Zondag 16 Juli 1911
No. 136
64'" Jaargang,
Tweede Blad.
Ooren van liet publiek.
De eerste vrouw.
BINNENLAND.
SCHIEDAMSCHE töURANT
Dezö courant verschijnt d a g e 1 ij k met uitzondering van Zon- on Feestdagen.
Prijs per kwartaal: Voor Schiedam en Vlaardingen fl. 1.26 franco
per post fl, 1.G5.
Prijs per week: Voor Schiedam en Vlaardingen 10 cent.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen. t j tg -S' -
Advertentiën voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór een
jrur aan het Bureau bezorgd zijn.
Bnrcau: Lango Haven No. 141 (hoek Korte Haven)',
Een vnn do gewiclitijj-ile functies van
dcu stunt is do tvchlspniak. Men begrijpt
boe nnodig bet ia die ïeelil-priuik hoog te
bonden en boe er luia-t goen waarborgen
genoeg knnncn worden gegeven, dut zij zoo
goed mogelijk '/ij. Een van die waarborgen
ligt in de openbaarheid. Men wil aan het
publiek de oveiLnigiag .schonken, dat ei
geen dingen gebeuren, die bet licht niet
mogen zien, men wil aan ieder de gelegen
heid geven om de verhandeling van a tot
bij te wonen. Vandaar bet voor.-chrift dei
openbare behandeling, vandaar dat men l>.\.
in strafzaken van minderjarige beklaagde]
de deuren alleen dim sluit, wanneer de /.aal-
in hooge mate nam-toolelijk zou zijn.
Toch heelt die openbare, behandeling luim
schaduwzijden, die hoe langer lux- meer lh
aandacht vragen. Piimo geeft zij aan eci
bende gedeelas-eeide leegloopers de gedegen
beid strafrechtstudies in de practijk Ie ma
ken, die voor deze gedesoquilibreerden zc
ker allermin.-t gewen.-cbt zijn. Dan leidt zi
tot steeds uilvix-riger wordende verslagri
in de bladen, die \ooral in het buitenland
een zeer ernstig kwaad constitueeren. Ei
eindelijk beteekent die oulieperkte openbaar
beid aap Vele beklaagden die al niet eerde
■veroordeeld zijn en nog gevoelig zijn voo
de k-hande oiiirr publieke terechtstelling
een zeer ernstige stnd'verzwnriipg, gelijk zi
trouwens <Kik voor de getuigen in vide geval
len iels van een .strufoelrning krijgt. N'
zijn er zeker gevallen, waarin die istrufocfe
ning verdiend in. Doch er zijn ook vele go
vallen, waarin de openbaarheid geheel tei
onrecht schande, althans oen odium, aan d
getuigen brengt.
Is nu tegen dit drievoudige kwaad niet
te doen?
Enkele radicalen willen liet opheffen, doo
eenvoudig-weg de deuren te .sluiten. Zij Ur
loogen, dut de 'lil het dui-ler werkende reeh
ter der middeleeuwen, dat de eenzijdige in
(jiiisiteur nu wel ««r goed lot de geschiede
li's- belmoren. Ifel publiek is ilnuis wel
ver.-tandig - - zoo wordt betoogd dat li
aan deze soort openbaarheid niet meer hech
ei overtuigd zal z,ijn, dat er evenzeer go,-
recht zal worden gesproken, wanneer uit
telkens door de dienstdoende \e!d wachtel
een troepje lanterfanters vóór het begin de
strafzitting naar binnen worden gelaten
Deze redeneering schijnt ons onjuist, Wan
zij onderschat de beteekenis van bot geve:
van de mogelijkheid lot bijwoning ook run
nndereu dan aan dagdieven en zij houdt geo
rekening met de werkzaamheid der pers.
Bovendien kan de rechter geen enke
middel missen dat «trekken kun om hei
vertrouwen in zijn onpartijdigheid te vei
groolen, nu vooral niet, nu er niet weinigen
zijn, die met a en b willen bewijzen, dat een
rechter al« de onze niet onpartijdig kan zijn.
