65™ Jaargang.
Donderdag t Augustus 1912
No. 13982
Martelaars der kunst.
Reis-Abonnementen.
Kennisgeving
Deze courant verschijnt cl a g e 1 ij k s, met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per kwartaalVoor S c h i e d a m en V 1 a a r d i n g e n fl. 1.25, franco
por post fl. 1.65.
Prijs per week: Voor Schiedam enVlaardingen 10 cent.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen.
Advertentiën voor het eerslvolgend nummer moeten des middags vóór een
uur aan het Bureau bezorgd zijn.
Bureau: Lange Haven No. 141 (hoek Korte Haven).
Prjjs der Advertentiën: Van 16 regels fl.0.92; iedere regel meer
15 cents. Reclames 30 cent per regel. Groote letters naar de plaats die zij
innemen.
Advertentiën bij abonnement op voordeclige voorwaarden. Tarieven
hiervan zijn gratis aan het Bureau te bekomen.
In de nummers, die Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond
verschijnen, worden zoogenaamde kleine advertentiën opgenomen tot den prijs
van 40 cents per advertentie, bjj vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen.
Intercommunale Telefoon No. 103.
BUITENLAND.
De Administratie van do „Schiedamsche
Courant" is gaarne bereid om tegen ver
goeding van porto's aan hare abonné's,
die voor korten of langon tijd op reis gaan,
de courant aan hun tijdelijk adres te zen
den. Ook abonnementen voor don tijd van
een halve of heelo maand worden gedu
rende het reisseizocn gesloten.
Inrichtingen welke gevaar, schade of
hinder kunnen veroorzaken.
Burgemeester en Wethouders van Schie
dam;
Gezien het verzoek van
le JAC. HULDER om vergunning tot uit
breiding zijner stoombranderij aan de Wesl-
frankelandsche" laan no. 16, kadaster Sec
tie M no. 129, met een stoomketel van 60
M.2 verwarmingsoppervlak
2o. J. MEEUS, om vergunning tol op
richting van een glasfabriek mot
twee hutten, op het perceel, kadaster Sec
tie N, ncv. 152, aan den Ifavendijk, te Schie
dam
Gelet op de bepalingen der Hinderwet,
Doen te weten: k
dat voormeld verzoek met de bijlagen
op do secretarie der gemeente is ter visie
gelogd;
dat op Donderdag, den 15 Augustus a.s.;
'des namiddags ten 2 ure, ten raadhuize
gelegenheid zal worden gegeven om be
zwaren tegen het toestaan van dat verzoek
in le brengen en die mondeling ol schrif
telijk toe te lichten.
dat gedurende drie dagen vóór hot
tijdstip hierboven genoemd, op de secrc
taria der gemeente, van de schrifturen, die
ter 'zake mochten zijn ingekomen, kennis
kan worden genomen; en
dat volgens de bestaande jurisprudentie
niet tot (beroep op eene beslissing inge-
voige 'de Hinderwet gerechtigd zijn zij, die
niet overeenkomstig art. 7 dier Wet voor
het Gemeentebestuur of een of meer zijner
leden 'zijn verschenen, ten einde hun be
zwaren mondeling toe te lichten.
En is hiervan afkondiging geschied,
waar het behoort, dan lston Augustus 1912.
Burgemeester en Wethouders voornoemd.
M. L. IIONNERLAGlv GRETE.
V. SICKENGA.
Schiedam, 1 Aug. 1912,
VEREENIG DE STATEN.
