64"° Jaargang,
Zaterdag 14 October ï9ïï
13738
DE OPRIJLAAN
I
Eennis geving.
BUITENLAND.
BINNENLAND.
<i.j
SCHIEDAMSCHE COURANT.
Deze courant verschijnt dagelijks,met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per kwartaal: Voor Schiedam en Vlaardingen fl. 1.25 franco
per post fl. 1.65.
Prijs per week: Voor Schiedam en Vlaardingen 10 cent.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Ahonnemonten worden dagelijks aangenomen.
Advertentiën voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór een
par aan het Bureau bezorgd zijn.
Bureau: Lange Haven No. 141 (hoek Korts Haven).
Prijg der Advertentiën: Van 16 regels fl.O,92; iedere regel meer
15 cents. Reclames 30 cent per regel. Groote letters naar de plaats die zq
innemen.
Advertentiën hij abonnement op voordeelige voorwaarden, ianeven
hiervan zijn g.Tatis aan het Bureau te bekomen.
In de nummers, die Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond
verschijnen, worden zoogenaamde kleine advertentiën opgenomen tot den prijs
van 40 cents per advertentie, bij vooruitbetaling aan het Bureau to voldoen.
Intercommunale Telefoon No. 103.
gjtxiuuMJimmisKivmBi
mh twr™ 'imm.iiWM I m u lrB'1 SDXmWa
Inrichtingen welke gevaar, schade of
hinder knnncn veroorzaken.
Burgemeester en Wethouders van Schie
dam, 1
'Gelet op do bepalingen der Hinderwet,
Brengen ter algemeenc kennis, dat, aan
gezien liet deskundig onderzoek met
metrekking tot het verzoek van de
NEMRLANDSCHE „ETERNIT" en ISO
LEER-MAATSCHAPPIJ, to 's-Gravenhage,
om vergunning tot hot oprichten eener f a-
hriek voor het vervaardigen van as
best- e n k u v k i s o e e r m i d d el on
en kurkvuurmakers in het pand
staande Bakkerstraat no. 17, kadaster Sec
tie L no. 195, met een stoomwerktuig van
16 P.K. en een stoomketel van 9 M.2 ver-
warmingsoppervlak, nog niet geëindigd is,
de beslissing op deze aanvrage is ver
daagd. i
Schiedam, 12 October 1911.
Burgemeester en Wethouders voornoemd
M. L. HONNERLAGE GRETE.
De Secretaris,
v LUIK, L, S.
Schiedam, 13 Oct. 1911.
1)E ITAIÏAANSCil-TURKSCHE
00KL0G.
I n T v i p o 1 i s.
Het trekt de aandacht, dat de Italianen
zich zoo haasten juist de provincie Cyrenaïka
te bezetten. Deze provincie is het vrucht
baarst gedeelte van dit Noord-Afrikaansch
gebied, eu het rijkst aan havens. Terwijl in
liet eigenlijke, Tripolis tot nog toe alleen de
gelijknamige stad werd genomen, zijn in
(jyreniaïka de steden Benghazi, Tob roek cn
Dema reeds bezet.
Bij de bezetting van laatstgenoemde plaats
moot het veel ernstiger zijn toegegaan, dan
bij de andere krijgsoperaties. Telegrammen
uil Rome en Konstuntiuopol stemmen hier
in overeen, dat de Italianen veel werk geimd
hebben bij het veroveren van deze plaats.
In eik geval is er niet weinig bloed
vloeid. In Konstimthiopel wil men weten,
dat de Italianen een nederlaag leden en
scheepsmateriaal verloren. Al is dit over
dreven, toch blijkt dat het verzet in Dei na
veel krachtiger is geweest dan bij Tripolis.
Berichten, ontleend aan het avondblad
van de „Vossische Zeiltuig" van gisteren,
luiden: Konslnntinopcl, 12 October. De ge
ruchten van gisteren, meldende dat een
deel van hol ltnliannscho eskader een neder
laag leed aan do Oostkust van Tripolis, wor
den heden bevestigd door nieuwe tijdingen
uit Pen® Verschillende Italiaanse,lie oor
logsschepen, die troepen willen landen en
floor het vuur van de Turken verhinderd
weiden dit plan uit Ie voeren, werden, ern
stig beschadigd. Volgens een cuidere le,z.ing
zouden zij zelfs gezonken zijn.
