Dr. J D. Dill I li
Dr. J, H. Gunning Wzn.
mnnenuinï).
"stadsnieuws.
to spreken, als wij zeugen, dut do Chris-
tnlijk-Historrecben niet, weder tot den Drie
bond zonden zijn toegetreden, als de leiders
van die partij daartoe niet zoo geweldige
pressie op de volgelingen hadden ga efonii.
Wat daarvan bloot is gekomen door do out
tutüingen van verontwaardigde parlijge-
genooten, strekt dien leiders zeker niet lot
eer; noch de vermaning van den hoer
Snoerk Henkemans, dat men door niet mee
te gaan met het „vast accoord", in de
kaart van dr. Kuyper zou spelen, die dit
ministerie slecht gezind zou wezen, en
het eigenlijk liever zon zien vallen; noch
de cynische uitdaging van mr. Ankerman,
aan hen in de partij, die zelfstandig den
verkiezingsstrijd wilden ingaan, om mam
te beginnen, nu alle Cluislelijk-hidoi reche
districtskassen lot den bodem leeg zijn.
Een opmerking, die een der partijgenooten
verontwaardigd treeft doen vragen, of er
dan in de Christelijk-Histoiische partij, die
zooreel puissant rijke leden te't, geen cent
meer bijeen te krijgen was voor de ver
dediging van eigen beginselen.
ld aar do leider s der Clukteiijk-llistoriselic
partij wisten te goed, dat uittreden uit den
Driebond voor hen op machtsverlies zou
komon te staan, en bij dit denkbeeld zijn
ze bezweken; ook heeft do zoketheid, dal
niet moer meegaan met de coalitie dor
partij zetels zou kosten, de leiders doen
terugdeinzen voor een besluit, dat de eer
gebood te nemen. Hot is treurig, dat men
liet moet zeggen, maar waar blijft de poli
tieke eer dier leiders, nu de „Nederlander"
kwam verklaren, dat de Christelijk-! Usto-
rischo partij in de coalitie moest blijven
ter behoud van zetels, waar juut het pro
gram der partij verklaart, dat het haar
veel meer te doen is om doorwerking der
beginselen dan üm het getal zetels.
Die leiders hebben dan ook gevoeld, dat
hun figuur alles behalve schitterend was,
en hebben gemeend dit goed te kunnen
maken door een verklaring te geven l>ij
do toetreding tot „het vast accooid". Maar
daarmee is de zaak voor hen niet boter,
maar veel erger gewoiden. Want a's wij in
die verklaring lezen, dat de Christclijk-
Historische Unie zich tegen het toespitsen
der antithese verklaart, en blijft aandringen
op de Christianiseering van de openbare
school, dan koert men zich af van zooveel on
oprechtheid. Want j uist door het toe
treden lotde coalitie moet de Ch;is-
'oJijk-lJislorisebe Unie meedoen aan livt toe
spitsen der antithese, on zal ze straks partij
moeten kiezen tegen.de bekwaamste, Licza-
digste en godsdienstigste mannen van
link.-, om katholieke en anti levolut'onnire
rij vers in de Tweede Kamei te brengen;
<>n die christianisoering van de openbare
schoot, dr. Kuypor heeft nu reeds inot dien
wenseh, door dien als „kapitale fout" van
do Cbristelijk-Ilistorischen te betiteld-, op
onbarmhartige wijze den draak gestoken.
Het eind van de historie is dan ook, dat
wo de drie verbondenen wem nauw aan
eengesloten tegenover ons krijgen, cudat't
bij de aanstaande stembus in dr politieke
gevolgen absoluut hetzelfde is, of men aan
een Roomsch-Kathotiek, oen An'i revolutio
nair of een Christelijk-11 islorische zijn stem
geeft. Er moge persoonlijk onderscheid
zijn, in politieken zin is het geheel
CLeliik Ql men van Wimbergen, Oosterbaau
of do Geer stemt. Alle duv hebben zh !i
verhonden tot gemeenschappelijk optredm,
tot het tot stand brengen van dezelfde
dingen, waarin zoo groot gevaar schuilt
voor Nederland.-
Daar is in de eerste plaats de Grondwets
herziening met de leuze: Weg met att.
