No. 103. De behandeling van het cedawetje heeft nog den geluwlen Woensdag en een deel van den Donderdag in beslag genomen. Daar wik in de eerste phiats liet iimende- nient-Troclbtm c.s. om iedereen, die v er- klaart gemoedsbezwaren le hebben tegen liet afleggen van een eed, daarvan vrij te stel len, en genoegen te nemen met zijne belofte ol' verklaring. (Wat later in dezen zin door den voorsteller werd gewijzigd, dat die vrij heid alleen gegeven zou worden aan lien, die aU getuigen in burgerlijke en strafzaken optreden.) De afgevaardigde voor Amsterdam 111 noemde dit een amendement. In zoo verre nis daaronder oorspronkelijk bedeeld raag zijn eene „geringe wijziging van liet door de Regcering voorgestelde", kon het geen de lieer Troelstra wilde al heel weinig op don naam van amendement aanspraak maken, llier werd toch niet alleen voorge steld, wat de Minister in zijn oorspronkelijk', voor dat deel teruggenomen, wetsontwerp had gewild, maar het ging nog heel wat ver der. In het oorspronkelijk ontwerp toch werd men alleen dan op grond van gemoedi bezwaren van den eed vrijgesteld, als men die naar het genoegen van den rechter kan ontwikkelen; als inen dezen de o\ertuiging kan geven, dat liet geon gemoedsbezwaren „pour le grap" waren. De Voorzitter zou echter, al twijfelde hij of dit amendement toelaatbaar was, daarover geene stemming vragen. Dit verwekte oenig gelach, omdat het op dat oogenblik hoogst twijfelachtig was, ol do veroischte 51* leden aanwezig waren om de stemming te doem, liouden. En de Minister, die blijkbaar weinig trek lmd in eene discussie, die hem eigenlijk terug hou brengen in de bespreking van het oorspronkelijk ontwerp, gaf als zijne opinie te kennen, dut het amendement tegen de Grondwet was. Tegen do Grondwet! dat is het wachtwoord, waarmee men in de Kamer schermt, als men iets niet wil. In dit geval was er mee Ixxlxdd, dat, als hot anieiulenient- Troolstra werd aangenomen, het wetsont werp geheel vuil natuur zou veranderd zijn, en dut men dan zott gezondigd hebben togen art. 95 van de Grondwet, dat eischt dut dc Raad van State over alle vooretellen vóór ze in dc Kamer in behandeling komen zijn advies aan de Kroon zal uitbrengen. Nu is dezo stelling niet houdbaar. Hield men daaraan vast, dan zou ieder amen dement eerst gekeurd moeten \Vordcn, o! hot ook te diep' ingreep, en in dat geval niet worden toegelaten. Rn dan daaren boven, hoeveel wijzigingen worden niet door do Regeering zelve in haar wets- Een vertelling uit Engelsoh'-Indië. 't Was te Boekit-Tongah, op het schier eiland Malakka. Een eenzaam huis in het bergland, twee uren te paard van de zee gelegen. De weg naar dat 'huis leidt dikwijls door dichte wouden. Dat was de plaats, waar liet volgende drama werd,] afgespeeld. 1 1 Do streek om Boekil-Tengah is vol wilde dieren; dat er zich' evenwel ook orang- ootans ophielden, was mij tot dien tijd toe onbekend. Toen ik destijds eens mol mijn bediende Pain ba to paard van een verren tocht terugkeerde, zag ik mij plot reling, en wel in de nabijheid van mijn huis, tegenover een groot aantal van deze ongure dierenzij zaten bij elkander te janken en stieten zulke oorverscheurende geluiden uit, nis alleen orang-octungs kun nen voortbrengen. J»! die Pamba! Tom had mij indertijd, loon ik hem in mijn dienst zou nemen, van hem medegedeeld, dat hij een ridder -•saus peur et sa na roprocho" was, en ik wilde liet gaarne gelooven, want Pamba's -''zicht was door nerven