flit mier Instaat Git DRIE Hanen.
Zaterdag 25 Januari ?S13
No. 14130
Eerste Blad
In het land van den dollar.
Kennisgeving.
it©
Boze courant verschijnt <1 a g e l y'k s, met uitzondering van Zon- en Feestdagen,
Prijs per kwartaal: Voor Schiedam ea ïlaardingen fl. 1.25, franco
ger post fl. 1.66.
Prijs per weekVoor Schiedam en Viaardingen 10'cent.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen. 1
Advertentiën voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór een
uur aan het Bureau bezorgd zrjn.
Bnrean: Lange Haven No. 141 (hoek Korte Haven).
/noemen.
Advertentiën
hiervan zrjn gratis aan
-8 regels £1,0.92; iedere regel meet
Groote letters naar de plaats die zij
Prijs der Advertentiën: Van
cents. Reclames 30 cent per regel
bij abonnement op voordeelige voorwaarden. Tarieven
n het Bureau te bekomen.
In de nummers, die Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond
verschijnen, worden zoogenaamde kleine advertentiën opgenomen tot den prijs
van 40 cents per advertentie, bij vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen.
Intercommunale Telefoon No. 103.
LAM) WEER.
Oproeping iu werkelijken dienst.
De Burgemeester van Schiedam
roept bij deze op
DIRK VAX I.IZENUOOliN
landweerpliehligo soldaat van de lichting
1912, stanibooknummer 1G79, behooroiule
tot 't 33e Bataljon Landwecr-infantciie, om
krachtens artikel "I der Lnn'dweerwef op
17 Februari 1913,
roor 13 dagc-n wegens hol met verst hij-
nen om, overeenkomstig at tike 1 31 der Lan'd-
weenvet alsnog te worden onderzocht
in wcrkelijkert dienst te komen bij het onder
deel van het 4de Regiment Infanterie, in
garnizoen te Delft.
Hij moet zorgen op den aangegeven dag,
in uniform gekleed en voorzien van do
hem uitgereikte kleeding- en uitrustingstuk
ken en van zijn zakboekje bij het hem aange
wezen korps uiterlijk voormiddag 10 uur
tegenwoordig te zijn.
De verlofganger van de Landweer, die niet
voldoet aan een oproeping voor den werke
lijken dienst, wordt als deserteur behandeld.
Het nict-ontvangen van een hoofdelijke
oproeping ontheft den verlofganger geens
zins van zijn verplichting tot opkomst in
workelijken dienst, 'daar deze openbare ken
nisgeving eenig en alleen als bewijs geldt,
dat hij behoorlijk is opgeroepen'.
Dé Burgemeester voornoemd
M. L. HONNERLAGE GRETE.
Inrichtingen welke gevaar, schade of
hinder kunnen veroorzaken
Burgemeester en Wethouders van Schifi
dam;
Gelet op 'dc bepalingen der Hinderwet.
Brengen ter algemeene kennis, '.Lu, aan
gezien het deskundig onderzoek nog niet
geëindigd is, met betrekking tot de aam raag
van CARL OTTO, handelende onder den
firmanaam ,,11 o 11 a n'd s c h e Klavier-
fabriek" om vergunning tot het oprich
ten van een fabriek voor het vervaardigen
van piano-, orgel- on hannonhnntoetscn.
gedreven door een gasmotor van 9 P.K., in
het pan'd aan de Schie no. 1, kadaster Sco-
Roman van LENE I1AASR.
23)
Voor de veranda brandde een vuur, waar
óver mannen on vroinvon m scnikterachfr-
gc houding lagen. Togen een der pijlers leun
de oen slanke, bruine knaap, wiens fijn
profiel door den gloed scherp werd be
licht, Hij speelde met de sigaret tusscheu
zijn roodc, zachte lippen cn luisterde naar
de tonen dor gitaren, de amen achter het
hoofd gevouwen, welbehagelijk zijn jong,
schoon lichaam rekkend.
Loc beschouwde hem met bewondering.
De horen klonk, de auto suisde verder
door breed e schitterende straten, waarin
do „upper" vierhonderd van San Antonio
hun genoegens zochten.
