65'
Dinsdag 3 September 1912
No. 14009
Martelaars der kunst.
sfia
Dezo courant verschijnt d a g o 1 ij k s, met uitzondering van Zon- en Feestdagen,
Prijs per kwartaal: Voor S ch i e dam en V1 aard in gen fl, 1.25, franco
per post fl. 1.65.
Prijs per weekVoor Schiedam enVlaardingen IQ cent,
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen. 1 j
Advorlcnticn voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór een
uur aan het Bureau bezorgd zijn.
Bureau: Lange'Haven No. 141 (hoek Korte Haven}.
- p_r(js der 'Ady entten tiën: Van 1^-6 regels £1.0.92; iedere regel meer
16 cents, Reclames 50 cent per regel. Groote letters naar de plaats die zij
innemen.
A'dvertentiën gij abonnement op yoordeelige Voorwaarden. Tarieven
hiervan zjjn gratis aan het Bureau te. gekomen.
In de nummers, 'die Bipsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond
Xisrschgnen, worden zoogenaamde kleine advertentiën opgenomen tot den prjjs
yan 40. cents pes advertentie, bij vooruitbetaling aan het Bureau te, voldoen.
Intercommunale Telefoon No. 103.
Aan de openbare school D te Schiedam
(hoofd de lieer J. Huge), wordt gevraagd
een Onderwijzer,
met akte viijc- en orde-oefeningen 'der
gymnastiek.
JJe aaavangsjaarwedde van £550.
woult verhoogdvoor de akte vrije- cn
oule-oeleningen met 125.voor de akte
haudtcekcncn mot [50.—, voor de hoofd
akte met [200.cn voor 2, 4, 6, 8,
10, 13 cn 16-jarigcn dienst bij het Lager
Onderwijs met J 50,voor ieder tijdvak en
voor liet bezit der hoofdakte bovendien na
19- cn 22-jarigen deinst bij bet Lager On-
doi wijs mede met t'50.voor ieder tijd
vak. I i
De vei good ing voor huishuur voor go
huwde onder wijzers boven 2S jaren, )ie-
diaagl f125 per jaar.
Dienstjaren, ook lijdelijke, elders door
gebracht, tellen mede voor de berekening
van hol salaris.
Sollicilnliën in te zendon aan het adies
van den Buigomecslcr van Schiedam, vóór
17 September n.s,
Dc sollicitanten worden verzocht, in hun
adres te willen opgeven, aan welke school
zij werkzaam zijn of aan Welke school
of scholen zij voorheen zijn werkzaam
geweest. i
BUITENLAND.
Schiedam, 3 Sept. 1912,
DUITSCHLAND.
Gister-avond, na afloop van de groote
taptoe lo Tierlijln, is keizer Wilhelm naar
Zwitserland, vertrokken, Vijf dagen zal de
Iccizer in de Zwitsers'clie republiek ver
toeven, doch Interlaken, Luzern en de
Junglian zullen hem niet te zien krijgen,
tot de onuitsprekelijke teleurstelling] van
lallooze duizenden, zooals de Zwitsersehe
bladen berichten. De keizer was er sterk
voor, zijn programma voor dc volgende
Week in de Alpen zonder ccnigc be
snoeiing ten uitvoer 1c brengen, maar zijn
medische raadgcveis kwamen hier ten stel
ligste togen op cn kregen dan ook hun
zin. i j i
Gedurende dc gelieclc vorige week deden
er te Berlijn geruchten de ronde, dat het
Dnilschc Jlof gaarne do gelegenheid zou
hebben aangegrepen, de Zwitsersehe reis
heclemaal te kunnen laten varen. De keizer
zal ml. genoopt zijn, de verwelkoming van
talrijke sociaal-democratische grootwaardig
heidsbehteeiters der Republiek te aanvaar
den, en verscheidoften zijner stijfdeftige
hovelingen, zoo zegt men, waren rcbelsch
gewoiden hij de gedachte alleen, schouder
aan schouder to moeten staan met het
„Roodo Gevaar", lil wolken vorm dan
ook. 1 i
Roman vrij naar het Duitsch.
van
J. C, HEER.
De Zwitsersehe overheid schijnt intus-
sclicn besloten te zijn, haar hoogen Duit-
sctien gast te omringen met den ganschcn
voorzichtighoidstoestel, dien hot detective
genie heeft uitgevonden. Ziirich en Bern,
de cenige steden, die de keizer zal be
zoeken, behalve het tooneol der gewaande
krijgsoperaties, krielen van de detectives,
en leeds weken geleden is men er be
gonnen met een groote drijfjacht achtei
personen mot bekende of verdachte anar
chistische neigingen.
liet is een publiek geheim, dat 's kei
zers geneeslieercn met de handen in het
haar hebben gezeten hij hun pogingen,
om hun opvliegenden patiënt de nood zake
lijkheid cener halve rust duidelijk voor
oogen te stellen. De keizer weigert nu
eenmaal om oud te worden, llij staat er
op, met zijn drie-en-vijlftigste jaar, om met
den ijVcr van weleer aan alle bezigheden
van een man van dertig deel te nemen.
