64"" Jaargang.
Zaterdag 3 Februari 1952
No. 13832
Tweede Blad.
jf-Staten-Bond?
Kennisgeving,
Koloniën.
"stadsnieuws.
BINNENLAND.
SCHIEDAMSCHE COURANT
Deze courant verschijnt d a g e 1 jj k 3, met uitzondering van Zon- en. Feestdagen.
Prijs per kwartaal: Voor Schiedam en Y laar dinges fl. 1.85 franco
per post fl. 1.66.
Prijs per week: Voor Schiedam en Vlaardingen 10 coat
Afzonderlijke nummers 2 cent. r
Abonnementen worden dagelijks aangenomen.
Advertontiën voor het eerstvolgend nu miner moeten des middags vóór een
aur aan het Bureau bezorgd zijn.
Bureau: Lange Haren No. 141 (hoek Korte Haven).
PrijB der Advertsntiën: Van 16 regels fl.0.9'2; iedore regel meer
16 cents. Reclames SO cent per regel. Groote letters naar de plaats die zij
.innemen.
Ad vertent iën bij abonnement op voordedige voorwaarden. Tarieven
hiervan zijn gratis aan het Bureau te bekomen.
In de nummers, die Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond
verschijnen, worden zoogenaamde kleine advertentiën opgenomen tot d.en prijs
van 40 cents per advertentie, bij vooruitbetaling aan het Bureau te. voldoen.
Intercommunale Telefoon No. 103.
LUBT
vermeldende de perccelen waarvoor geen
personcelc belasting, naar de eerste
drie grondslagen, wordt geheven.
Burgemeester en Wethouders van Schie
dam,
Gezien art. 1, 2e lid, van 't. Koninklijk
besluit van 18 December 1896 (staatsblad
no. 223),
Brengen ter openbare kennis, dat op de
Secretarie der gemeente voor een ieder tei
inzage is neergelegd, een door hen van den
Directeur der directe belastingen, invoer
rechten en accijnzen te Rotterdam ontvan
gen aanvullingslijst, bedoeld in artikel 4
1 d, der wet, van 16 April 1896 (Staats
blad no. 72) zooals die luidt krachtens
art. 1 der Wet van 2 Juni 1900 (Staats
blad no. 77) vermeldende de inrichtingen
van weldadigheid of tot genezing of ver
pleging van zieken of gebrekkigen en de in
richtingen van weldadigheid of tot alge
meen nut in 'deze gemeente gevestigd,
waarvoor geen personeele belasting naar
den lsten, 2den en 3den grondslag wegens
het gebruik van perccelen of perreelsge-
deelteh za! worden geheven.
En is hiovan afkondiging geschied, waar
het behoort, den 3den Februari 1912.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
M. L. HONNERLAGE GRETE,
De Seeretari»,
V. SIC&ENGA.
In de „Nieuwe Rotterdamsche Courant"
van 31 Januari 1912 (Avondblad C) pleit
de Noorsche correspondent voor een ver
bond tusschen de vijf kleine staten van
Noord-Wesi Europa. De schrijver wil een
gemeenschappelijk verdedigingsplan laten
uitwerken en dan de kleine staten de offere
laten brengen dio daarvoor noodig zijn. Hij
komt tot (dit Ivoorstel, doordat hij'in verschei
den kleine landen een zekere nervositeit
opmerkt in verband nret hun zelfstandig
voortbestaan, en omdat in al 'die landen mi
litaire plannen worden uitgewerkt, min of
meer onder pressie der groote mogendhe
den.
De .schrijver meent dan dat de kleine
staten partij moeten «trekken van de sterke
strooming tegen do bezwaren van den ge
wapenden, vrede, legen 'oorlogszuchtigbeid
en tegen beslissingen van geschillen door
den oorlog, welke strooming door de
groote landen gaat. Zij moeten oen verbond
sluiten en die beweging in de hand werken,
een defensief verbond, dat dus in geen
geval gericht is tegerr de groote staten, doch
dat nret -bedoelde beweging samen de oor
logspartij zal kunnen onderdrukken.
