DE OPRIJLAAN
64"° Jaargang
Oonderaag 12 October 1911.
-, 13736
SS
BUITENLAND.
BINNENLAND-
sciiiiiDJii fi! ;ch e 'Jiifiir
Deze courant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per kwartaal: Voor Schiedam en Vlaardingon fl. 1.25 franco
por post fl. 1.65.
Prijs per week: Voor Schiedam en Ylaardingen 10 cent.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen.
Advertcntiën voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór een
uur aan het Bureau bezorgd zijn.
Burean: Lange Haven No. 141 (hoek Korte Haven).
Prijs der Advertentiën: Van 1—6 regels fl.0.92; iedere regel meer
15 cents. Reclames 30 cent per regel. Groote letters naar de plaats die zij
innemen.
Advertentiën bij abonnement op voordeelige voorwaarden. Tarieven
hiervan zjjn gratis aan het Bureau te bekomen.
In de nummers, die Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond
verschijnen, worden zoogenaamde kleine advertentiën opgenomen tot den prijs
van 40 cents per advertentie, bij vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen.
Intercommunale Telefoon No. 103.
Schiedam, 11 Oct. 1911.
DE ITALIAANS CH-TURKSCHE
OORLOG.
Tripolis.
Het eerste contingent van het landings
corps, bestaande uit infanterie, artillerie
en genie, is in den nacht van Donderdag
op Vrijdag uit Napels vertrokken. Giste
ren is dit landingsleger te Tobroek aan
wal gegaan, ten einde dit punt in staat
van verdediging te brengen en er een
post te vestigen. In de stad Tripolis zijn
dus nog geen transsporttroepen afgezet.
Volgens de te Napels verschijnende
„Mattino" ondervonden de Italianen bij de
bezetting van Tobroek wel degelijk tegen
stand. liet bombardement der oorlogssche
pen werd door het fort beantwoord en
de Turken openden van de naburige hoog
ten oen geweervuur. Daarna gaf de stad
zich over.
De Turksche minister van oorlog maakt
bekend, dat een Italiaansch oorlogsschip
op den 7den October getracht heeft troe
pen te ontschepen te Derna (Barka), doch
daarin verhinderd is geworden door het
Turksche garnizoen. Het oorlogsschip be
schoot de stad, vermelde verscheidene
openbare gebouwen en vertrok daarop.
Do Turken haclden 4 doodon en 7 ge
wonden.
Van Malta wordt geseind, dat de blok
kade van Tripolis Maandagavond om acht
uur werd opgeheven, maar dat de Italiaan-
lebc vloot op de reede bleef liggen.
I n 11 a l i
Vandaag on morgen zouden uit Milaan
regimenten infanterie naar bet oorlogs-
terrein vertrekken. Op aansporing van den
kardinaal-bisschop van Ferrari zullen de
katholieken van Milaan een bedevaart on
dernomen naar de Mariakerk, om de Hei
lige Maagd een bespoediging van een be
slissende overwinning over de Turken af
ie smeeken. Men verwacht bij deze ge
legenheid zeer oproerige betoogingen.
Onder de Italiaansclie geestelijkheid
heoiselil buitengewone geestdrift voor den
oorlog, die, zooals bisschop Fillipello van
Ivrea in zijn herderlijken brief schrijft, ge
richt is tegen do barbaarschheid van den
Islam.
Do socialistische „Avanli"- oefent scher
pe kritiek op de mobilisatie, die nu reeds
bijna een maand duurt c-n nog lang niet
beëindigd is, terwijl meer dan 50.000 man
naar Tripolis gezonden zullen worden.
Te Syracuse op Sicilië is de corres
pondent van de „Mcssagero" wegens ver
raad van staatsgeheimen gevangen geno
men on in staat van beschuldiging gesteld.
Hij heeft zijn blad inlichtingen gegeven
over de samentrekking der troepen en be
wegingen van schepen.
In Turk ij o.