Hij geeft even weinig om weder of urn
als de krachtigste infericuren van zijn leger.
Nu cn dan echter twee of drie keet
in een jaar, of vaker roept zelfs des
keizers krachtig gestel hem een halt! toe,
en worden de seinen op onveilig gesteld,
zooals bij de lichte ongesteldheid van de
vorige week. Deze hebben dan de tijde
lijke uitwerking, dat zij' den keizer er aan
herinneren, dat hij grootvader is; maar nie
mand is zoo optimistisch om te gelooven,
dat hij er een oogenblik aan denkt, rijn
rustelobze levenswijze ook maar in liet
geringste to wijzigen,
GEMENGDE MEDEDEELINGEN.
Zij stak hom haar hand toe cn de oogen
van broer en zus blikten innig in elkan
der. Ja, zij begrepen elkander. Zij maak
ten eenzclfden lijd van geluk door den
beerlijken tijd dor jonge liefde.
Daar verscheen half schuchter, half vroo-
1 ijk het hoofd en de gestalte van een
bloeiend meisje hij dc deur Hcvminc!
Algemeone blijdschap en vroolijkheid.
„Mag ik jelui uitnoodigen voor een wan
deling?" vroeg zij. ,,De bergen zien er zoo
prachtig uit in den avondglans. Kom, kom
mee 1"
Zij wandelden en praatten samen. Ver
trouwelijk, rustig avondgesprek over het
pclioone in de natuur, over de pracht
van de horgen. Gedachten over mcnschen
cn dingen worden geuit. Intieme gesprek
ken, heerlijke wandelingen, waarbij drie
edele menschcnzielen zich dicht hij elkan
der gevoelden.
Val «311 pracht van bloeiende .hoornen
jn het dal waar St. A ga then lag^ In do
kleinte voortuinen van do huizen, langs de
heldor-voortkabbelende* Aa, op de bergen
overat d*e bloeiende Meii
Engeland en China.
Zooals wij eenige dagen geleden mede
deelden, heeft de Britsche regeering aan
de Chineesche doen weten, dat zij' het gc-
wcnscht achtte, dat China zich verder
onthield van inmenging in de ïïbetaansehe
aangelegenheden, en dat Engeland de Chi
neesche lepuHick niet zou erkennen, alvo
rens te dezer zake een overeenkomst was
aangegaan.
China stoort zich echter blijkbaar niet
aan dit dreigement. De Chineesche onder
minister van buitenlandsche zaken heeft
zich nj, Zaterdag naar de Britsche lega
tie te Peking hegeven en daar een nota
overhandigd, behelzend dat China niet in
Engelands voorstel kan treden, daar Chi
na geen plechtig aangegane overeenkom
sten wil verbreken. «o»
Engeland en de Vereen. Sta
ten, 1 i i 1
Officieel wordt uit Londen gemeld, dat
de Britsche regeering formeel zal verzoo
ken, dat het geschil betreffende liet Hay
Paunccfotcwerdrag en hot Panamakanaa
aan een scheidsrechterlijke uitspraak zal
worden onderworpen.
D u i t s c* h 1 a n d.
Do „Berl. Börscn Courier" deelt mede
dat. de regeering, onafhankelijk van de
voorstellen, welke zij zal indienen op de
internationale conferentie, in verband van
do ramp van dc „Titanic", besluiten zal
nieuwe voorstellen te doen over den ver-
plishtcn invoer van draadjooze telegrafie
op zeeschepen tegen 1 October a.s. Pas
sagiersschepen, die, met de bemanning
mede, 75 pers noen aan boord hebben, moe
ten vooitaan vonken-telegrafische toestel
len hebben, die minstens 100 zeemijlen be
strijken. Ais passagiersschepen worden alle
schepen beschouwd, die vijf en-twintig per
sonen kunnen vervoeren. Vrachtschepen
met meer dan zestig man aan boord moe
ten ook van toestellen voor draadlooze
telegrafie voorzien zijn, Dczo bepaling geldt
alleen voor schepen, die den Grooten en
den Atlanlischen Oceaan bevaren. 1
In Wesl-'Duilschland dreigt, naar uit Keu
len wordt geseind, het tot een geweldige
krachtproef van de metaalarbeiders toko-
men, die eischen ingediend hebben tot ver
korting van den werktijd. Do metaal-indus-
tricelen, die bij den werkgoversbond zijn
aangesloten, hebben zich bereid verklaard,
enkele concessies te doen, doch wülen de
hoofdeischen, zooals deze door de arbei
ders geformuleerd zijn, niet inwilligen.
