S5*w laargang.
Dinsdag 27 Augustus 1912
No. 14004
Martelaars der kunst.
"binnenland.
Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k s, met uitzondering van Zon- en Feestdagen*
Prijs per kwartaal: Voor Schiedam en VI aar ding en fl. 1.25. franco
per post fl, 1.65.
Prijs per week: Voor Schiedam en Vlaardingen 10. cent.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen. j i
Advertentiën voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór een
uur aan het Bureau hezorgd zijn.
Bureau: Lange Haven No. 141 (hoek Korte Haven).
Kennisgeving.
Burgemeester en Wethouders van Schie
dam, i
'doen te weten, dat dooi' den Raad dier Ge
meente in zijn vergadering van den Gilcn
Augustus 1912 is vastgesteld de volgende
vei ordening:
VERORDENING tot wijziging van de ver
ordening houdend© bepalingen ter
voorkoming Van brandgevaar en tei
regeling van liet Musschem van brand
(Gemeenteblad no. 62 van 1911).
Eenig artikel.
Uit het voorlaatste lid van art 30 ver
valt de vermelding van punt 5, terwijl hel
lunlsfe Lid wordt gelezen:
De eisrb, verVat in punt 5, wordt ten
aanzien van binnendeuren opgeschort tol
31 December 1912. 'Jen aanzien van bui
tendeuren k|an door den Burgemeester van
den daar gestelden eisch ontheffing worden
veiIeend. Domen, waarvoor die onthelfing
is verleend, moeten gedurende het gebruik
der inrichting m volledig goopenden toe
stand zijn vastgezet.
Zijnde deze verordening San de Gedepu-
teeule Staten van Zuid-Holland volgens hun
bericht vjan den 19—24 Augustus j.l. B.
no. 1145 (2e Afd.) G. S. no. 115, in pf-
schiift medegedeeld.
En is hiervan afkondiging geschied, waar
hel behoort, den 27sten Augustus 1912.
De Burgemeester en Wethouders voornoemd,
M. L. HONNERLAGE GRETE,
t 1 D( Secretaris
v; LUK, L.-S.
Schietoefeningen van de kust-
hattcrij te MelJevoetslnis.
Op 4 en zoo noodig ook op 5 Septem
ber a.s. zal cenc schietoefening worden
gehouden van de kustbattcrij te llelle-
voctsluis.
Er zal gevuurd worden met kanonnen
van zwaar en licht kaliber (2-1 en 6 c.ll.),
waarhij onveilig gemaakt wordt een
sector begrensd door de ware richtingen
,WNW. en Z\\\. (67") tot on 6000 M. van de
batterij.
De N.-lijke grens van dezen sector zal
op de kustbattcrij worden aangegeven dooi
een stel bakens, voorzien .van een rooden
driehoek, do Z.lijke grens door een stel
bakens, voorzien van een zwarte ruit.
Op do dagen, dat gevuurd wordt, zal
van dc kustbattcrij écn roode vlag waaien,
die 3 uren voor hot begin van de oefening
halfstok ca éón uur vóór de oefening ge
heel froorgehoschen wordt. Bovendien zal
op den avond vóór cn op de dagen, dat ge
vimrd wordt, een waarschuwingsbord ge-
Roman vrij naar het Duitsch.
van
J. C, HEER*
66)
Dat gedoe stond Ilerdhüszor tegen. Het
gaf Jlddo ook veel to denken. Wat zou er
van haar portret worden dat Dombalyge
schihlerd 'had voordat de Indische er in
toestemde, 'zijn model tc worden? Zij wis',
dal dr. ïlordluiszer moeite gedaan had om
het jiorlrot van de opkoopers los lo krijgen,
maar 'dc som dio zij er voor vroegen was
schrikwekkend 'hoog, ver hoven de waarde
Ecu 'pijnlijk gevoel was dat: oen porlrc!
van haar zelf to welen in do handen van
vreemden. 'Maar een ding was geiustslol-
lend: 'hot was een waardig portret, .da!
