65'*-Jaargang
Donderdag 20 Juni 1912
No. 13946
"buitenland.
Martelaars der kunst.
Deze courant verschijnt d a g e I ij k s,- met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per kwartaalVoor Schiedam eriïlaardingen fl. 1.25, franco
per post fl. 1.65,
Prijs per week: Voor Sch ie dam en VI a ar di ng e n 10 cent, -J
Afzonderlijke nummers 2 cent. -
Abonnementen worden dagelijks aangenomen. t 1 1 i
Advertentiën voor het eerstvolgend nummer moeten dea middags vö'ór een
uur aau hot Bureau bezorgd zijn.
Bureau: Lange Haven No. 141 (hoek Korte Haven).
Prijs der Advertentiën: Van 16 regels fl.0.92j iedere regel meer
Ï6 cents, Reclames 30 cent per regel. Groote letters naar de plaats die zjj
Innemen.
Advertentiën bij abonnement op voordeeltje voorwaarden. Tarieveü
hiervan zijn gratis aan het Bureau te Bekomen,
In de nummers, 'die Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond
verschenen, worden zoogenaamde kleine advertentiën opgenomen tot den prijs
ïan 40 cents pej advertentie, bil vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen.
Intercommunale Telefoon No. 103.
Bericht.
Zij, die zich met ingang van 1 Juli
a.s. op de „Sehiedamsche Courant" abon-
neoren, ontvangen do tot diou datum
verschijnende nummers gratis.
Schiedam, 20 Juni 1912.
VEREENIGDE STATEN.
Do stemming op den eersten dag 'der
repuhlikeinsctho Conventie is toch woeli
ger geweest, dan de eerste berichten deden
voorkomen. Bij do eindstemming, welke
Taft's vriend, Root, tol ^ijdelijk voorzitter
aanwees, moet het tumult en de opwinding
onbeschrijfelijk zijn geweest. Toen do ver
tegenwoordigers van den staat California
opgeroepen werden, verklaarde do voorzit
ter van deze delegatie, dat de staat zich
aan dezo stemming niet gebonden achtte,
daar er bedrog was gepleegd bij de stem
ming over dis gedelegeerden. Hel. resultaat
der stemming werd door bet publiek op
do galerij met gefluit en gejouv begroet;
twee muziekkorpsen op de galerij poogden,
echter zonder succes, het geweldige lawaai
te overstemmen. In de zaal werden veertig
Roosevelt-aunhangers gevangen genomen.
Na afloop dor stemming begaven de Roo-
sevellianen zich naar ecu bekend club
lokaal. i
Tienduizend personen trachtten onder lei
ding van verschillende suffragettes de po
litie onderst boven te loop en, om zoodoen
de in de Convenliczaal te kunnen dringen.
Daarbij werd met bazuinen, pauken, trom
mels Ion imitatie van dierengeluiden een
monsterconcert uitgevoerd, waaraan door
'duizenden werd deelgenomen. De politie
kreeg versterking cn meer dan honderd per
sonen wierden gearresteerd. Naar men be
weert werden verscheidene revolverschoten
gelost. Van andere zijde wordt gezegd, dat
de Talt-aanhangers nrct dolken op liet ter
rein verschenen waren. Men weel nog niet
Zeker, of de gearresteerden voor het grootste
gedeelte uit Ta ft- of ItoosQvcll-vrienden be
staan. Vast staat in elk geval, dat in alle
talen gesproken dn gevloekt werd.
Nadat Root liet voorzitterschap1 liad aan
vaard, hield hij een redevoering van een
paar uur, waarin hij zijn bewondering uit
sprak voor het bestuur van Taft. Tijdens
deze redevoering trokken alle gedelegeer
den van de Roosevelt-pa rtij lawaaimakend
en joelend de zaal uit, om op deze wijze
ostentatief te kennen te geven, dat zij nietl
van plan waren, na deze eerste nederlaag
den strijd togen Taft op te geven.
