5'" laargang
Zaterdag 27 Juli 1912
'No, 13978
Eerste Blad
Martelaars der kunst.
Keis-Abonnementen.
Dezo courant vorschijnt d a g c 1 ij k s, met uitzondering van Zon- en Feestdag en
Prijs per kwartaal; Voor Schiedam en V.Iaardingon 1,25, franco
per post fl. 1.65.
Prijs per week: Voor Schiedam onVlaardingenlO cent.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen. j 1
Advcrlentiën voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór een
uur aan het Bureau bezorgd zijn,
Bureau: Lange Haven No. 141 (hoek Korte Haven).
Prjjs der A'dvertentiön: Van 16 regels fl.0.92iedere regel meer
'15 cents. Reclames 80 cent per regel. Groote letters naar de plaats die zij
innemen.
A!dvertentiën bij abonnement op yoordeelige voorwaarden. Tarieven
hiervan zjjn gratis aan het Bureau te bekomen.
In de nummers, 'die D i n s d a g-, D o n d o r d a g- en Zaterdagavond
.verschijnen, worden zoogenaamde kleine advertentiöu opgenomen lot den prijs
xan 40 cents per advertentie, bij vooruitbetaling aan bet Bureau te voldoen.
Intercommunale Telefoon No. 103.
De Administiatic van de „Schicdamsche
Courant" is gaarne bereid om tegen ver
goeding van porto's aan hare abonnó's,
die voor korten of langen tijd op reis gaan,
do courant aan hun tijdelijk adres te zen
den. Ook abonnementen voor den tijd van
een halve of heelc maand worden gedu-
tondo het reisseizoon gesloten.
Burgemeester en Wethouders van Schie
dam brengen ter openbare kennis, dat de
Overschiesche straat (nabij liet Proveniers-
luns) weder voor hel verkeer met rij- en
woeiiuigen is opengesteld.
BUITENLAND.
Schiedam, 27 Juli 1912.
T It K IJ E.
De situatie up den Balkan is troebeler
dan ooit. Bet kabinet Mueklar pasja is
weliswaar geconstitueerd, maar zijn homo
geniteit ré door 't verrassende heengaan van
do ministers v,an oorlog en biunenlandselie
zaken, ernstig bedreigd. De Allnmoosche
opstand is niet verminderd ondanks do
veelbelovende pioclannuie, welke de nieu
we grootvizier direct bij zijn optreden beeft
uitgevaardigd; onder liet officierencorps
lieereeld grooto ontevredenheid, terwijl het
gehecle land behoefte lmeft aan rust. Nie
mand weel, waar dit alles tenslotte op
uit moet loopen; iedereen hoopt liet beste.
Bij dit hopen is bet voorloopig gebleven.
In de kringen der diplomaten onthoudt
m'en zich van elke prognose. Pessimistische
ca optimistische nieeningen wisselen elkaar
af. Teekenend is, dat do oimisllnu'cndste
berichten uit Wcenen komen, w.a,ar men bij
liet einde van don i'unkschen janboel het
meest is geïnteresseerd. In een onverklaar
bare tegenstelling daarmee staat het op
timisme der Fransche regeering, die, on
dnnks de duistere voorteckens, op een gun
sligc oplossing v'an liet conflict nog steeds
met groolc zekerheid rekent. Jn 'de offi
cieels kringen te Berlijn houdt men zich
voorzichtig gedekt. Men verklaart daar,
dat de particuliere berichten uil Albanië
voor zoover ze in de pers verspreid zijn,
den toestand zwarter afschilderen, dan hij
in werkelijkheid is, niettemin kan men de
ernstige beleekenis van de beroeringen in
het Turksche rijk niet ontkennen. Van den
f opstand in Albanië verwacht men wel niet
Roman vrij naar liet Duitsch.
van
J. C, IIEER.
10)
Het geheolc gezelschap was verrast over
de komst jv.a.n Sakuntala, eigenaardig ver
rast; Ifilde ssóö zelfs, dat zij bij do voor
stelling de juiste woorden niet kon vin
den.
Zeldzaam haatgevoel kwam in haar op.
