gerdo Twksf.ho troepentrouwen», do tn-
ïereelen in lanina, door mif gezien, spot I on
met elke beschrijving.
De laatste dagen onzer werkzaamheid
hebben wij, op verzoek van den. bevel
hebber der stad, een 70-tal Turksehe offi
cieren verpleegd.
Den 12den M.iart bracht II. M. Koningin
Olga, die zich enkele dagen naar F.piras
voor hospih-uiUumgelegcnheden had bege
ven, een afscheidsbezoek aan ons tenten-
bcwpitaal; na afloop daarvan drukte Hare
•Majesteit, allen leden der Ambulance de
hand en nam eep photografisehe groep
van ons allen.
Den 14 tot 16den Maart werd met eigen
krachten het materieel ingepakt en plech
tig werden de Nederlandsehe en de Roode
Kruis-vlag onder een passende toespraak
neergehaald; de overgebleven voorraad zie-
kenvoedingsmiddelen en versnaperingen heb
?k aan de Militaire hospitalen, andere voe
dingsmiddelen en tal van andere voorwer
pen onder toezicht van 7.. Em. den Metro
poliet aan de armen van Preveza afgestaan.
Den 17den Maart liet ik al het personeel
per Oostenrijksehe Llovd via Korfu maar
fiiindisi vertrekken om gevolg te geven
aan de uifnoodigtng van den heer Leh-
mann; de leden zullen eenige dagen zijn
gasten zijn op zijn villa nabij Monte- Carlo
de heer Lehmann zal alle meerdere kosten
hieraan verbonden, voor zijn rekening ne
men.
Met. den. Secretaris bleef ik achter, om
de verdere zaken te regelen en voor liet
vervoer der goederen naar Patras Ie zor
gen; het transport van twee division naar
;Saloniki. de overbrenging der krijgsgevan
genen. nam de geheele transport vloot in
beslag, zoodat hel moeite en eenige dagen
wachtens kostte om scheepsgelegenheid t.e
vinden.
Te Patras heb ik ongeveer 1G0 colli, op
een lichter geladen, aan den Nederlancl-
schen consul, den lieer Van Wijk. toever
trouwd vermoedelijk zullen zij in April
met het s.s. ..Venus" der Kom. Ned. Stoom
boot Mij. naar hel vnderlqnd worden ver-
voml: daarna heb ik mij naar Athene
begeven om eon aulornobielmolor met dy
namo, die voor de Rüntgeninstallatie goede
diensten heeft bewezen, aan tie Elecfrici-
teits-Maatsehappij ft* Phaleron en liet ten-
tenmateriaal enz. aan. de legerautoriteiten
over te dragen en alle overblijvende zaken
der ambulance te regelen; ten slotte heb
ik afscheid genomen van de verschillende
autoriteiten en hun den dank van liet. Ne-
derlandsche Roode Kruis gebracht voor
zooveel welwillendheid den- ambulance, be
wezen.
Daaimenie was de laak der ambulance
van het Nederlandsehe Roode Kruis in
Griekenland geëindigd; de omstandigheden
- zijn ons gunstig geweest, en daaraan is
het te danken, dat liet Nederlandsehe Roode
Kruis met voldoening kan tenigzien op
den arbeid gedurende bijkans 5 maanden.
Heden aanvaard ik met den secretaris
de temgreis over Saloniki, waar ik, vol
gens de berichten, zuster Van Ham herstel
lend hoop aan te treffen om de reis via
Dskub-Belgrado voort te zetten.
Einde der maand of begin April hoop
ik in het vaderland terug te zijn.
Gedwongen winkelnering in de venen.
Ter voortzetting van hel onderzoek naar
de gedwongen winkelnering" wordt als ver
volg van dat omtrent de Nooidbrabamsche
schoenenindustrie, als uitgaaf no. 6 van
de directie van den arbeid in 1911 gepu
bliceerd, thans in een uitgaaf van de Di
rectie van den Arbeid een overzicht gege
ven van hetgeen een enquête naar de ge
dwongen winkelnering in de venen geleerd
heeft.