„Alleen door zedelijke kracht is het ge
weld der wapenen te- onderdrukken," zegt
de schrijver dan nog. -
Het za! onzen lezers niet verbazen, lat
wij met groote belangstelling vair rlit schrij
ven hebben kennis genomen. Wij hebben ai
zoo vaak betoogd, dat toenadering tus
schen de" kleine staten het middel is om
meerdere stevigheid te geven aan het natio
naliteitsgevool in «Ie kleine staten en tege
lijk de zaak va.n den vrede te dienen, jat
wij elke beweging, die in dezelfde richting
gaat, met sympathie volgen. Dat hebben wij
gedaan met het initiatief van den bekenden
Brusselschcn journalist en dat hebben wij
gedaan, telkens weer wanneer uit het Noor
den gelijksoortige stemmen als deze lot
ons kwamen.
.Maar onze sympathie voor zulk een bewe
ging in het algemeen, onze blijdschap over
hel feit, dat telkens meerdere stemmen ko
men bewijzen, dat het psychologische mo
ment voor de toenadering is aangebroken,
mogen niet verhinderen, dat wij het hoofd
koel houden en telkens nauwkeurig na
gaan wat men eigenlijk wil.
Dn dan wil het ons voorkomen, dat de
bedoelde correspondent van de „Nieuwe
Rotterdamsche Courant" zijn plan niet
scherp genoeg omlijnt. Dat nu is, dunkt
ons, in deze kwestie een allereerst ver-
eischte.
De tijden van absolute onthouding van
elke buitenlandsche poliliek zijn vooibij.
Men begrijpt nu wel algemeen, dal Neder
land zijn onafhankelijkheid niet alleen kan
behouden door zich zoo stil als een muisje
te houden. Trouwens wij hebben eenige
jaren geleden door het zenden van een
oorlogsschip eens een daad gedaan en Ioen
kunnen opmerken, dat hel zelfs kleine na
ties in sommige gevallen geoorloofd is er
een eigen meening op na te houden en die-
in een zeer demonstratieve daad om te
zetten.
Wij hebben dus .wat meer eigen meening
dan vroeger en verwachten niet veel
meer van de struisvogelpolitiek, die toen
weid voorgestaan. Toch hebben enkelen van
ons nog gauw weer een nieuw»; reden,ge
vonden om niets jte doen op intematio
naai gebied. Wij krijgen een vredespaleis,
herbergen vredescongressen en moeten ons
zelf nu voorpraten dat dit paleis en die
congressen ons zullen beschermen en ons
een bevoorrechte positie geven.
In deze redeneering is ongetwijfeld veel
waars. Toonen wij ons den naam van cen
trum van de vredesbeweging waard, dan zal
dit mede kunnen strekken om de beteeke-
nis van ons volk Ie verhoogen. Wij worden
„rond-om won enden" en men hoopt er klaar
blijkelijk op, dat 'het land rond het vredes
paleis door de andere stoten heilig, taboe,
zal worden verklaard. Nog eens: daarin
is veel aannemelijks. Als wij ons onthouden
van elke agressieve politiek, za! die tem
pel des vredes ons kracht kunnen geven.
Maai- als die tempel-alleen ons kracht moet
geven, als alleen die bun pel onze grenzen
moet verdedigen, ons onze groote ha
vens, onze koloniën moet doen behouden,
dan vreezen wij dat die tempel evenzeei
zal te kort schieten ais papieren tracfa
ten.
Zeker - wij 'moeten hem iri hooge eere
houden, doch willen wij volk blijven, niet
afdalen tot de rol van niets dan gedulde
neutralen, dan moeten wij ons „volk"
toonen, dan moeten wjj om dien tempel
niet elke zelfstandige uiting van ons
volksleven verstikken. Een heel natuur
lijke uiting van dat leven schijnt ons die
te- zijn, welke ertoe leidt nadere aanraking
te zoeken met.wie iri gelijksoortige positie
zijn als wij: de kleine staten van Noord
West-Europa. Zeer terecht betoogt de be
doelde correspondent, dat zulk een toe
nadering zoowel is in het belang van onze
nationale ontwikkeling als van den we
reldvrede. Zeer terecht ook betoogt hij.
dat bij deze kwestie toenadering en vre
desbeweging innig moeten samenwerken,
dat men zich niet tegenover de gebote
staten moet stellen maar moet samenwer
ken met de vredes voorstanders van die
groote staten.
