64stc Jaargang,
Donderdag 2 November 1911
No. 13754
DE OPRIJLAAN.
POLITIE.
BUITENLAND.
DE ITALIAANSCH-TÜRKSCHE
OORLOG.
éiw&psS-if
O
EDAMSCHE COURANT.
Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k S, naet uiteeadering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per kwartaal: Voor. Schiedam en Vlaardingea fl. 1.86 franco
per post fl. 1.65.
Prijs per week: Voor Schiedam ea Vlaardingea 10 Gent.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen.
Advertentiën voor het eerstvolgend nummer aaoaten dés middags vóór eea
jtur aan hot Bureau bezorgd zijn.
Bureau: Lange Haven No. 141 (hoek Korte Haven).
Prijs deï Advertentiën: Van 16 regels fl.0.92; iedere regel meet
15 cents. Reclames 30 cent per tegel. Groote letters naar. de plaats die zij
innemen.
Advertentiën bij abonnement op voordeelige voorwaarden. Tarieven
hiervan zijn gratis aan het Bureau te Hekomen.
In de nummers, die Dinsdag-, Donderdag- eft Zaterdagavond
verschijnen, worden zoogenaamde kleine advertentiën opgenomen tot den prijs
van 40 cents pet advertentie, hij vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen.
Intercommunale Telefoon No. 103.
Met primo «Januari 1912 kunnen te
Schiedmn geplaatst «orden, voorloopig voor
een jaag een pioel'jaar, 5 agenten van politie
dor 2e kinase, op oen jaarwedde van f 650,
unilortn, en 12 per jaar voor schoeisel. Na
3 jaren dienst kan (leze jaarwedde met f 25
wat den verhoogd. Na G jaren dienst kan
benoeming volgen tot agent van politie le
ldu.-se, op een jaarwedde van 700, die
2 maal, telkens na 3 jaren dienst in dien
tang, kan woulen verhoogd met 25. Voor
liet bezit van het diploma met aanleekenm-
gen van den Algemcenen Nederlandschen
Politiehond von.lt een toelage verleend van
30 per jaar. Voor pen.-riocn behoeft niet te
«orden gestoil. Sollicitanten, niet onder dan
30 jaren, kunnen zich met hunne papieren
en een eigenhandig ge«eh reven verzoekschrift
tot en met 30 November a.s. in persoon aan
melden bij den Commissaris van Politie, te
Schiedam. Op brieven wordt geen acht ge
slagen.
Schiedam, 1 Nov. 1911.
II o o fel aal hel mol Tripollis?
Is Tripolis nog in handen der Ilaliancn
of niet? Die vraag is op 't oogenblflc moei
lijk te beantwoorden. Behalve de „lutransi-
geant" vernomen ongeveer alle Bcrlijnsche
hladon. oil et schil lende Engelsche van
hun correspondenten te. Konstanlinopel, dat
Tripolis op d,e Italianen is heroverd. De
Turksche. genet ale stal' moet een telegram
hebben ontvangen, volgens hetwelk dc her
overing door de Turken geschiedde na een
verbitterden slrijd van twee dagen, waarbij
5000 Italianen verden gedood, 900 gevan
gen genomen, en 37 mitrailleurs, zoomede
1700 kisten schietvoorraad werden budge
maakt, ile JCnnstanlinopelsche correspon
denten van den „I.ofcal Anzeiger" on .Ti
ntos" spreken van 7000 dooden en 5000
gevangen tintinnen. Maar... een bevesti
ging van dit bericht door het Turksche mi
nisfeiie van oorlog laai nog op zich wach
ten. Niellemin heelt hel volk te Konstan
linopel zijn vreugde moeten luchten. In
Stamboel trokken gisteren groote men
schenmeniglon met vanmlals en onder
trommelslag en trompelgesehal naar de for
ten om di> overwinning van Tripolis te vie
ren, waaraan zij met groote overtuiging
gelooven.
