64"'° jaargang
Donderdag 19 October 1911
No. 13742
DE OPRIJLAAN
BUITENLAND.
SCHIEDAMSCHE UlURANT
Deze courant verschijnt d g e l jj k met uiteondering van Zon- en Feestdagen.
Prp per kwartaal: Voor Schiedam en Vlaardingen £1.1.35 franco
per post II. 1.65.
Prijs per week: Voor Schiedam en Vlaardingen 10 cent.
Afzonderlijke nummers 9 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen.
Advcrtentiëa voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór een
uur aan het Bureau bezorgd zijn.
Bureau: Lange Haven No. 141 (hoek Korte Haven).
Schiedam, 17 Oct. 1911.
DE ITALIAANSCK-TURKSCHE
OORLOG.
In Tripolis,
Viel er de vorige dagen nog van een
enkele nachtelijke schermutseling te gewa
gen, thans is er in 't geheel geen „oorioga"-
nieuvs.
Over den jongsten aanval der Turken op
de Italiaansehe voorposten bij de bronnen
van Boemelia meldt Bnrzini, de correspon
dent van de „Corriere della Sera", dat de
Italianen niet voorbereid waren op ccn artil
lerie-gevecht. Te oord eden naar de schoten,
beschikten de Turken over vièr of zes ka
nonnen, waarvan er tóeta vrij stond. Na on
geveer 30 schoten hield het vuren van de
Turken op, omdat zij vreesdon voor het in
grijpen van de Italiaansehe scheepsknnonnen.
De aanvallen van de Turken moesten
waarschijnlijk uitsluitend dienen tot dekking
van. den proviand aanvoer uit Tripolis. "Voort
durend worden er karavanen aangehouden,
die beweren naar plaatsen te gaan, die ver
van hot Turkschc kamp verwijderd zijn. In
Tripolis zijn nog groote voorraden verborgen.
De gouverneur heeft den uitvoer van diei*en
van allerlei soort verboden.
De organisatie van de groote expeditie
naar het binnenland wordt met kracht voort
gezet en alle knmeelen worden opgeëischt.
Een ander telegram uit Eome meldt, dat
de Turken hun kampement, dat zich tot nog
toe te Sonani beni Aden bevond, mmr Al
geria, op cenigo uren „afstands van Tripolis
gelogen, hebben overgebracht.
Moenir pasja zou, volgens ditzelfde be
richt, voor het front van zijn troepen van hot
opperbevel ontheven zijn, dat overgenomen
is door kolonel Ni-jat. Do Jong-Turksche
officieren hadden deze tegen allo discipline
indruisehende beslissing genomen in een ver
gadering waar men den tegenstand tot het
uiterste noodzakelijk heeft verklaard. Toch
wordt de toestand der Turkschc troepen steeds
meer wanhopig en het opbreken en aanvallen
bij nacht schijnt geen ander doel te hebban
dan den vijand bezig te houden, ten einde
de transporten van levensmiddelen te verge
makkelijken.
Do „Corriere della Sera" meldt, dat te
Malta 300 Turkschc soldaten zijn aangeko
men, die met hun officieren de grenzen van
Tripolitanië zijn overgetrokken en te Kaffr
boe Garden, in een door Pransche troepen
bezet Tunisisch fort, opname hebben ver
langd, Do command.ant van het fort heeft
hen de wapenen laten uitleveren en naai
de Franscho regeering om nadere instruc
ties geseind.
De Italiaansehe vloot.
Uit Konstantinopel wordt gemeld, dat drio
Italiaansehe torpedobooten, den 4en October
kanonschoten hebben gelost op de eilanden
bij Aivalili. Een dezer booten is de haven
van Mytilenc binnengevaren, de beide an
dere kruisen larig3 de kust.
Onder het hoofd „Verwachte Maritieme
Roman naar
GUST AP. af GEIJERSTAM.
Actie van Italië in de Eeeïsche Zee", zegt
de „Voss. Ztg.", dat de Italiaansehe vloot
vermoedelijk in de komende dagen naar do
EgeTsche Zee vertrekken zal.