haar naam geen schade kon doen. Wat
'■vns er echter geworden van Mizzi Schii-
fer's 'lichaam zonder" hoofd? lederen keer,
als zij daaraan dacht, overviel haar oen
gevoel van angst I
Daar ontving Rilde een brief van den eer
den dokter van het krankzinnigengesticht
j.Euzenhof", waar Pombaly verpleegd
word. Hij vroeg of zij Dombaly niet zou wil
len bezoeken. Jlet ging er om, den zwaar
zieken kunstenaar door haar verschijning
van een donkere waanvoorstelling lo bevrij
den, waarin hij om harentwille verward
plaatst worden op de markt te Hellevoet-
sluis. i
Stoomvaartuigen, ter verleening van
sleephulp aan kleine vaartuigen, zijn niet
aanwezig.
(Zie „Ned. Krt." No. 202.) t
BUITENLAND.
Schiedam, 27 Aug. 1912.
YEREENIGDE STATEN.
President Ta.fl heeft, na eenige aarze
ling, tenslotte toch de Panamakanaal-wet
ge toekond, Waarin, zeer ton ongerieve van
<- mi Engelschen handel, aan de Amerikaan-
sche schepen, die het in 1913 te openen
tjamamaLnnaal zullen bevaren, zekeie voor
rechten. zullen wenden verleend. Het be-
tocp dor Engelsche regeering op het Ame-
rikiaanscho Congres, is dus ook bij den
president tcvevgeefsch geweest.
Dat, aldus de Londensche „Times", de.
uja derende presidenlsveikiezing geheel
vreemd is gebleven aan de meeningsveran-
djerjng v;m den president, .zal zeker nie
mand kunnen beweren ©n zal ook niemand
kwalijk nemen, „maar h<t is toch wat te
veel .gevergd, da,t wij mei deze omstandig
heid rekening zouden houden bij een kwes
tie, die don handel van het geheelo Rrit-
sche Rijk zoo van nabij aangaat.
Wfinneer hij nadere beschouwing mocht
blijken, «fat werkelijk onze iechten in een
Zaak van het hoogste belang zijn geschon
den, zullen wij natuurlijk protesteeren bij
dó regeering to Washington, en mocht dat
protest niet haten, dan zullen wij ons,
zegt het Engelsche blad, beroepen op tiet
Arbitrage-traktaat van 1908 en verlangen,
dal de kwestie wordt uitgemaakt door het
Hjaagsche Ilof. i
Naar van enkele zijden beweerd wordt,
zonden do Yereenigde Sfa,ten niet te vin
den zijn voor een scheidsrechterlijke be
slissing, zoo vervolgt de „Times". Wij wei
geren ecliier dit aan te nemen, voor wij
het zeker weten, Want geen andere regee
ring heeft nog tiet beginsel der arbitrage
zoo warm bepleit als die van de Yereenigde
Staten. En het is dus hoogst onwaarschijn
lijk, {fat zij, die andeien scheidsrechter,-
Lijko beslissingen wil opdringen, cynisch
zou weigeren ze te aanvaarden in een
z,a;jk, waarbij zij zelf is betrokken."
In gelijken geest laten tal van andere
Eugelsche bfaden zich uit.
In het memorandum, waaiin president
'fait aan het Congres aanbeveelt in een
besluit uil i<> spreken, 'dat de Pnnama-ka-
paalwel niet strijdt met eonig verdrag, lede
neert hij aldus:
De politiek der Ameiik'aansche regeering
strekt ei toe, d,a,t het kanaal onzijdig wordt,
en h'aar houding tegenover den wereld
handel is, dat alle landen dezelfde behan
deling zullen vindon, zoolang zij de be
ginselen, die do Vercenigdo Staten in hel
(ny-Pa u nc e f ölc-ve rd ra g hebben aangeno
men, n,akomcn. Die grondbeginselen heb
ben geen betrekking op hetgeen een fand
was. Of zij dan misschien reeds morgen
wilde komen, want het liet zich aanzien,
dat er dan een oogonblik van helderheid
voor don ongelukkige zou intreden.