Zij voelde jhofc in do diepte van haar ziel
zij haatte deze vrouw, móest haar halen
zonder eigenlijk zelf te kunnen zeggen waar
om. Nijd ,of jaloezie? Neon, in Dombaly
vereerde zij slechts den kunstenaar! En om
zoo in gezelschap to verschijnen als Sn
kunlala, zou zij zich diep geschaamd heb
hen. Ja, ,dat was hel. De Indische was geen
mcnschcnkind, dat ,door reine, heerlijke
schoonheid do aatulaë lit. als vanzelf trok -
or ging ,iels onuitsprekelijks zenuwschok
kends^van ,haar uit, iets opwindendsbran
deride gloed, hartstocht, te warm bloed
Hilde's afkeer -voiul zijn oorsprong hierin,
dat deze .vrouw uiierlijk dingen tiet zien,
die in ,slille haar geslacht, zooveel moeite!
kosten te behcerschen en rein le houden.
Het was of naast Sakuntala alle andere
hchoonc d.ames jn den kring haar glans
verloren, Bilde proest steeds'.weer het spel
et gevaar, dat hij alle doelen van liet
ijk zal aansteken, maar men ziet hier dc
cumjdicatie van de crisis eerder in de
onzekerheid van den politieken toestand,
welke dour liet conflict tusschen hel of
ficierencorps en het Jongturksclm comité
an den dag is gekomen. i
De ecnige lichtstraal in den onbestendi-
gen toestand van heden blijft de vriend
schappelijke overeenstemming der Euro-
pooMibo kabinetten, die niets opreehters
dpn de kalmeering, de genezing van „den
zieken m,au" willen. Deze overeenstemming
der Enropeesche diplomalie is een gerust
stellend moment in de bonte verv. arring.
Men kan slechts wenschen, dal lid nieu
we ministerie doorzet, d,al bovenal de nieu
we regcering in haar optreden zichzelvc
blijft en dat zij een leuze vindt, sterk ge
noeg om allen bijeen te brengen, die liet
nationale welzijn boven dc bijzondere be
langen willen stellen.
Over de voornemens der regcering weet
do lConslanlinopelsche coriespoiulent van
do „Beri. Lokal Anzeiger" liet volgende
o melden; „Naar ik uit goede bron ver
neem, denkt bet kabinet er noch aan hij
do Kamer een programma in le dienen,
noch haar le ontbinden. Zij is voornemens
ito Kamer voorloopig te verdagen.
„Gedurig duikt met meer beslistheid het
gerucht op dat Gliasi Acbniid Moekhlar
pasja on Kiamil-pasja hun posten binnen
kort verruilen zullen. Gha&i Aclnnid
Moekhl.ar Pasja zal voorzitter van den
staatsraad en Kiamil-Pasja grootvizier wor
den. Verder zat in plaat* van Mahmood
Moekldar, llamil pasja tot minister van
marine benoemd worden.".
Het kabinet doet groote moeite de mi
litaire liga te bestrijden. De liga zelf is
to Konstanlinopct slechts door enkelen ver-
legenvVoordigd en het grootste deel v.an
hot officierenkorps is trouw.
Do voor Albanië bestemde commissie is
eergisterenavond uil Konstantiuopcl ver
trokken. Het gerucht, dat de grootvizier
zelf aan het hoofd der delegatie zou mede-
gaan, wordt als onjuist verklaard. De re
gcering is overtuigd, dat de rebellen te
risjtin,» naar goede woorden zullen luis
teren.
Intusschen meldt de „National Zöilung",
dat do rebellen, 10.000 man sterk, Prisjtina
zijn binnen ge trokken. Dc gendju'merie-com-
npmdant heeft zich hij hen aangesloten. De
e bellen hebben de wapendepots in be
ri,ag genomen en zijn in de richting van
Dskub opgerukt. Tc Kosovo heelt ecu groo-
fu protest-vergadering van Alha neezen
pljaats gehad, waarbij de regeerhigseommis-
sic, die venvgchl was, uitbleef. Daaruit
concludeerden do Albaneczcn, dal de re
geering lip,ar belofte niet houden zal.
GEMENGDE MEDEDEELINGEN.
België.
