Tweede Blad
66"* Jaargang
Zaterdag 2 Augustus 1913
No. 14288
HET BEZOEK,
Deze courant verschijnt <1 a g e 1 ij ks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen1.
Prijs per kwartaal: yoor S c hie dam en V laar ding on f! 1.25 franco
per' post fl.l.Gö. t i f
Prijs per week: Voor Schiedam en Vlaardingen 10 cent.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden 'dagelijks aangenomen.
Advertentiën voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór een
uur aan .het Bureau Bezorgd zijn.
Bureau: Lange Haven No. 141 (hoek Korte Haven).
Prijs der Advertentiën'; Van 16 regels f10.92; iedere tegel m'eer
15 cents. Reclames 30 cent per regel, Groote letters naar do plaats die zij
innemen.
Advertentiën bij abonnement op vc-ordeelige voorwaarden. Tarieven
hiervan zijn gratis aan het Bureau to bekomen.
In do nummers die Dinsdag-, Donderdag- en 'Zaterdagavond
verschijnen, worden zoogenaamde klcino advertentiën opgenomen tot den prijs
van 40 cents per advertentie, bij vooruitbetaling aan liet Bureau te voldoen.
Intercommunale Telefoon No. 103.
Burgemeester en Wethouders van Schie
dam zijn voornemens op Donderdag 21
Augustus a.s., 's nammiddags 2 uur, ten
Raadhuize aldaar in bet openhaar aan te
besteden
liet bouwen van een school voor
L. O. op 'tdaarvooi bestemde terrein,
gelegen aan de Tluysmnnsstraal te
Schiedam.
De gezegelde insebrijvingsbiljotten moeien
in een gesloten enveloppe, waarop een aan
duiding, dat zij een inschrijvingsbiljot be
vat, vrachtviij worden ingeleverd in delen
Raadhuize aanwezige gedölen bus, vóór des
namiddags 1 uur van den dag van aanbe
steding.
Bestek en tookening verkrijgbaar ter Ge
meente-Secretarie (afdecüug A) tegen beta
ling van 11.50 (per post fl.öö).
Aanwijzing alle weikdngen van 9—12 uur
v.m. aan het Bureau van Gemeentewerken
aan de Korte Haven.
BIMENXAm
Mr. T. Rink.
Mr. P. Rink is, naar het „Vad." meldt,
van een ernstige ziekte zoover hersteld, dat
hel gevaar geweken is. Hij moet echter nog
zijn kamer houden. f
De Kabinetscrisis.
Uit Den Haag wordt nog gemeld:
Na de weigering van de sociaal-democra
ten om tot de vorming van een ministerie
uit de geheele linkerzijde mede te werken,
heeft dr. Bos aan II. M. de Koningin ver
zocht, van de hem verleende opdracht tot
vorming van een kabinet te worden onthe
ven, hetgeen II. M. heeft ingewilligd.
Hare Majesteit was van oordeel dat de
eerste slap tol oplossing van de crisis thans
was do opdracht tot vorming van een ka
binet uit de vrijzinnige concentratie alléén
en wenschte dezen stap te doen. Dr. Bos
heeft zich bereid verklaard het voornemen
van Hare Majesteit mede te doelen; en dc
uitdrukkelijke verklaring te vragen, of de
vrijzinnige concentratie deze opdracht
wcnschle Ie aanvaarden, dan wel van moo
ning was, dat deze niet met kans op goe
den uilslag kon worden gegeven.
Daarop is gevolgd de vergadering van
"Woensdag, met den bekenden uitslag.
door CARRY VAN BRUGGEN.
(Nadruk verboden.)
Dit waren ze overeengekomen: dat Mau-
lits eerst candidantsexamen zou doen cn
dat zc daarna fezanten bij Lienijo's fa
milie op bezoek zouden gaart. Zorgeloos en
vertrouwensvol als altijd had ze hem elke
zwarigheid uit het hoofd gepraat, druk
Leloogend foto's getoond, verleid hoe liet
ze allemaal waren, hel zusje en do beide
broers, hoe open en gastvrij hun gróotc,
witte huis, waar de ouders, verwanten cn
gasten cn dc vrienden hunner kinderen mei
gelijke gulheid wolkom heetten verzekerd
hoe hij daar ook welkom zou zijn en dal
hun verloving dadelijk na hel bo/.oek open
lijk en erkend zou wezen. Zoo slollig klon
ken haar woorden, zoo open en zonnig
waren haar oogen, dal twijfel on wnntrou-
hem duister on laaghartig geleken een
maal in zijn leven wilde hij ook clan nu ver
trouwend zijn, het wantrouwen afschudden
en do toekomst goloovend tegemoet gaan.
