65°ia Jaargang.
Donderdag 22 Augustus 1912
no. 14000
Martelaars der kunst.
Eeis-Abonnementen.
Kennisgeving.
Doze courant verschijnt d a g e 1 ij k s, met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per kwartaal: Voor Schiedam en KI aar dingen fl. 1.25, franco
per post fl. 1.65.
Prijs per weekVoor Schiedam enVlaardingenlO cent.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen'. J 1
Advcrtenüën voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór een
uur aan het Bureau bezorgd zijn.
Bureau: Lange Haven No. 141 (hoek Korte Haven)'. 1
Prijs der Advertentiën: Van 1—6 regels fl. 0.92; iedere regel meer
16 cents. Reclames 30 cent per regel. Grooto letters naar de plaats die zij
innemen.
Advertentiën bij abonnement op voordeelige voorwaarden. Tarieven
hieryan zijn gratis aan het Bureau te bekomen.
In de nummers, die Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdag a V oud
Verschenen, worden zoogenaamde kleine advertentiën opgenomen tot dén prijs
S.an 40 cents pet advertentie, bij vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen.
Intercommunale Telefoon No. 103.
De Administratie van de „Schiedamsche
Courant" is gaarne bereid om tegen ver
goeding van porto's aan hare abonné's,
die voor korten of langen tijd op reis gaan
de courant aan hun tijdelijk adres te zen
den..Ook abonnementen voor den tijd vao
een halve o£ heele maand worden gedu
rende het reisseizocn gesloten.
I)o Burgemeester van Schiedam
Brengt bij deze ter kennis van de ingr
ze tenen
dat de kohieren dor belasting op bedrijfs
on andere inkomsten nos. 3 en 4 dezei ge
mcanto, over liet dienstjaar 1912—'13, dooi
den hoer directeur der directe belastingen
te Rolteid.nm op den 20en Augustus 1912
exwulüir vciklaard, op heden aan den onl
vanger der directe belastingen alhier, tei
invordering zijn overgemaakt.
Voorts wordt bij deze herinnerd, dat een
ieder verplicht is, zijnen aanslag op den
bij de wet bepaalden voet te voldoen, als
mede, dat heden do termijn van zes weken
ingaal, binnen welken bezwaaischriften te
gen teenen aanslag, op genoemd kohier voor
komende, Ijehooron tc worden ingediend.
Dn is hieraan afkondiging geschied,
vaar het behoort, den 21cn Aug. 1S12,
Do Burgemeester voornoemd,
M. U ilONNERLAGE GRETE
BUITENLAND.
Schiedam, 22 Aug. 1912.
SPANJE EN PORTUGAL.
De jongste revolutionnairo beweging in
Portugal is van slechten invloed geweest
op de nabuursbetiekkingen met Spanje.
Vanuit Spanje toch was het, dat do mis
lukte veldtocht der Porlugeeschc monar
chisten begon, in Spanje hadden zij zich
georganiseerd en wapenen en ammunitie
bijeengegaard, en naar Spanje trokken zij
zich telkens terug, wanneer do Portugoe-
schc regecringslroepen hun het vuur te nn
aan de schenen legden. Ook nu bevind!
zich het grootste deel der geslagen monar
chisten op Spaansch grondgebied en blij
ven zij een dreigement opleveren togen de
lust on de orde in de jonge republiek. En
de autoriteiten in Spanje schijnen zoo goed
als niets te doen om aan deze revolution
nairen, die aldus van de Spaansclie gast
vrijheid misbruik miaken, ton koste van
Portugal, oen voider verblijf in Spanje te
ontzeggen. Dat deze toestand ia Portugal
grooto verontwaardiging wekt, is begrij
pelijk. Op het oogenblik is de toestand
tusschcn beide rijken dientengevolge zeei
gespannen. De Portugeesehe regeering heeft
reeds hcilianldeïijk vertoogen over deze
kwestie aan de Spaansehe gericht, ver
vat in beleefde termen, maar scherp en
vinnig van inhoud, zonder dat Spanje iets
in zijn gedragslijn veranderde.