Hiklo was hevig ontsteld. Morgen was
het Goedo Vrijdag. Een geschikte dag vooi
de droevige reis. En het goede weer! Bui-
ton bij den Isar regende het cn daar lus-
schondoor vielen de sneeuwvlokken of hot
nog eens weer winter zou worden,
„Arm kind jo ziet er kooitsachlig uil!"
Mevrouw Herdhiiszer streek haar met de
linkerhand over het voorhoofd, ging naasl
de billende Ililtle zitten on fluisterde haai
alles toe wat haar pleizierig zou kunnen
stemmen. „Ik weet een heerlijk woord," zei
ze. „Geboortegrond! Ik vcihcug er mij ook
al op mijn vadoiland spoedig weer te zien1
Je weel een heerlijk woordliefde 1 En
een, dat ook weldadig aandoelvriend
.schap 1 Ik hen je vriendin, en als ik in mijn
noordelijk vaderland vertoef, dan wil ik
luisteren on opletten of hol de goede lijd
is om liet zaad uit te strooien, op den Holm
de korrels in den grond doen vallen, en
danibij zeggen: Wij hebben het genoegen
gehad in Münchcn een jonge kunstenares
te loeren kermen."
Hildo hoorde als een goedgeloovig kind
naar die welluidende vrouwenstem.
Na elkander kwamen Ilerdhüszor en Sieg
-fried en schudden den regen van zich af,
jdie buiten in do straten troosteloos neerviel
Dr. Herdhiiszer las den brief, waarin
.Hilde werd uitgenoodigd, Dombaly te be-
Er§s der Advertentiën: Van 1—6 regels £1.0.92; iedere regel meet
16 cents, Reclames 30 cent per regel. Groote letters naar de plaats die zij
innemen,
Advertentiën bij abonnement op yoordeelige yoonyaarden, Tarieven!
hienran zjjn gratis aan het Bureau te bekomen.
In de nummers, die D,insdag-, Donderdag- en Zaterdagavond
verschijnen, worden zoogenaamde kleine advertentiën opgenomen tot den prijs
jan 4Q cents pet advertentie, bij vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen.
Intercommunale Telefoon No. 103.
zijn eigen onderd;anen verleent, maar op
de 'behandeling, die tegenover andere lan
den zjal worden betracht.
!D;a,t Verdrag is geen belemmering voor
[andere volken, om hun schepen, welke
door het kjafiaal varen, te begunstigen. Door
hét protest V,an Engeland komt men tot
het ongerijmde besluit, d,a( de Yereenigde
Sfatcn, dio het kanaal aanleggen en die
tien plicht hebben, het te onderhouden
en te verdedigen, Wan hun recht beroofd
worden, hun handel op hun eigen manier
le regelen, terwijl dc pndero landen, die
ban,delsmededingers van de Yereenig
de Sfalen het kanaal gebruiken, dat- rechf
onaangetast zullen bezitten.
TaR protesteert derhalve tegen de op-
vyitling, dat de Voreenigde Staten van het
rechf, hun eigen handel te regelen, af
sla nd hebben gedaan, een recht, waarvan
noch Engeland, noch een ander land, dat
vjan liet kanaal gebruik zal maken, afstand
heeft gedjian of doen wil.
In het Huis van Afgevaardigden is een
vooistel ingediend r n uit de Panama-ka-
njaalwol de bepaling te lichten, die aan de
Amerikannsehe kustvaart vrijdom van las
ten op het kjauaal verleent. De voorsteller
wil, niaar hij veiklnart, daarmede inter
nationale vei wikkelingen voorkomen. Het
voorstel komt in Deoembei, pils liet Con
gres woer bijeenkomt, 'aan de orde.
GEMENGDS MEDEDEELINGEN.
DnJtschland.