De negen bestuurder.- van den Antwerp-
H'hen Zeemansbond, die op 12 Juli j.l.
aangehouden waren, verschenen gisteroch
tend voor hel Beroepshof Brussel, dat
dadelijke invrijheidstelling beval. Het Bof
betoonde zich zeer streng tegenovei het
arrest van bet parket van Antwerpen, en
Verklaarde, daler geen reden bestond, waar
door de voorloopigo gevangenschap der
negen leiders gewettigd werd.
Groote verontwaardiging is nog gewekt
door liet vervoer der gevangenen van Aul-
woip.en naar Brussel. 'Bet geschiedde in
de gewone „dievenwagen"; bovendien had
men hen geboeid.
T-ege'n dit laatste werd zelfs door het cle-
ricajo „Handelsblad van Antwerpen, pro
test aangeteckend.
Du i t seh I and.
Naar dc „Bcrl. Lokalanzeiger" meldt, zal
do wet tot invoering van een slecp-monopo-
lio den Pruisisohcn Landdag roods bij do
opening worden voorgelegd. Spoedige af
doening is wenschelijk, Uit ar voor 1 April
1914, op welken tijd het I!ijn-Wezerkanaal
gereed zal zijn, ook alle voorbereidingen!
voor de invoering van het sloepdicnstbcdrijf
ten einde moeten zijn.
„Naar uit goede bron wordt vernomen
zal -worden voorgesteld hut ontwerp van
tiet sleepdienst-monopolie over het geheelc
kanaal uit lo breiden, dus ook over hot
1o rt n u ml - E ei nskari a al, daar de regeering
zich niet gerechtigd lacht een ontwerp in
te dionen dat met paragraaf 18 van de
wet op de waterwegen in strijd is."
De minister-president van Saksen, Vun
Otto, is gistermiddag overleden.
van oordeel is, dal de bronzen vuurmon
den niet bestand zijn togen hot thans ia
gébruik zijnde buskruit, zooclat de bewa
pening der artillerie niet stalen geschut on
vermijdelijk is. Dit heeft de ministerdmi
keizer medegedeeld en daarom bij Z. M.
geprotesteerd tegen de weigering der 250
miilioen door den gemeenschap pel ijken mi
nisterraad. I
Hetzelfde blad verneemt uit Oostenrijk-
sche regeenngskringim, dat de regcering
van Oostenrijk, zoo de buitenlandsche ei;
do militaire toestanden de modeunise.ering
der ai'tililcriobewapening beslist noodig ma
ken, haar plicht zal weten te vervullen, en
rekening zal houden met de staatsbelan
gen en die der vol keien, voor zoover zij
met de eischcn van "don minister van oor
log in verband staan. 1 1
Dit laatste bcteekerd, dat ten minste de
Ooslenrijkscbe ministers hun verzet legen
do crodieten ten slotte zullen opgeven.
llusland en Japan.
De minister van buitenlandsche zaken
te St. Petersburg heeft gisteren ter ebvo van
prins Katsoera een ontbijt gegeven. Daarbij
zaten aan minister Kokoftsof, de minister
president, Noratof, de assistent van den mi
nister van buitenlandsche zaken, baron Mo-
lono, de gezant van Japan, voorts leden van
het ministerie van buitenlandsche zaken en
van hot Japansclic gezantschap.
Oost e n r ij'kjl 1, o n -g a,r ij e.
Eenigeti tijd geleden bobben wij mel
ding gemaakt van het verzet, dat een crc-
diet-aanvrage van 250 miilioen kronen Voor
nieuwe kanonnen, door don gemeenscliap-
pelijken minister van oorlog Auffenbcrg
in den Oostenrijkschoii zoowel als in den
llongaaischen ministerraad ingediend, al
daar oj) heiligen tegenstand was gestuit.
De ..Porti Tlirlap" weel thans le vertel
len, dal, ondanks ,(le verwerping der ore-
diet aanvragen in den gemeens-chappelijken
ministerraad, de minister van coring blijft
bij zijn plan, de geheelc lieVaponing der
Oorirnrijksche artillerie, die uil bronzen
vuurmonden beslaat, te. vervangen door
stalen geschut. In dicrn geesl heeft de
genei aal AuJfenberg den keizer gerappor
teerd, en de gemeenschappelijke minister
van buUenlandsehi! zaken, graaf Beridrt
lokt, hooft in een audiëntie Ie midi! jdit
plan verdedigd.