Dat men in Spanje de monarchistische
beweging steunt, zij het dan ook-miet van
officiccle zijde, schijnt v.ast te staan, maar
de Portugeezen gaan in hun beschuldigin
gen nog veel verder. Zij beweren, d,at de
„camarilla" erin geslaagd is, koning Alfon
so en zelfs minister-president Canalejas te
winnen vooi bet denkbeeld van de verove
ring van Portugal door Spanje. Zij weten
voider te vertollen, dat koningin Maria
Christina den leider der Portugeesehe roya
listen, Ravia Couceiio, in audiëntie heeft'
-ontvangen, en dat zij de opstandelingen gel
delijk gesteund heeft. Het plan zou zijn
dc anarchie in Poitugal te bevorderen
en dan, als de toestand totaal onhoud
baar is geworden, van do mogendheden
Reen somt mandaat tot interventie le
aanvaarden. De mogendheden zouden vooi
hun meegaandheid dan beloond worden
met een deel der Portugeesehe koloniën.
In hoeverre verdichting en waarheid in
deze beschuldiging dooreengemengd zijn,
valt niet uit te. maken.
Portugal liceft inlusschen opnieuw een
memorandum aan de Spaansehe regeering
dóen toekomen. En de hoofdkwestie, die
omtrent de réfugiés n.l., kan thans gemak
kelijk woiden opgelost, dank zij de welwil
lendheid v,an Brazilië, dat aangenomen
heeft de door dezen veroorzaakte kosten
te betalen en hen te zullen overbiengen
n,aar Brazilië, waar zij op landbouwonder
nemingen in dienst gesteld zullen woeden
Neemt de Spaansehe premier, Canalejas,
dit aanbod aan, dan is hot incident zoo
goed als geëindigd. Doet hij het niet, dan
is er a,lle kans op verbreking der diplo
matieke betrekkingen.
De stakende zeelieden te Marseille heb
ben liet voorstel van de Compagnie des
Mcssageries Maritimes tot een scheidsrech
terlijke oplossing van het geschil aangeno
men. Zij zullen onder zeker voorbehoud
aan boord gaan vóór dat de uitspraak ge-
allen is.
Uit Toulon wordt bericht, dait de White
head Torpedo-maatschappij oen grooto uit
gestrektheid grond tusschcn Saint-Tropez
en Sainte-Maxime heeft aangekocht, met
het doel daar fabrieken te laten bouwen
voor de Vervaardiging van torpedo's, onder
zoeërs en hydro-aëroplanes. Op 1 October
zal niet. den bouw begonnen worden. -
Onmiddellijk nadat de fabrieksgebouwen
gereed zullen zijn gekomen, zullen' 500 ar
beiders worden aangenomen'. Dit aantal
zal geleidelijk uitgebreid worden, zoodat
binnen drie jaren 5000 ambtenaren" en ar
beiders aan deze fabrieken werkzaam zul
len zijn. Voor deze zullen natuurlijk huizen
gebouwd moeten worden, zoodat dan oen
geheel nieuw stadje aan de Riviera zal ver
rijzen.
Turk ij e.
De minister van justitie, Hoessein JJilmi
pasja, hoeft gisteren zijn ontslag genomen.
GEMENGDE MEDEDEELINGEN.
Fraaier ijk.
Te Duinkerken heeft gisteren een banket
plaats gehad ter gelegenheid van minister
president Poinearè's terugkeer uit Rusland
In oen redevoering zeido deze: ,,De gevoe
lens. die wij nooit hebben opgehouden te
toonen aan onze bondgenootcm, vinden een
trouwen weerklank in do onveranderlijke
vriendschap der beide landen, die beide
evenzeer belang hebben bij de hechtheid
van het verbond, dat wordt aangevuld en
uitgebreid door de „entente cordiale" met
Engeland.