192, den hechten pijler, die den vijanden
van het openbaar ondeiwijs belet, het ge
bouw daarvan met den grond gelijk te
maken. Dr. Kuyper, handig politicus als
hij is, heeft sinds lang begrepen, dat de ver
sleten leuze des gemcehschappelijkon ge-
loofs wortels te minder pakt. waar de was
sende invloed van Rome zoovele leden van
do coalitie met grooto- bezorgdheid vervult;
waar cutler de protestantsche bondgeaooton
rto voorstanders en cle tegenstanders van de
Nationale Kerk elkaar iedcrcn dag met wan-
trouwender blikken gaan aanzien.
En. waar dus niet meer kan gestreden
worden in gemeenschappelijke liefde, moet
ergestrc-dmi worden uit gemeenschappe-
üjken haat, uit haat tegen dc openbare
schooi.
Men is in de coalitie niet ineer tevreden,
dat cle gelegenheid tot liet oprichten van
bijzondere scholen in ruime mate bcs'aat,
in zóó ruime mate, dat nieinanu minder
dan prof. Woiljor, in de Kerrie Kamer
zijn gezaghebbend woortl liet weerklinken,
om te waarschuwen togen veibiokkol'mg
van knechten in eigen kring; dat het Rouw-
wefteke waf chui InittU h -lrcff, de bijzon
dere school in gunstiger conditio bracht dan
tie openbare, kan gecu bevrediging geven,
de openbare .school moet neg: ze /.uthier
en daar nog mogen bei-daan. in ven hoek
gezet, met- het hramlmeik op hef voor
hoofd, dat daar bijeen zijn de kindereu van
hen, die willen leven zonder God en zijn
gebod. De wijziging van art. ttl'i zal tot
waarheid maken *t wooid, door minister
Heemskerk, dio toch ook eens de eed van
trouw op de Grondwet metal hare artikelen
aflegde, „dat liet een schoono dag zal
wezen aks de laatste openbare school uit
Nederland verdwenen zaï zijn. li., wie zien
verbeelden moeit, dat zulks de bedoeling
niet zou wezen, leze de „Standaard" van
2d April 1.1., waarin met prijzonswanrdigt
openhartigheid de bcleeketiis van dc lenze
„wijziging van art. 192, aldus wordt ver
klaard: „191;? zal het antwoord geven op
1878".
Wat betrekent dit? Het is duidelijk ge
noeg. In 1S7S gaf Kappeijne zijne „scherpe-
resolutie." die ten doe! bad liet hijzonder
onderwijs in zoo knellende banden te leg
gen dat wasdom onmogelijk werd. Eeno
politiek sinds lang door do hbo- Men als
verkeerd erkend, en die zich zelve heeft
veroordeeld. Heeds 11 jaar later kwam liet
vninisteadc-Mnckay dat tiet fundament legde
van het tegenwoordige subsidiestelsel, en
dio grondslag kon alleen worden gelegd
door medewerking van de toenmalige Eer-
sio Kamer, die in zeer grooto meerderheid
liberaal was. En thans denkt geen liberaal
cv aan op te komen tegen het subsidie
stelsel; men moge lm betreuren dat de
Openbn.ro School niet geschikt bleek voor
allen, men heeft zich daarbij neer te leg
gen; en billijkheid, en zeer zeker ook de
eisch van goed volksonderwijs voor allen,
maakt het noodig dat het hijzonder onder
wijs van Staatswege krachtig wordt ge
steund. Al zal het steeds zaak blijven toe te
zien, dat, de gelden uit de Staatskas voor
onderwijs gegeven, dan ook nergens anders
dan voor onderwijs worden gebruikt; al
is het plicht van den Staat te eisehenj,
dat er waarborgen worden gegeven, dat het
gesubsidieerde onderwijs goed zij.