Het volgende geeft een overzicht van
den omvang, die in elke provincie de ge
dwongen winkel nering in de venen heeft.
Aantal arbeiders bij de gedwongen win
kelnering betrokken: in Drenthe 3540, in
Groningen 30, in Friesland 894. in Over
ijssel 706, in Utrecht en Noord-Holland
40, totaal Ö220.
,.Zij is vlugger clan mijn beste rossen
wa.t zou Vlucht baten 1 Eu als zijn kop
do aarde in stukken slaat, zöo zal hij ons
ook vernietigen. Laai ons -de uren, die
ons 'nog beschoren zijn, niet verdoen jn
onrustige vrees, beminde!"
Opnieuw vullen de violen de zaal niet
muziek en lokken opnieuw de reeds zoo
moede dansers. De vurige llongaarscho
wijn giet gloeiend leven in de verslapte
ledematen.
Met gefronst voorhoofd iusI do vorst tril
op zijn verhoogden zetel, zijn blikken gaan
vliegensvlug over de gestalten der dan
senden. Aan zijn voeten hurkt Idenko, op
zijn bleek gezicht een uitdrukking van
Imlpeloozcn angst. Ook zijn blikken zoe
ken heimelijk iets in alle hoeken en gaten
van 'de groote hal.
Reeds is middernacht voorbij. Daar ver
heft zich de vorst en verlaat onbemerkt
de ruimte. Ruilen wacht hem Na-urn, zijn
trouwe kozak.
„Waar zijn zij?"
„Ginds, in de torenkamer, heer."
„Boven de kruitkamer?"
Na-urn ziet met ontzetting de uitdrukking
in de oogen van den vorst .Een korte
aarzeling nog dan zegt de vorst: „Ga
naar den (oren en steek de 'lont in het
kruit"
„Heer, Heer! Zij is zoo jong, zóó mooi!"
smeekt de kozak in bitteren angst.
„Heer, o, heb erbarmen!" Een kleine,
Aantal vrouwen in deze ei|feis begrepen
in Drenthe 790, in Groningen iu Fries
land 23, in Overijssel 42, lohml 85ö.
Geraamde verdienste der arbeiders na
ah rek van hel levensonderhoud dergenen,
die buiten hun woonplaats werken: in
Drenthe f 1.145.400, in Gron. f 7500, in
Friesland f 277.800, in Overijssel f 200.500,
in Utrecht en Noord-Hollaml f 28.000, to
taal f 1.659.200.
ücclragen per jaar in de winkels besteed:
in Drenthe f 513,640, in Groningen f 1700,
in Friesland f 94.7SS, in Overijssel f64.640
in-Utrecht en Noord-Holland f 7700, totaal
f 682.46S.
Te veel op deze bedragen betaald: in
Drenthe f 42.200, in Groningen f230, in
Friesland f 10.500, in Overijssel f 7100,
in Utrecht en Noord-Holland i' 1770, to
taal f 62.000.
Winkclierswinst: in Drenthe 104.000,
in Groningen f 425, in, Friesland f 21.500
in Overijssel f 14.500, in Utrecht en N.-
Hoiland f 2550, totaal f 142.975.
Aantal winkels: in Drenthe 80. in Gio-
ningen 5, in Friesland 36, m Overijssel
20, in Utrecht en Noord-Holland 4, to
taal 145.
Hierbij moet in acht genomen worden,
dat de cijfers in de eerste kolom aange
ven het aantal arbeidende personen, idusj
met inbegrip van de medewerkende wou
wen en kinderen boven 16 jaar. In ver
band hiermede zijn dan ook de looneijfers
per hoofd in die provinciën, waar veel
arbeid van vróuwen en jeugdige personen
gevonden wordt, lager dan in die, waar
deze arbeid minder voorkomt. Ook moge
de aandacht gevestigd worden op het in de
vorige hoofdstukken uitvoerig medegedeel
de feit, dat een groot percentage dezer ai-
beiders slechts gedurende korten tijd werk
in de venen vindt.