Gistormorden, den tweeden dag, werd be
gonnen met de door Dudley ingediende mo
tie om 92 zitting genomen hebbende Tafl-
gedelegcerden dooi 92 Roosevelt gode
logeerden te vervangen daar eers (ge
noemden volgens hein onrechtmatig wa»
ren aangewezen. Had ley verklaarde, dat de
kwestie van gvooter belang was dan eenige
eahd id a afsslel ling. Zij raakte hel bestaan
zelf van de republikeinschc partij. Hij drong
er, op aan, dat de twijfelachtige candidalen
niet over de motie mee zouden stemmen,
op grond van liet beginsel dat niemand
rechter in eigen zaak mag zijn. Andere re
devoeringen voor en tegen de motie volg
den, vergezeld van een herhaald rumoer
Hoe het afgeloopen is met deze motie
ei tellen de hedennacht ontvangen telegram
men niet. Wellicht dat men onder de ru
briek Laatste Nieuws daaromtrent meer ver
noemt. 1
Afgaande op den langzamen gang van
aken is het niet te verwachten, dat de
onvontie vóór hedenavond gereed zal zijn
om baar eigenlijke taak aan te vangen, de
candidaatsstelling voor het presidentschap.
Wat tenslotte het resultaat, d. w. z. de uit
slag der eindstemming, zal zijn, is volgens
de Amerikaansclie bladen nog niet te be
lekoncn. Het schijnt vrij zeker, dat de par
tijen ongeveer juist tegen elkaar zijn op
gewassen. Intusschen wordt van beide zij
den alles in het werk gesteld oin de neger-
afgevaardigden om te koopen.
GEMENGDE MEDEDEELINGEN.
Roma,n vrij naar liet Duilscli.
van
J. C. HEER.
Engeland.
De staking der zeelieden te Southampton
is gisteren geëindigd. Do stakets hebben,
zonder eenige voorwaaule te stellen, het
werk hervat.
Het bestuur van de haven van "Londen
deelt mee, dat gistermiddag' 10.879 man
in de haven aan hel werk waren. Op 134
schepen werd gewerkt.
Frankr ij k.
Te Bordeaux, Havre, SL Nazairo en (Mar
seille hebben de ingeschrevenen bij de
marine en 'do bootwerkers gehoor gegeven
aan den oproep om het werk neer te leg
gen. Verschillende schepen 'kunnen niet
vertrekken.
In een vergadering van de zeelieden
te Marseille heeft de secretaris van hun
vakvoreeniging meegedeeld, dat de in
geschrevenen te Algiers de algeineene sta
king hebben uitgeroepen.
II o a gar ij e.
De regecring heeft bij de Kamer van
Afgevaardigden een wetsontwerp inge-
dieiid, bepalende, dat de leden van do
Kamer, die door den voorzitter voor eenige
zittingen uitgesloten zijn, vervallen ver
klaard zullen worden van hun mandaat
en niet herkiesbaar zullen zijn gedurende
do loopeiule legislatieve periode, wanneer
zij, ondanks de uitsluiting, toch op de zit
ting verschijnen en zich niet verwijderen,
als hun zulks gelast wordt.
Dit wetsontwerp 'zal echter eerst in de
herfstzitting behandeld worden.
IM a rokko.
Uit Fez wordt aan de „Temps" geseind:
.,Een detachement van zes compagnieën,
vertrokken uit het kamp van Gouraud en
gisteren hier aangekomen, werd onderweg
bestookt door vijandelijke cavalerie. De co
lonne rapporteerde, dat dertien man ge
wond werden, mecrendeels licht."
Verder wordt uit Fez aan de „Temps"
geseind: „Het kamp van Gourand in do
Inaouen-vallei, werd Dinsdag door een
groot aantal vijandelijke ruiters en infan
teristen overvallen, maar door de Franschc
artillerie op de vlucht gedreven. De ca
valerie en de infanterie vervolgden hen,
en brachten hun ernstige verliezen ton.
Aan Franse lie zijde sneuvelden achtman
en werden er twaalf gekwetst.
China.