Maar... liet is aan de Coalitiezijde niet
enkel te doen om goed onderwijs naar eigen
geloofsovertuiging gegeven, liet zijn sterke
beotien, die de weelde dragen, en de ver
drukte van 30 jaar geleden is nu in zijn
machtsgevoel onderdrukker geworden on,
trekt ton strijde onder de leuze; De Open
bare School moet weg. En daaraan doet
do Christelijk-! [Ltorisehe linie mee. waar
van de voorzitter, Dr. De Visser, schreef, dat
de Openbare School niet gemist kan wor
den, omdat zonder haar het volksonderwijs
niet op p-eü zat blijven. De voorzitter van
de Christelijk-IIistorische Unie heeft gelijk;
wie onze onderwijstoestanden van vóór 1857
kent, zal dit moeten beamen. Maar als wij
tegen de lenze van verandering van art.
192, do onze zetten van: Op voor het be
houd van do Openbare School 1 dan is liet
niet alleen omdat zij onmisbaar is om alle
onderwijs op peil te honden, maar ook om
dat zij een waarborg is voor de rechtect
(Ier nnndeihodcn, die nationale school, toe
gankelijk voor alle kinderen on allo onder
wijzers, welke hunne geloofsovertuiging is,
de .school, die éénheid kweekt onder do
kinderen der zelfde natie. Enten wij vrij
zinnigen schouder aan schouder staan om
als een man te verdedigen het ons zoo dier
bare instituut van volksontwikkeling, de
OP END A RE SCHOOL.
Wordt door den Driebond onze Openbare
School belaagd, en wordt er in onze Ko
loniën met vuur gespeeld, er dreigen ook
nog andere gevaren. Daar is eeno Grond
wetsherziening, in haar opzet zoo reac-fio
nair, dat ze zelfs in Coalitiekringen op be
paalde pnuten afgekeurd is, o.a. door den
Katholieken Professor Struyckon. Daar is
eene absolute miskenning van liet recht
matig stroven der vrouw naar meer zelf
standigheid, en ha.ro vraag om het Kies
recht wordt, omdat cle beweging daarvoor
zich in gansch ordelijke banen beweegt,
door Ifecmskeik afgewezen, omdat ze „te
stil is". Daar is eene Taviefwiet, ernstige
aanslag op Neerland's welvaart, waartegen
duizenden hoofden van bedrijven tan alle
kleur cn richting zijn opgekomen, maar
die toch inzet blijft van den verkiezings
strijd, Minister Kolkman beeft het zoo dui
delijk mogelijk gemaakt Als het Kabinet
blijft zitten -zal do Tariefsverhooging er
in 1914 zijn. Daar is Talma's wetgeving,
dio dwars ingaat tegen het anti-revolutio
nair beginsel, maar die om Coal Uieredenen,
door do partijgenootcn in Eerste- en Tweede
Kamer wordt geslikt; waarin het Katheder
socialisme hoogtij viert, en waarvan de
bureaucratische rompslomp niet. is te beta
len. Daar is zijne Ouderdomsverz'ckcring,
dio alleen arbeiders kent, net alsof er
niet duizenden anderen in onze samenle
ving zijn, die evenmin als de arbeiders
voor don ouden dag kunnen zorgen of zelfs
nog minder; die premiebetaling vraagt van
loonen, waardoor nog niet eens do nood
druft wordt gedekt; dio de kleine baasjes
in de premie grooier deel laat betalen dan
de rijkste fabrikant; die in hare 394 ar
tikelen krat zien hoe men niet moet wei
geren, cn dubbel doet verlangen naar l.loyd
George's Staatspensioen, dat in 12 artike
len is belichaamd. Daar is eindelijk die
geest van onwaarachtigheid, die meer en
moor over ons land waait, nu begunstiging
van bepaalde kerkelijke richtingen tot on
oprechtheid cn veinzerij leidt, wat door
niemand zal kunnen worden weersproken
dio op de hoogte is van de wijze waarop
sommige sol Hei tan ten, mee non hunne solli
citatie kracht te kunnen bijzetten.
