gj*** Jaargang,
Zaterdag 7 September 1912
No. 14013
Eerste Blad.
Martelaars der kunst.
Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k s, mtet uitzondering van Zon- eS Feestdagen,
Prijs per kwartaal: Voor Schiedam en ïlaardingea fl. 1.26,franco
per post fl. 1.65. i
Prijs per week: Voor Schiedam enVlaardiagen IQ cent.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen, i i
Advertentiën voor het eerstvolgend nummer moeten des middags v'fiór een
uur aan het Bureau bezorgd zijn.
Bureau: Lange Haven No. 141 (hoek Korte Haven}.
Pxga der Adyeitentiëni Van 1—-6 regels tl.0.92- iedere regel meer
ïfi cento, Reclames 3Q cent per regel. Groote letters naar de plaats die zij
innemen,
'Aldv.ertentiën hij abonnement op yoordeelige yoorwaardeo. Tarieven
hlfijtïan zijn gratis aan het Bureau te bekomen.
In 'de nummers, die Ribs'dag-, Donderdag- en Zaterdagavond
SSrsch^ren, worden zoogenaamde kleine advertentiën opgenomen tot den prjjs
StfiB 4Q centg pej advertentie, hij vooruitbetaling aan bet Bureau te voldoen.
Intercommunale Telefoon No. 103.
Gasfabriek der gemeente
Schiedam.
Kennisgeving.
Inrichtingen welite gevaar, icliade of
hinder kunnen veroorzaken.
Burgemeester en Wethouders van. Schie
dam,
Gelet op de bepalingen der Hinderwet,
Brengen tor algemeene kennis, dal op
heden aan do Coöperatieve Verconiging
„COoRERATIEVE VEEVOEDERFABRIEK
EN OLIESLAGERIJ VAN DEN PROVIN
CIALEN ZU1D-II0LLANDSCHEN BOEREN
BOND", gevestigd te Schiedam, en hare
lecliiverknjgcndcn. vergunning is verleend
tot liet oprichten van een inrichting
tot liet malen van granen en veevoederarti-
kelen, het malen en maken van veekoeken
en hot winnen van olie uit zaden en vruch
ten, speciaal uit lijnzaad, soyabooncn, rasp
en koolzaad, in de panden staande aan
de Nieuwe Raven nos. 105, 107 en 109,
kadaster sectio M n,os. 1680 en 1776, ge
dreven door een stoommachine van 450 P.K.
en een stonmdynamo van 25 P.K. met
twee stoomketels elk van 105 AF2 ver-
wanningsoppervlak.
Schiedam, 6 September 1912.
Burgemeester en Wethouders voornoemd
M. L. RONNERLAGE GRETE.
De Secretaris
V. SICKENGA'.
Verhooging van cokesprijzen. Afgehaald
aan de fabriek ii contant, grove cokes 52
ct. per ILL.; geklopte cokes 55 ct. per ILL.,
thuisgebracht 5 ct. per H.L. meer.
De Directeur.
BUITENLAND.
Kennisgeving.
Inrichtingen welk» gevaar, schade of
hinder kunnen veroorzaken.
Burgemeester en Wethouders van Schie
dam,
Gelet op de bepalingen der Hinderwet,
Brengen tor algemeene kennis, dat op
heden aan JAC. MULDER en zijne recht
verkrijgenden vergunning is verleend lot
het uitbreiden zijnor s too ml) ron
der ij, iu hot pand staande aan de Wcst-
frankelandsche laan no. 16, kadaster sectie
M no. 129, met een stoomketel vun 60 Ai.2
verwar m'm gs oj p er vlak.
Sclriedpm, 6 September 1912.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
M. L. RONNERLAGE GRETE.
i De Secretaris,
J V. SICKENGA,
Schiedam, 7 Sept. 1912.
ZWITSERLAND EN DÜITSCHLAND.