In velband hiermede veriieeml hel
„Neuus W.ioner Ta.gehhdl". dat d«- niiuisler
C h in.a,
De, wetgevende vergadering heeft de
stemming over de door Joean Tsji Kai over
gelegde lijst van nieuwe ministers tot heden
uitgesteld. De partij van Tangsjaoji was
tegen elk uitstel, waaisehijnljjk in de hoop,
ilat do lijst zoit worden verworpen.
Talrijke vereenigingen en partijen zou
den volgens een telegram uit Tokio
dc nationale vergadering telegrafisch heb
ben gewaarschuwd, voor de gevolgen van
obstructie. In bijeenkomsten van militaire
en politieke vereenigingen worden moties
'aangenomen, waarin aan Joean Tsji Kai
steun wordt beloofd, en hem wordt verzocht
om ,ais militair diktator op te treden, wan
neer dc „obstructie" in de nationale verga
dering voortduurt.
Tot zoover (le berichten. Bet is lang
niet omv'aarscliijiilijk, dat al die moties
en die telegrammen door den riuwi-n Joean
zelf zijn uitgelokt, om pressie te oefenen
op de Nationale Vergadering. Nog altijd is
dc mogelijkheid niet uitgesloten, dat Joean
tegenover het nieuwe Chincesehc parlement
de rol speelt van Napoleon tegenover het
Directoire.
BINNENLAND.
van haar geheimzinnige oogen volgen. Nu
keken die- oogen drooiuerig onder de lange
donkere wimpers, d.an weer glinsterden zij
groenachtig als .katteoogen. De kleine mond,
om ,aan een granaatbloesem deed denken,
h.aar prachtige hals, baar borst die rhyth-
miseli op en neer ging bij elke ademhaling
en clan ,het fonkelen van dc arm- Tm voet-
banden en liet limine gewaad dat zij droeg,
liet was alles wel in staat om de blikken
lot zich ,to trekken.
Duïvelsehe beloovering, die aantrok en
tegelijk afschuw wekte, oj> Bilde althans
hoe langer hoe meer afstoolend werkte,.
liet ergst toen Dombaly in overmoedige ver
liefdheid Sakuntala trachtte to kussen en
zij hem als kuisch eu verlegen ontweek.
Een door eu door onware vrouw! dat
was do gedachte, die Bilde door het hoofd
schoot. Die verstaal allo kunsten 0111 de
ma'unun le .verblinden en hel hoofd op
hol le brongen!
Maar Hat moest Bilde den kunstenaar toe
geven: de Indische paste hier zeer goed
in een omgeving van alleiici kunst voor
wei pen en een weelde, die een Oosteischen
till! had Dn een ieluat antieke stemming
wekte, Biooto verscheidenheid van voor
werpen en toch een geniale hand kon zoo
iets tot s(,aud brengen. En dan de merk
waardige bloemenversiering! Wel stonden
op de tafels veel roode bloemen, maai
langs de wanden was de kleur in hoofd
zaak wit, mecreudeels gro-olo, witte kelken
met een pand van goudgele bloemen.
OmgeVon door deze witte bloemen ston
den er dc zonderlingste gelmeldhouwdc,
voorwerpen.- Zoo stonden er een menigte
van 'oblanten, hoog op de ponten, uit zwart
steen; zooals Dombaly verklaarde: omdat
do olifant het heilige diet van de meest
wijze volken ten voor hom een zeer hoog
staand schepsel was. En dan die üorter-
sche geitrochlelijke beeldjes, half vogel,
half duivel. Overal hel koene spel van
zijn fantasie. Naast Jiiëioglyplum en perka
menten voorwerpen van ouiL-chrislelijko
kunst, Redcrlaiidsehe, Ilahaansche, ook
vele curiositeiten uit Miinchener antiquitei-
lintwinkels, midilelceuwsche figuren een
Jüodendaus uitvoerend, lun mechaniek dat
door een klok in beweging kwam. Onver-
eonigbaru dingen schijnbaar, en toch ver-
eenigd, toch een geheid dat niet stoorde.-
Dombaly was in uitstekend huim-ur; hel
jongensachtig, goedige lachje, dat hem zoo
mooi stond, spoelde om zijn mond, overal
en schitterend spreidde hij de kunst van
onderhoudend een gesprek te voeren ten
loon. Af en toe vlocht li ij een geestig! uil
in zijn gesprekken, mengde zich even in
die van anderen, maar wist er zich evori
handig weer uit 1e vindon.
