Wed. J. J. v. d. TEMPEL, 65"" laargang. Zaterdag 9 November 1912. No. 14067 Tweede Blad Uit de Tweede Kamer. f De"° couro;nt schijnt rd a ge lij k s, met uitzondering van Zon- en Feestdagen. 1 PnjS ^arlaalKoor Schiedam en Klaar dingen fl, 1.25, franco per post fL 1.65. d Prijs per -week: .Voor Schiedam en Vlaardiagon 10 cent. b' Afzonderlijke nummers 2 cent. i Abonnementen worden dagelijks aangenomen. 1 1 Advertentiön voor liet eerstvolgend nummer moeten (1 es middags vóór een uur aan, het Bureau bezorgd zijn. Bnrean: Lango Haven No. 141 (hoek Korte Haven). Kennisgeving. De Burgemeester van Schiedam Brengt hij deze ter kennis van, de in gezetenen: Dat het kohier van de Personeel'! Be lasting No. 9 dezer gemeente, over het dienstjaar 1912, door den heer directeur der directe belastingen te Rotterdam op den 8slen November 1912 executoir ver klaard, op heden aan den ontvanger dei- directe belastingen alhier, ter invordering is overgemaakt Voorts wondt bij deze herinnerd, 'dat een ieder verplicht is, zijnen aanslag op den bij' de wet bepaalden voet te voldoen, alsmede, dat heden de termijn van zes weken ingaat, binnen welke liezwaarschrif- ten, tegen oenen aanslag, op genoemd ko hier voorkomende, behooren te worden in gediend. En is hiervan, afkondiging geschied, waar het behoort, den 9den November 1912. De Burgemeester voornoemd, i M. L'. HONNERLAGE GRETE. Prijs der Advertentienl Van I6 regels fl0.92iedere regel meer lö cents. Reclames 30 cent per fcegel. Groote letters naar de plaats die zij innemen.- Advertentiën bij abonnement op voordeelige voorwaarden. Tarieven hiervan zijn gratis aan het Bureau te bekomen. In "de nummers 'die Dinsdag-,- Donderdag- en Zaterdagavond verschijnen,- worden zoogenaamde kleine advertentien opgenomen tot den prijs van '40 cents per advertentiej bij vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen. Intercommunale Telefoon No. 103. ARBEIDSBEURS. In verband met art. 11 dor verordening op de Arbeidsbeurs, hetwelk bepaalt, dat de leden van de Commissie van toezicht op 'die Beurs door den Gemeenteraad worden benoemd op aanbeveling van patroons- en Averkliedenorganisaties, wordt hiermede kennis gebracht van do organisaties die van de bevoegdheid tot het doen van aan beveling gebruik willen maken, dat zij tot de len December a.s. in de gelegenheid zijn voor de wegens periodieke aftreding op 1 februari a.s. ontslaande vacatures aanbeve lingen aan ons in to zenden voor 'de be noeming van 1 2 leden patroons - (vacatures B. G. Hoogendam en J. v. d. Tempel) 2 leden Werklieden. (vacatures W. J. Dries on A'. A. Harre- vee). Schiedam, 9 Nov. 1912. Burgemeester en Wethouders voornoemd Af, L'. HONNERLAGE GRETE. 1 V. SICKENSA. Kennisgeving. Drankwet Burgemeester en "Wethouders van Schie dam, Gelet op art. 12 der Drankwet; Brengen ter openbare kennis, dat bij hen is ingekomen een verzoek van A. REDERS 'om verlof voor den verkoop van alcohol vrijen drank, voor gebruik ter plaatse van verkoop in de benedoavoorlocaliteit van het perceel aan de Hoofdstraat no. 42; en herinneren, dat binnen 2 weken na deze bekendmaking tegen hot vcrleenon van het verlof schriftelijk bij hun College be zwaren kunnen worden ingebracht. Schiedam, 9 Nov. 1912. Burgemeester en Wethouders van Schiedam; AL L. IIONNERLAGE GRETE. V. SICKENGA. Zoo zijn de algemeeno beschouwingen 'dan eindelijk afgeloopen na 15 dagen en 5 avonden gekost te hebben. Waar de A!inis ter als zijn meening te kennen, heeft ge geven, dat deze tijdruimte hem voor zóó (gewichtig wetsontwerp niet te lang foe- Jeek, valt het