De Turksche regeering heeft meegedeeld
Roman naar
GUST AF af GEtJERSTAM.
dat zij de uitvoering van het besluit tot
verbanning der Italianen eerst aan de
goedkeuring van de Kamer zal onderwor
pen, daar zij niet alleen de verantwoording
durft dragen.
Te Saloniki hebben rumoerige betoogin
gen plaats gehad, op touw gezet door de
bevolking, die onmiddellijke uitvoering
eischtc van het besluit tot verbanning van
de Italianen,
Het Jong-Turksche comité is zeer ont
stemd over de Duitsch-gczinde politiek van
het kabinet-Said, en te Konstantinopel loo-
pen geruchten, door enkele bladen als
juist aangenomen, dat de invloed van de
oorlogspartij zoo groot is, dat minister
Said-pasja waarschijnlijk zal moeten aftre
den. In zijn plaats wordt dan Hilmi-pasja
grootvizier. Ililmi-pasja heeft zich pertinent
verklaard voor het voortzetten van den oor
log.
De regeering heeft besloten het verkeer
door de Dardanellen too te staan voor
onzijdige schepen met graan beladen, mits
niet bestemd voor Italiaansche havens.
(Tengevolge van den oorlogstoestand heb
ben zich in de Russische Zwarte Zee
haven Taganrog en de naburige havens
ongeveer 25 millioen poed haver opge
hoopt, waarvan 70 pet. tarwe, die voor
het grootste deel voor Italië is bestemd.)
De minister van oorlog zal waarschijn
lijk lieden nog bekend maken, dat vrij
willigers tusschen de 18 en 45 jaren, die
in dienst willen treden, aangenomen zul
len worden.
Gisteren vertrokken tien wagons met
troepen met den Anatolischen spoorweg
naar Smyrna.
De B alk a n s t at en.
In de haven Antivari (Montenegro) heb
ben een Russische en een Italiaansche
stoomboot belangrijke ladingen proviand
gelost.
-Montenegro mobiliseert zijn reservetroc-
pon.
Officieel wordt uit Saloniki geseind, dat
aan de Bulgaarsche grens zeer ijverig mi
litaire voorbereidingen worden getroffen,
cu dat in de grensdorpen wapens verdeeld
worden.
Sedert drie dagen wordt op de Bosni
sche Staatsspoorwegen geen vrachtgoed
meer aangenomen, omdat de treinen tc
veel in beslag genomen worden door trans
porten van militairen en gesehut.
Uit Karlsruhe wordt gemeld, dat het aan
bod der stedelijke overheid om aardappelen 1
uii Nederland te betrekken en deze aan min-
ih-r-bemiddelden tegen den kortenden prijs,
met uitschakeling van den tusschenhanclel
te verkooperi, zoo veel weerklank heeft ge
vonden,
gons gedaan zijn.
dat reeds bestellingen van 80 wa.
Do Rijksdagcommissie voor de scheep
vaartrechten heeft gisteren vergaderd om de
beraadslagingen over dit wetsontwerp in
tweede lezing voort te zetten. Vóór de va
unt ie was reeds een artikel van dit wefe-
ntwerp aangenomen, waardoor het bezwaar,
oorlspruifend uit liet grondwettig verbod
tot het heffen van tollen op natuurlijke wa
terwegen, uit den weg geruimd wordt.
De regeering heeft gisteren medegedeeld,
t zij groote waarde eraan hecht, dat het
ontwerp nog vóór Kerstmis tot wet wordt.
Zoowel de minister van binnenlandsche za
an nis die van openbare werken verzochten
ile commissie dringend hiermede rekening te
houden.
GEMENGDE MEDEDEELINÖEN.
D u i t s c h 1 a n d.
Tegen den dag, waarop de Duitsche Rijks
dag de zittingen hervatten zal, stelt de „Vor-
wiirts" sociaal-democratische betooging
(«gen do duurte der levensmiddelen in het
vooruitzicht. De „Vonviirts" verlangt de af-
.-Buffing van alle heffingen op levensmid
delen, cn ook dat vrije invoer van gezond
we cn bevroren vlecsch uit Amerika wordt
mogelijk gemaakt.