Zij reden over de Alamo-plaza met het
mooie plantsoen. Hooge palmen rnisehlen
t"n 'den avondwind; de bloemen van het
zuiden geur'den zoet en bedwelmend. Don
ker verhief zich liet oude Alamo-gebouw,
een herinnering aan Hen Spaanschcu tij'd.
Daarnaast lag, hel verlicht, het groote
Menger-hötel met de marmeren vestibule,
waarin elegante menschen in schommel
stoelen lagen en zich verveelden. Als een
kasteel verhief het nieuwe postkantoor zich
boven de palmen, Op de daken waren on
telbare reclames in kleurige electrische
lampjes,'die als gekleurde edielgesteenteu
tie B no. 1320, He beslissing op dit verzoek
is vei'daagd.
Schiedam, 25 Januari 1913,
Burgemeester m Wethouders voornoemd,
Af. L. IIONNERLAGE GRETE.
De Secretaris,
V. SICK ENG A.
BUITENLAND.
Schiedam, 25 Jan. 1913.
DE BALKANOORLOG.
De Staatsgreep.
De „Times" geeft het volgende relaas
\an de stoutmoedige wijze, waarop de
•Tong-Turken het hun te vreedzame kabinet
Kinmil pasja verrasten en zich van het
bewmd meester maakten:
De omverwerping van het bewind was
een bijzonder handig ineengèrette. Staats
greep. Dondermorgen om elf uur begaf zich
de bekende long-Turk Talaal bay naar den
grnert-^izier en drong op diens onisiag aan.
Kinmil pasja woigeule hein Ie antwoorden.
De ministerraad zette toen de bespreking
over de redactie van het antwoord op de
nota der mogendheden tol 's middags twee
uren voort. Op dat tijdstip gingen do
ministers dejeuneeren.
Even voor drieën verscheen Djemal bov,
oud-gouverneur van 'Ad am a en Bagdad, voor
de Porto, vergezeld van vijf officieren te
paard. Een dozijn personen kwamen plot
seling gelooprn uit een café in een nauw
straatje, tegenover do Porie gelegen, en
ontplooiden een vaanjdel; andere befoogors
daagden op van alle hoeken der straten en
ectvige minuten later was er een menigte
van ongeveer twee honderd personen bij
een. 1
Op dat moment kwam Enver be.v, 'dc liehl
van Tripolis, gezeten op een wit paard en
vergezeld van Kiazim bey, Halil bey, zijn
oom, beiden officieren van den grooteti gc-
neralen stal', en vijf andere officieren, aan
gereden. De menigte juichte hem toe.
Hij reed te paard de Porte binnen, steeg
af en drong, met zijn gevolg "de zaal bin
non. Daar vroeg hij dc groot-vizier te spre
ken.
De deuren weiden inmiddellijk gesloten.
llemdah pasja, de commandant van Kon-
stautinopel, bleef zelf bij de deur staan on
liet niemand binnen.
Enver bey trad de zaal van den minister
raad binnen. Hij zei tot de ministers, dat het
volk de afstand van "Adrianopel niet kon
toestaan en dat het ministèren moest af-
Itcden.
Kiamit pasja schreef zijn ontslag en over
handigde dit aan Enver bey. Deze verliet da
delijk daarop de Porie en hegnf zich per
automobiel naar het keizerlijke paleis.
De sultan kon eer»t zijn négen niet geloo-
ven. Hij zond zijn eersten kamerheer ,cti
zijn eenten secretaris naar ile Porte om
te onderzoeken of het door Enver bey
gebrachte nieuws juist was. De groot-
aan don donkeren hemel gloekten.
Overal leven cn een feest van kleuren.