Bedraagt het geldelijk nadeel, dat aldus
door de arbeiders geleden wordt, een be
langrijke som, veel grooter moet men het
moreetc gevaar schatten, dat. van dit mis
bruik het gevolg is.
't Feit, dat onontwikkelde arbeidersvrou
wen, die vaak lezen, noch schrijven kunnen,
niet alleen een schier blanco crediet heb
ben, maar bovendien nog door de patroons
vrouwen aangemoedigd worden, inkoopen
te doen, moet uitteraard tot groote royali
teit aanzetten en aanleiding geven, dat de
zuinigheid niet behoorlijk betracht wordt.
De Drentsche huishoudens, die den win
kel dwang het sterksl voelen, toonen dan.
ook de slechte gevolgen van dezen. Over
daad en praalzucht naast groole verwaar-
loozing vieren daar hoogtij. Niettegenstaan
de de hooge inkomsten daar aanleiding zou
den kunnen zijn; dal -de arbeiders voor
den ouden dag spaarden en langzamer
hand een eigen bedrijfje konden verkrij
gen, zijn er slechts enkelen, die eenigo
welvaart deelachtig worden.
STADSNIEUWS.
Gemeeuteraadsstnkken.
Bij den Gemeenteraad zijn van B. en W.
ingekomen missiven, bevattende de navol
gende voorstellen:
lo. het salaris van de hoofdadministra-
tie van de gasfabriek, waterleiding on elec
ted ci huisbedrijf te verhoogen van f 1250 tof
f1500; dal van de kassier dier bedrijven
in minimum te brengen van f 1200 op f 1400
met behoud der 3 dricjaarlijksche verhoo
gingen ad f 100. (Bijlage 15).
2o. a. tot het stichten vau een school
der tweede klasse met 7 leerlokaienb. als
plaats voor deze school aan te wijzen het
aan de Gemeente in eigendom behoorendo
terrein, gelegen aan do Huysmansstraat.
Deze school zal school G vervangen,
die dan volksschool wordt, en in do plaats
treden van school H, die cchler als re
serve blijft voor tijdelijke doeleinden. De
mogelijkheid blijft bestaan, dat de hulp-
school in het Broersveld nog zal benut
moeten worden gedurende de eerste jaren
van den groei dier tweede school.
De school zal gebouwd worden naar het
type van school F, zoodat zij, zoo noodig,
door aanbouw met de minst-mogelijke kos
ten tot een 13-klassige kan worden uitge
breid. De kosten worden globaal geschat
bochelige gestalte knielt op den vloer on
heft de handen kreunend omhoog. Een
schop maait den nar weg, op zij.
„Moet ik je heenen geven, hond!"
Roods grijpt de hand van den voistnanr
do wapens om den kozak te dwingen.
„Heer, ik ben de zoon van een vrije
en ik zou mij in siukken laten houwen,
gold het mijn heer fo verdedigen, maar
dat dat kan ik niet!"
Zonder oen wooid verder te zeggen, richt
do. oude vorsl zijn schreden naar den hof.
De gouden sieraden en edelsteenen der
zijden gewaden fonkelen in hel licht van
de ster; dan wordt al de pracht en praal
uitgedoofd door do donkere poort van den
toren, waarachter de vorst zich begeeft.
Stom. als versteend, slaat de kozak en
wacht. Dan voelt hij de hand van den
nar aan zijn arm.
„Red haar, o, red haar, Na-um!"
Te laat! Reeds licht een vtiurv lammetje
door het kleine tralievenster van de kruit
kamer; dc kozak valt op zijn knieën,
zijn oogen staren wijd-open naar dat lichte
punt en dan naar boven, naar (le toren
kamer.