Nu was ihot examen voorbij, nu wachtte
hij Lientje, ilang voor don tijd gekleed en
reisvaardig en wear en weer dacht Lij
in slilto aan de oude, donkere, fel be
wogen jaren, de jaren van zijn jeugd,
soms zoo iver weg en verflauwd naar
den achtergrond van zijn pas herboren we
zen, dat «ij leken nooit geweest to zijn,
maar in andere oogenblikkon in hun volle
benauwdheid dichtbij en als rondom hom
samentrekkend. Dan werd herinneren hcr-
Albanlë.
Naar Reuter seint, heef! de Gezanten-
conferentie Ie Londen gisteren besloten, zich
tol Nederland Ie wenden met het verzoek
officieren aan te wijzen, die hot bevel over
de te vormen gendarmerie voor Albanië op
zich kunnen nemen.
Art. 869 en 870 Invaliditeitswet.
P>ij Kon. besluit is ten behoeve van de
voorbereiding van beslissingen op verzoe
ken om rente als bedoeld in de aril. 3G9
en 370 der Invaliditeitswet, hef rijk ver
deeld in 7G districten, in elk waarvan een
leniecommissie ingesteld
Blijkens de St.ct. ^No. 179) omval liet
district Rotterdam (buitengemeenten) Schie
dam, Vlaardingen, Vlnardingcr-Ambachl,
Maassluis, Overschie, Ilillogersberg, Schio-
broek, Kefhel on Spaland, Bergsclienhoek,
Heikel en Rodenrijs.
De rcnlecommissie is samengesteld als
volgt: Voorzitter: P. Pruis, burgemeester
der gemeente Vlaardingen.
Leden: A. Prins Wzn., lid van den ge
meenteraad van Maassluis. L. .1 Kar reman,
wethouder der gemeente Overschie; Jhr, V.
II. de Yilleneuvc, hurgemecstei dor gemeen
te llillegersbcrg. Secretaris, levens lid: S.
Linnenbrink, te Schiedam.
Ned. Zangersfeest.
In verband met liet Zangersfeest dat
ter viering van het zestigjarig jubileum van
het Nedcrlandsch Zangersverbond in den
aanvang van September lo 's-Gravenhago
zal worden gehouden en waarbij oen aan
II. M. de Koningin aangeboden on door
haar aanvaarde huldeb'etoogiug in. dan
vorm eener serenade, te brengen door da
gezamenlijke aan hel zangersfeest deelne
mende zangveroenigingen in samenwerking
met do Kon. Militaire Kapel' en die vóór
het JJjuis ten Bosoh zal plaats hebben^
vernemen Wij, dat in don namiddag van
G September een matinee in hol Gebouw
voor Kunsten en Wetenschappen zal wor
den gegeven, waarop zich afzonderlijk of
gecombineerd zullen doen hooron: Kon.
Liedertafel Apollo van Amsterdam; Datum's
Mannenkoor va,n Baai'nKon, Znngvcrceni-
ging Breda's Mannenkoor van Breda; Kon.
Zangver. Cecilia van Dea Haag; Ilongelo's
Mannenkoor van Hengelo; Kon, Zangter-
eerniging Bollo'is Mannenkoor van Rotter
dam; Zalt-Bommel's Mannenkoor van Zall-
Bonmiel en Zutphen's Mannenkoor van Zul-
phen, terwijl van andere verconigingen, die
aan hel feest zullen deelnemen, zoonis
Znngvereen. Amersfoort's Mannenkoor van
Amersfooit; Gcstels Zangkoor van Gestel,
Kon. Zangver. Nijmciog's Mannfitikoor van
Nijmegen, Schiedam's Mannenkoor
Orplions van Schiedam, Mannen
leven, dan was hij weer als vroeger: een
waswit Jodenjongcntjp, vaal en verweesd,
afkcerig van geweld, in daglicht sclmw.
