Zaterdag 27 Juli 1912 Tweede Blad Amerikaansche corruptie. Tact en wellevendheid. ,êl Deze courant verschijnt <1 a g e 1 ij k s, met uitzondering van Zon- en Feestdagen. Prijs per kwartaal: Voor Schiedam en YJ aar din gen fl. 1.25, franco per post fl. 1.65. Prijs per week: Voor Schiedam en Vlaardingen 10 cent. Afzonderlijke nummers 2 cent. Abonnementen worden dagelijks aangenomen. Advertentiën voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór een uur aan liet Bureau [bezorgd zijn. i Bureau: Lange Haven No. 141 (hoek Korte Haven). Prijs der A d ve r ten ti n: Van 1G regels fl.0.92iedere regel meer 15 cents. Reclames 30 cent per regel. Groote lettors naar do plaats die zij innemen. Advertentiën bij abonnement op voordeelige .voorwaarden. Tarieven hiervan zijn gratis aan het Bureau te bekomen. In de nummers, die Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond .verschijnen, worden zoogenaamde kleine advertentiën opgenomen tot den prijs van 40 cents per, advertentie, bij vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen. Intercommunale Telefoon No. 103. V,an tijd tot tijd schrikken wij eens op Jnls wij hooren, hoe geweldig verdorven de politietoesianden in New-York zijn. Van tijd tot lijd zeggen wij. Want al is wat er nu over de vermoording van Rosenthal bekend is geworden, buitengewoon erg, voor wie de buitcnlandschc gebeurtenissen met eenige aandacht volgt is het toch ook niets nieuws. Er is al zoo dikwijls eon kelder licht gevallen op de verdorvenheid van dit politiccorps. Er zijn ook wel eens pogin gen tot verbetering gedaan. Doch altijd, tevergeefs, gelijk er ook nu weer alle kans is, dat or voor den schijn een paar schul digen gestraft worden, doch 'dat de Augias stal niet wordt schoon gemankt. Jijen. Voet wat het geval is. De bezitter van een speelhol, Rosenthal, te New-York, soupeert in oen groot hekend hotel. Hij rvoult naar buiten geroepen en .daar van uit een auto doodgeschoten. De autoban dieten kandelen, op last Van en in overeen stemming met de politie, 'die bang is dat in een aanhangig proces Rosenthal zal ver klaren hoe hij de politie omkoopt en hoe er een heel systeem van omkooperij is, w.aardoor de politic allerlei 'inrichtingen, die niet bestaan mogen, oogluikend duldt en Waardoor zjj schatten gelds verdient. De politie „kan" de schuldigen maar niet vin den en nu verklaart het openhaar minis terie zelf, dat zij de schuldigen niet wil vinden, omdat anders zal blijken, dat deze gehecle moord door de politie op louw is gezel. Wjanneer de politie zelf gaat moorden om ilo getuigen v.an eigen verdorvenheid "uil 'den weg te ruimen, d(a,n wordt het in derdaad har. En dus houdt de gcheele. Wereld zich bezig met dit polilio-scbnn- daal. Een voorzichtig Hollander zou nu zeg gen, kkl die ambtenaar van het openbaar ministerie, Wal heetgebakerd was on dat men (alvorens een oordeel to vollen toch wel eerst eens den pfloop van dit pro- ces zou mogen afwachten. Ten onrechte. De ambtenaar kan zeker (weten wjat hij zegt en hoe dit proces ook (afloopt, 'het is en blijft een feit, dat de Now-Yorkschc politic in de (allerhoogste mate corrupt is. Do New-Yorksche trouwens niet pllcon. Hot is bekend, tipt ook in 'de stedelijke iegeering Y[aïi heel veel andere groote ste lden Vpn ito Vcrccnigdc Sinten corruptie moer iregel 'dan uitzondering is. En het is ook bekend, dat dit allang algemeen be kend istlal er dus van eenige beter schap geen sprake is. Over het geheel is er ontzettend veel corruptie in .de Vercenigdc