Maar moeten wij dan om lu* juiste be
ginsel der openbaarheid maar alles mee in
den koop nemen, wat de tegenwoordige wijze
.•uil toepassing van dit beginsel ons brengt:
onderrichting vnn het vaak zoo gedegenereer-
d( recht/,itting-pubiiok in de praktijk van de
misdaad, schande van beklaagde en ge
tuige en het nadeel van uitvoerige sensatie-
\u «lagen?
Het komt ons voor dat dit niet noodig is
[fet wil ons schijnen, dat er wel een ander,
ipenbaurheid \oor strul'z.iltingen te vinden is
bin degene, die wij thans toepassen, en we!
■en zoodanige, waarbij wij alle muleelen ver
mijden, terwijl de voordeden der openbaar
heid Wellicht nog beter tot hun recht zonder
runnen komen.
Hel middel is indertijd in een buiten
landsch wij meetien een Huitsc.h tijd
schrift aangegeven en hooft, voor zoover wij
weten tot ho,Ion evenmin bestrijding al-
loepiisMng gevonden. En toch schijnt het 011-
.«pee-laai voor Nederland, dut gelukkig ik
gezworenen naar hiiitenlambcii voorbeeld niet
kent, bij uitstek geschikt. Tnnners het be
doelt het publiek te vervangen door oei
-nort jnry-iedeii die niets zullen hebben n
doen dan te lui-leren en zoodoende het ptt-
bliek te vertegenwoordigen.
IMen stelle zich de zaak dus zóó voor. dm
i;i iedere- Huil, waar een rechtbank of lu>'
i« voor iedere strafzitting een tientul kiezer,
worden aangewezen, die niets zullen hebber
te doen dan het publiek te vormen. Over di
viaal of dit publiek ook de stukken z.a'
mogen inzien en of het oenig recht zal be
hoorrn te hebben om zich. hoe weinig dm,
(«ik, in de behandeling te mengen (eei
recht, dat wij niet gaarne zouden zien toe
gestaan) bestaat verschil van opinie. Doch
geen ver.-chil bestaat hierover, dat ondei
deze omstandigheden alle onrijpe en zwakki
elementen uit het publiek zuilen worden go
wrerd en dat de aldus aangewezen voltogen
woordigers van Itel publiek direct noch inib
leolit aan oenig verslag zullen mogen mee
wei kon. Hier is dunkt ons. een zwak punt
in deze nieuwe instelling. Immers de/<
jury van aanhoorders zul alleen dan de a'
gohoolo openbaarheid niet doen mi.-sen, in
jen de leden een onbeprnkl recht tot critie'
hebben. En lux» zullen z.ij dat recht kunne1
uitoefenen indien zij geen mcdedoelingei
iint of in couranten z.nllen mogen doen?
Wij zien niet gixul Ine men deze moei
ijkheid zal kunnen oplossen. Doch kan dm
an zien wij de zeer grooto voordeden vat
leze methode niet over het hoofd.
Immers waar nu de oomcientieuse ei
•rnstigo strafrechter haast een neiging moei
lebben en dan <Ktk niet zelden hééft
•in het minwaardige publiek, dat op de zit
ing aanwezig is. zoo min mogelijk in hei
geheim le nomen, om vim de openbaarheid
enigermate een parodie te maken en ge
Frjjs def Advertentiën; Vaa 16 regels fl.0.92; iedere ïegel meet
15 cents. Reclames 30 cent per regel. Groote letters naar, ..e plaatdie zij
innemen.
Advertentiën bij abonnement op voordeehge voorwaarden. Taneven
hiervan zijn gratia aan het Bureau te bekomen.
In de nummers, die Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond
verschijnen, worden zoogenaamde kloine advertentiën opgenomen tot den pnja
van 40 cents per advertentie, bij vooruitbetaling aan het ure au te voldoen.
Intercommunale Telefoon No. 103.
overlijden van II. M, de Koningin-Weduwe
vim Portugal. I'rin«es vnn Snvoye
Vonr den tijd vnn acht dagen, wegen- het
overlijden van If. K. II. Groot\or«tiu-M,
duwe Alexandra Jozéfowna vnn Rusland.
lloi. huwelijk van hei echtpaar Pet ei
man was geweest zooals dat van dc meest'
nu eens regen, dan zonneschijn. 'Op zekere
dag evenwel vatte mevrouw t'etei ninn kim
kreeg longontsteking en stierf. Toen kwan
er leven in Peterman.