Waarschijnlijk zal het tot een staking en
daarna tot een groote uitsluiting komen.
In het district Kculon-Muhlheim alleen zijn
50.000 metaalarbeiders in deze beweging
betrokken.
F r a n k r ij k.
Het bezoek van den ex-sultan van Marok
ko aan de Fransche hoofdstad imfet (zijn heen-
en weergerij en allerlei onnutte inkoopen
doen, wordt door de „Times" aldus gecom
mentarieerd. Moelay Hafid te Parijs is in
werkelijkheid niet anders dan een kind, dat
in een reusachtigen speelgoedwinkel is los
gelaten want onze Europeoscho bescha
ving is voor hem niet anders dan dat, en
ook niets meer en hij zal er zich verma
ken, juist zoolang als de kinderen. Zelfs al
zou hij piet de geheele toelage die hij van
Frankrijk krijgt, vóór de volgende uitbeta
ling, aan allerlei beuzelarijen en dure prol
len versnoepen, 'dan toch zal hij zich gauw
doodmoe maken.
De werkelijke moraal uit dit tooveiachtig
sprookje van. Moelay Hafid te trekken, is,
dat een beschaving, die zoo volop aan onbe
schaafde vreemdelingen geneugten schenkt,
geenszins zelf van onbeschaafdheid is ont
bloot
flikte had een gevoel of rij nog nooit een
zoo schoone Meimaand, een zoo heerlijk
voorjaar had beleefd. Vaak ging zij alleen,
vaak pok met Ilerminc door groen en bloe
men ipft klom tot op de. toppen dor hergen of
wandelde lan'gs de Aa tot aan de bocht,
waar Siegfried's naam in den beuk stond
gesneden;. ,0, wat fluisterden do winden tos
der in de bladeren van don jongen boom 1
Er kwam echter een avond, dat Ilildc
tevergeefs op Ilemrino wachtte voor de wan
deling, waar zij een afspraak voor hadden
gemaakt; eenzaam ging zij door veld en
bosch, stil on angstig strijdende mot zich
zelf. Eerst in de schemering cn schuw als
een dievegge sloop zij1 naar den doodenak
ker. Zoo bedroefd, zoo moei Haar voc
ten konden haar nauwelijks dragon. lievig
snikkend viel zij op de hank onder de vlier
hoomon bij hol graf neer.
„Vader, vader," steunde zij krampachtig.
Daar was het weer, die ontzettende vrces:
die haar bijgebleven was na tiaar bezoek
aan het krankzinnigengesticht „Euzcnhof'
waar Dombaty verpleegd werd. Datzelfde
ontzettende .gevoel, dat haar ziek had ge
maakt den laatsten dag bij do familie Herd
hiiszer.
De angst was teruggekomen' na oen vrien
dclijkcn, onschu.ldigen, hartelijk geschreven
brief van Siegfried.
Hij schroef haar allerlei* bijzonderheden
over zijn eerste bezigheden, als directeur
van de Berlijnsehe telectriciteitsmaaitschap
pij. vEn dan, ging hij voort:'
Piortugal. i 1
De monarchistische opstand is aan het
verioopen. Paiva Conceiro, de leider, schijnt
het bijltje erbjj neer te leggen en oen
deel der andere royalisten scheept zich
geleidelijk te "Vigo in om van daar naar
Zuid-'Amerika te vertrekken.
Ten einde de gewezen, samenzweerders
gerust te stellen, deeïen de officieuse Lis-
sabonsche bladen mede, dat schepen, waar
mede de landverhuizers vervoerd worden,
thans gerust in de haven van Lissabon of
in de Portugeesche territoriale wateren
kunnen komen, zonder lastig lo worden
gevallen, daar zij thans onder bescher
ming van Brazilië staan.