Keizer Wilhelm heeft een lichte kou ge
vat. Daarmee gaat gepaard een pijnlijke
stijfheid der halsspieren, zoodat hij genood
zaakt is van de voorgenomen reizen, para
des enz af. tc zien, en zich eenigen tij'd
volkomen rust te geven.
i^Iarokk'o. 1 i
Volgens dc Parijsche „Libert©''' begun
stig! dc Spaansche consul te Mogador de
agenten van den pretendent El JHilm en drij
ven Spaansche beschermelingen, voortdu
rend gesteund door de consuls in Sous,
een levendigen smokkelhandel in wapens.
Eenige agenten moeten zelfs beslis! ver
antwoordelijk worden gesteld voor het ver
zet tegen hel optreden -dei' Fransehen.
liet blad voegt daaraan toe, dat. op
nieuw een krachtig en behoorlijk gedocu
menteerd verloog bij de rcgeeiing te Ma»
diïd zal worden ingediend.
Tc- Pm ijs is men allesbehalve gerust
over het lot der negen Franschen, die le
Mamkesj waren achtergebleven en zich
thans in handen van El IHha, bevinden.
Deze laatste is na dc voroveiing van Ma-
rnkohj naar hel nooulen opgerukt en belet
thans don troepen van tlekolonels Mangin
en Joseph,- zich met elkaar te vereenigen.
Het is reeds tol bloedige gevechten geko
men.
zooken. Opgewonden ging hij in de ka
mer op en neer, bleef voor haar staan, keek
haar ernstig ip de oogon en zei:
„Wat donk je to doen
„Hel is mijn plicht, ik moet! In St. Aga
Uien zon ik geen rust hebben als ik niet
Ion minsic beproefd had, Dombaly tc hel
pen; ik zou mij zelf verachtelijk' vinden,"
kwam hel bevend over naar lippen.
„Ik zie hól zelf ook wel in, dat je dit be
zoek niet kuni afzeggen," zei Herdhiiszer,
gedempt en nadenkend, „maar ik zie je toch
niet graag naar dat krankzinnigengesticht
gaan. Ik ben ook al meer dan eens in zulke
inrichtingen geweest, maar, Hilde, niemand
komt daar weg zonder diep geschokt te zijn,
vol afgrijzen van de ontzettende tooneelen,
die het oog daar heeft aanschouwd. Wat de
arme krankzinnigen in hun dwaasheid doen
is soms vorschriidcelijk cn blijft je wekon,
vaak maanden lang hij. En hoe hooger
inensch in zulk een gesticht zit, hoe grooter
onze achting voor hein was in de dagen
loon zijn geest nog helder was, des te aan
grijpender is liet hein in zijn verval te
zien."
„Ik moet," stamelde Hilde zacht voor zich
uil. Ik itim immers niet anders 1"
I)r. Herdhiiszer blikken rustten vol ine
dolijden op haar. „Nti, je bent, hoe gevoe
lig ook voor kunst en schoonheid, toch een
gezonde en sterke natuur. Je zult overwin
nen," jjing hij voort, „en nJs alles goed gaat
kunnen wij morgen joch nog wel een stil
en intiem afscheid met elkaar vieren."
Spanje. i 1
Een dooi' de socialistische leiders in het
loven geroepen stakingsbeweging ineemt
over het geheele land groote afmetingen
aan. Uit Burgos is een regiment infanterie
naar Langreo gezonden, daar de maat
schappij Durofelguera, die nauwelijks meer
winst maakte, het bedrijf definiüef heeft
stop gezet, en men als gevolg van de broo
deloosheid der werldieden onlusten vreest.
To Murcia is voon den 6den September
een staking der trambeambten aangekon
digd, ingeval er niet wordt ingegaan op
hun looneischen.
Te ViUanucva de las "Mina.s, in de buurt
van Sevilla, staken 1200 mijnwerkers. On
der de spoorwegbeambten te Sevilla gist
het. Te Malaga is het al even erg. Te Pe-
di'aJha, bij' Valencia, staken de land bouw
arbeiders' Overal wordt hittere nood gele-,
den door de gezinnen der stakers.