31)
Het oiiifckeij dat Majii's jonge leden dood
schokken, bracht de oude mouw nog meet
\.m .-tleek.
„Zog dat toch nietZeg dat ioeh niet!"
Maja scluulde slecht- lig hoofd iris ver
wierp zij alle gedachte tutu troost,
Op bijna konden toon begon zij toen veer
„Ik weel nu wel, hoe alle-gekomen L. Ik
zie alles /oo akelig duidelijk voor mij. Dut
ijl JutM bet ergste. Ik begrijp vaak zelf niet
hoe ik nog zoo dikwijls vroolijk kan zijn,
zoodot men niets aan mij merkt. Maar ik
weet liet al lang dat, wat ik u (laar zei."
Zij nu- nu weer volkomen kalm. Zij lach
te zeil- en streelde de. plooihandjes van de
oude dame.
t.Ifi n.w nog zoo jong," zei ze puinzeno,
..en wist van niets. Maar dal weet ik nog
a!.-of t gf-leien gebeurde lux: ik in
ilet!» kamer stond en lioo hij mij zei, dat Claes
Lrivard mij tol zijn vrouw hebben wilde.
Roi-l was ik maar eenvoudig verbaasd.
Maar daarop zag ik vader aan. En toen
uw.mi er een angst over mij... Want ik be-
gteep plot--oling wat ik zeggen moest."
■Jlii hoeft je gedwongen?"
„Neen, M a ar h ij wild e, dat ik ju
zeggen zo u. En ditt begreep ik. In één
•nkole seconde begreep ik het. En meteen
uieeg ik een zoo licvigon schrik, dat die
-clu'ik nog altijd in mij zit. Lieve hemel
Vader was immers getrouwd
Maja's toon klonk scherp, toen zij voort-
ging
,,Maar waarom heeft zij mij dat moeten
ontnemen, wat mij toch eens toebehoorde?
Waarom heeft zij mijn ouderlijk huis ontoc-
•;,uil"flijk voor mij gemaakt? Hij was weer
gUrouwd zeker. Maar daarom behoefde
rij mij toch niet van zich te stootcn."
Maju wachtte even. Toen vervolgde zij
met gedempte stem
,,Z«o is liet dan gekomen zooals het nu
- Ik moest toch ergens blijven. En daarom
.troop ik nuiiir aan wat zich aanbood. Dat
ui» een Zonde en een misstap. Na dien tijd
heb ik geen tehuis meer. En zal er ook nooit
meer een hebben."
Steeds nipt dezelfde zaelite stem onder
brak tante Lottn Imar nu:
„Denk ie er werkelijk in ernst aan om
weg te gaan? Straks hel) ik niet anders ge
meend dan dat bot een opwelling, uit je lui
meur voortkomend, was. Nu weet ik zelf
nict-oneer wal ik gclooven moet."
Verward keek Maja op. Toon schoten
baar hour eigen woorden weer te binnen en
zij moest lachen.
„Muur tanteriep zij. „Dat was toch
maar scherts
Tante Lotta zag er in 't geheet niet over
tuigd uit.
„Dna ti'Ui heb je ook niet in ernst bo-
Servië.
Volgens een bericht uit Belgrado, heeft
Nowakovitsj thans het eerste deel zijner mé-
moires betreffende den koningsmoord in den
zonak voltooid. Naar hij daarin verte'a, had
de kroonpretendent Peter, de huidige koning
mui Servië, hij zijn laatste samenkomst mot
samenzweerders de verplichting op zich
ceuomen, dat hij een grondwettig bewind zou
lorren en de samenzweerders niet zou ver
volgen, maar veeleer, indien dit noodzake-
ijk mocht worden, zou begenadigen. Indien
liet complot zou gelukken, dun zou hij de
o-ten der „onderneming" uit zijn eigen zak
ictalen, maar bij een mislukkina zou hij niet
«ehoudon zijn om matericele offers te bren
gen. Deze verplichtingen zouden door den
piilendent eigenhandig in schrift zijn ge
bracht en aan Nenadovitsj en Gentschitsj,
de leiders van hot complot, ter hand zijn
ge-tcld.
van binnenlandsche zaken verklaart men
niets te kunnen zeggen.