De groote republiek aan de overzijde
van den Atlantischen Oceaan heeft lang
zamerhand een droeve vermaardheid gokie-
gen vanwege het bederf dat haar samen
leving in haai- verschillende vertakkingen
hoeft* aangetast. In de politiek, iin den han
del, in de regeoring, de gemeentebesturen
on bij de politic, speelt de corruptie een
groote rol.
liet bederf der politieke zeden is dezer
dagen nog eens scherp aan hel licht geko
men. Onlangs hooft namelijk de Bondsse-
naat met 55 tegen 28 stemmen het mandaat
van den heer William Lorimer voor ongel
dig verklaard, daar het door allerlei om-
kooperijen was verkregen. Men kan het
Amerikaanscho volk' slechts geluk wen-
schen met dit besluit, wanneer men den
levensloop van den. politicus, zcoals die
door de NeW-Yorksche bladen wordt mee
gedeeld, leest. Do thans zestigjarige'■Lori
mer was in zijn jeugd krantenjongen en
straatventer. Meerderjarig geworden, stortte
'hij zich in de politiek, die den minder-bc-
deelden in Amerika zeer dikwijls den weg
naar rijkdom baant, wanneer zij ten minste
niet). e nau'wgezet van geweten «zijn. Dat
stond den jongen man niet in den weg en
dus werd hij' in den loop der jaren meer
malen in het congres gekozen. Eerst was hij
14 jaren in het Huis van Afgevaardigden en
drie jaar geleden kwam zijn verkiezing tot
Senaatslid. Doch deze verkiezing werd eerst
na overwinning van talrijke moeilijkheden
verkregen. Onder de republikeinsche le
den der legislatuur van Illinois, die den
vaeanten Senatorzetel moesten vullen
hcerschte tweedracht en een gedeelte hun
nor had gezworen in geen geval op Lo-
rimer te stemmen. Plotseling, na verschei
dene vruchtoloozc stemmingen, had er een
plotselinge omkeer plaats en meer dan 50
candidaten veilieten hun partij en stemden
voor Lorimer, die dan ook voor gekozen
word verklaard. Bij de tegenpartij verwekte
deze 'omkeer ernstige verdenkingen en
toen do nieuwgekozen Senator te Washing
ton aankwam, en den eed aflegde, deden
er allerlei geruchten de ronde. Te Illinois
was een kiesrechtvereeniging opgericht, die
alleen ten doel had den omkeer der demo
craten op te helderen. Ook de officier van
justitie stelde een onderzoek in. Maar veel
bereikte men niet, tot op zekeren dag hei
grootste republikeinsche blad van het wes
ten, de „Chicago Tribune", een verklaring
publiceerde van Senator Charles. A. White
waarin deze verklaarde, dat hij voor 1000
dollars omgekocht was vóór Lorimer te
stemmen. Toen volgde de bekentenis van
een zijner collega's. Stolstlau had voor
hetzelfde dool 2500 dollar ontvangen. Daar
na kwamen nog 3 of 4 andeie leden van
het wetgevende lichaam verklaren, dat hun
geld was geboden voor hun stem op Lori
mer. Ook anderen stonden onder verden
king, doch men kon hun niets bewijzen.
Ook de Bonds-Senaat stelde een onder
zoek in, dat echter ten gunste van Lorimer
uitviel, daar bleek, dat, als men de stem
men, die door omkooping wjaren verkre
gen, aftrok, er nog een meerderheid voor
den gekozene overbleef. M,aar hiermede
w,as het, nog niet uit en toen een ander
Chiciago'sch blad, de „Record-Herald", de
onthulling publiceerde, dat de vleeschtrust
100.000 dollar had gegeven om de verkie
zing van Lorimer door te voeren, trok het
geval weer algemeen do aandachl. We
derom slelde de Ronds-Sepant een onder
zoek in. Thans bleek, dat Lorimer wel
degelijk in de nauwste verbinding stond
mot verschillende vlceschtrnstkapitalistenj,
hetgeen door copieën van verschillende tele
grammen, die Lorimer aan, zijn chefs had
gezonden, bevestigd werd. Het was een
veeg toeken voor Lorimer, dat zooveel con
servatieven uit den Senaat waren getreden,
want onder hen had de thans uitgestootene
zijn beschermers. Bij de stemming, die over
zijn lot besliste, kwamen nog slechts 20
republikeinen en 8 dcinocr,a,ten voor hem
op, ofschoon dit altijd nog een derde van
den geheelen Senaat is. Een hunner, Bal-
Ier, vjiu Texas, zong een klaaglied op het
vervjal dor tijden. „De republiek zou ze
ker ten ondergaan als men op zulk be
wijsmateriaal zulke mannen uit don Se
naat verwijderde. De revolutie verscheen
reeds aan den horizon om den bestaanden
toestand omver te werpen." De lieer Bai
ler heeft gelijk, want de bestaande toe
stand, toen Senatorzetels te koop waren en
de Son;aat de millionnairsclub heette, zal
weldra tot het verleden behooren, want de
hervormingen in het politieke leven van
Amerika maken zienderoogen vorderingen.