ons, oubsidcr, niet in van tegenovergestelde meciiing blijk te geven. We zullen ons dus bepalen tot -de opmov- king, dat het ons wil voorkomen, dat deze algemeene beraadslagingen zeker heel wat korter zouden hebben geduurd, indien het wetsontwerp zelf niet chose jugée ware. Dat lijkt paradox, maar inderdaad is liet toch zoo, en we hebben hierbij de histo rie op onze hand. Laat men edns terug denken aan de OndenvijsweL-Kuypcr, waar van de aanneming ook vooruit verzekerd Was, waarbij iedere concessie van b'ctec- kc-nis aan de tegenstander bij voorbaat was uitgesloten; laat men zich eens herinneren hoelang daarover discussies liebb'en ge duurd. En geen wonder, wie den dood te gemoet gaat wil zijn huid tenminste zoo duur mogelijk verkoopen, En zei daar nu eens naast de Ongevallenwet, die geen p o- litiekc wet was, waarbij inderdaad spra ke was van ouderling overleg dei- partijen, on waaraan tenslotte de groote meerderheid van Links m Rechts baar zegel heeft ge hecht; hoe weinig tijd is er betrekkelijk aan dit hoogst gewichtige wetsontwerp, nog wel onze eerste groote sociale wet besteed. Indien dan ook ten slotte de replieken nog heel wat minder tijd in beslag hebben geno men dan werd verwacht of gevreesd, dan komt. dit dooi- 2 oorzaken. Ten 1ste doordat als wij tenminste goed zijn ingelicht de heer Nolens de leden van de Itegeoriiigs- partij verzocht had zich van replieken te onthouden, zoodat o. a. de heeren Rutgers en Aalberso de reeds gereed gemaakte re devoeringen in den zak bidden'; ten twee- ik^ doordat, waar de Alinister zoo weinig diep op do kwesties was ingegaan, de lusr hij zijn bestrijders ontbrak, om hun onbe antwoorde argumenten voor de tweede maal te berde te brengen, de heer Goeman Bor- gosius o. a. heeft dit met zooveel ivoorden verzekerd. Of het nu aanbeveling kan verdienen, het stelsel-No!ens toe te passen, en der oppositie een Praat-maar toe te roepen? Wij betwijfelen bet, al is liet dm ook niet de eerste maal, dat dit systeem door de Rechterzijde toegepast wordt, getuige de Behandeling der Radenwct. Wij meenen, dat deze miskenning van de allereerste parle mentaire wclvoegelijkhcid, die daarin be staat, dat men do bestrijding van den te genstander niet negeert, zich op den duur wreken moet, want ze is in wezen en aard feitelijk niets anders dan „obstructie".. Zo is namelijk een beletsel, 'dat bet par lement zijn taak vervult, dat \vil zeggen, 'dat het door onderling overleg aan de wetsontwerpen, die aangeboden worden, ten slotte dien vorm geeft, waardoor liet daar mee beoogde doel het beste wordt bereikt, En we behoeven er zeker niet op te wij zen, dat dit soort van obstructie bij uitstek geschikt is een andere obstructie in liet. leven te roepan; de heftigste bestrijding is per slot van rekening beter dan geen bestrijding, en niets verbittert meer dan doodzwijgen. Wij voor ons hebben dan ook altijd gemeend, dat Xanthippe, beruchter nagedachtenis, misschien heel wat zach ter van humeur ware gebleven, als ze in haar strijd lustigste oogenblikken een man tegenover zich had gehad, die eens een woordje terugzei, implants van den idealen maar zeker toch ook önuilstaanharen So crates, die zich van de kijvende huisvrouw niet meer aantrok dan van kwakende gan- z'en. Hoe dit alles zij, er zijn dan toch re plieken geweest, en wij zullen liet vooi- naamste er uit opvisschen, en wij beginnen dan met den heer Troelslra, die thans, in tweeden termijn, zoo gelukkig was het vrij zinnige concentratie-program voor zich to hebben en die nu mot kennis van zaken zijn meening kon zeggen over