Nu ging hei langzaam de volle hoofd
straat, de Houston Street in. Op 'den straat
weg rolden in een onafzienbare keten auto's,
buggies en olectrisehe trams. Op do trot
toirs stroomden feestelijk gekleedc menschen
van alle natiën voorbij. Bevallige America
girls, blootshoofds en in lichte dunne kloo
ien Mcxicaanschen in levendige, 'diepe kleu
ren mei de mantilla cn met bloemen in hol
haar; vreemden, tourisfeti, zaakmensehen
uit het Noorden, farmers, "die precies zoo
plomp en onbeholpen waren als de boeren
iu Europa, een paar Zuidelijke grandsoig-
neurs, soldaten en officieren, 'die Loe voor
brievenbestellers hield, dat alles bewoog
zich door elkaar, kwam hier uit een calé
en ging daar in een schouwburg. Cafe's ban-
kelwinkels,/viuohtentiandetaai's, drogist/win
kels, bars, bioscopen en vnriélé's wissel
den elkander af. DuartussrUen waren ele
gante magazijnen, veel juweliers en han-
delanis in curiositeiten. Van de eoue zijde
van de straat naar de andere waren bo
gen van Heel rise he lampjes gespannen, zoo
men in een stroom van licht reed.
De auto hield stil voor het hooge por
taal van het Hunter-Hotel,
Dokter Slower scheen hier goed bekend
te zijn. Door verschillende met groote
weelde ingerichte zalen leidde hij Loe naar
de eetzaal, waaruit een gedempte muziek
ben tegcnklonk, eïf 3io meer in Hen stijl
van een tempel clan van een eetzaal voor
vroolijke menschen gebouwd was.
Loe was nu al gewend aan, Heftige Arne-
vizicr sclneef een brief om ontslag, gaf
dien aan den secretaris van don sultan, die
er onmiddellijk mee naar het paleis terug
keerde. De sultan liet daarop direct Mak
moed Sjefket pasja bij zich roepen.
Om acht uur 's avonds ver-scheen deze,
in gezelschap van den eersten secretaris
van den sultan, AU Foead bey, on Enver
bey op dc Porte. Ali Foead bey las van rlc
trappen het keizerlijk iradec voor, waarbij'
-Makmoed Sjefket pasja tot groot-vizier
werd benoemd. .Makmoed Sjefket sprak
een korte rede uit, verzekerende, dat hij
alles zou doen, wat in zijn vermogen lag,
om hot vaderland te redden, maar dat
hij noodig had den eonsgezijnden steun
van de gehcelc natie onr zijn doe! te be
reiken. Vervolgons gelastte hij nilen, die
aanwezig waren, uiteen te gaan, hetgeen zij
onmiddellijk rieden.
Volgen» dit en andere berichten heor»cht
er in de hoofdstad volmaakte rud. Van
bieediie- tooneelen wordt absoluut geen
melding gemaakt, maar men moei hierbij
niet uit het oog liezen, dal dc .long-
Tuitren bij hun staatsgreep ook direct aan
de telegraatkantuieu hebben jjgedachl en in
alle lezingen over de gebeurtenissen, dat
gene. wat zij lierev niet hekend wilden
hebben, lieten schrappen. Volgens de
„Temp»" zouden er bij de onlusten 200
dooden zrjn gevallen. Een bevestiging hier
van is er echter met. AnJeie berichten
maken melding \an eenige siraa ton lusten,
waarbij eenige dooden vielen.
Aan de „Frankf. Ztg." wordt nog uit
Konstantinopel geseind, dal het gevallen
ministerie in de Porte is ondergebracht. Do
minister's verzochten per telefoon om troe
pen en politie te zonden. Er kwam echter
niemand. De directed? van de Anatolisehe
spoorwegmaatschappij llugueniu bevond
zicli juist met dr. Weber, den diagoman
van het Duitsche gezantschap, in de con-
sulaatskainer der Porte toen de .long-Tur
ken binnendrongen. De minister van oor
log, Xazim pasja, wend voor de voeten
van lluhueinn doodgeschoten.
De ministers waren zeer verrast, alleen
Kiamil bleef kalm en lachte toen dc lei
ders der Jong-Turken binnenkwamen. Ook
de gewezen miuistei van buitcniandsclie
zaken, Noiadocngfhi.au Lawaaide zijn
kalmte.