Telegrammen uit Bome melden, dat de
"tad Dema, na een duchtige beschieting,
waarbij veie dooden en gewonden moeten
zijn gevallen, door Ifaliaauselie trocjien bezet
is geworden.
Voor do stad Tripolis verscheen gistermor
gen dc tweede Italinansche trausportvloot
vim 19 schepen met ongeveer 15.000 man.
Onmiddellijk werd tot ontscheping overge
gaan, zoodat de stad op 't oogonblik door
ruim 22.000 man is bezet. Pe 8000 man,
die Woensdag waren geland, marcheerden
direc door naar de bron, dio dc stad van
w.itoi V' 'Oiziet en reeds herhaaldelijk door de
Teken werd bedreigd.
Uit Rome wordt verder geseind, dat do
Italianen een colonne hebben uitgerust,
welke z.nl trachten de stellingen aan te val
len, dio in dc onmiddellijke nabijheid van
Tripolis zijn gelegen, en voorts dat de in-
Inndsohc bevolking 5500 geweren zou heb
ben ingeleverd.
Po „Giornale d'Italia" verneemt uit Tri
polis, dat do regeering te Konstantinopel
aan do Turksche consuls te Tunis cn te
Malta geseind heeft, om te trachten aan den
bevelhebber der Tripolitoansche troepen het
bevel te doen toekomen; zoo lang mogelijk
weerstand te bieden.
De opperbevelhebber van de Italiaansche
troepen heeft tot do bevolking v-an Tripolis
cu Cyrenaïka en de geannexeerde gebieden
een proclamatie gericht, waarin hij zegt, dat
hij niet gekomen is om de bevolking, die
thans door de Turken in slavernij wordt ge
houden, te knechten, maar om hen recht tc
verkenen, den' overweldiger te straffen en
heil vrij te maken.
De bevolkingen zullen geregeerd worden
door hun hoofden onder patronaat van den
;oning van Ttnlië. Hun vrouwen, hun gods
dienstige en burgerlijke wetten, lmn rechten
cu privileges zullen geëerbiedigd worden
De tegenwoordigo belastingen zullen her
zien en verminderd worden, misschien zelfs
a l'geschnft.
Niemand zal tegen zijn wil onder de wa
pens worden gehouden.
ringen zijn reeds vertrokken om de voorbe
reidende maatregelen te nemen.
I n Turk ii e.
Pe boycot tegen de Italianen is te Salo-
niki, Smyrna en Konstantinopel begonnen.
In Arabic heeft de imam Jnliiai den hei
ligen oorlog uitgeroepen. Pe stammen uit
Yemen rukken op naar do kusten van de
Roode Zee, maar Italië is met z'n eskader
meester dier zee,
P e houding der mogendheden.
Po ,,Corrierc della Sera" verneemt liit
d.; beste diplomatieke bron de volgende
mededecling: „Pe situatie is, van interna
tionaal standpunt bezien, onveranderd, liet
oenigo positieve is de houding van Duitsch-
land cn Oostenrijk, die beiden bewijzen go
ven van trouw. Frankrijk gedraagt zich cor
rect, doch niet hartelijk, terwijl Engeland
riog draalt en zich voornamelijk interesseert
voor de bondgenootschappelijke verhouding
tussehoB Italië en Duitschlnnd. In Londen
Hihe politieke kringen ziet men in, dat het
presligo van Italië in de M'iddellandsche Zee
toeneemt en men vreest reeds voor een
Duitsch-Italiaansch gemeenschappelijk op
treden aldaar."
Pezo laatste mededecling is reeds beves
tigd door berichten in Engclsche bladen
onder andere in de „Morning Post", doch
de Duitsche binden, die van deze geruchten
notitie namen, verklaren, dat men hier
weer te doen heeft met een nnti-Duitsche op-
hitsorij van Engeland. Duitschlnnd zeg
gen zij denkt er niet aan door met
Italië samen te spannen liet conflict in
Tripolis ingewikkelder te maken, do Puit-
-die regeering zou dit ook al bezwaarlijk
kunnen doen tegenover de Tnrk«che vrien
den.