hetgeen van een eventueele vrijzinnige meerderheid op sociaal vcrzekcringsgobied volgens hem te verwachten is. En als bet nog noodig te zeggen ware, zouden wij hier even willen opmerken hoe mijlen ver do leider der S. D. A. P. staat boven zijn partijgenoot Duys, wien het toch eigenlijk om zoo te zeggen aan alle politiek inzicht mangelt, en die nog niot ontgroeid is aan hot kwajon gensachtig ploizier, zooveel mogelijk steencn door zooveel mogelijk ruiten te worpen, zoo als wij in ons vorig overzicht uitvoerig uiteen hebben gezet. Air. Ti-oelslra is een staatsman, en wel van de eerste soort. Hij heeft direct be grepen, dat de concentratie der vrijzinni gen op dit oogenbük in ons politieke leven van de uiterst gewichtige beteekenis is, omdat het opzij zetten van do onderlinge verschillen niets anders is dan het gevolg van het gemeenschappelijk gevaar, dat alle drie de fracties boven het hoofd hangt. Het is hem natuurlijk niot ontgaan, dat de politieke toestand geheel veranderd is sinds het optreden van het kabinct-Ifeemskerk, sinds het zijn voornemen ontrouw is ge worden om op gematigde wijze tc regee- ren, sinds het voor het bevel van Dr. Kuy- per zwichtende, geheel naar diens zin het roer stuurde, en met een Grondwetsher ziening dreigt; die de meest felle reactie zal wezen op den triomf der vrijzinnige be ginselen in 1848, die sedert ons geheele staatsleven hebben bekeerscht. Hij ken.t daarenboven de kaart van het land te goed,- om niet te weten, dat het er niet kwaad voorstaat voor do vrijzinnigen in den lande vooral als ze in gesloten gelederen op trekken; het zal ook hem niet ontgaan zijn .lat liet verlangen om van het ministerie- Heemskerk verlost te worden, thans reeds overal even groot is als de aveisie tegen het ministerie-Kuyper in 1905. AVaarbij Heemskerk nog moet ontberen wat Dr. Kuy- per nog altijd ten goede kwam, n.l. de geest drift bij al de geestverwanten; de persoon van den tegenwoordigen premier maakt den wezenlijk goed-geschoolden anti-revolutio nair niet warm of koud. Eu de middenstof,- die zoogenaamd gematigd onverschillige middenstof, die in 1909 als één man de zijde van dit kabinet beeft gekozen, is daar van geheel vervreemd door. Talma's ste socialisme ti outrance; en hoe een m deel van de christelijk-historischen tegen woordig over de coalitie te spreken is, heeft de uitslag van de stembus in Ommen be wezen. In dezen stand van zaken moot de heer Troelstra toezien, en dat is van zijn stand punt volkomen te billijken, dat hij eigen positie handhaaft en niet met den grooten stroom tegen het ministerie-Heemskerk wordt meegesleurd. Een gevaar, dat er niet minder om wordt; waar de grieven tegen dit kabinet, zoover het het offeren aan Kuyperianismo on reactie betreft, door vrij zinnigen en sociaal-democraten gelijkelijk worde gedeeld. En daarom heeft de heer Troelstra in zijn rede twee zaken ingang trachten te doen vinden. Ten eerste, dat de sociale paragraaf in het vrijzinnig concentratieprogvam Staatspensionneering voor hen, die niets hebben te missen voor den ouden dag in een Slaatslijfrentebank, die het zorgen voor clen ouden dag voor lien, die dat wèl kun nen, gemakkelijk maakt door de drie vrijzinnige fiactics niet geheel gelijk wordt uitgelegd. Waarom hij aandrong op het naadje van de kous te weten, en op fijne wc-vschaal to wegen of hetgeen hier aangeboc -werd op afbetaling sociaal democraten hebben nooit genoeg, maar ne men alles aan op afbetaling, en <lo perzik smaakt altijd naar meer voor zijn partij de moeite waard is. En in de tweede plaats trachtte hij