Zeker genoeg, en te over om do vrijzin
nigen in liet geweer te roepen, die in het
gemeenschappelijk gevaar elkaar hebben
weergevonden. De Vrijzinnige Concentratie
Is toch, anders dan de Coalitie, niet van
boven af, tegen den wil van heel wat vol
gelingen, gedecreteerd o>n verordineerd ze
is van onderen <>p lot stand gekomen. Uit
do kiesvereenigingen ging de roepstem
don Haag was de oorste, Utrecht volgde,
en binnen weinige maanden volgden tal
van andere Jriesvereenigingen het gegeven
voorbeeld tot cle Hoofdbesturen om sa
menwerking van allo vrijzinnigen. En oen
compromis kwam tot stand, er weid een
program opgemaakt, sober, niet in dien
zin, dat hot geen zegen za! zijn, als bet
in do wetgeving is verwezenlijkt, maar in
do heleokonis, da.t daarin geen woord staat
wat do drie partijen niet zouden kunnen
veranlwoordicn. 'Hot ConeenIm.ücprogram
goeft prodes aan, waarin oene eventucel
vrijzinnige Rogeoiing op don stand van
alle vrijzinnigen zal kunnen rekenen. De
Concentratie zal het Algemeen Kiesrecht
voor mannen geven en voor do vrouwen
den grondwet tel ijken slagboom opheffen, het
eerste noodig om aan de vrouw recht te
kunnen doen; en het stelt tegenover Tal-
ma's absoluut onvoldoende en onmogelijke
oplossing van liet vraagstuk van do voor
ziening van don ouden dag de uitkeeringen
uit do Staatskas aan alle behoeftigon, on
verschillig of ze al of niet tot do loonarbei
ders belmoren. Daarenboven wordt alles
gedaan om eigen spaarzaamheid to bevor
deren: wie loon of inkomen heeft, dat hen
in staal stelt eigen ouderdomsrente te kwee-
kon, om zijne uitkeering te vorlinogen, zul
daarin door den Staat krachtig worden ge
steund.
liet samengaan der vrijzinnigen is op
allerlei wijze door de mannen der Coali
tie verdacht gemaakt, en zo hebben ge-
tracht den knuppel in liet lio-endcrhok te
gooien; nu eens door den mannen van
de I.. IT. cn den V. D. Rond to-e te roepen,
dat ze geheel toegegeven hadden aan de
eischen van de Vrij-liberalen, dan weer door
aan de laats ton, toe te voegen, dat zij zich
bij dc eersten hadden lat.cn inlijven. Het
heeft ons genoegen gedaan, dat dit ge
beurd is, want bot is ons bewijs, hoezeer
do Concentratie dor vrijzinnigen don re
geerenden partijen een doorn in het oog
is, en terecht, want niemand beier dan
zij weten, voor welk groot dool ze altijd
uit de verschillen der vrijzinnigen hebben
geleefd. Maat* alle poging-en om tweedracht
to zaaien 'tusschon dc mannen der Con
centratie, bleven vruchteloos, omdat liet
compromis op de juiste wijze lot stand
is gekomen; d. w. z. elke partij heeft wat
moeten opofferen, maar ieders beginsel bleef
onaangetast Dat dit onnnistootelijk waar
is, mag wol blijken uit bet feit, dat wie
niet mee kon gaan zonder offer van be
ginsel, zich niet weer herkiesbaar slelde.
Zoo missen wij aan den oenen kant den
schcrpzimrigen Karnebeck, cn aan den an
deren kant den bekwamen Tronlv. wien bei
den. wij ook daarom een oeresnluut brengen,
omdat zij, beiden overtuigd van de abso
lute noodzakelijkheid van het samengaan
van alle vrijzinnigen, niets wilden doen
wat hunne samenwerking in den weg zou
kunnen staan.