In het jongste New-Yorkscbe jiolitic-
schandaal wegens den moord qp den speel
huishouder Rosenthal is eenig licht geko
tnen. Men heeft den p o 11 ti e-ins pec te ut Becker
gearresteerd, en wel op grond van de ge
tuigenverklaringen vuil oen drietal spelers,
die zich reeds oenigen tijd, onder beschul
diging van medeplichtigheid aan don moord,
in hechtenis bevinden. De verklaringen van
deze heden ge\en onthullingen over de
schandelijke toestanden, welke in het New-
Yorksehe politiekorps bestaan. De Ivelang-
rijksto getuigenis word afgelegd door den
speler Rose, die sedert lang reeds als tas-
schenpersoon dienst dort üisschton Boeker
en de speelholbezitter-., en de omkoopsom-
men, welke dezo lieden aan de politie be
taalden, in ontvangst nam. Het schijnt dat
Rosenthal in don lantston tijd hel der po
litie -al te lastig maakte en dreigde ont
hullingen te zullen doen. Becker achtte het
daarom gewenscht, dat do man uit den weg
geruimd werd en gaf dit aan verschillende
lor spelers, onder wie ook Rose, te kennen.
Becker, die verklaarde groote macht
te hebben, beloofde den lieden alle moge
lijke bescherming. Eerst echter schijnen de
schurken nog geaarzeld te hebben en Beck'er
nam toen zijn toevlucht tot bedreigingen:
„Als ge den man niet doodt," zoo zei.de
hij, „zal u iets gebeuren 1" Toen begrepen
de spelers, dat het Becker ernst was en
vol vrees voor den politie-inspectcur, die
genoeg red enten zou kunnen vinden om hen
te arrestecren, besloten ze Rosenthal nit
den weg te ruimen, om do vriendschap van
den inspecteur niet te verliezen. Rose ging
op zoek naar geschikte lieden, die een aan
val op Rosenthal zouden moeten doen, en
hij vond deze in eenige leden van de roo-
versbende van zekeren Zelig. Rose enVal-
lon lokten Rosenthal op den nacht van
den moord uit zijn woning, de moordenaars
wachtten hem op, volgden hem naar het
Speelhol van Webber en doodden hem hier.
Becker blijft intusschen allo schuld ont
kennen.
Het heet verder nog, dat drie hooge po-
litie-ambtenaren thari3 worden aangewe
zen als deelhebbers in do gelden, waar
mede de politie word omgekocht. Intus
schen acht men het twijfelachtig of men
het overtuigend bewijs van hun schuld zal
kunnen leveren.
De New-,Yorksehe bladen spreken hun
ontzetting nit over het ongehoord schan
daal. De „Sun" verklaart, dat niet. de moord
zelf het meest verontrustende feit is, doch
liet feit, dat Becker zóó grooten invloed
op zijn omgeving uitoefende, dat hij fei
telijk boven de wet stond. De „Mail" heeft
een artikel .over het geval met liet op
schrift: „Een stad ia schande". De „Post'
zegt, dat deze zaak een zware slag is zoo
wel voor den burgemeester als voor de
politie.
Intusschen moet burgemeester Gay nor
thans den eisch van den gemeenteraad, dat
een uitgebreide enquête dient te worden
gehouden naar "de tóestanden onder de po
litie to New-York, als gegrond hebben er
kend.