doorploegd, achter gebleven sporen van een hevigen strijd met een gcvlekten tijger, die zich had vcr- ■Mout ongevraagd een van Pamba's bokken l'd maaltijd uit te kiezen. De Huid van het nier prijkte thans op den vloer van Pamba's huisvertrek. Nog stond ik verwonderd naar de nf- oniwerpen gebracht, zonder dat over deze de Raad van State is gehoord. Waarlijk, als men het aineiulemeut-Troelstm niot had toegelaten om liet grondwettelijk be zwaar, dan luid men een precedent ge steld, dat zeer vórs trekkende gevolgen zou kunnen hebben. Trouwens att. 112 dei "h'ondwet hooit aan de Kamer onbeperkt het recht toegekend wijzigingen aan te brengen in voorstellen van de Kroon. I j "i De heer Troelstra bedoelde met zijn amendement op te komen voor do mot ieden van kerkgenootschappen, die de Mi nister in zijn gewijzigd ontwerp hoeft los gelaten als dakloozen. Spreker beriep zich ten deze op den advocaat-generaal Rotbaan Uacaré, die van oordeel was, dat na liet bekende arrest van den lloogen Raar! niet- 'eden van kerkgenootschappen geen vol- vaardige getuigen meer zijn, omdat zij |oen eed kunnen afleggen. Om het standpunt van den afgevaardigde lit Amsterdam III goed te begrijpen, boude nen tweeërlei in het oog. In de oude vet ging men van de fictie uit, dat iedor en tot een kerkgenootschap df gezindheid behoorde; behalve de doopsgezinde, wiens ;ezindheid ,of kerkgenootschap liet afleg- ;cn van een oed verbiedt, was iedereen daartoe verplicht, en do weigeraars wer den gestraft. Dat is nu 'door liet arrest van den lloogen Raad, waarbij do oeds weigeraar is vrijgesproken alles anders ge A-orden; daardoor is een dubbele, leemte ontstaan. De eerste leemte is, dat nu niet meer zeker is, dat de wetgever van icder- •en een eed kan vergen; de tweede dat het formulier van den eed niet meer vasl- tnat, want tal van kerkgenootschappen hebben daaromtrent nooit iels bepaald. Nu -oorziet do Minister in do tweede leemte, want hij stelt bij zijn wet het formulier vast voor iedereen, wiens gezindheid geen ander formulier kent, maar door uit zijn ontwerp niet te nemen do bepaling dat dj, die hun gemoedsbezwaren tegen het afleggen van een eed naar genoegen van don rechter kunnen ontwikkelen van de iflogging daarvan zullen worden vrijge steld, is do eerste leemte volgens den lieer Troelstra blijven bestaan; vandaal .ijn amendement. 1 1 1 1 1 Het spreekt vanzelf, dat dit amendement ',ocr weinig kans bad, daar liet vertier <ing dan wat de Minister oorspronkelijk .beoogd had, en waartegen reeds zoo vc erlei verzet was gekomen. IJot stemmen vt'ór liet amendement werd dan ook niet anders dan een bloot getuigen, dat men •rich niet kon vercenigen met den alge- meencn eedsdwang, dien de Minister thans plegt. Men was alleen zeer benieuwd, hoe de lieer De Savomin Lobman zou temmen; zou hij, die in do Kamer altijd zoo krachtige strijder is voor den plicht van den Staat om de gemoedsbezwaren taHHMBMHDDBRIflHHIHHiMBIMHBMMmMI «huwelijke, behaarde lichamen der apen .net hun lange onbeholpen armen en hec- ncn te kijken, toen deze plotseling allen te zinnen op oenen, die zich als een gevangene m hun midden bevond, losstormden en hem tan stukken begonnen te scheuren. De -miuvtkretm van het anno dier geleken op 'iet aiigslgcschrei van een doodelijk ver- eluikto vrouw. Slechts een halve minuut duurde hettoen wits alles voorbij. Bamba tuid kalm op don troep apen toe en vuurde een paar schoten op hen af, Jnmiddellijk stoof de gehcolc