Toen het lijd went om aan tafel te gaan,
kwam hij met do Indische op Bilde toe,
die min or meer onzeker naar een cavalier
om keek.
„Hier, mijn vrije arm, Itebslein," zei hij
gul, „ik sta niet toe, dat een ander je naar
den disch geleidt. Wat prachtig staat u
dat wil, en die bescheiden uitgesneden
hals!"
lingen of commission, on-l'Twh-'idi-n iu af-
deeling A en al'decl Lng B.
Do werkzaamheden dier afdeelingon zijn
•e-nleoLd als volgt:
Afdeeling AProvinciale en plaatselijke
financiën, onderwijs, landbouw, annvvz-n,
jacht en vissc lu-rij, reclames belastingen,
toepassing der Drankwet, Tiendwet.
Ljiden dezer afilceling zijn de ln-eivn
A. II. C. M. J. I.fzermaris, mr. 11. A. van
dc Velde en II, Ch. Yegtel.
Afdeeling BGemeentezaken, vooi zmnvr
'die rdet aan aid. A zijn opgedragen, plaat
selijke steafrieroidenlnaeu, kerkelijke za
ken, waterstaat en wegen,, water-vliaj}» a m-
gok-genlieden, gezond heiibp oil! ie, nijver
heid, militie en landweer, toepas-ring iter
Woningwet en der Ongevallemi et, benevens
strajidv - 'uerijen.
Leden zijn de heeremmr. .1. Limbuni,
mr. L. E. AI. von Fiseuue en jhr mr. D. J.
do Goor.
Gcdep. Staten van Zuiil-IIollimil.
"ingovolgie lniri daartoe* genmni-n besluit
zal het College van Gedepuloarde Staten
van Zuid-Holland bestaan uiL twee afdec-
Hildo nam Dombalys arm dankbaar aan
en terwijl zij naar de enlkamei hepen,
zei hij lachend tol Sakuntala-,
„Ja, mijn Ilcbstiein, ligt mij ook na aan
het hnrtl Een voornaam en ernstig meisje.
Als ik ook maar het geringste talent voer
et huwelijk had, iAan zou ik geen ander
cia.ii haar willen, tiouwen i"
IIij zei hot zoo vioolijk en ongedwongim.
dat het werkeljj'k slechts als een overmoe
dig KehertHin klonk.
Ilililc klemde eeri weinig en schrok. Zij
had een blik van vernietigende jaloe/ie uit
de donkere oogen van de Indische opgevan
gen.
Aan tafel hield deze gedachte Dombaly
nog bezig; hij sprak van hef huwelijk als
oen verouderden en langzaam afsleiven-
den levensvorm, die voor boeien on dom
koppen goed is, maar een vrije kuimtenaais-
ziel onwaardig.
Tot Hilde's groote verbazing vonden dez
woorden zelfs bij de dames woertdank, lnd
moest hij Sakuntala, die het er met al
haar hartstocht op' aanlegd om Dombaly
iu haar net te vangen.
„Een kunstenaar, componist of scluijvei
zelfs, ziet in de vrouw meer dim muteren.
Zij is 'moer voor hem", aldus zette Dombaly
zijn gevoelens voor hel gezelschap- uiteen
„Een vrouw heeft iets bijzonders. Zelfs de
moest geniale man kan een kunstenaar nooit
d.io 'teero en fijne geestdrift geven lot
zijn werk, aks, het verkeer mei vrouwen en
meisjes. Ieder kunstwerk van waarde is een
gedenkteeken voor oen hoogstaande vrouw.
