64,te laargang, Ea ziaüï ia fa ratestriji. Zondag 23 Juli 1911 No. 13668 Tweede Blad. De bergen naar Mahomed. O it d© lucht. SCHIEDAM- COURANT Deze courant verschijnt d a g o 1 ij k s, met uitzondering van Zon- en Feestdagen. Prijs por kwartaal: Voor Schiedam en Vlaardingen fl. 1.25 franco per post fl. 1.65. Prijs per week: Voor S chic dam cn Vlaardingen 10 cent. Afzonderlijke nummers 2 cont. Abonnementen worden dagelijks aangenomen. i i&'3| Advertcntiën voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór een uur aan het Bureau bezorgd zijn. Bureau: Lange Ilaven No. 141 (hoek Korte Haven). Prijs der Ad ver ton tien: Van 1—6 regels fl. 0.92; iedere regel moer 15 cents. Reclames 30 cent per regel. Groote letters naar de plaats die zij innemen. Advertcntiën bij abonnement op voordeelige voorwaarden. 1 uneven hiervan zijn gratis aan het Bureau te bekomen. In de nummers, die Dinsdag-, Donderdag- cn Zaterdagavond verschijnen, worden zoogenaamde kleine advertcntiën opgenomen lot den prijs van 40 cents per advertentie, hij vooruitbetaling aan hot Bureau te voldoen. Intercommunale Telefoon No. 103. De consument heeft tegenwoordig een slechte pers. Dut is vreemd in een wereld, waarin ieder consument is, voordat hij pro ducent is. Doelt liet is nu eenmaal niet an ders. Tegenover kleine bedrijven merkt men dal qua consument niet zoo. Dan gewtelt meu zich een ltcelc heer wanneer men zich aio consument aanmeldt. Men wordt beleefd be handeld, men krijgt alleilui complimenten, men gevoelt zich in elk geval een gewichtig cn important personage, met wiens wen.-ehen rekening wordt gehouden. Dat gevoel is nu voor elk geval niet heele- mnul juist. Men wordt wel eens bij de neus genomen. En ais de producent door werk stakingen ol' verhooging van rechten grooter kosten krijgt, tracht de kleine juoduocut liet piecies evenzeer op den consument te ver halen als zijn groote collega'.-. Doch hiel wordt do schijn geied. En bovendien heeft de consument dit zeer wezenlijke voordeel van de coneurtotiiie der producenten, dat hij de waren, welke hij vvoiischt te kropen, zoo goed, goedkoop, ving en gemakkelijk moge lijk krijgt. Doch nauwelijks is de kleine producent heel gioote producent of staat geworden, ol al deze voordeden verdwijnen als sneeuw voor de zon. En niet alleen de uit grootere beleefdheid voortvloeiende voordeden, doch ook veel wc/.eniijkcr, materieelc voordeden. De ptoducenl wordt de baas en de consu ment mag heel blij zijn als hij met veel ge duld cn veel inspanning zijnerzijds dirigent guhum krijgt wat hij bij den kleinen produ cent vanzelf Inter gedaan krijgt. De sdioonc schijn wordt soms nog wol bewaard ol' de gronte producent ook rekening houdt met den consumentja zelfs wel graag consumenten zie 1. Doch heel vend meer dan schijn is dit ni< t. Mn ia elk geval is hij de overeenkomst met den grooten producent deze de baas, dc nlleenheerseher, de despoot, niet de consument, die tot den rang der genj taillahle et eorvéable u roerei afdaalt, tot den rang dier ongelukkige boeren uit de 38d< eeuw. waarover elk slaatiiuishoudkuiideboek spreekt en die niets te deen lmdden dan tol in het oneindige bela-ling Ie beluien en den moi d te b n dril. Bizondqg levendig staat ons dit weer vuro den geest na een kort Imzeek aan België Uit de vele reclnniebiljetten die de Bel gïsclte staat mede als evjiloitante dor staatsspoorwegen rond-Uuirt, zotidt gij meeiien, dat men in België niets liever wil dan ii daar als consument in de vreemde lihgenindustrie te zien. Het is wel mogelijk, dat men in België inderdaad graag uw geld heeft. Doch de ■enige aanrakingen. die wij met den Bel gischen staat hebben gehad, waren niet dan au huog.