Buiten Tuikije echter twijfelt men nog
aan do juistheid rlcr Turksche berichten
hoewel algemeen de opvatting hcerscht, dat
Roman naar
GUSTAF af GEI J KR STAM.
de Locstand der Italianen zeer bedenkelijk
is.. Het, oü'ieiousc Itniiaansche nieuwsagent
schap Stefani noemt de berichten over de
nieuwe reusachtige verliezen der Italianen
geheel onjuist en zinneloos, en schrijft die,
ovenais hot Jlaliaansche gezantschap te
Parijs, loo aan. lichtschuwe beursspecula
ties.
Opmerkelijk blijft het toch, dat gedu
rende de beide laatste dagen geen telegram
men uit Tripolis zijn ontvangen, liet kan
niets anders dan een bewijs zijn, dat het
den Italianen slecht i;aal, anders zou er
wel wat nieuws loskomen. Volgens bo-
■ichten van den afgevaardigde van Salo-
nifci, dio als vertegenwoordiger van het
fongturkschc comité zich sinds km ten tijd
n Tripolis bevindt, zouden de Turken en
Yrabjercn twee forten hebben heroverd en
zouden de Italianen or nog slechts drie
bezet houden.
Maar zelfs al slaat men ook man dit Turk-
-rhe bericht geen geloof, dan nog kan men in
le positie der Italianen ge-en lichtpunt ontdek-
vn. Een erkend feit is, dal zij zich hebben
ito-ten terugtrekken tot in de onmiddellijke
omgeving der stad. Dadelijk werd na
leze „concentratie", zoonis dat militair-
echnisch heet, met «uur en macht begonnen
ondom do stad Tripolis versterkingen op te
lei-pen, welke mot veld- en berggeschut
nu-den voorzien. Alles wat het uitzicht be
lemmerde en waarin de vijand zich kon vast
zetten, werd met den voet gelijk gemaakt.
De westelijk van de stad gelogen forten wer
en ontruimd. De Italianen hadden zich dus
«•heel beperkt lot een defensieve houding, zij
wilden zich dus slechts nog handhaven in
«-li vrij eng getrokken «telling, zij schenen
en horigen aanval te duontcn.
Van hetgeen elders in het uitgestrekte
gebied geschiedde, verluidt vrijwel niets.
Daarom schijnt van belang, hetgeen de gou
verneur van Tripolis, Bokir Snmy-bev, aan
(U-u correspondent van het „Berk Tagc-
l-hitt" te Konriantinopel meedeelde, n.l. dat
«ie Turken, nu de zee aan dc Tripolitnan-
-tjjp kusten zeer onstuimig wordt, (hetgeen
en nietig en juist schieten van de marine*
.irtillerio belet en misschien zelfs de oor
logsschepen dwingt uit de kust tc blijven)
«i" Tintinnen tegelijker tijd willen aanvallen
in Tripolis, Jloms, Bengasi en Derna. ITot
zou er dus om te doen zijn de indrin
gers over de geliedc linie tegelijkertijd in
te dringen.
Volgens de Turksche berichten zou dit
il.m reeds zijn geschied le Tripolis en te
Derna. Mocht het waar blijken, dan betoe-
eiU deze gehourlonL natuurlijk een met hor
na uvvde kracht door Balie voottzolteu van
den than* tot reesclijke werkelijkheid gewor-
tb-n oorloghet is toch niet aan te nemen,
d H Italië na z. u 1 k een nederlaag vrede zou
duiten, Veeleer mag men dan verwachten,
d it onmiddellijk ral overgegaan «orden tot
dn hoogstwaarschijnlijk in het geheim reeds
g« heel voorbereide actie in do AogriNeho
Zee, welke volgens d| „Avnnti" zelfs reeds
'.ou begonnen zijn.
Intusschen mag de Italiaanschc regeering
de gereed liggende proclamatie van de
annexatie van de heide Alrikaansche provin
cies nog wol wat in den zak houden.
De gevchitcn der vorige week.