Doch zeer ten onrechte - - naar het ons
voorkomt gaat de correspondent verdel
en spreekt hij van een .politiek verbond,
zij het ook van een verbond, waaraan elke
agressieve bedoeling vreemd is.
Primo schijnt liet ons niet mogelijk voor
een particulier om de wenschelijkheid van
een verbond te beoordeel en. Seeuudo
zouden wij zoolang meerbevoegden niet
gesproken hebben een verbond dhar-
om weinig wonschelijk achten, omdat men
er de betee.kc.nis niet zoo maar ineens van
kan nagaan, omdat men niet weet met
welke belangen men zal hebben te reke
nen en '-oor welke gevolgen men zal ko
men Ie staan. Tertio lijkt ons een actie,
gericht op een verbond, al te veel liet te
genovergestelde van onze vroegere struis
vogelpolitiek, in zoover als zij ergernis kan
opwekken en vijandigheid kan scheppen,
waar die niet bestaat. Quarto zonden wij
een toenaderingsbeweging, die tevens vre
desbeweging wil zijn, liever zien uitgaan
van do bevolkingen dan van de regeerin
gen, omdat daaraan politieke berekening
vreemd moet zijn en omdat een toenade
ring alleen helpt, indien zij gedragen wordt
door de sympathie der menigte. Op dit punt
hebben wij h.v, ook ernstige bedenkingen
itegeti de actie van de Belgisch Hollandsche
commissie, die te veel de zaak is vim
enkele parlementariërs, te weinig een zaak
van het, volk is. Quinto zien wij niet goed
hoe een verbond van zoo ver uit elkaar
liggende staten met zoo uiteenloo[>cnde be
langen op economisch of 'militair gebied
zoo kan worden gesloten, dat het brengt,
waf, men, daafvan vervypcht, t
Maar /.oo vraagt men nu -- als gij
geen verhond wilt, wal dan wel?
Ons antwoord is: kennismaking, toena
dering van de bevolkingen. Er bestaan tus-
schen de kleine staten 'waarbij wij niet al
leen de Noordelijke staten België en Ne
derland, maar ook Zwitserland rekenen)
heel weinig directe banden. Alle draden,
die hen verbinden, gaan over de groote
wereldcentra, met name over Berlijn en
Parijs.
Welnu, jvij zouden directe draden wil
len aanleggen. Wij zouden opzettelijk de
aanraking dier staten willen verrneeide-
ren door de economische relaties te ver-
meorderen. door persoonlijke betrekkingen
aan te knoopen, door ovei gemeenschap
pelijke belangen te beraadslagen, door
tentoonstellingen, congressen, ruil van do
centen en kinderen, vreemdelingenbezoek,
directe berichtgeving enz. enz. en vooral
door gemeenschappelijke actie ten bate
van den vrede.
Wij willen niets meer dan toenadering
maar deze dan ook inderdaad. En als wij
die hebben verkregen, dan zullen de kleine
staten uit dit gevoel van samenhoorigheiü
een groote kracht kunnen putten, lei wijl
de vredesbeweging daardoor eveneens be
langrijk zal toenemen, omdat de vredes-
tiefdo der kleinen oprecht, en groot is.
Yan het hof.
H. M. de Koningin-Moeder bracht heden
voormiddag een bezoek aan de Braakensiek-
tentoonstelling in Pulchri-studio.
H. M. werd rondgeleid door dr. Johs.
Dyserink, die de tentoonstelling organiseer
de, en toonde veel belangstelling in de ge-
exposeerde teekeningen.
Houden vijfguIdUmslukken.
In de Memorie van Antwoord op het F.ind-
(verslag van dejEerete Kamer over het .hoofd
stuk Financiën, deelt de Ministei mede,
dat bij den Raad van -State een wetsont
werp aanhangig is, waarin o. a. opgenomen
een voorstel om over te gaan tot aanmun
ting van gouden vijf guldenstukken.