-t oinmngcnamen aard. Wij hadden le viijheid genomen een rijwiel mee te voe ren, Dam tegen verzet deze slaat zich de hemel mag weten vvmirom ton allersterk ste. Om te beginnen is hij aan do grenzen zoo lastig mogelijk. Sterk door de ervaring hebben wij die bezwaren kunnen ontgaan met de hulp van deze voortreffelijke instel ling. den Algenieenen Xedorhndsehon VViel- ijdersbond. Doch nieuw was on- de methode van de Belgi.-che Staat-spoorvvegon in htm bestrijding van den spoorwcg-consumeeren- ion rijwidltozUïer. Mn in hooge mate teeke- etul voor dc volslagen minachting van den groot-prodticent voor de belangen zijner con- ■uinenLen. Een reis met een rijwiel in België is in- lerdaud een les in economic en psycholo gische sociologie. Gij komt niet een gezelschap l'iol.-er» op en warmen dag aan een Belgisch station. Dij pakt jfw botsen al'.en gaat naar het loket. Men weigert uw lietseu niet, doch reken 1 <t*)i hoog bedrag voor vracht en heiast tisadi met de brplakking en het vervoer van uw tills. Goed --- gij beplakt uw fiets en dringt haar, (niet en beneven.- de beaakking) ituoij mulle pemmdetuen, die op bet laatste mo ment geopend worden. Gelukkig als gij niet iivv het,* trappen op of af hebt te dragen, d- gij maar alleen naar den bagagewagen liebt te gaan. Niemand natuurlijk die u of uw dames helpt. Er staan een chef, een onderchef, -1 con ducteurs, (i arbeiders,, 8 andere dignitarissen ie zien of allies gwd gaat, maar met u of mv fiets hebben zij niets te maken. Aan den bagagewagen hebt gij te vachten tot alles klaar is. Natuurlijk is de buguge- vonducteur geen zier beleefder dan zijn pa- troon, do staat. Gij tilt dus in liet zweet uvvs aanschijn» uw fietsen in den wagen onder het toenemende ongeduld van 1 chef, 1 on- derchel', 4 conducteur», 6 arbeider» en 8 'iv. dignitarissen. Dit ge.-cliied zijnde is. natuurlijk de wacht op u cn op uw roisge- uooteu. Doeh wel verre van Ie vindon, dut ■lit oponthoud hol gevolg i» van de slechte ui onvoldoende behandeling van den con>u- iicnt zijn 2Ü zielen, tocbehoorend aan de 2f' bedoelde hecren, die allen ernstig en boos kijken, verontwaardigd. Gij loopt op een draf naar een coupé, liet helpt u niet. De chef en de onderchef soms ook de conducteurs vermanen u in onvriendelijke bewoordin gen om voort Ie maken. En gij moogt nog heel Idij zijn dat gij ergens ecu plaatsje vindt eu dat de staat tens'otte niet weigert 'liIk een jia-sagier nico tc nemen. Nu zegge meu niet, dal zoo iets alleen ut België met zijn staatsexploitatie v<x>r- knml, dat de Belgische beambte notoir on vriendelijk is, zijn spoorwegen notoir slecht gei''x ploi tcerd vv ordon Het i» misschien niet onwaar. Doch het geval is daarom typisch, omdat zich mutatis mutandis overal hetzelfde voordoet hij ceil «ïouteu pioduu'iit. Tegenover hem heeft de consument geen macht en kan hij slechts luttel recht krijgen. Hij lieei'L zich te onder werpen aan zijn bepalingen ol'niet tc eutwumeemi, want natuurlijk zijn dergelijke producenten in den regel ook monopolisten. Wij erkennen dat het niet overal zoo erg is, dat men op de Ncdenlimdsehe spoorwe gen niet z<x> ongeschikt i-, dat er ook uit zonderingen zijn. Wij erkennen zelfs, dat toe standen als de Belgische meer zullen voor komen bij exploitatie door een publiek lichaam dan door een particulier. Doelt wij erkennen niet, dat zij beschouwd moeten uoulen als euvels, voortvloeiend uit staats exploitatie, en wij houden vol, dut men hou derden gevallen van golijksoortigon aard kan vinden, ook in ons vaderland. Een enkel oorbeeld slacht» Men mug kilomclerboekje» van zekere stop plaatsen (halte-) naar zekere stations der .