Teekenen hiervoor zijn de neutraliteite-
verklaring van het eiland 8amoa door Italië,
du uit Smyrna stammende berichten over
tie ernstige bedreiging van Saloniki door
Italië en de repressaille-mantregelen van
Turkije. Het geheole Italiaansehe eskader
wordt in de haven van Tobroek voor een
actie in de Egeïsche Zee gereed gemaakt. In
aanmerking komt de bezetting van verschil
lende eilanden in den Archipel. Een blok
kade van eenige Turksche havens, geschikt
voor zulke bezetting zijn vooralRhodes,
Lemnos, Tenedos, Mytilcne en Chios. Italië
zal waarschijnlijk op eenige dezer eilanden
Hoepen landen en de douanekantoren bezei
len. Tegelijk zal de bezetting van Smyrna
en andere havens in Klein Azië volgen.
In Egypte.
Op de Berlijnsehe beurs wns gisteren hot
gerucht verspreid, dat Engeland op het punt
stond om Egypte in te lijven.
Tiet „Berliner Tageblntt" merkt, naar aan
leiding daarvan op, dat het reeds zeer op
merkelijk is geweest, dat men den besten en
moest- gevierden Engelscheri generaal, lord
Kitchener, eenigen tijd geleden naar Egypte
hooft gezonden, op een poot, die vroeger
voor een man van zoodanige betcekenis
eigenlijk te onbelangrijk had geschenen. Tot
nog toe is er geen enkele bevestiging van
liet gerucht. Misschien echter wil men de we
reld voor een voldongen feit stellen.
In Tu r kij e.
In aansluiting met het bericht in zake het
in-heschuldiging stellen van het Knbinot-
Ilakki pasja, wordt nader gemeldt, dat de
aanklacht zeven punten bevat, waarvan het
belangrijkste is, de verwanrioozing van het
bestuur van Tripolis. Onder het oude regime
had Tripolis een garnizoen van 20.000 man,
waarbij nog een inlarul.scho militie van
-10.000 rrnin .gerekend kon worden. Door het
zenden van troepen naar Jemen is het gar
nizoen van Tripolis tot 5000 man geslonken
eu werd do stad zonder wapens en munitie
gelaten,
Aan de „Vossische Zeitung" wordt over de
openbare meening omtrent den grondslag
der evonlueelo onderhandelingen uit Kom
Manlinopcl geseind„Het publiek wil al
leen den vrede, wanneer de souverciniteit
van den sultan orer Tripolis erkend wordt.
Daar dc regeering hetzelfde standpunt in
neemt en do Jong-Turken, zoowel als de an
dere oppositie-partijen, het met do regeering
eens zijn, zijn op het oogenblik binnenland-
.-chc verwikkelingen niet le vreezen. Alleen
in handelskringen wenscht men zoo spoedig
mogelijk vrede, want het chronisch gebrek
aan geld doet zich nog sterker gevoelen dan
gewoonlijk. Euiopeescho huizen weigeren
goederen op krediet te leveren.
Door de onzekerheid in de biijnonlandsche
aangelegenheden ia de koopkracht van het
publiek belangrijk verzwakt. Ook de regee
ring geraakt in financieele moeilijkheden
De onderhandelingen over een leening met
Prjjs der Advertentiën: Van 1—6 regels fl.0.92; Iedere Tegel meet
15 cents. Reclames 30 cent per regel. Groote letters naai; de plaats die zij
innemen.
Advertentiën bij abonnement op voordeelige voorwaarden. Tarieven
hiervan zjjn gratis aan het Bureau te bekomen.
In de nummers, die Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavofld
verschijnen, worden zoogenaamde kleino advertentiën opgenomen tot den prijs
van 40 cents per advertentie, hij vooruitbetaling aan bot Bureau tc voldoen.
Intereommnnnl'
Telefoon No. 103.
Frankrijk zijn tengevolge van den oorlog ge
staakt on de autoriteiten hebben niet vol
doende geld om aan haar verplichtingen to
voldoen.