Over de gevechten van 23 en 26 dezer
telegrafeert de correspondent van do „La-
voro" to Genua: In 3 compagnieën Ber-
saglieri bleven slechts 125 man ongedeerd,
in 2 infanlcrie-coinpngnieën antwoordden
nog 60 soldaten op het appèl. De- anderen
zijn dood of gekwetst. Men denkt, dat hon
denhui gevangen werden genomen, omdat
z.ij niet op het appèl dor gekwetsten ant
woordden en niet onder dc dooden terug
gevonden werden. Iedere, compagnie is
thans 350 man sterk. In den loop van een
verkenning vond een patrouille in een
schuur 8 hersaglieri opgehangen en in een
andere schuur 25 infanteristen, die ver
minkt waren en gehouden. Is dit laatste,
waar en geen verdichtsel, bedoeld om stem
ming to maken logen de Turken, of als
ïechtvaardiging aprös conp van eigen gru
welen, dan kan hierin niets anders gez.ien
worden dan een wraakneming voor de bes
tialiteiten, door de Italianen begaan. De
Bah'aansche bladen eike.nncn z.olf, dat do
soldaten n<% afloop van het gevecht als
amok-makers alle Arabieren te Tripolis en
omgeving, die zij tegenkwamen, jong en
mul, vrouwen en kinderen, in hun opge
wondenheid afmaakten, of wel ze geheel
uitkleedden, aaneenbonden en zoo naar do
gevangenissen of schepen vervoerden. Men
kan zich voorstellen, welken indruk dit
bericht op de dweepzieke Arabiefen buiten
do stad zal hebben gemaakt.
I n Tu r k ij e.
Iloewel onder den indruk dor jongste bc-
i ichte-n in Turkije een meer oorlogszuchti
ge stemming heersehl, zijn, naar uit Kon-
Muntinopel gemeld wordt, gifcteien dc leden
der delegatie aangewezen, welke in de voor
naamste Europeesche hoofdsteden, de open- j kan worden vastgesteld, dat het oordeel van
bare meening voor een schikking in hot Ita-
iaansch-Turksch geschil, moet zien te win
nen. De afvaardiging i» samengesteld uit
di ie Senaatsleden., Dnmnd Forid pasja, Soe-
leitrnm Bostani en Mairogordalo offendi,
ihmede uil dn Kamerleden Talaat hev. Ghani
boy, Zohnib, Rohiel, Khalidi. Don el en
Sasson el'fondi. Naar verluidt heeft de groot
vizier nog op het laatste oogenblik een wij
ziging in de samenstelling der delegatie aan
gebracht.
I n T t a 1 i
Het jongste Turksche overwinningriie-
richt scheen gisteren nog niet n- zijn dötnge-
lekl, dank z.ij de geweldig strenge eonsmii.
Er komen slecht- berichten van steeds
verdere mobilisatie. De ..Giornale d'Ralia"
meldt, dat het oproepen \an «le reserve van
ISSD, in hel geheel 100,00 man. /.eer aan
staande is en dat van Florence, Mondavi.
Bologna en Rome nog andeie troepen zullen
worden gezonden. Van Milaan zijn reed-
170 Alpenjagers naar Tripolis vertrokken.
Uit Konstanlinopel woult gtveind, dat
he'. Ix-i-icht onjni-t is, dat de gezanten \an
Duitschland en Ooslenrijk-ITongaiije vre
desvoorstellen van Ttalië aan de Porie heb
ben ovtergobrncht.
GEMENGDE MED EDEELINGEN,
den minister over do handelwijze van heide
directeuren uiterst streng luidt'. Inmiddels
hei fi de comini-de van enquête, «elke on
der voorzitterschap van den viec-admiva'd
Bellue naar de directe aanleiding van den
ondergang der Liberie"' een onderzoi-k heeft
ingesteld, een instructie bevolen, door den
minister \an marine bekrachtigd, tegen den
commandant van de ..Liberté" lamès. 'lm
fregat-kapitein Jnubert, en de luitenants-'
/.ee Gamier en Bignnn. lieden zou hen
voorloopig verhoor worden afgenomen: Ie
vi volume heelt plant.— in overeenstemming
mei de bepalingen nopen- de wet lelijke nnn-
-ptakelijkheid mor Int doen walmvn gaan
vuil een oorlog-.-ehip. Alle vier beselmhlig-
den /.uilen voor een -pecialen kiijg-raad, to
Toulon terecht staan. Deze krijgsraad zal
dnot een vice-admiraal worden vooigc/eten
rn samengesteld zijn uil vier schouten-hij-
n.ieht en twee kiinitein-lei-z.ee.