Een verschrikkelijke knal, als barstte de
aarde in stukken een vlammenzee
gekraak van ineenstortende muren... en
dan rondom donkerte ijzingwekkend
zwijgen,
op f 30,000. Keu gymnastieklokaal hij deze
school is niet noodig, omdat van die van
school G gebruik gemaakt kan word en. "(Bij
lage 16)'.
Voorts de volgende missiven
Instelling z. g. Schoonheids
commissie.
Door de Commissie voor de Gemeente
werken wordt voorgesteld, evenals dit el
ders reeds geschiedde, ook voor onze Ge
meente een z.g. Schoonheidscommissie in
het leven te roepen.
Zulk een Commissie, samengesteld uit
bevoegde deskundigen, heeft ten doel het
Gemeentebestuur desgevraagd van advies
te dienen over bouwontwerpen en ontwer
pen van torroinindeeling, uit het oogpunt
van welstand en architectuur.
Waar men door particulieren zoowel als
door de overheid zooveel ziet doen tot
hel geven van een goed aanzien aan ge
bouwen, straten, pleinen, plantsoenen, par
ken enz., meenen wij te kunnen consta-
teeren, dal het belang van een behoorlijke
bebouwing algemeen worclt erkend.
En inderdaad, richt men bijv. alleen maar
hef oog op de uitgebreide terreinen van
de Gemeente achter de Nassaustraat en
in dc omgeving der St. Liduin ast raat, dan
gevoelt men, van hoe groot belang het is,
niet alleen dat gezorgd wordt voor een
behoorlijk uitbreidingsplan on een goeden
straataanleg, maar ook voor oen netten
bouw, passende in het kader der omgeving.
Daarbij bedenkt men dan als van'zelf, «dat,
hoevelen dit belang mogen inzien en in
de goede richting mogen werken, weini
gen veel, ja een heele omgeving, onher
stelbaar kunnen bederven, waartegen moet
worden gewaakt.
Daarom behoudt dan ook de Gemeente
hij do uitgifte van gemeente-terreinen
zich de goedkeuring der plannen voor.
Zal hetgeen daarmede wordt beoogd ech
ter beter tot zijn recht kunnen komen,
dan bestaat er behoefte aan een Commissie
van advies, samengesteld uit erkende des
kundigen, welke Commissie bijv. kan wor
den geraadpleegd: over de richting, waar
in de bouw hier of daar moet worden
geleidbij met bouwers gerezen velschil
len omtrent door hen ingediende plannen;
tot verkrijging van een oplossing in ge
vallen, waaraan bijzondere moeilijkheden
zijn verbonden; enz.
Er is echter nog iels.
Kan de Gemeente aan een door haar
overgenomen advies, voor de bebouwing
v a n door haar zelf u i t g e g e v e n
gronden, ingevolge de voorwaarden van uit
gifte, geldende kracht verzekeren, dit is
niet het geval ten aanzien van de bouw
plannen voor anderen grond, die volgens
de Woningwet goedkeuring behoeven.
Immers, hoezeer ook het belang van een
behoorlijke bebouwing wordt erkend, toch
is men nog niet zoover gegaan daarom-
lrent in de Bouwverordening dwingende
bepalingen op te nemen.
Waar wij echter van de in te steRen
Commissie gematigde en practische advie
zen verwachten, spreken wij de hoop uit,
dat men de houwers ei' ook in tikt geval
len wel toe zal kunnen krijgen, aan die
adviezen gevolg te geven.
Waar er onder hen zijn, die zelf niet in
staat zijn uit bouwkundig' oogpunt iets goeds
te leveren, en dit, indien de kosten niet
noemenswaard worden verhoogd, toch in
hun belang is, zullen dezen daarmede zelfs
bizonder gebaat zijn.