Wij zullen zwijgen van zijn wanhoop e
Iranen. Niets zou hem meer kunnen troos
ten. 't Was har! roerend den man aan h
zien. Soms zat hij urenlang met doffe oogei
wezenloos in do lucht le staren, zooda
men niet anders dacht, of do ongelukkig,
zon krankzinnig worden.
Zijn concurrent in hel vak van confectie
liet dan ook zijn zaak uitbreiden, want
Pclorman zou het niet lang meer maken.'
Dal, alles gebomde in November,
Do Kerstdagen bradht PeLorman door oj
de canapé, met hot gezicht begraven in eet.
kussen, door do overledene gemaakt.
Do kinderen waren bij de familie ondergi
bracht. Na, Kerstmis, toen Pelorimm een
weinig tol. zichzelf kwam, schreef hij aan
een beroemden, beeldhouwer, Petrus Oarra
rus, of deze oen gcdecol lol eerde phologra
lie, in marmer kon maken.
Dp grooto kunstenaar antwoordde, dat di
wel kon, als hot portint tamelijk laag geile
eollcfeerd was, en PeLorman geen bizon
dero waarde hechtte min de beonon.
Ilot diumlo wal lang, vóór Peterman hier
op antwoordde. Hij wildo namelijk do buste
plaatsen in een nis op zijn kamer met een
gordijn cr voor. Want mevrouw Petermai
had nooit gaarne gehad, dat. men haar zm
aanstaarde. Over liet houwen van do ai
moest hij editor eerst mot zijn huisbaa.-
gjicken.
De anno weduwnaar hail evenwel no.
andere zorgen. Do kinderen waren wee»
in huis, en oen oude bui te nam tiet Imi-,
houden waar; maar de kinderen luistenloi
niet naar tiaar, en liet huishouden wei
hoe langer hoe duurder.
Het maken van de nis zou veel gel.
moeten kosten, hot beeld eveneens, en ziji
viouw was altijd zoo zuinig geweest. 1!,
schreef dus den beeldhouwer af, en stelde
zich in verbinding meldeniniet minder vei
maarden portretschilder llans Credilini, di
zich bereid verklaarde, mevrouw Pdm
man's portret in olieverf té maken, Daai
do man hot evenwel zeer druk had, kon hi
het werk eerst over een half jaar ontlc
handen nemen.
Niels voortocht Potennan's smart le h
nigen. Maar een kleine troost was het beu
toch, dat Gerda Blomborg, een jongen
vriendin zijner vromv, zoo lief was vr.u
zijn kinderen.
Langzamerhand luidden de kinderen rus
noch duur, als ze niet hij „tante (ionla
waren. Maar l'elennau van zijn kaai, vont
liet wreed, zijn kinderen zoo dikwijls h
moeten missen, en invileeuio llenla toch
maar heel dikwijls bij hom te komen.
l)it. deed zij ook, en haar bezoeken wei
den steeds veelvuldiger, zoodai er ten
slollo wonderlijke praatjes in de stad lie
pon.
„ik hen zoo onlslemd," zei mevrouw
Blomborg, Gorda's mooder, op zekeren dag
beklaagden togen
tuisen
openbaarheid
dthiim
pen i gemuite te
il de nieuwe openbaarheid eerder
chennen,
de grondigheid van het onderzoek ten
goede komen. Dc leider der terechtzitting zal
de waarheid zoo goed mogelijk kunnen laten
Tarlefwet
tiil.-chijnen, waar hij tegenover zich in
de Tweede Kamer is ingekomen een
regel waardige, ernstige mannen z,al vinden,
adres van 26 fabrikanten van aaniuppelnieel
rurnoertmikonde
leegloopers, die door
en
en dextrine, naar aanminnig van
VOOl
hun tegenwoordigheid thans de plechtigheid
stellen lot wijziging van hot tarief van m
onzer strafzittingen zeker in geen enkel op-
voerrechten, waardoor z.ij bedreigd zien de
Men zal het publiek zoo-
vei hoogen
ontwikkeling hunner industrie, welke
doende als het wine een college geven in de
hoofdzaak is export-industrie, in die mate
van i'eeht.-pnink en do liclit-
IIIM-lll
pel. hunner productie be
dat ongeveer 80
oordeelvellingen van tegenwoordig
aard i gr
slee rits
voor het buitenland
siomd
op grond vim ven-lagen, die dikwijls met an
ongeveer 20 pet. voor binnenlandse!!
cunncn zijn dun zeer onvolledig, althans
brink.
i-emgerauite tegen
gaan.