elk mcnsch (vreezend en slechts veilig in
hef halfdonker cn do etcnsluchf van de
woonkamer achter zijn ooms bcleen-bnnkje.
waar hij zijn gesloten leventje loefde te
midden van grootmoeders klaaglijk praten,
boomengeruisch uit den schralen tuin, dol
spreken cn vloeken cn bieden, dat uit het
voorhuuis kwam, lusschcu cmclo meubels
cn vei schoten doeken, sieraden en pren
ten, poreolein en koj*cr uil vroeger tijden,
lange jaren geleden beleend en nimmer
her teruggevorderd. Zes jaar oud was bij
geweest, locn zijn ouders stierven zijn
zusjes naai het Weeshuis vertrokken en de
kinderloozo oom zijn verlaten naamgenoot
lot zich nam, tot benijding van de anderen,
want de oom bootte rijk in do schamele
familie en Maurits zou het goed hebben
bij zijn leven en bedacht worden bij zijn
dood. Tweemaal jaarlijks had hij in het
weeshuis zijn /.usjes bezocht en telkens
bezwaarlijker haar herkend lusschcu de
ecnder-gekleede, kaal geknipte, vaal-bjcek
meisjes, die hem pijnlijk verlegen maakten
met hun gelach tweemaal jaarlijks had
hij geduldig haar klachten aangehoord en
ook wel haar beklaagd, om het schrale eten.
dc kale kleeren, het strenge toezicht, zwaar
werk ten weinig vertier, waartegenover
zijn eigen ,1leven rijk cn vrij en vreugde
vol werd geprezen, maar menig keer
thuis had hij aan Jiet sombere huis, aan
die grauwe vertrekken achter vooht.igo mu
ren, als aan een veilige wijkplaats gedacht,
verlangd ook te mogen wezen, waar het
leVen schamel ion streng, maar niet een
zaam, vreugdeloos maar zoo veilig was.
koor Crescendo van Wagentngeh, enz., om
trent het al of niet deelnemen aan de ma-
linde nog nader bericht verwacht wordt;
dal do serenade een machtigen, verkof-
fendon indruk zal maken en de matinéo
waarop do voornaamste vcreenigingen in
den lande zullen doen hooien hoe ver
zij hel in de kunst van a capella zingen
hghhen gebracht, buitengewoon belangwek
kend zal worden.
STAPSNIEDWS'.""""~
Do Burgemeester van Schiedam,
Brengl bij deze ter kennis van de ingeze
tenen
Dat het kohier van de Belasting op Be-
drijfs- en andere inkomsten no. 2, dezer
gemeente, over het dienstjaar 191314,
door den heer directeur der directe belas
tingen te Rotterdam op den len Augustus
lus 1913 executoir verklaard, op heden
aan den ontvanger der directe belastin
gen alhier, ter invordering is overgemaakt.
Voorb woulf bij dozo herinnerd, dat een
ieder verplicht is, zijn aanslag op den bij
dc wel bepaalden voet te voldoen, alsmede
dal lieden de toimija van zes weken in
gaat, binnen welke bezwaarschriften tegen
een aanslag, op genoemd kohier vooikomcn-
de. bobooien (e woulen ingediend.
De Commissaris der Koningin in dc pro
vincie Zuid-Ilolland, keefl. bepaald, dal:
lo. dc opening der jacht op klein wild,
vermeld in art. 17 der wet van 13 Juni
1857 (Staatsblad no. 87), voor dit jaar
in de provincie Zuid-Holland is vastgesteld
op Maandag 1 September aanslaande met
zonsopgang; met uitzondering van dc jacht
op fazanten cn hazen, waarvan de ope
ning is vastgesteld op "Woensdag 1 Octo
ber aanstaande, mede mot zonsopgang;
2o. van die opening voorts is uitgezon
derd de uitoefening van hel jachtbedrijf,
vermeld in art. 35, lelt. e, vier aangehaal
de wet
3o. de korte jacht dagelijks en de lange
jacht slechts drie malen 's weeks, cn wel
des Woensdags, Vrijdags en Zaterdags mag
worden uitgeoefend.
Deze kennisgeving zal, in plano gedrukt,
worden afgekondigd en aangeplakt waar
zulks te doen gebruikelijk is, alsmede in
hot Provinciaal Blad cn in de Nedcrland-
sc-he Staatscourant worden geplaatst.