Wanneer de Commissie wordt samen
gesteld als in nevengaande ontwerp-veror-
dening wordt voorgesteld, meenen wij dat
waarborg voor een betrouwbare Commis
sie is verkregen.
Tenvijl wij er op wijzen, dat hel lid
maatschap van de Commissie is een eer
ambt, kunnen wij medcdeclen, (lat het hoofd
bestuur van de Maatschappij tot bevorde
ring der Bouwkunst zich reeds bereid heeft,
verklaard twee Icë - te benoemen.
Wij merken op, dat het, om naijver tus-
schen de Schiedamschc aichitceten of wan
trouwen in hun adviezen uit te sluiten,
zaak zal zijn, dat do nief-amhtclijke leden
zooveel mogelijk buiten de Gemeente wor
den gezocht.
Als secretaris stellen wij ons voor aan
te wijzen den Inspecteur van het Bouw
en Woningtoezicht.
Nog zij er op gewezen, dat d© Commis
sie alleen adviseert op uitnoodiging.
Op grond van het bovenstaande stellen
wij U voor tot hel in het leven roepen
van een Commissie, als bedoeld, over to
gaan en vast .te stellen de verordening,
welke U hierbij in ontwerp wordt aange
boden.
Tarief en voorwaarden
levering e lectri citeit
Wij hebben de eer U hierbij aan te
bieden een ontwerp-verordening, houdende
tarief en voorwaarden voor de levering
van electriciteit voor licht en kracht in
onze Gemeente.
Uit de behandeling der overeenkomst be
treffende do levering van electricileil door
de Gemeente Rotterdam aan onze Gemeente
is U reeds bekend geworden, dat er on
derscheid wordt gemaakt tusschen klein
en grootverbruikers, dal mot laatstgenoem
den bizondere overeenkomsten kunnen wor
den gesloten en dat hot rabat op den Rot-
ferdamschon prijs waartegen wij de elec
triciteit betrokken, in beide gevallen ver
schillend is.
Dc verordening nu die hierbij wordt
voorgedragen, beval, de tarieven voor de
klein-veibniikers beneden 20,000 kilo
wattuur per jaar In art. 16 wordt
ons dan de bevoogdhed gegeven tot het
afsluiten van bizondere overeenkomsten met
groot-verbruikers.
Wij mogen daaromtrent nog opmerken
dat eenerzijds, jn verband met de omstan
digheden waaronder de electriciteit in de
verschillende gevallen wordt betrokken, de
factoren die voor de meerdere of mindere
aannemelijkheid van aanvragen voor hot
E loctr ic i tor f sb otl rij f gewicht in de schaal
leggen, zoovele zijn, dat. do Gemeente in
dezen geen regelen kan stollen, die haar
tegenover het publiek kunnen binden, doch
dat men anderzijds niet moet denken, dat
die vaststelling nu ook maar louter naar
willekeur zou plaats hebben. Integendeel
geschiedt zij, rekening houdende met die
verschillende omstandigheden, naar vaste
regelen.
Verder merken wij op dal. men hg üe
vaststelling der algemeene tarieven in de
verordening op te nemen, ingevolge art. 1
der overeenkomst, is gebonden aan de llot-
tordamsche, waar beneden men niet mag
gaan.
Wij hebben ons er van vergewist, dal
door' de vaststelling der aangeboden ver
ordening aan bedoeld artikel der overeen
komst zal zijn voldaan.
Bezwaren Pensioenwetten
Gemeen tc-ambtenarcn.
In de vergadering van dc Vereoniging
van Nederlandsche Gemeenten zijn bespro
ken de pensioenwetten voor dc Gemeente
ambtenaren, zooals zij door do Regeering
bij de Tweede Kamer dor Stafen-Geneianl
zijn ingediend.
Hoezeer ingenomen met de pensionnoe-
ring op zich zelf, meende men toch, waar
voor de Gemeenten zoowel als voor do
ambtenaren hoogst ernstige bezwaren uit
«le aanneming der wetten, zooals zij zijn
ingediend, zouden voortvloeien, deze be
zwaren ter plaatse waar het behoort te
moeten uitspreken.