Slaton. Het is nptuurlijk niet mogelijk binnen liet bestek yan een dagbladartikel daarvan een beschrijving, l,aat staan een verklaring tq geven. Toch zouden wij een paar opmerkingen paar .aanleiding daarvan niet achterwege 1 willen (aten. Wjat in [de eerste plaats dan wel opvalt, is [d.at al deze corruptie kan blijven be staan in het land dor publiciteit. Alen kan zich heel veel corruptie denken in Rus land, waar liet volk onmondig is, waar ite pers ,aan banden ligt, waar de persoon lijke vrijheid gering en viijheid v,an woord, van drukpers, van vereeniging niet bestaat. Doch hoe is ,al die omkoopbaarheid mo gelijk in het land, waar de grootst moge lijke vrijheid heerscht, waar do pers een bemoeial is gelijk nergens elders? Hoe is 't met name mogelijk, dat in New-York aller lei .onzedelijke inrichtingen en speelholen best.aan omdat de politie haar op oneer lijke wijze duldt. Hoe is het mogelijk, da,t men dnn.r allerlei sluitingsuren en sluitings tijden negeert, alweer met schuldige hulp van do politie? Alen zon zoo venv'achten, dat bij do minste of geringste fout allerlei bladen, al 'ware hel dan alleen die maar van de oppo-htic, met ,allc macht alarm zouden gaan slaan. Niets daarvan intusschen. Er moeien de allerverschrikkelijkste dingen gebeuren om do Aandacht te vestigen op die schandalen. Rn zelfs die schrikkelijke gebeurtenissen blijken in den regel niet voldoende om pan de corruptie een einde te maken, Ran men nu hieruit de gevolgtrekking m,aken, dat publiciteit geen afdoend middel is tegen duistere machinaties? Dat men alléén door do grootst mogelijke publici teit do corruptie niet bestrijdt? Doorredeneerend in dezelfde richting zou men kunnen gaan hetoogen, dat liet publiek zelf 'niet voldoende scherp st.aat tegenover dergelijk bederf, dat de verontwaardiging over zulk oen bedrijf niet zóó groot is, dat zij het publiek dwingt lot optreden. D,aar- mee zou men lot heel leelijke conclusies voor do lie moe,i,alio komen. Of zijn die onbillijk? Atoet men do ver klaring zoeken in de onvoldoende onaf hankelijkheid van de Amerikaansche pers keil', die dan ook min of meer medeplich tige zou zijn? Of moet men eindelijk de AmeiiRaansehe persgewoonten veranlwoor delijk stellen voor dit gemis'aan reactie? Er wordt ginds zoo verb,azend veel met dikke woorden, groote opschrilten en scnspticwek- keryte onthullingen gewerkt, d.at de weike- 1 ijk sensatiewekkende dingen niet meci zoo'n indruk maken op de lezers. Er wordt zoo vaak „De JYolf!" „De Wolf!" geroe pen door de Amerikaansche pers, dat het Amorik,aansche publiek wel gekomen kan zijn in de onverschillige gemoedsstemming vjan het volk uit het sprookje, dat zoo dik wijls ton onrechte voor den wolf had hoo rep waarschuwen, dat liet volstrekt geen Tact en wellevendheid zijn broer en zus ter, van wie do eerste ondanks liot meest bescheiden optreden, toch den stempel van het eerstgeboorterecht op het voorhoofd draagt. (De tact is: i,,la politos®» der coerir", zooals dc Franschman zegtdc beleefdheid des harten;, een gevoel, .dat zich laat vormen, laat verbeteren, maar- dat menigeen zich nooit eigen maakt, ter wijl dc wellevendheid het resultaat der- opvoeding is. De tact zot hei rijn gevoel voorop en vermijdt alles, wat den men schop, met wie men omgaat, onaange naam kan zijn; hij gebiedt oud, op het juiste oogenblik to zwijgen, op het juiste moment een deelnemend \voord te uiten. Dut kan opvoeding ons niet lecren, Zij leert ons honderdvoudige uiterlijkheden, die dc wellevendheid, hot fatsoen eischon, verbiedt aan do hecrcn bij liet voorst el len eerst den naam der clamo te noemen, aan haar rechterzijde te loopen, haar den rook in .het gezicht to blazen, dc yisch met een mes te snijden en daarmee in 'den mond to steken, .OutgoIs te bijlen, met oen overjas' aan eon salon binnen te komen, enz'. Door do opvoeding wordt °ns zulk' een afkeer legen dergelijke ver grijpen ingeprent, dat wij mcnsclicn, die meh daaraan gehuldig makerij onaange naam vinden en onbeschaafd noemen. 