Ook bier in Schiedam zal bet gaan tus
schon Concentratie en Coalitie; tenminste
als er juist begrip is. Als wij do sociaal
democraten uit ons betoog uitschakelen1!,
dan is het waarlijk niet omdat wij hen
niet zouden beschouwen als gelijkberechtig
de politieke partij met alle anderen, maar
omdat wij overtuigd zijn, dat zij zelven
zullen toegeven, dat, als Schiedam op do
Coalitie kan veroverd worden, het bij deze
stembus zeker niet door een sociaal-demo
craat zal zijn. 'Eerder willen wij er op
wijzen, dat er alleen dan kans is op eeno
Regeci'ing, die hot vrijzinnig Concentratie-
program kan uitvoeren als de Coalitie in
do minderheid komt, en do zetels, dio op
haar veroverd worden, aan de Vrijzinnige
Concentratie ten doel vallen. Men vorgete
het niet: slechts de Coalitie en de- Concen
tratie willen regeeren als de stembus hun
daartoe de verplichting oplegt; de sociaal
democraten kunnen niet regeeren op zich
zelven en zouden, al werden zij daartoe ge
vraagd, niet wilton regeeren met anderen
tezamen, en staan dus min of meer buiten
het geding. Tfct gaat das waarlijk ook in
dit district, waar do sociaal-democratie min
der aanhangers lellen dan do burgerlijke
partijen, tusschon Conoentvatie en Coalitie.
Do vrijzinnigen in Schiedam hebben al
oen bijzonder gelukkige keus gedaan met
hun candidaat, met Dr. J. II. Grinning W.zn.,
den ond-rcclor van bet gymnasium te Zwol
le, thans districtschoolopziener te Amslftr-
dnm, een man van oven erkende als gmole
bekwaamheden. Het was goed gezien zoo
eminent man to candideercn; een man als
do Geer, hot zittend Kamerlid, wiens per
soon wij do grootste achting toedragen
liet is voor ons een strijd van beginselen
en niet van personen had rocht op een
tegencandidant van de vrijzinnigen, die tot
hunne eerste mannen behoorde. Er is ocno
zeer merkwaardige overeenkomst tusschen
dezo beide mannen, en wol deze, dat ze
beiden zijn va.n positief Christelij
ke beginselen; Dr, Gunning misschien
nog wel ietwat geprononceerder dan Jhr.
de Geer; maar dan komt hot groote ver
schil
is, hoewel man van positief
C h 1' i s t e 1 ij k e beginselen, op poli
tiek gebied beslist aanhanger
van de vooruitstrevend liberale
beginselen en als zoodanig de
levende besch aniing van de an-
t i-t h e s e-1 cn gen.
En men zegge uu niet: Hu*, de Gocr
is geen jVan Wijnbergen of O os torhaan;
die anti-these-politiek zal niet hem zoo'n
vaart niet loepen. Dat zou het zeker ook
niet, als het Kamerlid voor Schiedam eigen
wil kon volgen, als de toetreding tot do
Coalitie niet do zwaarste offers van al
haro leden eischic. Hebben wij niet gezien,
hoo «en zoo algemeen geacht man in den
lande als de lieer do Savornin Lobman
zijno stem aan Talma's Invaliditeit»- on
Otulerdomsvcrzekering gaf, hoewel hij die
in eeno aparte, mot zijn partijgenoot van
Idsinga opgestelde Nota, verklaard bad te
zijn in strijd met het auti-revolutionairc
beginsel? En hoeft niet dezelfde achtbare
staatsmau zijne 30 .amendementen op de
Ziekteverzekering direct teruggenomen, toen
de Coalitie haren vinger dreigend ophief?