Het hoofdbezwaar is de drukkc-nde last
die volgens de ontwerpen zou worden ge
legd op do Gemeenten en de ambtenaren.
in de eerste plaats toch zouden voor
de thans in dienst zijnde ambtenaren de
vroegere dienstjaren door de Gemeente moe
ten worden ingekocht, de jnkoopsornmen
te voldoen in óéns of in tien jaarlijksehe
termijnen.
Die inkoop bedraagt voor de Gemeente
voor het eigen pensioen der ambtenaren
8 pCt. en voor het weduwen- en weozon-
pensioen 3 pCt. van do som van hetgeen
die ambtenaren in hun gohcelen diensttijd
als bezoldiging hebben genoten. De Ge
meente kan daarvan resp. 3 en 3 pCt.
op de betrokken ambtenaren verhalen.
Een hierbij gevoegd staatje, waarin dit,
hij wijze van voorbeeld, op eonigc aanwe
zige ambtenaren is toegepast, kan eenig
denkbeeld geven van het bezwarende van
deze bepalingen.
De voorgestelde regeling op dit punt al
leen al, noopt o. i. de Gemeenten daarte
gen op te komen en te trachten een meer
aannemelijke regeling te verkrijgen.
Bovendien echter laai het Rijk zich voor
het vervolg door de Gemeenten de volle
premies betalen, niet alleen van het we
duwen- en weezenpensioen, maar ook van
het eigen pensioen. Wat hel weduwen- en
weezenpensioen betreft, is Rit geen bezwaar,
daar deze premies geheel op de ambtenaren
plegen te worden verhaald. Niet alzoo ech
ter voor het eigen pensioen; waarvoor de
Gemeenten dadelijk jaarlijks 7 pC't. van dc
bezoldigingen zouden moeten storten, waar
van zij hoogstens 3 pCt. op de ambtenaren
mogen verhalen. "Werd nu, gelijk meestal
van de ambtenaren wordt gevergd o.a,
van de onderwijzers 2 pCt. verhaald,
dan bleef nog jaarlijks 5 pCt. voor rekening
van de Gemeenten, waartegenover dan voor
haar geen nieuwe pensioenlasten meer zou
den ontstaan, en de thans nog op haar
drukkende langzamerhand door uitsterving
zouden verdwijnen.
Het verschil met thans zon dus in dit
opzicht zijn, dat bij aanneming van do
wetsontwerpen, zooals zij zijn ingediend,
ter zake van de eigen pensioenen der amb
tenaren, onze Gcmeentebegrooting dadelijk
ten volle zou worden belast met 5 pCt.
van alle bezoldigingen behalve van de
nu reeds in het rijkspensioen opgenomen
leeraren en onderwijzers terwijl er vol
gens de bestaande regeling slechts voor
en na een nieuw pensioen bijkomt-
Opmerkelijk is het dal do ontwerpen dit
geheel voor rekening der Gemeente laten
en daarvan niets ten laste van het Rijk
brengen, doch alleen gelegenheid openen
voor een buitengewoon subsidie voor Ge
meenten die to zeer bezwaard zouden wor
den, hetgeen uit den aard der zaak lot
de uitzonderingen zal behooren en waartoe
Gemeenten die eigen waardigheid gevoelen,
niet licht de aanvraag zullen doen.
Al achten wij dit tweede bezwaar niet
licht, zoo willen wij erkennen, dat daaraan
toch hij lange na niet zoodanig gewicht
is toe te kennen ais aan het eerstgenoemde,
dat de Gemeenten, gelijk wij zeiden, bepaal
delijk dwingt daartegen hare stemmen te
doen hooren.