'acht gaf op den bekenden kreet, toen wer kelijk de wolven Waren gekomen. [Wij weten op ,al deze vragen geen ant woord. Doch het schijnt ons goed hierop do aandacht eens te vestigen, omdat al die corruptie bij zooveel publiciteit toch wel heel wonderlijk lijkt. In hel, bovbnstaandie hebben wij 'de vraag besproken, hoe het mogelijk is, dat de groote ontwikkeling der dagbladpers in do Vcroenigde Sta,ten niet verhindert, dat daar een corruptie bestaat als Waarvan nu onlangs weer bij don politremoord op Ro senthal gebleken is. liet is moeilijk, op die vraag een antwoord te geven, en >vij hebben ons dus bepaald, daarover enkele opmerkingen to maken. Een zeker niet minder lastige vraag is deze: hoe kom't juist Amerika toch aan die corruptie, die vooral in liet bestuur zijner groote ste den telkens aan het Ijcht treedt? Noch, ia Duitschland, noch in Engeland, twee landen toch, die een groolen invloed op de openbare meening en de gcheele ont wikkeling van de Vcroenigde Staten ge had hebben, is die corruptie zoo groot. En nu is het wel waar, dat ook Zuid- en O[ost-Europeanen, die minder zuiver op de graat zijn, pen groot percentage van do mmigranten hebben gevormd. Doch is liet aantal van dezen zóó groot, dat het der gelijke praktijken heeft ingevoerd zonder overigens zulk oen grooten invloed uit te oefenen op de vorming van het type Amerikaan Het lijkt dus weinig waarschijnlijk, dat wij hier mot oen geïmporteerde fout te doen bobben. Veel meer voor de hand! ligt, dat de fout ontstaan of althans in hoogc mate bevorderd is door do levensomstandigheden van liet Amerikarn- schc volk. Welke zouden dan die Ie voos omstandig heden. zijn, die- daar zoo geheel ander zijn dan hi,er, dat zij ginds zulke wrange vruchten ojdovcren? Een pertinent antwoord op deze vraag durven wij niet te geven. Doch wellicht is liet ons geoorloofd een paar opmer kingen Ie maken, die van oonig gewicht zouden kunnen zijn bij liet zoeken naar oen- antwoord. Een eerste verklaring vinden wij voor New-York in den geweldigen groei, de ab normale grootte en de heterogeniteit van de bevolking. i Doch een belangrijker en meer univer- sec le verklaring zouden wij- vinden in den zed-'lijkhoidsslrijid en de daardoor niei zot- den opgewekte schijnheiligheid. In nog hooger mate dan in vele landen van Europa geldt in Amerika de meaning, dat men de zedelijkheid kan tevorderefn, dbor -wetsbepalingen en verbodsbepalingen. Nu spreekt het wel vanzelf, dal zulko 'bepalingen, mits heel voorzichtig gefoxr muleerd en voorzichtig toegepast, cenwei'- lets anders is het met den tact. Niemand kan ons inprenten, waarom hot in som mige gevallen tactloos zou zijn, een wel gemeende spijtbetuiging te uiten, een goe den raad te geven, de Waarheid te zeggen. Dat hangt geheel van do omstandigheden af. .Ook hot meest ontwikkelde, hot ver standigste menschtonkiml, kan het aan een juist inzicht in deze ontbreken. Hij gevoelt niet, dat hij tactloos is als hij oen „bon mot f [zegt, ieeii geestigheid vertelt, die