Alleen onze matcricelo en moreelekracht
schenkt ons aanhoudenden steun. Daarom
moeten wij de levenskracht van ons land
bewaren cn doen toenemen."
Deze toespraak werd geestdriftig toege
juicht.
Gisteravond arriveerde Poinearé te Parijs.
De menigte juichte hem toe.
Te Konstantinopel is de stemming veel
beter geworden, nu de A'baneezen-opstand
feitelijk geëindigd is, on or vredesonderhan
delingen zullen gevoerd worden met Italië.
Toch lieersclit er nog wantrouwen, daar
genei aal Ibrahim pasja niets geseind heeft
over do houding der Al ban cc? en buiten
U.skub en Kuprulu. Do „Tanin" Verzoekt
de regeering, open kaart te spelen, en te
erkennen, dat de Albaneezen geheime
eischen gesteld hebben.
De regeering heeft den vrede met de
Albaneezen gekocht door van de veertien
eischen, die zij hebben gesteld, er dertien
in te willigen. De eisch, dat een aanklacht
zou worden ingediend tegen de kabinetten
Ilakki en Said, werd van de hand gewezen.
Dc Albaneezen zullen, volgens een tele
gram uit Uskub aan het „Berliner Tage-
blalt", 'óö.ZivO geweren krijgen; GO.OOOblij
ven in een dópöl bewaard. Alle beloofde
maatregelen moeten ingevoerd zijn vóór den
laatsten dag van do vastenmaand. De Al
baneezen hebben zich volhouden, geep
bloedwraak te zullen nemen cn de orde
niet te verstoren, vóói die termijn volstre
ken is.
De Hders vertrokken Dinsdag met hun
lieden jn drie lange extra-treinen naar
Vemovitsj. Giooto scharen verlieten te
voet de stad. Bij het vertrek werden dui
zenden schoten gelost. Do bazar is her
opend.
Uit Saloniki wordt nog melding gemaakt
van eenige gevechten le Durazzo. Een drie
honderd Albanoesche opstandelingen, die
zich moester wilden maken van het wapen
magazijn aldaar, werden door de gendar
men ion do bevolking, na een hevig gevecht,
teruggeslagen.
De directeur voor de politieke aange
legenheden bij het Fransche ministerie van
buitenlandse he zaken heeft den Oosten-
rijksch-Hongaarschen zaakgelastigde te Pa
rijs medegedeeld, dat het voorstel van graaf
Berchtold, tot het houden van besprekin
gen over den toestand ia den Balkan zeer
zeker door Frankrijk gunstig zal worden
ontvangen.
Turk ij e ën Montenegro.
Een telegram uit Uskub bericht, dat de
Turkse he troepen Berana, dat door Monte-
iregrijnen werd bedreigd, binnengerukt zijn.
Het heet, dat Montenegro 40.000 militai
ren aan do l'urksche grens gaat mobilisee-
Yen, hetgeen ongeveer de mobilisatie van
de goheele Montenegrijnsche krijgsmacht op
oorlogssterkte beteekenit.
De Porto heeft aan de vertegenwoordi
gers van de mogendheden te Konstantino
pel kennis gegeven van het gebeurde te
Berana en daarbij verklaard, dat liet de ver
antwoordelijkheid niet aanvaardt voor dc
gevolgen van het agressief optreden van
Montenegro.
De mogendheden hebben de Turksche re
geering doen weten, dat zij zeer ernstige
slappen zullen doen te Cetlinje.
De Porto neemt, voor alle gevallen,
krachtige militaire maatregelen.
Bulgarijo hoeft de verzekering gegeven,
dat het den vrede niet zal verstoren.
groot kbffre-tramsport hebben, het vervoer
stop gezet. De meeste buitenlandsche
werklieden hebben besloten aan hun eisch
onr Ioonsverhooging te blijven vasthouden.