Het Comité van Eenbeijd en Vooruit
gang tiet een proclnmat.ije aanplakken,
waarin liet do kabinetten Said, Moekden
en Km mil beschuldigt van door hun zwak
heid de rampen uier liet Otloinaanscho
lijk Ie hebben geluncht Aan het slot Loet
lief liet Dl toman nsclm vaderland wil fas,
zijn rechteiP up Roeniclie geen u) si and
doen, cn daarvoor zal hef alle mogelijke
middelen te baat nemen. He! land zal
laten zien. dat het mol eeie kan leven.
In een icndsi hi ijvcm van dori minister
van bimienlaniKclie zaken komt al» de voor
naamste zin vooi, dal voor het wedei op
nemen der vijandelijkheden allo vooiboroi-
rikaansche hotels en stapte rustig achter
den doktei aan Deze scheen zeer gehaast
en bestelde bij den grijnzende negetkelluer
een reeks dure gerechten en Wijn.
Loc sloeg bet ongemerkt gade. Iiij zag
er zenuwachtig en ziek uit, bijna tering
achtig. Een eigenaardig verstandig gezicht
dat tegelijk boeiend en afstootend was. Et-
lag iets hards, wreeds cn brutaal zinne
lijks in zijn oog. Dat was haar in Potsdam
niet zoo opgevallen. Loe vroeg zich on
willekeurig ai, waarom deze man haar zoo
vriendelijk had uitgenoodigd en haar nu
zoo rijk onthaalde, (lij zag er niet uit,
alsof hij iels uit goedheid zou doen.
„Welkom in Texas l" zei dokter Stower,
zijn glas opheffend, Loe nam ook haar glas
op,
„Nuffig schijnt u niet te zijn!" 1
Zij schudde mei kracht het hoofd. „Neen,
zeker niet I"
„Dat is ook een geluk. 15 zult zich dan
bij on» gemakkelijk sclnkken in New Bruuu-
fel». NV ij „campen" namelijk tegenwoordig
in twee „bungalows", tiet sanatorium heb
ik' om mijn gezondheid moeten opgeven'.
Maar ik practizeer nog en heb een kleine
kliniek. Daar kunt u met de ziekenverple
ging helpen."
„ik wil me gaarne nuttig maken." haast
te Loe zich te zeggen. Zij was een weinig
ontbast. Mevrouw Slower, geboren von
Schönberg, bad er niets van geschreven,
dat haar man het sanatorium bad 'op
gegeven.
„Wij gnan met niemand om in Nevj
Bwunfcbh" vervolgde do dokter. ,4Het ia
dingen zijn getroffen. Thans kan reeds wor
den vastgesteld, dat de officieren aan de
Tsjataldsja-linie, die voor het voortzetten
van den oorlog waren, degenen zijn die de
gcheele Staatsgreep op touw hebben gezet.
De dood van Nazi in pasja.
De censuur laat, zoo seint Iteutci uil Kon
stantinopel, de volgende bijzonderheden
over den dood van munster Na sum pasja
Hoor. Op hot oogenbhk, dal de belong -is
onder leiding van Enver bey de zaal, waai
ministerraad gehouden werd, bm.wn ron
gen, verden zij door Na/il' bov, adjudant
van den groot-vizier, tegengehouden die ren
revolver-schot lostte. Hierop verwoei dan
zich 'de betoogers, waarbij Nazit boy doode-
lijk gevon'd werd. De adjudant van den
minister van oorlog gaf daarop vum, doch
werd door een der betoogers dadelijk dood-
gescothen. Naz.un jiasja kwam op het sc
hud der schoten af, storende uit lmt vertrek,
cn scbofd de betoogers uit voor gauwdieven
en bonden. Doch door ecu kogel getroffen
viel hij dood neer. Een geheime politie
agent van den Rheik-ncl-lshnu werd in de
verwairing eveneens gedood.
Gistermorgen heeft dl begrafenis van N'a-
z.im pasja plaats gehad. Afabrnoed Sjefket
pasja was oibij tegenwoordig.
De voornaamste leden van het Comité van
Eenheid en Vooruitgang verzekeren, dat hef
dooden van Nazim pasja niet mot voorbe
dachte rade plaats had, en dat het gebeur
de bij hen zelfs groot leedwezen verwekt
heeft, doch dat, gegeven de omstandighe
den, het voorgevallene onvermijdelijk was.