Het is den landverhuizers echter verbo
den op Portugees cl) grondgebied aan wal
te gaan. i
RuslandcrrChina. t i 1
Te Petersburg is uit Peking bericht ont
vangen, dat Rusland en China een verdrag
hebben onderteekerfd, waarhij Rusland de
bewaking van den Mandsjoerijschen spoor
weg tegen de Tjoengoezen van Charbintot
aan. het station ALandsjoeria op zich neemt,
zoodat 'dit land thans een afstand van 200
werst te bewaken heeft, terwijl het tot dus
verre slechts toezicht hield over een af-
stand van 50 werst.
Volgens officieele mededeelingen, te Pe
tersburg ontvangen, is geheel Mongolië
thans in handen der Mongolen. De Chinee
sche autoriteiten en troepen zijn of ge
vlucht of afgemaakt.
dat 'de ingeslotenen ernstig gevaar loopen.
gevangen genomen, of vermoord te worden,
De gezant dringt derhalve aan op uitzen
ding van een talrijke Amerikaansche troe
penmacht,
(Cananea ligt ia den staat Sonoro, onge-.
veer 30 K.M. van de grens van Arizona.)
BIMENLAm
Hofbericht.
De hertogin van Albany, die enkele da
gen ten paleize Soestdïjk zal logeeren, is
gisteravond 7 uur aan de halte Soestdijk
aangekomen. II. M. de Koningin-Moeder
haalde Haar zuster aan de halte af, waar de
burgemeester van Soest ter begroeting aan
wezig was.
r y
't
Turkije.
Minister Kiamil pasja heeft er voorloo-
pig van afgezien zijn ontslag te vragen.
Zondag is in den ministerraad een tele
gram voorgelezen, waarin bericht weid, dat
Zaterdag opnieuw incidenten aan de
Grieksch-Turksche grens plaats hebben ge
had. De Grieksche soldaten trokken de
grens over, maar weiden door de Turken in
een bloedig gevecht, dat een half uur
duurde, tot den terugtocht gedwongen. De
Turken verloren twintig man aan dooden
en gewonden.
Mexico.
De Amerikaansche gezant in Mexico
hooft naar Washington geseind, dat de
Mexieaansche opstandelingen 2000 Ame
rikanen te Cananea hebben omsingeld en
„Overal in de groote bladen leest men
thans den haam van Dombaly, je ongeluk-
kigon leermeester, hier in korte berichtjes,
daar in uitvoerige stukken feuilletons, die
hem als kunstenaar van buitengewone be
gaafdheid, ja als een genie prijzen en het
bejammeren dal hij op nog zoo jongen leef
tijd krankzinnig is gewoiden cn dus niet
meer in staat is om te werken. Dombaly's
naam wordt nu zelfs genoemd in gesprekken
hij ons op het bureau. Iedereen vraagt:
Weet jc van je studietijd in! 'München ook
eenige bijzonderheden van Dombaly? Ieder
wacht vol spanning op do tentoonstelling,
die hier binnenkort uitsluitend van werken
van zijn hand zal gehouden worden. Allerlei
maatschappelijk,r autoriteiten en beroemd
heden uit <te kunstenaarswereld zullen bij
de opening van die tentoonstelling (egon-
woordig zijn. De schilderijen zelf worden in
dc .pars slechts oppervlakkig cn met vage
aanduidingen besproken. Maar ik heb daar
toch genoeg gegevens in gevonden om te
vermoeden dat je portret onder do* verza
meling is, dat .portret, waarvan je mij dik
wijls als een der mooiste en meest gewijde
werken .van den kunstenaar gesproken, hebt-
Dat brengt er mij toe om do tentoonstelling
reeds dadelijk op den openingsdag te bezoe-
kpn. Een zeldzaam mooie gedachte, jij* met
je schitterende oogen, met je mij zoo on
eindig .lieve, trokken, .geschilderd te zien
door pen meesterhand on in stil geluk te
weten: dat is zij, die je liefhebtl In
'die blijde verwachting mengt zich maac
één ernstige bedenking. De schilderijen van
Dombaly zullen namelijk bijna niet te beta
len prijzen hebben. Anders zou ik beprpc-
vcu door snellen koop het portret in mijn
bezit te brengen een kostbare schaifc. Het
is mij echter helaas onmogelijk'. Ik wil och*
ter trachten er achter te komen' wie de koo-
per van het portret wordt, om dan' na jaar
cn .dag als do financioele omstandiglredcn.
gunstiger voor ons zijn, lieve Ilildo, op deze
herinnering aan je Miinchener tijd toch nog
beslag je leggen."