zijn gehoor ervan te door dringen, dat alleen een flinke vermeerdering van het sociaal-democratische element de waarborg zou geven, dat de vrijzinnigen tot daden zouden komen, die geheel klopten met lnm woorden. De sociaal-democraten zullen dus dezen keer, waar eigen leuzen uit don aaul der zaak voor hen in afzien- baren tijd niet Ie verwezenlijken zijn, bij de a.s. stembus optrekken, om vele toe ziende voogden uil, hun paiti.j in de Kamer te krijgen, die dan over een eventueel op tredend vrijzinnig kabinet een wakend oog kunnen houden. Over de sociale paragraaf maakte Je leider der 8. D. A. I'. zich trou wens niet bijzonder druk; waar het vrijzin nig concentratieprogram als eersten eisch stelde: Algemeen Kic&iecht zonder cenig correctief, meende bij, en ook daarom vond hij versterking van zijn fractie noodig, de invoering daarvan vooraf moest gaan, en dan zou een nieuwe, uit gansch het volk gekozen, Kamer hebben to beslissen, hoe de voorzieningen voor den ouden dag, ziekte en invaliditeit, zullen worden getroffen. Do sociaal-democraten zullen dus, zooals de boer Goeman Borgosius in zijne welgo- slaagdo repliek ironisch opmerkte, de lijf- waëht uitmaken voor 'dc vrijzinnigen, en voegde deze oude parlementariër er bij, de geschiedenis leert helaas, dat die lijfwach ten, zoogenaamd tlii nende om de vore? ten te beschermen, maar al te vaak do oorzaak van hun ondergang zijn geweest. „Wij heb ben u als lijfwacht niet noodig", riep dc leider der L. U. Air. Troelstra toe, „en dat to meer niet, waar een liberaal kabinet ge woon is de beloften bij de stombus gedaan, in daden om te zetten; cn spreker dacht op dit oogenblik zeker met rechtmaligcn trots terug aan het ministerie, waarvan hijzelf doel heeft uitgemaakt, en dat zoo goed als Lange Kerkstraat 3, Schiedams Chocolaad-adres. Haal in de L. Kerkstraat 3 de prima Sport 7l/2 Ct.-reep der firma A.DÏUE8SEN Voor 50 omslagen een pracht-Allas cadeau, in lederen band. Voor vnnkeliers verkrijgbaar het heele verkiezingsprogram "der liberalen bij de stembus van 1897 in de wetgeving heeft verwezenlijkt „Denk aan de beloofde bezuiniging op mi litaire uitgaven in 1905", riep bier de lieer Troelslra. Dit nu is eene oude en vaak her haalde beschuldiging, maar iets wordt nog niet van omvaar waarachtig, als men hel maar dikwijls herhaalt. Ook vinden wij vuoi ons eene dergelijke aantijging toch eigen lijk beneden de waardigheid van een man als mr. Troelstra; hij moest dergelijke strijd middelen aan de clericalen overlaten. Want, nooit heeft de politieke legende zich grooter en ongerecliter wasdom vei oor loof ii, dan in dit geval. De bewering, dat het Kabinet van 1905 de sociale hervorming zou hebben willen betalen uit do bezuini ging op militaire uitgaven, is eenvoudig on houdbaar. Om dat vol te houden, verdonkcr- maant men uit Tiet verkiezingsprogram van 1905 door de Liberale Uniemannen en Vrij zinnig-democraten aanvaard, het wooulje „ook". De zaak was dus deze, dat ook de beperking der militaire uitgaven de sociale hervorming ten goede zou komen, wat toch allerminst, eene politieke cry kon wor den, genoemd, waar de katholieken toenter tijd nog op hun program hadden staan, dat de Oorlogsbegrooting de 2 0 m i 11 i o e n niet mocht overschrijden. i_Ep. nu erkennen zij, dat op 's Alinister Staal's eerste begrooting niets van bezuini ging was te vinden. Ware Staai naast een kundig officier van den allereersten rang ook oen politiek man geweest,, dan zou hij niet verzuimd bobben aan de Kamer te zeggen: Wacht op mijne daden; deze bc- grooling kan, waar ik eerst