Frankrijk. i
De afgevaardigden der zeelieden, te Bor
deaux, Duinkerken, Havre, .Marseille en
St. Nazaire, die gisteren op (het ministerie
van binnehlamdsclic zaken in gehoor ^ver-
den ontvangen, hebben den wensch lte ken
nen gegeven, dat de regeering ieen einde
zal maken aan het conflict. (Zij1 overhan
digden tevens een memorie aan idem minis
ter, waarin al do eischen (Opgesomd zijn.
GEMENGDE MEDEDEELINGEN.
Roman vrij naar het Duitsch.
van
J. C. HEER.
44)
Marlhe Bunnestcr, was do eerste ge
dachte, die Ililde door het hoofd schoot
- inderdaad een fiere en bijzonder mooie
verschijning.
„Mevrouw Ilerdliüszcr heeft u al over
deze jongedame gesproken," lachte hij wat
verlegen, „daarom laaf ik u het portret
juist zien."
Ook ïlildc werd verlegen.
„Hel behoort tot de oude herinner in
gen," zei hij op veelheleekenenden Loon,
de fotografie weer bij do andere in een
kastje leggend, „Begraven poëzie uit den
tijd der jeugd, die niet weer tot nieuw
leven kan ontwaken."
Hij kook haar ernstig on vriendelijk aan,
diep in haar oogen geruststellend, ver
trouwelijlc.
Zij was toch nog zoor opgewonden, doch
blij tegelijk, toon do twee vrienden haar
voorsloegen, een verre wandeling te ma-
kon in den namiddag,
„Als u het goed vindt, juffrouw Rob
slcin," voegde Siegfried er aan toe, „zuilen
wij u tegen den avond hij de familie Herd
hiiszer brengen, waar wij dan meteen onze
nieuwjanrswenschen kunnen uiten."
Ja, daar had zij ook aan gedacht.
Het was een kostelijk plan, dat veel
genot met zich bracht, vooral toen Gustav
Wieland al spoedig van hen scheidde. Voor-
ai de wandeling terug naar Schwabing
was heerlijk. Eenzaam was de wandeling.
Zij schenen alleen voor elkander te be
staan. Dit het vragen- en antwoordenspel,
dat hij speelde, uit zijn vorschcn of zij
naast haar kunst nog aan iets andcis
plaats zon geven in haar leven, of dc
liefde voor haar boven de kunst ging? Of
zij, wanneer de liefde kwam, zich zou
•kunnen verzoenen met de gedachte dat
'zij niet in Zwitserland zou wonen, doch
in liet land der Duitschers Of zij niet vonk
dat het overal goed was op aarde als
men maar samenwoonde met iemand, die
ons liefhadAan al die vragen bemerkte zij
wal er in zijn ziel omging. Hij wilde speu
ren naar haar gevoelens, hij wilde zich
vergewissen, dat zij geen neen zou zeg
gen als hij eens dc groote vraag lothaar
•zou richlcn, die over zijn lot zou be
slissen.
Rij het afscheid nemen, vroeg hij haar
of het goed Was, dat hij haar dan een
dan nog eens kwam bezoeken.
Graag natuurlijk vol vreugde zonzij
Siegfried willen verwachten
Neon, hij was niet iemand, die zijn
gevoelens met wilden gloed achterna joeg.
Hij was bezadigd en handelde niet over
ijld. Wal uit zijn gemoed stroomde, ademde
eerlijkheid cn trouw, klaarheid en waar
beid, de zegevierende kracht van zijnSieg-
E ngeliand.
In een buitengewoon druk bezochte ver
gadering van Londensche liehtcrschippers
is gisteren besloten het werk te hervat
ten.