troep uit el kander en vlood met gillende kroten het «x-cli in; slechts één bleef gewond achter. Poon wij nader kwamen, wist zich evenwel ook dit dier van den grond op te heffen en verdween in hot dichte kreupelhout. Pamtni ;!aclito Woud in onseh bang geworden. Niets afweten van vuurwapenen." Toon ik goed en wel vim mijn verbazing bekomen was, gaf ik Pntnba oen duchtige sohrobbcoring voor zijn on voorzichtigheid. Waren de vluch telingen teruggekomen, onze huisgenooten hadden voor altijd op onzen terugkomst kun nen wachten! Eenmaal in huis, was de ge schiedenis echter spoedig vergeten. Mijn vrouw liet zich evenwel hot recht niot. ont nemen om Pnmbn eens gevoelig de los te lezen, dat hij mijn leven zoo roekeloos in de waagschaal had gesteld. Zijn leven had min der waarde, voegde zij er in haar boosheid aan toeDc Malcier knikte met het hoofd en bekende volmondig, dat hij als een gek luid gehandeld. Zooals gezegd, was ik het voorval reeds lang vergelen, toen mij een paar maanden later de tijding werd gebracht, dat men in van de burgers te ontzien, zijn stern aan het a mendomen t-Troels tra geven? Men bleef niet lang in onzekerheid, want de afgevaaridgde voor Goes verklaarde, dat hij van de erkenning van die gemoeds leven aan den gang. De heer Drucker snel de naar het spreekgestoelte, en merkte op, dat de heer Lobman in zeer uitvoerige nabetrachtingen trad over een amendement, dat gisteren reeds was afgehandeld, en hij bezwaren niet wilde weten, als de rechter zou spreker op dien weg niet volgen, om niet de bevoegdheid kroeg to beoordee- len, of die gefingeerd waren of niet. Hot amendoment-Troelstra werd met 40 togen 21 stemmen verworpen; tegen geheel do Rechterzijde, plus van Links de hoeren De Beaufort, Van Doom en Roodhuijzón. Het amendement-van Hamel, om dezo wet niet langer dan lot 1 Januari 1913 te la- dat hij vreesde, dat zulks ti e m n ,i e t zou w o r d e n t o e g e 1 a t e n. Deze directe toespeling op bot teil, hot onsmiskenbaro feit, dat de lieer Lobman zich nu en dan meer veroorlooft, dan oen ander (wij herinneren in dit verhand er aan, dat hij de rede van don lieer l'.tlijn over de van Ileeckcren-zaak. deze dooi den afgevaardigde voor Goes in de rede vaderland ware bekend geweest, mant' do meu-chen waren eenmaal door de berichten de bladen toch ontrust. En dat de Eti- gol-rhe ïcgoermg met Imre preventieve nmat- n gelen in de Btrnits PettlemenU eerder go- woe-t i.- dan de onze op Java, moge eene w.mi-chew ing' zijn voor liet vervolg. Hoofd zaal, dankt on.- echter is dat uit de zeer uit- oei me mededeel ingen \an den Minister dal men than- op den goeden weg is, wat ook dooi den intoipellaiit dankbaar werd erkend. )i hol daarom noo'lïg w.is. flat de ISoga.ii'di. plu- rovulmte pnn le roi, ren lolzurg a.iuliii'l met het doel vn-t te stol len, dat or "een enkele roden voor kritiek ten gelden, werd door den voorsteller zeer gevallen werd, die midden in dien» ictlu breed en met talent verdedigdhij zette daarbij uiteen, hoe of liet toch niet aan ging algemeencn eedsdwang op te leggen; hoe vooral deze Minister, die zich daar tegen verklaard had, niet hot recht had met dit noodwetje tevreden te zijn. En waar tal van leden van de Kamer finaio oplossing van het vraagstuk wenschten, was het goed een termijn in dc wet te schrij ven, die toch zeker voor dozen jongen en ijverigen minister mot zijn kundige ambtenaren niet te erg genomen was. Zijne Excellentie liet dit compliment