GEMENGDE MEDEDEELTNGEN.
P e r z i
Het succes de,r regeering in het noor
den heeft zoo wordt uit Teheran, ge
meld ook in het zuiden een diepen
indruk gemaakt. De opstandelingen bij
Sjiras hebben aan de vegeering hun onder
roering kwam, en 200 h 300 Matidsjoes
moet hebben gedood. Kort daarop werd
do stad door do opstandelingen zonder
slag of stoot bezet. Er word echter over
en weer woest geschoten Uissehen de for
ten to Woetsjang, die in handen der op
standelingen zijn en de rcgeeringsknrisers
op de rimer. De Ilaiikou-spoonveg is over
een afstand van 20 mijl opgebroken, de
bruggen zijn vernield. Do buitenlandeis,
die op de concessies zijn aangekomen, ver
klaren, dat zij door de opstandelingen met
alle mogelijke consideratie behandeld
werden.
De regeering te Peking heeft bevolen,
dadelijk twee legercorpsen, onder hevel \an
den minister van oorlog, naar Woetsjang
te zenden. Ook zullen cenige oorlogssche
pen worden gezonden.
Volgens do officieele berichten zijn
10.000 tot 15.000 man troepen, in de pro
vincie Hoe-pé aan het muiten geslagen.
Men gelooft dat 30 moderne kanonnen ver-
meesterd zijn te IVoetsjang.
Uit Peking wordt verder gemeld, dat de
opstand een onderdeel is van een, volgens
een vast plan op touw gezette beweging,
die zich over het gehcele rijk moest ver
spreiden. Sunyatsen zal president van de
republiek worden, zijn broeder Sutiyu.
thans to Ilankou, president van de pro
vinciale Vergadering en Tanghuaiung, een
bekend geleerde) zal tot onderkoning van
Hoepé benoemd worden.
Do gehcele vertegenwoordiging van
Iloc-pé heeft zich afgescheiden van de kei
zerlijke regeering.
Ook de opstandelingen m de provincie
Tsetsjooan winnen terrein. Het I'ctersbmg-
sche Telegraaiagentschap verneemt uit Pe
king, dat zij Tsjoe-tsjou en Soei-foe hebben
bezet. Zij rukken op naar Tsjoeng-king,
oogenschijnljjk met het doel de hooldpun-
tcn op den, linkeroever van de Jarig-toe
tc bezetten.
Volgens ingekomen berichten, is Sjansja
in opstand cn zijn de yamens van den
onderkoning en den Tataarse hen generaal
verwoest.
Baad Tan State.
Openbare vergadering van den Raad van
Btate, afdeeling voor de geschillen van
lies tuur, op Woensdag 18 October 1911,
des voormiddags te 11 uur.
Onze Kamerleden.
Tiet lid der Tweede Kamer, jhr. mr. De
Savornin Lobman, is hedenochtend uit
Zwitsmland te (iravenhage teruggekeerd.
Personalia.
In Hotel des indes heeft intrek geno
men jhr. mr, dr. Clifford Kocq van Breu-
gel, gezantschapssecretaris hij de Neder-
landsche legatie tc Berlijn.
werping bekend gemaakt. Hot handelsver-
A1 deze bepalingen z.nllen een grondslag J keer is in het zuiden reeds weder geopend.
- - Gedurende den opstand zijn de eigendom
men van Europeanen niet aangetast. De
regeering verklaart, dat zij verdere maat
regelen treilen zal om do veiligheid van
do zuidelijke handelswegen te waarborgen.
Het optreden van Engeland tot versterking
van de consulaalswaclitea is daarom, on-
gerechtvaaidigd.
Roman naar
GUST AF af GEIJERSTAM.
3fij
„Wat vil jo daarmee zeggen?" vroeg dc
oude dmne opgewonden.
,1 k weet liet zelf niet," antwoordde Mnja.
„Ik voel liet alleen. Pc dooden hebben macht
over ons. Waarom moeten wij hun gehoor
zamen? Bestaat er niet in ons'eigen hart
een ongeschreven wet?"