Invoerrecht op meel.
Dp het Donderdag aan mr. V. tl. Rutgers,
te Hilversum, dooi het centraal comité tot
bestrijding van invoerrechten op graanpro
ducten gezonden telegram, -heeft genoemd
comité het volgende antwoord ontvangen:
„Voor mij is!liet onzeker, of het voorstel
meelrccht den broodprijs -zal verhoogen;
krijg ik die ovei tuiging, dan lig! daarin een-
ernstige reden om aan de aannemelijkheid
van den post te twijbdem Bespreking kan
mijns inziens beter na de verkiezing plaats
hebben. Voor voorlichting houd ik mij dan
aanbevolen.
Het comité heeft hierop het, volgende tele
grafische antwoord aan mr. Rutgers gezon
den
Betreurende, dat u. in afwijking san al
uw mede eaudidaten, op-ons schrijven van
20 Januari niet antwoordde en daardoor
bespreking en toelichting vermeed, maken
wij u er (bovendien opmerkzaam op,* dal wij
verkiezingen gebruiken als propaganda Ie
gen belasting Op eerste levensmiddelen.
Nu ti de vraag openlaat, of het voorge
stelde meelreeht den broodprijs verhoogt,
zullen wij de bewijzen leveren, dat vol
gens de memorie van toelichting bij liet Ta
riet ontwerp, gctee.kend door den minister
Kolkman, Talnva, en Van Swiiuloren. een
meelreeht, belastende de grond,stol van
brood, den broodprijs noodzakelijk ver
boogt, hetgeen door ingestelde enquête- foi
telijk bevestigd is. De bewering, dat meel
roeiden den broodprijs niet, zullen verhoo
gen, is een uitvinding van belanghebbende
groot industrieelen, welke zij vermijden te
uiten ter plaatse, waar tegenspraak moge
lijk is.
Vooropstellende, dat het u heilige ernst
is, een ecrljjke overtuiging te erlangen en
deze anderen ook deelachtig te doen woé
den, verwachten wij omgaand telegrafisch
betaald antwoord, mecledeeleiule, in welken
door u te houden openbare vergadering ons
do gelegenheid geschonken «zal worden, u
en de uwen het bewijs te leveren, dat belas
ting op meel strijdig is met den geest van
tiet Tarief-ontwerp en met. de volksbelan
gen,"
Y.-D. adres voor algemeen kiesrecht
Op de jongste hoofdbestunrs vergade
ring van den Yrijz.-Dem, Bond deelde, de
bondsseerctaris mede, dat de telling van
de tot dusvra" ingekomen adres-lijsten i«
voltooid.
Het aantal handteekeiiingeu ondei het
adres van den V.-D. B, en het .V, X \V. V.
bedraagt thans 36.619 waaronder 9322
namen van vrouwen. ''„Wereld."
VLAARDINGEN', 3 Febr Du gemeente
Vlaardingen heeft tegeu 90 hg jhIde in
schrijving opengesteld op een 4 pets. leuning
groot f '225.000, in obligation van f 1 flOf 1,
ten kantore vau den gemeente ontvanger
te Vlaardingen, de Kasvereemgmg te Am
sterdam en de firma Oppenheim A Van
Tilt, te 's-Gravenhage. De coupons zijn be
taalbaar t Juli en 31 December van ieder
jaar, voor hef eeist 1 Juli a.s. Jaarlijks,
beginnende tnel 1912. wordt een aantal
obligaties afgelost, met dien verstande, dat
de leening in I9öl geheel afgelost zal zijn.
De gemeente is bevoegd de aflossingsbedra
gen te. allen tijde te verhoogen, mits dit uit
de gewone middelen geschiedt. Zij is ook be
voegd de geheelo leening of een gedeel
te daarvan bij wijze van conversie af te los
sen, doch niet vóór den lsten Januari 1917.