stil- eeu voorstel deed om den spieker liet woord te ontnemen), viel als een vonk in een kruitvat. Vele afgevaardigden lieten een ,zeer juist" hooren. De arme vooizitter, die telkens meer laat blijken, dat hij een groot offer gebracht heeft, toen hij in het eergestoelte plaats nam, trachtte le bewe ren, dat er niet de minste "reden voor hem was geweest den hoer Lobman tegen tc hou den, wat natuurlijk een hopeloos pogen was. Eu do heer dc Savornin Loïunan liep als gewoonlijk direct zeer warm, en be weerde op heftigen toon, dat hij geen lotjes naast zich liggen, en hield vol, dat oogenblik buiten de orde geweest was. Of hij vóór dien datum niet met een wets ontwerp gereed kon zijn, en de Kamer verwierp het amendement-van Hamel met 39 tegen 20 stemmen. De voorstemmers waren wederom allen van Links, onder de tegenstemmers waren van Links dc heeren Smidt, de Beaufort on Kanicbeek. Rij de behandeling van dit amendement had er een klein incident plaats. Of de lieer do Savomin Lobman het niet Dost zetten kon, dat er nog 21 ledèn van Links op de „gemoedsbezwaren" van den heer Troelstra waren ingegaan, en aldus een veld hadden betreden, waarop hij in den regel als eerste en ecnige kampioen wordt aangetroffen, vermogen wij niet te zeggen. Dit is zeker, dat hij, toon hij als voor zitter van de Commissie van Rappoiteurs het oordeel van die Commissie over het amendement-van Hamel aan dc Kamer moest mcdedeclen, van deze gelegenheid gebruik maakte, juister gezegd misbruik maakte, otn die 21 voorstemmers van bet amendement,-jTroelstra een vinnigen steek to geven. Men wilde nan de Linkerzijde wel gemoedsbezwaren tegen den eed erken nen, aldus de heer Lobman, maar niet tegen den eed op de successie. )Vat natuurlijk do bedoeling had der Linkerzijde te ver hij er den volgenden dag nog zóó over gedacht heeft? Het ontwerp zelf is met 49 tegen 15 stem men aangenomen. Tegen de sociaal-demo eraten, en 8 Unioliberalen. De interpellatie, die dc lieer De Meester zou gehouden hebben over de maatregelen ter be.-trijding van tie post op Java genomen of te nemen, werd wegen» ongesteldheid van den afgevaardigde voor den Helder door den heer Roodlmyzen opgenomen. Daar Het bekend was, dat de afgevaardigde voor Rrielle deze zaak niet alleen op zich nam. om zijn polilieken vriend De Mooter van dienst te zijn, maar ook op verzoek der Re- geering, die gaarne in de gelegenheid werd gesteld mede te doelen nat op Java tegen de pest was gedaan, kreeg tie interpellatie Inardixir reed» iets bijzonder vriendschappe lijk». De viaag liep dan in hoofdzaak <xvk slecht» hierover, of de Regeering tijdig ge noeg door don Gouverneur-Utwraiil was in gelicht, en of men met preventieve maat regelen niet te laat is gevee-t. liet kan toch zeker geen prettigen indruk maken, dat de Regcering hier te lande nog geen en kel bericht had, toen «c uit de binden kon den lezen, dat er zich op Java tal van ver dachte ziektegevallen hadden voorgedaan, die wijten, rfat, als liet 0111 de duiten te doen j men vreesde dat pestgovallen waren, Of het is, zij aan gemoedsbezwaren „maling" heeft om in den stijl van den hoer Schaper tc spreken. Hol is toch hekend dat velen aan de Linkerzijde den oed bij de successie niet willen missen, omdat zo daarin den heston waarborg zien voor juiste opgaven. nu een geheel onaanvechtbaar Mand punt van den Gouverneur-Generaal is, dat bij niets naar Holland meende te moeten seinen, vóór dat het vaststond, dat men werkelijk met pest te doen had, 0111 de menschen niet tc de pauze de voorzitter de mededceling deed, voronruatcn, is zeer de vraag. Dit zou op- I dat liet zijn voornemen was, om, als het Nu, deze manier van doen maakte, het gaan, als er geen woord van de zaak in het Eindverslag over de Mililicvvet tijdig went Hel linoldcvónemonL van de week is echter geweest de aanneming van liet voorstel van i!