in Augustus van dit jaar als Alinister van Oorlog optrad, uit den aard der zaak niets anders wezen dan de begrooting van mijn voorganger; wacht dus op de volgende bcgrootiug. Maar munster Staal heef! dit verzuimd, en vandaar do toorn van de socialisten "en do vreugde bij de Rechterzijde. Wie echter, zooals wij, do „nacht van Staal" hebben meege maakt, weten hoe dat alles bij dc tweede begrooting veranderd was. Die weet, welke woede Staal heeft opgewekt bij al wal con servatief en dus militairistisch was in den lande, die weet hoe alles er op gezel werd hem tc doen vallen, en hoe, toen de heer Do Savornin Lobman, door Staal's meester lijke verdediging van z'ijno bogrooting mee gesleept, per slot van rekening voor dit stout bestaan terugdeinsde, en aan het cle- ricaal conservatisme in de Eerste Kamer de executie van den verdienstelijken minis ter werd overgelaten. En wie in den nacht van Staal de houding van do sociaal-demo craten heeft nagegaan, wio met ons gezien heeft, met wal warmte de heer Van Kol zich voor Staal in hot vuur stelde, en hoe zclfbcheersching alleen hom terughield van de zeer begrijpelijke lust, om den heer Duy- maer van Twist voor zijn onwaardig gedrag tegen den minister in clen meest letlcilijkcn zin van het woord de ooren te wasschcn, moet wel vreemd opkijken over die intemip- tic van den heer Troelstra, over dat zoo afgeschmakt verwijt. Maar politiek is nu eenmaal politiek. De heer Goeman Borgesius, die er als laatste spreker nog in slaagde de Kamer te boeien, on nog Wel11 in om a vond zit ting meer dan dertig man onder zijn ge hoor had, gaf nog do laatste explicatie van het vrijzinnig concentratie-program, waarbij de heeren Tydeman en Pu lijn hun in zeer belangwekkende redevoeringen wa ren voorgegaan. Explicatie is hier mis schien nu niet bel juiste woord, want bij liet zich veel minder ver voeren op den weg der detailleoring dan de heide voor gaande sprekers. Rij wees er zeer terecht op, dat bet vrijzinnig concentratie-program niet was een regeerimgsprogram, tenmin ste niet in dien zin, dat een eventueel optredende vrijzinnige Reegering dit bul en blanc had over te nemen, maar dat, bet do grondslag is van een eventueel regeeringsprogvam, de vingerwijzing in hoe verre de drie fracties, waarop die negce- ring zou steunen, het eens waren gewor den. Een ietwat ruimer opvatting bij de eene o£ andere fractie over een 'bepaald punt van het program was dan ook niet uitgesloten, en er moest altijd iets aan het vertrouwen van de kiezers wonten overgelaten. De afgevaardigde voor Rotterdam I re kende verder aE met den heer De Savor nin Lobman, 'die eerst bi) hem in hot, krijt stond voor persoonlijke aantijging. Do afgevaardigde voor Goes bad. zich toch niot ontzien in zijn repliek te verklaren, dat de oud-minister en senior Borgesius het XeJeilundsche volk opzette tigen hem, don eerlijken Lobman. Dit naar aanleiding dal <le afgevaardigde voor Rotterdam I er tegenop was gekomen, dat de slaats- pensionneoiing ook zou zijn voor dehii- aaids cn do slampampers en de lui rnet dubbele huishoudens. „Hoe weet d; lieer Lobman dit. zoo precies, wie een dubbel huishouden heeft?" vroeg spreker onder daverend gelach. „Alen heeft mij," aldus dc heer Borgo sius, „veilept, dat de heer De Savornin Lobman deze krasse beschuldiging heeft geuit; ik heb ze niet nil zijn mond ver nomen, daar ik niet in dc gelegenheid was zijn rede geheel bij tc wonen." Toen stapte dc afgevaardigde voor Goes, die eerst in een gesprek met minister f'öbjn sclreen de zaak tc willen negceren, uit zijn bankje, en