De „Intransigeant" deelt het bericht in
een speciale editie mede en voegt dam aan
toe, dat zij het voor juist houdt. 1
Reuter-meldt uit Parijtj, dat do minister»
z'ch gisteren hebben beziggehouden met de
territoriale compensaties, die aan Duit-cb-
lnnd toegestaan zullen worden. liet resul
taat dier besprekingen wordt gehe'm ge
houden.
De bijeenrocping van de Kamer zal wor
den uitgesteld tot 31 October of 7 Novem
ber in de hoop, dat alsdan de onderhande
lingen nfgeloopcn zullen zijn.
Corps diplomatique.
Dr. Francisco do Arce, tijdelijk zaakge
lastigde dor republiek Guatemala bij de
Nederlandsche regeering. heeft zijn terug-
roepingsbrieven aangeboden aan den mi
nister van Buitenlandsche Zaken.
Deze heeft op 29 September 1911 den
geloofsbrief ontvangen van den heer José
M. Lardizabal, als zaakgelastigde van voor
noemde republiek.
aan den majoor-magazijnmeester J. J.
A. F. Kannemans, hoofd van het maga
zijn der artillerie te Woudrichem;
op hun aanvrage, ter zake van lang-
durigen dienst, onder toekenning van pen
sioen, eervol ontslag uit den militairen
dienst veleend.
Aan den generaal-majoor Neeteson,
voornoemd, de dank van Hare Majesteit
de Koningiij betuigd voor de veeljarige
en belangrijke diensten door hem aan den
lande bewezen;
aan den generaal-majoor Neeteson en
aan den majoor-magazijnmeester Kanne-
nian-i, beiden voornoemd, te rekenen van
den datum, waarop hun eervol ontslag
uit den militairen dienst ingaat, onder
scheidenlijk de rang verleend van luite
nant-generaal en van luitenant-kolonel-ma-
gazijn meester.
Statan-rerktezlag.
De verkiezing (candidaalstelling) voor
een lid der Prov. Staten van Zuid-Holland
ivacature-prof. lvraus) is bepaald op 15
Nov. a.s. ,dc stemming op. 29 Nov. en
de herstemming op 13 December.
Audiënties.
De gewone audiënties van de ministers
van buitenlandsche zaken, marine, finan
ciën en koloniën zullen deze week niet
plaats hebben.
Indische dienst.
Bij resolutie van den minister van Ko
loniën, van 10 October 1911, aid. 13, no.
14, is mr. L. J. Rietberg, grittier dor
Provinciale Staten van Utrecht, tor be
schikking gestold van den gouverneur van
Suriname, voor de vervulling van het ambt
van gouvernemcnts-secretaris dier kolonie.
Marokko.
De stand dei- Marokkaansche onderhande
lingen is, volgens berichten uit Berlijn, blijk-
uu> bevredigend. De Bondsraad-commissie
uer buitenliuulsclic aangelegenheden zal
\un den toestand op de hoogte gebracht wor
den De regoering beeft huleitijd verklaard,
dut /.ij de commissie eei-t bijeen zou roepen,
wanneer de onderhandelingen vettig resul
taat hadden opaekwerd. Dit tmucnhhk moot
titans gekomen zijn, want otficieti% wordt
medegedeeld, dat do commissie morgen bij
een zal komen en dat de rijkskanselier in die
ijcenkonist mededeelingen zal doen.
Een telegram uit Berlijn aan het Pa-
rij.-ehe nieuwsagentschap „«information"
bericht, dat daar ter stede dc beëindiging
van de onderhandelingen over Marokko of
ficieel is medegedeeld. Ifet Fransche mi
nisterie van buitenlandsche zaken laat zich
echter over de juistheid of onjuistheid van
dit bericht niet uit, en op het ministerie
Tweede Kamerfracties.