Door bovengenoemde Verceniging is nu
aan de loden bijgaand ontwerp adres toe
gezonden, met verzoek zich daarmede tot
de bevoegde macht te richten.
Waar wij meenen, dat het ontwerp zich
stelt op het juiste standpunt en het in
gematigde termen is vervat, stellen wij U
voor U daarmMe te wenden, zoowel tot
H. M. de Koningin als tot de Tweede Ka
mer der Stalen-Generaal.
ALLE It LEL
KREEFTEN.
Tot do ordo der schaaldieren mogen in
do eerste plaats wel gerekend worden do
gewone rivierkreeft (Astacus fluviatilis) en
do zeekreeft (Hommarus vulganis).
De eerste soort komt in dc meeste ri
vieren en beken van Midden-Europa voor.
Bij sommige kroeftensoorlen schijnen de
gehoor- en reukorganen meer onlwikkold
te zijn dan bij de meeste der .overige
waterbewoners.
Het lichaam der kreeften is langwerpig,
voorzien van geduchte scharen of knijpers
en gewoonlijk van een paar zeer beweeg
lijke, langwerpige voelsprieten.
De meeste kreeften zijn bruinachtig van
kleur, op den buik meestal geelbruin.
De kreeft kan zich gemakkelijk aclUer-
uilbewegen in het water door met kracht
den staart tegen den buik te slaan.
De oogen dezer schaaldieren schijnen zoo
danig uit te puilen, dat ze als 't ware op
den kop staan.
De rivierkreeft vertoeft overdag bij voor
keur- onder boomwortels, in holen en andere
schuilplaatsen. Ss Nachts gaat hij er op,
uit om voedsel te zoeken en hij moot
zich mei. dat dool zelfs wel eens op het
land wagen, om kleine dieren te vangen
als aas.
Wordt in een luik een dooden kikvorsch
als lokaas gedaan, dan vangt men or ge
woonlijk de kreeften gemakkelijk in.
Des zomers verwisselt de kreeft van,
opperhuid. Dan barst de huid. Niet zonder
bizondere inspanning slaagt het dier er
in, zich \vn die gebarsten huid te ont
doen. Daarm. houdt do kreeft zich meestal
zoolang schuil, totdat de nieuwe opper
huid voldoende verhard is. Lang niet alle
kreeften schijnen dit verwisselen van de
huid le kunnen doorstaan, velen toch ster
ven gedurende dit proces.'
Uiterlijk nagenoeg gelijk aan den rivier
kreeft, is de zeekreeft, die vooral wordt
aangetroffen in dc rotsige ondiepten .der
Noordzee, maar ook wol eens wordt ge
vangen op den zamligcn bodem of op het
vlakke strand.
Dc zeekreeft is nagenoeg eens zoo lang
als de rivierkreeft; doch er komen onder
deze zeebewoners nog wel grootere voor.
De volwassen kreeft is meestal ruim'
20 c.M. lang. "Met zijn geduchte scharen
oefent dil tamelijk logge dier verbazend
veel kracht uil.
Gewoonlijk is de ecno knijper veel langer
dan de andere. De langste der beide scha
ren dient om de prooi of den buit vast
te houden, terwijl met de kortste stukken
ervan worden afgeknepen. Aan sommige
kusten vangt men de kreeften in fuiken.
Uit Frankrijk worden jaarlijks veel kreef
ten uitgevoerd; ook wel naai' Nederland,.
Als het ©enigszins mogelijk is, worden do
kreeften levend verzonden en bij voorkeur
met gebonden knijpers. Dit geschiedt uit
voorzorg, dat de dieren elkander onderweg
niet te veel zullen havenen.
Zelfs van de kusten der Middeliandsche
Zee zijn hier wel kreeften aangevoerd, om
in oesterputten tijdelijk levend te worden
bewaard. Sommige zendingen kwamen niet
te best over. Meermalen gebeurde het, dat
20 pel. van de kreeften op de reis waj-
ren gestorven.