De pers raadt de maatschappijen aan, de
ongegronde vorderingen der arbeiders, die
goed betaald worden, beslist van de hand
te wijzen. De toestand te Santos is veel
slechter geworden. 3000 arbeiders sta
ken. Patrouilles bewaken de verlaten los
plaatsen. Daar verschillende onlusten voor
gekomen zijn, is een oorlogsschip naar
Santos gezonden. i
De Ital iaansch-Turk'soho oor
log. i
De Turksche minister van buitenlandsche
zaken heeft erk'end, dat officiccle bespre
kingen met Italië begonnen zijn.
„"Wanneer wij de eischen en vooi waar
den van Italië zullen Kennen", zeide hij,
zullen wij, althans als die voorwaarden
aannemelijk zijn en overeen te brengen
met bet belang en de waardigheid van
Turkije, officieele onderhandelingen aan-
knoopen. Europeescho interventie is over
bodig.'? i
China.
President .Toean Sji Kai heeft den eisch
van de Nationale Vergadering, dat de eer
ste minister en de minister van oorlog
ter vergadering zouden verschijnen om na-
de ie verklaringen af te leggen omtrent de
lereclit-,telling der beide generaals, van de
hand gewezen.
De leden van de Atgerneene Vergadering
uit de provincie Iloepeh waren door hem
uitgenoodigd hem tc bezoeken; hij ont
ving hen vriendelijk en gaf hun een verkla
ring van de houding der regeering.
De bezoekers boden daarop vrijwillig
aan de Veigadeting te zullen overreden om
dc regeering niet in staat van beschuldi
ging le stelten. t i
Tenzij er weder een wijziging in den
toestand komt, kan dc crisis als geëindigd
worden beschouwd, aldus de vrij' optimis
tische lezing, welke een Reuterlelegranr, uit
Peking geeft. j
BINNENLAND.
Rechterlijke macht.
Bij Koninklijk besluit is nrr. L. L. Bec-
kering van Loenen, kantonrechter van Pa
ramaribo-, benoemd tot lid van het hof
vair justitie in de Kolonie Suriname.
Vorcenigdo Staten,
Volgens berichten uit Washington heeft
de Pa nam a-kanaal-e o mm issie rut den Se
naat, met 8 tegen 6 stemmen besloten,
over het in zijn speciale boodschap do,ov
president Tait aanhangig gemaakt voorstel,
om de buitenlanders bij cventueele bezwa
ren naar Amerikaansche gerechtshoven te
verwijzen, geen rapport uit te brengen. Bij
de stemming iiierovcr werd de meening
verkondigd, dat Taft geen veto over het
wetsontwerp 'zou uitspreken, ook indien het
amendement niet aangenomen werd Deze
meening vond haar grond hierin, dat de
speciale boodschap het wetsontwerp niet
als een schending van de redden van
andere natiën beschouwt. 1
De pest op Jaya.
Naar men verneemt, zullen tot afdoende
bestrijding van de pest, did nog steeds blij
kens de wekelijksche pestberichlen op Java
heersclu, door den gouverneur-generaal Van
Ncd.-Indië, doctoren voor den tijd van een
jaar worden gevraagd.
SS'
U
t
i^oman vrij naar het Duitseh.
van
J. C. HEER.
62)
Met geweld dwong zij haar gedachten
van Domhaly af en wierp een langen blik
door hot open venster. In de voorjaarszon
stroomde daar de Isar. Hoog was zijn wa
ter tengevolge van het smetten der sneeuw
op het gebergte. Geel ontspruitend stonden
de wilgeboomcn langs de oevers en op de
eilanden in do rivier. In oen der hoornen
zal een vink, zoo luid to fluiten, zoo blij
over- ffeX zonnelicht cn "do blauwe lucht,
dat do jubel van zijn zang tot Jliklo door
drong. I j j> j !|J.