Het nieuwe ministerie
Het nieuwe kabinet i» aldus samenge
steld
.Mahmoed Sjefket pasja, grootvizier en
minister van oorlog; prins Said Halim voor-
zifter van den raad van State; N'adji Add
bey, binnenlandsdie zaken; Moekbtnr bey,
buitenlandsehe zaken; Alalimocd pasja ma
rine; Ibrahim bey, minister der relrgieuse
instellingen: Djelal bey, handel, Oskhnm.
posterijen en telegrafie; Sjoekri bey, on
derwijs.
Gistermiddag kwam de ministerraad bij
een om do tekst voor het anlwnoid aan
dc mogendheden vast te stellen.
Alockhtar boy deelde aan de gezanten
mode, dat de orde niet werd verstoord.
Steike patrouilles doorkruisen de straten.
T u r k ij e en de mogen d h e d e n.
De meermalen officiense „Bert Lok.il An-
z.eigei" schrijft over deze aangelegenheid
o. a, hel volgende-
De politieke situatie, ontstaan door do
jongste gebeurtenissen m Konstanliuojiel,
is op dit oogenbhk nog-veel mimici dui
delijk dan zij voor dien tijd was, en mis
schien zullen eerst de volgende 2-1 mu eeni
ge opheldering brengen. In de oerMe plaats
geldt dit ook oor de kwestie, of en oji
welke wijze het antwoord van de Porie aan
de groote mogendheden gegeven zal wor
den, waarvan de tekst door Kiamil jiasja
beter, dat u die „Dutchman" ook op een
afstand houdt. Dat is een minder soort,
ik ga alleen om met Arncirknnen."
„Alaar u bent toch ook Duitse her I" ant
woordde Loe.
Hij lachte minachtend. „Wie zegt dat?
Ubi bene, ibi patrial I! komt me, hoop ik,
niet met vaderlandslievender) onzin aan.
Ik ben Arnerikaansdi burger en hob een
Amcrikaausehe burgeres getrouwd. Ik ben
dus Amerikaan. We zullen u nog wel Ame-
rikaniseeren, freule Wersten!"
Loc vond hol heter, niet dadelijk te
twisten, maar dc 'dokter vond zij meer cn
meer afstootend, „Uw vrouw behoort toch
tot een der oudste, Duitsche addellijke fa»
milies."
„O, zoo, ilaaiom vindt u, dat wij ons,
DuilseJicrs moeten blijven voelen'? Ne\er
mind 1 Of „von" of „Schulze" hier zijn
we allen gelijk. Velen van de hooge hoe
ren, die met prins Solum hierheen kwa
men, beviel het ook met iu dit demoe ra
tische land. Die zijn toen naar het oudere
ivetseho Mexico getrokken. Anderen zijn
hier geacclimatiseerd, jje eerste groente
handelaar in New-Biaimfels was graaf Hen
ckc! von Donnennnrk, Mijn schoonvader
reisde vroeger m kousen."
Lachend schonk hij Loe weer in. Deze
vroeg zich in gedachten af, wat oom en
tante wel zouden zeggen, als zij 'datwisten.
Bovendien ha'd het haar getroffen, dat
veel van de aanwezige hoeren naar baar
had'den omgekeken, toen zij met den dok-
ter aan een der tafels plaats nam. Dm
was anders niet tie gewoonte dyr Amerika-
reed- ontworpen was. Dat de nieuwe groot
vizier, .Mahmoed Sjefket, van plan zou
zijn, de collectieve nota onbeantwoord te
laten, en in de jdaats hiervan direct vre
desonderhandelingen aan te knoopen met
de Balkan-mogendhedcn, is niet waarschijn
lijk, omdat de nieuwe giootvizier dan de
groote* mogendheden direct onaangenaam
bejegent. Men mag echlei vei ouders tel ten,
dal de nieuwe rogaermg den mogendheden
zal mededcelen. dat zij principieel niet af-
keorig is, \iede te sluiten, al zullen haan
vooiwaaulen anders klinken dan die van de
vorige regceriag. Van het overgeven van
Adrianopel zn! de nieuwe re gee ring niets
villen weten, zoolang de Tuiksche bezetting
van deze vesting zich weet te handhaven.