11e elk jaar af te lossen obligation worden
bij loting in de eerste helft der maand Sep
tember aangewezen. De aflossing heeft
plaats a pari op 31 December daaraanvol
gende, De obiigatiën verjaren 30 jaar na den
termijn van aflossing, de coupons 5 jaar na
den verschijndag. Het bedrag van rente en
aflossing wordt, jaarlijks op de begrooting der
gemeente in uitgaaf gebracht en uit de ge
wone inkomsten der gemeente bestreden.
Atjeh,
In no. 14 van de Atjeh-tmeven in de
„Deli (,'t.", meent Observator, dat de paci
ficatie van Atjeh zoo goed als volbracht
is. De enkele roovers, welke hier en daar
nog rondzwcn'en, noemt hij vrij ongevaar
lijk, ook al loopen zij met hikajat- over den
Prang Sahil in den mars. Dergelijke pro
ducten zijn gewoonlijk moei een uitvloei
sel van de grenzenloozo ijdetheid van den
Atjoher dan van fanatisme.
Voorts schrijft Observatoi o. m
Onjuist is de meaning van velen o. a.
die van den heer Damsté - vide diens he
schouwingen voorkomende in het ad verten
tieblad vooi Atjeh en Onderlid dat het
verstrekken van geweren aan de bevol
king, als m-ii ernstige politieke font moet
beschouwd worden. Zeei zeker is he*
verstrekken dier geweren, dikwijl-, op on
oordeelkundige wijze geschied, doch zulks
mag geen reden zijn om het beginsel af
to keutep, dat men de bevolking in staat
snoet stellen zich teajen goed gewapende ben
den tv kunnen verdedigen, zoning de he
seherrning, welke onzerzijds wordt gebo
den, onvoldoende geacht moet worden.
Welke goede resultaten o. a. het verstrek
ken van geweren in de onderafdeehng Lbo
Soekoen tuut. heeft iedei insider kunnen
waarnemen.
De male fanatieke kern van de verzets
partij, de, Oolamn's. is zoodanig geslonken,
dal hiervan in de toekomst wel geen ge
vaar meer Ie duchten w.
.Met den heer Damsté beu ik van meeiung,
dat men ven groote fout heeft begaan,
door tiet negeer,>n van de op\ altiiigi-n der
Aljehers, omtrent den oorlog en hun ap
preciatie van de dooi ons genom-m maat
regelen. Herhaaldelijk is loeti gebleken,
dat men nooit verzuimde munt te slaan
uit elke. printah, welke door oire bestuur
werd gegeven.
Zoo heeft men o. n. hij tiet invoeren
van het passenstclsel perka nivntpapier ge
liruikt, zulks met het oog op de groot ere
duuizaamheid van dit papiet. Toen ech
ter na geruimon tijd een geest van verzet
onder de bevolking geconstateerd moest
worden, tegen het aanvaarden der door ons
uitgegeven passen, bleek zulks niet ge
richt te zijn tegen het stelsel, maar we!
tegen het papier. De verzetspartij had on
middellijk laten lomlstrooien, dat de door
de Hollanders uitgegeven passen op var
kensvel geschreven waren; hot bestuur
moest, om erger te voorkomen, er toe over
gaan om voor de passen gewoon papier
te gebruiken. Op deze wijze zijn vele van
de door ons genomen maatregelen in een
verkeerd daglicht gesteld, terwijl zulks ons
zelden of nooit tijdig ter oore kwam.
Ook in andere opzichten ware zeer ze
ker veel, wat tang duistei bleef, opgehel
derd gewonden, indien men moer aandacht
had geschonken aan de Atjehseh.- geschrif
ten, welke in ons bezit kwamen.
Na getoornd te hebben over de z. i.
onvoldoende inrichting vau hel .Militair Hos
pitaal te Koeta Radja en de gepeperde yi;
koningen der militaire apothekers vooi hei
levren van mrslieijn-m aan burgere, maakt
hij gewag vau - de inwijding der nieuwe
Protestnniseiie kerk te Koeta Radja op eer
sten Ketst,lag, om te eindigen met rte mode-
rteelitig, dot binnenkort ook Imiiapoeo, b--j
oude historische conti yin vau het gebied
der XXII Mnekmis. waar zooveel bloed
gestroomd heeft, geschrapt zal worden van
de lijst onzer versterkingen.
fn de godsdienstoefening dei afdeelmg
Schiedam van den Nederl. Protestantenbond
zal morgen als spreker optreden prof. D.