Ta - zoo moest ook zij doen. Na zwu-
ron arbeid moest ook zij blij en vroolijk
zijn! i
Ben tikken op dc deur deed haar opschrik
ken. i
,.Ik breng je bezoek uil St. Agathcn,'
verlcklo dr. ïlerdhüszer levendig, „mijn
vriend Ulrich Gliir, fabriekseigenaar uit je
geboorteplaats. Van een reis voor zaken
van Saksen naar Zwits-wland terugkeerend,
'heeft de heer Gliir zijn weg over Mü,n-
chen genomen nu, en nu zal je ons wel
toestaan, Tlilde, dat wij de portretten be
zien!"
Zij was geschiokken van het onverwach
te bericht. Maar daar stond hij al, dc gast
uit St. Agatlren. Berst verbleekenü, dan tot
aan het voorhoofd kleurend, ontving zij
den heer Gliir, dien zij in St. Agathcn slechts
van gezicht bende. Zij deed het met conven-
Lionoele hoffelijkheid.
De reeds over de veertig jaar oude, rijpe
man, met zijn donkeren, kort geknipten
baard en bijna militair-stijve houding, een
zeter krachtige verschijning, bood bp ar koit-
weg, met hartelijkheid de hand.
„Juffrouw Rehstiein, hot doet mij genoe
gen, u eens tc ontmoeten,-" lachte hij. „Ik
hoop, dat u om do onaangename geschiede
nis mol mijn lompen broeder, waarin mijn
moed ra- zich op zeer onsmakelijke wijze
heeft gemengd, geen boosheid tegenover mij
gevoelt. Na den belroiuvnswaardigen ver
koop van tcekeiringcn aan mijn broeder door
u, is mij niets bij gebleven dan een groote
nieuwsgierigheid om eens meer tc vernemen
van de kunstenares van St. Agalhen. Zoo
gaat hel ook mijn vrouw! Zij zou zeer te
leurgesteld zijn als ik hij mijn terugkomst
niet een cn ander van u zou kunnen ver
tellen."
Ja, zoo was do heer Ulrich Gliir, de
moest aanzienlijke ingezetene van St. Aga
thcn, da door velen als ongenaakbaar be
schouwde groot-indnstii'ce], een zeer krach
tigo persoonlijkheid, een van dezulken van
Brazilië, J j i
Ten gevolge van de groote staking onder
do havenarbeiders te Santos, hebben alle
spoorivegen, die in Augustus een bijzonder
wie, waar zij ook optreden dadelijk zoo
iets uitgaat als „Daar bui ik," oen man van
groote bekwaamheid, voornaam in zijn op
treden; er was echter iets natuurlijbs cn
hartelijks in zijn toon, dat onwillekeurig
sympathie wiekte.
Reden om hoos op hem te zijn, had
llildo werkelijk niet meer. Als zijn gezicht
haar maar niet zoo levendig aan zijn jonge
ren broeder Kiuro herinnerd had!
Do heide vrienden bekoken. dc portret-
ton.
„Krachtig tempci anient, con duidelijk
streven naar hel volmaakte," merkte Ilerd-
hiiszer op, „en het psychische wordt zicht
baar."
„Ja, oen an'dor soort van schilderen, dan
men het gewoonlijk bij onze verzamelingen
in Zwitserland ziet," antwoordde Uhicli
Gliir, Daarbij rustten zijn oogen iegelijk
verrast en nadenkend op Ililde cn zijn
toon werd steeds wanner.
,,U komt met Pascben in SI. Agathen,
hoor ik. En denkt u lang vacnnlie te ne
men ton bij ons te vertoeven? Nu doe mijn
vrouw en mij dan ook het genoegen bij
ons te komen. Dan wordt vast een plan
rijp, dal u on ons aangenaam kan zijn."
Zijn vertrouwelijk lachje bracht Ililde in
verlegenheid. Zij werd rood.
Gliir nam spoedig daarop afscheid. Hij
vroeg haar echter ten slotte of zij dep
volgenden dag roet hem wel een bezoek
Wilde brengen aan het museum voor nieu
we kunst. Zij kon dut niet weigeren een
weigering Zou ba den gast èn dr. Ileidhüs-
zer onaangenaam zijn gewteest.