Keizer Wilhelm moet bijzonder ingeno
men zijn met do ontvangst, die hern in
Zwitserland is bereid. En al is het er nu
wel niet zoo gemoedelijk toegegaan als een
prent iu „De Telegraaf" van gisteren het
uitdrukt men ziet daar op ceA berg
helling den keizer in Zwitsersch kostuum
knus met zijn Zwitsersch nichtje zitten,
hetgeen in Zwitserland nog ongestoord kan
geschieden, want, zoo luidt hot opschrift:
„Auf der Alm da gibl's ka Sünd" tocli
zijn de indrukken van den keizer op zijn
Zwitsersche reis van de alleraangenaamste
geweest. Dal heeft hij niet onder stoelen
of banken gestoken, en in een toespraak,
waarmee de Bondspresident hem giste
ren in de Borrels hoofdstad Bern welkom
heette, heeft hij zich in warme bewoor
dingen over Zwitserland en het Zwitsersche
volk uitgelaten. Hij zei o. a.
„Het heeft mijn soldatenhart goed ge
daan, toen ik zag hoe de Zwitsers van den
tegenwoordigen tijd, bun roemrijke historie
indachtig, de voetstappen hunner voor
ouders drukken. Deze twee manoeuvre-
dagen hebben mij in staat gesteld, op te
merken, dat geheel Zwitserland mot bui
tengewonen ijver op militair gebied werkt,
dat de Zwitsersche soldaat uit vaderlands
liefde met vreugde do grootste vermoeienis
sen: doorstaat en dat het Zwitsersche leger
gedragen wordt door de liefde van het gc-
heele Zwitsersche volk.
Na de indrukken, die ik in deze twee
dagen van do manoeuvres heb opgedaan,
en de hartelijke ontvangst, die mij in ooste
lijk Zwitserland zoowel als tt Bern te
beurt is gevallen, gevoel ik mij gedrongen
hier in de Zwitsersche hoofdstad, mijn
dankbaarheid uit te spreken jegens de Zwit
sersche rcgecring. Evenals het mij een ge
noegen was te vertoeven in het schoone
Zurich, vervult het mij met voldoening,
dat ik althans eenigc uren mag doorbrengen
in het eerwaardige Bern, dat fier zijn hoofd
verheft tegenover de bergreuzen deEiger,
de Mönch en de Jungfrau. Tol mijn groot
leedwezen moet ik, op raad van mijn ge-
neeshecren, afzien van het bezoek aan de
glotschers van het Rerner Oberland en do
bekoorlijke oevers van het Vienvoudsteden-
rneei'. Ik verheugde mij juist zoo zeer in
het vooruitzicht, die parel van Zwitserland,
dio ik twintig jaar geleden bij een schit
terende lentezon heb bewonderd, weder te
zien 1
Door de goedheid der Voorzienigheid
heeft Zwitserland, gelegen midden, tusschen
vier groote staten, zich kunnen ontwikke
len tot een wel ge orden den bondsstaat,- vol
sympathie voor elke vredelievende bewe
ging, onzijdig en trotsclr op zijn onafhan
kelijkheid, rijk aan ccnig natuurschoon en
steeds strevend naar vooruitgang op mili
tair, wetenschappelijk, artistiek, industrieel,
technisch on economisch'gebied.
De Zwitsersche staat in het midden van
Europa hc'eft zich algemeene achting ver
worven."
Vervolgens wees de keizer erop, dat
Zwitserland on het Duitsche rxjk, ondanks
het verschil in politieke instellingen en
historische ontwikkeling, nauw verbonden
zijn, niet alleen door den ruil hunner pro
ducten, maar ook door leven en voort
brengselen van den geest.
„Sedert bijna twintig jaren ben ik -
zoo besloot de monarch steeds een goed
vriend van Zwitserland geweest en ik zal
het, voor zoover het van mij afhangt, steeds
blijven. Ik dank u allen voor de vriende
lijke gevoelens en het vertrouwen, die gij
mij sedert jaren hebt betoond."
GEMENGDE HEDEDEELTNGEN.