O o s t e n r ij k.
De ontslag.umvrage van het minisir"v-
Von Gautsch is thans oflieieel bekend ge
maakt.
52)
(Slot).
NTi«n tl ion dag al weet ik nog precies hoe
alles gegaan is. Dat alles zou ik kunnen
opsdnijven, alles van onze gelukkige j.uen
met hun gedenkdagen. Komische gede
dagen zouden de mee.-len vinden. Maar
voor mij staan zij vast op den kalender.
Duff staat hoe ik voor den eersten keer me
vtoitw Michnelï zag, en lederen keer dat ik
Jinny Eind hoorde. Verder ecu avond dat
«ij samen de „ZaubcH'lote" gehooid heb
hen en in den maneschijn naar huis tem,
gingen. Al die dingen staan erop, die bui
ten mij niemand meer weet, omdat nie
mand het zoo beleefd heeft als wij beiden,
hij en ik. Ook dagen, die allen zich nog
heriiuieren, staan et op: de begrafenis vnn
Blanche, de kroningsfeesten van Karei NV.
Dan zijn dc avonden aangeteekend, waarop
trienden onze kamers vulden vrienden,
die de mijne weiden omdat zij de- zijne wa
ren. En mevr herinneringen lees ik op mijn
kalenderdagen, waarop de kanarievogels
zoo wondei lijk zongen in hun kooien bij het
raam, waar de bloemen zoo goed wilden
groeien, omdat «ij zoo hoog woonden on de
2"n altijd hij ons op bezoek was.
Dan komt de dag dat tante Lolla van ons
b heengegaanen die, waarop vader stierf.
En eindelijk ging ook hij van mij «eg, die
mij alle geluk des levens geschonken heeft.
Maar hij heeft mij toch niet alleen achter
gelaten.
Zoo zit ik dan hier en schrijf mijn herin
neringen op. terwijl ik het toch aan niemand
zeggen kan. De menschop zouden slechts
!u< hen en niet begrijpen hoe alles «eer leven
„mi krijgen, hoe alle., voer tot mij komt,
alles wat een» van mij vvu», wat mij alleen
n* behoorde. En het lijkt mij zelf ook ko-
ini-eh, dat ik, ilio hier zit, dezelfde Maja
Holt hen, <lie eens baron van Svanii was» en
imt CdiiOs Edvarcl getrouwd. Hemeltje i Hoe
heerlijk is het nis men niemand behoeft te
hevelen -zooals ik dat op Svanü doen
moestMaar vaak heb ik een gevoel dat ik
mijzelf in den arm moet knijpen en vragen:
iet! jij het werkelijk,-Maja, die zoo veran
derd is? of ben ik nooit Maja geweekt?
Maar daarna tnoet ik mij zelf dan weer
antwoorden: O ja! liet is toch zoo! Maja
Holt en ik -wij bohooron bij elkander, al
zou niemand dat aan ons kunnen zien. En
als ik clan de oogen sluit en terugdenk aan
d» oude dagen, dan voel ik hot vast en stel
lig dat ik zou niets ongednn nwiUeïi maken,
niets goeds en niets kwaads. En aH ik mijn
lever, nogmaals over moo.-l doen, dan zou ik
zeker in alle dingen zoo handelen als ik clit-
nma' gedaan heb. Zeker omdat ik maar een
mnt menschenkind ben met vee! zonden.
De vrienden, die ik nog leb, kennen mij
slechts van den tijd, dat ik gelukkig on ge
trouwd was. Vnn Maja Ilolt weten zij niets.
En dat gevoel ik als een verlichting. Zij zijn
vertrouwd met de kleine zonnige kamera,
waar mijn man en ik woonden. I k voel mij
daaiotn prettig bij hen en de jeugd is blij
al» ik kom...
Wal weel deze jeugd van heden niet al,
iu vergelijking met datgene wat ik wist in
m ij n jeugd
Komt daar onlangs niet een kleine wild
zang naar mij toe, die kleine die ik zeer
warme genegenheid toedraag, en vraagt mij
al' of het waar is dat ik van mijn man ge
scheiden 'non. Het meisje i» pas zes-tien jaar.