*\B. gebruiken, mit.- uien ze achteraf laat ..invullen". Doeh zulk een boekje mag men niet op lijnen dér II. ld. i-. XL "ebruiken. Doet men dit toch zoo slaat er In de voor- v aaiden ,.duii wordt hel kilometei'boekje fge nomen." In hoever deze afneming diefstal zou kuil en zijn, laten wij aan ju listen ter beoordeO' ling over, Doch het strijd! toch zeker togen Ik gevoel vuil bib ikheid dat men een rei/.i eer, die deze vergissing maakt en hoe gemakkelijk kim dat gebeuren opzettclija ieroofl van een waarde, die dertig gulden kan bedragen en zelfs to boven gaan en die geenerlei betrekking behoeft te hebben op zijn rei.-. Beschouwt men Item in dit geval ils reizend zonder kaartje er is daartegen niet veel te zeggen. Doch hem geldswaardig papier -~ het verdere boekje te gaan at nemen" -inderdaad,-dat is wel het gedrag lat men vroeger, tegenover de gent taillahle I eorvéable a merci «mam. Wij achten liet dan ook van groot belang, dat de staat hier den enkeling-consument te hulp komt en hem tegenover zulke oppor- maohlitge producenten een sterkere rechts positie geeft dan hij nu heeft. Heel veel be voorrechting voor de een of andere klasse of land vragen wij daarbij niet. Want die consumenten, wie ander» zijn het dan wij allen, niemand uitgezonderd? Het stadje D. was in rep en roer, want in hel locaalhlaadje had gestaan, dat er Zondag om 3 uur ecu ballon zou opgaan, cn nu was het Zondag, een echte herfst Zondag. De kinderen vulden om één uur reeds het plein, de volwassenen volgden later. De menigte keek nauwlettend toe, wat gebeuren zou. De groote, slappe stofmassa, die eerst glad op den grond lag. verkreeg vorm en rondde zich lot cel kolossalen kogel. Dc mand word bevestigd. „Wil cert der hoeren aan de opstijging deelnemen?" vroeg de luchtsohipper. Menig een had het graag gedaan, maar vreesde een vorkeerden afloop. „Neon, Karei! Ik sta het je niet toe, neen, nooit 1" „Maar tante, hel is voor de weten schap I" „Och, wat heeft con luitenant met weten schap te nnikeu? ,1e blijft hier!" „Lieve tante, liet spijt me wel, maar ik ga toch." Hij liet de opgewonden dame aan haar lot over on ging naar den lacht schipper. „Dus, mijnheer Germain, ik mag mee?" „U ziet. lieve tante, een luchtreis trekt me aan, niet evenwel de door u voorgesla gen vrijorsreis." „Karei, luister toch, hot kan zijn dat je over het landgoed heen gaat, bekijk het eens, misschien bodenk je je." „Ik zal mijn host doen. Tol weerzien." Tol vervelens toe krijgen wij te hoeren, dat" deze tijd in het leeken Min liet verkeer -taai. Kn vooral in dit dce.l van het jaar, nu zooveel Hwiwdien extra-mobiel worden eu naar boseh, berg of zee gaan om daar wal nieuwe indrukken op te doen, worden over dat toeken heel wal declamatie» uitgespro ken. Waarlijk niet ten onrechte, voor het ovetigc. Want wanneer men du zware trei nen ziel, stampvol meii.-chen, die door zware locomotieven in allerlei lauden heen eu weer geüokkeii worden, er niet veel noodb om opgewonden te worden eu te veiklateii. dat een zoo geweldig verkeer voor dezen lijd tce- kenemi is. Lel meu daarbij op dc po-t, de courant, liet groote guederenveivoci. de liet-, dc- unto, dan kan een zwak gemoed werkcHj» duizelingen krijgen bij zooveel waiieling vm. personen en goederen, die vroeger veel vastei aan een bepaalde aardkluit gebonden wiuen. En tóch is het opmerkelijk, dat het ver keer zich zoo eenzijdig ontwikkelt en dat er allerlei gebieden zijn. die preek» hetzelfde beeld veitoonen als voor 5U jaar, wen wij niet in het toeken van het verkeer stonden. Er zijn allerlei in-tellingcn. die van ito toenemende verkeersmogelijkheid zoo eitoim veel zouden kunnen proliteeren en dat toch absoluut niet doen. "Wij noemen nu b.v. tnn-ea, tentoonstellingen, theater», allerlei in richtingen, die tot nu toe alleen in de groot ste sleden des land-' kunnen zijn en die bij de be.