De onverwachte vlucht van den eersle-
minisiter, Tang Sjao .li, uit Beking wordt
'toegeschreven aan vrees voor een aanslag
op zijn leven. Dal de president, Joean
Sji Kai, hem achteraf ecu paar dagen ver
lof verleende, diende natuurlijk slechts om
de zaak voor de buitenwereld te beman
telen.
De Pekingschc bladen vei lellen van de
vlucht, dat een geheime politieagent den
löden dezer, in de viocgte, een man in
builenlaiulsche dracht, vergezeld van een
Europecsche dame en begeleid door twee
Chineezen in Westerschc 1:1 eerlij, in een
riksjow naar het station had zien gaan
cn daar plaats zien nemen in een eerste-
klasse-coupé. Uit latere nasporingen bleek,
dat deze man Tang Sjao Ji was. De speur
der bracht over de zaak onmiddellijk ver
slag uit aan den ministei van binnenland-
scho zaken, die er den president mee op
de hoogte stelde. Toen deze laatste bericht
had gekregen, dat Tang Sjao Ji in Tientsin
den trein had verlaten, zond Joean Sji Kai
een vertrouwd persoon naar Tang Sjao Ji,
mot de toezegging, dat bij terugkeer naar
Peking zijn, 's ministers, persoonlijke vei
ligheid werd gewaarborgd. Tang Sjao Ji
beloofde toen, te zullen terugkeeren; maar
die 'belofte is nog niet in vervulling ge
gaan.
Dit eigenaardige optreden van Tang Sjao
-Ji is nog volkomen onopgehelderd; maar
'man rei wacht sensalioneelo onthullingen.
Hel gerucht gaat, dat het kabinet zal wor
den gereconstrueerd.
BINNENLAND.
l Dat was, hoewel do toon waarop het
meegedeeld werd wat aanstellerig was, on
getwijfeld een blijtlo boodschap, llilde had
.moeite kalni te blijven. Bijna jubelend
kwam de gedachte in haar op: dal kan je
redding zijn! En redding uit St. Agalhen
Haar hart klopte sneller, maar neen
Verstandig blijven.
„Ik dank' u zeer, meneer Glörl" ont/
wooiakle zij eenvoudig, „Ik heb na bei
lezen van uw brief mijn toekeningen al
bijeen gezoold. Ik hoop dat u er iels Dij
zult vinden, 'dat uw ouders voldoen zal.
Haar bedenk als 't u blieft, dat dit het werk
van oen beginneling is. Dus niet al te
scherpe critiek als T u blieft. Een jogen-
'blik 'dan 1" 1
Eij zette een schildetsezel bij bel raam.
„Zoo zal het gaan."
„U heb'! hier een zeer gezellige k'ameY,"
zei GKir nu Weer op gewonen loon. „Men
zou het op de vierde verdieping niet zoo
verwachten. De beekeningen van uw va
der waren meesterstukjes. 'I Is jammer, dat
onze familie daar niets van bezit,"
Hij 'praatto maar door en dat alles zoo
beleefd feu voorkomend, 'dal llilde vond
dat zij zich noodclöos ongerust had gemaakt
over het „passende" van zijn bezoek.
Blad na blad plaatste zij op den schil
dersezel. Hij bekeek zo als een kenner, zwij
gend of met korte' opmerkingen.
„Dit schilderstukje zullen we dadelijk
maar ter zijde leggen. Dat is magnifique, dat
meisje 1"
Het was Ilildes lievelingsstukje. Zij voel
de dat het.niet gemakkelijk viel ervan
to scheiden. Maar het moest toch. Zij had
het geld, dat zij na onverwachts krijgen
kon, noodig voor baar toekomst.
Kuno Glfir bleek' een goeden smaak lc
hebben. Hij zoelit juist die teokoningon uit,
die zij wel wist, dat de mooiste waren en
daarom het liefst had willen houden.
„Hier zullen wij liet hij laten," zei hij
ten slotte. „Als dit in den smaak van mijn
ouders vall, kunnen wij altijd nog meerdere
bestellingen doen. En wat vraagt u nu voor
deze drie?"
Nu kwam llilde in verlegenheid.