De speciale correspondent van de „Temps"
te Konstantinopel seint aan zijn blad, dat de
gmot-vizier waarschijnlijk beden, Woensdag,
tuin do Kamei het regeeringsprogramma zou
voorleggen. De hoofdpunten van dit program-
gramma zijnbevordering van de eenheid
tusschen alle Oltomaansche elementen in het
ijk, het organLseeren op vaste grondslagen
nn de rijksfinanciën, de ontwikkeling der
conofflisehe belangen van het land en het
behoud van den algemeencn vrede in de
eerste plaats in den Balkan, waar dc regee-
ing- met de noodige energie de onschend
baarheid der grenzen zal weten te verzeke-
en. Wat den oorlog met Italië aangaat, is
11 regeering san meening, dat liet land wecr-
tnnd bieden moet en de nationale eer moet
hooghouden. De minister van handel heeft
o directeuren der verschillende bankin-
tellingen uitgenoodigd in gemeenschappe-
ijk overleg de noodige maatregelen te bera-
nen om de dreigende commarcieele crisis af
te wenden.
De „Monite-ur" vernam op het ministerie
'nu buitenlandschc zaken te Konstantinopel,
dat de Poite in een nieuwe nota den mogend
heden heeft medegedeeld, dat het haar niet
mogelijk is de Voorwaarden tc precisecreri
of den grondslag aan tc geven voor een eon-
ierentic over de bernidde'imr. De regeering
heeft reeds de grootst mogelijke tegemoet
Iteming betoond door zelf de mogendheden
te vragen in het belang van den vrede werk
zaam te zijn. Dit beroep op do vredelievend
heid is vim de hand gewezen, meer mag do
Porto niet doen, wil zij de eer en de waar
digheid vart het land hoog houden. Wel is
de regeering vredelievend gezind, maar zij
echt zich nog absoluut.niet overwonnen. liet
is de plicht der mogendheden te Rome
onderhandelingen te openen, opdat de Ita
liaansehe regeering ten slotte de rechten
der Turken erkent, die zij met voeten ge
treden heeft.
Er is oen wet uitgevaardigd, waaibij
goederen, ingevoerd uit Italië, belast wor
den met een invoerrecht vim 100 pro
cent der waarde.
GEMENGDE MEDEDEELINGEN.
40)
De laatsto woorden klonken vroolijk; en
die kleine 6cherts deed do lucht tusschen
hen beiden dadelijk klaren. Maja lachte en
Matts Holt ging voort
„Bijzonder ondernemend ia hij nooit ge
weest, de goede CInes Edvard. Maar hij was
verliefd en de liefde doet wonderen."
Maja zat doodctil m keek over de open
plek in het bosch, waai- zij zaten en waar
dc zonnestralen warm neervielen te midden
van de schaduwen der dennen.
„Dus dan heeft grootmoeder bij mijn hu
welijk toch ook de hand in het spel gehad,
zij hot dan door middel van iemand andora,"
zei ze.
„Nu jn, dat zou men zoo kunnen opvat
ten.' gaf haar vader toe.
„Als grootmoeder er niet geweest \vas,;
ging Maja voort, „dan zou u niet weer ge
trouwd zijn. En ik zou geen man hebben.
En n en ik zaten misschien nog alleen hier
op Tovstorp."
Op dio woorden wist haar vader geen ant
woord. Do bekentenis die er in verborgen
lag, ontging hem niet. Hij voelde we! dat hij
no^ ahijd de eerste plaats in het lmrt Van
zijn dochter innam en hoewel hij Maja op
recht alk geluk foewenschte, verblijdde hij er
.zich toch over, te hooren, dat het huwelijk
hem zijn Maja niet had ontnomen. Een gren-
re!oozo, weemoed steeg in hem. liet
hem of hij één enkel oogenblik helderziend
was, waarin hij begreep dat hij liet heerlijk
sle, dat het leven hem geschonken had, ver
brijzeld had en dat liet hem nooit weer go-
lukken zou de scherven bijeen to voegen
zóó dal het geheel weer werd als het vroe
ger geweest was."
„Ja," zei hij eindelijk. „Zoo had het kun
nen zijn. Maar het is nu eenmaal niet zoo.
En wij hebben elknndcr in elk geval toch niet
geheel verloren."
Toen stond hij op en voegde er aan toe
„Kom, laat ons gaan. Het begint koud te
worden."