Dat onder deze voorwaarden zoowel de
politieke situatie in bet algemeen, als de
vredesonderhandelingen, iu hei bijzonder,
groote moeilijkheden zullen ondervinden,
ligt voor de hand Alleen een eensgezind
F ui opa, dat ook rerder besloten is, solidair
op te treden, voor bef handhaven ran den
vrede, kan deze moeilijkheid oveiwinnen en
hel opnieuw uitbreken van de vijandelijk'
lieden vooi komen.
De p o 1 i t i e b e toesta n'd.
De „Echo '<lu Pan»" schrijft over den
Eumj'eOschen toestand: Men is in diploma
tieke kinujeu m het bijzonder ongerust over
de vraag wat Roemenie tegen Bulgarije en
wat Rusland tegen Turkye ondernemen zal.
Waar Roemenie zoo lang zijn kalmte be
waarde, is wel nauwelijks a.ni te nemen,
dat hel een critiscli oogenblik kiest om zijn
tot nu toe gevolgde houding, ontrouw te
worden. De vredelievendheid van Rusland
kan Europa ten volte vertrouwen. Frank
rijk wensehl ovemum als de andere Euro
poos. he mogendheden een voortzetting van
den oorlog m het Oosten. Frankrijk kent
alle gevaren die daarmede Herbedden, zijn,
en weet ook, dat liet in<H den viede slecht
gesteld zou zijn, waaneer Rusland zijn wil
niet kan doorzetten.
D e g e z a n t e n b ij e e n k o nijs t.
De gezanten van zes mogendheden heb
ben gisteren te Londen een onderlinge!
bespreking gehouden. Deze bespreking kan
echter i niet worden beschouwd Ie zijn
gelijk aan een gewone bijeenkomst der
gezantoneonleiontie. Tengevolge van den
ïiiouwgcschapen toestand wacht men te
Londen nog steeds op nieuwe instructies
der regreriug. Be gisteren gehouden bespuW
king bezit dan ook niet de minste verbin
dende krarlit. Men is het er over eens
dat, hoezeer rneu iu hef huidige Tuikscho
optreden ook ziet een opgeblazen bedrei
ging, waarbij de -torke vuist ontbreekt, men
toch m elk geval uitdrukkelijk het afbre
ken dei onderhandelingen moc-t vermijden.
Hei antwoord der Türksche regeering op
de not<i der groote mogendheden i» nog
met bekend. De gezanten hebben daarom
de vredc'somioihandelingen der Balka,lista
len dringend vet zocht zich vooiloojng van
nen. Men scheen (lokter Stower te ken
nen, maar groette hem niet. Loe was ech
ter lang niet .wei old wijs genoeg, om eeni-
gen argwaan te koesteren.
Dc dokter had cocktails besteld. Hoewel
geheel Amerikaan, scheen hij toch niet veel
vooi de Amerikaanscbe matigheid over te
hebben.
„Uw oom is zeker zeer vermogend,?"
vroeg hij met een loerenden blik.
„Oom in Potsdam? Neen. Uie niet!
Maar tariff's familie iu Lausitz, die
hebben geld als hooit"
„Bent, u op eon goeden voet met hen?."
Loe keek hem verbaasd aan.
„Natuurlijk! 's Zomeïs logeerde ik altijd
bij hen, cn oom Gtoeben gaf me altijd geld
voor balkleercn
De dokter knikte goedkeurend.
„U bent hier op een zeer gunstigen tijd
in Texas gekomen. Uier ligt het. geld nu
op slrnats. Men moet slechts „smart" zijn,
U schijnt een flink meisje te zijn. Wiltu ook
geld verdienen
„Maar zekert"
„Nu, wacht maar tot morgen. Dan. zal
ik u m mijn .business" inwijden. Er zijn
groote dingen op tilt Als uw familie een
paar (.luizend Mark w'il riWkeorcn. dan kun
nen zij deelnemen aan mijn opklemenring,
c'n" u, freule, kunt cr procenten van opstrij
ken." j
„Dat zou mooi zijnl'*
(TFordl vervolgd.j
DAMSÜHE
URANT
l i