„U moet (och een prijs noemen," drong
hij lachend aan.
Kenigszius Weifelend antwoordde zij:
„Ja., hel is wel werk van een beginne
ling, maar het Ircel'l, mij toch veel djd en
moeite gekosl. Zou tweehonderd 'mark te
veel zijn? Honderd voor liet meisjeskopje
en vijftig voor dezo twee elk? Wal dacht
u 'daarvan?"
Zij was vuurrood geworden. Vroeg zij
niet te veel?'
„Wij zullen niet afdingen. Is de prijs
De Jcgercommniulaut In Indiö.
Men seint aan de „N. Cl." uit Batavia:
Naar het „Dat. Handelsblad" verneemt,
zal de legei comma ndtuU, luitenant-generaal
(I. C. E. van Daalen, in hol najaar don
dienst mei pensioen verlaten.
De Bakkeren et.
Een molie van do afdeeling Kampen van
Patrimonium, aangenomen naar aanleiding
werkelijk hoog genoog? Ja? Nu goed dan."
Glür had, eouigszins gewichtig, zijn por
tefeuille voor don dag gehaald on legde nu
twee biljetten van honderd Mark op de
tafel.
„Tweehonderd Mark," zei hij langzaam
met een eigenaardig lachje als wikte hij
zeggen: Wat botcekent deze kleinigheid
voor onsl Met een speerenden blik sloeg
hij de werking van het geld op llilde gade.
„Als ik dan mag dan mijn dank,"
zei ze kalm en nam hel gold op mot een
air of zij gewoon was iedcren dag een
dergelijke som te ontvangen.
Kuno Glür was misschien wat teleurge
steld, dat zijn edelmoedigheid niet walmeer
indruk maakte.
„Dat u voor uw ouders het meisje met
dc bloole schouders held uitgezocht, ver
wondert mij cenigszins," zei ze, het gesprek
een wending willende geven. „Ik herinnel
mij toch nog zeer goed, dat uw goeder
vroeger zoo iets stootend vond. Zij zag in
in alles dadelijk een gevaar voor de. ze
delijkheid."
„Ja, ja," lachte hij vioohjk. „Mijn moe
der is wal preutseh. Zij zal dit ook niet
willen houden, maar mijn zusje Lilï dos te
liever."
Daarmee was de koop lot bevrediging
van beide partijen gesloten.
„Zal ik ze u thuis sturen?" vroeg llikle.
„Neen, neen. Mijn rijtuig wacht bene
den, ik zal ze zelf maar dadelijk mee
nemen."- i j i
van 'de verwerping van de Bakkerswet
„o-o-k door toedoen van een groot deel
der rechterzijde", besluit als volgt:
„geeft als hare overtuiging te kennen,
dat do steun der christelijke werklieden,
zoo noodig voor de a.s. Kamerverkiezing,
bepaald zal worden naar de houding der
verschillende afgevaardigden, inzake ziekte
en invaliditeitsverzekering, indien de tot
standkoming daarvan door hun tegenwer
ken, in welken voim ook, mocht worden
verhinderd." i
Het IHjksinstttnat voor tlgsclierljonderzoek.
Dr. P. P, C. Hoek, wetenschappelijk advi-
viseur voor visseh'erijzaken, schrijft in de
Medcdeelingen over Visscherij een kort ar
tikel, naar aanleiding van het V. B. tot
vaststelling van een reglement voor het
Rijksinstituut voor Vissch'erijonderzoek. Het
volgende is' er aan ontleend:
Het nieuwe instituut omvat zoowel de
werkzaamheden van den wetenschappelij-
ken adviseur in visscherijzaken, als die
van het in 1903 ingestelde en nu opgehe
ven Rijksinstituut voor bet onderzoek der
zee.
Het is mij in den laalsten tijd meerma
len gebleken, dat zelfs velen van hen,
van wie men dat niet veronderstellen zou,
zich' omtrent het ontstaan, de beleekems
en den omvang van het werk van deze in
stelling geen juiste voorstelling maken:
daarom acht ik het niet overbodig dien
aangaande hier eenige aauteekeningen in
het licht te geven.