Maja ging achter hem aan het pad langs
over de akkers en door het Torstorper park
Eén keer wendde haar vader zich om en zei
met een poging om te schertsen
„Zoo bijzonder vroolijk zou het ook vol
niet geweest zijn, zoo alleen met een ouden
brommerigen vader op Torstorp te zitten."
Maja lac-htc maar antwoordde niet.
Toen zij in het park gekomen waren, bleef
Matts Holt nogmaals staan, en zoi
„\V*at wij vanmiddag met elkaar bepraat
ebben, dat hebben wij gezegd alsof wij nog
naast haar stonden, dio nu dood is."
Maja gaf haai- vader de hand en drukte
dio met een geheel nieuw gevoel. Zij had
voor de eerste, maal het gevoel, dat zit tegen-
landscho jxditiek. Voorts verklaart de rijks
kanselier zich bereid interpellaties overbui-
tenlandsehe kwesties te beantwoorden, zoo
dra de politieke toestand zulks zal veroor
loven, daar de kwestie van de houding
der regeering in de Marokkaansche aangele
genheid niet afgescheiden kan worden van
een algemcene bespreking der buitenland-
sche politiek.
Omtrent de Marokkaansche kwestie kan
do regeering echter met het oog op de
nog gevoerd wordende onderhandelingen
niets mcdedeclen, wegens het nadeel, dat
daardoor aan de Duitsche belangen zou
kunnen worden toegebracht. Hetzelfde zou
ook geleien van do Tripolilaansche kwes
tie. Er hebben nog voortdurend besprekin
gen plaats onder de mogendheden over
beëindiging van den Turksch-Italiaansehen
oorlog, zoodat de regeering zich over deze
zaak niet in het openbaar kan uitlaten.
Spanjo in Marokko.
Na afloop van den Spaanschen minister
raad veiklaarde Maandag de minister van
buitenlandschc zaken, dat de vijandelijke
harka bij Melilla door versterking uit ver
scheidene kabylcnstammcn voortdurend in
grootte toenam. De heftige storm hart de
Snaanscho oorlogsschepen gedwongen, om
in de haven een toevlucht te zoeken,
waardoor do voorgenomen krijgsverrichtin
gen ter ondersteuning van het leger eeni
ge dagen moesten worden uitgesteld, totdat
het weer beter was gewoulen.
Du i tschland.
De Duitsche Rijksdag heeft gisteren na
een. zomervacantie van bijna een half jaar
zijn werkzaamheden hervat. Van. de wets
ontwerpen, die in deze. najaarszitting moe
ten afgedaan worden, zijn do meest ge
wichtige de ontwerpen betreffende de
scheepvaartrechten, de hervorming van het
strafproces, de verzekering dor beambten
in particulieren dienst, de misstanden in
het geneeskundig bedrijf,
ïn do bijeenkomst van gisteren werd
voorgelezen een brief van den rijkskanse
lier aan den voorzitter, waarin hij zegt, dat
do regeering op het oogenblik geen deel
kan nemen aan een debat over de buiten-
ovcr haar vader stond als een volwassen
mensch, een gelijke-in ontwikkeling. Nu,
ducht zij, kan ik hem niet meer verliezen.
En in hetzelfde oogenblik fluisterde een al
tijd w kende, zwarte slang haar in het oor:
Je kent I m. Maar h ij weet nieta van
jou...
Toen zij vóór het huis kwamen, hield een
handwagen voor dc stoep stil. Het was de
schrijnwerker, die de doodkist bracht.
De oude mevrouw lag op een baar in de
kapel. De kapel was een aanbouwsel van de
kerk, en de dooden van Torstorp werden
daar altijd neergezet, een dag vcor dc be
grafenis, vóór zij in hot familiegraf werden
bijgezet, dat graf waarin zij dan rustten,
zooals ze vroeger geloofd hadden afge
scheiden van allo anderen, die in den kerk-
hofsgrond lagen.
Avonds klonk van den ouden kerktoren
dc doodcnklok. De vermolmde balken tril
den onder het zware klokge-dreun. Ver in den
omtrek hoordo men den klank in de lichte
lonteavondlucht; en allen, dio op het land
goed woonden, kwamen samen om de oude
mevrouw nog eens te zien. Aan het hoofd
eind zat Maria, die dn oude mevrouw jaren
lang verpleegd had, en die ook nu nog op
hour cerepo&t bleefhoudend de wacht bij do
doode tol het einde.