Er werd een brief voorgelezen van lord
Devenport, waarin verzekerd wordt, dat de
vroegere overeenkomsten geëerbiedigd zul
len worden en verklaard, dat de werk
gevers rechtvaardig en grootmoedig tegen
over de arbeiders willen optreden, Devon
port zeide wijders, dat het voor de haven
Van het hoogste belang is, dat in vrede
kan worden gewerkt en hij sprak de hoop
uit, d.at de gevoerde strijd, bij geen van
beide partijen wrok zou achterlaten.
De arbeidereleider Gosling uitte zich in
denzelfden geest en verzekerde, Rat lord
Devenport zijn wooid zou houden.
Duitse hl and.
Kardinaal Fischer, de aartsbisschop van
Keulen, wiens overlijden we gisteren meld
den is 72 jaar oud geworden, In 1840
te Jülich in Rijnland geboren als zoon van
een volksonderwijzer, volbracht hij zijn eer
ste studiën aan het Friedrich Wilhelm
gymnasium to Keulen, waarna hij zich te
Bonn als theologisch student liet inschrij
ven. In 1863 werd hij tot priester gewijd
en reeds het volgend jaar tot godsdicnsl-
leeraar aan het gymnasium te Essen be
noemd. Hier wist hij zirii de genegenheid
verwerven, zoowel van zijn Katholieke
als van zijn Proteslantsche leerlingen, vieu
hij Hebreemvsch moest onderwijzen. In 1889
werd Fischer tot bisschop van Keulen, in
1902 Lot aartsbisschop in diezelfde plaats
gewijd.
In zijn optreden als kerkelijk hoofd is er
steeds een merkwaardige tegenstelling ge
weest lusschen zijn zecfelijk-wetenschappe-
lijke overtuiging en het standpunt, dat hij
innam ten opzichte der praetiselie en poli
tieke vraagstukken van den dag, met name
den politiek-confessionneelen strijd in de
Centrum-partij Terwijl de eerste als streng
Katholiek geloovige alle „gemeenschappe
lijke Christelijke wereldbeschouwing" be
slist deed afwijzen, was hij aan don an
doren kant een krachtige voorstander en
steun, om praetiscli-politiekc redenen, van
de inter-confessionneele vakvereenigingen,
zooals die door de Keulsche richting wor
den bepleit. Men verklaard het dan ook
uit zijn invloed, dat de. Paus een zoo wel
willend, althans neutraal standpunt tegen
over dezo heeft ingenomen.
De liberale „Köhr. Ztg." wijdt een waar-
decrend artikel aan den overledene, waar
in wordt erkend, dat Fischer, voor zoo
ver dat in eeir Katholiek aartsbisschop ver
wacht kan worden, niet alleen zijn kerk,
doch ook zijn Vaderland heeft lief gehad.
Rrrsl and.
Gp grond van het onderzoek, ingesteld
door senator Manoechin, naar het onlangs
gebeurde bij do goudwnsscherijen aan do
Lena, zal ritmeester Teres jta jen, de adjunct
van den chef der gendarmerie, terechtstaan
wegens plichtsverzuim en overschrijding
van zijn bevoegdheid.
friednatuur. Zij kon zich niet iets hoogeis
en heerlijkere denken dan de trouwe vrouw
to zijn van dezen man, die zich door
eigen kracht een eervollen weg baande.
Naast hem zou zij veel terug vinden van
alles wat zij na don dood van haar va
der in St. Agathen verloren had.
Zalige droom van jonge liefdel
XXVII.
De dagen gingen voor Hildc voorbij on
dor strengen arbeid. Geen van de angsti
go voorgevoelens, die zij na den feest
avond bij Doinbaly gevoeld bad, bleken
juist te zijn geweest. Alleen het tvedor-
zijdsch „je"* bleef. i
Aan don loon der gesprekken >iu liet
atelier veranderde dit echter niets. Dom
baly bleef de haar hoogachtende leermens
ter, gaf zicli met zijn gewonen ijver moeite
voor haar vorderingen cn betuigde haar
nog eigenlijk meer door zijn strenge cor
rectie, dan door zijn lof, dat hij groole
verwachtingen van haar talent koesterde.