Michaux wendde zich toen tol de „'Action
FranpaiseV- en de Guerre Sociale" en
daar schijnt hij meer geloof te hebben ge
vonden. i
De ex-sultan van Marokko heeft gisteren
de Fransehe hoofdstad verlaten. Nog op
het laatste oogenblik rezen er moeilijkhe
den, daar Moelay Haf id uit vrees voor den
tunnel, weigerde van den spoorweg ge
bruik te maken en zijn leis per automobiel
wilde doen. Eerst nadat zijn begeleiders,
hem met veel moeite overreed hadden,
was hij tot het instappen in den ge ree d-
slaanden trein te bewegen.
Roman vrij naar bet Duilsch.
van
J. C, HEER,
75)
Broer en zus wandelden dicht naast el
kaar door den nacht. Zwijgland. Wat zou
den zij praten? Eindelijk' fluisterde zij:
«Ik ben nu kalmtar en jij moet gaan
Gapen, lieve jongen. Ik zal ook gaan slapen!
lleb je Ilermino lief! Zeg haar veel
liefs van mijl"
Wat vröomd kwamen die woorden over
"aar lippen. Tranen schoten Adolf in de
oogen
„.Rilde!"
Rog één handdruk en zij ging. Zij
zocht rtist, maar vond die lechier niet. Zij
knakte aan do grenzen van het jonge
loven.
's Morgen telegrafeerde zij aan Siegfried.
Mk smeek' om Gods wil en orn der wille
Lm onze liefde, stuur mij öenig bericht!"
Rot antwoord liet op zich wachten. In
plaats daarvan ontving zij een brief van
den. gteneeshoea'-directeur Van het krankzin
nigengesticht -„Euzehliof". Het was aan haar
otulo adres in Münohen geadresseerd, was
*us langs den omweg gekomen en luidde
a!s volgt.- r
yGeachte juffrouw! Dombaly lijdt steeds
hotli
'door
ger aan zijn waanvoorstelling, dat liij
oen zeker schilderij er schijnt spra-
0 1° zÜn van een naakt model misdaad
iVeroorzaak t heeft, Hoewel uw bezoek inder.
tijd niet do gewensolite uitwerking heeft
gehad, zouden wij toch willen Vragen, hem
oen brief te schrijven, dien hij steeds weer
lezen kan. Het is de laatste weldaad, 'die
u den ongelukkige kunt bewijzen."
Dombaly is in den waan, dat hij u, door
misbruik te m,aken van zeker schilderij,
gedood. |heeft, zoo schreef de directeur
van i,,Euzenliof".
Ilildo begreep het: dit was dc schuld
bekentenis v.an Dombaly I
Met een kreet yn.u ontzetting viel zij' in
oen stoel neer. Do nachtfantasie! Waar
heid cm niet louter droom'! Door de hand
yare een krankzinnige verraden, gedood voor
de kunst, die h,aar zoo lief was. Wèg haar
naam verloren haar eer!
„Dombaly Dombaly, wat heb je ge
daan!" trilde hot van haar lippen. En steeds
herbaalde zij die w'oorden kreunend en
daar tusschen: „Mijn arme Siegfried, mijn
arme lieveling nu is alles verloren 1"
Zij kreeg eindelijk een lelegiayi-uit Ber
lijn, antwoord op hel hare, waarin zij Sieg
fried om bericht smeekte. Na den brief
van den dokter van „Euzen'hofverraste
do inhoud linar niet. Zijf luide:
„Siegfried plotseling door een hefiigen
geestelijken schok ziek geworden. Brief
volgt. Herin Kulbach, gcb. Harms."
Siegfrieds moeder ,aan zijn ziekbed in
Berlijn geroepen! En w.at die brief be
vatten zou, wist Ilildo reeds.
Duidelijker zag zij den weg voor zich,
dien zij had te gaan.
•XLIX.
'N,a een halve onm'acht, die haar een
oogenblik .alles had doen vergeten, kw;am
Engeland.