Naar bekend Is, wordt door duizenden
het vleesch van den kreeft voor een lek
kernij gehouden, zoodat er voor dit dier
dan ook meestentijds een goede prijs is
te bedingen.
Do kreeft kan zich op den grond niet
ving bewegen, doch vrij in het water kan
hij wel sprongen maken van vele meters,
alleen door het krachtig uitstrekken van
den omgebogen staart. Dat ook de Noord-
feeo talrijk bevolkt is met kreeften, kan
daaruit worden afgeleid, dat reeds vóór
eenige jaren de opbrengst op ruim vijf
milliocn per jaar werd geraamd. Sinds
dien tijd is de jaarlijksehe opbrengst vrij
wel op dezelfde boogie gebleven.
Bij onderzoekingen bleek, dat een wijfjes-
kreeft soms meer dan 12,000 eieren legt.
Deze eieren zijn onder den staart onder
een vlies bevestigd en eerst zwart van
kleur; later worden zij rood. Do hermiet-
kreeft (Pagurus Borhhardi), die ledigo
schelpen schijnt te zoeken, met het doel
er het weeke achterdeel van zijn lichaam
in to verbergen, behoort tot. de langstaar-
tïg-o kreeften.
Alen verhaalt, dat, als hem het aldus
verkregen omhulsel le nauw wordt, hij
naar een grooter voorwerp zoekt. Vindt
hij zulk een schelp', waarin de oorspron
kelijke bewoner nog vertoeft, dan peuzelt
hij dezen eenvoudig op, om daarna met
zijn achterdeel de ontruimde woning te
betrekken.
Heeft de gewone kreeft pasgeboren jon
gen, dan beschermt de moeder dezen nog
eenige dagen en vinden de diertjes een
schuilplaats onder haar staart.
VROUWENBEWEGING IN CHINA.
Dc groote hervormingsbeweging, die te
genwoordig het rijk van het Midden heeft
aangegrepen en die ,zich verheugen mocht
in den krach li gen steun d,er nu overleden
keizerin-weduw,e Tsu-koi, is ,ook op hot
vrouwenleven niet zonder invloed gebleven.
Do dochters van Ren vroegeren Chineeschen
gezant te Parijs, :Yu Kerz, gaan haai]
landsvrouwen mot een goed voorbeeld voor.
Er zijn reeds scholen naar Europpesch
voorbeeld voor de mandarijndochlprs op
gericht, ja, de pverl.eden keizerin heeft
zelfs uit eigen .middelen een bijzonder in
stituut gesticht voor de dochters der groot-
waardigheidsb'eklepders van het bof. Tot
nu toe leefde de Chineesche vrouw in
dö diepste onwetendheid. Als vrouw of
dochter des huizes leidde zij oen eenzaam
leven, waarin geen enkele geestelijke werk
zaamheid hooger vlucht bracht. Behoord o
zij tot de welvai'cnd.e klasse, dan onder
scheidde zij zich alleen door werkloos
heid van de. vrouwen dps volks. Men ziet
zelfs jonge Chine,esehe meisjes de Japan-
sche universiteiten bezoeken, om hier
naast Chineesche studenten Juin studiën te
voltooien. In de groote Chineesche steden
wordt een aantal vrouwpnlijclschriftpn ge
drukt. .In Shangaï vemcheen .een „Essai
over dp vrouwenziel".
Zelfs hel recht van dp Chineesche vrouw
om zich een echtgenoot 1e kiezen, werd
onlangs in een omvangrijk werk behan
deld. Hen geschiedenis over hel ontstaan
van hel Feminisme in Japan werd in
het Chineesch vertaald. Een Chineesche
vrouw, die in Tokio studeert, schrijft nu
eon werk over heldhaftige Russische vrou
wen, d. w. z. vro.uwen, die aan de nihi
listische beweging een werkzaam aandeol
arrvp*ne# Ml*".
EW TW"* T^'7