Congres Dausonilenvyzers-Genoo'sclmii.
Het congres van hei Nwl. Dansomtei'-j
wijzcrs-G-enoolschap zal, na afloop van de
Dttilsrho en Engcbdm oongie-Hm, op- den
lön 7 Augustus a.s. te Amsterdam in
„l'arkzicht" worden gehouden. De heet S.
Marken, uit Haarlem, dio het Genootschap
thans op het congres van de Imperia! 3»
cicly of Dance Tear hem te Londen verte
genwoordigt, zal hierover een uitvoerig ver
slag uitbrengen.
VLA AR DIN1 IiN27 Juli. Bij de mm mens
gehouden vanwege de Federatie van Han
dels- e,ii Kantearbediendeii-Vereemgieaen in
Nederland zijn geslaagd voor hel diploma:
boekhouden, de heer A, Bonman, L.
Noordhoek, O, Span 'nisIL o o g d u i i s c 1)
11 a n d e 1 s c e r x e s p o n d e u t i e, de her
ren D. I.. Baauw Ju. B. T, van Bree, II.
SparriusEiigchclic II a n d e I s c o r-
i'io s po,int on t ie. de beuren M. v. d.
Burg Jz„ ,1. Grwaeveld eu J. Weiland,
allen van hier.
OYERSCB1E, 27 Juli. In de gisteren ge
houden gonicenlorandsziitiiig werden de
notulen na lezing goirigekeurd. Up het
verzoek -der Huishoud- en Industrieschool
Ie Schiedam, ont subsidie, weid alw Ijzend
beschikt. De gumemih'-rekoiiing over 1911
bedragende iu ontvangst f42,381.31',.', iu
uitgaven f 40,675.04V», alzoo sluitendo meL
een batig saldo van f Hiöü.80, wordt in
handen cener commissie gesteld, bestaan-
do uit de hemen. \V. tte Kroes, f', N.
Bak en J.' II. Noordcrman.
De ai'lreihMidu leden voor het college van
zetters, de hoeren L. J. Karrenum en I'.
Zeeuw, warden herkozen.
Goedgekeurd windt de verhuring voor
5 jaar aan hut Rijk van R.isl- en Telegraaf
kantoor voor t 1100 pc.r jaar.
Do rekening van 'I artnbesliiur, bedta-
gicnid.C in ontvangsl f3710.98 en in uit
gaaf f3680,88, alzoo sluitende mei een
Öialig saldo van 130.10, wordt goedgekeurd.
die iu 'den gezichtskring van eou kunstenaar
getreden is liet product van een liefde,!
ik twijfel vr zetfs niet aan of de vrome ma
donna's koesterden zeer aaidsehe neigin
gen voor de kunstenaais, die haar schil
derden. Eu dat gevoel was dan tijdelijk we-
dmkcerig. Maar er zijn door do hcerscheius
Natuur grenzen getio'kkvn. Eens of slechts
enkele koeren kan de vrouw een kunstge
dachte Lij cenzelfden ailist wekken, hmu
tot voorbeeld dienen voor eon kuimtwetk
eens komt echter met grooto zekerheid
liet tijdstip, dut. zij voor den kunstenaar
niet meer is wal zij in den beginne was
dan wordt do liefde alteilaagscli en oudbak
ken. Dan hebben wij, sdieppemlcn -en lief
hebbenden, een nieuw type noodig, dat ouzo
ziel ojmieuw in heftige trilling brengt en
tol sclieppon aanzet."
„IJ vergeet te eten, Uobsteiu", liicbte hij,
„en waarom kijkt u zoo strijdlustig, naar mijn
kant?"
„En de vrouwen, dio tiaar aan Rekkelijk
heid voor <l-cu kunstenaar hebben verlo
ren?" vi yeg zij.
„Moeten edel zijn eu heengaan, beengaan
met de heerlijke herinnering, een kunste
naar hel leven veraangenaamd Le hebben,
hem geholpen te hebben bij zijn grootscheu
arbeid, door hem bemind te zijn, zalig eu
vurig, zooals yvjj, kunstenaars, li-ofh-ehbenj
(Wordt, vervolgd.J
SCHIEDAMSCHE COJMNT.