De Nederkmdscho aardapsielrneelindustne
ij vestigen dan ook gaarne nog eens do
slechts met inspanning
kan zich
aandacht op deze nieuwe methode, niet om
wereldmaikt m
dat wij meenen, dat zi; nl klaar is voor
krachten
binden
staan
voering, doch omdat zij zooveel anntrekke-
undero
conen rril tin
de houden, hetgeen moge blijken, uit het
hjks heeft, dat het de moeite waard zou zijn
feit, dat do export van aardappelmeel en
voor een zoodanige m-
trachten
gedurende
anrdappelmeelfabnkaten
maken.
•i oo ruig
laatste jaren, geregeld iets is achteruitge
gaan, (mede als gevolg van groote overpro
productie in andere landen) ai etteren sta an
stijgend totaal verbruik
de een
Tuinfeest op vSoestdlik
honini'm-Aioodei
[>idi er-
Gedistilleerd met methylalcohol.
njtiniddiii:
J U li1 I/O
HU L
Financiën
Minister
jaarhik»eli
tuinleot
"osjoven,
August Ha ij er, distillateur le Utrecht, se hul
druk Iwzocht is iro women
övwoonU
luuir
11 iff vcrklaa rd aan de misdrijven
Lrasten
esren
amen
ruim
lo. gedistilleerd, dat inetljylalcahol be
onder het hoo^e gohoomta acid er lu
in oen lokaal
le hebben
voorhanden
l uleis.
lot de
«rem* Kimden
behoorden ah
waar zich een dKti llcers toes tel bevindt ei
(M>nlijk ue hoofd- en Milmllerne officieren
tot inwendig gebruik bestemd gedistilleerd
ïarnizoenen l Hecht en A niersfoor1
bewaard
ifüok'
bereid
verkoop
in» der Koningin in tlt pro vin
com
verd wordt, en
utrecht. lenen vuil God. Na len, van lbo
gedistilleerd te verkoop en en al
Stalen, IjureomecMerh dor «;o\vos>to
mei
zonnet
methyl alcohol
bevat,
leveren,
ietion van do reehlerink
gemeenten,
brand spiritus of wel een int an (ter genu
macht, van den Centra km Raad van beroep,
[ïodidilleeid bereide vloeistot. di.
thvue d
van den (Vntrulou Gezondheid-raad en tal
bekend
is als niet
handel
van andere autoriteiten en particulieren, on-
won dig gel)nuk bestemd
zeer velen met hun dames. Ruim
het lecht ontzegd biaiulsjuntus m
vorrfheeii
Fvoninirin-Ahode!
(„SM.")
slaan.
[laar ye\<>l
midden llaier mud en. Mm-
ouderhield
/.nam
Vl'IK
Amsterdam Dordrecht
lende luirgerlijko en militane siutnrileUen en
meldt.
bun dames.
aanstichtmir
b ureai
torn as.
\oiwhilJend(
hulietten Icondon d-
van
dor Kamer van Koophandel te 1)ontrecht
ven ei v-cl mi son
Lrebnukcn.
luimoii
vergadering gehouden,
inlautene mt
waarin
wen
regiment
in uz a
Comité
Vni.denlïim, kapehnee>ter Zaagman^, lui»ter-
^econshtueoid
v ooi-
stand koming van de spoorweg lijn Amstei
flam Woerden Schoonhoven Uoi
legen 5 uur tiok Tfare Afnie.dcit zich
il recht
België'*.
comité
hebben
terug, ou kort daarna keerden di
zitting burgemeesters
ejpiipages en auto» hm>\\uat1.s.
gepro
aan
jeeteeide lijn gelegen gemeenten, voorzit
Hofrouw.
van Kamers van Koophandel en grooi
maakt
mdirdt ieeloa.
r>j po r-ee rv m o me n teo t(»r
„Nt.-Gt/'
liekem
dat het
ingevolge di
voorzitter werd gekozen de
U. Al. dt
Konmgm
J. P. A, W vers, voorzitter van de Kamei
van
den heli ten rouw /.al
van Koophandel te Dordrecht, en tot si
o/er.
van Kaalte,
cretins
secretaris
lauueruen
voor den tijd van tien dagen, wegen» het
Kamer,
tot Peterman, iu tegenwoordigheid
mevrouw Bhimherg
zoozeer,
m aar
het meisje. „Want de, mensehen beginnen
braclit hem dit op zeer kiesche
er over te babbelen, dat tierda zoo dikwijls
ondei
het 002
hier komt."