„Neen, kindje!" antwoordde ik. ..Dat kan
niet waar zijn. Mijn man ligt nu op hot kerk
hof. Je licht hom immer» gekend."
Toen manke z.ij grimassen en zei mij in
't gezicht
„Ik weet wol dat u nog erm anderen man
gehad hebt, tante Maja! Al wil u Int nu
ook niet zeggen."
Ik stond perplex en ergerde mij ook. En
het meest ergerde ik mij over mij zelf, om
dat ik voelde dat :k rood werd. De kleine
lachte en werd wat verlegen. Zij werd niet
rood. Mnnr hoewel het kind dit. niet be-
gieep, had ik toch de waarheid gezegd: voor
God heb ik slechts één man gehad, hem,
wiens weduwe ik nu bon. Ik wensehto wol
dut ik tante Lotta nog eens kon zien. of
dat zij mij kon antwoorden, uit de wereld,
waarin zij nu is, Tk zou haar vragen of zij
mijn ideeën ook zoo eigenaardig vindt als
ik nu, onder al die jongere menschen
en inn leven? Wat zij mij antwoorden zou?
Misschien juist zooals ik het gevoeldat zij
dat. waarover zij zich bij haar leven ten op
zichte vnn de jongelieden z.oo verbaasde, juist
zeer liefhad.
Daarom i§ het laven haar ook licht ge-
Engeland.
De boweging ondor de spoorvvegmatmen
houdt aan. Ze hebben gisteren een ma
nifest uitgevaardigd, dat men aan het oor
deel dor maatschappijen zal onderwerpen
en waarin een verbetering van de dienst-
voonvaarden on de loonon verlangd wordt.
Do ciscfien zijn neergelegd in 35 clausules,
waarin tot in bijzonderheden ingegaan
wordt op kwesties ais van het aantal werk
uren, vrije dagen, bevordering, loonen en
de verse' ü'ende rangen.
De spoorwegmaatschappijen gaan intus-
schen voort met dc toezegging van loons-
verhoogingen. Do Londenscho en Noord
wester Spoorwegmaatschappijen hebben gis
teren loonsvevhoogingen toegestaan lot een
jaarlijks bedrag van 80,000, ongerekend
de door de maatschappijen verleende con
cessies.
Te Londen zijn gisteren vierduizend be-
sltuu'ders van motorcabs in staking ge
gaan naar aanleiding van een geschil over
do extraatjes, welke de eigenaars willen
aijtrekkcn van het loon. Men verwacht dat
do staking zich zal uitbreiden.
Krot a.
De Kretenzische vertegenwoordiging beeft
met nlgemcene stemmen verklaard, dat do
voortduw van het huidige, tijdelijke régi
me gevaar oplevert voor liet eiland en dat
de omstandigheden thans gunst# zijn voor
de uitvoering van liet besluit tot voreeni-
ging van het eiland met Griekonland, ge
nomen op 2-1 Sept. 190S.
l)e vergadering behield zich echter voor
op een later tijdstip de maatregelen aan to
yven ter verzekering van
vun het genomen besluit.
Uitvoering
Marokko.
De Paxijsehe avondbladen van gisteren
\ei klaren eenstemmig, dat de ouderleckening
der. Fmti.-ch-Duitsche o\eieenkom»t wegens
een mhictie-kwe.-tie \an ondergeschikt be-
ig uitgesteld is en uiterlijk Vrijdag zal
pleats liebben.
De „Liberté" verklaart, dat mini.-ter-pre-
-ideni Cailkuix van plan «as de Kamerzit
tingen niet te doen aanvangen, voordat de
overeenkomst geteekend zou zijn; in de he
den gehouden ministerraad kwam men cell
ier tot hel in/ieht, dat de stemming in
parlementaire kringen san dien aard is,
dat de bijeenroeping, zonder gei aar voor
het ministerie, niet l.ingoi kon woideii uit
gesteld.
De opening der Kamer is derhalve be
paald op Dinsdag a.s.
F v a n k r ij k.