-cliikking ever do tegenwoordige ver keersmiddelen piecie- even goed in kleinere -teden en groote dorpen zouden kunnen ko men. Die kleineic sleden en dorpen zouden daarbij een gnxit belang hebben, zoowel uit een oogpunt van algemeeno ontwikkeling af uit een oogpunt van vreemdelingenverkeer. Het is bovendien volmaakt onbillijk, dut men tie kuirst-clmlien van den staal ophoopt in enkele steden, waar zij voor de [x*weners van andere steden in den regel .-leclris m theorie toegankelijk zijn, in plaats van hen rond te voeren eir zoo daarvan alle burgers ie dixm prol'iteeren. Doeh deze waarheden schijnen niet gemeen goed te zijn, Wandelende tentoonstellingen van schilderijen uti gebruikskunst, wande lende Óuiierbcliallen, wandelende propagau- (ia-leiitoonstellingeii voor Indiö, er is ai even weinig sprake van al» van wandelende thea ters ten minste van theater», die in hun ge heel „wandelen". Uit de hoofdsteden komen zeker geen voorstellen in die richting en hmrbuilen schijnt men zich nog altijd mimi niet bewust. dat hier een krachtig middel tol hel lor.-piciden van idgeniecne be.-ehaving ongebruikt wordt gelaten, nu nog afgezien van dc directe voordeclcti, welke uit het toe passen dezer nieuwe methode» voortvloeien. Iülussuhcn -niet overal ter wereld laat roni zich zoo onbetuigd. Laatstelijk hebben wij op dit gebied met belangstelling het ini tiatief van den lieer Gemier, een van de mecstbeteekenende Parij.-ehe acteurs, waurgc nomen. De/.e acteur, de be»te leerling van den ook ten onzent zoo gunstig bekenden heer Antoinc, die dién» theater heelt over genomen toen Anloine directeur van liet Parijsehe Odéon werd. heeft liet initiatie! genomen tot het inrichten van een reizend theater, eenig.-zins op voorbeeld van de groote reizende eireus.-en. muur grootsrher eu veel beter ingericht. Dc jonge officier slapie in het schuitje en op een leeken van den luchtschipper maakte men du touwen los. Er werd niet voel gesproken tusschcl de beide luchtreizigers. Karei van Beek wijdde al zijn aandacht aan het schouw spel, dat hij onder zich zag, en de schipper aan zijn instrumenten. De lucht was stil, zoodat do reis voor spoedig ging. liet stadje, was reeds tame lijk ver en nu moest men langzamerhand, komen aan het bewuste landgoed, waarvan zijn tante had gesproken eu waar haar petekind woonde. Om beter to kunnen zien, had de lui te- mint zich vooroverg.oJj^geu. Zijn beweging bracht het schuitje aan tiet wankelen, ili.j verloor liet evenwicht en gleed langs den tamelijk lagen rand Ir uit. Zijn hand greep naar een steun en pakte het touw. Mijnheer Germain, geheel ontsteld, greep heizelfde touw en trachtte den olficiei naar zich toe tc trekken, maar daardoor kantelde het bootje zoodanig, dat hij zelf gevaar liep. Er bleef hem dus niets anders over da,n Karei toe te roepen zich zoolang mogelijk aan het touw vast tc klemmen). Toen begon hij dit langzaam, duim voor duim, neer te laten. Een reusachtige den strekte zijn lakken in de hoogte en deze Streken langs hét gelaat van den afhan gende. Onwillekeurig weerde hij met zijn rechterhand ze af en liet