een anderen keer geheel op zijn plaats zou zijn. Misschien' al? hij ze geuit hoeft, wordt hein door een ijzig zwijgen, door zichtbare terughoudendheid er over, pas duidelijk, dat zijn scherts hij deze gelegen beid niet to pas kw'aml. i i Zij, die dezen natuurlijken tact missen zijn to beklagen. Alaar nog erger is hel wanneer uien wel fijn voelt, maar c;r niet naar handelt. „Liever een vriend ver loren, dan een geestigheid voor zich ge houden.''' Wie 7,ot> handelt, weet spoedig zijn vonnis. .HcJiii ontbreekt niet allooi de beleefdheid, het versland dos harten maar ook de opvoeding. De wellevend beid gebiedt, do vrouwen hoffelijk en voor- komloml Ie bejegenen, den tact ooik i,n leiiigem. gezin, ook in den dagelijkschen omgang geen uitzondering te maken. Goed opgc voed is hij, die in een huisrok dezelfde goede manieren b'eWnarl als in een frok niet hij, die haar afschudt, als een lastig gewaad als hij thuiskomt. Kn toch kan <le man, die in licL geheel geen opvoeding genoten heelt, soms meer tact aan den dag leggen dan een beschaafden /salonheld. king ten goede kunnen hebben. Doch men Óverdrijft tegenwoordig de beteekenis van zulike bepalingen. Do gelegenheid maakt den dief leert het oude spreekwoord. Vroeger heeft men heel goed geweten, dat dit overdrachtelijk bedoeld was. Doch tegenwoordig schijnen er velen te zijn, die dit spreokwooidi let terlijk gaan opvatten en redeneeren„Neem je dus die gelegenheid weg, dan is de dief ook wieg." Sluit dus maar de beruchte huizen en de gelegenheden, waar then drank koopt, en onzedelijkheid endrojv- Renschap zijn pok weg. Dg,t is volmaakt onjuist. Deze ondeug den kan men tot zekere hoogte kestrijt den door wijzigingen in de opvoeding te brengen, door den invloed van godsdienst en ethica, door hot verspreiden van ken nis. En men kan deze bestrijding in de hand werken door voorzichtige wettelijke bepalingen, Doeli bij dat alles boude men in het oog, da.t Keulen en Aken niet in één dag zjjn gebouwd. Zulk een verbete ring gaal langzaam, En wil men forcec- ren, dan is de kans groot, dat men het tiegenovergosteldie bereikt van >vat men wjcnschL Alen doet. dan nel zoo verstan dig als iemand, die aan een rivier een andere richting wil geven, en die, in plaats van voorzichtig en geleidelijk met loidam- metjes en met de kracht van het >vnter zelf ie 'wei-ken, eensklaps een dam dwars door de rivier legt. Eerst wordt natuurlijk hel water in zijn aandrang gestuit. Doch spoedig baant het zich overal een weg. En in plaats van een goede nieuwe bed ding krij'gt de nïan overstroomd land. Zoo gaat. het ook met de bestrijding der onzedelijkheid. Alet één slag, tl. i. mot enkele verbodsbepalingen, gaai dat niet, Dan verspreidt het euvel zich en tracht het heimelijk z,ic,h te ontwikkelen. Dan. kweekt men schijnheiligheid, m. a. w. een onzedelijkheid, die naai- buiten heel mooi doet, doch innerlijk erger is dan wat men vyoogcr bestreden heeft. En dan kweekt men corruptie, omdat tie plotseling tegen gehouden stroom zich tot eiken prijs een doortocht hallen zal. Do blinde ij'veraars, die eigendaaiige mo derne producten, jtl'ie vóór alles getuigen willen en niet vragen naar de gevolgen, hiejbbcn geen geduld, geen ding en geen nacht. Doch h[ql leven is ta|nders. Ook groote Verbeteringen ten goede kunnen niet zoo plotseling Werden uitgevoerd. Zulten zij' [Werkelijk verbeteringen zij'n, dan moateb z'ij gc,lichtelijk bereikt worden. Do nu» derno ijVcraars, die at meen en irered ver dienstelijk te zijn ais zij1 maar in