Voor het aanstellen van een, wctenschap-
pelijken adviseur jn visseh'erijzaken werd
bp dc Staalsbegrooting voor 1888 voor liet
eerst een post uitgetrokken. Bij de behande
ling van verschillende visscherijaangolegcn-
heden was n.l. zoowel in de afdeelin
nijverheid van het toenmalige ministerie
van waterstaat, handel en nijvebheid. als
in de afdeeling domeinen van hel minis
terie van financiën, meermalen gebleken,
dat de regeering aan neutrale, op zelfstan
dig onderzoek en objectieve waarneming
berustende voorlichting behoefte had. De
mccnitigen van de zoogenaamde deskun
digen, de mannen van 'de practijk der vis
scherij, stonden vaak lijnrecht tegenover
elkander, wat het uiterst moeilijk maakte
hun. adviezen op te volgen. Eu dikwijls
was het niet minder lastig tot een besluit
te komen bij de behandeling van voorstel
len omtrent maatregelen, van wier nut
„allen" zoogenaamd overtuigd waren en
waarvan men toch bevroedde, dal bun
doelmatigheid of werkelijke nuttigheid a
lcsbelmhe vaststond. WAM stond der re
geering een college voor de zeevisscberijen
ter zijde, doch de werkkring van dit
lichaam bepaalde zicli. zooals de naam
reeds aangaf, lot kwesties de zcevisscherij
helretfemte en behalve op bel gebied van
deze, deden zich' ook <jp dal der rivier
en binneuvisscherij telkens moeilijkheden
voor, die naar op wetenschappelijk on
derzoek berustende voorlichting verlangen
deden. Het College voor de Zeevisscberijen
liad ecliter zelf ook de wenschelijkheid,
dal de regeering over eenen ambtenaar
zou be&chikken, aan wTcn speciale vraag
punten, zooals zij zich' 50k bij de zeevis
scberijen en bij herhaling voordeden, ter
behailiging, zoo mogelijk ter oplossing,,
konden worden toevertrouwd, bij verschil
lende gelegenheden bepleit. Want beschik
te dit lichaam onder zijn Jedeu ook over
geleerden, die zeiven volkomen bekwaam
en bevoegd waren van zulke kwesties, als
zich' voordeden, een studie te maken en
daarover dus een op onderzoek berustend
oordeel uit 1e spreken, zoo ontbrak het
dezen bijna steeds aan tijd en gelegenheid
zich' stelselmatig met zoodanige onderzoe
kingen en waarnemingen bezig te houden:
ook b'et College meende dus, dat het wen-
sch'elijk was een ambtenaar aan te stellen,
die zich' geheel" aan zoodanige taak zou
kunnen wijden.
De begrootingsposl weid aangenomen,
de adviseur werd benoemd.
Dr. Hoek verhaalt dan het een en ander
over zijn werkkring; en over de moeilijk
heden, die hij daarbij te overwinnen had.
Voor een deel waren zij van meer tlieo-
retischen aard: dc vraag aan wien di
rect aan den minister of aan het College
voor de Zeevisscberijen hij zijn adviezen
zou uitbrengen, was van te voren niet op
afdoende wijze geregeld.
Wat het laboratorium betreft, werd dooi
de regecring met een vereeniging (de No-
dcrlaiKRche Dierkundige Vereeniging) een
overeenkomst aangegaan. Deze bouwde te
Helder een voor zoologisch onderzoek
bmikbaai station en sjtelde dat voor de
onderzoekingen barer leden ojien. De re
gecring huurde nu in dut station de voor
de studies van den adviseur lienoodigde
vertrekkken en nam er bovendien genoegen
mede, dat deze ambtenaar als (onbezol
digd) directeur van liet station dier Ver
eeniging optrad. I
Wat de verhouding van den weienschap-
pc]ijken adviseur tot de legeering en tot
het college voor de Zeevisscberijen betreft,
t/,00 kreeg in 1890 een schikking haar be
slag, waarbij vastgesteld werd, dat ge
noemde ambtenaar voor alle zaken de
Noordzee-, Zuiderzee- en zalmvisscherijen
betreffende, het College advisee rend ter
zijde zoude staan.