Portugal. I 1
De Poriugeescho minister van koloniën
heeft van den gouverneur van Timor een
telegram .ontvangen, waarin gesproken
wordt over een groote overwinning door
de Portugeesche t reep en op de inboorlingen
behaald. In de laatste weken was het aan
tal oproerigen steeds toegenomen. Zij had
den het zelfs gewaagd, de Europeesche ne
derzettingen aain té' vallen, te plunderen,
to vernielen, de mannen te vermoorden
en do vrouwen intee te nemen naar hun
tenten. De gouverneur trok mot ©en kleine
afdeelingi infanterie en mariniers met vier
kanonnen maar het binnenland. Na ver
schillende kleine gevechten zocht hij den
vjjand op in zijn. versterking op den loji
van den heiligen berg, Cobla.e. Ongeveer
10.000 inboorlingen waren daar verzameld.
De versterkingen miet het plateau besloe
gen oen oppervlakte van ongeveer 8 v.k.
K.M, De P.ortugeezen bezetten eerst een
paai' naburig© hoogten bij' Dcola-co, waar
zij vier kanonnen plaatsten en het vijande
lijke kamp vier uur lang bombardeerden.
Daarop bestormden zij met de bajonet de
vijandelijke troepen, die met geweren en
speren gewapend waren. Dc Porlugeezen
werden, toen zij' den top naderden,
met steenen gebombardeerd. Het kwam
tot een gevecht, van man tegen man, cn
eerst na tien nu.r gelukte liet den Porlu
geezen, den vyaind op de vlucht le jagen,
3000 inboorlingen zijn gedood, 4000 ge
wond en een groot aantal gevangen geno
nion. In vergelijking hiermede zijn de Por
tugeesche veiliezen onbeduidend.
Do Balkan.
Het gisteren te Sofia bijeengekomen na
tionale congres der Bulgaren heeft een be
sluit aangenomen, waarin liet de regeering
uitnoodigt, het geheele leger op tie heen
te brengen cn van de mogendheden autono
mie voor Macedonië en het wilajet Adria-
nopel te verlangen.
Do vertegenwoordigers der groote mogend
heden le Cettinje hebben vriendschappelijke
stappen gedaan om op het behoud van
den vrede aan te dringen'.
De koning en de regeering hebben geant
woord, dat zij ernstig rekening inet dezen'
wenscli zouden houden; Montenegro heeft
geen aanvallende planned en beperkt zich
er toe zijn grenzen tegen' de aanvallen der
Turken te verdedigen.
Volgens d© Konstantinope.lsche „Tanin"
verzamelt Montenegro nog voortdurend troe
pen aan de Turksch-Monten'cgrijnsche grens.
'Ij© Anlivai'i zouden nieuwe snelvuurkanon-
ncn aangekomen zijn. De opstandige Al-
baneezen to Ipek blijven bij hun eisch
om gewapend te worden, teneinde tegen
do Montenegrijnen te kunnen strijden.
Hildo verzonk in diep gepeins. Moigcn
het moeilyke bezoek aan Dombaly dan
's avonds hot afscheidsuur bij de familie
Herdhüszer, die binnen weinige dagen Miin
chen ging verlaten. Zatei morgen vroeg ver
trek met Siegfried naar St. Agalhen. En om
vier uur 's middags aankomst in haar
dorpjo heerlijk Pasehen in de oude om-
geving 1
Verder wilde zij niet denken. Siegfried
was van plan, spoedig na do feestdagen,
Dinsdags misschien al, naar Holstein le
vertrekken, eenige dagen bij zjju familie
door tc brengen en dan naar Berlijn te gaan
om zijn nieuwe betrekking te aanvaarden.
Wat zouden de dagen dan langzaam om-
kruipen, tot zij eindelijk voor goed hij Sieg
fried zou komen hol vredige, zonnige
tehuis 1
„Siegfried!" Zij sloeg haar arm om zijn
hals.
„Lieve lieve Siegfried 1"
Als hij maar bij haar was, weck alle be
klemming, alle zorg, alle vrees voor het
dreigende onzichtbare, dat haar zoo vaak
beangstigde. Onder zijn geleide zou de reis
naar het krankzinnigengesticht „Euzenhof"
gemakkelijker vallen.