Zij zat want staan kon zij niet moer
en sloeg met scherpe oogen allen gade, die
voorbijgingen. Zij miste cr bijna geen. Want
ds smederijen waren geslotenhet was een
Ru s 1 a ad
To Nowo-Tsjerkask, in het land der Don-
sc.he kozakken, drong Maandagavond de
student, Kristi het rijtuig van prins Troe-
heskoi, lid van den Rijksraad, binnen en
doodde hem met eenige revolverschoten.
Do moordenaar is een familielid van den
prins.
P e i* z i
Uit Teheran wordt gemold, dat de gewe
zen sjah zich over de grens naai* A-dm bad
in Russisch Turkestan heelt begeven.
Onder zijn bagage, dre te Fhoo-koo in
handen van de regceringsl roepen is geval
len, moei zich een volledig dagboek hebben
bevonden met allerlei aanteekeningeii over
de door hem in het werk gestelde pogingen
om weder op den troon te komen. En uit
dio aanteekeningen moet blijken, dat de
gewezen sjah linancicele ondersteuning
heeft ontvangen van verschillende hoogge
plaatste personen, aan wier trouw aan de te
genwoordige regeering tot dusverre niet ge
twijfeld werd.
V e r e e n i g d e Staten.
Een telegram uit Santa Barbara in Cali
fornia meldt, dat kort voordat do trein,
waarin zich do Amórikaansche president
bevond, over de spoorwegbrug tusschen El
Capilan en Gaviota zou rijden, een baan
wachter iemand dynamietpatroneu onder de
brug zag leggen. De wachter stoorde door
zijn komst den misdadiger, dio zich ijlings
uit de voeten maakte; vervolgens kon, nog
vóór de trein de brug opreed, de baan
wachter de dynamietpatronen verwijderen.
liet „Berk Tagebl." meldt nog de vol
gende bijzonderheden omtrent den aanslag:
Ten baanwachter bespeurde in het don-
kei twee mannen.. Hij greep den eene vast,
die door zijn kameraad geholpen werd.
I)e baanwachter kon zijn revolver nog grij
pen, waarop do verdachten vluchtten.
Na een nauwkeurig onderzoek vond men
dynamiet onder de pijlers van het viaduct
en een niet aangestoken lont. Weinige mi
nuten later ging de trein van den presi
dent over het viaduct heen. Deze trein,
volgde echter op een, afstand van 10 lv.M.
op den gewonen trein. Deze veiligheids
maatregel zou toch hebben voorkomen, dat
don president iets overkomen was, inge
val do ontploffing had plaats gehad. Taft
vernam eerst van den aanslag, toen hij
goed en wel in Los Angelos was aange
komen.
Chin a.
De revolutie in het Jang-tse-gebied wint
nog steeds terrein. De Amerikaansche con
sul te Nanking seint, dat de val van deze
stad dreigend is en hij verzoekt de zending
van een oorlogssehij>. Het verblijf van den
onderkoning, die te Nanking zetelt, is on
bekend.
Berichten uit Kioe-Kiang (aan de Jang
Ise, tusschen Hankou-Woetsjang en Nan
king gelegen) houden in, dat een revolu
tionaire macht zich voor de stail bevindt
en overgave cischt.
Te Hankou lieerscht, in de vrmndelin-
genwijk althans, volmaakte orde. liet ver
moorden dor MandsjOe's heeft blijkbaar op
gehouden, en de revolution rune leidt:
hebben oen pioctanratie uitgevaardigd
Waarin den volgelingen bevulon wotdl,
allen te sparen, .die zich aan de nieuwe
reg'.cnng omlerw mpon.