ür. Hoek vermeldt dan liet optreden
van dr. 11. C. Rcdeke, aanvankelijk als
zijn assistent, later ook, als dr. 1L verlof
had, al» waarnemend wetenschappelijk ad
viseur.
Dc delegatie van schrijver dezer regels
als agemleen-secielaris van deti Interna
tionalen Baad voor hei Onderzoek der
Zee, waai van het bureau je Kopenhagen
gevestigd is, had uil. den aanl tier zaak
slechts een lijdelijk karakter. Ofschoon al
les er op wees, dal men bij de uitbreiding
die allengs aan het internationale, onder
zoek gegeven was, niet zoo nis lot de ont
binding der tot stand gekomen organisa
tie zou oveigann, kon er ran vaste aan
stelling van eenigen ambtenaar aan dat.
Kuno Gluren en llilde praatten, nog eeni
gen lijd door. Hij was niet weinig trotsch
op zijn omgang met kunstenaars, waarvan
hij boog opgaf.
„Stephan Doihbaly kent u?" vioeg llikle
belangstellend, „teder spreekt thans over
hom. Zijn herfsllentoonstelling was voor
treffelijk. Ik geloof dat ik hem eei gisleien,
ontmoet heb."
„Zoudt u kennis met hom willen sna
ken?" vroeg hij levendig. „Ik spreek hem
Dinsdag in het kunslcnaaisrafé „De gla
zen hemel". Mag ik u Dinsdagavond afha
len voor een bezoek aan dat café?"
„G,aan daar wol dames heen?" vioeg
Hihlo weifelend.
„Dames? bijna dc helft van de bezoe
kers zijn dames 1"
„Ik bedoel dames van goeden naam?"
„Wie vraagt nu in „Do glazen hemel'
naar goeden naam?" lachte hij. „München
is gelukkig niet St. Agathon. Kunstenaars
en allen die voor kunst gevoelen, komen
cr ongedwongen bijeen, dat is alles. Schil
ders, beeld bouwers, dichters en de dames,
die voor hen gevoelen, vermaken er zich."
Zij bezweek voor de. verleiding. Zij had
cr al meer van gehooid en liet ca té bad
haar al lang aangetrokken.
„Nu, goed dan, ik ga wel graag mee,"
zei zc vriendelijk."
„Dan haal ik u Dinsdag af," zei hij,
blijkbaar zeer verheugd. „Tot ziens dan,
juffrouw llilde." i I
Hij stond op en gat haar dc hand.
Dal stond haar nu weer nie, aan. Waare
om nam hij nu plotseling de vrijheid haar
bij den voornaam te noemen'? Maar zij was
nog te verward over den verkoop om daar
dadelijk togen te protesteeren.
Zij zou Stephan Dombaly om raad kun
nen vragen en wist hij dien niet nu,
voorloopig had zij geld en kon zich zeil
helpen. Zij zou naar den directeur van. de
kunstschool gaan daar wilde zij i\u .leer
ling worden.
Een gevoel van gioote verlichting was
over haar gekomen, gen stemming als na
dat legen de jloretende aarde heeft ver
kwikt. Zij vouwde dankbaar de handenj
Ja, or is toch nog geluk in de wereldj
Vlll.
Ja, gr 'was pog geluk in de wereld 1 Wat
een merkwaardige verandering bij de
oudeis yan Kuno Glür, om zoo vriendelijk:
aan haar te (lonken 1 Vooral dat van zijn
moeder deze. hulp was uitgegaan, vond llil
de merkwaardig. Maar ja, het kon alles
worden begrepen als de ooizaak was dat
do familie Glür dankbaarheid wildo too-
nen voor wal haar vader voor hun zaak
bad gedaan. Kuno had haar naam geroemcl"
en dat had hem er toe gebracht iets voor
haar Je doen.
(Wordt vervolgd.)
aaaggwag rr -ibmbk—nu
8)