Muja kon niet stilzitten. Langzaam liep
zij over den witten looper heen cn weel'.
Af en toe beefden haar schouders van lichte
rilling-en als hol zij het koud.
„Pe dooden zijn bij God 1" zei tante
Lottn met vreemde stem. „Het is geen
schande zich door lien to laten leiden."
Muja antwoordde niet. Zij bleef heen en
weer wandelen. Po oude tante Volgde haar
vanaf de sofa met onrustitgo blikken. Einde
lijk keerde Muja naar haar plants naast de
oude terug. Maar het gesprek was nu een
maal afgebroken cn noch tante Lotta, noch
Mnja kon don vroegcren vcrtrouwelijken
toon terugvinden. Ifel was of er plotse
ling een muur tiissehen haar heiden stond
cn zij voelden dat ook beiden.
r Het was haar voor beidon een verlichting,
dut eindelijk het oogenblik van gocdennnclit-
zeggen kwam.
vormen voor de toekomsigo betrekkingen
tintellen beschermers en beschermelingen.
Ualie wil den vrede en tevens dat Tri-
.olis een Islamitisch land blijft.
In Italië.
Pe „Me&sagero" zegt, dut de koning de
nieuwe zitting van het parlement zal openen
met een troonrede, waarin hij zal mededec-
len, dat het grondgebied van liet koninkrijk
is uitgebreid ten gevolge van de bezetting
vun Tripolis on Cyrenaïka.
Pe „Corrierc d'itulia" verklaart uit goede
hum tc hebben vernomen, dat dc regecrings-
kiingon in overleg met parlementaire zich
beslist hebben verklaard tegen liet toestaan
au een schadeloosstelling aan Turkije.
Tripolis zal geannexeerd worden eu ver
hield in twee provincies.
Twee ambtenaren van de centrale regeo-
„Behvijf mij vaak, mijn goudklndjczei
tante JjOtta. „Pat zul je goed doen!"
Mnja kreeg plotseling een gewaarwording
of er iets in haar smolt. Zij boog zich over
do oude dame cn zei warm:
„Dat zal ik doen. En als er iets zoor bij
zonder mooilijks over mij komt, dan weet
ik dat ik bij u komen mag!"
„Dat mag jc, kindantwoordde tante.
„Waar dn hoe jc ook gaat, jo beweegt jc al
tijd op Gods wegen."
„Weet ik dan, wat Gods wegen zijn?'
vroeg Ma ja.
„O zeker, kindjeIn den grond weet
ieder mensch dat."
Zoo gingen op dezen laatsten avond Mnja
en haar moederlijke vriendin uiteen. Maar
Mnja liep nog lang in de stille kamers rond
en benijdde het oude kind dat nu zoo rustig
achter haar mousseline gordijnen in de blau
we kamer sliep. Vail do wanden volgden
haar de gevoellooze oogen van do oude por
tretten. Waai' z;j ging, waarheen zij keek,
zag hij zc. En haar peinzen tastte ver voor
uit in een onzekere toekomst.
C li i n a. -
Na IVoetsjang zijn ook de millioonen-
stcden Ilanjang en Ilankou in handen
der rcvolutionnairen gevallen. Daarmee be
vinden zicli ook de ijzer- en staalfabrieken,
zoomedo bot arsenaal te Ilanjang, in hun
bezit. Do opstandelingen zijn talrijker dan.
de regceringstroepcn.
De opstand to Ilankou begon in de in-
boorlingonstad, waar do bevolking in be-
Yan het hof.
Z. K. H. de Prins is hedenochtend te 11
u, 17 min. per Staatsspoor, vergezeld van
zijn adjudant, majoor jhr. Van Suchlelen
van de Hacre, te 's-Gravcnhage aangeko
men, Z. K. II. zal morgen om 12 u. 33
min. eveneens per Staatsspoor weder ver
trekken.
II. M. de Koningin wordt morgenochtend
omstreeks 8l/e uur te 's-Gravenhage, ver- I ding
wacht en zal omstreeks 3'/i
terugkeoren naar liet Loo.
uur weder
Herziening van het erf pachtstelsel.