schrift en woord van hun ijiver kunnen doen blij ken, nemen daarmee echter geen genoe gen.. Doch Amerikh, hot vaderland yan dit altijd getuigende type, leert wat men bij zulk een haast in do eerste plaats dan 'bereikt: schijnheiligheid en corruptie. Kunnen wij ons op dit gebied dus aan dei Amerikaan,sche toestanden .spiegelen, pok do andere verklaring van het "A'me- rikanmscho euvel heeft veel belang voor ons: de ontwikkeling van, het corps be roepspolitici, van menscheu, die „in de politiek gaan" om hun persoonlijk voordeel. Gelukkig zijn yd] hier nog ver va,n hot Amerikaansche voorbeeld af. Doch juist, daarom kan men niet genoog doen om liet. openbare leven zooveel mogelijk zuiver to houden, on orn eiken maatregel, die 'ons publieke leven meer Verpolitiekt, hel voor dorr niePpolilicus moeilijker maakt, onr aan hel bestuur der gemeenschap deel te Women pf dwingt tot het 'beoefenen van dc politiek als brood winning, tegen te houden. AYaul dat de veipohtieking van het AmerikaanKeho leven oen groot deel van do schuld draagt aan de corruptie, Waarvan onlangs weer op zoo duidelijke Wijze gebleken is, behoefi geen betoog, Wanneer men er maar aan herinnert, dat het weer Tammany is, dat. voor den moord op Rosenthal verantwoordelijk moet wor den gehouden, Taifflmany, de afschuwelijke organisatie der democraten in Now-York, die mot de uitdrukking „roofstaat in den staat" .niet te scherp geteckend is. Dc vrouwen waren en zijn nog de leid sters der beschaving. En toch zal menige ruwe man dikwijls geen vraag herhalen, die bij den eersten keer onbeantwoord bleef, omdat hij govoolt, dat deze pijn- tijk is voor hem of haar, tot wie hij die richtte, terwijl menige gracieuse, elegante vrouw een indeserelo vraag met onbe vangenheid herhaalt, ofschoon zij eveneens heel goed weet, dat zij' haar slachtoffer er mee 'kwelt. Dat is niet alleen tactloos, maar het strijdt ook tegen de wellevend heid. i i Onbeleefd is [het, buitensporig hard to lachen, zich te bedrinken, zich niet te laten voorstellen. Tactloos is het in te genwoordigheid van dames over dingen te sproken, die haar het schaamrood naai de wangen jagen, haar bloedverwanten in haar bijzijn te hekelen, te veel in haar levensomstandigheden te willen doordrin gen. Het is oven tactloos, haar schoonheid in platte woorden to prijzen) als zich over hhar leelijkhieid te uiten, in gezelschap is het gebrek aan tact, wanneer men iemand in de rede valt,, of het gesprok! overneemt; in intiemerem kring neemt men dit minder nauw, omdat men ntet altijd aan eiken langdradige»! verteller zijn volle aandacht lot het einde top schen ken kan noch wil. i Tact houdt, in, zaken, in dienst, houdt mot de private hot rekkingen op; de wel levendheid mogen wij nimmer uil betoog verliezen. Een scherp oordeel, dat in ge zelschap tactloos zou zijn, een bestraf fing, een tegenspraak, zij zijn in den! dienst vólkomen op hun plaats. De eischcn, die aan zakelijke en ambtsbetrek kingen gesteld moeten Worden, kunnjem met onbekwaamheid ea geestelijke minder waardigheid geen overeenkomst sluiten. Dit is een vanzelf sprekende uitzonde ring, terwijl het in bet gcschapsleven een tactlooze daad zoa zijn minder bekwa men bloot te stollen. Wellevendheid is altijd nondig orn' dooi de wereld te komen, dnor den tact stellen wij ons misschien' voor het oogenblik ten achter, 'maar we zullen er daarom dub bel door gewaardeertll Worden. Alen kan niet do wellevendheid uit het oog verlie zen, zonder zich er van bewust te zijn, maar men k'an