hel touw los, de linker kon .hel uiot alleen vasthouden, hij gleed af cn viel op, 'don met mos begroei den oever van een vijver; 'de schrik en de val op een boomwortel, maakten hem be wusteloos, 1 Toen hij ontwaakte, voelde hij 'de aan raking van een vochtig, ruw iets. Opkij kend, zag bij een grooten New-Emmdlaiuler die zijn hand likte; maar "dadelijk daarna verschoon een jonge dame, die sprak: „God zij dank! fj is ontwaakt! Hoe voelt u zich? Kan ik u helpen?" „Papa,, papa! kom spoedig hierheen! iiier is. „Ik weet wel, wat hel 'is. Zoo! Hebben wij daar den verongelukten gast? lleb jij je vcrpleegsterskunsleu reeds aan hem be proefd? Wat is dat voor een doek? 0 zoo, je schortje!" Hij wondde zich rm tot 'don luitenant met de woorden: „Boud u kalm. Dadelijk komt een draagstoel. Ik zag u vallen en zorgde onmiddellijk voor het noodige. Mijn doeh ter hebt u oen groot pleizier gedaan; zij verbindt cn verpleegt zoo graag." Karei van Beek wist niet anders te vra Waar beu ik?" IJ is midden op dc buitenplaats „Doorn veld" gevallen. Ik ben de baron fan dien naam en dal is mijn 'dochter Mathikle,' „üoornveldDie naam kwam den lui te- nanf bekend voor. Waar had hij dien hel eerst gehoord? Eerst toen bedienden hem op een draagstoel hadden gezet, kwam hij Op hot denkbeeld zich voor "te stollen). Spoedig kwam er een dokter, 'die eons la- teerde dat de verwondingen niet van orn stigen aard waren. Rust, bedrust, 'ionmin ste voor den volgenden dag, 'dal. was, be halve wat pleisters en zalfjes, wat den pa liënt werd voorgeschreven. „tk heb nog een verzoek, 'mijnheel: Van Doornvekl, mijn tante zal 'ongerust over me zijn," geil als: De lieer Gemier, die waarlijk niet uit. nood omdat hij te Parijs geen engagementen kun krijgen, deze onderneming op touw lueil. »e/ei. i< mui meaning, dat wij nu wel zóu ■er zijn in het befaamde toeken mui liet vei luer, dat liet mogelijk is een volmaakt d ingericht theater met een uitstekend i,< net'! ie doen reizen, zonder bezwaar voor ■.mep ut i'K'.-choitwcr». Hij heeft du» een goe ie leep geëngageerd en komt met n gi ed tonwel, zooveel requisiefeu. figuranten enz., dut hij zich sterk mankt even goede voorstellingen te zullen ge\cn in de ..provin- i" als in Parijs. Uil de technische uiteeiizettin"- van de inrichting der zaak blijkt overigens voldoen de,- dut de opzet groot is. Het theater ge bruikt vei-dunden strantlocomotieven en heeft twee ..gehouwen" voor ltiOü toeschou wers. die op ijzeren pilaren steunen en Min cm zoodanige .-tof vervaardigd zijn. dat men binnenzittend -in loges, in een goed vei warmde, heiver,lichte ruimte, waarin van linnen niet Ie zien i-, dat de „tent' slechts tijdelijk slant, zich in een gewoon, ruim en uit.-lekoiid ingericht, modem vast theater /ou wanen. Bovendien i» de tioep zoo g'Xid, hel t<xmeel zoo groot en ruim eu goed ge outilleerd, dat den bezoeker daar binnen vrij wel eu ongestoord genot wacht. Het i» inlusi-ehcn zeer wel mogelijk, dat lieer Gemier zich vergist, dat de inge nieur die alle.- voor hem in orde gemankt layll en toclitv rijdom. behoorlijke vcrwar- nin.g, ntatilgu ïei.» voor do mee.-pelers enz. ui/, garandeert, nog te veel beloofd heeft. Doch i» dit zoo, loopt de onderneming van den heer Gemier op een fiasco uit, dan nog is aarmede niet heivezen, dut liet niet kan. Hoogstens i.- dan bewezen, dat de techniek zich eenzijdig ontwikkelt en dm zij zich heelt it te »panuen om ook aan oischeu, die roeit ham* hier stelt, te voldoen. Men streelt er naar automobielen te maken die roet onuoo- dig gHxite snelheid menschen, die veelal geen bruist hebben, over V heeren wegen doet fuiven, niet ,-tml.» tot vermaak en tot meer- deie veiligheid van de niet tuffende bevol king. Welnu dat men er dan ook ntuir strove communicatiemiddelen te maken, waarmee theater.