„Vluchtig gedaan veel te vluchtig,
wat?" zoo had-hij haar eenmaal benspl.
„En jij Rdbstein, wilt in het voorjaar
ten toons lel len? Neen, als je dat wilt, moot
mijn leerlinge geheel anders aanpakken!"
In een overspanning, zooals die zoo
dikwijls optreedt legendentijkl dat'n werk
zijn voltooiing nadert, had zij het eene
oor van Giovanni te snel wiülon afma
ken. Vandaar do strenge terechtwijzing van
Dombaly.
Rood van schaamte teekende zij het oor
oen paar maal zorgvuldig op een 'blad
papier en schilderde het toen. Nu mocht
Dombaly komen 1
Hij knikte goedkeurend.
„Nu mijn portret van jou, Hilde, vor
dert ook met snelle schreden!"
Zijn 'stralende blik gleed over .zijn
eigen arbeid.
_„Kijk eens, wat zeg je ervan? Je bent
bet tocli sprekend, niet? In de oogen,
in liet gezicht zit leven en vuur. Dat
is geen vronW in den geest van Mizzi
Schater. Zulke vrouwen ziet men bij tien
tallen in do stralen rondloopen. Mooi en
nietszeggend. Hier echter is het een edele
natuur, tegelijk uiterlijk schoon, die den
kunstenaar bezield heeft. Da,L ziet ieder,
die een kenner is terstond. .Zie maar-
eens naar den even geopenden mond
on dan hier bij de pogen! Ook het dropje
zwaar bloed, dat nu eenmaal in jo is,
stroomt geheimzinnig door jogezicht en
geeft daaraan een geestelijke beteekenis
en een schoonheid, die op niemand1 teijn
uitwerking kan missen. Ieder, die diit por
tret zal bewonderen en weel dat je een
kunstenares bent, zal durven voorspellen,
dat jij een schilderes van beteekenis zuil
worden. Inderdaad liet is een genot
voor mij dit portret te schilderen 1"
„Ik ben er blij om, dat het zoo goéd
geslaagd is," zei Hilde. „Als de menschen
or nu maar niet te veel door van wij
verwachten dat zou het moeilijk voor
mij kunnen maken."
„Je moet nu een paar maal voor nip
Turkije.
De regecring heeft een amendement in
gediend op art. 7 van do grondwet, waar
bij aan den sultan hot recht wordt, ver
zitten mot dat witte kleed aan, dat je
op het feestje op oudejaarsavond hier bij
mij hebt gedragen," zei 'hij. „Natuurlijk
werk ik dat niet in bijzonderheden uiL
Maar het valt prachtig om Misen schou
ders en zal dus het geheel van het por
tret zeer in schoonheid verhoogen. Edel
en voornaam 1 En nog een gedachte 1 Ik
zet jo een groenen krans in het haar
een feestelijk portret van een veelbelo
vend menschenkind, de jonge priesteres
die, met gewijde ziel, de kunst dient:
Uns aber laszt kronen
Mit Laubgewind
Die Stirnen, die noch dem Schonen
Ergeb'cn sindt
Ge weet, dal motief heeft mij al lang
bezig 'gehouden. lk heb het met Mizzi
Schilfer beproefd het is niet gelukt 1"
Hilde was verbleekt.
Nooit, Dombaly 1" riep zij' met angstige
heftigheid. „Nooit, nooit!"
Hij begreep haar plotselinge heftigheid
en opgewondenheid niet.
,.ü-j-stil maar. lk zal er wel voor zor
gen, dat men mijn priesteres niet voor eeu
dienares van Dionysos in tien logeren,
ontaarden zin zal houden. Een hooge, rei
ne wijding moet natuurlijk van dit schil
derstuk uitgaan."
Hij1 dacht na. j
„Geef dat plan op," drong Hilde aan
met trillende, nog angstige stem.
(Wordt vervolgd.J
fi-7
SCHIEDAMSCHE COURANT.
De Secretaris,