.Tuist, omdat Jhr. de Geer een hoogstaand
en wat zijn persoon betreft, zeer gematigd
man is, 'is zijne verkioz" ig fles te ongo-
wensehler. Mannen als bij geven toch der
Coalitie een cachet, dat haar niet toekomt:
wekken den schijn, dat voor gematigdheid
daarin plaats zal zijn. Jlu-, de Geer zal
net als Van Wijnbergen, net als Ons
tartman, zijnen stem geven aan eene wij
ziging van art. 192, waardoor de openbare
school ten doöde wordt gedoemd; net als
Van Wijnbergen en Ooslerbaan stemmen
vóór do Tariehvet; hij zal in één wooid
liet, heele Coalitioprogram helpen afwer
ken; dat heeft hij beloofd. En al zal liij
persoonlijk daaraan niet meedoen, hij
zal door zijn toetreden tot het rast ar
coord -den toestand van tweedracht, die
zich tusschen zonen van hetzelfde land
meer en meer openbaart, helpen verster
ken, en do Onwaarachtigheid, dio ons land
drukt, zal door hem niet verdwijnen.
D r. J. Cr u n n n g W z n. daarentegen,
ook- ma.n van positief Christelijko beginse
len, zal krachtig opkomen voor do gezonde
oplossing van het Kicsreolitvraagstiik en
van de Sociale Verzekering; cn voor hel
behoud van de openbare school, en zijne
stem weigeren aan do Tnricfwet, die onze
welvaart bedreigt, en in het algemeen eene
politiek voorstaan, die do éénheid des
volks bevordert, door recht te doen aan
allen.
Ons dunkt, do keuzo kan dan ook niet
moeilijk zijti, en wij vertrouwen dan ook,
dat op 17 Juni a.s. de kiezers in grooten
getale zullen opkomen, in bijzonder giootcn
getale, om hunne stem uit te brengen np
Statenverkiezing.
De Statenverkiezingen in Friesland beeft
winst gebracht aan dc socialisten.
In Franeker, waar 5 vrijzinnigen aftra
den, weiden 2 vrijzinnigen en, 3 socialis
ten gekozen. Zij' werkten tezamen. In Leeu
warden treden 4 vrijz. on 1 soc.-dern. af.
In herstemming komen daar dc O soc.-
detin, met 2 vrijz. cn 3 kerkdijken. In
Sehoterland treden 4 soc.-dem. af met
v. d. Zwaagj Bij herstemming zal het gaan
tusschen 4 soo'.-dem., 3 vrijz. en 3 ker
kdijken. Dokkum blijft rechts; in Snoek
blijft de toestand eveneens onveranderd.
Standbeeld voor (de) De Witt (en).
Gisteren heeft in Den Haag een bijeen
komst plaats gehad tusschen eenige hoeren
van het tö Dordrecht gevormd comité voor
dc oprichting van een standbeeld voo" de
gduueder.s De Witt aldaar en eenigehoe
ren van hot comité voor de opriehtmg
van een standbeeld voor Jan de Witt te
's-Gravenhago. Besprekingen werden ge
voerd om tot overeenstemming en samen
werking te geraken; deze zullen eerlang
worden voortgezet. Er zal dientengevolge
nog eenigen tijd verioopon, alvorens een.
beroep op het publiek zal worden gedaan.
OYERSCHIE, 13 Juni. Bij den veehou
der cn warmoezenier C, de Kroes aan den
Sehiedamsehen weg alhier is ouder hel
vee mond- en klauwzeer uitgebroken. Al
het vee, zijnde 19 koeien en 8 schapen
cn 85 varkens, zijn naar het abattoir te
Rotterdam vervoord om daar te worden
afgemaakt.
OYERSCHIE, 13 Juni. Gistermorgen om
streeks 81/2 uur hal tijdens den schafttijd
in de motorenfabriek van C. G. Helders
alhier een noodlotrig ongeluk plaats. He
17-jnrige Mavinus Dronk wilde een riem,
die van de schijf was afgeloopen, er weder
opleggen, zonder dat hij de machine daar
toe had stil gezet, met het gevolg, dat
zijn kleeren door de as werden gegrepen
en hij eenige malen werd rondgeslingerd,.