-, tentoonstellingen, mn i /oe reizen kunnen, dat zonder bezvvam beste kunstenaars en de duurste en interes santste kunstvoorwerpen aan die vervoermid delen kunnen worden toevertrouwd. In Ne derland is de oplossing der kwestie boven dien daarom nog zooveel gemakkelijker dan elder», omdat hier het transport te ivaler een g< makkelijke aanvulling of vervanging kan zijn van het door den heer Gemier toege- pélte middel van vervoer. Maar in élk geval er moet hier een op- lo—ing zijn. De vervoersleelmici behooreu voor de v uriatie zich een» bezig tc, houden met du vraag hoe zij de bergen tot Mahomed /.uilen brengen, mulat zij met zooveel suc ces hébben gewerkt aan dc vele middelen „Zij zal dadelijk ingelicht worden," her nam Doornvekl. .liet viel Karei niet op, dat zijn gastheer bij het liooren van hel adres der tante eerst opkeek, toen echter in stilte lachte. Eonige dagen verliepen voor den lui tenant zeer aangenaam. Reeds den tierden morgen verscheen hij aan de ontbijttafel en liet zich gaarne door fieulo Mathilda bedienen. Zooals zij, had een vrouwelijk wezen hem nog niet bekoord. Zij was zoo zacht cn wist toch de huishouding zoo goed te leiden. Haar moeder was sinds eenigen tijd overleden, Op Zekeren morgen, omstreeks een week na hel ongeval, kreeg Karei van zijn tante bericht, dat zij zelve zou komen om naar hem te zicti. Karei reed naar het station om haar af to halen. Ilij was bevreesd voor de wel bespraaktheid der oude dame. Hij kon zich de vervvijtingen voorstellen en het eituio van het liedje was dan steeds: „Je moet trouwen, anders wordt je niet verstandig," en dan kwam weer liet pete kind op het tapijt. Ja, als doze iva.s als Mathilde Doornvekl, dan met alle vreugde, maar sederj, hij die had kwelt kennen, kon hij dc andere niet meer uitstaan. .Misschien viel zij ook bij tante in den smaak. Dan kou liet toch mogelijk zijn cn ecu arme luitenant moet helaas! altijd zulke erftantes naar de oogen zien. Dat waren do gedachten, die hem bezig hielden, toen do .trein reeds met de" be wuste erftante verscheen, i „Nu, Goddank, jo bent gaaf en gezond; om zoo'n lummel maakt men zich nog be zorgd. Je hebt mij overigens groot pleizier gedaan!" „Pleizier! Maar tante! Met mijn val uit de lucht? lloc bedoelt u dal?" „Met den val nu juist niet, maar met de keuze van de plaats." „Van de plaats?" vroeg de luitenant vor- w onderd. „Ja, vermoedt je het niet? Freule Doorn vekl is immers...-." „Uw petekind, tante?" De luitenant, meende voor een tweede maal uit de wolken to vallen. Dc tante, blij haar eens zoo iveerspanni- geu neef getemd te hebben, maakte van de gelegenheid gebruik, en Karei toonde zich opvallend gehoorzaam en zachtzinnig. Hij liet zich door de heide dames ver troetelen en verplegen, maar eons komt aan alles een einde. Vóór het vertrek had hij nog een onderhoud met den baron en Ir werd besloten, dat de beide gastei; tegen het Kerstfeest zouden terugkecren. Zoo was dan toch de luchtreis con liefdes- reis geworden. Als. later de jonge mevrouw Van Beek met andere dames over de luortreffelijk- Itcdoti hunner oclitgenooteu sprak, bleef zij altijd ovenviunares. „Want," zei ze, „den mijne heeft do hemel zelf mij beschoren. Hij is mij in den schoot gevallen, regelrecht uit de lucht."

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Schiedamsche Courant | 1911 | | pagina 5