Men meldt ons uit Amsterdam:
De commissie, benoemd door den Raad
inzake herziening van hot erfpachtstelsel,
heeft een uitvoerig rapport betrefffendo
deze herziening "bij den Raad ingediend,
waarbij de meerderheid van deze commis
sie zich heeft verklaard voor meer zeker
heid voor den erfpachthouder.
Tegen het rapport van de meerderheid
van de commissie heeft de heer Wibaut
een nota ingediend, waarhij hij zich ver-
Maart voor een uitgifte in erfpacht, waarbij
gelet wordt op de zoo doeltreffend moge
lijke voorziening in de woningbehoefte der
bevolking, in veihand met do eischen van
het bediijlsleven, evenwel op zulk een
wijze, dat rekening wordt gononueu met
tie belangen van volgende geslachten, dat
iiifl name volgende geslachten geen onnoo-
di-ge moeilijkheden in den weg worden ge
ëgd 0111 in woningtoestanden, stadsbebou-
wing en stadsindeeling zulke wijzigingen
te brengen, als waaraan dan de 'behoefte
zal worden gevoeld.
De lieer Wibaut verklaart zich voor het
tegenwoordig stelsel en de bepalingen, of
wanneer men wijzigingen van deze niet
noüdig acnt om eripaehtsgronden in den
eersten termijn uil te geven niet langer
dan 75 jaar. Bij verstrijking van deze 75
jaien leeft de gemeente het recht de gron
den tot zich te nemen tegen vergoeding
van de opstallen of met den erfpachter
een nieuw contract aan le gaan, waardoor
het mogelijk wordt een eventueel tusschen-
tijds ingetreden waardevermeerdering van
den grond door verhooging van den nieu
wen canon aan do gemeente ten goede to
doen komen.
Do hm Wibaut wil verder een erf-
nchtslonds, gevormd door reserveenug
van een gedeelte van den canon met het
doel dit fonds te bestemmen voor vergoe-
van de waarde dier opstallen, die
Corps diplomatique.
De nieuwbenoemde 2e secretaris bij het
gezantschap van hot Uuitsclie Keizerrijk
alhier, baron Dietrich von Scharfenberg, is
reeds te 's-Graveahage in het Hotel des
lades aangekomen.
de gemeente bij beëindiging van het erf-
paehtsrerht aan zich trekt.
Dit fonds wil de lieer Wibaut vormen
om vo'gcriio geslachten gelegenheid tc ge
ven, zonder bezwaar de opstallen aan zich
te trekken.
,,Svo
10 Februari.
Mijn nilcrliofsl tantetje,
Geloof maar niet, mijn liefste, kleine
oudje, dat ik altijd door treur, omdat ik mijn
man niet zoo kan liefhebben, zooals u den
uwe eens hebt liefgehad. IJ moet mij ook
niet zoo droevig schrijven, of u altijd niels
dan medelijden mot mij hebt, Dat is hccle-
manl niet noodig. Tenminste niet voor mij,
Weet u, ik geloof vaak, dat er geen andere
vrouw zooals ik is. Meen nu niet dat dat lou
ter eigenliefde is. integendeel. Ik zie juist
altijd zoo tegen u allen op, gij, die u vrou
wen noemt en die vrouwen zijt.
Of er wel een leelijker maand dan Fo-
itiari ia? Ik kan het bijna niet gclooven. Do
winter heeft u! zoo vim-dijk lang geduurd
en geen mensch weet hoe lang dat nog zoo
voortduren kan. liet lijkt mij wel één lange
sneeuwjacht, deze winter. Altijd door is er
sneeuw gevallen, zacht of met stormen. IIoc
de arme menschen, dio vér van dc verkeers
wegen wonen, zich er doorgeholpen hebben
-- dat begrijp ik eenvoudig niet. Men hoort
ook dat er hier cn daar vrouwen verhongerd
zijn en dat er mannen bevroren in de
sneeuw zijn gevonden. En de anderen, die
den winter zijn doorgekomen, hebben zich
uit moeten graven, want de huizen waren tot
over de sclioorstecnen dichtgesneeuwd net
zoo als dieren, die zich uit hun holen naar
hoven moeten graven. Is het niet zonderling,
dat tal van menschen alleen voor liet onge
luk geboren zijn en andere voor overvloed?