Het congres van vakvereenigingen te
Newport heeft gisteren moties aangenomen
ten gunsto van een wettelijke regeling van
het winkelbedrijf in dier voege, dat de
werkuren van het personeel tot zestig in
do week beperkt zullen worden. Verder
verlangt liet congres een wet waarhij1 allen
volwassen arbeiders een minimum-loon
van 30 shillings in de week voor 48 werk
uren gewaarborgd wordt. Eindelijk werden
moties goedgekeurd ten gunste van na
tionalisatie van land, mijnen, spoorwegen
en kanalen. i
F r a n k r ij k'. i
Gisteren deelden wre het een en ander
mede omtrent de zoogenaamde Russische
methoden, die de Parijsche politie zou
hebben toegepast. Zij1 zou n.l. aan de le
den der royalistische Action Fraiyaise wa
pens hebben verschaft en hen door tus-
schenkomst van zekeren Vemouil tot een
opstand tegen de regcering hehben willen
verlokken. De Parijsche politie maakt nu
bekend, dat niet de politie Vcrneuü, die
eigenlijk Michaux heet, hocfL aan het werk
gesteld, maar dat deze integendeel die vei
ligheidspolitie had aangeboden zich met
royalistische kringen in verbinding te stel
len. De politie had echter dit aanbod niet
pangenomen, daar zij niet geloofde, dat de
royalisten van plan waren een samenzwe
ring tegen de regcering te beginnen.
Duilschland.
In het geheole rijk klaagt men steen en
heen over de duurte van het vlecsch, dio
ten gevolge heeft, dat dit noodzakelijke
voedingsmiddel huiten het bereik van dui
zenden blijft. Tal van gemeentebesturen
hebben dan ook reeds de rijksregcoring op
dit euvel gewezen en deze heeft dan ook
ten slotte haar aandacht aan de kwestie
gewijd, uitsluitend echter om te betoogen,
dat de oorzaak niet gezocht moet worden
in de sluiting der grenzen voor buiten-
landsch vee, in tollen en spoorwegtarie
ven, maar in allerlei andere omstandig
heden,- dio de regeering niet kan wijzigen.
Maar opmerkelijk is, dat alleen de agra
riër-s het eens zijn met dit betoog.
De Hansahond zal nu nogmaals een po
ging doen om maatregelen uit te lokken,
door welke de vleeschprijzen tot een nor
male hoogte teruggebracht kunnen wor
den. Tegen 10 September heeft deze bond
n.l. een conferentie belegd van leden mei
rijksdagafgevaardigden en autoriteiten op
landbouwgebied, waar deze brandende
kwestie behandeld zal worden, in de hoop
dat dc beraadslagingen in deze bij uitstek
deskundige vergadering der regeering mis
schien do oogen zuilen openen cn haar
aanleiding zullen geven het tot dusverre
ingenomen standpunt te laten varen. In-
tusschen hebben een aantal gemeentebe
sturen reeds maatregelen genomen om,
evenals in vorige jaren, van stadswege
zeovisch in te voeren en yoor den kosten-
den prijs aan de bevolking te verknopen,
ten einde althans zoodoende eenigszins aan
do dringende behoefte aan een krachtig
volksvoedsol tegemoet !c komen.
komen voortdurend botsingen tusschen op
standelingen en troepen voor. Ronderdvijï
gewonde soldaten zijn Donderdag naar
Skoetari gebracht. j
In Servië bestaat sedert eergisteren een
latente ministerieelo crisis. Volgens de ge
ruchten zou zij veroorzaakt zijn door den
gezondheidstoestand van den minister-pre
sident, door den buitenlamlschen toestand
en door verschillen van meening, ten aan
zien van de vermeerdering met 20 millioen
dinar van de begrootingsramingon voor
193.3.
Mar okko.
Uit Tanger wordt gemeld, dat talrijke Jo
denfamilies uit Marakesj gevlucht zijn. In
twee dagen tijds zijn 65 Jodongezinncn in
Mogador aangekomen. Drie uit Marakesj
gevluchte Joden werden dicht bij Fez door-
Marokkanen gedood. Een Fransehe colonne
heeft bevel ontvangen, om dc vlakte van
Sais bij Fez van rooversbenden te zuiveren.