D. Eerdmans, van Leiden.
Yaksehool voor typografie.
Met t April a.s zal hier een cursus ge
opend woiden in het boekdrukken en lef
terzetten. Deze cursus gaat uit van de vak
school voor de typografie, afdeeling van de
Ambachtsschool te 's Gravenhage. 1
Belanghebbenden verwijzen wij naar de
desbetreffende advertentie in dit blad.
Volkskunst.
Vóór eenige dagen hebben wij medege
deeld, dat zich hier ter stede had gevormd
een „Schiedamsch Comité" der /.«id-Ho!
landsche Vereeniging tot bevordering van
Kunstnijverheid en Volkskunst.
Dit comité heeft thans onderstaande cir
culaire verspreid:
L. S.
Den 19en Sept. 1910 werd, op het voor
beeld van Friesland, de „Zuul-Hollandsclm
Vereeniging tot Bevordering van Kunst
nijverheid en Volkskunst" opgericht. Sinds
dien volgden nog andere provincie-., ter
wijl reeds in hot jaar 1911 door aaneen
sluiting dezer provinciale vereenigingen de
„Nationale Bond vooi Volkskunst" tot stand
kwam. Een snelle ontwikkeling, die zeker
getuigt voor de levensvatbaarheid dezer
jonge beweging.
Ondergeteekemlen. overtuigd van tiet
gioote sociale en ethische belang, da! etyi
herleving tier eigenlijke volks k u n s t moet
hebben juist in een tijdperk, waarin ma
chinale vlugheid de kunstvaardigheid nn-er
en meer verdringt, moenon. dal zulk cui
herleving voor Schiedam even wenschedijk
en evenzeer mogelijk i- als elders. Zij heb
ben zich daarom geconstitueerd tot oen
„Schiedamsch Comité" der bovengenoem
de vereeniging en doen als zoodanig een
ernstig beroep op allen, wion de artistieke
ontwikkeling van het Xederlandsche volk.
en de verheffing van hot ambacht ter harte
gaat, hun pogen te steunen door als lid
tot dc vereeniging toe to lieden.
Bij hot woord volkskunst donké men niet
in de eeisio plaats aan huisvlijt. De huis
vlijt heeft slechts ecu economisch doel,-
waai bij de artistieke kwaliteit van het ver
vaardigde meestal van ondergeschikt ba-
lang is. Slechts daar. waar hel' huisvlijt-
prodnet tevens een werkelijk kunst pro
duct is, behoort dl huisvlijt ook tot bet
gebied onzer vereeniging.
Ook donke men niet uitsluitend aan
kunst, die door het volk, maar evenzeer
aan kunst, die voor het vo'k wordt ge
schapen De kunstnijverheid, die er naar
streeft de gebruiksvoorwerpen smaakvoller
en goedkouper te maken en daardoor in
het bereik te In ongeil van het volk. ver
dient onze volle aandacht.Sok al zijn haar
beoefenaars niet steeds zelf mannen uit
het volk. Hun producten toch zullen er
zeker toe bijdragen den algemoenen smaak
te ontwikkelen en daardoor op den duur
oorspronkelijke vrdkskuustenaars te kwee-
ken.
De werkzaamheden der vereeniging zul
len bestaan in het geven van cursussen,
het oren niseeren van tentoonstellingen, het
uitgeven van vooi beelden-verzamelingen,
het verstrekken van raad en steun aan
wie dit behoeven etc. Hei spreekt van zelf,
dat (leze werkzaamheden gelijken tred zul
len moeten houden met de ontwikkeling
onzer vereeniging zelf. Wij herhalen daar
om met aandrang ons verzoek, als lid toe
te treden door onderstaand inteekenbiljet
ingevuld aan den voorzitter te. doen toe
komen.
I). li. Gerhardt, M. L. llonnerlage Grote,
P. Sanders, Jhr, Dr. N. van Suchtelen
(voorzitter), «T. H, van Westendorp J.D-zn,