Wat lief wat innig cn lxartelijkZoo
vaak jgchter Dombaly's naam in dcu brief
stou.il, ging haar bij het lezen een steek door
Ijcl hart dan ontwaakte weer de hellnne
ring .aan hel aangrijpende, afscheid in zijn
atelier te München, aan het kunstenaarsfeest
waar hij was binnengedrongen, aan haar
bezoek op Euzenhof en' zijn verschrikke
lijk o .woorden, en mét die herinnering kwam
de oude angst weer.
Dc wind deed haar rillen in do scheme
ring. Dat zij op den Gouden Vrijdag do
kracht had bezeten om te zwijgen, dat zij
noch met Siegfried, noch' niet IterJliiiszer
van D.ombaly's optreden had gesproken en
na baar komst in St. Agathen weer vroolijk
geworden was, bet scheen baar nu een won
dor van de kracht van baar jeugd.
Nu was da vrees voor da onzekere toe
komst er weer, in, martelende levendigheid
weer ontwaakt door den onscliuldigen brief
van (Siegfried..! Als D.om.haly nu to,eh
„ui,
oeps Neprij neen
Koninklijk bezoek aan Epe,
H. M. 'do Koningin heelt gistemamiddag
een bezoek aan de tentoonstelling te Epo
gebracht.
Tc 4 u. 10 min. kwam de Koningin per
auto aldaar aan, vergezeld van baron Van
Tuyll van. Sorooskerken en freule Ren-
gers.
H, Af. werd ontvangen 'door den burge
meester van Epe, baron Sweerts de Landas,
en de feestcommissie.
Paarden en rundvee werden langs de tri
bune geleid, waarop H. AI. had plaats geno
men. Vervolgens bezichtigde de Koningin
onder een regenbui de geheele tentoonstel
ling. H. AL liet zich door baron Sweerts do
Landas en den heer J. II. Ch. Rauwenhoff,
voorzitter van het. bestuur der tentoonstel
lingscommissie, inlichten en onderheild zich
met verscheidene inzenders. Te 5 uur ver
trok B. AL
Audiënties.
De gewone audiëntie van den minister
van buitenlandsche zaken zal op Vrijdag
dezer niet plaats hebben.
Onze ministers.
Minister Talma vertrok heden naar Ber
gen op Zoom tot bijwoning eencr ver
gadering van dc Kamera van Koophan
del ia Nooid-Brabant. en, Limburg en voor
een bezoek aan de Land hou v,'tentoonstel -
1
Consulaire dienst.
Ia aansluiting aau het bericht, vooiko-
mondc in, de „Stct." van 7 Juni 1912,
brengt do minister van buitenlrmlscbo za
ken ter algemeene kennis, (lat de heer J.
Pineda y Puget hij Kon. besluit benoemd
is tot vice-consul der Nederlanden te Iviza,
buiten bezwaar van 's lands schatkist
liet vice-consulaat heeft de eilanden Iviza,
en, Formentera tot ressort.
Aan, den heer Pineda y Puget moet in
het Frainsch worden geschreven.
Bij Kom besluit van 19 Augustus is Üo
heer A. C. Nouel erkend en toegelaten als
vice-consul van Venezuela op Bonaire.
Zij klemde zich aan 'dc gedachte vast,-
dat men de woorden, lie* een krankzinnige
spreekt, niet zoo ernstig moet opnemen., Zij
zag idles te donker in in dezo sombere
ureal Zij moest er voor waken dal zij door
haar fantasie bet gebeurde anders en schrik
wekkend c-i- voorstelde dan het in werkelijk
heid (was.
Zeker, hol is waar, do fantasie, de drang
tot scheppen, de verbeelding schenkt den
kunstenaar heerlijke <uren van hoog genot,
zooals den altodaagsche mcnschen niet be
schoren zijn; licht van bet ceu,wigo Licht
wordt ;cr door over hun 'ziel geworpen.
.In de dagen der aanvechting echter doet
do fantasie alles voor den kunstenaar ook
schrikwekkend schriller vorm aannemen, er
ger .dan do werkelijkheid. Do smart jvoelt
wild in hun hart, wat togen staal wonlt licht
door 't ongebonden spel der fantasie van;
een .reusachtige, onoverkomelijke grootheid.;
Zoo was het met Dombaly ook zekjer gegaan.;
Ilij had tiaar op zijn atelier bolcedigd on
in zijn fantasie dit veel le wild uitgewerkt
krankzinnig geworden werd bot verdi lot
over zijn houding tegenover liaar omgezet lij
den waan, dat hij haar, Vermoord liad- Zoo.
dacht Ilildo op dezen moeilijken avond-
De koele, win,d droef haar ten slotte toch
naar huis. i 1
(Wordt vervolgd.)
7,)„