De bladen verzekeren, dat hel onderzoek
door den minister van oorlog, in verband
met de ramp van dc „Liberió" ingesteld,
zoowel voor den directeur der kruitfabriek te
IVnit-cle-Buis, Maissin, als voor zijn directen
voorganger, Louppe, zeer ongunstig is uitge
vallen. Iloewel bijzonderheden ontbreken,
huiden en de dood kwam zacht, zooals ik
hoop dat hij ook eens tot mij zal komen."
üe oude dame schrijft i iet meer: Zij
«■'huift haar stoel achteruit. Zwijgend, pein
zend kijkt zij naar de oude schrijftafel, die
haar schatten bergt. Het i» een heel 5e-
wone mahoniehouten -oorotaiio, die er uit
ziet als een hooge latafel met rechte, dunne
poolen. Dé kleine vakken aan den binnen
kant onder het dek.-el zijn mei mex-inghand-
vntten verdordin bel midden i» een open
vak. Daarin staat een sierlijk inklstel met
sehrijfbenoodigdliedeu met een kokertje om
zand te strooien Van donkerrood glas. Al
di" vakjes zijn vol herinneringen, binwen uit
uttde dagen, waarvan niemand weet dan /«ij
alken. En z.ij opent die \akjes maar zei
den. Zij behoeft niet onder de dooden te
zoeken 0111 haar herinneringen levendig te
houden.
Ook dezen avond zoekt zij niet onder
huur verborgen schutten, Ze.d/aa.n levendig
zweven de herinneringen 0111 huur. Kalm
sluit zij de klep van do schrijftafel weer.
En daarna blijft zij stil zitten. Zij weet zelf
nir' clnt z.ij droonrl.
Zij denkt aan alles wat eens was en nog
is; en op haai' wangen komt on gaan tie
C h i 11 a.
Uit verschillende provincies is bericht
ontvangen, dat dc garnizoenen zich aan
sluiten bij den opstand en dat onlusten
uitbreken.
Dc Deutsche Kabelgesellschaft verneemt
uit Kanton, dat admiraal Li dc republiek
ln elk geval terwijl zij daar zoo zit
lijkt zij meer de oude Maja Ifolt van vroe-
eer, dan in de uren dat haar gelaat <re-
uoon is. Als iemand haar nu schilderde /vu
men het portret wel mooi maar niet gelij
kend vinden. Een gansch leven trekt a ,1
tnnu blik voorhij. Zij ziet zich zelf, en |lu -,
u,i„ z.ij beleefd heeft, /ooals wij dat in z< er
bijzondere oogetihlikke» kunnen zien. Als
kintrad haar uit gevraagd bad. waaraan z.ij
lacht zij zou nii-t hebben kunnen sult
uten den. Zij InxH't tie klok tikken aan den
wand op de maal niet baar «.«'dachten.
let is Imar oil haar leunt in .-eeondeii
uitgemeten woult. Zij vooli dat de tijd,
waarin zij /ix> heel vroi beleefd heelt, niet.-,
i- dan een deeltje in de eeuwigheid, een
dcehje, maar dat haar veleilei leed eu vreugd
hcefi gebracht.
In minder dan een minuut dooi leeft haal
hart nogmaals dat leven. E11 z.oo licht, zoo
'til gevoelt zij dat alles, z.«x> teer, dal het
niet in woorden zon zijn te brengenalles
vloeit samen in één punt. Zij voelt zich
Ziuwen in wat de menschen met een groot
v«ooul tie eeuwigheid noemen.
Slechts cén oogenblik duurt de betoovc-
ï'ing Als z.ij optsttial, is zij weer de oude
Steals hef allcdagleven haar gevormd heeft.
v.. Wj/ ...«CA 'MUljjVU IVUllIl l il Hl «v- ,y 0 ---- -
ken en lachjes, Ixwvegingon als wist-olcwle j 1 ls weei"> **"1 Dj was voor de stille stcm-
golfjefe ln zee.
Is het do hodriegelijko schijn dor lam
pen die de rimpels vnn haar wangen glad
fet 1 ijkt. en haar grnuw-getint haar gouden
lint schenkt? Of is zij weer jong geworden
m is het een schemer der jeugd, dio op de
ingevallen wangen komt?
turn van hel verleden haar veranderd heb
ben een oude vrouw'niet voel moer
luchtend aan het leven en rust zoekend,
EINDE.