XL1,
Een droeve, regenachtige dag was hot
met viezen sneeuwval, dal zij "den moeilij
ken gang deed voor do laatste pntmooting
met Dombaly.
Zijn ongelukkig seinde had Hilde dieper
Turkije en Rusland in Rcrzië.
Te Hermin, in Perzië, hebben man
schappen van dc ivacht cn kawasseu (ge
wapende bedienden) van het Turksche con
sulaat, op straat don dragoman (tolk) van
het Russische consulaat mishandeld, of-
schoou hij liet insigne van het consih
laat droeg.
De Russische consul heeft hij den Tuilc-
sehen consul geprotesteerd en bestraffing
van de schuldigen geëisclit.
Audiënties.
De audiëntie bij den minister van Finan
ciën, op Donderdag 29 Augustus cn bij' de
ministers van Koloniën en Marine, op Afrij
dag 30 Augustus gaan niet door.
De Roode Dinsdag.
Uit, een hoofdartikel in „Ilet Volk":
„De. S. D. A. P. hoeft in haar 18-jarig
bestaan bewezen, dal z.ij niets liever
Wföiisehl djim voor haar beginselen te strij
den met wettige en ordelijke middelen. Zij
wenscht niets liever dan den rand op te vol
gen v'an Fricdiidi Engels, die leeraarde,
d,at 'niets sterker doet slaan dan binnen de
perken «lei wet te blijven.
M,a,av zich zonder protest onderwerpen
aan onwettig© maatregelen tegen hn.'U', ilat
kim onze partij niet, dat mag ze niet.
Eu daarom was het noodzakelijk in Den
Il;a,n<r op den Rooden Dinsdag, naast de
meeting, w,aai toe wij geen verlof behoeven,
een bclooging ie houden voor het alge
meen kiesrecht voor of om liet gebouw
der Btja ten-Generaal. Ook deze belonging
zjil strikt blijven binnen "de pet kon der wet,
indien deze niet. door nieuwe daden van
willekeur worden ingeperkt,
V
Op 1de ineeliu'g op „Iloutrusl" zullen een
tiental sprekeib en twee spreeksters het
woord voeren. Door hel Partijbestuur der
B. D. A, P. wereleai Raartoe aangewezen do
djames Do BoerBultjes, Heieen Ankersmit,
en d© hoeren Troelstrfr, Van Kuijkhof, AVi-i
lymI, Mondeis, Schaper, lleinmns, Alm der
aangegrepj jfd'io iemand uit haar omgeving
vermoedde. Zij had luet weten te verbergen
en had zelfs Siegfried niet laten lezen in
de diepte van haar gemoed, dat van' ernst
en bedroefdheid beefde.
De gedachten aan liet naastbij liggende
zooveel .mogelijk ter zijd© schuivend, sprak
zij met koortsachtig© opgewondenheid van,
de jjeis, die den volgenden, dag naar liet dal
van haar geboorte zou worden ondernomen.
Maar jlaar waren zij. al op het kleinte station,
waar zij door ©en rijtuig van hol gesticht
„Euzenhof" wilden afgehaald. Voort ging
hel door het afschuwelijk© weer. Tot zij
eindelijk „Euzenhof" bereikten, een groot
gebouw, half villa, in d© n/ibijheid van teen
•klein'dorp cm aan don ingang van ©en groot
park, dal door ecu hoogeu muur omgeven
was. k
Hilda was stil bu bleek geworden. Door,
een vestibule bracht do portier hot paar
naar een w ach tan km. Siegfried was er op
voorbereid mevr dan ecu uur hier te moeten
wachten, terwijl Hilde met Dombaly sprak.
Hij zou zich onledig kunnen houden mol dc
hoekeig die hier in, het elegante maar som
bere vcrlrek up «le vcirsclullondo tafels la
gen. Zacht sprak hij Hilde, die bibberde vai;
koude en zenuwuchtigheid, toe,
'Wordt vervolgd.)
f-
SCHIIEDilMSGHE
(t,