Dit was omstreeks einde Juli.
„Ach, mamii," wierp Gerda er lussohen.
Den Loden Ammsins verscheen juffrouw
en hief hjiar oogen op naar de. gaskroon,
Gerda erg bleek in ["Vierman s salon, en
..laat ze toch priden! Eva In den Hemel
verklaarde met bevende slem, dat zij zich
ziet m mijn liarf, en zij zegent mij voor hel.
nu genoodzaakt zag voor ue. booze longen
geen ik voor de kinderen doo l
to zwichten en haar bezoeken te staken
Petenmui kreeg do tranen in de ooge-n.
Indien
Ier wereld nou l'elennan'.
Hij stond up eu draft zwijgend, maar diep
leed over den dood van zijn dierbare echt
getoerd, Geula's hand.
genoom had kunnen verzwaren, dan wa
Het was een kleine, poezele, blanke hand
het dit. Ilij wist toch hoe innig do over
rui het was in April, het begon zoetjes
ledene de. kinderen had liefgehad, hoe hoos
aan lente tc worden.
zij Gerda Dlamberg op prijs gesteld had.
'.enigen tijd later werd juffrouw Gerd
Iloo kou
liet dus voor Eva verant
in do portrctgeschiedenis ingewijd. Haar
woorden, wanneer hij duldde dat lasteiton
hart zwol van "blijdschap bij het vooruit
gen de goede Gerda m-kladden?
zucht van weldra haar geliefde, nooit Ic
F.n het leek hem, of het weer net wa
vergelen Eva, de éénige, werkelijke vriendin
als mftrouw ulumberg y.<i<
vroeger,
die zij ooit bezeten had, in olieverf gi
's avonds eens bij hem kwam aanloop
seuildcrd
Maar toon herimierih
en Eva kort vóór het avondeten in z.tjn L
zien.
ze zich hoo Eva eens, op oen tentoonstel
mer kwam, hem over het haar stieehh
hug van schilderijen, een paar portretten
en lol hem zei
van (ledilmi geeritiseerd en. er van gezegd
retorman, wij moeten Gerda uitnowdigei
had: „roei, de manier van dien man Maal
om le blijven sou poeren
En voor liet. overige, wat hemzelf lu
/ou het nu wel piëleilvol jegens d<
lnj had al onnoemlijk veel geh
overledene zijn, juist door dezen Credilini
den, zonaal een weinig meer of een wema
naar portret le laten maken?
minder eigenlijk mets mlmaukie.
Neen I Delerman vreesde, dat hij daarmee
En zoo offer® de arme man zieli op ei
met in haar geest zou handelen. Ilij rich!
trouwde Gerda, .luis! vijf weken
ovmon
to dus lol den meesier een uiterst beleefd
had hij het portret der onvergetelijke nna
schrijven, en kreeg daarop het portret dt
een crayonleekenaar gezonden, dié er ziji
onvergetelijke terug.
specialiteit van maakte, voor met al
Huiler die bedrijven werden het huis
veel geld portretleii levensgroot iti zwart
en de kmderon al meer en meer- door d<
krijt le reprodticeereu.
oude, als huishoudster fun gee re) ulo taille
loen dit meesterstuk aankwam.
verwaarloosd. De torman zelf bemerkte dit
\yorn mevrouw Gerda uit naam haror over
Interpellatie.
De heer Vliegen heeft, naar „Het oTk
au hit. de volgende vingen hij den Imr-
gemre-ster van Amsterdam als grond-lég
zijner interpellatie ingediend:
to. Welke feiten hebben den burgomees-
ter aanleiding gegeven de hulp te vorde
ren \au krijgsvolk, dat op Juli en vol
gende dagen in de gemeente is opgebo
den, zoogenaamd ter handhaving van de
openbare orde?