De meesterknecht Schippers, die toevallig
nog in do fabriek aanwezig was en door
liet geschreeuw van den jongen pas be
merkte, dat er nog iemand in de fabriek
was, zette do machine direct stil, doch 't
was reeds te laat. Met een gebroken been
cn arm en zware kneuzingen werd de
ongelukkige loventoos onder de machine
weggehaald. Het lijk werd daarop per bran
card naar de ouderlijke woning overge
bracht.
De uitslag.
Onmiddellijk nadat don uitslag der hier
gehouden stemming voor cle verkiezing van
2 leden van de Provinciale Staten bekend is,
zullen door ons bulletins worden uitge
geven, die aan ons bureau gratis verkrijg
baar zijn.
Bij het lo 's-Gravcnbage gehouden (ren
in en kinderjuffrouw van de Verecniging
„Tossolschade" zijn 0,111. geslaagd de dames
M. II. Oranjo en t'. .1. A. C'ollignon, van
hier, 1 1 1
Do Burgemeester van Schiedam brengt
ter kennis van de ingezetenen, dat het
kohier van de t oneelo Belasting dezer
gemeente over het. dienstjaar 1913, dooi
den lieer directeur dor directe belastingen
to Rotterdam op (Jen 12en Juni 1913 exe
cutoir verklaard, op heden aan den ont
vanger der directe belastingen alhier, ter
invordering is overgemaakt.
Voorts word! bij deze herinnerd, dat
een ieder verplicht is, zijn aanslag op
den bij de wol bepaalden voet te voldoen,
alsmede dat heden do termijn van zes
weken ingaat, binnen welke bezwaarschrif
ten tegen een aanslag, op genoemd kohier
voorkomende, hohooren te wórden inge
diend.
Aan de hoogero burgerschool zat, naar
liet „Wfcbl. v. gymn. en middelb. onderw."-
meldt, in don volgenden cursus de proef
worden genomen, om de wensehen, uitde-
drukt in hot rapport der commissie tol be
vordering van bot verband tusschen gees
telijke en lichamelijke opvoeding, te ver
vullen,
Allo leerlingen en alle klassen,' zoo
wel jongens als meisjes krijgen drie
uren verplicht 1 chameiijke oefeningen^
Van deze drie uren zullen twee o-p 'elkart-
dcr volgen, ten cimTc op eèn open oefen
terrein verschillende geschikte lichaams
oefeningen en spelen onder leiding van den
gymnastiekleraar te doen uitvoeren.
Het gemeentebestuur hooft welwillend het
aan do gemeente loebehoorende oefenter
rein der Schiedamsche Voetbal-Vereeniging
voor de vier school-niiijdagon daarvoor be
schikbaar gesteld,
Do vlag uit tien toren.
Het Protoslant.sch Kiescomité hooft gister
avond in het Yereenigingslokaal nan do
Broereveist een vergadering gethouden, waar
in de heer dr. A. van de Flier, predikant
te Nijmegen, een rede hield, waarvoor hij
tot titel had gekozen: „De vlag uit den
toren".
Do lieer It. v. d. At ark opende de ver
gadering en gaf daarin een korte uiteen
zetting van liet ontstaan van hel Protes
tantse)! Kiescomité hier ter stede in 1911'
en van zijn aansluiting thans bij1 dan Na-
tionalon Bond va|n Protes'tanifscihe Kiezers
in Nederland, welke voor eenigen tijd, to
Amsterdam is geconstitueerd.. Het, dool van
deze vergadering was'eon aanbeveling van
de door het Comité gesteunde candidaten
voor do Prov. Staten, de 'hoeren Van der
Schalk en Van W&stendorp, en de mede
door den Nat. Bond gesieunden candidaat
voor do Tweede Kamer, don. heer dr. J,
II. Gunning Wz.
Vervolgens nam clsi v. d. Flier, na het
uitspreken van een Tort gebed, hot woord'.