Villastraat in de gisteravond gehouden ver
gadering definitief is benoemd, is samen
gesteld als volgt: H, P. S. Swaifjes, voor
zitter; H. v. d. Hoeven, penningmeester;
C, Koning, secretaris; D. W. Groonewcg
en L. v. Aken, commissarissen.
Besloten werd tevens dat, behalve de
versieringen die zullen worden aange- 1
bracht, de straat een feestelijk aanzien zal
worden gegeven door hel zooveel mogelijk
vlaggen uit alle woningen.
De beer C'. van Silfhoul, kommies 2e
klasse b'ij vte RijksbelnsUngou alhier, is
bevorderd mol ingang van 1 Augustus, tol
kommies Ie klasse.
In de godsdienstoefening der Afd. Schie
dam van den Neder). Protestantenbond zal
morgen als spieker optreden de heer D.
Rook van hier.
Bnnrtcomnrisslën.
Hel comité, dat uit de bewoners der
Het zijne iwas niet veilig, maar wceiloos
en open en broos naar buiten. van bin
nen onvast en gansch veriaion,
'Hij ging naar dc duurste, deftigste school,
een lerend getuigenis van. zijn ooms wel
stand cn Ixolscln koppigheid want het
schoolhoofd had hem den slap in gemoed e
ontraden 'en voelde er zich bitter ramp
zalig en vereenzaamd Uisschen jongens^
die tg •welgemanierd om te schelden, hom
zijn Jood-zijn en het lage bedrijf van zijn
oom in zwijgend verachten deden gevoelen.
Liever was hij naar een lusschenschool
en zelfs naar do armenschool gegaan, met
zijn makkertjes van de Joodsehe avondles,
die hem nu zijn dutc school en verzorgde
kleeding benijdden en hem op hun manier
vetachlten; liever had hij dan maar klom
pen gedragen en geen Fransch geleerd,
liever was hij maar „smous" gescholden
ej) had dan later weer meegespeeld, zoo
als 't anderen Jondenjongens verging
alles liever dan dit snuitend gemeden wor
den, mot kleine giftigheid bestook!. Maar
oom wilde wm geen verandering weten en
0 verhul derde zijn schuchtere klachten met
groote woorden van lafheid en ondank
baarheid. Oom was in zijn jeugd een sterke
kerel, een vechtersbaas geweest.
In huis, aan tafel, op Sabbath namiddag,
als er bezoek was, spraken oom en tante
„Jiddish" met elkaar, ook ,om grootmoeder,
die een Duitscho was, en nauwelijks an
ders verslond, maar niet mol hem cn
ook hij sprak hel niet, van huis-uil was
zijn uitspraak zuiver en beschaafd, toch
bleven er enkele woorden oti spreekwijzen
in zijn geheugen bapgen en drongen zich
in zijn gewoonte; toon hij1 ouder werd en
pas Duitscli ging loeren. ,wisl liij grootmoo-
jjTan de straat".
Het streven om kinderen „van de «Haal"
to houden, omdat hel daar een leerschool is
voor allerlei kwaad, wie z;d dat niet toe
juichen, wie zal dat niet gaai no steunen.
En wanneer dan die kindeien, welke
van die allertreurigste leerschool woulen
teruggehouden, bchooren tot de allerarm
sten, soms ook tot de allcrvenvaarloosdsten,
dan zal men dien steun nog liever vcr-
leenen.
Met dat streven en met de middelen,
die daarbij worden aangewend, hebben wij
dezer dagen gelegenheid gehad eens wat
nader konnis to maken.
liet was in het Leger des Ileils," dat le
ger, dat steeds groeit in don strijd, die
het met nimmer verflauwende volharding
voert, dat steeds meer uitbreidt het ter
rein, waarop de kamp wordt gevoerd.