Behalve deze opdracht, zijn nog Iwee andere
Fransehe colonnes in de humt van Fez op
patrouille gegaan.
Na do Petit Parisian" meldt, zijn do
Fransch-Spaansche onderhandelingen over
liet tol vraagstuk, hetwelk nog 'I eenig over
gebleven geschilpunt opleverde, in zoover
afgebroken, dal thans een onderzoek wordt
ingesteld naar de houding van de Spaan-
sche consuls van Magazan en Mogador,
tegen liet optreden van welke consuls door
do Fransehe regcering bij dc Spannsche
protest is ingediend. Zoodra als liet ant
woord van Madrid te Parijs is onlvangen,-
zal het tolvraagsluk vermoedelijk zoor spoe
dig kunnen worden afgedaan.
Ilildo weer bij. Zij schreef een breif aan
Dom.Italy zooals zijn 'dokier dat van lraar
gewenscht Rad. Zij schreef don ganschen
nacht door en zelfs hot begin van den
volgenden djrg, liet waren afscheidsbrieven
van een geteekende, over wie mioR bebroede
kringen vol verachting 'sprak cn voor wie
geen redding meer te verwachten was.
Met den brief van den dokter uit het
krankzinnigengesticht zou zij haar eer heb
ben kunnen verdedigen. Maar in eoa der-
gelijken strijd behaalt men nooit volkomen
de overwinning. Een schaduw blijft men
doodt geen praatje als dit, dat nu van
baar de ronde deed. Nooit, nooit zou zij
voor do mcnschen weer die Ilildo Reb-
stein kunnen worden, die vroeger ieder
in haar zag cn achtte; voor haar eigen ge
voel niet cn voor dat van haar mede-
rironschen niet, hun achting waar zij' niet
buiten kon, zou zij moeten ontberen 1
Doch neen, dat Was liet niet' Zij was
moedig genoeg om den strijd met de we
reld te beginnen, te dulden, te dragon, als
Siegfried's ieifdc maar niet voor haar ver
loren ging. Maar daar durfde zij niet meer
op hopen. Hij Was opgegroeid in oen om
geving, dit op dit punt te strenge oischen
stelde. De kunst had haar liefde gedood
door liaar liefde haarl
Nu geen zwak verdrag meer met het
leven geen vlucht naar vreemde landen
of naar een verborgen plaats. Het gevoel
dat zij nu bespot cn veracht werd, dal haar
liefde verwoest was, haar toekomst hope
loos, zou zij niet kannen overwinnen. Raar
hart was gebroken deze Wonden zouden
nooit weer genezen. Zij hoorde niet tot
die naturen, die vo.ort kannen gaan, on-
Do Balkan. i
Reuter verneemt, dat 'de laatste- voorstel
len van graaf Berchto-ld betreffende de
.Balkan-provincies, van hel. Ollomaansche
rijk door den Engelsclren minister van
buitenl. zaken, Sir Edward Grey, zij'n over
wogen en een zeer gunstigere indruk heh
ben gemaakt. j
In Jiet Albaneesche district Alessio,
waar do staat van beleg is afgekondigd,
danks verachting, achteruitzetting en ver
nedering. Daarom geen lafheid nu!
Haar Weg Was die van het meisje dat zij
in het Isardal o-p een wandeling voor zich
gezien had in do verbeelding, liet omdo
lende, misleide meisje, dat eindelijk rust
zocht in liet water van de rivier.
En nu waren de brieven geschreven;
bij dien aan dr. Herdhiiszcr was het schrij
ven van don geneesheer-directeur van het
krankzinnigengesticht Euzenhof gevoegd.
Daarmee kon hij naar- goeddunken ban
delen. Zij Wachtte alleen nog op den brief
van Siegfried's moeder.
Eerst tegen den avond ging zij uit.