2o. Zijn de feiten van belemmering van
b. .-.tmnshdon van organisaties van in Ma
king zijnde zeelieden en havenarbeiders,
m het bereiken van hun lokalen en In de
uilocfening van het recht van vergadering,
geschied in overeenstemming mot de be
volen van den bur genu c-Ter krae'hteas art.
ISö del- Gemeentewet gegeven?
3o. Was het optreden der militairen in
dén nacht van 5 op G Juli op Kattenburg,
in den nacht van S op Juli in de W ar-
nioesstraat, alsmede het beschieten van
het stoomschip Alster op t) Juli in over
eenstemming met dc hevch-ii, door don
burgemeester krachtens art. I86 G.Wge
geven
4o. Heeft de burgemeester maatregelen
genomen om hernieuwd optreden van ge
lijken aaul door de militairen onder zijn
bevel te voorkomen?"
Hellevoetduis-ehe zuinigheid.
Eenigen tijd geleden schonk de kapitein
ter zee C. W. de Visser aan 'de afdeeling
Wijkverpleging voor Hellevoetsluis en
Xieuvv-llelvoet zijn villa L'atharina. met
aarbij behoorenden tuin. De broeder en
zuster van den kolonel verklaarden hoven-
dien gaarne do kosten der meubileering
le willen dragen, als de afdeeling besloot
le woning voor ziekenhuis in te richten.
Het ■slum- van Wijkverpleging vroeg nu
aan den raad der gemeente Hellevoetshiis
een subsidie van t' '250 en aan (hem van
Xieuvv-llelvoet E 150 als bijdrage in de ex-
idoitatie-kosten. In zijn zitting van Donder-
iagavond heeft de eerstgenoemde gemeente
raad het subsidie-verzoek met algemeeno
stemmen venvoi-pen, in verband met dem
linancieeein toestand der gemeente, liet
gevolg zal nu zijn, dat do vorstelijke schen
king niet kan worden aanvaard, omdat do
fondsen, die strekken moeten om het. bu
taan van zoo'n ziekeuuiriehling in de toe
komst te verzekeren, ontbreken.
Yereeniglng tot veredeling van liet volks
vermaak.
In de jaarlijksche algemeeno vergadering
van de Vereeniging tot veredeling van
Volksvermaak te Amsterdam, heeft de voor
zitter, de heer II. W>. Kelner, hulde ge
bracht aan de nagedachtenis van het over
leden bestuurslid, den heer C. A. A. Du-
du k de Wit.
L)o rekening van den penningmeester, den
leden vriendin werkelijk boos, en zeidc, dat
de trekken van haar lieve vriendin toch
niet zoo verknoeid moeiden wotden
waarop het portret onbetaald weer terug
gezonden werd.
„Hoe denkt mijn lieveling over een ver-
root! photogratie van Eva?" vioeg IV-
lerman, schuchter, bij het naderen van het
Kerstfeust.
„Geef mij haar visite-portretje, en laat mij
de zaak maar eens op de waardigste wijze
voor de onvergetelijke In orde brengen," zei
Gerda, terwijl zij den ontroostbare mi
tioostenden blik toewierp.
De Kerstavond liepbeter af, dan men
had kunnen denken, en de nieuwe me
vrouw L'etermaij zweefde nis een engel des
vredes door het huis tón ontving vele
fraaie geschenken.
De uitdeeliug onder den Kerstboom was
ai'geloopeu, toen eensklaps Gerda uitriep:
.0. hemel, ik heb nog iels vergeten."
Hit haar naaimandje haalde zij iels tevoor
schijn, kwam terug niet vier dunne cou
verts, en riep:
„Hier, lieve kinderen 1 Ilior hebben jullie
nog een Kerstgeschenk la
Het was het portret van wijlen mevrouw,
i'eterman, voor al haar kinderen.
Toon kon Peterman zicli niet langer in
houden. Dikke iranen sprongen hem uit
de oogen. Ilij drukte zijn nieuwe weder
helft aan zijn hoogkloppend hart en z.ei:
,.1| Gerda, hoe liefdevol ben je toch!
Kabinothmnaat voor alle vier! Je bent
een ongeil''