Toch, waar wij nu het oog op geves
tigd hebben, is niet nu, pas tot stand ge
komen
dc cursussen, waarop jongens, oen
voor 'jongens van 6 tot 7 en een voor
oudere jongens worden bezig gehouden
met vlechtwerk van papier, van stroo, van
riet, van bies, met figuurzaagwork, met
kerbschnitt, met postzegehverk;
de cursussen, waarop meisjes, reeds op
haar 5e jaar worden toegelaten en waar
zij handwerkjes naast do nuttige dio
zij ook op school leeren kennen, do fraaie,
zooals haken en naaldwerk, cn kralcnwerk,
alles natuurlijk uiterst eenvoudig en nut
tig toegepast;
die cursussen bestaan leeds een paar
jaren en worden getrouw bezocht en de
genen, die daarbij hun kennis pn bekwaam
heid ter beschikking stellen met volle toe
wijding en lust, die voelen zicli reeds ge
schraagd door dc resultaten, die zij ver
krijgen met de jongens, die thans reeds op
een winkel of fabriek, inet meisjes die in
goede diens tjes gekomen zijn.
Want die cursussen zijn niet alleen hel
middel om de kinderen „van do straat"
te houden op de cursussen, het zou de
moeite niet loonon, maar dien kinderen
wordt geleerd iets uil te voeren, waardoor
ze hun tijd prettig en ook nuttig lluiis
kunnen besteden, iels, dat voorkomt ver
veling die hen uit huis on op si raai jaagt.
Dat is het groote nut van die cnrsus-
ders „Jiddish" niet altijd daarvan te on-
dcrsncliciden. En eens gebeurde hot in do
klas, dat hij zich zulk een Jiddish woord
liet ontvallen nooit zou hij dal gloeiend
gevoel van ellende en schaamto verge
ten, toen de meestor zoetelijk hoonde „dal
is geen Duitscli, mejongon, dat zal hel
taaltje wezen, dat hij jou thuis gesproken
wordt." Alsof hij van binnen gebrand
merkt werd, zoo had hij het lachen in zijn
lijf voeten dringen, machlelooze woede
stond in hem op, haat en wrok, die hij ver
zweeg, maar diep in zich begraven droeg
van toon af doch geschreid had bij
niei en zijn oogen Hulden zoo gevlamd,
dal dc meester zweeg, zich schaamde en
hol lachen verbood. Doch daarna kwam
de zwakheid, de vrees belachelijk te wezen
cn beschaamd te zijn, do afkoer ail een
en anders, pijnlijk opvallend time hen hel
krachtige, bol geijkte, gdolijkvoimigp te
staan zwakheid, Vrees en afkeer, die zijn
vrijmoedigheid schonden, zoodat hij vra
gen onbeantwoord liet, cn wat hij wisl
verzweeg, omdat hot immers wozen kou,
dal hom weer zulk oen gesmaad „Jiddish"
woord ontviel, dat hij neer mcedoogenloos
werd gehoond zwakheid en vrees, die
hem lot liegen en verloochenen dreven,
tol hel uitlaten Van zijn Joodsch jongens
kleedje, het Arbang-Kanfous op zijn borst,
als hij met anderen zwemmen ging, tol
liet ontloopen van zijn grootmoeder op
straat» tot listigheid in hot bedenken van
voorwendsels om do wandelingen in Sab
bath-pak en rond hoedje met oom te mijdon.
En alles, tot hot zelfverwijt toe, schift»
in hem tot wrok en bitterheid jegens de
anderen, wier Wreedheid hom dezen schuld
berokkend had.
sen, waar ze bovendien, geleerd worden
prijs te stellen op zindelijkheid, netheid,
orde en tucht.
En daarom verdienen vooral deze cnx-
su-sen steun, financicelen, maar ook rede
lijken steun.
liet werk der kinderen, die deze cm sus
sen bezoeken, zal Dinsdag in het lokaal
van hel Leger des Beds aan de Lange
Haven worden tentoongesteld. Daarheen be
hoeft men niet te gaan om iets moois te
zien of om voor weinig geld iets zeer nut
tigs tc kunnen aanschaffen. Maar daailiecn
moet men gaan in de eerste plaats om sympa
thie voor het streven te toonen, waardoor
ecu groole zedelijke steun gegeven wordt.
Ln dan kan men daarnaast ccnigen finan
cicelen steun verieenon, want natuurlijk zul
ten allo giften, giool en klein, dankbaar
worden aanvaard en zal men daar voor
werpen kunnen koopen.
Morgei middag te 4 uur ,zal op hel tor-
rein achter Plein Eendragt een giootenpen-
luchtmeeting van het Leger des Ileils aan
vangen, die zal worden opeelmSterd door
muziek
Bij deze meeling gullen de kinderen oefe
ningen geven. n\ol halters, vlaggetjes en
stokken, lei vijl zij pok verschillende lie
deren zullen zingen.