« n lieer Kolen», om de Milltiowel niet meer in de/.e zitting te behandelen. Dit ia een ko- ln-v-aal échec voor de Regeerng. In de laat- ,e weken i.» met een zeer doorzichtig doel bel nieuw» veibreid, dal de Commissie van Eappoitem» zoo hard mogelijk voortmaakte •m met het Yooiloopig Verslag over de Mi- litiowet gereed te komen; de ..Standaard" ■chreoi. dut het zeker niet aan „onzen l'oliju" zou liggen, als het ontwerp niet nog in deze zitting kan behandeld worden. En het verbaasde de Kamer dan ook niet, zoo- ii.- andere het geval zou geweest zijn, toen in 10 dagen tijd» de Mini-tor van Oorlog gereed was met dc behandeling van het zeer iitvoeiig Yoorloopig Yerelag, n.l is dit een voorbeeld van weikkmcht. dat ver Ixwen onzen lof verheven is. Men wist dan ook niet Heter, dan dat de Rechterzijde zou doordrijven, dat de maand Juli zou besleed worden aan de Mililiewct, wat a! dadelijk dit groot be zwaar had, dat men niet de minste zeker heid had, dat men er niet in zou blijven steken. De behandelirig van de Militiewet in 1901 heeft, geloeid, dat een dergelijke wet weken vordert voor riehtige afdoening; zou men zóó tijdig gereed komen, dat ook dc Eerste Kamer nog vóór 1 September de wet zou kunnen aannemen. Dit zou toch liet geval moeten zijn, wilde het doel van dc koortsachtige haast bereikt vvoi'- den, n.l. om de nieuwe wet nog op 1 iiiuari t191"2 in le voeren. Maar wat hielp deze o,venveging. waar het 59 tegen 41 staat; als men een Kamer lid van Links sprak, hoorde men: Me moe ten in Juli vergeefsch vveik gaan doen, het is niet anders. Edoch, als de nood het hoogst is, is de redding liet meest nabij. Het was reeds opgevallen, dat er den geheelen NV oensdag zeer ernstige gesprekken om niet te zeggen conferenties, aan do Rechterzijde niet van de lucht waren; en toen nu Donderdag na het dichte boscli, dat mijn huis omringde, weer ecu groot aantal orang-octangs had ge zien. Mocht dit feit op zichzelf ook geen reden wezen om zich ongerust te maken, tocli deed mij liet bericht onaangenaam aan, en ik gaf mijn bedienden last een oog in liet zeil tc houden en zich niet tc ver van luiis tc verwijderen, en vooral niet alleen of on- - gewapend uit te gaan. Op zekeren dag, liet liep tegen de scheme ring, liep mij Pamba en wees mij aan den rond van liet bosch tegenover ons huis een aantal apen, die op een rij naast elkander Monden, terwijl vóór hen een groolc grijsge- haarde mannelijke aap slond, die met allerlei geschreeuw en gebaren hen op ons huis op merkzaam maakte, waarheen hij dan ook herhaaldelijk wees. Zijn eene arm was gebro ken en hing hem slap langs het lijf blijk baar tengevolge van het schot van Pamba. In do meaning, dat het nu niet kwaad was den dieren nog eens ecu gevoelige waar schuwing to geven, trad ik, met een ge weer gewapend, gevolgd door Pamba, die eveneens een geweer hij zich had, door de huisdeur naar buiten. Maar nauwelijks had den dc dieren ons bemerkt, of, een hevigen kreet uitstootend, snelden zij het donkere boseli in, vóór wij nog konden vuren. „Woud- ii.enseli hang voor vuurwapens. Denken