Met die gedachte kan ik nooit goed klaar
komen. En zoo dikwijls con ellendige bede
laar bij dc keukendeur komt, geef ik hom
wat. Claes Edvard schudt het hoofd cn zegt
d it ik to veel geef. Maar als niemand her
"ziet, geeft hij zelf minstens evenveel. En
alle armen zegenen hem en houden van hem.
Claes Edvard is dezen winter veel in den
stalhij heeft twee nieuwe, bonte gevlokte rij-
tuigpaardeu gekocht. Nu hebben we er zes
stuks. De hemel mag weten, waarvoor wij
die alle noodig hebbenClaes Edvard oefent
zich in 't rijden met de nieuwe paardenhij
rijdt werkelijk zeer goed. Ik hen blij dat hij
iets heeft, waar hij pleizior in heeft.
Ik zelf zit hier in mijn groot, warm huis
en werk van don morgen tot den avond, op
dat do tijd 0111 zal gaan. Als er een brief
van u komt, draag ik hem eerst langen tijd
ongeopend bij mij, tot ik een wij oogenblik je
heb en mij in een hoekje kan terughouden."
„Een tuin moest ik ook bij mijn
huisje hebben en een paar linden voor in den
hof met banken eronder. Het geheel behoef
de niet grooter to zijn dan zoo, dat, als men
uit den oenen hoek zacht riep, uit de verst
verwijderde dadelijk liet antwoord zou klin
ken... Niet zooals hier, waar men door het
huis kan hollen en roepen en zoeken, zonder
elkaar te vinden. Iemand, die riep moest er
namelijk zijn en iemand, die antwoordde.
Ja wel zoo ik zie dat deze brief
langzamerhand tot een boekdeel is gewor
den; en nu komt Claes ook dadelijk beneden
cu wacht bij de lamp tot ik naast hem kom
zitten. Dat zal ik ook doen, n ik wil lief
tegen hem zijn. Ik zal geduld!., luisteven als
hij van 't achterste deel van zijn paard, van de
strengen van do rijtuigpnimlen cn de fanieuse
rassen onder do koeien vertelt. Ik zal tcc-
lioovon en zal hem antwoorden. Ik zal er
geduldig op wachten, dat de liefde komt,
dio tante Lotto mij beloofd heeft.
Och, lieve, grijsharige, goedhartige, kleine
oudeAls ik maar eerst zoo oud als u was,
Een grootgcli plan.
Door het Centraal Bestuur der Yereoni
dan was er heelemaal geen nood. Maar te
genwoordig is er ook geen nood! Op 't
oogenblik gaat het mij nog goed. Buiten
sneeuwt 't weer eens, maar de lucht is zoo
weinig dik bewolkt, dat men hel maanlicht
door do sneeuwwolken schijnen ziet, die
daaibovcn zweven. Ik behoef maar voor het
raam te gaan om het te zien. En dan is
anii zoo mooi. Pan geniet ik zoo volop
\.in de groote eenzaamheid, waarvan ik,
zoon]» u weet, zooveel houd. De. groote een
zaamheid, als men voelt, dat rondom be
sneeuwde wouden slapen,..
Duizendmaal goede jiachtIk hoor Claea
juist komen. Zoo vroolijk als nu, ben ik
niet altijd.
„Uw domme Maja."
„Een dag later.
Als u eens wist, hoe lief ik gisteravond
tegen C'lacs Edvard geweest bon. Drie volle
uren heb ik piket met hem gespeeld. Maar
daarna heb ik dan ook den hcelen nacht
ais een roos geslapen.
Pas heb ik uw laatsten lieven brief gele
zen. Wat praat u daar nu? U wilt den ge
beden eigenden zomer in Lidkoping blij
ven en noch Lilla Mo, noch Torstorp, noch
B\anii bezoeken? Dat kan ik eenvoudig
niet gclooven. Pan moest i k er de schuld
um hebben, dat u van Svanii wegblijft.
Want vroeger bent u toch altijd gekomen.
Maar als u niet komt, dan kom ik."
(Wordt vervolgd.)