Ilij verklaart, dat bet doet van den, Bond
wel in de* eerste plaats, maar niet alleen,
is het pal staan voor onze kerk. DeBond
behoort niet tot eenige politieke partij)
zoekt alleen steun hij alle partijen, die
haa,r in baar streven willen helpen. Spr.
zal hel daarom ook niet hebben over po
litieke kwesties, maar over veel belang
rijker zaken.
Onder de veie gebeurtenissen, 'die dit
jubeljaar herdacht worden, komt ook' voor
de moedige daad voot honderd jaren door
eenige moedige mannen, die uit den Jar
cobstoren de vlag uithingen, liet was eon
daad van vrijheidsliefde. Op 'toogenblik
hebben we. ons wel niet, zooals toen, te
weren tegen buitonlandschc vijandrin, maar
we moeten verdedigen onze vrijheid, het
welzijn van ons volk. Want gevaar is er.
Er zijn geestelijke marlden, n.l. een poli
tiek, beter nog een verpolitiekt christen
dom, de fanatieke macht van Rome en,
oimljclijk een gevaarlijk ongeloof. Tegen
over die gevaarlijke machten wil de Nat.
Rond v. Prot. Kiezers het nationale ka
rakter van ons volk handhaven.
De geschiedenis van ons volk is het
nauwst samengeweven met het christen
dom, met het prolestanlschc christendom.
Als volk zijn we geboren uit den strijd
tegen Spanje, waaruit ook voortgekomen is
onze nationale kerk, tie llerv. Keik, Hot
protcstantseh karakter is een tijd lang, tij
dens do Fransohe revolutie, verloren ge
gaan. Tijdons do omleid ruk king is echter,
dat. nationale karakter weer opgebloeid.
Daarom was do vlag, uit den toren ge
hangen, liet symbool van het herleefde
protestantisme. Dat nationaal christelijk ka
rakter van otis volk, dient thans gehand
haafd. Het brengt vrijheid van geweten
cn van godsdienst. Rot maakt ons vrij
van hot gezag van priester en kerk, maar-
is tevens een steun en instandhoud er van'
wat godsdienst aankweekt. De overheid is
niet, 'gelijk de coalitie wil, dc oplegger
van do religie, maar dc handhaver ervan.
De vlag moet derhalve uit den toren te
gen de geestelijke verdrukking, tegen don
dwang van het geweten.
De coalitie tast nu het nationaal karak-
ter van ons volk aan door de bedriegelijke
leus van vóór of tegen den Christus. Dat
doet wel niet de christcüjk-hisiorische par
tij, ook niet haar afgevaardigde, Jhr. de
Geer, dien we thans moeten bestrijden.
Zij steunt echter, vormt een (teel van de
gccoaliseerde partijen, die dat wel doen.
De antithese heeft spr. zeer gedaan. Ihj
vindt het afschuwelijk, die als politiek va-
pen te gebruiken, na ze nog ie hebben
geschelpt. Zo is een verfoeilijke leugen.
Als nu eens werkelijk waar was de leus:
het gaat voor of tegen den Christus, dan
zou men vinden bet meest hechtte cement, j
dut. er is. Alles zou dan .zijn éénheid,
die zie iidan afscheidde, zou los zijn van
Gods woord. De logen spreekt verder Uit r
do leerboeken-der anti-rövolutionnatre en g
die der katholieke partij. Daarin bestrijden
zo volkomen eikaars godsdienst. Het is cm
ook alleen een politiek verbond^ dat zij
i f mil in mi iifif fiii i iil'wawwpfl<M«iWnT«itMWiiiiaimwiOTrnw
Mpggganenmm r ir T<g.r.maarcr macxui ta*i m.x .tmamn-.m ,r-Bg r»
X J' S~