aan voor korten tijd," meende Pamba. Een tijd lang bleven do orang-octangs weg. Toen evenwel vond men op zekeren dag een kind van een mijner bedienden miwurgd aan zijn hals waren sporcn vnn scherpe vin gernagels merkbaar! Natuurlijk geraakten wij door dit voorval- in hevige opgewonden heid en verbittering en vuurden onmiddel lijk op de apen, zoodra wij ze maar bespeur den. Op deze wijze bleven dc dieren ver van ons huis verwijderd. Middelerwijl was do toestand mijner vrouw, die reeds gedurende geruimen tijd lijdende was, voortdurend ongunstiger gewor den. Koorts en aanvallen van duizeligheid sloopten haar krachten en hielden haar go- heele dagen aan liet ziekbed gekluisterd. Ik besloot daarom niet langer te wachten en haar naar Pinang te zenden, vanwaar /.ij met de eerste bootgelegenlieid naar Engeland zou kunnen vertrekken. Op een Zaterdag namiddag tegen o ure, ik herinner liet mij nog duidelijk, hield onze dogcart \oor mijn huis stil. Ik liet slechts één koffer voor mijn vrouw opladende rest wilde ik zelf mede- nemen wanneer ik naar Europa terug keerde. Voor wij afreden verzocht Pamba mij onder vier oogen iets te mogen zeggen. O *- „Wanneer mijnheer ven-tandigt handelt, mijnheer wachten moet tot morgen en om het woud heenrijden. Korte weg is «'echt en vol wilde dieren," zei de hij. „Ei wat, Pam ba," antwoordde ik, „wie is ooit bij hcldei lichten dag door een wild dier aangevallen, en vooral als hij bovendien vuurwapens bi; zich hadSpring achterop, man, en noem Charles mijn zoontje hij je; mijn vrouw en ik nemen de kleinste bij ons op de worst» bank." „Mijnheer moet weten; voor mevrouw was beter, wanneer zij in een draagstoel nun zes man reisde. Er zijn vele gevaren in het Wond, zooals mijnheer weet." „Nu nu, Pnmbn, ik geloof werkelijk, da! go voor do woudmenschen bang zijl gewor den," antwoordde ik lachend. „Herinnert ge u dan niet., hoe zij voor de vuurwapens op dc vlucht gingen?" Pamba zag mij kalm. met va-ten Mik aan, en antwoordde daarop bedaard„Neen, Pamba vreest niet l" De toon waarop hij dit zoido en dc herin nering aan de bewijzen mui dapperheid, die mijn bediende reed» had gegeven, deden hot mij berouwen eenig.-/.in den -pot met hem h hebben, gedreven. Eu nnleidnad. maar al te spoedig zou ik voldoende lii'ttij/eil omvangen, dm Pamba. »K hel er op min kwam een moed aan den dag wi.-l te leggen, die de linpjHM.-re man hom mocht benijden! Wij reden du» al. Het een-te half uur ging het door do dichte schaduwen van het vvoiul, ik beken hel, niet zonder een eeitig»- zins heklnuinmul gevoel van angst voor liet gevaar, dat mijn dierbare panden boven liet hoohl zweefde. Doch boe verder wij reden, iles ie meer vatten vvii moed, omdat wij niets verdachts ontdekten. De weg was on effen en moeilijk te berijden. Zoo konden wij slechts langzaam voortkomen. Bamba zat zwijgend achter op het voortuig. Ouder zijn hoofddoek spiedden zijn groote bruine oogen scherp en behoedzaam rond. Ik ont dekte, dat hij. behalve de pistolen, nog een kris Hij zich droog, het tweesnijdend vlam mend wapen, scherp nis oen scheemies. waar van de Maleiore zich bij voorkeur bedienen. Wij waren thans nagenoeg op de helft, van den af te leggen weg gekomen. Nog ren goed uur en wij zouden do plaats berei ken, waar do kleine jonk lag, die ons het smalle water zou overvoeren, dal Pinang van het vasteland scheidt.

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Schiedamsche Courant | 1911 | | pagina 5