Gisteravond hielden de leden dor anti-
rev. partij en die der katholieke ftacticvan
de Tweede Kamer, in liet Gebouw dier
Kamer, club-bijeenkomsten, tot het vast
stellen hunner houding ten aanzien van
eventueelc voorstellen beti effende de rege
ling der werkzaamheden op lieden.
Personalia.
Bij Koninklijk besluit:
is aan den generaal-majoor II. C. A.
Neeteson, commandant der Ie divisie;
aan den kolonel F. 11. IV. H. Spie-
ringhs, commandant van het 5e reeiment
infanterie;
aa.n den adjudant van H, M. de ivo-
ningin in buitengewoncn dienst, den ko
lonel R. Froger, commandant van hot re
giment grenadiers cn jagers;
aan den kolonel F. II. Bonncr, plaatse
lijke commandant te 's-Gravenhage;
aan den luitenant-kolonel jhr. J. W. F.
von Schmidt auf Altenstadt, commandant
van de 4e divisie maréchaussee, en
doeld, dat je Clacs Edvard genomen hobt,
zonder hem lief te hebben?"
„Zeker wel i' zei Maja luid. s,Du{ heb ik
we! degelijk bedoeld. Wat zou ander» mijn
misdaad geweest zijnEn eens lu:b ik dit
moeten bekennen. Als ik dit niot gedaan
had, zou ik zijn ondergegaan."
Tante Loita ontstelde ten bootste van
deze woorden. Haar gansche natuur kwam
in oproer tegen deze benauwende, kille din
gen. Maar zij voelde daar naast ook, dat
/ij in diep leed geblikt had en haar hart
werd week van verlangen om te helpen.
„Hoeveel leed moeten de mensclten je ge
daan hebben," riep zij ten slotte, „dat je
/oo bard oordeelt
Zij nam Mnjn's hand. Nadenkender dan
gewoonlijk streelde zij haar. Zij zocht heime
lijk nuar een troost, etui redding voor hot on-
redbaiT, een genezing voor liet ongeneeslijke
en eindelijk greep zij naar de reddingsplank,
dg nu eenmaal do beste en conige was,
waarop cle/o moedoilijke natuur komen kon.
„Goede hemel!" riep zij. „Als je tonmin-
-L' nog maar een kind had! Iloe komt het
dat je geen kind hebt?"
De tranen biggelden haar bij die woor
den over de wangen en Maja voelde het
/icli aangenaam warm om het lunt worden
-- die tranen golden immers haai!
Maar d i t geneesmiddel won.-chle z ij
niet.
..tr bent zoo goed, tante V' antwoord»
zij. „Maar of mij dat helpen zou...!? Ik
ben blij dat het is, zooals het is. Het kon
duizendmaal erger zijn,"
„'Waarom zou dat niet even goed voor jou
zijn als voor zoo vele duizenden andere
vrouwen?" hield do oude aan.
„Ik weet 't niet," anlttooidde Maja.
„Ik hel) bet altijd /.oo gevoeld als ik zeg.
En alsof zij van haar eigen woorden
schrok, voegde zij er nan toe
„Zeg nu niets meer! Laat mij eerrt weer
kalm worden. Maar geloof meik ben vol
komen wakker en helder! Ik weet wat ik
gezegd heb. En het was lief van u dat. u
mijn velerlei verdrietigheden in geduld hebt
aangehoord."
Een lang, pijnlijk zwijgen volgde op
Maja's woorden. Maja vreesde tante Lotta
een weinig van zicli te hebben afgeschrikt
Zij voelde zelf hoe groot de afstand was lus
schen deze wannvrouwelijke natuur cn zich
zelf. En een vermoeden rees in haal om
trent den eigenlijken aard van dat onder
scheid.
„L Lont gelukkig geweest!'' zei nu-:
dezelfde koele kalmte. „Wie verzadigd i
Zal den hongerige niet kunnen begrijpen
Mam ii behoeft niet bevnesil te zijn. It
wi! alles boen wat 'n mensoh niet God» hulp
vet mag om liet uit te homten en zoo te le
ven, dat mijn man door mij niet ongelukkig
wonlt. Wat ik hem voor God beloofd heb
dat wil ik ook traeliten na te komen."