Do bezichtiging der nieuwere kunstpro
ducten gaf Rilde meer genoegen, dan zij
aanvankelijk gedacht had. De fabriekseige
naar blciek namelijk veel namen van schil
ders van dan jongslen tijd lie kermen en
betoonde een levendige belangstelling in
do schilderijen.
Nu kon Ililde mtenigc hese! reiden op
merking maken, die Ulrich Gliir aangenaam
■aandeed. Was dat werkelijk een kind uit
St. Agathen, dat over de kunst, de groote
meestem en hun werken zoo frisch, tempe
ramentvol cn verklarend sprak? Met greo-
te bewondering keek hij lachend in de
cniergieke gelaatstrekken van Itilde. Hij kon
slcchls met nroeilo van haar scheiden. Ein
delijk moest hij het onderhoudende gesprek
toch afbreken.
„Reeds elf uur, zegt u wat gaat de
lijd toch snel om hij goede schilderijen 1"
zei Ililde.
Op het bezoek, door Rilde en Ulrich
Glür aan het museum voor nieuwe kunst
gebracht, volgde een rijtoer.
Zij reden langs de technische hoogo
school, i
Daar boven, ergons in toen der lokalen
van het prachtige gebouw, zat Siegfried
voor zijn examen. Geen twijfel of lrij kwam
er' schitterend doorl Verder ging het
langs de Sieges taj* door de Leopoldstrasse
Het ontwerp Tarlefwet.
Naar de „Tel." Verneemt, zou hij eenige
Kamerleden der rechterzijde liet voornemen
bestaan, mocht het ontwerp-Tariefwet nog
tijdens deze legislatieve periode iu behan
deling komen, hij amendement to pogen,
liet door- den minister van. Financiën hij
do jongste wijziging van het wetsontwerp
teruggenomen meelrecht van f0.40 per
100 K.G., andermaal in 't nieuwe tarief
to brengen.
Politieke Landdag.
Naar wij vernicmen, zat Zondag 1 Sep
tember a.s., te 2 uur mm., een Vrijzinnigs
Politieke Landdag wordteir gehouden in, dea
groolcn tuin v,an den' heer J. Igesz (Hotel
do straat waar zoo vtele herinneringen voor
Ililde aan vtovbonlden waren en waar zij
Siegfried zoo dik vrij Is had ontmoet, ton langs
de oude, romantische dorpskerk van Schwa-
ljiirg, waar Steiger dicht bij Woonde. Zoo
kwamen zij in den Englischen G ar tam
Iu 'de hoogto hoornen was roods te zien,
dat het voorjaar op komst was.
Plotseling begon de hear Glür over het
plan te sproken, dal hij gisteren roods met
een enkel woord had aangeduid.
„Mijn vrouw etr ik weten, dat de schilde
rijen in onze villa waardeloos zijn ten voor
kunstkenners, die ons bezoeken, is de ver
zameling wiel wat lachwekkend. Sinds ccni-
ge> jaren denken wij erover daarin een ver
andering ton verbetering te brengen.
Maar ja, de zaken, de zaken I Tot nu
too gingen die voor en is niets geschied
voor een. mooiere versiering van de villa.
Nrr grijp ik do gelegenheid echter amp
die mij geboden wordt: Zoudt u, juffrouw
llebstein, do taak wel. op u willen nemen
om onze vier kinderen te schilderen? Voor
al ons vierjarig 'meisje zou ik graag ge
schilderd liiehhon. Ik kan met geen wel-
komcr geschenk bij mijd vrouw thuisko
men dan roet uw,o toestemming.''
Hel bloed vloog Ililde naar het hoofd--
Zij weifelde met haar antwoord.
(Wordt vervolgd.)
J A
SCHIEOflMSC» E COURIIT.