Op haar weg naar het graf van haar
vader kWam Zij langs het postkantoor. Zij
ging naar binnen, vroeg of er ook een brief
voor haar gekomen was cn kreeg hem
werkelijk. Zij brak hem editor eerst open
op de bank bij hot graf van haar vader
onder de vlierboomon.
Bjj den brief was een uitknipsel uit oen
courant gevoegd; dat las zij het eerst:
„Op de prachtige tentoonstelling van do
schilderijen van den ongelukkigen schilder
Dombaly trekken vooral twee schilderijen
de aandacht van do bezoekers. Een portret
en een naaktstudie, een en dezelfde jonge
dame voorstellende. Do naaktstudie is oen
werk van klassieke schoonheid en onwil
lekeurig stelt men de vraag, wie deze
jonge dame is. Er wordt thans een ge
schiedenis verteld van een jonge, talent
volle kunstenares, die voor den prijs dat zij
do leerling van den gonialen kunstenares
mocht worden, er in toegestemd zou heb
ben, als model voor deze schilderij te
BINNENLAND.
zitten,
4
Kamer verkiezingen 1913,
De afdceling Amsterdam IV hooft, naar
„liet Volk" meldt, den heer Jos. Loopuil
candidaal gesteld.
Tentoonstelling van vee, schapen, varkens en
Landbouwgewassen.
In de zijzjal van dc ten toonstelling Dor
drecht cn Omstr. is gisteren een expositie
van landbouwgewassen, griend, riet en bie
zen geopend. Ze duurt tol. 11 Sept. De vee
tentoonstelling is' er eon van één dag on
wordt gehouden aan de Oranjelaan. Er zijn
aardig wat inzendingen on er 'is beslist
mooi vee.
'Minister Heemskerk, beschermheer der
Tentoonstelling Dordrecht en Omstr. bracht
haar- gisteren een bezoek. Ve.ol belangstel
ling loonde Z. Exo. voor de afd, landbouw
(zuivelbereiding). Op Boerendonck werd.de
Minister ingeschreven als cerepoorter. Ook
de veetentoonstelling kreeg een bezoek van
Z.Exc. Het hoofdbestuur vergezelde den
Minister.
Toornig kreukelde Rilde het uilknipsel
ineen cn stampte het met den voet in den
grond. 'Aldus was zij gebrandmerkt door
het oordeel van de wereld!
j,Vader het is niet waar, geloof het
niet", stcend-o zjj. i
En nu do brief!
„Geachte juffrouw) F' sch\ 1 mevrouw.
Kulbach. „liet bijliggende uitknipsel ontheft
mij vair een verklaring waarom ik aan het
ziekbed van mijn plotseling ernstig ziekj
geworden zoon Werd geroepen. Ik wil van
harte graag geloof schonken aan de ver
onderstelling van Siegfried dat u het slacht
offer bont geworden van de daden van een
krankzinnigen kunstenaar. U zult echter
wel inzien dat, na dit alles, do verloving
van u en Siegfried als verbroken moot
worden beschouwd, zelfs al kan u uw on
schuld volkomen bewijzen. Do herinnering
aan dit schilderij zou toch altijd uw, naam
een vreemden klank blijven geven en dat
zou op Siegfried terugdrukken en een on
overkomelijk bezwaar zijn en blijven voor,
zijn toekomst, voor zijn werk in do maat
schappij. Siegfried loeft in een heftigere
tweestrijd; hij Wil u tiare den eereen kant
niet verstooten en voelt daarnaast het on-
mogèlijko om met u ücor het leven te
gaan. Daarom geachte juffrouw,- doe wat ik
als moeder iu smeek: Kom hem tegemoet
in dezen strijd,-maak een eind aan zijn
moeilijkheden, door .uit Vrijen wil de verlo
ving to verbreken. Daarmee zall u hot le
ven van Siegfried,- 'dat in groot gevaar
verkeert, redden, ten verwerft u de dankbaar
heid vare fcijn wanhopige moeder. Jloog-
achtend; mevrouw, 'llerta Kulbach, geboren
Haiittgj i (Slot volgt.)
SCHIEDIMSjIIE COHiRflNT