gaf met spottende' beleefdheid zijn ste nogram over, niet zooals weldra bleek, om den collega van dienst le zijn. maar er pi-ij's op stellende, dat de heer Iloigc- sius zich met eigen oouen zou övei tuigen, dat de beschuldiging legen hem geuit in nog scherper woorden was verval, dan hij had gemeend. Want Lobman toornt of haat nooit ten halve. „Schaamt gij u niet?" zoo voegde do lieer Borgesius hem thans toe. „liet voor te stellen alsof ik hol was, die u in den mond gelegd heb, dat hel heele Xoder- landsche volle, dat voor Stanl-pensionnee- ring in aanmerking zou komen, uit -iam- pampers, etc. zou beslaan. AVaar ik alleen ben opgekomen tegen uw bewning, dat deze categorie van de Staatspensionnee ring zou profiteenm, waar, wie ze hier iïl Nedeilnnd invoerde, natuurlijk neL als in bel buitenland daartegen ten strengste waken zou. En in plaats van nti openlijk met een enkel wooid uw ongelijk te be kennen, waarvoor ge helaas niet hoog ge noeg staal, blijft ge lustig in uw bankje zitten, alsof de zaak u niet aangaat, u vergniffeide, dal uw doel bereikt is en in alle couranten komt tc slaan, dat die slechte Goeman Borgesius dien braven De Savoinin Lobman heeft belasterd, en hel Nedeilamlsche proletariaat legen hem opgezet." De Linkerzijde onderstreepte deze woorden met ettelijke „zeer juist" uit vele- hoeken, en de sociaal-democraten gav-m door uitroepen als: „Hij kan niei meer anders I" aan hun bekende antipathie tegen over den heer De Savornin Lobman lucht.; l)it alles mankte, dat de wniunememlci voorzilier, .The, de Geer, wal onnishg op zijn stoel werd, maar gelukkig werd in grijpen overbodig. Dc beer Lobman bad liet in dezelfde speech,- waarin hij den heer Borgesius van zooveel loelijks had beschuldigd, hel noo dig gevonden,- een waarlijk geen over bodige weelde den uitleg te geven,- waarom hij in den spanne tijds van nog geen half jaar van tegenstander van liet onlweip-Talina, van buitengewoon fel te genstander, voorstander was geworden. Dat was niet geschied doordat een lid der Re geering of een lid der Kamer ccnigen in vloed op bom bad geoefend, cn ook niet om de kiezers in zijn district. Maar.4 wij zijn hier in de Kamer niet alleen om stelsels le vouledigen, maar moeten die ook beschouwen mot het oog op den poli- tieken toestand in hel geheele land. llij blijft wel bij heigceu hij in zijn nota bcefl geschreven, maai' waar de arbeiders Talma's ontwerp wenschton, was liet wenscholijk daaraan toe te geven. Daarenboven was spreker lol bet inzicht gekomen,dat hij uit de redevoeringen overtuigd is geworden; dal de 11 ival i di lei I.» verzekering de voorrang moei bobben boven de Ziekteverzekering, en dan aanneming van dit ontwerp zou do door hem zoo gehate staatspensionneering tegen houden. Dit alles is lolaal verbijsterend. AVic hoeft ooit gehoord, dat dc heer Lobman op liet standpunt stond, dat hij een wetsontwerp, dat hij op zichzelf verkeerd vond, zou goed keuren, omdat de arbeiders dit wcnschten. Daargelaten nu, dal cn dat is juist de groote vcroordceling van Talma's ontwerp. dio licelc wel, die do Rechterzijde er doorjakkei t in do verdwaasde meening, daar door de stemmen der arbeiders te verkrij gen, dezen zoo koud laat als een visch, is deze arbeitevfroundliclie Lobman oen ge heel nieuw vei'schijnsel, en hij dc Ongeval lenwet, die wèl vurig door dc arbeiders werd begeerd, heeft niemand daarvan iets gemerkt; aan die wet heeft Lokman zijn SOHIEDIMSCH E C .RUT. Be Secretaris De Secretaris,

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Schiedamsche Courant | 1912 | | pagina 5