De hevelhebber .ui de Duitsche vloi
vom Hankou seint, dat van de oorlog
schepen Leipzig''. Tiger" en „Y.i
huid", oji giond van den met den hc
hebber van de daar verzamelde ïnternan-
n.tleft strijdmacht geti often overeenkomst,
manschajipon aan land zijn gezet. Zij rer-
eenigrtcn zich met een vrijvnlligersktups,
dat dc Duitsche kolonisten gevormd hadden
en het gelukte hun spoedig dc aanvallen
van het ongeorganiseerde gepeupel af te
slaan. Do bevelhebber van de geregelde
troepen, die ton getale van 4000 man te
Hankou waren aangekomen, generaal Sah,
heeft uen Europeanen zijn bescherming
toegezegd. Ilct gepeupel wreekt zich over
don tegenstand van do vreemdelingen,
floor brandstichtingen te plegen. Op ver
schillende plaatsen in de stad slaan de
vlammen omhoog, maar niemand bekom
mert cr zich om, het vuur te bestrijden.
Een telegram uit Washington meldt, dat
berichten uit Peking gewag maken van.
het uitbreken van een oproer aldaar.
rustdag voor het gansche landgoed. De oen i
na den ander kwamen zij door dc brcode
middeldeur binnen en verdwenen dan wear
door de kleino poort, die van dc sacristie
naar builen leidde. De arbeiders van de
ijzersmelterij met hun zwarte gezichten, waar
van het roet door vustehen niet meer was al'
tc wrijven, de daglooners, de knechten
allen kwamen zij, in hun zwarte, beste Zon
dagskleden, onvormelijk, oeroude hoeden,
vast tegen de bor.-t gedrukt. Achter hen
volgden de vrouwen met haar eerbare zijden
doeken, zakdoek in do hand. En allen ble
ven zij staan \oor de kist en bogen
diep. En de tranen, die de verschillende her
inneringen en de drukkende nabijheid van
den dood opriepen, vlodon rijkelijk. Van de
meest afgelegen hoeven en luitjes kwamen
de boeren en hun vrouwen aangereden om de
oude mevrouw op ha-ar doodenbed te zien.
Aren -zou bijna hebben kunnen golooven,
dat grootmoeder deze huldiging met vol be
wustzijn in ontvang.-! nam, zoo deftig en
ernstig rustle hour hoofd op het witte kus
sen. Zoo vast gesloten wn* de mond, zoo stal
de gelaatsuitdrukking.
Over grootmoeder* lichaam wn« een vil
laken met kanton rand gespreid en rondom
dc doodkist hadden de tuinlieden alles wat
de plantenkas aan palmen en V.ame blad
planten bevatte, neergezet een klein
altaar achter de doode brandden va.-kaai'-ou
en verlichtten het duister van do kapel. Zwij
gend en streng, met gesloten oogen, lag
grootmoeder daar in haar pracht.
Do deuren van do kapel werden niot ge
sloten. Den gunschen nacht stonden zij
openslechts de knarsen werden uitgebla
zen. Ieder, dio wilde, kon binnen treden om
nog voor het laatst de oude vrouw te zien,
tot wie zij langer dan een gemiddeld rnen-
schenleven haddon opgekeken, die zij ge
vreesd hadden als een strenge, hoewel recht
vaardige hcorscheres. De schare" van man
nen en vrouwen, die stil op het kerkhof
-tonden of door de uitgestrekte wouden en
over de velden huiswaarts liepen, spraken
zacht van de doodc. En als Matts llolt de
woorden had kunnen hooren, die z.ijn onder-
ge-chikti'ii lij deze gelegenheid wisselden
hij z.ou daarin een zekere echo vernomen
hebben van wat bij cn zijn dochter met el
kander besproken hadden. Allen had zij be-
hcer-cht, allen had z.ij geregeerd» in veler lot
had zij ingegrepen. Velen hadden aan haar
hun ongeluk te danken en velen hun ge
luk. Krachtig, sterk van wil had zij over hen
allen getroond en regen cn zonneschijn laten
vallen over goeden cn boozen. Maar zij had
hen ook getuchtigd cn geen had zich onge
straft tegen haar verzet. Velen hadden, toen
zij nog leefde, gezucht onder haar hardo
handen. Thans, nu zij dood was, wonsehten
de nrmscbcn haar terug. Want de menscheu
lubben diegenen lief, aan wier heerschappij
z.ij gewoon zijn en huldigen diegenen, die
hen tot vrees en gehoorzaamheid dwingen.
(Wordt vtrvolgd.)