Nu kwmn in tante Lottu's ge/iidit de
oude. wanne, rooi ij ke uitdi ukking terug.
„Goddank!" riep zij. „Ik mi» werkelijl-
bang dat je dut alles iu ernst meende en
dat je op een goeden dag bij den bosten
goeden Claes Edvard weg zou ioopen
He Rekenkamer-vacature.
De Haagsche correspondent van de
Leeuw. Cl." meldt:
Naar wij vernemen moet het reeds thans
vast staan, dat voor de vervulling van
le Rekenkamervacatuie, ontstaan door het
overlijden van mr. Cl. J. Goekoop, ook
door de rcchtsche partijen steun zal wor
den verleend aan een liberale candida-
tiuir. Met zekerheid kunnen wij melden dat
de hoer C. F. Rechüen Morra, socrcta-
is bij de Algemecnc Rekenkamer, de
aiuluiaat van de linkerzijde zal wezen.
Uit de S. D. A, P.
In dc jongste vergadering van het Par
tijbestuur werd o.a. besloten aan liet Int.
Soc. Bureau te vei zoeken een internatio
nale meeting te Amsterdam te beleggen.
Dit besluit word genomen naar aanleiding
tail dc resolutie door liet Int. Soc. Bu
reau op zijn laatstgehouden vergadering tc
Xurici aangenomen.
Bespreking-ui werden gevoerd over do
verdere actie voor het algemeen kiesrecht;
bepaalde besluiten in deze werden niet
genomen.
Vakschool voor de typographie
Uit Dmv Haag wordt gemeld:
Dank zij den financieelen steun van Rijk,
lbovincie, Gemeente en particulieren is de
totstandkoming van een vakschool voor ty
pografen nu verzekerd. De inrichting, die
wordt ondergebracht in een der gebouwen
van do Ambachtsschool, zal weldra enke'e
machines van verschillend model herbor
gen; bovendien over allerlei materiaal be
schikken, dat voor behoorlijk onderwijs on
misbaar is te achten.
De school zal plaats bieden aan 2-1 leer
lingen, üie in een driejarigen cursus zoo-
Bij deze woorden moest Maja haar oogen
afwonden. Er was een stem in haar, die
fhii.-tcrdeZeg het nu nuZeg, dat het
zoo is. Want weggaan wil je toch! Spreek
je openhartig uit tegen je vriendin, zoolang
je haar hebt Als z ij je verlaat, hel) je nie
mand meer op aarde
Daar hoorde zij tante Lotta fluisteren:
„Doe, zooaL je het mij daar juist beloofd
hebt En je zult zien, dat de liefde mis
schien nog komt."
Verstrooid antwoordde Maja:
„Dat heb ik ook geloofd langen
lijd..."
In haar hart woelde de nieuwe gedachte.
Zij wist wol, dat zij vroeger er nog nooit in
ernst aan had gedacht. En toch was het
haar, als was. die gedachte aan weggaan in
een kort oogonblik geheel met haar ver
groeid, één met haar ganscho wezen zoo-
tl it zij haar nooit weer van zich zou kun-
u» u -cmuM n... En hol scheelde niet veel of
Maja wa- U/or de oude vrouw op de knieën
getallen en had haar heclo oproerige inner
lijk blootgelegd en haar om hulp gesmeekt.
Maar daar kwam Mulin met de bood-
ehap, d.ii liet avondmaal op tafel stond en
Maja dwong zich (lanwm tot kalmte. Zij
hoi. een gevoel of zij op het punt geweest
wn-, hal» mor kop in een afgrond te sprin
ten eu een toeval haar in het laatste oogen-
hrilc .me gered had. Met een zucht van ver
lichting stond zij op. En ook de oude vrouw
deed liet weldadig aan. dat liet gesprek op
deze wijze werd onderbroken.
(Wordt vervolgd