ondoordacht, iets tactloos zeggen, omdat pmn de omstandigheid van een ander niet genoeg kent. Zooals <le Eu gclscbman beweert, heeft ieder een ge raamte in zij'n huis, vordert de tact, dat men door tegenwoordigheid) van geest niet laat bemerken, dat men iemand gekrenkt heeft. Hel ergste in zulk een geval is, ziel te verontschuldigen; tpen zal een nieuwe gelegenheid moeten vinden, om de uiige Wilde fout onopgemerkt >veer goed te ma ken. -i 1 i De Wellevendheid eischt Van de vrouwen meer terughoudendheid, meer zelfbeheer selling, fijnere beschaving. Aan don man legt do opvoeding in den omgang met de vrouw grootere, uiterlijke offers op. Hij moet Raar den voorralngj laten, haar dc beste plaats afstaan, haar in don avond naar huis geleiden, mag niet zitten als zjj 1 1 ti i Ii i 1 BINNENLAND. Van het hof. Donderdag hebben als gasten aan den maaltijd bij li. M. de Komugin-Aioeder ten paleize Soestdijk deelgenomen: graaf eu gravin Ber.tinck van A moron gen, de (hm"" gemorster van. Amsterdam en meviouw Rüoll, baron Van iNagoll. kameiheer t.h.d. van 11. Al. de Koningin, on baronesse Van Nagelt, baron De Wijckerelootb de yWoer- tesleyti, lid van Gedepuiecuio -Staten van Ut rechten voorts velschillende dames en hecrcn uit Utrecht en Gelderland. Prins Hendrik te Brussel. Reuter seint uit Brussel: De „EtoUe" meldt, dat gisteren .de blik sem tot: zesmaal toe in het kasteel C'iergnon geslagen is, waar de Belgische koninklijke lamilie en Z. K. II. ..sle Prins dor Neder landen verblijf houden. Hol inslaan van don bliksem yeioor- zaalde slot-Ills geringe materieele schade. Do Koning en de Koningin yan België en Z. K. 11. de Prins der Nedoi landen hie ven volmaakt kalm eu stelden hun omge ving gerust. Z. K. It, de Prins der Nedeilanden heeft den nacht op liet kasteel doorgebracht. Consulniro dienst. Bij Kon. besluit van 22 dezer is aan I'll. N. E. Bogaerl, op zijn verzoek, eervol ontslag verleend uit zijn betrekkingen van kanselier bij liarcr Alajesleits gezantschap te Bern en vice-consul der (Nederlanden aldaar. De moderne vrouwen verklaren afstand te doen van hcigden galanterie, alle te zaam gevatte hoffelijkheden bblroft, en eischcn daarvoor de gemeenzaamheid, in het loven, in wedijver dor krachten in liet beroep. De overdreven galanterie is ook reeds lang ingoki om'pcn, Vroeger zou nooit oen heer, dip op hot porren viui trein of train zat, een dame laten slaan. Als verte,geif- woordiger van liet sterke geslacht, had hij ridderlijk aangeboden, met do vrouw] te ruilen. Natuurlijk pleit het niet vocu; ecu goede opvoeding, als het een b'ok'en/to of zeer oude dame. gekit. Zeer zeker is het beleefd], -als -hij! liet doet, maar hot is niet onwellevend, niet tactloos, als hij hel niet doet. ,11 et. loven voert de beide, gwdnclilen in liet openbaar verkeer zoo dikwijls to za.tiw'ii, de strijdt mm de con cu iron [ie beeft do verhoudingen zoo ver anderd, dal, het begrip der „dame" van vroege-, die opmerkzaamheden en atten ties als haar goed K-clii beschouwde, ce-ni- gennate verhlcekil, ,is. Alaar ongepast is, en zal hot steeds blijven, als oen hoer, vlak voor do dame loopcnd, do theater- of concerfziial betreedt, liaar Van een paai; -treden aftrekt, evenzoo is het ongepast als een vrouw mannelijke gewoonten yril aannemen. Tact en welwillendheid mocr lon ook hier to zanten weden, om dp omgeschreven wetten der goede opvoeding Ie doen naleven. - i - f, HUM

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Schiedamsche Courant | 1912 | | pagina 5