Zwemwedstrijd.
Het beknopt programma voor den Na-
uonalen Zwemwedstrijd te Schiedam, op.
Vrijdag '29 Augustus a.s. bepaalt
11 yA uur. v.m. Ontvangst der deelnemers
aan den 3 K.M. wedstrijd cn der Pers in
het gebouw „Odéon" aan den Tunlaan.
(Vanaf Station JI.lS.AL te bereiken 'met
de aldaar gestationeerde paardentram).
12i/r uur n.m. Vertrek per rijtuig uit
„Odéon" naar bet terrein van don wed
strijd aan de Nieuwe Haven.
1 uur nam. Aanvang der wedstrijden
in do Locale Afdeeling: a. 300 Meter borst-
zwemmen voor hoeren; h. 300 SI. borst-
zwemmen voor datnes; c. 80 SI. rugzwem-
men voor hoeren; d. duiken; c. waterpolo.
Prijzen: Diverse medailles en kunstvoor
werpen.
2 uur nam. Aanvang van den 3 K.M.-
weoslijjd in de Nationale Afdeeling.
Juryleden zijn: de hecren A. Tordoir
Rzn., C. \Y. van Hasselt on G. Langelaar
Jr., allen van Rotterdam; N. .T. JJouvcl,
Schiedam,
De deelnemers'aan don '5 K.M.-wedMrijd
zijn: 1. Arend Minnes, 2. "F. L, Lensden,
3. Max. Zimmerman, allen Utrecht; 4. J.
D. Los van Haarlem, 5. II. G. Los vair
Haarlem, G. F. SV. Slewing, 7. J, v. d.
Grient, 8. E. Rybstein, 9. A. 11. Malkus,
10, L. K. Anthonic, allen Amsterdam; 11.
Carl Kratz, 12. 'J. F. v. Lunleren, 13.
A. Corllcver, 14. W, Scharenbeig, 15. J.
J. Bosch, 10, C. J. Oulsboorn, 17. Fr. J.
Vreeswijk, 18. L. Velt me ij er, 19. 1). D.
Zoo weid zijn leed hem lief, en zijn ziel
wendde zich naar LeL sombere en zwaar
moedige, groeide aan het wantrouwen on-
heollraar. t
Hij geleek op zijn moeder, dio oen fijne,
Portugeesche Jodin was geweest, op zijn
zestiende jaar was hij mat-blcek en slank,
met dicjv glanzende oogen. eir krullend
baar en hel was in dien tijd, dal hij
ging lezen over hol. Jodendom, en zijn ge
schiedenis tango relazen van laster en Ver
drukking, onrecht en smaad, waarbij hecte
tranen hem in de oogejn rezen cn zijn
vuisten zich balden, minder van deernis
om het leed en liet onrecht, dan om do
rauwe wonden, door dit alles heeii a en,
hem-zelf, n,an zijn pcrsoonlijko lierheid,
toegebracht. Vlammen ziedden in hein' bij
do gedachte aan hun rcdeloozc- Verachting,
wat hem betrof op geen minderwaardigheid
gegrond. Ilij wisl wel wat Joden aangewre
ven werdkruiperigheid, opdringerigheid,
bluffen met geld, holiio opwinding', al te
gauw tol zoetelijk kwijtschelden geneigd.
en in een fel voornemen zcido hij zichzelf,
dat hem althans nimmler met recht een
van deze laagheden vendelen zou, Worden.;
In alles wikte hij hot tegendeel zijn Van]
wat de mensclien, omdat hij Jood was,
van hem Verwachten zouden, Boven elke
toekomstdroom, bov|on clkö Ambitie word
dit fiere voornomen ovcrhoerschend in zijn,
hart. Met vroegrijpe angstvalli^riekl Je orde
hij over zijn daden waken.
Zoo was hij student geworden, vervreemd
en eenzaam tusschon jongelieden van zijn
leeftijd, wrokkig en wantrouwig, maar diep
in zijn wezen smachtend naar vork ouwen,
naar weekheid, naar zoitnigo tevreden-
he.id overal den, last van zijn overgroeide
SCHIEDAMSCHE COURAIT
